Pāmulavāka plates of Vijayāditya VII
Version: (0bdeb63), last modified (0bdeb63).
Edition
✤
⟨1⟩ śrī-dhāmnaḥ puruṣottamasya mahato nārāyaṇasya prabhor nnābhī-paṁkaruhād ba-
⟨2⟩ bhūva jagatas sraṣṭā svayaṁbhūs tataḥ| jajñe mānasa-sūnur atrir iti yas tasmān muner atri-
⟨3⟩ tas somo vaṁśa-karas sudhāṁ¿s?ur udita⟨ḥ⟩ śrīkaṁṭha-cūḍāmaṇiḥ| tasmād āsīt sudhā-sū⟨ter⟩ bbu-
⟨4⟩ dho budha-nutas tataḥ j¿a?taḥ purūravā nāma cakravarttī sa-vikramaḥ| tasmād āyur⟨.⟩ Āyuṣo
⟨5⟩ nahuṣaḥ| nahu◯ṣād yayātiś cakravartti-vaṁśa-karttā| tataḥ prācīśaḥ⟨.⟩ pr¿a?cī-
⟨6⟩ śāt (sai?)nyayā◯ti⟨ḥ⟩⟨.⟩ sai⟨⟨n⟨y⟩a⟩⟩yāter hayapatiḥ| hayapates sā⟨r⟩vvabhaumaḥ⟨.⟩ sārvvabhau-
⟨7⟩ māj jayasenaḥ⟨.⟩ ◯ jayas¿a?nān mahābhaumaḥ⟨.⟩ mahābhaumād aiśānakaḥ| Aiśāna-
⟨8⟩ kāt krodhānanaḥ⟨.⟩ krodhānanād devakiḥ|¡devake| ricukaḥ!⟨.⟩ ¡ricukād! r̥kṣakaḥ| ¿ri?kṣakān ma-
⟨9⟩ ti¿n?araḥ satra-yāga-yājī sarasvatī-nadī-nāthaḥ| tataḥ kā{r}tyāyanaḥ| kā{r}tyā-
⟨10⟩ yanān nīlaḥ⟨.⟩ nīlād duṣyantaḥ⟨.⟩ tat-sutaḥ| Āryyā| gaṁg¿o?-y¿u?munā-t¿i?re ya-
⟨11⟩ @@@ d avicchi{ṁ}nnaṁ nikhāya yūpān kramaśaḥ| SR emends unnecessarily to nidhāya kr̥tvā tadh!thāśvamedhān nāma mahā-karmma-bharata I-
⟨12⟩ ti yo +’labhata{ḥ} SR tadāśvamedhān tato bharatād bhūmanyuḥ| bhūmanyos suhotraḥ⟨.⟩ suhotrād dhastī⟨.⟩ hasti-
⟨13⟩ no virocanaḥ| vi[+ro]canād ajamīlaḥ⟨.⟩ Ajamīlā{|}t saṁvaraṇaḥ| saṁvaraṇasya tapana-su-
⟨14⟩ tāyās tapa{na}◯tyāś ca sudhanvā| sudhanvanaḥ{|} parikṣiT⟨.⟩ parikṣito bhīmasenaḥ⟨.⟩
⟨15⟩ bhīmasenāt pra◯dīpanaḥ⟨.⟩ pradīpanā¿ś c?⟨c ch⟩aṁtanuḥ⟨.⟩ śaṁtano⟨r⟩ vvicitravīryyaḥ| vvicitra-
⟨16⟩ vīryyāt pāṇḍu◯-rājaḥ| Āryyā| upagīti putrās tasya ca dharmmaja-bhīmārjjuna-nakula-
⟨17⟩ -sahadevāḥ paṁcendriyavaT paṁca syu⟨r⟩ vviṣaya-grāhiṇas tatra| vr̥ttaṁ| śārdūlavikrīḍita yenād¿a?hi viji-
⟨18⟩ tya k!khāṇḍavam atho gāṇḍīvinā vajriṇaḥ!ṁ yuddhe pāśupatāstram aṁdhaka-ripoś cālābhi dai-
⟨19⟩ tyān bahūn indrārddhāsanam adhyarohi jayinā| yat kālikeyādikān hatvā svairam akāri
