.<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
.<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/erc-dharma/project-documentation/master/schema/latest/DHARMA_CritEdSchema.rng"
schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?>
.<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/erc-dharma/project-documentation/master/schema/latest/DHARMA_CritEdSchema.rng"
schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
.<?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/erc-dharma/project-documentation/master/schema/latest/DHARMA_CritEdSQF.sch"
type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?>
5<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"
. xml:lang="eng"
. xml:id="candraKirana">
. <teiHeader>
. <fileDesc>
10 <titleStmt>
. <title type="editorial">Candrakiraṇa, The Rays of the Moon: Digital Critical Edition
and Translation of an Old Javanese Poetological Treatise</title>
. <title type="original" xml:lang="kaw-Latn">Candrakiraṇa</title>
. <title type="alt" xml:lang="kaw-Latn">Candakiraṇa</title>
. <title type="alt" xml:lang="kaw-Latn">Candrāgni</title>
15 <respStmt>
. <resp>author of digital edition</resp>
. <persName ref="part:zapa">
. <name>Zakariya Pamuji Aminullah</name>
. </persName>
20 </respStmt>
. </titleStmt>
. <publicationStmt>
. <authority><ref target="{URI for DHARMA website}">DHARMA</ref></authority>
. <pubPlace>Paris, Hamburg</pubPlace>
25 <idno type="filename">DHARMA_CritEdCandrakirana.xml</idno>
. <availability>
. <licence target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/">
. <p>This work is licenced under the Creative Commons Attribution 4.0 Unported
Licence. To view a copy of the licence, visit https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
or send a letter to Creative Commons, 444 Castro Street, Suite 900, Mountain View,
California, 94041, USA.</p>
.
30 </licence>
. </availability>
. <date from="2019" to="2025">2019-2025</date>
. </publicationStmt>
. <sourceDesc>
35<listWit>
. <!-- <witness xml:id="mssj"><abbr type="siglum">J</abbr>-->
. <listWit xml:id="mssj">
. <head>Javanese Manuscripts</head>
. <witness xml:id="msja">
40 <abbr type="siglum">J<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
. <msDesc>
. <msIdentifier>
. <msName>Peti 15 L. 631 and a detached leaf</msName>
. </msIdentifier>
45 <msFrag xml:id="msja1">
. <msIdentifier>
. <settlement>Jakarta</settlement>
. <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
. <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
50 <idno>Peti 15 L. 631</idno>
. </msIdentifier>
. <physDesc>
. <objectDesc><p>This manuscript has drawn scholarly attention from Poerbatjaraka,
van Lennep, Lokesh Chandra, Behrend, and the author’s MA thesis. It is kept in box
15 and is in poor condition, consisting of 42 relatively intact <foreign>gəbang</foreign>
(Corypha utan) leaves, 8 fragmented folios, and many small fragments. Each leaf measures
44.2 × 3.2 cm and contains four lines per side. Paleographically, it resembles other
regional manuscripts, such as those of <foreign>Kuñjarakarṇa</foreign> (<bibl><ptr
target="bib:Molen1983_01"/></bibl>), <foreign>Bhuvana Pitu</foreign> (<bibl><ptr target="bib:EdiEkadjati+UndangDarsa2005_01"/></bibl>),
<foreign>Dharma Patañjala</foreign> (<bibl><ptr target="bib:Acri2017_01"/></bibl>),
and <foreign>Tiga Jñana</foreign> (<bibl><ptr target="bib:EviFujiFauziyah+GariniGantina2022_01"/></bibl>).
Over time, damage has rendered parts of the text unclear. Previous studies identified
missing folios as 1–4, 8, 11, 35, and 36, but these are only partially accurate. Fragments
of folios 3, 36, and 50 have been identified; folio 33 is present but misnumbered
as 34; folio 11 was located in L. 49; and folio 55, once thought lost by myself in
2017–2019, is extant but corrupted. The currently missing folios are 1, 2, 4, 8, and
35.
. </p>
55 </objectDesc>
. <handDesc hands="1">
. <handNote xml:id= "msja_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
. <abbr type="hand">J<hi rend="subscript">1</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
. <p>Old Javanese quadratic script</p>
60 </handNote>
. </handDesc>
. </physDesc>
. <history>
. <p>Manuscript <ptr target="#msja"/> is part of a group of <foreign>gəbang</foreign>
manuscripts in the Perpusnas collection with a complex provenance. The BG Library
acquired it in 1866 through a donation of 38 manuscripts by Raden Saleh. Three of
these, including <ptr target="#msja"/>, were reported missing in 1870 but later found
in Holle’s collection and described in <foreign>TBG</foreign> 16 (1867). Their origin
was unclear until Holle and other scholars linked them to the lineage of Kai Raga
near Gunung Larang Srimanganti. They may have come from the Pajajaran kraton library,
possibly seized after its fall to the Banten Sultanate.
65 </p>
. </history>
. </msFrag>
. <msFrag xml:id="msja2">
. <msIdentifier>
70 <settlement>Jakarta</settlement>
. <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
. <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
. <idno>Peti 7 L. 49</idno>
. </msIdentifier>
75 </msFrag>
. </msDesc>
. </witness>
. <witness xml:id="msjb">
. <abbr type="siglum">J<hi rend="subscript">2</hi>
80 </abbr>
. <msDesc>
. <msIdentifier>
. <settlement>Jakarta</settlement>
. <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
85 <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
. <idno>Peti 33 L. 298</idno>
. </msIdentifier>
. <physDesc>
. <objectDesc><p>
90 Manuscript <ptr target="#msjb"/> is part of the Merapi-Merbabu collection and
has been examined and described by various scholars, including Cohen Stuart (1872),
Poerbatjaraka (1933), Behrend (1998), Kartika Setyawati et al. (2002), and most recently,
my Master thesis (2019). It consists of 51 palm leaves (Borassus flabellifer) folios,
each measuring 46.1 × 3.4 cm with a depth of 2.9 cm, featuring four lines of text
on each side. Remarkably, this manuscript is in a well-preserved state and kept within
a wooden box labeled as number 33.
. </p></objectDesc>
. <handDesc hands="1">
. <handNote xml:id= "msjb_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
. <abbr type="hand">J<hi rend="subscript">2</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
95 <p>Merapi-Merbabu script</p>
. </handNote>
. </handDesc>
. </physDesc>
. <history>
100 <p>The colophon of <ptr target="#msjb"/> provides several information: its title
as "Candakiraṇa," the transcription location at Jayalakṣaṇa hill near Mount Damaluṅ
(formerly Merbabu), an expression of contrition by an unnamed scribe, and the date
of its copy, which corresponds to 1642 CE. The title "Jayalakṣaṇa" is identified as
a hamlet called Gejayan or Ngejayan, situated on a hill within Gantang Village, Sawangan
Subdistrict, Magelang Regency, Central Java. While it is not precisely located to
the west of Mount Merbabu, it is approximately 20 km from the mountain peak. The dating
information is decoded from various diurnal and weekly alignments, resulting date
of April 5, 1642 CE.
