Stela Surin National Museum (inscription of hospital of King Jayavarman VII, K. 1524), 1108 Śaka

Version: (b859265), last modified (34681b0).

Edition

⟨A1⟩

⟨Face A⟩

⟨Column a⟩ [ namo vuddhāya nirmmāṇa] ⟨Column b⟩ -[dharmma]-(s)āmbhoga-mūrttaye

⟨A2⟩ ⟨Column a⟩ [bhāvābhāva-dvayātīto] ⟨Column b⟩ [dvayātm]ā yo nirātma(ka)

⟨A3⟩ [ bhaiṣajyaguru-vaidūryya] ⟨Column b⟩ -[prabharāja]-jinan name

⟨A4⟩ ⟨Column a⟩ [kṣemārogyāṇi janyante] ⟨Column b⟩ [yena nā]māpi śr̥ṇ(vatām·)

⟨A5⟩ ⟨Column a⟩ [ śrīsūryyavairocanaca¡nd!arociḥ] ⟨Column b⟩ [śrīcandravai](ro)canarohiṇīśaḥ

⟨A6⟩ ⟨Column a⟩ [rujāndhakārāpaharau prajānāṁ] ⟨Column b⟩ [munīndra-mero]r jaya(tā)m upānte

⟨A7⟩ ⟨Column a⟩ [ Āsīn nr̥paś śrīdharaṇīndravarmma] ⟨Column b⟩ [devātmajaś śrījaya](va)rmmadevaḥ

⟨A8⟩ ⟨Column a⟩ [jāto jayāditya-pureśvarāyāṁ] ⟨Column b⟩ [vedāmvaraikendubhir āpta](rā)jyaḥ

⟨A9⟩ ⟨Column a⟩ [ niśśeṣarājanya-śirovataṁsa] ⟨Column b⟩ -[pādāmvujas saṁyati saṁhr̥tā](riḥ)

⟨A10⟩ ⟨Column a⟩ [paryyagrahīt sad-guṇa-ratna-bhūṣāṁ] ⟨Column b⟩ [yat-kīrtti-hārāṁ vasudhāṅganāṁ yaḥ]

⟨A11⟩ ⟨Column a⟩ [ sadāmudā varddhita-dāna-vāri⟨Column b⟩s] [sadāna-varddhi-priya-saṁpadāḍhyaḥ]

⟨A12⟩ ⟨Column a⟩ [Iṣṭyāhavaiḥ kliṣṭa-surārikānto] ⟨Column b⟩ [yaḥ kr̥ṣṇa-kalpo ’py avadātavarṇaḥ]

⟨A13⟩ ⟨Column a⟩ [ yo ’bhyarthitāṁ bhūpatibhir durāpāṁ] ⟨Column b⟩ [lakṣmīm upekṣya svayam abhyupetām·]

⟨A14⟩ ⟨Column a⟩ [dikṣu drutāṁ hlādayati sma kīrtti⟨Column b⟩m] [aho vicitrā rucir indriyāṇām·]

⟨A15⟩ ⟨Column a⟩ [ yaṁ vīkṣya dhāmnā vijite ’pi nāthe] ⟨Column b⟩ [vuddhveva kāntyā vijitañ ca kāmam·]

⟨A16⟩ ⟨Column a⟩ [śucan tyajantyo nijanāma sārthaṁ] ⟨Column b⟩ [vandhīkr̥tāri-pramadāḥ pracakruḥ]

⟨A17⟩ ⟨Column a⟩ [ puṇyāyuṣaḥ kṣīṇatayā yuge ’ntye] ⟨Column b⟩ [kṣayaṅ gatāyāṁ kṣayavat prajāyām·]

⟨A18⟩ ⟨Column a⟩ [prajāpatiḥ prāg-yugavad vitene] ⟨Column b⟩ [yo ’bhyutthitiṁ pūrṇavr̥ṣāṁ samr̥ddhām·]