⟨20⟩ P1020132 vaṁśa-vipina-(c)chedaḥ kurūṇāṁ vibhoḥ| tato +’rjjunād abhimanyuḥ| [+Abhima]nyoḥ parikṣiT| parikṣito SR: -vipinaś chedaḥ
⟨21⟩ janamejayaḥ| janamejayāt kṣemukaḥ⟨.⟩ kṣemukān naravāhanaḥ| naravāhanā[ś c!c ch]atānīkaḥ⟨.⟩
⟨22⟩ śatānīkād udayaṇ!naḥ| tataḥ paraṁ tat-prabhr̥ti¿s?⟨ṣ⟩v avicchinna-santāneṣv ayodhyā-siṁhāsanāsī-
⟨23⟩ neṣv ekānna-ṣaṣṭi◯-cakrava(r)ttiṣu gateṣu tad-vaṁśyo vijayādityo [AC?bhī/PCnā]ma rāj¿a? vi-
⟨24⟩ jigīṣayā da◯kṣiṇāpathaṁ gatvā trilocana-pallavam adhikṣipya daiva-durīhā!a-
⟨25⟩ yā lokāntara◯m a(ga)maT| tasmin saṁkule purohitena sārddham antarvvatnī tasya
⟨26⟩ mahādevī muḍivemu nāmāgrahāraṁ upagamya tad-vāstavyena viṣṇubhaṭṭa-somayājinā duhi-
⟨27⟩ t[ta!r̥]-ni⟨r⟩vviśeṣam abhirakṣitā satī nandana+ṁ viṣṇuvarddhanan nāma prasūya| tasya ca kumārakasya m¿a?-
⟨28⟩ navya-sagotra-hārīti-putra-dvipakṣa-gotra-kramocitāni karmmāṇi kārayitvā tam avarddhaya-
⟨29⟩ T⟨.⟩ sa ca mātrā vidita-vr̥ttāntas san nirggatya calukya-girau nandāṁ bhagavatīṁ gaurīm ārādhya ku-
⟨30⟩ P1020126 māra-nārāyaṇa-mātr̥-gaṇān saṁtt!tarppya śvetātapatraika-śaṁkha-paṁca-mahāśabda-pā-
⟨31⟩ li-k¿a?tana-pratiḍ!ḍhakkā-varāha-lāṁc!chana-piṁc!cha-kunta-siṁhāsana-makara-toraṇa-kanaka-da-
⟨32⟩ ṇḍa-gaṁgā-yamunādīni sva-kula-kramāgatāni [+ni]kṣiptānīva tat-sāṁb!mrājya-cihnāni sa-
⟨33⟩ mādāya kaḍaṁba-gaṁgādi-bhūmipān ni⟨r⟩jitya setu-narmmadā-madhyaṁ sārddha-sapta-lakṣā!aṁ
⟨34⟩ dakṣiṇāpathaṁ ◯ pālayām āsa| ślokaṁ| anuṣṭubh tasyāsīd vijayādityo viṣṇuvi!a-
⟨35⟩ rddhana-bhūpateḥ ◯ pallavānvaya-jātāyā mahādevyāś ca nandanaḥ| tat-sutaḥ po-
⟨36⟩ lakeśi-vallabhaḥ| tat-putraḥ kī(r)ttivarmmā⟨.⟩ tasya tanayaḥ| svasti⟨.⟩ śrīmatāṁ sakala-bhuva-
⟨37⟩ na-saṁstūyamāna-mānavya-sagotrāṇāṁ hārīti-putrāṇāṁ kauśikī-vara-prasāda-labdha-
⟨38⟩ -rājyānāṁ mātr̥-gaṇa-paripālitānā+ṁ sv¿a?mi-[ADD BELOW WITH ÷ MARK ABOVE ma]hāsena-pādānudhyātānāṁ bhagavan-nārā-
⟨39⟩ yaṇa-prasāda-samās¿a?dita-vara-vā!arāha-lāṁc!chanekṣaṇa-kṣaṇa-vaśīkr̥tārāti-maṇḍa-