. </p>
. </history>
. <!-- <msContents>
. <msItem>
105 <title xml:lang="kaw-Latn">Candrakiraṇa</title>
. <colophon>
. <quote xml:lang="kaw-Latn" type="diplomatic">I<supplied reason="lost">t</supplied>īḥ
candakiraṇa, samapta talas· cinitra, riṁ jəṅīra saṁ hyaṁ girī damaluṁ, himbaṁ pacimma,
gəgəriṁ jayalakṣaṇa, riṁ panəpeni pu, siṇnaṙvvī hababhakal·, paṙvyantuṣakna hala-hayuniṁ
saṁ hyaṁ śastra, kaya cinakaṙ hiṁ pakṣī haraṁ hakr̥p panəmu<space type="binding-hole"/>t
gatəl·, tan patutīṁ tatap raga: paruṅgunikaṁ guru laghu, harok haśulambhuṙran savaṁ
pragalba: śatṅaḥ lavan· pjaḥ, kuraṁ lvīḥnya sa<supplied reason="lost">prave</supplied>ṣya
hamatuṁta, reḥhiṁ saṁ maniṁ hanurat hakaruṁ tamak aṁpuraha, denira saṁ sudra maca:
muvaḥ saṁ hadr̥be, kapuraha deniṁ haṁ<space type="binding-hole"/>thumpak guva, hagaṇa,
hamī<supplied reason="lost">dr̥</supplied>k haniṁgul·, mapan· dereṁ tama saṁ hanurat·,
dhaṙmma holiḥhiṅ asisinnahu, sep· vuruke kahuvusaniṁṅ anurat· tumpək· vageniṁ kuran<del
rend="strikeout">la</del>tīl·, haṣṭhaniṁ yama, nava, vara, tulus·, sadyaraniṁ paniron·,
trivara,<space type="binding-hole"/> byantarya <g type="ddandaOrnate"/><g type="circleCurve"/><g
type="ddandaOrnate"/> vulan· śravaṇa, taṅgyal piṁ limma <g type="ddandaOrnate"/><g
type="circleCurve"/><g type="ddandaOrnate"/> I śakala, vaṙṇna, gaṇa, maṙgha, siti
<g type="ddandaOrnate"/><g type="circleCurve"/><g type="ddandaOrnate"/> Om̐, śrī śrī
śrī saṁ hyaṁ śa:raśvatī ya namma śyahaḥ, <g type="gomutraFinal"/><g type="gomutraFinal"/><g
type="gomutraFinal"/></quote>
. <quote xml:lang="eng" type="translation">Thus is Candrakiraṇa, rendered in
full. It was compiled at the foot of Mt. Merbabu, on the west side, on the mountain-ridge
called Jayalakṣaṇa, in the hermitage situated there. I am complete novice, so please
accept the state of the letters, as if by a bird, now with too much space, now too
narrow, just rows of ants, with no attention for the rules of penmanship and without
putting the signs for long and short properly in place, invisible, going in all directions,
vague or bold to the extreme, depending on just how much the point penetrated. Therefore,
if someone is going to make another copy, please make up for what is lacking, on behalf
of the reader or the owner. (I hope this writing) can be forgiven by the scribe who
lives in a cave, in a group, (under) tall kapok trees, in villages, or in the dark
places. It is the holy duty of the pupil to study but he is still green. The writing
was finished on the day of Tumpək (Saturday), Vage, Vuku Kurantil. Yama is its Aṣṭavāra.
Kulus is its Navavāra. Paniron is its Ṣaḍvāra. Byantarya is its Trivāra. Month Śravaṇa,
fifth day. Year: varṇa, gaṇa, marga, siti (1564 year Merapi-Merbabu=1642 CE). Prosper!
Prosper! Prosper! Praise to Goddess Śaraśvatī in Heaven.</quote>
. </colophon>
110 </msItem>
. </msContents> -->
. </msDesc>
. </witness>
. <witness xml:id="msjc">
115 <abbr type="siglum">J<hi rend="subscript">3</hi>
. </abbr>
. <msDesc>
. <msIdentifier>
. <msName>Peti 33 L. 241 and detached leaves</msName>
120 </msIdentifier>
. <msFrag xml:id="msjc1">
. <!--<head><abbr type="siglum"> ... </abbr></head>-->
. <msIdentifier>
. <settlement>Jakarta</settlement>
125 <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
. <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
. <idno>Peti 33 L. 241</idno>
. </msIdentifier>
. <physDesc>
130 <objectDesc><p>Manuscript <ptr target="#msjc"/> is a palm-leaf codex
(Borassus flabellifer) consisting of 32 folios, each measuring 51 × 3.5 cm, stored
in box 33. It is bound with a string threaded through center holes and protected by
bamboo covers. it is written in the ancient <q>Merapi-Merbabu</q> script, with four
lines per side on each folio. The manuscript shows signs of damage, including darkened
edges, cracks, punctures, and partial losses. Earlier reports listed missing folios
as 1–3, 5–8, and those beyond 41. However, folios 1 and 2 were recovered in L 63b,
and folios 6–8 in L 49 during my 2023 field trip. The colophon folios remain missing.</p></objectDesc>
. <handDesc hands="1">
. <handNote xml:id= "msjc_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
. <abbr type="hand">J<hi rend="subscript">3</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
. <p>Merapi-Merbabu script</p>
135 </handNote>
. </handDesc>
. </physDesc>
. </msFrag>
. <msFrag xml:id="msjc2">
140 <msIdentifier>
. <settlement>Jakarta</settlement>
. <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
. <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
. <idno>Peti 8 L. 63b</idno>
145 </msIdentifier>
. </msFrag>
. <msFrag xml:id="msjc3">
. <msIdentifier>
. <settlement>Jakarta</settlement>
150 <institution>Perpustakaan Nasional Republik Indonesia</institution>
. <repository>Koleksi Naskah Nusantara</repository>
. <idno>Peti 7 L. 49</idno>
. </msIdentifier>
. </msFrag>
155 </msDesc>
. </witness>
. </listWit>
. <!--</witness>-->
. <!-- <witness xml:id="mssb"><abbr type="siglum">B</abbr> -->
160 <listWit xml:id="mssb">
. <head>Balinese Manuscripts</head>
. <witness xml:id="msba">
. <abbr type="siglum">B<hi rend="subscript">1</hi>
. </abbr>
165 <msDesc>
. <msIdentifier>
. <settlement>Bali</settlement>
. <institution>Pusat Dokumentasi Dinas Kebudayaan Provinsi Bali</institution>
. <idno>K/I/2/DOKBUD</idno>
170 </msIdentifier>
. <msContents>
. <msItem>
. <title>Aji Canda</title>
. <!-- <colophon>
175 <quote xml:lang="kaw-Latn" type="diplomatic">Ity ājicaṇḍasamāpta // Ø // Auṁ
dirgghayur astu, tatastu Astu // Ø // puput kasurāt riṁ rahina, vr̥haspati vage, vara
vatu gunuṁ, titi, taṁ, piṁ 11, śaśiḥ saḍa, raḥ, 3, təṅgək, 12, I śakavartha, 1911„
kasurat kantuk, ktut sudarśaṇa, Aveśma riṁ ṅañjaṙtahinsyat·, deśadaṅin puri kaja,
kacamatan denpasar timur // Ø // inan lontar puniki kaslaṁ sakeṁ pupulan pustaka,
uniperṣitas dvijendra denpasar</quote>
. <quote xml:lang="eng" type="translation">Completed to be written at noon,
Thursday Vage, the day of Vatu Gunung. 11 Sadha 1911 (+78=1989 AD). Written by Kətut
Sudarsana at Anjar Tahinsyat, Dangin Puri Kaja Village, Denpasar East District. As
for this lontar, it was copied from the collection of Dwijendra Denpasar University
Library</quote>
. </colophon> -->
. </msItem>
. </msContents>
180 <physDesc>
. <objectDesc><p>This palm-leaf manuscript comprises 34 folios, with dimensions
of 30.1 × 3.4 cm and a depth of 4.6 cm. Written in Balinese script, this manuscript
is of relatively recent origin, having been copied by Ketut Sudarsana in 1989 from
a source manuscript that is currently kept in the collection of Dwijendra University,
Denpasar. The source manuscript is presently kept in the Universitas Dwijendra Library
and was transcribed in 1988, merely a year prior to the production of <ptr target="#msba"/>.
