Svayambhu: Digital Critical Edition and Translation of an Old Javanese Juridical Text

⟨L: 1⟩⟨K: 1v⟩⟨M: 1v⟩⟨B: 31v1⟩avighnam astu.

kunaṅ ulaha saṅ prabhu, uniṅānira taṅ vyavahāranikaṅ rāt, arovaṅa ta sira brāhmaṇa vihikan maṅaji, lavan mantrinira vruh maviveka, sulakṣaṇaa ta sira tumamaa riṅ sabhā.

aliṅgihāpagəha ta sira riṅ sabhā, taṅanira təṅən atah ulahakənira, hayvātuduh-tuduh* kiva, bhūṣaṇa-pahyasniṅ vvaṅ suśīlātah lviranira, iṅət-iṅətənirātah yogyāyogyani kāryanikaṅ mavyavahāra kālih.

*sari masiha sirān ṅiṅət-iṅəta makasādhanaṅ varah-varah saṅ hyaṅ āgama mānavādi, mvaṅ sakinapagəhakənikaṅ sapañjiṅ deśanya, deśa ṅaranya, sa⟨ka⟩ḍaṅayan⟨,⟩ sajasun-vuṅkal, savuravan, sakanuruhan, an [tan] hana *kaparəkanya deniṅ āgama, ya ika deśadr̥ṣṭa ṅaranya, an deśa sasiki svadeśanikaṅ vyavahāra, aṣṭādaśasu mārgeṣu, irikā sthānaniṅ vyavahāra vvalu vlas kvehnya, salviraniṅ vicāraniṅ vyavahāra, hana tinəmunya ṅkāna salah siki, paḍa madudva-dudvan viṣayanya.

hiṁsāṁ yaḥ kurute kaś cit, hana vvaṅ mamatyani nirdoṣa, kunaṅ deyam vā na prayacchati, tan paveh irikaṅ yogya vehakəna, aveh irikaṅ tan yogya vehakənanya kunaṅ, sthāne te dve vivādasya, ya ika sthānaniṅ vyavahāra, rvaṅ siki mūlanya, bhinne ’ṣṭādaśadhā punaḥ, matəmahan ta ya vvalu vlas vəkasan.

lvirnya, teṣām ādyam r̥ṇādānam, tan kasahuraniṅ pihutaṅ, ādiniṅ vyavahāra. nikṣepa, tan kavehaniṅ patuvava. asvāmivikraya, adval tan dravya. sambhūya ca samutthānam, tan kaduman ulihiṅ kinabehan. dattasyānapakarma ca, *karuddhāniṅ huvus vinehakən.

vetanasya na ca dānam, tan kavehaniṅ upahan. samvidaś ca vyatikramaḥ, advā riṅ samaya. krayavikrayānuśayo, alarāmbəknyān ⟨padvalnya,⟩ paməlinya kunaṅ. vivādaḥ svāmipālayoḥ, vivādaniṅ *pinaṅvanakən mvaṅ maṅvan.

sīmāvivādadharmaś ca, kaücapaniṅ vatəs. pāruṣye daṇḍavācike, ḍaṇḍaniṅ sāhasa, vākpāruṣya. steyam, pavr̥ttiniṅ maliṅ. sāhasam, ulah sāhasa. ⟨strī⟩saṁgrahaṇam eva ca, ulah tan yogya riṅ ⟨strī, strīpuṁdharmo, dharmaniṅ⟩ laki-strī.

vibhāgaś ca, kadumaniṅ dravya. dyūtam, totohan tan prāṇi. āhvānam, totohan prāṇi. padāny aṣṭādaśaitāni, nahan ta vvalu vlas lvirnya. vyavahārasthitāni ha, byakta pinakasthānaniṅ vyavahāra.

eṣu sthāneṣu bhūyiṣṭham, ikaṅ vyavahārasthāna vvalu vlas, kapva hana katəmunya ṅkāna, kapagəhakəna saṅ prabhu, yuktinikaṅ vyavahāranya, apan gavayakənanira pagəh i kāryanikaṅ yogya pagəhakənanira.

kunaṅ saṅ prabhu hayva sira gumavayakən ikaṅ kāryāmivakṣa guṇadoṣa, akona ta sira riṅ saṅ brāhmaṇa vihikan maṅaji, kumavruhana yogyāyogyanikaṅ vvaṅ mavyavahāra kālih.

saṅ brāhmaṇa saṅ vruh riṅ aṣṭādaśavyavahāra, sira ta saṅ sinaṅguh prāgvivāka, saṅ vruh riṅ aji tarka, vruha riṅ śruti veda.

kunaṅ ikaṅ takvan iṅ vicāra, gavayakəna rumuhun, sādhana saṅ prāgvivāka matakvan irikaṅ mavyavahāra kālih, vivekanira ta sahurnya vəkasan, mataṅyan prāgvivāka pva ṅaranira.

aṅiṅət-iṅəta ta saṅ prāgvivāka, i kāryanikaṅ mavyavahāra kālih, arovaṅa ta sira vvaṅ yogya riṅ sabhā tigaṅ viji, tumamaa ta sirāluṅguhāpagəha riṅ sabhā.

saṅ brāhmaṇa tigaṅ siki, paḍa vruh maṅaji, hana ta brāhmaṇa sasiki, prajñā vidagdha, vinidhi muṅgva riṅ deśa saṅ prabhu, ikaṅ deśa papupulanira, yeka deśa sabhā ṅaranya de saṅ paṇḍita.

ikaṅ sabhā, yan tan hana saṅ vr̥ddhah tan sabhā ṅaranya, saṅ vr̥ddhah yan tan vruh iṅ dharma, tan vr̥ddhah ṅaranira, saṅ vruh iṅ dharma, yan tan agəgvana kasatyan, tan dharma ṅaranika, kunaṅ yan tan ginavayakən ikaṅ dharma riṅ sabhā, sukət paṅəməh ṅaranika sahaneṅ sabhā, mapan ikaṅ deśa kinahananiṅ dharma, tan kavoraniṅ adharmi, yeka sabhā ṅaranya.

kunaṅ ikaṅ vvaṅ aṅujarakən prāya yukti, salah denya vəkasan, makveh ujarnya, vvaṅ katon doṣanya, ika ta kabeh tan yogya tumamaa riṅ sabhā.

mataṅyan maṅkana, dharmanika saṅ uniṅa riṅ dharma, hilaṅ ika deniṅ adharma riṅ sabhā, kasatyanira maṅkanātah hilaṅ ikā deniṅ adva riṅ sabhā, yapvan alah juga dharma deniṅ adharma, alah juga satya deniṅ adva, paḍa hana pva ya riṅ sabhā, patimbunaniṅ kuṇapa ṅaraniṅ sabhā yan maṅkana.

kunaṅ yan iṅilaṅakən saṅ hyaṅ dharma, maləs juga sira maṅilaṅakən, yan rinakṣa saṅ hyaṅ dharma⟨,⟩ maləs juga sira maṅrakṣa, mataṅyan maṅkana, hayvāṅilaṅakən dharma, liṅniṅ vvaṅ, tan paṅilaṅakən pva kita dharma, tan paṅilaṅakən sira iri ya, maṅkana liṅ ⟨[…].⟩

atəhər pramāṇastava.