⟨40⟩ P1020121 lānām aśvamedhāvabhr̥t!tha-snāna-pavitrī[ADD BELOWkr̥]ta-vapuṣāṁ cālukyānāṁ kulam alaṁka-
⟨41⟩ [+ri]ṣṇos satyāśraya-vallabhendrasya bhrātā kubja-viṣṇuvarddhano +’ṣṭādaśa varṣāṇi veṁgi-deśam a-
⟨42⟩ pālayaT| tad-ātmajo jayasiṁgh!ha-vallabhaḥ trayastriṁśataṁ| tad-anujendrarājas sa-
⟨43⟩ pta dināni| tat-suto viṣṇuvarddhano v!nava| tat-sū[+nu]r mmaṁgi-yuvarājaḥ paṁcavi+ṁśatiṁ| tat-putro
⟨44⟩ jayasiṁgh!ha◯-vallabhas trayodaśa| tad-avarajaḥ kokkiliṣ v!ṣan!ṇ māsāN| tasya jyeṣṭho
⟨45⟩ bhrātā viṣṇuva◯rddhanas tam uccāṭya saptatriṁśataṁ| tat-putro vijayāditya-bhaṭṭ¿a?-
⟨46⟩ rako +’ṣṭ¿a?daśa| ta[d-a!t-ta]nujo viṣṇuvarddhanaṣ (ṣ)a[+ṭ]triṁśataṁ| tat-sūnur vvijayāditya-narendra-mr̥garāja-
⟨47⟩ ś cāṣṭacatvāriṁśataṁ| tat-sutaḥ kali-viṣṇuvarddhano +’{r}ddhya⟨r⟩ddha-varṣaṁ| tat-suto guṇaga-vijayādityaś catu-
⟨48⟩ ścatvāriṁśataṁ| tad-bhrātur vvikramāditya-bhūpates tanayaś cālukya-bhīmas triṁśataṁ| tat-sutaḥ
⟨49⟩ koll!!ebigaṇḍa-vijayāditya⟨ḥ⟩ ṣaṇ māsāN⟨.⟩ tat-sūnur ammarājas sapta varṣāṇi| tat-sutaṁ vija-
⟨50⟩ P1020158 yādityaṁ bālam uccāṭya tāḍapo māsam ekaṁ| taṁ jitvā yudhi cālukya-bhīma-tana SR at end of 50: tamna em tana; probably intended for taṁna, reading a dot (which I deem to be random) as an anusvāra-
⟨51⟩ yo vikramāditya Ekādaśa māsāN| tat-tāḍapa-rāja-suto yuddhamalla{ḥ}s sapta varṣāṇi indravajrā
⟨52⟩ taṁ Yuddhamalla+ṁ pa{ṁ}rihr̥tya deśāt piṣṭvetareṣām api śātravān!ṇāṁ kṣmām ammarājānuja-rā-
⟨53⟩ ja-bhīmo bhīmas samā dvādaśa rakṣati sma| anuṣṭubh ti!at-sūnu⟨r⟩ vvinatārātir ammarājo nr̥pāgraṇīḥ
⟨54⟩ paṁcaviṁśati ◯ varṣāṇi veṁgī-bhuvam apālayaT| gīti dvaimāturo 3’mma-nr̥pater ddā-
⟨55⟩ na-nr̥po rāja◯-bhīma-nr̥pa-tanayaḥ vidyā-kalāpa-caturaḥ ca[+tu]ranta-dharām a caturaḥ SR bhaturaḥ em. caturaḥ ca[+tu]ranta-dharām SE carantadarām-
⟨56⟩ pāt samās tisraḥ| anuṣṭubh Anu dānārnn!ṇṇavād āsī+d daiva-duśceṣṭayā tataḥ saptaviṁśati varṣā-
⟨57⟩ ṇi veṁg!!i-mahir anāyi!akā| indravajrā Atrāntare dāna-narendra-sūnu⟨ḥ⟩ śrī-śaktivarmmā sura-rāṭ-sadharmm¿a?