⟨A19⟩ ⟨Column a⟩ [ R̥ddhyā svarggīkr̥tāṁ pr̥thvīṁ] ⟨Column b⟩ [matvā maraṇa-dūṣitām·]

⟨A20⟩ ⟨Column a⟩ [martyānām amaratvāya] ⟨Column b⟩ [yo ’diśad bheṣajāmr̥tam·]

⟨A21⟩ ⟨Column a⟩ [ puṣyaṅ kr̥tī kr̥tīkr̥tya] ⟨Column b⟩ [pūrṇāṅgaṁ yo ’karod vr̥ṣam·]

⟨A22⟩ ⟨Column a⟩ [rāja-vaidyā-cikitsyāṅghri] ⟨Column b⟩ -[bhaṅgan tri-yuga-doṣataḥ]

⟨A23⟩ ⟨Column a⟩ [ jitvānyagopativr̥ṣaṁ] ⟨Column b⟩ [svairan tribhuvanāṅgane]

⟨A24⟩ ⟨Column a⟩ [jr̥mbhate ninadan dhīraṁ] ⟨Column b⟩ [vr̥ṣo yat-puṣkalīkr̥taḥ]

⟨B1⟩

⟨Face B⟩

⟨Column a⟩ [ dehinā](n deha-ro)go ya⟨Column b⟩n [ma]norogo (ruja)[ttarām·]

⟨B2⟩ ⟨Column a⟩ [rāṣṭra-duḥkhaṁ] h[i] (bhartr̥̄ṇ)ā⟨Column b⟩n duḥkhan duḥkhan t(u) n(ā)[tmanaḥ]

⟨B3⟩ ⟨Column a⟩ [ Āyurvvedā]stra-vedeṣu ⟨Column b⟩ v(ai)dya-vīrair vv(iśā)[radaiḥ]

⟨B4⟩ ⟨Column a⟩ [yo ’ghātaya]d rāṣṭra-rujo ⟨Column b⟩ rujārīn bheṣajā(yu)[dhaiḥ]

⟨B5⟩ ⟨Column a⟩ [ sarvveṣā](m a)parā(dh)ān ya⟨Column b⟩s sarvvataḥ pari(śodha)[yan·]

⟨B6⟩ ⟨Column a⟩ [yugā](pa)rādh(e na) rujā⟨Column b⟩m aparā(dh)ān vyaśo[dhayat·]

⟨B7⟩ ⟨Column a⟩ [ sārogya-śā]laṁ (parito) ⟨Column b⟩ (bhai)ṣajya-sugataṁ (v)[yadhāt·]

⟨B8⟩ ⟨Column a⟩ [sārddhañ jinaura](sābhyāṁ ya)⟨Column b⟩s sadā-ś(ā)nty(ai pra)[jā-rujām·]

⟨B9⟩ ⟨Column a⟩ [ sa vyadhād idam āro](gya) ⟨Column b⟩ -śālaṁ sa(su)gatā(la)[yam·]

⟨B10⟩ ⟨Column a⟩ [bhaiṣajya-sugatañ ceha] ⟨Column b⟩ (de)hāmvara-hr̥d-i(ndu)[nā]

⟨B11⟩ ⟨Column a⟩ [ so ’tiṣṭhipad imau cātra] ⟨Column b⟩ [rogiṇāṁ roga]-ghā(ti)[nau]

⟨B12⟩ ⟨Column a⟩ [śrīmantau sūryya-candrādi] ⟨Column b⟩ -[vairocana-jinātmajau]

⟨B13⟩ ⟨Column a⟩ [ cikitsyā Atra catvāro] ⟨Column b⟩ [varṇā dvau bhiṣajau tayoḥ]

⟨B14⟩ ⟨Column a⟩ [pumān ekaḥ striyau ca dve] ⟨Column b⟩ [Ekaśaḥ sthitidāyinaḥ]