The digitized version of the manuscript is accessible online at: <ref target="https://archive.org/details/aji-canda-01">archive.org</ref>.</p></objectDesc>
. <handDesc>
. <handNote xml:id="msba_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
. <abbr type="hand">B<hi rend="subscript">1</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
185 <p>Neat Balinese script</p>
. </handNote>
. </handDesc>
. </physDesc>
. </msDesc>
190 </witness>
. <witness xml:id="msbb">
. <abbr type="siglum">B<hi rend="subscript">2</hi>
. </abbr>
. <msDesc>
195 <msIdentifier>
. <settlement>Denpasar</settlement>
. <institution>Dinas Kebudayaan Provinsi Pemerintah Provinsi Bali</institution>
. <repository>Pusat Dokumentasi Dinas Kebudayaan Bali</repository>
. <idno>III C: 791/10</idno>
200 </msIdentifier>
. <msContents>
. <msItem>
. <title>Aji Canda</title>
. <!--<colophon>
205 <quote xml:lang="kaw-Latn">Ity aji caṇḍa sama:pta // Ø // Om̐ dīṙgha:yu rastu,
tatastu, Astu</quote>
. </colophon> -->
. </msItem>
. </msContents>
. <physDesc>
210 <objectDesc>
. <p>This palm-leaf manuscript measures 51 × 3.7 × 2 cm and comprises 22 folios
written in Balinese script. A stamp on the first folio indicates its former location
in the UPTD Gedong Kirtya collection. It was copied by Putra Geria Banjar Pakitan
from the personal collection of I Nyoman Kajeng (Banjar Kanginpeken, Singaraja, Buleleng).
The final folio, otherwise blank, bears a handwritten note in ballpoint pen stating
the copy was completed on 3 March 1976. Like <ptr target="#msba"/>, this version of
<foreign>Aji Chanda</foreign> forms a key part of CK’s opening section, beginning
with <foreign>kiraṇa viyati candrāgni, dvijadano vimarutara</foreign> and ending with
an illustration of the <foreign>kusumavicitra</foreign> metre (CK 1–13D). A digital
copy is available at <ref target="https://archive.org/details/aji-candha">archive.org</ref>,
while its paper transcripts are at both UPTD Gedong Kirtya and the Leiden University
Library (Or 11.185).</p>
. </objectDesc>
. <handDesc>
. <handNote xml:id="msbb_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
215 <abbr type="hand">B<hi rend="subscript">2</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
. <p>Neat Balinese script</p>
. </handNote>
. </handDesc>
. </physDesc>
220 </msDesc>
. </witness>
. <witness xml:id="msbr">
. <abbr type="siglum">B<hi rend="subscript">18</hi>
. </abbr>
225 <msDesc>
. <msIdentifier>
. <settlement>Karangasem</settlement>
. <institution>Gria Cau</institution>
. <repository>Ida Pedanda Gede Putu Cau</repository>
230 <idno>50/Ltr-G. Cau/Krasem/2015</idno>
. </msIdentifier>
. <msContents>
. <msItem>
. <title>Candrakiraṇa</title>
235 </msItem>
. <msItem>
. <title>Additional explanation on akṣara, gaṇa, and āryā meter</title>
. </msItem>
. <msItem>
240 <title>Works of Mpu Tanakung</title>
. </msItem>
. <msItem>
. <title>Kāladaśabhūmi</title>
. </msItem>
245 </msContents>
. <physDesc>
. <objectDesc>
. <p>I extend my gratitude to Ida Pedanda Gede Putu Cau for his generosity in
granting me, along with Putu Eka Guna Yasa, Ida Bagus Made Gesram Dwi Jayana, and
Made Oka Suryawan Salain, the privilege of examining and photographing the manuscript
on March 18, 2023. The manuscript is kept in a wooden box, with a descriptive label
affixed to its upper right corner. The inventory number assigned to the manuscript
is 50/Ltr-G. Cau/Krasem/2015, and it measures 45 × 3.6 cm with a depth of 4.2 cm,
comprising a total of 60 folios.</p>
. </objectDesc>
250 <handDesc>
. <handNote xml:id="msbr_H1" scriptRef="class:38769 maturity:83215">
. <abbr type="hand">B<hi rend="subscript">16</hi>:H<hi rend="subscript">1</hi></abbr>
. <p>Neat Balinese script</p>
. </handNote>
255 </handDesc>
. </physDesc>
. </msDesc>
. </witness>
. </listWit>
260 <!-- </witness> -->
. <!-- <witness xml:id="ed"><abbr type="siglum">Ed</abbr> -->
. <listWit xml:id="ed">
. <head>The Published Edition</head>
. <witness xml:id="edlc">
265 <abbr type="siglum">Ed<hi rend="superscript">LC</hi>
. </abbr>
. <bibl><ptr target="bib:LokeshChandra1997_02"/></bibl>
. </witness></listWit>
. <!-- </witness> -->
270</listWit>
. </sourceDesc>
. </fileDesc>
. <encodingDesc>
. <projectDesc>
275 <p>Encoded in TEI according to the <ref target="{URI for DHARMA editorial conventions
or page with link to Encoding Guides}">Conventions of Project DHARMA</ref></p>
. </projectDesc>
. <editorialDecl>
. <correction>
. <p/>
280 </correction>
. <normalization>
. <p/>
. </normalization>
. <interpretation>
285 <p>The asterisk * is used to flag lemmata or forms of lemmata not recorded in
the <title>Old Javanese-English Dictionary</title>.</p>
. </interpretation>
. </editorialDecl>
. <samplingDecl>
. <p/>
290 </samplingDecl>
. </encodingDesc><revisionDesc>
. <change who="part:zapa" when="2022-03-14" status="draft">started revising the transformed
edition</change>
. <change who="part:axja" when="2021-12-15" status="draft">Adding the @xml:id to
obtain a table of contents</change>
. <change who="part:axja" when="2021-11-30" status="draft">Transformation from latex
to xml</change>
295 <!-- replace this by a line that has you as @who, that has the @date on which you
finished the first basic encoding of the file, and that has the following description
of what was finished on that date: "Initial encoding of the file." Then add a <change>
entry for each significant change to the file. -->
. </revisionDesc>
. </teiHeader>
. <text xml:space="preserve">
.
