Pasupati Stone Inscription

Editors: Csaba Kiss, Dániel Balogh.

Identifier: DHARMA_INSSiddham02087.

Language: Sanskrit.

Repository: Siddham (siddham).

Version: (ddbe066), last modified (13a5ebf).

Edition

⟨1⟩ Oṁ

I. Sragdharā

try-akṣas trayy-avyayātmā tri-samaya-sadr̥ṣas tri-pratītas tri-lokī-

a

-trātā tretādi-hetus tri-guṇamayatayā try-ādibhir vvarṇṇito ⟨’⟩lam|

b

tri-sroto-dhauta-mūrddhā tri-pura-jid ajito nirvvibandha-tri-varggo

c

yasyo[ttuṅga]⟨2⟩s tri-śūlas tridaśapati-nutas try [–⏑–] (troṭano naḥ?)||

d
II. Śārdūlavikrīḍita

rājad-rāvaṇa-mūrdha-paṅkti-śikhara-vyāsakta-cūḍāmaṇi-

a

-śreṇī-saṅgati-niścalātmakatayā laṅkām punānāḥ purīṁ|

b

[––] dvandhya-parākramā [⏑⏑] ⟨3⟩ [⏑–––⏑–] saṅgatāḥ

c

śrī-bāṇāsura-śekharāḥ paśupateḥ pādāṇavaḥ pāntu vaḥ||

d
III. Sragdharā

sūryād brahma-prapautrān manur atha bhagavāñ janma lebhe tato bhūd

a

ikṣvākuś cakravarttī nr̥patir api tataḥ śrī-vikukṣir babhūva|

b

⟨4⟩ jātas tasmāt kakutsthaḥ pr̥thur iti vidito bhūmipaḥ sārvva-bhaumo

c

bhūto ⟨’⟩smād viṣvagaśvaḥ prabala-nija-bala-vyāpta-viśvāntarālaḥ||

d
IV. Śārdūlavikrīḍita

rājāṣṭottara-viṅṣati-kṣiti-bhujas tasmād vyatītya kramāt

a

sambhūtaḥ sagaraḥ patiḥ [] ⟨5⟩ [⏑⏑––] sāgarāyāḥ kṣiteḥ|

b

jāto ⟨’⟩smād asamañjaso narapatis tasmād abhūd aṅśumān

c

sa śrīmantam ajījanan nara-varo bhūpan dilīpāhvayaṁ||

d
V. Śārdūlavikrīḍita

bheje janma tato bhagīratha Iti khyāto nr̥po trāntare

a

bhū-pālā [⏑⏑–⏑] ⟨6⟩ [–⏑⏑] raghur jāto raghor apy ajaḥ|

b

śrīmat-tuṅgarathas tato daśarathaḥ putraiś ca pautrais samaṁ

c

rājño ⟨’⟩ṣṭāv aparān vihāya parataḥ śrīmān abhūl licchaviḥ||

d
VI. Śārdūlavikrīḍita

asty eva kṣiti-maṇḍalaika-tilako loka-pratīto mahā

a

[–––] ⟨7⟩ [⏑⏑–] prabhāva-mahatām mānyaḥ surāṇām api|

b

svacchaṁ licchavi-nāma bibhrad aparo vaṁśaḥ pravr̥ttodayaḥ

c

śrī-maccandra-kalā-kalāpa-dhavalo gaṅgā-pravāhopamaḥ||

d
VII. Śārdūlavikrīḍita

tasmāl licchavitaḥ pareṇa nr̥patīn hitvā pa⟨8⟩[––⏑] raṁ

a

śrīmān puṣpaśarākr̥tiḥ kṣiti-patir jjātaḥ supuṣpas tataḥ|

b

sārdham bhūpatibhis tribhiḥ kṣiti-bhr̥tāṁ tyaktvāntare viṅśatiṁ

c

khyātaḥ śrī-jayadeva-nāma-nr̥patiḥ prādur-babhūvāparaḥ||

d
VIII. Vasantatilakā

ekādaśa kṣiti- ⟨9⟩ patīñ ca parañ ca bhūpaṁ

a