⟨B15⟩ ⟨Column a⟩ [ nidhi-pālau pumāṅsau dvau] ⟨Column b⟩ [bheṣajānāṁ vibhājakau]

⟨B16⟩ ⟨Column a⟩ [grāhakau vrīhi-kāṣṭhānā⟨Column b⟩n] [tad-dāyibhyaḥ pratiṣṭhitau]

⟨B17⟩ ⟨Column a⟩ [ pācakau tu pumāṅsau dvau] ⟨Column b⟩ [pākaidhodaka-dāyinau]

⟨B18⟩ ⟨Column a⟩ [puṣpa-darbha-harau deva] ⟨Column b⟩ -[vasateś ca viśodhakau]

⟨B19⟩ ⟨Column a⟩ [ dvau yajña-hāriṇau pattra] ⟨Column b⟩ -[kārau pattra-śalākayoḥ]

⟨B20⟩ ⟨Column a⟩ [dātārāv atha bhaiṣajya] ⟨Column b⟩ -[pākendhana-harāv ubhau]

⟨B21⟩ ⟨Column a⟩ [ narāś caturdaśārogya] ⟨Column b⟩ -[śālā-saṁrakṣiṇaḥ punaḥ]

⟨B22⟩ ⟨Column a⟩ [dātāro bheṣajānāñ ca] ⟨Column b⟩ [miśrā dvāviṁśatis tu te]

⟨B23⟩ ⟨Column a⟩ [ teṣām eko naro nārī] ⟨Column b⟩ [caikaśaḥ sthitidāyinaḥ]

⟨B24⟩ ⟨Column a⟩ [vāri-santāpa-bhaiṣajya] ⟨Column b⟩ [peṣakāryyas tu ṣaṭ striyaḥ]

⟨C1⟩

⟨Face C⟩

⟨Column a⟩ d(v)e (tu vr)īhy-avaghāti[nyau] ⟨Column b⟩ [tā Aṣṭau pi¡nd!itāḥ striyaḥ]

⟨C2⟩ ⟨Column a⟩ tāsān t(u) sthiti-dāy(i)[nyaḥ] ⟨Column b⟩ [pratyekaṁ yoṣitāv ubhe]

⟨C3⟩ ⟨Column a⟩ punaḥ (p)i¡nd!īkr̥tā(s te) [tu] ⟨Column b⟩ [dvā-triṁśat paricārikāḥ]

⟨C4⟩ ⟨Column a⟩ (bhūyo ’ṣ)[ā]navatis sa[rvve] ⟨Column b⟩ [pi¡nd!itās sthitidais saha]

⟨C5⟩ ⟨Column a⟩ ( ta)¡nd!ulā deva-pūj(ā)[ṅśā] ⟨Column b⟩ [Eka-droṇā dine dine]

⟨C6⟩ ⟨Column a⟩ (śeṣā yajñ)āḥ pra[dātavyā] ⟨Column b⟩ [rogibhyaḥ prati-vāsaram·]

⟨C7⟩ ⟨Column a⟩ ( prati)-varṣan tv i(daṁ) [grāhyaṁ] ⟨Column b⟩ [triṣ-kr̥tvo bhūpater nidheḥ]

⟨C8⟩ ⟨Column a⟩ (pra)tyeka(ñ cai)[tra-pūrṇamyāṁ] ⟨Column b⟩ [śrāddhe cāpy uttarāyaṇe]

⟨C9⟩ ⟨Column a⟩ (raktāntajā)la-[vasana⟨Column b⟩m] [ekaṁ dhautāmvarāṇi ṣaṭ·]

⟨C10⟩ ⟨Column a⟩ dv(e) go(bhi)[kṣe pañcapalaṁ] ⟨Column b⟩ [takkaṁ kr̥ṣṇā ca tāvatī]

⟨C11⟩ ⟨Column a⟩ [] (Ekaḥ) [pañca-palas siktha] ⟨Column b⟩ -[dīpa Eka-palāḥ punaḥ]