[…]

apan tan hana ləviha sakeṅ dharma, sira pinakapramāṇaniṅ loka, sira ta pinakasvarga saṅ magave hayu, sira pinakakaləpasan saṅ paṇḍita, tan maṅkana ikaṅ vvaṅ adharma, tan hana gamāntyanya maṅkanāta saṅka pisana tuvi.

[…]

mapan ikaṅ loka kabeh, dharma umagəhakən ika, kinapagəhakən pva sira de saṅ yatna, maləs sira magəhakən, apan tan pāpa ikaṅ loka maṅkana, ikaṅ tan aṅilaṅakən dharma.

mataṅyan maṅkana, ləmbu rūpa bhaṭāra dharma, hana pva vvaṅ tan agave dharma, yeka pāpa liṅniṅ deva, maṅkana pva ya, hayva kita maṅilaṅakən dharma.

saṅ tumut ri kālaniṅ pati sira ta bhaṭāra dharma, mitra tan pakarva pva, parəṅ ilaṅ mvaṅ śarīra, mvaṅ dharma, kunaṅ ikaṅ dravya len sakerika, salah paran ika.

saṅ hyaṅ dharma saparapatan tinəmuniṅ mavyavahāra yan satya, maṅkana ikaṅ sākṣi yan satya, anəmu saparapatanira saṅ hyaṅ dharma, maṅkana saṅ mavivakṣa kabeh, yan satya anəmu saparapatanira saṅ hyaṅ dharmātah, saṅ prabhu anəmu saparapatanirātah, agəṅ juga phalaniṅ kasatyan ginavayakən.

saṅ prabhu tan kahanan sira riṅ pāpa, saṅ mavivakṣa kabeh luput sira riṅ pāpa, ikaṅ mavyavahāra salah pakṣanya juga təmpuhanya, nininda siṅ saṅkananya, kahava tkeṅ deśa kahananya.

maṅkana saṅ prabhu, yan śūdra prāgvivākanira, kaḍatvanira durbala kṣaya, kadi ləmbu kapətək riṅ latək ajro.

ikaṅ rājya yan kakehaniṅ śūdra, akveh vvaṅ manayākən deva iriya, tan pabrāhmaṇa ikaṅ rājya maṅkana, śīghra hilaṅ deniṅ lapā vyādhi bhaya kaḍatvanira.

[…]

maṅkana pva ya, maṅutusa ta sirāmivakṣaa*, vvaṅ vruh iṅ āgama, śīghra maṅucapa yan tinakvanan, saṅ makveh kavruhnira śruti veda, paḍaməlakəna vataṅan pāt, ikaṅ vetan *pamivakṣana, sakveh saṅ umuṅguh irika, sira ta paḍa umiṅət-iṅəta sarasaniṅ vyavahāra.

maṅkanānakəna sajiniṅ vataṅan, apuy riṅ payajñan, kumbha mesya bañu, halalaṅ, sarvavīja, maṇik curiga muṅgva riṅ səṇḍi. tumama pva saṅ prāgvivāka riṅ sabhā, mavəḍihana, asalimputa, maṅañjalia riṅ caturlokapāla, luməkasa ta sira maṅiṅət-iṅəta kāryanikaṅ mavyavahāra kālih.

kavruhananira taṅ ujar adon lavan tan padon, mvaṅ ikaṅ tuhu lavan adva, nahan ta kāryanikaṅ ⟨ma⟩vyavahāra kālih, iniṅət-iṅətənira, tumutana kramaniṅ varṇanikaṅ ⟨ma⟩vyavahāra.

adharmabuddhinikaṅ ⟨ma⟩vyavahāra, iṅətakənanya tuvi, kavruhana, de saṅ prāgvivāka, vāhyaliṅgaiḥ, makanimitta *paṅanumāna katon, śabdanya kasalahan, kavənəsan, eṅas tan asiga ri vəkasan, mulat muliṅā, salah alaṅə̄.

takvan ikaṅ manah, alit pinakabuṅkahiṅ buddhi, yadyapi inət-ətakən ya denikaṅ avyavahāra, yan adharma, kavruhana ika de saṅ prāgvivāka, makanimitta vāhyaliṅga. ākāraiḥ, iṅgitaiḥ, lakunya, ulahnya, śabdanya, vikāraniṅ ulatnya, vənəsniṅ mukhanya.

iti dharmacarita.

kunaṅ dravya kaliliraniṅ rare uvuh-uvuh, kəmitən kəkəsana saṅ prabhu, ikaṅ dravya, yan apa maṅkana, yāvat sa syāt samāvr̥tto, yan huvus maṅaji, yan tapvan vənaṅ rumakṣa dravyanya, kunaṅ yan huvus mulih sakiṅ gurunya, vənaṅ rumakṣa dravyanya, vehakəna ikaṅ dravya iriya.

strī valva-valvan mānak rare rakṣanən ika de saṅ prabhu, strī valu tan pabapebu, strī valu vyādhi, *makapaṅguhan satyanya riṅ jalunya, ika ta katiga rakṣanən de saṅ prabhu, sira aṅilaṅakəna yan hana vvaṅ avamāna iriya, mataṅnyan maṅkana, ikaṅ kasatyan haneriya, pāvak bhaṭāra dharma katvaṅananira, kunaṅ yan ⟨tan⟩ satya ikaṅ strī, hayva saṅ prabhu parabyāpāra irikā kabeh.

yapvan hana kadaṅnikaṅ strī valu satya səḍaṅnyan ahurip, umalapa dravyanya, daṇḍan ikaṅ aṅalap de saṅ prabhu, sadaṇḍaniṅ maliṅ daṇḍaanya.

iti strīsatyasaṅrakṣaṇa.

kunaṅ ikaṅ dravya tan hana saṅ madravya, kəkəsana de saṅ prabhu ikaṅ dravya maṅkana, təluṅ tahun lavasanya, yapvan təka ikaṅ madravya, aminta i sira, vehakəna ikaṅ dravya de saṅ prabhu, yapvan alivat sakeṅ tigaṅ tahun, alapən ikaṅ dravya de saṅ prabhu.

dravyaṅku iki liṅnya, saṅ maṅaku dravya, ika taṅ maṅkana, takvanana ya irikaṅ dravya inakunya, vruh pva ye rūpanya siṅgih ika dravyanya, vehakəna iriya.

hana tan avruh ri kahilaṅaniṅ dravyanya, kālanya, nimittanya hilaṅ, varṇanya, rūpanya, kvehnya, kapva tika tan hana kinavruhanya, kevalya maṅaku dravya juga ya, ika ta vvaṅ maṅkana, yogya daṇḍan ika, samūlyanikaṅ dravya inakunya daṇḍaanya.