hitvāntare vijayino jayadeva-nāmnaḥ|

b

śrīmān babhūva vr̥ṣadeva Iti pratīto

c

rājottamaḥ sugata-śāsana-pakṣapātī||

d
IX. Upajāti

abhūt tataḥ śaṅkaradeva-nāmā

a

śrīdharmmadevo ⟨’⟩py udapādi tasmāt|

b

⟨10⟩ śrī-mānadevo nr̥patis tato bhūt

c

tato mahīdeva Iti prasiddhaḥ||

d
X. Anuṣṭubh

vasanta Iva lokasya

a

kāntaḥ śāntāri-vigrahaḥ|

b

Asīd vasantadevo ⟨’⟩smād

c

dānta-sāmanta-vanditaḥ

d
XI. Vasantatilakā

asyāntare ⟨’⟩py udayadeva Iti kṣitīśāj

a

jātas trayo- ⟨11⟩ daśa Itaś ca narendradevaḥ|

b

mānonnato nata-samasta-narendra-mauli-

c

-mālā-rajo-nikara-pāṁśula-pāda-pīṭhaḥ||

d
XII. Śārdūlavikrīḍita

dātā sad-draviṇasya bhūri-vibhavo jetā dviṣat-saṁhateḥ

a

karttā bāndhava-toṣaṇasya ⟨12⟩ [⏑⏑] vat pātā prajānām alaṁ|

b

harttā saṁśrita-sādhu-vargga-vipadāṁ satyasya vaktā tato

c

jātaḥ śrī-śivadeva Ity abhimato lokasya bharttā bhuvaḥ||

d
XIII. Śārdūlavikrīḍita

devī vāhuvalāḍhya maukhari-kulā śrī-varmma⟨13⟩cūḍāmaṇi-

a

-khyāti-hrepita-vairi-bhūpati-gaṇa-śrī-bhogavarmodbhavā|

b

dauhitrī magadhādhipasya mahataḥ śry-āditya-senasya yā

c

vyūḍhā śrīr iva tena sā kṣiti-bhujā śrī-vatsadevy ādarāt||

d
XIV. Śārdūlavikrīḍita

⟨14⟩ tasmād bhūmi-bhujo ⟨’⟩py ajāyata jitārāter ajayyaḥ parai

a

rājā śrī-jayadeva Ity avagataḥ śrī-vatsadevy-ātmajaḥ|

b

tyāgī māna-dhano viśāla-nayanaḥ saujanya-ratnākaro

c

vidvān [–⏑] cirāśrayo ⟨15⟩ guṇavatāṁ pīnoru-vakṣaḥ-sthalaḥ||

d
XV. Śārdūlavikrīḍita

mādyad-danti-samūha-danta-musala-kṣuṇṇāri-bhū-bhr̥c-chiro

a

gauḍoḍrādika-liṅga-kośala-pati-śrī-harṣadevātmajā|

b

devī rājyamatī kulocita-guṇair yuktā prabhūtā ⟨16⟩ kulair

c

yenoḍhā bhagadatta-rāja-kula-jā lakṣmīr iva kṣmābhujā||

d
XVI. Vasantatilakā

aṅga-śriyā parigato jita-kāma-rūpaḥ

a

kāñcī-guṇāḍhya-vanitābhir upāsyamānaḥ|

b

kurvvan surāṣṭra-paripālana-kārya-cintām

c

yaḥ sārvva- ⟨17⟩ bhauma-caritaṁ prakaṭī-karoti||

d
XVII. Śārdūlavikrīḍita

rājyaṁ prājya-sukhorjjita-dvija-jana-pratyarppitājyāhuti-

a

-jyotirjjāta-śikhā-vijr̥mbhana-jitāśeṣa-prajāpad-rujaṁ|

b

vibhrat-kaṇṭaka-varjjitan nija-bhujāvaṣṭambha-visphūrjjitaṁ

c

⟨18⟩ śūratvāt paracakrakāma Iti yo nāmnāpareṇānvitaḥ||

d
XVIII. Anuṣṭubh

sa śrīmāñ jayadevākhyo

a

viśuddha-vr̥had-anvayaḥ|

b

labdha-pratāpaḥ samprāpta-