⟨C12⟩ ⟨Column a⟩ [catvāro madhunaḥ prasthā⟨Column b⟩s] [trayaḥ prasthās tilasya ca]

⟨C13⟩ ⟨Column a⟩ [ ghr̥taṁ prastho ’tha bhaiṣajyaṁ] ⟨Column b⟩ [pippalī-reṇu-dīpyakam·]

⟨C14⟩ ⟨Column a⟩ [punnāgañ caikaśaḥ pāda] ⟨Column b⟩ -[dvayañ jātī-phala-trayam·]

⟨C15⟩ ⟨Column a⟩ [ hiṅgu-kṣāraṁ kottha-jīrṇa⟨Column b⟩m] [ekaikañ caika-pādakam·]

⟨C16⟩ ⟨Column a⟩ [pañca-vimvan tu karpūraṁ] ⟨Column b⟩ [śarkarāyāḥ pala-dvayam·]

⟨C17⟩ ⟨Column a⟩ [ daṅdaṅsākhyā jala-carāḥ] ⟨Column b⟩ [pañcākhyātā Athaikaśaḥ]

⟨C18⟩ ⟨Column a⟩ śrīvāsañ candanan dhānyaṁ ⟨Column b⟩ [śatapuṣpaṁ palaṁ smr̥tam·]

⟨C19⟩ ⟨Column a⟩ [ Elānāgara-karkolaṁ] ⟨Column b⟩ [marican tu pala-dvayam·]

⟨C20⟩ ⟨Column a⟩ [praty-ekam ekaśaḥ prasthau] ⟨Column b⟩ [dvau pracīvala-sarṣṣapau]

⟨C21⟩ ⟨Column a⟩ [ tvak-sārddhamuṣṭiḥ pathyās tu] ⟨Column b⟩ [catvāriṅśat prakalpitāḥ]

⟨C22⟩ ⟨Column a⟩ [dārvīchidā-dvayañ cātha] ⟨Column b⟩ [sārddhaika-palam ekaśaḥ]

⟨C23⟩ ⟨Column a⟩ kandaṅ-harlāy-jansyaṅ-deva ⟨Column b⟩ -[dārucchavyaṁ prakalpitam·]

⟨C24⟩ ⟨Column a⟩ [Eka-pādaika-palako] ⟨Column b⟩ [mittradevaḥ prakalpitaḥ]

⟨D1⟩

⟨Face D⟩

⟨Column a⟩ [ Athaikaśo madhu-guddau] ⟨Column b⟩ [ku¡d!uva-trayamānitau]

⟨D2⟩ ⟨Column a⟩ [Ekaḥ prasthas tu sauvīra] ⟨Column b⟩ -[nīrasya parikalpitaḥ]

⟨D3⟩ ⟨Column a⟩ [ dvau yājakau tad-gaṇaka⟨Column b⟩ś] [caikas te dharmma-dhāriṇaḥ]

⟨D4⟩ ⟨Column a⟩ [trayo niyojyāś śrīrāja] ⟨Column b⟩ -[vihārādhyāpakena ca]

⟨D5⟩ ⟨Column a⟩ [ varṣe varṣe tv idan teṣu] ⟨Column b⟩ [praty-ekaṁ parikalpitam·]

⟨D6⟩ ⟨Column a⟩ [tisro vr̥hatyo dvādaśa] ⟨Column b⟩ -[yugā daśakarāḥ paṭāḥ]

⟨D7⟩ ⟨Column a⟩ [ yugmāni nava hastānāṁ] ⟨Column b⟩ [vāsasān daśa pañca ca]

⟨D8⟩ ⟨Column a⟩ [dvi-kaṭṭikaṁ punaḥ pātra] ⟨Column b⟩ -[tritayan trāpuṣaṁ smr̥tam·]