300<body><div type="edition" xml:lang="kaw-Latn">
.
.<ab xml:id="candrakirana_01.01" type="invocation" xml:lang="san-Latn">
.<pb edRef="#msjb" n="1r" break="no"/><pb edRef="#msjc" n="1v" break="no"/><pb edRef="#msba"
n="1v" break="no"/><pb edRef="#msbb" n="1v" break="no"/><pb edRef="#msbr" n="1v" break="no"/>
.<app><lem wit="#msjb">om̐ avighnam astu</lem>
305 <rdg wit="#edlc"><lacunaStart/></rdg>
. <rdg wit="#msja"><lacunaStart/></rdg>
. <rdg wit="#msjc #msba #msbb #msbr">avighnam astu</rdg>
. <rdg wit="#msbb">avignam astu</rdg></app>
.
310</ab>
.
.<div n="1" type="chapter" xml:id="candrakirana_02"><head>Introduction</head>
.<lg met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_02.01" n="1">
.<!--axja: anuṣṭubh not correctly encoded -->
315 <l n="1">
. <app><lem type="emn">kiraṇo</lem><rdg wit="#msjb">kīraṇaḥ</rdg><rdg wit="#msjc #msba
#msbb #msbr">kiraṇa</rdg></app>
. <app><lem type="emn">vyaktiś</lem><rdg wit="#msjb">viyaktiḥ</rdg><rdg wit="#msjc">viyattiḥ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">viyati</rdg></app>
. <app><lem type="emn">candrāgneḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">candraghniḥ</rdg><rdg
wit="#msba">candragni</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">candrāgni</rdg></app>,</l>
. <l n="2">
320 <app><lem type="emn">dvijānāṁ kavir uttamaḥ</lem><rdg wit="#msjb">dvijodaḥ koviḥ
marutaraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">dvijodaḥ kāvi marutaraḥ</rdg><rdg wit="#msba #msbb">dvijadano
vimarutara</rdg><rdg wit="#msbr">dvijadano vīmarūtara</rdg></app>.</l>
.</lg>
.<p xml:id="candrakirana_02.02" n="2">
.nahan byakta pinakaśarīra bhaṭāra, <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">milvājanmāgave</lem><rdg
wit="#msbr">milvāṅjanmāgave</rdg></app>
.bhuvana, sira <app><lem wit="#msjc #msba #msbb">tāṣṭatanu</lem><rdg wit="#msjb">tāṣvatanu</rdg><rdg
wit="#msbr">tāṣṭatunu</rdg></app> ṅaranira,
325sira <app><lem wit="#msjc #msbr">tāṣṭadeśomidər</lem><rdg wit="#msjb">tāṣvadeśomidər</rdg><rdg
wit="#msba">tastadesomiḍəp</rdg><rdg wit="#msbb">tāstadesomiḍə</rdg></app>
.pinakavəṅku, sira <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">ta</lem><rdg wit="#msba #msbb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
.huripnikaṅ rāt, <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">sira</lem><rdg wit="#msbr"
cause="subtractive">si</rdg></app> dumadyakən vr̥ddhiniṅ janma kabeh,
.<app rend="hide"><lem type="norm">prāṇaprāṇī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">praṇapraṇī</rdg><rdg
wit="#msba #msbr">praṇapraṇi</rdg><rdg wit="#msbb">pranaprani</rdg></app> sarva hurip,
.<!-- interpret as sarvāhurip? the combination sarva mahurip occurs a few times -->
330ikanaṅ hurip lavan avak, <app rend="hide"><lem wit="#msba">śarīra</lem><rdg wit="#msjb
#msbr">śarira</rdg><rdg wit="#msbb">sarira</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb">pamisanya</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">mamiśeṣanya</rdg></app>
riṅ <app><lem wit="#msjb">sādhārādheya</lem><rdg wit="#msjc">sadhāradeṣa</rdg><rdg
wit="#msba">saḍaradeyan</rdg><rdg wit="#msbb">sadaradeyan</rdg><rdg wit="#msbr">sadharadheyanya</rdg></app>,
.gumavay ikaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">sarva</lem><rdg wit="#msbr">sarvān</rdg></app>
dadi, <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">sira</lem><rdg wit="#msbr">sira ta</rdg></app>
sinaṅguh <app rend="hide"><lem wit="#msba">pūrvaniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msbb">purvaniṅ</rdg></app>
janma.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_02.03" n="3">
335umijil taṅ <app rend="hide"><lem wit="#msba">aṣṭa<pb edRef="#msba" n="2r"/>tanu</lem><rdg
wit="#msjb">āṣṭatanū</rdg><rdg wit="#msbb">aṣṭatanū</rdg><rdg wit="#msjc #msbr">āṣṭatanu</rdg></app>
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">riṅ</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc #msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.rat, nara, <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">paśu, mr̥ga</lem><rdg wit="#msjb #msjc"
cause="transposition">mr̥gha paśu</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msjc #msba #msbb">janma, sthāvara</lem><rdg wit="#msjb">svara</rdg><rdg
wit="#msbr">janāṣṭāvara</rdg></app>, pakṣi, sarīsr̥pa, <app><lem wit="#msjb #msjc
#msbr">mīna</lem><rdg wit="#msba #msbb">ni</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">prabhāvaniṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">svabhāvanikaṅ</rdg></app>
.<!-- is prabhāva or svabhāva better here? -->
340<!-- di BrP73 ada bacaan svābhāvikam -->
.<app rend="hide"><lem type="norm">ādhārādheya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">adharadeya</rdg><rdg
wit="#msba">aḍaradeya</rdg><rdg wit="#msbb">aḍārāḍeya</rdg><rdg wit="#msbr">adharadheya</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app><lem>nara, paśu, mr̥ga, janma, sthāvara, pakṣi, sarīsr̥pa, mīna</lem>
345 <note><!-- corresp="#BrP_73.14" -->BrAPOJ 73.14: <foreign>mānuṣa paśu mr̥ga sarīsr̥pa
pakṣi sthāvara</foreign>.</note>
. </app>
.</listApp>
.