kunaṅ yan təpət paṅakunya, vruh pve rūpanya, ikaṅ dravya inakunya, vehakəna ikaṅ dravya iriya, *aṅśanana *sapanəmaniṅ dravyanya de saṅ prabhu, *sapapuluhanya kunaṅ, *paṅaṅśanira, rumakṣa dharmanira saṅ prabhu yan maṅkana.

kunaṅ ikaṅ dravya, kinonakən saṅ prabhu kəkəsana deniṅ vadvā parcayanira, alapənya ta ya, mapa daṇḍanika de saṅ prabhu, yan maṅkana, sikəpən sabhākəna, corah ṅaranya, ambahakəna riṅ liman daṇḍaanya.

kunaṅ ikaṅ dravya alavas pinəṇḍəm, dravyaṅku iki liṅnya, pan tuhu dravyanya, tan kinəmit saṅ prabhu ika, yadyapin maṅkana, maṅkana de saṅ prabhu, sapanəmanikaṅ dravya, *sapararva-vəlasanya kunəṅ alapən anya.

kunaṅ yan mithya ya, daṇḍan, i savilaṅnikaṅ dravya, ləvihana ta sapavvalunya, ləvihana sapanəm-bəlasnya kunaṅ.

kunaṅ saṅ brāhmaṇa, yan panəmva dravya pinəṇḍəm alavas, alapənira kabeh, tan aṅśanana de saṅ prabhu, mataṅnyan maṅkana, saṅ brāhmaṇa viśeṣan riṅ janma kabeh.

saṅ prabhu kunaṅ yan panəmva dravya pinəṇḍəm alavas, aveha sira satəṅahnikaṅ dravya tinəmu denira i saṅ brāhmaṇa, ikaṅ satəṅah alapənira.

mataṅyan maṅkana inalapnira sapanəmunikaṅ vvaṅ manəmu parva, kinarvanira lavan saṅ brāhmaṇa, phalanirān paṅrakṣaṅ rāt, apan svāminiṅ pr̥thivī tattvanira.

kunaṅ ikaṅ dravya kālap deniṅ maliṅ, vehakəna irikaṅ madravya, i salviranikaṅ madravya, yan kapaṅgiha de saṅ prabhu ikaṅ dravya, kunaṅ yan inalap de saṅ prabhu ikaṅ dravya, sapāpaniṅ maliṅ kapaṅguh denira.

ulah kinapagəhakən iṅ janma, mvaṅ kinapagəhakən iṅ thāni janapada, kinapagəhakən iṅ baṇyāga kunəṅ, kinapagəhakən iṅ kavatəkanya kunaṅ, ika ta kabeh kapagəhakəna de saṅ prabhu, yan ri svadharmanya, rumakṣa ri svadharmanira yan maṅkana.

yadyapi adoh puṇḍuhnya ikaṅ vvaṅ sādhu, ginavayakənya juga svakarmanya, yatna juga ri kajanmanya, kapva ta ya, apagəh ri svadharmanya sovaṅ-sovaṅ, rakṣan ika de saṅ prabhu, tan hana varṇasaṅkaranikaṅ rāt.

hayva saṅ prabhu prihavak yan paməgatakəna vyavahāra, prāgvivākanira maṅkanātah, tan prihavaka, tan paṅapa maṅaji yan tan paviveka, saṅka pisana tuvi.

kady aṅganikaṅ tuha buru, tumut ikaṅ buron kəna panah denya, titisniṅ rahnya paṅavruhanya riṅ paranya, maṅkanāta saṅ prabhu, kavruhananira tādva-tuhunikaṅ ⟨ma⟩vyavahāra kālih, makanimitta *paṅanumāna vāhyaliṅgādi.

kavruhana saṅ prāgvivāka tuhuniṅ vyavahāra, buddhiniṅ mavyavahāra, sākṣinya, deśanya, kālanya, rūpanya, kapva kavruhananira, mapagəha ta sira, ri kavidhyaniṅ vyavahāra.

ikaṅ maryāda huvus ginavayakən saṅ paṇḍita, dhārmika brāhmaṇa, gavayakəna tan paviruddha ya lavan deśa-kula-jāti-mārga de saṅ prāgvivāka.

iti maryādacarita.

kunaṅ ikaṅ vvaṅ mahutaṅ, tagihən kədvakəna denikaṅ mapihutaṅ, śuddhānya hutaṅnya ri saṅ pradhana, prakāśakənanya tuvi, *huvusaniṅ hutaṅnya.

kunaṅ ikaṅ mapihutaṅ, upāyanya kapva kāraṇaniṅ pihutaṅnyan mijila, tan vehən maṅgəh atuṅgu, kāraṇanyan panahuranaṅ hutaṅnya.

tagihən⟨,⟩ asih-asihən, konən manahura, kapiṅro⟨,⟩ taṅtaṅən mavyavahāra, kapiṅtiga, adāna sisilihan, kapiṅpat, dānana tuṅgal, maṅkana upāyaniṁ sumādhya pihutaṅnya mijila, tan kavənaṅ pva ya ikaṅ mahutaṅ deniṅ upāya pat, lakvakəna ta kapiṅlimaniṅ upāya, valātkāran, irən huluna.

ikaṅ mapihutaṅ, sumādhya pihutaṅnya mijila, saṅkerikaṅ mahutaṅ, tatan uhutana de saṅ prabhu, apan tumagihakən māsnya ika, tunānyāya gatinya, kunaṅ ikaṅ ahutaṅ, ulih anyāya gatinya.

kunaṅ ikaṅ *anaṅguh mamuhaka ri hutaṅnya, tan katon riṅ *pañji ikaṅ puhakakənanya, sahurənya ikaṅ hutaṅ sakesi riṅ pañji saṅ pradhana, daṇḍa ta ya mātra sakavənaṅnya.

ikaṅ hutaṅ sinamayakən⟨,⟩ sahurən ya denikaṅ ahutaṅ, ri təka samaya pva tan sinahuranya, yogya daṇḍan ikaṅ vvaṅ maṅkana, daṇḍa limaṅ paṇa, tumutana satus paṇa, ku, 1, mā, 5, yan samaṅkana hutaṅniṅ mithyanya, kunaṅ yan paṅas tan pasamayānahura liṅnya, katəpətan deniṅ sākṣi mvaṅ tulis, ləpihakəna ikaṅ pañca paṇa, ku, 2, riṅ satus *paṅḍaṇḍeriya, maṅkana śāsana bhaṭāra manu.

kunaṅ yan paṅas tikaṅ ahutaṅ, tuduhakəna deśa kahanan yan pahutaṅ, pintonana pañji mvaṅ sākṣi.

yan tan hana patranikaṅ *ananagih, sādhananiṅ *ananagih tan hanātah, tan hana putra *kalāntara, tan hanāmituturi, samāsatyaa juga ya, bhaṭāra kumavruhanādva-tuhunya.

