Mandsaur Stone Inscription of the Silk Weavers

Editor: Dániel Balogh.

Identifier: DHARMA_INSSiddham00040.

Language: Sanskrit.

Repository: Siddham (siddham).

Version: (ddbe066), last modified (13a5ebf).

Edition

⟨1⟩ [sid]dh[a]m

I. Śārdūlavikrīḍita

y[o bh](ty-art)tham upāsyate sura-gaṇ(ais) sid(dhaiś ca) siddhy-artthibhir

a

ddhyānaikāgra-parair vvidheya-viṣayair mmokṣ-ārtthibhir yyogibhiḥ|

b

bhaktyā tīvra-tapodhanaiś ca munibhiś śāpa-prasāda-kṣamair

c

hetur yyo jagataẖ kṣayābhyudayayoḫ pāyāt sa vo bhāskaraḥ|

d
II. Śārdūlavikrīḍita

ta¿tv?a-jñāna-vido ⟨’⟩pi yasya na vidur brahmarṣa⟨2⟩yo ⟨’⟩bhyudyatāẖ

a

kr̥tsnaṁ yaś ca gabhastibhiḥ pravisr̥taiḫ puṣ(ṇ)āti loka-trayaM

b

gandharvvāmara-siddha-kinnara-narais saṁstūyate ⟨’⟩bhyutthito

c

bhaktebhyaś ca dadāti yo ⟨’⟩bhila(ṣ)itaṁ tasmai savitre namaḥ|

d
III. Vasantatilakā

yaḫ pratyaham prativibhāty udayācalendra-

a

- vistīrṇṇa-tuṅga-śikhara-skhalitāṁśu-jālaḥ

b

kṣībāṁga(n)[ā]⟨3⟩-(ja)na-kapo(la)-talābhitāmraḫ

c

pāyā(t sa vas s)u-k[i]raṇābha(raṇo) vivasvā(N)

d
IV. Āryā

kusuma-bhar(ā)nata-taruvara-devakula-sabhā-vihāra-ramaṇīyāT

ab

lāṭa-viṣayān nag(ā)vr̥ta-śailāj jagati prathita-śilpāḥ(||)

cd
V. Vasantatilakā

te deśa-pārtthiva-guṇāpahr̥tāḥ prakāśam

a

addhvādi-jāny aviral(ā)ny asukhā⟨4⟩ny apāsya(|)

b

jātādarā daśapuraṁ prathamaṁ manobhir

c

anv āgatās sa-suta-bandhu-janās sametya||

d
VI. Vasantatilakā

mattebha-gaṇḍa-taṭa-vicyuta-dāna-bindu-

a

- siktopalācala-sahasra-vibhūṣaṇāyāḥ

b

puṣpāvanamra-taru-ṣaṇḍa-vataṁsakāyā

c

bhūmeḫ pura¿n? tilaka-bhūtam idaṁ krameṇa||

d
VII. Upendravajrā

taṭottha-vr̥kṣa-cyuta⟨5⟩-naika-puṣpa-

a

-vicitra-tīrānta-jalāni bhānti(|)