.<p xml:id="candrakirana_02.04" n="4">
350prabhu rāma
.<app rend="hide"><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">r̥ṣi</lem><rdg wit="#msjb">r̥ṣī</rdg></app>,
.tiga
.<app rend="hide"><lem type="norm">sira, pramāṇa</lem><rdg wit="#msjb">sira, prammana</rdg><rdg
wit="#msjc">sira, prammaṇa</rdg><rdg wit="#msba #msbb">sirāpramāṇa</rdg><rdg wit="#msbr">sira
pramāṇa</rdg></app>
.riṅ rat,
355<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">pakə̄niṅ</lem><rdg wit="#msbr">pakuniṅ</rdg></app>
bhuvana, tuvi sira
.<app><lem rend="check" type="emn">tunduk apeśīki</lem><rdg wit="#msjb">tan duḥkha
piśikī</rdg><rdg wit="#msjc">tan duḥkha piśiki</rdg><rdg wit="#msba #msbb">ta sunduk
apisakəp</rdg><rdg wit="#msbr">ta sundukāpiśakəm</rdg><note>See <ptr target="#msja"/>
46r3 <foreign>sira tunduk apīśikī</foreign>, ... Should it be read as <foreign>tan
duḥkha pis iki</foreign>?</note></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">guruniṅ</lem><rdg wit="#msjc">gurunī</rdg></app>
.<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">janma</lem><rdg wit="#msbr">jana</rdg></app>
.kabeh,
360<app><lem rend="check" wit="#msbr">lvirnira, irikā ta chanda ṅaranira</lem><rdg wit="#msjb">līnraranikiṅ
candanira</rdg><rdg wit="#msjc">linraranikiṅ candanira</rdg><rdg wit="#msba">lvirnya
hirikaṅ caṇḍa ṅaranira</rdg><rdg wit="#msbb">lvirnira irikaṅ canda ṅaranira</rdg><note>Should
be read <foreign>linran manik iṅ candanira</foreign>? <foreign>linran anak iṅ candanira</foreign>?
Or <foreign>linran rānak iṅ candanira</foreign>?</note></app>,
.<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">ṅkāna</lem><rdg wit="#msbr">i ṅkāna ta</rdg></app>
.sira <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">tika</lem><rdg wit="#msbr">tiga</rdg></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#msba #msbr">siddhaguru</lem><rdg wit="#msjc">śiddhaguru</rdg><rdg
wit="#msjb">sidaguru</rdg></app>,
.sira
365<app><lem wit="#msba #msbb">tāṣṭagaṇa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">haṣṭāgaṇa</rdg><rdg
wit="#msbr">kāṣṭagaṇa</rdg></app>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">guṇanira</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.gumavay<pb edRef="#msbb" n="2r" break="no"/> ikaṅ
.<app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">varta sək lumrā</lem><rdg wit="#msjb">varvāsək
lumrah</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vartha sək lumrah</rdg>--></app>.
.</p>
370
.</div>
.<div n="2" type="chapter" xml:id="candrakirana_03"><head>Origin of the kakavin meters</head>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
375<lg xml:id="candrakirana_03.01" n="1">
.<l n="a">ikaṅ akṣaropamāvak,</l>
.<l n="b">ika <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">ta</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr">taṅ</rdg></app> guru ṅaranya,</l>
.<l n="c">yeki <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">ta vinastu</lem><rdg wit="#msjb">tuvin
āstu</rdg><!--<rdg wit="#msbr">ta vīnastuṅ</rdg>--></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb
#msjc #msbr">hurip</lem><rdg wit="#msba #msbb">urip</rdg></app>,</l>
.<l n="d">ya <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">sinaṅguh</lem><rdg
wit="#msbb">sinaṅgah</rdg></app> guru <app rend="hide"><lem wit="#msjb">laghu</lem><rdg
wit="#msba #msbb">lagu</rdg></app>.</l></lg>
380
.<lg xml:id="candrakirana_03.02" n="2">
.<l n="a">ya <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">pinakamūla</lem><rdg wit="#msjb">panakamula</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">chanda</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">canda</rdg><rdg
wit="#msba">caṇḍa</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjc #msba #msbb">avaknikaṅ</lem><rdg wit="#msjb">avakniṁka</rdg><rdg
wit="#msbr">avakika</rdg></app><pb edRef="#msba" n="2v" break="no"/> guru <app rend="hide"><lem
wit="#msjc #msbr">laghu</lem><rdg wit="#msjb">lāghu</rdg><rdg wit="#msba #msbb">lagu</rdg></app>,<pb
edRef="#msbr" n="2r" break="no"/></l>
385<l n="c">lavan hurip
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">masaṅyoga</lem><rdg wit="#msbr">pasaṅyoga</rdg></app>,</l>
.<l n="d">umijil <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">tikaṅ</lem><rdg wit="#msbr">ikaṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb">trigaṇa</lem><rdg wit="#msba #msbb">tryāśa</rdg><rdg wit="#msbr">tryaśaṇa</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_03.03" n="3">
390<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb">adəgnikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">adīnignikaṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">adəgikā</rdg></app> guru <app rend="hide"><lem type="norm">laghu</lem><rdg
wit="#msjb">lāghu</rdg><rdg wit="#msba #msbb">lagu</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">aniga-nigeṅ</lem><rdg
wit="#msbr">aniga-nige</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">sagaṇa</lem><rdg
wit="#msbb" cause="dittography">sagaṇa-gaṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yekāṣṭagaṇa ṅaranya,</l>
.<l n="d">sama <app><lem wit="#msba #msbb">tābyāpāreṅ</lem><rdg wit="#msjb">hādyapare</rdg><rdg
wit="#msjc #msbr">hābyapare</rdg></app> <app><lem type="emn">vr̥tta</lem><rdg wit="#msjb">vatvār</rdg><rdg
wit="#msjc">vartha</rdg><rdg wit="#msba #msbb">varta</rdg><rdg wit="#msbr">vārta</rdg></app>.</l></lg>
.
395
.<p xml:id="candrakirana_03.04" n="4">
.<app><lem wit="#msjb #msjc">mvaṅ laku śloka nihan len</lem><rdg wit="#msba #msbb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">mvaṅ laghu śloka nihan len</rdg><!--<note>This
line is absent in the Balinese mss. It is hard to determine if the absence there is
due to omission in the course of transmission, or <foreign>vice versa</foreign>, where
an interpolation has taken place in the Javanese transmission (for which only <ptr
target="#msjb"/> is available here).</note>--></app>.