hanāpihutaṅ tumuduh ikaṅ deśa, pisaniṅuna deśanikaṅ mahutaṅ, hana ta deśa tinuduh pūrvaka, vəkasan kinasnya, hana tan vruh ri kveh-kəḍikniṅ pihutaṅnya, mvaṅ tan vruh pakənaniṅ piraknyan *hinutaṅ.

hanāpihutaṅ madalihan mariṅ deśa pisaniṅun parananya riṅ lāgi, hana luṅhā riṅ təkaniṅ maṅucapana, tinakvanan de saṅ prāgvivāka i sanmukhanya, mənəṅ tan sumahuri,

hana ta luṅhā niṣkāraṇa, tumiṅgalakən paṅajinya, hana tatan hana kahyun yan huvus luməkas avyavahāra.

liṅ saṅ prāgvivāka, huvus tinakvananmami, lavanta mavyavahāra, adya siṅgih karika ujarnya ri kita, mavaraha ta kita iri kami, maṅkana liṅ saṅ prāgvivāka, tatan sahur, hana tan eṅət ri ujarnya tambeyan, hana tatan vruh ri rumuhun kāri, ika ta maṅkana kabeh, ya tika sorakəna vicāranya.

jñātāraḥ santi mety uktvā, hana ta vvaṅ makveh sākṣinya, diśeti, kinon ta ya mijilakəna sākṣinya, na cet, tatan vijilakən ya, ika taṅ maṅkana, varahakəna yan sor pakṣanya, makanimitta salahniṅ kira-kiranya, dharma saṅ prāgvivāka yan maṅkana.

hana vvaṅ managih-nagih, tinakvanan kāraṇaniṅ pihutaṅnya, tatan sumahur kapənət, sikəpən, yogya daṇḍan ika, satinagihakənanya ləpihakəna. kunaṅ ikaṅ anagih tan paṅujarakəna, tripakṣa, ndya lvirnya, sākṣi, likhita, bhukti, yogya sorakəna vicāranya, de saṅ prāgvivāka.

hana vvaṅ aṅas yan pahutaṅ, hana vvaṅ managih riṅ tan pahutaṅ, ikaṅ aṅas yan pahutaṅ, ⟨mvaṅ managih riṅ tan pahutaṅ,⟩ adharma ṅaranya, vruh yan salah ulahnya, aṅas yan pahutaṅ, mvaṅ tan tuhv apihutaṅ, ikaṅ vvaṅ maṅkana, yogya daṇḍan kālih, savilaṅikaṅ hutaṅ inaṅasnya ləpihakəna, ya daṇḍanikaṅ aṅas hutaṅnya, *pandaṇḍeriya satinagihakən ləpihakəna, daṇḍanikaṅ anagih riṅ tan pahutaṅ.

kunaṅ yan tinagih ikaṅ ahutaṅ, apuhaka pva ya pintonakəna i saṅ brāhmaṇa, sākṣyakəna ri rva təlu.

sakvehnikaṅ sākṣi, hinanākəniṅ pradhana riṅ vyavahāra, salviriṅ ujar tuhu varahakəna riṅ sākṣi, varahakənaṅkv i dlāha, maṅkana liṅnikaṅ pradhana.

iti r̥ṇacarita.

kunaṅ lviranikaṅ sākṣi, vvaṅ magr̥ha, vvaṅ akveh anaknya, maulāḥ apagəh riṅ tani, kṣatriya janma, vaiśya, śūdrayoni, ika ta kabeh yogya sākṣya i tatkālaniṅ āpadgata.

saṅ vihikana riṅ caturvarṇa, vihikan iṅ ulah dharma, *makapaṅguhana tan lobha, gavayakəna sākṣi riṅ vyavahāra, kunaṅ yan balik riṅ polahnya, tiṅgalakəna tan sākṣya ika.

vvaṅ kapihutaṅan, mamihutaṅi kunaṅ, vvaṅ apuṅguṅ, rovaṅnya riṅ sarvakārya, vvaṅ mūlātukar, rovaṅnya cacadan, vvaṅ griṅan, vvaṅ hinalan sapolahnya, ika ta kabeh tan yogya sākṣya.

saṅ prabhu tuvi, uṇḍahagi, menmen, brāhmaṇa vedapāraga, viku, viku niṣparigraha.

vvaṅ lanāṅuṅguh-uṅguh, vvaṅ inucap iṅ hala, maliṅ prakāśa, amaṇḍagiṇa, atuha ⟨dahat, rare⟩ dahat, tuṅga-tuṅgal, caṇḍāla, vuta, tuli, ika ta kabeh tan yogya sākṣya.

vvaṅ səḍaṅ alara, vvaṅ səḍaṅ avuru, buddhinyāvərə̄ kunaṅ, edan, tan panəmu paṅanənya, alara deniṅ ṅelnya, alara deniṅ rāganya, vvaṅ bvat pəṅiṅan, tan akukuh śabdanya, ika ta kabeh muvah tan yogya sākṣya.

kunaṅ yan strī ikaṅ mavyavahāra, strī sākṣinya, yan dvija mavyavahāra, dvija sākṣinira, yan śūdra mavyavahāra, śūdra sākṣinya, yan caṇḍāla mavyavahāra, caṇḍāla sākṣinya.

salviranikaṅ vvaṅ, yan enak vruhnya riṅ yogya, ya ika yogya sākṣya, i səḍaṅ iṅ meh matya iṅ jro umah, iṅ alas kunaṅ.

kunaṅ ikaṅ strī bālena, rare dahat, atuha dahat, pinakānak riṅ dharma, kadaṅ varga, hulun-hulun, upah-upahan, ika ta kabeh yogya sākṣi ri tatkālaniṅ āpadgatakāla.

kunaṅ yan rare lavan atuha, vvaṅ glāna prihati, kavruhana mithya ujarnya ri səḍaṅnya pinakasākṣi, de saṅ prāgvivāka, vvaṅ tan apagəh ujarnya, puru-puru tuturnya.

kunaṅ ikaṅ coracarita, strīsaṅgrahacarita, vākpāruṣyacarita, tan pilihən sākṣya ika kabeh.

i səḍaṅnyan paḍa asākṣi ikaṅ mavyavahāra kālih, asiṅ akveh sākṣinya pituhun, de saṅ prāgvivāka, mapa yan paḍa kvehniṅ sākṣinya, asiṅ ləvih guṇaniṅ sākṣinya pituhun, mapa yan paḍa guṇaniṅ sākṣinya, asiṅ sujanmaniṅ sākṣinya pituhun saṅ prāgvivāka.

ikaṅ mulat matanya marə̄, ya ika yogya sākṣya, enak denyāṅrəṅə̄ prakāśa kunaṅ, mojar pva ya satya satyavacana riṅ sabhā, apagəh riṅ dharmārtha, yogya ika makasākṣya, de saṅ prāgvivāka.

hana sākṣi majarakən tan sakaton, tan sakarəṅə̄ denya, ya tika maṅguh avāṅ naraka ri patinya, sinuṅsaṅ kramanya, kinəleṅ kavah, tinurunakən sakeṅ svarganya deniṅ devata kabeh.