b

praphulla-padmābharaṇāni yatra

c

sarāṁsi kāraṇḍava-saṁkulāni||

d
VIII. Upendravajrā

vilola-vīcī-calitāravinda-

a

-patad-rajaḥ-piñjaritaiś ca hamsaiḥ

b

sva-kesarodāra-bharāvabhugnaiḥ

c

kvacit sarāṁsy amburuhaiś ca bhānti|

d
IX. Upendravajrā

sva-puṣpa-bhārāvanatair nnagendrair

a

mmada⟨6⟩-pragalbhāli-kula-svanaiś ca|

b

Ajasra-gābhiś ca purāṅganābhir

c

vvanāni yasmin samalaṁkr̥tāni||

d
X. Upajāti

calat-patākāny abalā-sanāthāny

a

atyarttha-śuklāny adhikonnatāni|

b

taḍil-latā-citra-sitābbhra-kūṭa-

c

- tulyopamānāni gr̥hāṇi yatra||

d
XI. Vasantatilakā

k¿au?⟨ai⟩lāsa-tuṅga-śikhara-pratimāni cānyāny

a

ābhānti dīrggha-valabhī⟨7⟩ni sa-vedikāni|

b

gāndharvva-śabda-mukharā¿n?⟨ṇ⟩i niviṣṭa-citra-

c

-karmmāṇi lola-kadalī-vana-śobhitāni||

d
XII. Upajāti

prā(s)āda-mālābhir alaṁkr̥tāni

a

dharāṁ vidāryyeva samutthitāni|

b

vimāna-mālā-sadr̥śāni yattra

c

gr̥hāṇi pū(rṇṇe)ndu-karāmalāni||

d
XIII. Āryā

yad bhāty abhiramya-sari⟨d⟩-dvayena capalormmiṇā samupagūḍhaṁ

ab

⟨8⟩ rahasi kuca-śālinībhyāṁ prīti-ratibhyāṁ smarāṅgam iva||

cd
XIV. Vasantatilakā

satya-kṣamā-dama-śama-vrata-śauca-dhairyya-

a

- svā(ddhyā)ya-vr̥tta-vinaya-sthiti-buddhy-upetaiḥ|

b

vidyā-tapo-nidhibhir asmayitaiś ca viprair

c

yyad bhrājate graha-gaṇaiẖ kham iva pradīptaiḥ||

d
XV. Drutavilambita

Atha sametya nirantara-saṅgatair

a

ahar-ahaḥ pravijr̥mbhita⟨9⟩-sauhr̥dāḥ

b

nr̥patibhis sutavat pratim¿a?⟨ā⟩nitāḥ

c

pramuditā nyavasanta sukhaṁ pure||

d
XVI. Hariṇī

śravaṇa-(su)bhag(e) gāndharvve ⟨’⟩nye dr̥ḍhaṁ pariniṣṭhitāḥ

a

sucarita-śatāsaṅgāẖ keci(d v)icittra-kathāvidaḥ(|)

b

vinaya-nibhr̥tās samyag dharmma-prasaṅga-parāya(ṇā)

c

priyam aparuṣaṁ patthyaṁ cānye kṣamā bahu bhāṣitu¿ṁ?||

d
XVII. Indravajrā

⟨10⟩ kecit sva-karmmaṇy adhikās tathānyair

a

vvijñāyate jyotiṣam ātmavadbhiḥ

b

Adyāpi cānye samara-pragalbhāẖ

c

kurvvanty arīṇām ahitaṁ prasahya||

d
XVIII. Vasantatilakā

prājñā manojña-va(puṣ)aḥ prathitoru-vaṁśā

a

vaṁśānurūpa-caritābharaṇās tathānye|

b

satya-vratāḥ praṇayinām upakāra-dakṣā

c

visrambha⟨11⟩-[pūrvva]m apare dr̥ḍha-sauhr̥dāś ca||

d
XIX. Mālinī

vijita-viṣaya-saṅgair ddharmma-śīlais tathānyair

a

m[r̥]dubhir adhika-sa¿tv?ai(r l)l(o)kayātrā-paraiś ca(|?)

b

sva-kula-tilaka-bhūtair mukta-rāgair udārair

c

adhikam abhivibhāti śreṇir evaṁ-prakāraiḥ||

d
XX. Vasantatilakā

tāruṇya-kānty-upacito ⟨’⟩pi suvarṇṇa-hāra-

a

- tāṁbūla-puṣpa-vidhinā sama⟨12⟩[lamkr̥]to ⟨’⟩pi(|?)

b

nārī-janaḥ śriyam upaiti na tāvad agryāṁ

c

yāvan na paṭṭamaya-vastra-y(u)gāni dhatte||

d
XXI. Āryā

spa(r)śa(vatā?) va(rṇṇ-ān)tara-vibhāga-cittreṇa netra-su(bha)gena

ab

(yai)s sakalam idaṁ kṣiti-talam alaṁkr̥taṁ paṭṭa-vastreṇa||

cd
XXII. Vasantatilakā

vidyādharī-rucira-pallava-karṇṇapūra-

a

- vāteritāsthirataraṁ pravicintya ⟨13⟩ [lo]kaṁ(|?)