⟨D9⟩ ⟨Column a⟩ [ deyā dvādaśa khāryyaś ca] ⟨Column b⟩ [ta¡nd!ulānām athaikaśaḥ]

⟨D10⟩ ⟨Column a⟩ [sikthatakke tripalake] ⟨Column b⟩ [deye kr̥ṣṇā tu ṣaṭpalā]

⟨D11⟩ ⟨Column a⟩ [ vadanya-vr̥ṇ¡d!āgrasaro ’pi rājā] ⟨Column b⟩ [prajārtha-cintā-janitārthi-bhāvaḥ]

⟨D12⟩ ⟨Column a⟩ [bhūyo ’py asau yācata Ity ajasraṁ] ⟨Column b⟩ [praditsataḥ kamvuja-rājasiṁhān·]

⟨D13⟩ ⟨Column a⟩ [ kr̥taṁ mayaitat sukr̥taṁ bhavadbhi⟨Column b⟩s] [saṁrakṣaṇīyaṁ bhavadīyam etat·]

⟨D14⟩ ⟨Column a⟩ [puṇyasya kartuḥ phala-bhāk prakr̥ṣṭaṁ] ⟨Column b⟩ [saṁrakṣitety uktam idaṁ hi vr̥ddhaiḥ]

⟨D15⟩ ⟨Column a⟩ [ yo rājadhānyān nihitaḥ prabhutve] ⟨Column b⟩ [mantrī sa Evātra n¡ī!yojanīyaḥ]

⟨D16⟩ ⟨Column a⟩ [na preṣitavyā Iha karmma-kārāḥ] ⟨Column b⟩ [karādi-dāneṣu na cānya-kāryye]

⟨D17⟩ ⟨Column a⟩ [ praty-agradoṣā Api dehinas te] ⟨Column b⟩ [na daṇ¡dd!anīyā Iha ye praviṣṭāḥ]

⟨D18⟩ ⟨Column a⟩ [te daṇ¡dd!anīyās tu na marṣaṇīyā] ⟨Column b⟩ [ye prāṇi-hiṁsāniratā Ihasthāḥ]

⟨D19⟩ ⟨Column a⟩ [ jagad-dhitātyartha-tr̥ṣas sa rājā] ⟨Column b⟩ [punar vabhāṣe praṇidhānam etat·]

⟨D20⟩ ⟨Column a⟩ [bhavābdhi-magnāñ janatāṁ samastā⟨Column b⟩m] [uttārayeyaṁ sukr̥tena tena]

⟨D21⟩ ⟨Column a⟩ [ ye kamvujendrāḥ kuśalānuraktā] ⟨Column b⟩ [Imāṁ pratiṣṭhāṁ mama rakṣitāraḥ]

⟨D22⟩ ⟨Column a⟩ [te sānvayāntaḥ-pura-mantri-mittrā] ⟨Column b⟩ [nirāmayaṁ mokṣa-puraṁ labheran·]

⟨D23⟩ [ nānā-divyāṅganābhir viracita-ratibhir bhūri-divyopabhogai-

⟨D24⟩ r] [divyeyur divyadehā divi ditidanujāṁs tejasā tejayantaḥ]

⟨D25⟩ [dārḍhyan nītvā samantād acalitam aniśaṁ rakṣayā svaḥprayāṇe]

⟨D26⟩ [ye niśrenīkariṣyanty akuśaladalanaṁ puṇyam etan madīyam·]

Apparatus

⟨A1⟩ [dharmma]-(s)āmbhoga-mūrttaye ⬦ [dharmma]sāmbhogamūrtye CK.

⟨A2⟩ [dvayātm]ā yo nirātma(ka)ḥ ⬦ [dvayātm]āyonirātmakaḥ CK.

⟨A3⟩ [prabharāja]-jinan name ⬦ [prabharā]jajinan name CK.

⟨A4⟩ [yena nā]māpi śr̥ṇ(vatām·)[yena nā]māpi śr̥ṇvatām· CK.