hana tatan tinulisakən ikaṅ sākṣi, tuhun vruha ta ya irikaṅ cinarita, byakta denyāṅrəṅə̄ kunaṅ, takvanana irikaṅ cinarita, de saṅ prāgvivāka, majara ya irikaṅ sakaton sakarəṅə̄ denya ṅūni.

ikaṅ vvaṅ tuṅgal tan lobhaa tuvi, tan yogya makasākṣya, akveha, sādhua tuvi, yan strī-strī, tan yogya makasākṣya, mataṅnyan maṅkana, tan atəguh buddhinya, svabhāvaniṅ strī-strī maṅkana, ikaṅ sākṣi len sake strī-strī pva ya ta, sambaddha pinakādinya, akveh ta halanya.

matakvana saṅ prāgvivāka ri sākṣi hana saṅ mavyavahāra kālih riṅ sabhā, ujaranira ika riṅ sākṣi, *makasādhanaa pājarnikaṅ mavyavahāra kālih i sira.

ulahnya dva-tuhu ika irikaṅ vicāranya kālih, kita rakva kumavruhi ri ya, varahakənanta pratuhunta kabeh ri mami, kita rakva mulahakəna pinakasākṣi, riṅ mavyavahāra kālih.

sākṣi pva kita, satya kita mapājara, kapaṅgih ta ikaṅ svarga uttama denta, ika yan satya vacananta, inastuti kita de bhaṭāra brahmā.

hana pva sākṣy anr̥ta, inapusan deniṅ pāśa bhaṭāra baruṇa, tan vənaṅ molah makahīṅan pañjanmanya piṅsatus, maṅkana pva pāpanya, mataṅnyan satyaa ta denta mājar i səḍaṅnya pinaka⟨K: 12r⟩sākṣi.

ikaṅ sākṣi, pinavitran deniṅ kasatyanya, ulah yukti vr̥ddhi deniṅ kasatyanya, mataṅyan ujarakəna ta satyaa, deniṅ sākṣiniṅ mavyavahāra, ikaṅ sarvavarṇa i səḍaṅnyan pavyavahāra.

tan pakarva pva ¿saṅ kasatyan? vruh ikaṅ loka, inaran ikaṅ satyena, apan kasatya-vacanan ya aṇḍa mariṅ svarga, kadi parahuniṅ vvaṅ mahyun məntasa.

apan tan hana dharma lena sakeṅ kasatyan, iya dharma, iya satya, tan hana pāpa lena sakeṅ adva, iya pāpa, iya adva, saṅhāra ṅaranika kālih, mataṅyan ta pagəh ikaṅ loka, dharma hetunika, havya iṅilaṅakən saṅ hyaṅ dharma de saṅ mahyun məntasa.

ikaṅ vvaṅ magave hala, vruh pva yan hala gavenya, tan hana kumavruhi ry aku, maṅkana kaharəpnya madva, valiṅnya tan hana mulat iriya, tan vruh pva yan saṅ hyaṅ ātma haneriya, kumavruhi sapolahnya, mataṅyan takvan ikaṅ ulah salah vəkasan de saṅ prāgvivāka, yadyapi vinuni.

hana saṅ hyaṅ tiga vəlas, kumavruhīriya, ndya lvirnira:

dyauḥ, ākāśa, bhūmiḥ, ləmah, āpaḥ, vvay, hr̥dayam, ātma, candraḥ, vulan, arkaḥ, āditya, agniḥ, apuy, yamaḥ, mr̥tyu, anilaḥ, aṅin, rātriḥ, vəṅi, dvisandhye, esuk sore, makādi saṅ hyaṅ dharma, sira kumavruhi sapolahniṅ sarvajanma ika kabeh, mvaṅ pāpanikaṅ vvaṅ yan adva makasākṣya kunaṅ, kadi tiṅkahniṅ taliṅaniṅ ləmbu polahnya kāpusan deniṅ pāśa saṅ hyaṅ baruṇa, sevu kvehnya, paḍomilət ry avaknya, maṅkana pāpanikaṅ vvaṅ yan adva.

kunaṅ yan satya kita, sakaton sakarəṅə̄ denta, tuhv ata, śīghra ujarakənanta, kapaṅguh ikaṅ svarga denta, mvaṅ kamokṣan, pasaṅgrahan, maṅkana liṅ saṅ prāgvivāka riṅ sākṣi.

inujaran pvekaṅ sākṣi maṅkana de saṅ prāgvivāka, vulatananira ta ya pituṅ vai lavasanya, katəkan pva ikaṅ sākṣi lara, katunvan umahnya kunaṅ, ikaṅ hutaṅ sinaṅguhnya tuhu, pan daṇḍa ikaṅ sākṣi.

ikaṅ vvaṅ tan pahutaṅ, səḍaṅnyan pinakasākṣi riṅ r̥ṇacaritādi, tan paṅujarakən ekadeśaniṅ tripakṣa, likhita, sākṣi, bhukti, sakvehnikaṅ hutaṅ sinaṅguh sinākṣyanya, kinon tagihakəna saṅ pradhana, irikaṅ sinaṅguhnyāhutaṅ, i kavijilanikaṅ sākṣi maṅkana, ya daṇḍanya, vuvuhana sapasapuluhanya ikaṅ hutaṅ.

ikaṅ ⟨L: 10⟩avyavahāra kālih, tan hana kumavruhi vicāranya, tātan vruh saṅ prāgvivāka ri hutaṅnya, konən asatyaa ikaṅ avyavahāra kālih, asiṅ vikāra sorakəna pakṣanya.

ikaṅ śapatha ginavayakən de mahār̥ṣi, deniṅ deva muvah, makadon kapəgataniṅ vyavahāra, bhagavān vasiṣṭha muvah makon maśapatha⟨K: 13v⟩a rāja paijavana.

ikaṅ vvaṅ dinalih aṅalap vastu bari-bari, ndan tuhu yāṅalap, nda liṅnya, tan daṇḍan tan palakvana *həlyan denikaṅ andalih, deniṅ hyunya səṅguhən sādhu sadākāla, maśapatha ta ya, kadi tuhva śapathāṅku, apan bari-bari ikaṅ śinapathakənku liṅnya, tan vruh yan ləvih hala tika tinəmunya, sakeṅ kavədinya, hayva ta maṅkana, apan ikaṅ vvaṅ adva maśapatha, hilaṅ maṅke, hilaṅ dlāhan, maṅkana liṅ saṅ hyaṅ āgama.

ri səḍaṅniṅ strīvicāra, dukut hārakaniṅ ləmbu, samidhaniṅ mayajña, katuluṅaniṅ saṅ brāhmaṇa, tan hana pāpaniṅ maśapatha maṅkana.

kunaṅ deniṅ anapathaniṅ sākṣi, kasatyanta hilaṅa, yan tan satya kita, liṅ saṅ prāgvivāka, manapathani sākṣi brāhmaṇa, vāhananta, sañjatanta hilaṅa yan tan satya kita, liṅ saṅ prāgvivākān panapathani sākṣi kṣatriya. vənaṅ-vənaṅta hilaṅa, masta hilaṅa, yan tan satya kita, liṅanirān panapathani sākṣi vaiśya. sakvehniṅ pāpa kabhuktia denta, yen tan satya kita, liṅanira riṅ sākṣi śūdra.