.</p>
.</div>
400</div>
.
.<div n="3" type="chapter" xml:id="candrakirana_04"><head>Long syllables</head>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="śārdūlavikrīḍita">
405<!-- –––⏑⏑–⏑–⏑⏑⏑–||––⏑––⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_04.01" n="1">
.<l n="a">sakveh saṅ <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sujanātiharṣa</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">sujanādiharṣa</rdg><!-- <rdg wit="#msbb">sujanati arsa</rdg> --></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">irikaṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">ruməṅə̄</rdg><!--<rdg
wit="#msbb">rumṅə</rdg><rdg wit="#msbr">rumṅə̄</rdg>--><note>Since <foreign>harṣa
ruməṅə̄</foreign> is a rather frequently occurring phrase in OJ literature, I consider
it likely that the B recension replaced an authorial reading <foreign>irikaṅ</foreign>
preserved in <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>.</note></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">chandā</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">candā</rdg><rdg
wit="#msba">caṇḍa</rdg></app><pb edRef="#msjc" n="2r" break="no"/>
410<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">nihan kavruhi</lem><rdg wit="#msbb">niha vruhi</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">yan</lem><rdg wit="#msjc">tan</rdg></app>
ma<pb n="1v" edRef="#msjb"/>hyun vruha <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbr">rūpaniṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msbb">rupaniṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#msbr">laghu lavan tekā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">laghu lavan tikā</rdg><rdg
wit="#msba #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> sinaṅguh guru,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">bhedanyaṅ</lem><!--<rdg wit="#msjb">bhaiddhāniṅ</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc">bheddhāniṅ</rdg></app>
. guru lāghu
415 yeṅətakəna mvaṅ <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">huṅgvaniṅ</lem><rdg wit="#msbr">ruṅgvanīṅ</rdg>
.<!--<note>I retain the initial <foreign>h</foreign> on both words from the Javanese
ms., because the spelling of the Balinese mss. would yield an unmetrical sequence.</note>--></app>
hakṣara,</l>
.<l n="d">sakvehniṅ guru <app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">yeriṅən</lem><rdg wit="#msba">yariṅən</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">hila-hilekā</lem><rdg wit="#msbr">hila-hilesah</rdg></app>
yan salah
. <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">kasthānan</lem><rdg wit="#msjb">kāsvanan</rdg><note>See
16.3: <foreign>ndā lvirnya, a i u e o, hila-hila ikaṅ baraṅ kasthanan</foreign>.</note></app>.</l></lg>
.
420<!--%huṅgvaniṁ hakṣara #msjb-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_04.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">byaktanyan guru sarva</lem><rdg wit="#msjb">bhyaktāniṅ
guru sarva</rdg><rdg wit="#msjc">byaktani guru sarva</rdg><rdg wit="#msba #msbb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">dīrgha</lem><rdg
wit="#msba #msbb">gha</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">taruṅā</lem><rdg wit="#msba">taruṅa</rdg></app>
saṅyogapārānəṅən,</l>
425<l n="b">lāvan <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">karṇa visarja kāni surahan</lem><note
type="altLem">karṇa ... surahan</note><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="10"/>n</rdg></app><pb n="2v" edRef="#msba" break="no"/>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">svārāṅ</lem><rdg wit="#msjb">śvarā</rdg><rdg wit="#msjc">svarā</rdg></app>
. vatək vyañjana,</l>
.<l n="c">e ai nāhan anuṅ kayatnakəna len <app><lem wit="#msba #msbb">o au</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ho ho</rdg><rdg wit="#msba">au au</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msba #msbb #msbr">vəkasniṅ</lem><rdg wit="#msjc">vkasni</rdg></app> guru,</l>
.<l n="d">vus meṅət pva kiterikā<pb edRef="#msbb" n="2v"/> niyata yan
430sotanta <app rend="hide"><lem wit="#msbb #msbr">dadyā</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba">dadya</rdg></app>
vacan.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_04.03" n="3">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">lvirniṅ</lem><rdg wit="#msjc">lvirnī</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">hakṣara</lem><rdg wit="#msba">akṣara</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">aksara</rdg></app> gantuṅən <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc
#msbb #msbr">mapakəneṅ</lem><!--<rdg wit="#msjb #msjc">mapakne</rdg>--><rdg wit="#msba">papakəneṅ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">vaktā</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vakta</rdg></app>
mvaṅ aṅgantuṅa,</l>
435<l n="b">saṅyogāpara sūkṣma
. <app><lem wit="#msjb #msbb">lakṣmaṇa</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">maṇa</rdg><rdg
wit="#msba #msbr">lakṣaṇa</rdg></app> śivāgni kleśa lakṣmi kunaṅ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">ndan</lem><rdg wit="#msjc">nda<gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbb #msbr">glāna sthula nagna vighna</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="8"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#msjb">maməvə̄</lem><rdg wit="#msjc">mammivə̄</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">mavəvəh</rdg><rdg wit="#msbr">maməvəh</rdg></app>
.nirvighna <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">māra sthiti</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
440<l n="d">svapna sneha <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">rikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">rikiṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">dvitīya</lem><rdg wit="#msba #msbb">dvatiya</rdg><note>It
should be read <foreign>riṅ advitīya</foreign>?</note></app>
.<app><lem wit="#msjb #msba #msbb">kahaḍaṅ</lem><rdg wit="#msbr">kahadi</rdg></app>
riṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">dlāha</lem><rdg wit="#msba #msbb">dlahan</rdg></app>
yan <app rend="hide"><lem wit="#msbb #msbr">pāphala</lem><rdg wit="#msjb #msjc">paphala</rdg><rdg
wit="#msba">papala</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!--_ _ _ | u u _ | u _ u | u u _ | _ _ u | _ _ u | u_-->
.<lg xml:id="candrakirana_04.04" n="4">
445<l n="a">vahni <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ṅ</supplied></lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msba #msbb #msbr">tīkṣṇa</lem><rdg wit="#msjc">tiṣṇa</rdg></app> murub
riṅ
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">adri</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">agni</rdg></app>
.ya<pb edRef="#msbr" n="2v" break="no"/> katon raśminya <app rend="hide"><lem wit="#msbr">sāteja</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb">sateja</rdg></app> ya,</l>
.<l n="b">masnā<pb n="3r" edRef="#msba"/>na pva
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">kiteṅ</lem><rdg wit="#msbr">kite</rdg></app>
nadī <app><lem type="emn">masəh</lem><rdg wit="#msjb #msjc">masīh</rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">masih</rdg></app>
450 ikaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">saśleṣma</lem><rdg wit="#msbr">sākleśa</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#msbb #msbr">kumlābakən</lem><rdg wit="#msjb">tumlāṅākən</rdg><rdg
wit="#msjc">tumaṅakən</rdg><rdg wit="#msba">kumlaṅakən</rdg></app>,</l>
.<l n="c">riṅ <app><lem type="emn">smāroṅgva</lem><rdg wit="#msjb">smāruṅgva</rdg><rdg
wit="#msjc">smahruṅgva</rdg><rdg wit="#msba">smaraṅgva</rdg><rdg wit="#msbb">śmaraṅgva</rdg><rdg
wit="#msbr">smārāṅgva</rdg></app>sahiṣṇu <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">nora</lem><rdg
wit="#msbr">kora</rdg></app> pinaṅan <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">maṅlih</lem><rdg
wit="#msbr">mālih</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">maṅ</rdg></app> aṅgantuṅa,</l>
.<l n="d">yapvan bheda
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sakojarojarakənan</lem><rdg wit="#msjb">sakojarojarakəna</rdg><rdg
wit="#msjc">sakojaroja<lacunaStart/></rdg></app> maṅke <app><lem wit="#msbr">baliknyān</lem><rdg
wit="#msjb">ṅaliknya</rdg><rdg wit="#msba #msbb">baliknya</rdg></app> vacan.</l></lg>
<!--\hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{1-4: Śārdūlavikrīḍita}{{\tiny {\metricsymbols{_
_ _ | u u _ | u _ u | u u _ | _ _ u | _ _ u | u_}}}})}}}-->
455
.</div>
.<div type="metrical" rend="met" met="drutavilambita">
.<!--u u u | _ u u | _ u u | _ u u_-->
.