b

mānuṣyam arttha-nicayāṁś ca tathā viśālā(n)

c

(t)eṣāṁ śubhe (ma)tir abhūd acal(e ca?) (ta)s(miN?)||

d
XXIII. Vaṁśastha

catus-(s)a(mud)r-(ā)(ṁbu?)-vilola-me(kha)l(āṁ)

a

sumer(u)-kailāsa-br̥hat-pa(yo)dharā(M)

b

vanānta-vānta-sphuṭa-puṣpa-hāsinīṁ

c

kumāragupte p¿ri?thivīṁ praśāsati||

d
XXIV. Upendravajrā

samāna-dhīś śukra-br̥haspatibhyāṁ

a

lalāma-bhūto bhuvi ⟨14⟩ pārtthivānāṁ(|)

b

raṇeṣu yaḥ pārttha-samāna-(ka)rmmā

c

babhūva goptā nr̥pa-viśvavarmmā(||)

d
XXV. Vasantatilakā

dīn-ānukaṁpana-paraḥ kr̥paṇ-ārtta-vargga-

a

sāntva-prado ⟨’⟩dhika-dayālur anātha-nāthaḥ(|?)

b

kalpa-drumaḥ praṇayinām abhayaṁ-pradaś ca

c

bhītasya yo janapadasya ca bandhur āsī(T||)

d
XXVI. Indravajrā

tasyātmajaḥ sthairyya-nayopapanno

a

bandhu-priyo ⟨15⟩ bandhur iva prajānāṁ(|)

b

baṁdhv-artti-harttā nr̥pa-bandhuvarmmā

c

dvi(ḍ-dr̥)pta-pa(kṣa-kṣa)paṇaika-dakṣaḥ|

d
XXVII. Vasantatilakā

kānt(o y)u(vā) raṇa-paṭur vvinayānvitaś ca

a

rājāpi sann upasr̥to na madaiḥ smayādyai(ḥ|)

b

śr̥ngāra-mūrttir abhibhāty analaṁkr̥to ⟨’⟩pi

c

rūpeṇa yaẖ kusumacāpa Iva dvitīyaḥ||

d
XXVIII. Upajāti

vaidhavya-tīvra-vyasana-kṣatānāṁ

a

⟨16⟩ sm¿ri?tvā yam adyāpy ari-sundarīṇāṁ(|)

b

bhayād bhavaty āyata-locanānāṁ

c

ghana-stanāyāsa-karaḥ prakampaḥ||

d
XXIX. Mandākrāntā

tasminn eva kṣitipati-v¿ri?ṣe baṁdhuvarmmaṇy (u)dāre

a

samya(k-s)phītaṁ daśapuram idaṁ pālayaty unnatāṁse|

b

śilpāvāpt(ai)r ddhana-samudayaiḥ paṭṭa-vā(yair u)dāraṁ

c

(ś)re(ṇ)ībhūtair bbhavanam atulaṁ kāritaṁ ⟨17⟩ dīpta-raśmeḥ||

d
XXX. Vasantatilakā

vistīrṇṇa-tuṅga-śikharaṁ śikhari-prakāśam

a

abhyudgatendv-amala-raśmi-kalāpa-gauraṁ(|?)