kunaṅ yan dadi sākṣi ikaṅ śūdra, konən aṅgaməlanāpuy, de saṅ prāgvivāka, konən asiləma riṅ vvay ajro kunaṅ, təṇḍasny anaknikaṅ śūdra, usapən satuṅgal de saṅ prāgvivāka.

tan vikāra deniṅ agni, tatan kasiləm deniṅ vvai, tatan hana lara tinəmunya, kavruhana satya vacananikaṅ sākṣi de saṅ prāgvivāka, yeka śuci ri śapatha ṅaranya.

hana mahārāja vatsa ṅaranira riṅ usāna, kinon aśapathaa tumuruneṅ apuy murub, deniṅ arinira, rambutira tuvi tan gəsəṅa deniṅ satyanira.

ikaṅ vicāra r̥ṇādi, yan kūṭa sākṣinya, *asākṣita yan *sinatyan tuvi, sorakəna vicāranya de saṅ prāgvivāka, yadyapi tuhu sapuhaka, asuṅa kalāntara, tan yogya ika sorakəna pakṣanya, mutahakəna pinaṅanya ta pva ya, *ananagih tan papihutaṅ gatinya.

hana ta pva sākṣi tan satya, makahetu lo⟨L: 11⟩bhanya, mūrkhanya, vədinya, pamitranya, hyunya, gələṅnya, puṅguṅnya, rarenya, yeka sākṣi vitatha ṅaranya, liṅ saṅ hyaṅ āgama.

ikaṅ vvaṅ tan satya ri səḍaṅnya pinakasākṣi, riṅ {r̥ṇacaritādi,} lobha pinakādinya, yogya ḍaṇḍa ika, *paṅlelenaniṅ ḍaṇḍanya, yekājarakənaṅkva yathākrama.

kunaṅ yan lobha kāraṇanyādva, səḍaṅnyan pinakasākṣi, sevu paṇa ḍaṇḍanya, ma, su, 3, mā, 2. kunaṅ yan moha hetunyan adva, pūrvasāhasa panḍaṇḍeriya, ma, su, 3, mā, 2, təkanya.

kunaṅ yan *istri-kahyunya ⟨hetunya⟩ adva, daśaguṇakəna ikaṅ pūrvasāhasa, ma, su, 7, mā, 1,təkanya. kunaṅ yan krodha hetunya adva, ḍaṇḍa, ma, su, 4, mā, 11. kunaṅ yan puṅguṅnya hetunya adva, rvaṅ atus paṇa panḍaṇḍeriya, mā, 10, təkanya. kunaṅ yan *milu-kelu hetunya adva, satus paṇa panḍaṇḍeriya, mā, 5, təkanya.

ḍaṇḍaniṅ kūṭasākṣi sampun vinarahakən prabhedanya, laṅgəṅa saṅ hyaṅ dharma donya, mvaṅ tan hanaaniṅ umulahakən adharma.

ikaṅ kṣatriya, veśya, śūdra, gumavayakəna kūṭasākṣi, səḍaṅnya pinakasākṣiniṅ avyavahāra, ḍaṇḍan yathāparādha ya, ri huvusnya dohakəna ya, kunaṅ brāhmaṇān kūṭasākṣi, tan ḍaṇḍan, dohakəna juga sira, dhārmika saṅ prabhu yan maṅkana deniran ḍaṇḍa.

iti sākṣicarita.

bhaṭāra svāyambhuva manu, mavarah sira sthānaniṅ ḍaṇḍa riṅ trivarṇa, sapuluh kvehnya, kunaṅ liṅira riṅ brāhmaṇa, tan hana pakənanikaṅ brāhmaṇa, iṅgata juga.

lvirnya, upastha, vətəṅ, ilat, taṅan, suku, mata, taliṅa, iruṅ, pāyu, avak, nahan sthānaniṅ ⟨ḍaṇḍa riṅ trivarṇa,⟩ sapuluh kvehnya.

paganti-gantiniṅ sahurniṅ mavyavahāra kālih, kavruhana de saṅ prāgvivāka, deśanya, kālanya, maṅkanātah, ujarnya adon kavruhana ta denira, tibākəna ta ḍaṇḍa irikaṅ yogya ḍaṇḍan.

kunaṅ yan tan patut, yukti denira saṅ prabhu mandaṇḍa, hala sira, hilaṅ yoganira, hilaṅ puṇyanira, hilaṅ svarganira, mataṅnyan hilaṅakənanira taṅ andaṇḍa tan yukti.

yan panḍaṇḍa saṅ prabhu irikaṅ tan yogya ḍaṇḍan, yan tan panḍaṇḍa sira irikaṅ yogya ḍaṇḍa saṅ prabhu, amaṅgih duryaśa sira, amaṅgih pāpanaraka sira.

ujar ahala gavayakəna ḍaṇḍa de saṅ prabhu rumuhun, kapiṅrvanya, ujar kelik-elik, kapiṅtiganya, ḍaṇḍa dhana, kapiṅpatnya, ḍaṇḍa pati.

yadyapi vənaṅ anibākəna ḍaṇḍa saṅ prabhu, hayva vavaṅ dahat, ya ta kramaniṅ ḍaṇḍa tibākənanira, irikaṅ yogya ḍaṇḍan.

ṅaranikaṅ pirak, tāmra, mās, yan patəmahan saga, kupaṅ, māṣa, tahil, varahakəna riṅ loka, makadon kavruhanya, ya tikājarakənaṅkva kabeh.

ikaṅ vvalu trasareṇu, ṅa, ləbū katon səḍəṅiṅ raviteja sumənə̄ riṅ tavaṅ, yeka salikṣā ṅaranya, tigaṅ likṣā, sasavi putih ṅaranya, tigaṅ sasavi putih, sasavi kuniṅ ṅaranya.

nəm sasavi kuniṅ, təṅah yava ṅaranya, tigaṅ yava, sakr̥ṣṇalam ṅaranya, limaṅ kr̥ṣṇalam, samāṣa ṅaranya, nəm bəlas māṣa, satahil kuna ṅaranya, mā, 4, yan iṅ pirak.

pataṅ tahil kuna, ya satahil pirak ṅaranya, ikaṅ sapuluh tahil kuna, ya sadharaṇa ṅaranya, yan iṅ mas, ma, su, 2, mā, 8, təkanya yan iṅ pirak, ikaṅ pirak sasaga vratnya, ya kaliṅaniṅ dve kr̥ṣṇale samadhr̥te, tarajvanana kālih, vehən paḍa bvatnya, ya kaliṅaniṅ samadhr̥te, təkākəna ta limaṅ saga, ikaṅ mas, vehən paḍa vratnya, deniṅ amrati, ikaṅ limaṅ saga vratniṅ pirak, ku, 1, ṅaranya, ikaṅ limaṅ saga vratniṅ mas, ku, 1, ṅaranya, rūpyamāṣakaḥ ṅaranya.