c

-vahu-puṇya-samuccayaḥ||

d
XIX. Sragdharā

mūrttīr aṣṭābhir aṣṭau mahayitum atulaiḥ ⟨19⟩ svair ddalair aṣṭa-mūrtteḥ

a

pātālād utthitaṁ kiṁ kamalam abhinavaṁ padmanābhasya nābheḥ|

b

devasyāsyāsanāyopagatam iha caturvvaktra-sādr̥śya-mohād

c

vistīrṇṇaṁ viṣṭaraṁ kiṁ pravikasita-sitāmbhojam ambhojayoneḥ||

d
XX. Sragdharā

kīrṇṇā kim bhūtir eṣā sapadi paśupater nr̥tyato ⟨’⟩tra prakāmaṁ

a

maulīndoḥ kim mayūkhāḥ śaradam abhinavāṁ prāpya śobhām upetāḥ|

b

bhaktyā kailāsa-śailād dhima-nicaya-rucaḥ sānavaḥ kiṁ ⟨21⟩ sametā

c

dugdhābdher āgataḥ kiṁ gala-gara-sahaja-prīti-pīyūṣa-rāśiḥ||

d

rājñaḥ||

XXI. Śārdūlavikrīḍita

devaṁ vanditum udyato dyutimato vidyotamāna-dyutiḥ

a

kiṁ jyotsnādhavalā phaṇāvalir iyam śeṣasya sandr̥śyate|

b

⟨22⟩ Antar-dūra-rasātalāśrita-gater ddeva-prabhāva-śriyā⟨ḥ⟩

c

kiṁ kṣīra-snapanaṁ vidhātum uditāḥ kṣīrārṇṇavasyormmayaḥ

d
XXII. Sragdharā

viṣṇoḥ pātāla-mūle phaṇipati-śayanākrānti-līlā-sukha-sthād

a

ājñāṁ prāpyotpa⟨23⟩tantyās tripura-vijayino bhaktito ⟨’⟩bhyarccanāya|

b

lakṣmyāḥ saṁlakṣyate prāk-kara-tala-kalitotphulla-līlā-sarojaṁ

c

kiṁ vetītthaṁ vitarkkāspadam atiruciraṁ mugdha-siddhāṅganānāṁ||

d
XXIII. Sragdharā

nālīnālīkam etan na khalu samudito rājato ⟨24⟩ rājato ⟨’⟩haṁ

a

padmāpadmāsanābje katham anuharato mānavā mānavābhe|

b

pr̥thvyāṁ pr̥thvyān na mādr̥g bhavati hr̥ta-jagan-mānase mānase vā

c

bhāsvān bhāsvān viśeṣaṁ janayati na hi me vāsaro vā saro vā||

d
XXIV. Upajāti

itīva ⟨25⟩ cāmīkara-kesarālī

a

sindūra-rakta-dyuti-danta-paṅktyā|

b

rājīvarājīm prati jīva-loke

c

saundarya-darppād iva saprahāsaṁ||

d
XXV. Śārdūlavikrīḍita

eṣā bhāti kulācalaiḥ parivr̥tā prāleya-saṁsarggibhir

a

vvedī meru-śileva kāñcanamayī deva⟨26⟩sya viśrāmabhūḥ|

b

śubhraiḥ prānta-vikāsi-paṅkaja-dalair ity ākalayya svayaṁ

c

raupyaṁ padmam acīkarat paśupateḥ pūjārtham atyujjvalaṁ||

d

rājñaḥ||

XXVI. Śārdūlavikrīḍita

yaṁ stauti prakaṭa-prabhāva-mahimā brahmā caturbhir mmukhair

a

yañ ca ślāgha⟨27⟩yati praṇamya caraṇe ṣaḍbhir mukhaiḥ ṣaṇmukhaḥ|

b

yan tuṣṭāva daśānano ⟨’⟩pi daśābhir vvaktraiḥ sphurat-kandharaḥ

c

sevāṁ yasya karoti vāsukir alaṁ jihvā-sahasraiḥ stuvan||

d
XXVII. Śārdūlavikrīḍita