460<lg xml:id="candrakirana_04.05" n="5">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">gəlana</lem><rdg wit="#msba">glana</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">saṅ lagənān</lem><rdg wit="#msjc"><lacunaEnd/>saṅ
lagəna</rdg><note>The <foreign>metri causa</foreign> spellings with <foreign>ə</foreign>
in words of Skt. origin (<foreign>glana</foreign>, <foreign>lagna</foreign>, <foreign>tīkṣṇa</foreign>)
that normally lack this vowel are found in most of the witnesses.</note></app> para
<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">riṅ səma</lem><rdg wit="#msba #msbb">ri gəpa</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vighəna</lem><rdg wit="#msba
#msbb">vighna</rdg></app>
. <app><lem wit="#msbb #msbr">tīkṣəṇa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tikṣaṇa</rdg><rdg
wit="#msba">tikana</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjc">yva giritulya</lem><rdg wit="#msjb">yogi riṅ tulya</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">yoginiṅ tulya</rdg></app> ya,</l>
465<l n="c"><app><lem wit="#msjb">divadaśeka</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="illegible"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb">devadaśeka</rdg><rdg wit="#msbr">nəvadhaśoka</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb">tahun</lem><rdg wit="#msba">tuhun</rdg><rdg wit="#msbr">vaśūn</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">yaśa</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">yasa</rdg></app>
. <app><lem type="norm">nirghana</lem><rdg wit="#msjb #msjc">nirghəna</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">nirghna</rdg><rdg wit="#msbr">nighəna</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb">masupəna</lem><rdg wit="#msjc">masupə</rdg><rdg
wit="#msbr">pasupənā</rdg></app>
470 <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msjc">pva</lem><rdg wit="#msbr">pu</rdg></app>
vadhū
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">suməneha</lem><rdg wit="#msba">sumunəha</rdg></app>
ya.</l>
. </lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_04.06" n="6">
475<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">vagəmi yan</lem><rdg wit="#msba">vagəmyan</rdg></app>
.<!-- vagəmi paḍəm iṅ bahənī hati
. vagəmi paḍəmən bahənī hati
. vagəmi paḍəmī bahənī hati
. vagəmi paḍəmiṅ bahənī hati
480 -->
. <app><lem type="emn">paḍəmiṅ bahənī</lem><rdg wit="#msjb">saḍəmahəmi</rdg><rdg wit="#msjc">saḍəmi
bahəṣi</rdg><rdg wit="#msba">paḍəmi bahnī</rdg><rdg wit="#msbb">paḍəmi bahni</rdg><rdg
wit="#msbr">paḍəmi bahni</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">hati</lem><rdg wit="#msjb">haḍi</rdg><rdg
wit="#msbr">yati</rdg></app>,</l>
.<l n="b">tuvi <app><lem wit="#msjb #msjc">kəleśa</lem><rdg wit="#msjb">kəleṣa</rdg><rdg
wit="#msba">kleṣa</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">kleśa</rdg></app>
.<app><lem rend="check" wit="#msba #msbb #msbr">vināśa</lem><rdg wit="#msjb">vinaṅśa</rdg><rdg
wit="#msjc">vinata</rdg></app>
485<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msbb">salakṣəmi</lem><rdg wit="#msba">salakṣmi</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbr">səpinikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">səpihnikaṅ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">səpinika</rdg></app><pb n="2r" edRef="#msjb" break="no"/> bratamārganikān
. <app><lem wit="#msjb #msjc">kələm</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">kaləm</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">krama<pb n="3r" edRef="#msbb"/>niṅ
akṣara yan jinajār i<pb edRef="#msjc" n="2v"/>ka</lem><rdg wit="#msjc">krama<gap reason="lost"
unit="character" quantity="9"/>ka</rdg></app>.</l></lg>
.<!-- \hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{5-6: Drutavilambita}{\tiny {\metricsymbols{u
u u | _ u u | _ u u | _ u u_}}})}}} -->
490</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
.<lg xml:id="candrakirana_04.07" n="7">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">lvirniṅ</lem><rdg wit="#msjb">lvīrniṅ</rdg></app>
495 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">saṅyoga<pb n="4r" edRef="#msba"/>parekī</lem><rdg
wit="#msbr">sayogamareṅti</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem rend="hyphenright" wit="#msjb #msjc #msbb">kakyan</lem><rdg wit="#msba
#msbr">kakya</rdg></app>-kakyan <app><lem rend="hyphenright" wit="#msjb #msjc #msbb">kakvan</lem><rdg
wit="#msba #msbr">kakva</rdg></app>-kakvan,</l>
.<l n="c">kakran anəṅən aṅgantuṅ,</l>
.<l n="d">kayatnakən <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">təmən-təmən</lem><rdg wit="#msjc">i
təmən-təmən</rdg><rdg wit="#msbr">təmən</rdg></app>.</l></lg>
.
500<!-- _ _ _ | _ u u | _ u_ --> <!--?-->
.<!-- _ _ _ | _ _ _ | _ u_ --> <!-- vidyutmālā (Zoetmulder, 1983: 562)-->
.<!-- _ _ u | u u _ | _ u_ --> <!--?-->
.<!-- _ _ _ | _ u u | _ u_ --> <!-- bdk. Kdk (A) 19(8) (Zoetmulder, 1983: 562)-->
.