⟨58⟩ yaś śauryya-śaktyā vinihatya śatrūn sa dvādaśābdān samarakṣad urvvīM| upendravajrā tasyānujanmā [+ji]ta-śa-
⟨59⟩ trur urvvīṁ SR taśa/tr̥rurvvīṁ em. talasa, can’t interpret saṁvatsarān pālayati sma sapta nirasta-sapta-vyasanaḥ pratāpī bhūpā-
⟨60⟩ P1020162 graṇ(īr) mmummadi-bhīma-bhūpa⟨ḥ⟩| anuṣṭubh tasya mummadi-bhīmasya sutaḥ kr̥ta-matir mmahā|!N|
⟨61⟩ rājarājāhvayo rājā SR: rājād, with a footnote number without an accompanying note dv¿a?daśābdān dhā!arām apāT| āryāgīti taṁ rājarāja{ṁ}-d!nr̥patiṁ nirddhāṭya
⟨62⟩ bhuvaḥ prasahya vijayādityaḥ| vimalāditya-+tanūja⟨ḥ⟩ [ADD BELOW WITH OBELOS MARK ABOVEta]sya dvaimāturo +’grahīd ya!o rājyaṁ vimalāditya-+tanūja⟨ḥ⟩ tasya … yo rājyaṁ My emendation results in a metrically correct 32-mora hemistich, making the stanza an āryāgīti. SR’s footnote suggests reading the inserted ta after vimalāditya (instead of supplying another ta there), so his emended text is vimalāditya-tanūjasya dvaimāturo, which is prosodically inappropriate. He further emends grahīd ya rājyaṁ to grahīd rājyaṁ. Suppressing yo in combination with my earlier emendation would result in a prosodically correct 30-mora line (and thus the rare but attested vallarī metre), but I find that emendation too invasive, since it involves reading a single akṣara, drā, instead of two inscribed akṣaras, dyo rā. I am thus confident that my emendations reflect the composer’s intent. In addition to that noted in the edition, there are two further signs of possible scribal correction here. First, the top of the subscript y in tya is extended to the right, which may be a subsequent correction to tyā. (Although the ā marker would be expected to bend downward, as for instance in l64 nyā, the absence of the downward component could be explained here by the proximity of the already engraved following character.) If this is indeed scribal correction and not just a slip of the chisel, then one redactor had probably wanted vimalādityānuja rather than vimalāditya-tanūja here. This, however, would be a correction to make things worse, since on the one hand no younger brother of Vimalāditya is known, and on the other hand it would render the text unmetrical. Second, there is a slightly sinuous horizontal line below the left-hand side of nū (this was apparently misinterpreted by SR as part of an ī marker on rkka in the next line). It is possible that this is a second kākapada signifying that the interlinear ta should be inserted here as well as at the point where it is engraved, although it is below the locus and is not crossed by a vertical stroke. Alternatively, it may be a mark of secondary correction intended to cancel the earlier correction of tya to tyā. sragdharā
⟨63⟩ śrīmān śake samaughe dr̥g-iṣu-nidhi-mite karkki!a-ge karkkaśāṁśau SR karkige * karkīśaṁ sau śuddhātmā śuddha-paṁcamy-aditi-
⟨64⟩ -suta-dine sū◯ryya-bhe śauryya-śālī| SR paṁcamyāditisuta dinersūryyābhe SR’s paraphrase of the date: Saka 952 (a.D. 1030) on Sunday, Kārtika Suddha paṁchami (fifth tithi in Nov.), in Kanyalagna. Could he be right about Kārtika? I think it’s impossible, it’s the sun in Cancer, so perhaps Bhādrapada? kanya-lagne +’ti-[AC¿nya?PCdha]ny¿a? śaśi-kula-tilako rā-