khyātyā yaḥ parameśvaro ⟨’⟩pi vahate vāso ⟨28⟩ diśam maṇḍalaṁ

a

vyāpī sūkṣmataraś ca śaṅkaratayā jñāto ⟨’⟩pi saṁhārakaḥ|

b

eko ⟨’⟩py aṣṭatanuḥ surāsura-gurur vvīta-trapo nr̥tyati

c

sthāṇuḥ pūjyatamo virājati guṇair evaṁ viruddhair api||

d

rājñaḥ||

XXVIII. Śārdūlavikrīḍita

tasyedaṁ pramathā⟨29⟩dhipasya vipulaṁ brahmābja-tulyaṁ śubhaṁ

a

rājad-rājata-paṅkajaṁ pravitataṁ prāntaprakīrṇṇair ddalaiḥ|

b

pūjārtham pravidhāpya tat-paśupater yat prāpi puṇyam mayā

c

bhaktyā tat pratipādya mātari punaḥ saṁprāpnuyān nirvr̥tiṁ||

d

⟨30⟩ rājñaḥ||

XXIX. Śārdūlavikrīḍita

kiṁ śambhor upari sthitaṁ sasalilaṁ mandākinī-paṅkajaṁ

a

svarggodbhinna-navāṁbujekṣaṇa-dhiyā samprāptam ambhoruhaṁ|

b

devānāṁ kim iyaṁ śubhā sukr̥tināṁ ramyā vimānāvalī

c

padmaṁ kiṁ karuṇākarasya karato ⟨31⟩ lokeśvarasyāgataṁ||

d

rājñaḥ||

XXX. Sragdharā

srotaḥ svarggāpagāyāḥ kim idam avataral lolakallola-ramyaṁ

a

kim brahmotpatti-padmaṁ tala-kamala-vara-prekṣaṇāyopayātaṁ|

b

samprāptañ candramauler amala-nija-śiraś-candra-bimbaṁ kim atrety

c

evaṁ ⟨32⟩ yad vīkṣya śaṅkāṁ vahati bhuvi jano vismayotphullanetraḥ|

d
XXXI. Upajāti

śrī-vatsadevyā nr̥pater jananyā

a

samaṁ samantāt parivāra-padmaiḥ|

b

raupyam harasyopari puṇḍarīkam

c

tad ādaraiḥ kāritam apy udāraṁ||

d
XXXII. Sragdharā

puṇyaṁ putreṇa dattaṁ śaśika-ravi-malaṁ ⟨33⟩ kārayitvābjamukhyaṁ

a

prāptaṁ śubhraṁ śubhañ ca svayam api rajataiḥ padma-pūjāṁ vidhāya|

b

sarvvaṁ śrī-vatsadevī nija-kula-dhavalāñ cittavr̥ttin dadhānā

c

prādāt kalyāṇa-hetoś ciram avani-bhuje svāmine svarggatāya||

d
XXXIII. Śārdūlavikrīḍita

kaḥ kuryā⟨34⟩t kula-jaḥ pumān nija-guṇa-ślāghām iti hrīcchayā

a

rājñā sat-kavināpi no viracitaṁ kāvyaṁ sva-vaṅśāśrayaṁ|

b

ślokān pañca vihāya sādhu-racitān prājñena rājñā svayaṁ

c

snehād bhū-bhuji vuddha-kīrttir akarot pūrvvām apūrvvām imām

d
XXXIV. Śārdūlavikrīḍita

yoga-kṣema-vidhāna-vandhura- ⟨35⟩ bhujas saṁvarddhayan vāndhavān

a

snihyat-putra-kalatra-bhr̥tya-sahito labdha-pratāpo nr̥paḥ|

b

dīrghāyur nnitarān nirāmaya-vapur nnitya-pramodānvitaḥ

c

pr̥thvīm pālayatu prakāma-vihhava-sphītānurakta-prajāṁ||

d

saṁvaT 100 50 9 kārttika-śukla-navamyāM

Apparatus

Translation by Doe and Devadatta N.d.

Commentary

Bibliography