⟨A5⟩ [śrīcandravai](ro)canarohiṇīśaḥ ⬦ [śrīcandravai]rocanarohiṇīśaḥ CK.

⟨A6⟩ [munīndra-mero]r jaya(tā)m upānte ⬦ [munīndra-mero]r jayatām upānte CK.

⟨A7⟩ [devātmajaś śrījaya](va)rmmadevaḥ ⬦ [devātmajaś śrījaya]varmmadevaḥ CK.

⟨A8⟩ [vedāmvaraikendubhir āpta](rā)jyaḥ ⬦ [vedāmvaraikendubhir āpta]rājyaḥ CK.

⟨A9⟩ [pādāmvujas saṁyati saṁhr̥tā](riḥ)[pādāmvujas saṁyati saṁhr̥]tāriḥ CK.

⟨C1⟩ d(v)e (tu vr)īhy-avaghāti[nyau _]devatuvrihyavaghātin[yau] CK.

⟨C2⟩ tāsān t(u) sthiti-dāy(i)[nyaḥ _]tāsāntusṭhitidāyin[yaḥ] CK.

⟨C3⟩ punaḥ (p)i¡nd!⟨ṇḍ⟩īkr̥tā(s te) [tu _]punaḥ pindīkṛtāste[tu] CK.

⟨C4⟩ (bhūyo ’ṣ)[ā]navatis sa[rvve _]bhūyosṭānavatissarvve CK.

⟨C5⟩ ( ta)¡nd!⟨ṇḍ⟩ulā deva-pūj(ā)[ṅśā _]tandulādevapūjāṅ[gā] CK.

⟨C6⟩ (śeṣā yajñ)āḥ pra[dātavyā _]śeṣāyajñāḥpradā[tavyā] CK.

⟨C7⟩ ( prati)-varṣan tv i(daṁ) [grāhyaṁ _]prativarṣantvidaṁ grā[hyaṁ] CK.

⟨C8⟩ (pra)tyeka(ñ cai)[tra-pūrṇamyāṁ _]pratyekañcai[trapūrṇamyāṁ] CK.

⟨C9⟩ (raktāntajā)la-[vasana_m]raktāntajāla[vasana] CK.

⟨C10⟩ dv(e) go(bhi)[kṣe pañcapalaṁ _]dve gobhikṣe[pañcapalaṁ] CK.

⟨C11⟩ [] (Ekaḥ) [pañca-palas siktha_]ekaḥ[pañcapalassikṭha] CK.

Commentary

Restitutions are based on the almost identical inscriptions K. 12, K. 209, K. 368, K. 386, K. 395, K. 402, K. 435, K. 667, K. 1115, K. 1170, K. 1402 and K. 1521.

Regarding the face B, Kaeokhlai’s editions provide a restitution of the stanzas XIII-XVII rather than a reading of the remaining passages.

Bibliography

First edited by Cha-em Kaeokhlai (1986, pp. 244–251) and (1988, pp. 61–67) with a Thai translation; reedited by Kunthea Chhom from the estampages on SAC’s website (access on September 12, 2022) and those of Kaeokhlai’s 1986 and 1988 publications. Kaeokhlai’s 1986 and 1988 editions are identical. Therefore, in the Apparatus section, only the 1988 edition is referred to.

Primary

[CK] Kaeokhlai, Cha-em. 1988. “silā cārịk surindr akṣara kham bhāṣā sanskṛt pramāṇa buddha śatavararaṣa dī 18 [Surin Inscription, Khmer script, Sanskrit Language, around 18th century of Buddhist era].” Silpakorn Journal 32 (3), pp. 61–67. Pages 61–67.

[CK] Kaeokhlai, Cha-em. 1986. “cārịk surindr 2 [Inscription of Surin 2].” Charuek Nai Prathet Thai 4, pp. 244–251. Pages 244–251.