⟨65⟩ ja-m¿a?rttaṇḍa-sū◯nur vveṁgī-sā[ṁb!!m]rājya-paṭṭaṁ sma vahati vijayāditya-bhūpaḥ pratā-
⟨66⟩ pī| praharṣiṇī – – – : ⏑ ⏑ ⏑ ⏑ – ⏑ – ⏑ – ⏓ putrīya◯nn api śaraṇā[tti!rtthi]naṁ jighāṁsuM SR: jighāṁsur jñātiryyan!jñātrīyan bhaṭa-vibh!budhāṁś ca sat-kr̥!riyā-
⟨67⟩ bhiḥ| SR: jñātiryyān check, what is the correct formation? jñātr̥̄yan? jñātrīyan? MW lists mātrīya- (but not jñātrīya-) mātkr̥yan!mātrīyan para-yuvatīr ajihma-vr̥ttir SR: mātkrayan yyo dhātrīm avati n{d}r̥po yathā sva-dharmmaM| SR: yodhā trīmavatin drupo SR’s paraphrase: He treated the refugees as his sons, relatives and servants with discipline, the wise with care and regard, other females as mothers, etc. The relevant sūtra is Aṣṭādhyāyī 3.1.10, on the use of the affix kyac (3.1.8) in denoting behaviour in the sense of comparability to something. upajāti vilaṁghaya-
⟨68⟩ yantī himavantam uccair umerāṁga(~M) dviṣatī vicitraM| umeśvarāṁgam umetarāṁgam umendirāṁgam gaurīti siddhāpi vibhāti kīrttiś cālukya[ACrā PCbhī]ma SR also AC rā PC bhī, but could possibly be the other way around; none of the strokes have been visibly erased. I assume that the limb of bha was attached to the left side of an already inscribed ra, so that the left side of the original ra now forms the slightly misshapen stem of bha.-
⟨69⟩ kṣitipasya yasya| sa śrī-sarvva-lokāśraya-śrī-viṣṇuvarddhana-mahārājo rājādhirājaḥ-
⟨70⟩ śrī-vijayāditya-devo rāṣṭrakūṭa-pramukhān kuṭi!!uṁbinas sarvvān sam[AC?va PCā]hūya samasta-pradhā SR is probably right to assume that mva has been corrected to mā; if so, then the body of the subscript v has been joined to the subsequently added ā marker to become its ornamental extension. Alternatively, the originally inscribed character may perhaps have been mya.-
⟨71⟩ P1020168 na-samakṣam ittham ā[+jñā]payati| upajāti nihatya vairi-kṣitipān ar!śeṣāN śvīkārayān[svīkārayan?] bhūpatinā dhara!i-
⟨72⟩ trīṁ kucamma-rājena nijeśvareṇa SR wants to emend to śrī-camma-rājena labdha-prasādo bhavati sma tasmāta!T| SR: bharata/śca śrī-cāme-rājasya bhart(u)-
⟨73⟩ ś ca kāmāṁbikāyāś ca pati-vratāyāḥ yo bhīma-bhūp[ACo PCa]s tanayo +’janiṣṭa| SR reads the o as present, but it is much fainter than surrounding strokes and has probably been beaten out. tasmai dīnā(r)tt!thi-dvija-
⟨74⟩ -bandhu-budha-surabhūruhāyamānāya| nā[ADD BELOWga]-kula-bhūṣan!ṇāya| meghagiri-nātha-melpa-kandarppa-
⟨75⟩ malaya-bhāska◯rāya| sama!upārjjita-dharmma-ka⟨r⟩mmaṇe bra!r̥haspati-kalpāmātya-śrīya-
⟨76⟩ pa-cāmena-be◯nnaya-budh!ddhi-pau[rṣa!ruṣa]-samupā(r)jjita-rājya-mahimne{ṁ}| kr̥ta-kleśī!a-ni SR: bannaya. should this be emended to bennāya? or something at the beginning, and then naya in cpd with the following?-
⟨77⟩ mitte koṁpo◯loṁgu nāma grāmo dvādaśa-grāmaś ca śāsanīkr̥tya dhārā-pū-
⟨78⟩ rvvakaṁ mayā ◯ datta Iti viditam astu vaḥ| Asyopari na kenacid bādhā kartta-
⟨79⟩ vyā⟨.⟩ yaḥ karoti sa paṁca-mahāpātako bhavati⟨.⟩ anuṣṭubh bahubhir vvasudhā dattā bahubhiś cānupā-