ikaṅ nəm bəlas māṣa riṅ mas, dharaṇa ṅaranya, ikaṅ nəm bəlas, i pirak, purāṇa ṅaranya. kunaṅ ikaṅ saga pamrat pirak, ya ta pamrata riṅ gaṅsa, ikaṅ gaṅsa sasaga vratnya, ya sakārṣāpaṇa ṅaranya, mapa yan tāmra sasaga vratnya, sapaṇa ṅaranya.

ikaṅ sapuluh tahil kuna, ma, su, 2, mā, 8, vratnya pirak, sadharaṇa ṅaranya, kunaṅ ikaṅ pirak paṇa sapuluh ma, su, 2, mā, 8, təkanya, śatamāna ṅaranya, kunaṅ ikaṅ pataṅ tahil ma, su, 1, təkanya pirak, saniṣka ṅaranya, kavruhana hīṅan bhaṭāra manu mavarah-varah.

rvaṅ atus limaṅ puluh paṇa, paṇa ṅaranya, tāmra saga, ⟨mā,⟩ 12, ku, 2, təkanya yan iṅ pirak, ḍaṇḍaniṅ prathamasāhasa. limaṅ atus paṇa, ma, su, 1, mā, 9, təkanya, ḍaṇḍaniṅ madhyamasāhasa. sevu paṇa, ma, su, 3, mā, 2, təkanya yan pirak, ḍaṇḍanikaṅ uttamasāhasa. mapan ikaṅ limaṅ paṇa, ku, 1, təkanya riṅ pirak.

kunaṅ pavarah bhagavān vasiṣṭha, riṅ kalāntara, gavayakəna saṅ pradhana, sapavvaluṅ-puluhan iṅ satus māṣa, de saṅ pradhanāṅalāntarakəna riṅ salek, mā, 1, ku, ⟨1,⟩ təkaniṅ kalāntaraniṅ pihutaṅ, ma, su, 9, mā, 6, riṅ sapuluh tahun. maṅkana liṅ bhagavān vasiṣṭha.

hanan mā 2 deniṅ aṅalantarakən, riṅ satus māṣa, keṅətakəna pavarah bhagavān vasiṣṭha, tan tininda sira yan maṅkana.

kunaṅ prabhedanikaṅ kalāntara, dadi mā, 2, dadi mā, 3, dadi mā, 4, dadi mā, 5, salek riṅ satus, maṅkana de saṅ pradhanāṅalapa kalāntara riṅ salek, tumūtanaṅ caturvarṇa, yan brāhmaṇa mahutaṅ, aṅalāntaranana, mā, 2, yan kṣatriya mahutaṅ, aṅalāntaranana, mā, 3, yan vaiśya mahutaṅ, aṅalāntaranana, mā, 4, yan śūdra mahutaṅ, aṅalāntaranana mā, 5, riṅ salek.

kunaṅ saṅ manaṇḍa-naṇḍa, yan *paṅupakāra ikaṅ sinaṇḍanya, hayva jugāṅalap kalāntaranya, lavan ta muvah, ikaṅ saṇḍa tan hana gantanya *lələbakəna{,} mvaṅ dvalən, yan tan təkan iṅ samayanya lələba.

ikaṅ saṇḍa tan kabhuktia deniṅ saṅ manaṇḍa, yan tan papobhaya kabhuktianya, yapvan paṅaṅgo saṇḍa, tan pakalāntara ikaṅ saṇḍa. yan kṣaya ikaṅ saṇḍa, yan iṅaṅgo de saṅ manaṇḍa, *həlyanana samūlyanikaṅ saṇḍa. yan tan aṅga maṅəlyanana, maliṅ saṇḍa ṅaranya yan maṅkana.

ikaṅ saṇḍa lavan patuvava, ika ta kālih, tan yogya kalavasana, halanya yan kalavasan, lələb, mvaṅ inaku de saṅ patuvavan.

kunaṅ yan sobhaya kabhukti ikaṅ saṇḍa, mvaṅ patuvava lavasa tuvi, tan lələba, de saṅ manaṇḍa, mvaṅ tan *akunən dravya de saṅ patuvavan. ikaṅ ləmbu, uṣṭra, sapi, kuda, ariṅa ta ya, yan saṇḍakna, patuvavakna kunaṅ, kalavasana tuvi, tan lələba, ya de saṅ manaṇḍa, tan akunən dravya de saṅ patuvavan.

ikaṅ saṅ manaṇḍa, mvaṅ saṅ patuvavan, salviraniṅ saṇḍanya, salviraniṅ patuvavanya, bhinukti ta ya deniṅ len ri samīpanya, sapuluh tahun lavasanya, mulat ta ya humənəṅ, ikaṅ vvaṅ maṅkana yogya makadravyaanya. ikaṅ vvaṅ masaṇḍā, matuvava kunaṅ, mulat ta yan bhinukti dravyanya, humənəṅ sapuluh tahun lavasanya, hayva ya iṅucap-ucap ikaṅ saṅ madravya, apan alah iṅucap gatinika. ikaṅ vvaṅ vavaṅ agələṅ, tan hənəṅakən dravyanya bhinuktiniṅ len ri samīpanya, ika ta pamuktinikaṅ vvaṅ manaṇḍa, mvaṅ saṅ patuvavan maṅkana, maṅəlyanana ta ya irikaṅ sabhinuktinya, i saṅ masaṇḍa, mvaṅ saṅ matuvava.

ikaṅ vvaṅ tan lilu, tan lumpuh, tan abəh, bhinuktiniṅ len dravyanya ri samīpanya, humənəṅ ta ya, ikaṅ amukti dravya maṅkana yogya makadravya ya, apan amənaṅ ucapən gatinya. kunaṅ yan vehən asatyaa, alah ika, amənaṅ iṅ āgama, alah riṅ satya ṅaranya.