b

yad bhāti paścima-purasya niviṣṭa-kānta-

c

- cūḍāmaṇi-pratisaman nayanābhirāmaṁ||

d
XXXI. Vasantatilakā

rāmā-sanātha-(bha)van(o)dara-bhāskarāṁśu-

a

-vahni-pratāpa-subhage jala-līna-mīne|

b

candrāṁśu-harmya-tala⟨18⟩-candana-tālavr̥nta-

c

- hāropabho(g)a-rahite hima-dagdha-padme||

d
XXXII. Vasantatilakā

roddhra-priyaṁgu-taru-kunda-latā-vikośa-

a

- puṣpā(sa)va-pra(m)u(di)tāli-k(u)l(ā)bhirāme|

b

kāle tuṣāra-kaṇa-karkkaśa-śīta-vāta-

c

- vega-pranr̥tta-lavalī-naga-naika-śākhe||

d
XXXIII. Āryā

smara-vaśaga-taruṇa-jana-vallabhāṅganā-vipula-kānta-pīnoru-|

ab

⟨19⟩ stana-jaghana-ghanāliṅgana-nirbhartsita-tuhina-hima-pāte||

cd
XXXIV. Anuṣṭubh

mālavānāṁ gaṇa-sthityā

a

yāt(e) śata-catuṣṭaye|

b

tri-navaty-adhike ⟨’⟩bdānām

c

¿ri?tau sevya-ghana-stane||

d
XXXV. Anuṣṭubh

sahasya-māsa-śuklasya

a

praśaste ⟨’⟩hni trayodaśe

b

maṅgalācāra-vidhinā

c

prāsādo yaṁ niveśitaḥ||

d
XXXVI. Anuṣṭubh

bahunā samatītena

a

⟨20⟩ kālenānyaiś ca pārtthivaiḥ|

b

vyaśīryyataika-deśo ⟨’⟩sya

c

bhavanasya tato ⟨’⟩dhunā||

d
XXXVII. Anuṣṭubh

sva-yaśo-(v)¿(r)i?ddhaye sa(rvva-?)

a

(dikṣ?)(ūd)āram udārayā|

b

saṁskāritam idaṁ bhūyaḥ

c

(śre)ṇyā bhānumato gr̥haṁ||

d
XXXVIII. Āryā

Atyunnatam avadātaṁ nabha⟨ḥ⟩ ¿spr̥śann? iva manoharaiś śikharaiḥ(|)

ab

śaśi-bhānvor abhyudayeṣv amala-mayūkh-āyatana⟨21⟩-(bhū)taṁ||

cd
XXXIX. Āryā

vatsara-śateṣu paṁcasu viṁśaty-adhikeṣu navasu cābdeṣu|

ab

yāteṣv abhiramya-tapasya-māsa-śukla-dvitīyāyāṁ||

cd
XL. Vasantatilakā

spaṣṭair aśoka-taru-ketaka-siṁduvāra-

a

- lolātimuktaka-latā-madayaṁtikānāṁ|

b

puṣpodgamair abhinavair adhigamya nūnam

c

aikyaṁ vijr̥ṁbhita-śare hara-pūta-dehe||

d
XLI. Āryā

⟨22⟩ madhu-pāna-mudita-madhukara-kulopagīta-naga-naika-pr̥thu-śākhe(|)

ab

kāle nava-kusumodgama-daṁtura-kāṁta-pracura-roddhre||

cd
XLII. Āryā

śaśineva nabho vimalaṁ kaus(tu)bha-maṇineva śārṅgiṇo vakṣaḥ|

ab

bhavana-vareṇa tathedaṁ puram akhilam alaṁkr̥tam udāraṁ||

cd
XLIII. Mālinī

Amalina-śaśi⟨23⟩-le(khā)-da(ṁ)turaṁ piṅgalānāṁ

a

parivahati samūhaṁ yāvad īśo jaṭānāṁ|

b

vikaṭa-kamala-mālām aṁsa-saktāṁ ca śārṅgī

c

bhavanam idam udāraṁ śāśvata¿n? tāvad astu||

d
XLIV. Anuṣṭubh

sreṇy-ādeśena bhaktyā ca

a

kāritaṁ bhavanaṁ raveḥ|

b

pūrvvā ceyaṁ prayatnena

c

racitā vatsabhaṭṭinā||

d

⟨24⟩ svasti kartr̥-lekhaka-vācaka-śrotr̥bhyaḥ|| siddhir astu||

Apparatus

Translation by Doe and Devadatta N.d.

Commentary

Bibliography