⟨80⟩ litā yasya yasya yadā bhūmis tasya tasya tadā phalaṁ| sva-dattāṁ para-dattāṁ vā yo hare-
⟨81⟩ t¿u? vasundharāṁ ṣaṣṭi-varṣa-saharāṇi viṣṭhāyāṁ jā¿a?yate kri!!r̥miḥ| Asya dvitī[ADD BELOWya]-varṣa-varddha-
⟨82⟩ ne dattasyā!a ś¿a?sanasya Ājñapti⟨ḥ⟩ kaṭakādhīśaḥ⟨.⟩ ś(ā)sana-lek!khakaś ca gokācāryyaḥ floretComplex
Apparatus
⟨3⟩ sudhā-sū⟨ter⟩ bbu⟨4⟩dho ⬦ sudhāṁ¿sū?⟨śo⟩ ¿bh?⟨bb⟩u⟨4⟩dho SR • I assume that bhu in SR’s edition is a typo and that his intended emendation was sudhāṁśor, but this is unmetrical and does not correspond to other attestations of this stanza.
⟨4⟩ cakravartti-vaṁśa-karttā • Other attestations of this stanza read cakravarttī vaṁśa-karttā, which may have been intended here too, but the text is intelligible and appropriate as received. — ⟨4⟩ °t (sai?)nyayā◯ti⟨ḥ⟩ ⬦ °t syinyayati SR • The problematic character read here as tsyai has been corrected rather awkwardly, and it is not evident which strokes are earlier and which later. SR’s reading was probably meant to be °t syainyayāti. In fact the character, as received, best matches the shape expected for tsyo, but I am willing to believe that the corrector’s intent had been tsai. The pre-correction character may have been tsya, tsyā, tsye, tsyo, tsu or tsū.
Bibliography
Not reported in ARIE. Edited with estampages and a summary of the contents by R. Subba Rao (1927–1928). The present edition by Dániel Balogh is based on photographs taken by myself at the Rallabandi Subba Rao Archaeological Museum (Rajahmundry) in February 2023, collated with Subba Rao’s estampages and edition. The numerous typographic mistakes and confused diacritics in the printed edition are not shown in the apparatus here.
Primary
[SR] Subba Rao, R. 1927–1928. “The Pamulavaka copper plate grant of Vijayaditya VII.” JAHRS 2, pp. 277–289.
Secondary
Krishna Rao, Bhavaraju Venkata. 1930–1931. “Telugu Academy plates of Saktivarman II.” JAHRS 5, pp. 33–49. Page 84.
Venkataramanayya, N. 1951–1952. “Kalidindi grant of Eastern Chalukya Rajaraja I.” EI 29, pp. 57–71. Page 61, note 4.
Commentary
The editor Subba Rao did not provide a complete and correct reading of Vijayāditya IV’s coronation date in these plates. B. V. Krishna Rao (1930–1931, p. 84) provided an improved reading and equated it to Thursday, 9 July, 1030 CE. A more convincing calculation was made by K. G. Shankar at the request of N. Venkataramanayya (1951–1952, p. 61, n. 4). According to this, the equivalent date is Sunday, 27 June 1031 CE. This results in the correct weekday in addition to the Sun being in Cancer and the correct /tithi/ at sunrise. According to Shankar as cited by Venkataramanayya, the /kanyā lagna/ lasted from 10 to 12 AM on that day. At this time, the /nakṣatra/ was Uttara-Phālgunī, while later on (with the same /tithi/ still current) it was Pūrva-Phālgunī. The presiding deities of these /nakṣatra/s are Bhaga and Aryaman respectively. Since both are Ādityas, /sūryya-bhe/ (if not an inconsequential word meaning ‘sunlit’) might conceivably refer to either.