ādhisīmā, sīmā sinaṇḍakən, dravyaniṅ rare uvuh-uvuh tinuvavakən, matuvava tan pasākṣī, matuvava sinākṣyakən, dravyaniṅ brāhmaṇa tinuvavakən, dravyaniṅ ratu tinuvavakən, ika ta kabeh, tan ilaṅa ya, yadyapin kabhuktia tuvi, katəka riṅ kadaśavarṣa, maṅəlyanana kaṅ amukti.

ikaṅ pihutaṅ alavas ya tan kalāntaran, alapən kalāntaranya pisan ri satahun, kaməna ya ləpihakəna, kunaṅ yan hutaṅ dhānya, sada, lava, vāhya, alavas ta ya tan kasahuran, pañcaguṇā panahuranya. pari, ləṅa, atak, ya dhānya ṅaranya. kapas, bəsar, kasumba, ya sinaṅguh sada ṅaranya. miñak, pəhan, ghr̥ta, yeka lava ṅaranya. tilam, pataraṇa, ḍampa, payuṅ, yeka vāhya ṅaranya.

vr̥ddhinikaṅ hutaṅ kalavasan, tan yogya ləpihakəna ya, yan kuraṅ sakeṅ ləpih, maṅkana maryādāniṅ maṅalantarakən liṅ saṅ paṇḍita. muvah yogya ikaṅ limaṅ kupaṅ kalāntaraniṅ mās su, 6, mā, 4.

hayva ləvih sakeṅ satahun, hayva kuraṅ sakeṅ satahun, gənəpana satahun, de saṅ pradhanāṅalap kalāntara. hana cakravr̥ddhi ⟨kālavr̥ddhi kārikāvr̥ddhi⟩ kāyikāvr̥ddhi ṅaranya. hana ta kalāntara inilvakən iṅ vit de saṅ pradhana, milu kinalāntaran, yeka cakravr̥ddhi ṅaranya. hana kalāntara inalapan aṅkən lek, ya kālavr̥ddhi ṅaranya. ¿kinalāntaran konkonan? denikaṅ mahutaṅ, ya kārikāvr̥ddhi ṅaranya. kunaṅ ikaṅ hutaṅ pinakavit rikaṅ valija, kinalāntaran dol-dolanya, satuməkanaṅ kalāntaraniṅ hutaṅ, ya kāyikāvr̥ddhi ṅaranya.

ikaṅ kalāntara yan apanas, bhinukti ya rumuhun, deniṅ mahutaṅ, amalaku ya iṅaṇḍəh kalāntaranya, inubhayan pva yān movaha putra.

yan tan vənaṅ ikaṅ ahutaṅ ri kalāntara mapanas, sahurənya juga ikaṅ hutaṅ, muvah sakvehanikaṅ kalāntara, sahurən ta ya.

hana vvaṅ mañakravr̥ddhyakən pihutaṅnya, ndatan *tinəguhan deniṅ deśa mvaṅ kāla⟨,⟩ *minithyanya pva ikaṅ deśa mvaṅ kāla, tan katəmu phalaniṅ cakravr̥ddhi deniṅ apihutaṅ.

hana baṇyāga vruh ri lakuniṅ tasik, vruh ta ri katəmvanikaṅ lābha rikaṅ deśa, mvaṅ vruh ya ri katəkaniṅ kalāntaraniṅ hutaṅnya ri satahun, yadyapin maṅkana, satəkanya juga pasuṅ kalāntara, i pahutaṅanya, mon rvaṅ tahun, tigaṅ tahun lavasanya, ri *palayaran, satəkanya pavehanya kalāntaraniṅ hutaṅnya satahun.

ikaṅ vvaṅ maṅaku ri tan *iṅgatanikaṅ vvaṅ mahutaṅ, hana ta ya, ndan pinintonakənya, inakunya, meṅəta ikaṅ maṅaku ri sahutaṅnya, satinarimanya hutaṅ ya sahurənikaṅ maṅaku, tan *pakalāntara vih.

ikaṅ maṅaku tan iṅgataniṅ mahutaṅ, ikaṅ vvaṅ alaṅ-alaṅ vineveh, hutaṅ totohan, hutaṅ inum-inuman, śeṣaniṅ daṇḍa, śeṣaniṅ ḍaṇḍa, śeṣaniṅ *tukon, ika tan tumusa riṅ anak putuniṅ ahutaṅ.

ikaṅ hutaṅ ginavayakəniṅ anak, *kapahayvaniṅ *kuṭumbi donya, ri sḍəṅiṅ bapanya larā, ika ta hutaṅiṅ anak maṅkana, yogya sahurəniṅ bapanya, pirakniṅ bapa tah panahuranya.

ika tiṅkahaniṅ hutaṅ, kaṅ tan yogya sahurəniṅ anak, huvus vinarahakəniṅ hulun, riṅ vvaṅ maṅaku tan iṅgataniṅ mahutaṅ, yadyapi maṅkana, {dānapratibhūḥ ṅaranya,} yan mati ikaṅ maṅaku, dānapratibhūḥ ṅaranya, maṅaku ri kavijilaniṅ hutaṅ, ikaṅ ikaṅ anaknikaṅ maṅaku maṅkana, konənikaṅ saṅ pradhana, sumahurana hutaṅ ikaṅ senakuniṅ bapanya, anakiṅ maṅaku manahura ya, maṅkanātah kadi ṅūni, *sakavitnikaṅ inakuniṅ bapanya panahuranya.

ikaṅ pradhana, mahyun ri kavijilaniṅ pihutaṅnya, ikaṅ mahutaṅ kinavruhan yan ulih anyāyanulihanya vəkasan, ikaṅ maṅakū mati ya, sādhanaa, konkonakəna ya sahurən.

ikaṅ vvaṅ tan piraknya panahuranya, liṅnya, maṅakva irikaṅ mahutaṅ juga ya, maṅkana pva ya ta, sahurənya ikaṅ hutaṅ, senakunya maṅkanātah, sakavit juga ya, nirādiṣṭa ṅaraniṅ maryādaniṅ maṅakva yan maṅkana, liṅ bhaṭāra manu, tuhun tan kinaliliraniṅ anaknya, *papendahnya sakeṅ dānapratibhūh.

ikaṅ vvaṅ mavyavahāra, hayva juga asahāya vvaṅ tan yogya, lvirnya, avərə̄, edan, rare dahat, atuha dahat, phalanya, tan katut riṅ āgama, ya *pinakakasornya.

yadyapi tuhva ujarnikaṁ mattādi, tan yogya pagəhakəna saṅ prāgvivāka, apan dudu sakeṅ dharma.

nihan lvirniṅ dalihaniṅ mahutaṅ, lima kvehnya, keṅətakəna de saṅ prāgvivāka, lvirnya, yogāvapana, yogavikraya, yogadāna, yogapratigraha, upanidhi. yogāvapana, ṅa, dravya kinonakən vvitaniṅ akrayavikraya⟨,⟩ vkasan sinaṅguhnya paveveh iriya. yogavikraya, ṅa, dravya kinonakən dvalən deniṅ len, vəkasan sinaṅguhnya paveveh iriya. yogadāna, ṅa, dravya patuvava, vkasan sinaṅguhnya paveveh iriya. yogapratigraha, ṅa, dravya patuvava, vkasan sinaṅguhnya upahan. upanidhi, ṅa, dravya kəmitan, vkasan sinaṅguhnya paveveh iriya, ika ta kabeh, saṅ kinilalan dravya maṅkana, konakəna ya valuyakəna rika saṅ makilala de saṅ prāgvivāka, dharma saṅ maluyakən ika.

ikaṅ vvaṅ *maṅuṅguh-uṅguh, hulun-hulun kunaṅ, *dumvalakəna dravyaniṅ tuhanya, ri svadeśanya kunaṅ, deśa lyan kunaṅ, ndan kapahayvaniṅ *kuṭumbi donya, ikaṅ vvaṅ maṅkana, tan *galakana de saṅ tuhan.