505<lg xml:id="candrakirana_04.08" n="8">
.<l n="a"><app><lem type="emn">anta pada</lem><rdg wit="#msjb #msba">antah pada</rdg><rdg
wit="#msjc #msbb">antah padā</rdg><rdg wit="#msbr">antah padha</rdg></app> guru yati,</l>
.<l n="b">kalavan svara kamadhya,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem type="norm">dīrghādīrghavr̥tta</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">dirghādirghāvatta</rdg><rdg wit="#msba">dirgadirgavatta</rdg><rdg wit="#msbb">dīrghādīrghāvāta</rdg><rdg
wit="#msbr">dīrghadīrghavata</rdg><note>We find often that <foreign>vr̥tta</foreign>
is spelled as <foreign>vatta</foreign>.</note></app>
. <app><lem rend="check" type="emn">gati</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbr">vatī</rdg><rdg
wit="#msba">vati</rdg><rdg wit="#msbb">vāti</rdg></app>,</l>
510<l n="d">tāvat guru
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">prasiddha</lem><rdg wit="#msba">siddha</rdg></app>
ya.</l></lg>
.
.<!-- _ u _ | u u _ | u u_ --> <!--sarvavipula (Zoetmulder, 1983: 562)-->
.<!-- u u _ | u u u | _ u_ --> <!--?-->
515<!-- _ u _ | u _ u | u u_ --> <!--?--><!--it could be samanī (Zoetmulder, 1983: 562)-->
<!-- _ u _ | u _ u | _ u_ -->
.<!-- _ _ u | _ u _ | u u_ --> <!--?--><!--it could be śāpantika (Zoetmulder, 1983:
562)--> <!-- _ _ u | _ u u | u u_ -->
.
.<lg xml:id="candrakirana_04.09" n="9">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msjc #msbb #msbr">dīrghātaruṅ asurahan</lem><rdg
wit="#msjb">dirghāturuṅ asurahan</rdg><rdg wit="#msba">dirga taruṅ surūhan</rdg></app>,</l>
520<l n="b"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">visarga</lem><rdg wit="#msjb">visarjā</rdg><rdg
wit="#msjc">visarja</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">lavan</lem><rdg wit="#msjb #msjc">lavann</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">ajuṅ<pb n="3r" edRef="#msja"/>juṅ</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>juṅ</rdg><rdg
wit="#msba">ajujuṅ</rdg><rdg wit="#msjc">a<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">kalavan guru</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="5"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbb #msbr">saṅyoga</lem><rdg wit="#msja">sayoga</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="3"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">nahan <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">taṅ</lem><rdg wit="#msjc #msbr">ta</rdg></app>
sinaṅguh guru.</l></lg>
.
525<!-- _ u u | u u u | u u_ --> <!--?-->
.<!-- u _ u | u u u | _ u_ -->
.<!-- u u _ | u u _ | _ u_ -->
.<!-- u _ _ | u _ _ | u u_ -->
.
530<lg xml:id="candrakirana_04.10" n="10">
.<l n="a">nihan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">taṅ</lem><rdg wit="#msbr">ta</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">svara kamadhya</lem><rdg wit="#msja">śvara<lacunaStart/></rdg></app>,</l>
.<l n="b">a <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">ā</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbr">a</rdg></app>
i <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">ī</lem><rdg wit="#msba">hī</rdg><rdg wit="#msbb
#msbr">i</rdg></app> u <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">ū</lem><rdg
wit="#msbr">u</rdg></app> e <app><lem wit="#msjb #msjc #msba">o</lem><rdg wit="#msbb
#msbr">ai</rdg></app>,</l>
.<l n="c">tan <app><lem wit="#msjb #msjc">dadi muṅguh</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">dadya
muṅgu</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba">riṅ</lem><rdg wit="#msjc
#msbb #msbr">ri</rdg></app> təṅah,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem type="norm">vvītan</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vvittan</rdg><rdg
wit="#msba #msbr">vitan</rdg><rdg wit="#msbb">vvitan</rdg></app> juga <app><lem rend="check"
wit="#msba #msbb #msbr">prakr̥tinya</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">pakərananya</rdg></app>.</l></lg>
535
.<!-- u _ _ | u u u | _ u_ -->
.<!-- u _ u | _ u _ | _ u_ -->
.<!-- _ u u | _ _ _ | u u_ -->
.<!-- _ _ u | _ u u | _ u_ -->
540
.</div>
.</div>
.
.<div n="4" type="chapter" xml:id="candrakirana_05"><head>Eight Gaṇas</head>
545
.<div type="metrical" rend="met" met="vaṅśapattrapatita">
.<!-- _ u u | _ u _ | u u u | _ u u | u u u | u u_ -->
.
.<lg xml:id="candrakirana_05.01" n="1">
550<l n="a">sampun <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba">ikaṅ</lem><rdg wit="#msbb">ika</rdg><rdg
wit="#msbr">ikā</rdg></app> <app><lem wit="#msjb">pratekanikanaṅ</lem><rdg wit="#msjc">prateka
hikanaṅ</rdg><rdg wit="#msba #msbb">pva tiṅkahikaṅaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">pratiṅkahikanaṅ</rdg></app>
guru
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">dinəli<pb n="3r" edRef="#msbr"/>ṅa<pb
n="4v" edRef="#msba"/>kən</lem><rdg wit="#msjb">dinliṅakən</rdg><rdg wit="#msbr">dinaliṅakən</rdg></app>,</l>
.<l n="b">nyāt ajarən
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">muvah</lem><rdg wit="#msba">mavah</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">paduluriṅ</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>riṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">panuluriṅ</rdg></app> guru laghu <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vuvusən</lem><rdg
wit="#msba #msbb" cause="morphological">vuvus</rdg></app>,</l>
.<l n="c">
555 <app>
. <lem type="omitted_elsewhere">kvehnya savarga
. <app>
. <lem wit="#msja #msjb #msjc">muṅguh ikanaṅ</lem>
. <!--<rdg wit="#msjc">muṅguh ikana</rdg>-->
560 <rdg wit="#msbb">muṅgu rikanaṅ</rdg>
. <rdg wit="#msbr">mūrikana</rdg>
. </app>
. <app>
. <lem wit="#msjb #msjc" rend="hyphenright">vacan aniga</lem>
565 <rdg wit="#msja">vacan aniga<lacunaStart/></rdg>
. <rdg wit="#msbb">yati māniga-</rdg>
. <rdg wit="#msbr">yatika maniga-</rdg>
. </app>-niga</lem>
. <witDetail type="retained" wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr"/>
570 <note type="altLem">kvehnya ... aniga-niga</note>
. <rdg wit="#msba" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg>
.</app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">yeka</lem><rdg wit="#msjc">ye<gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msbb
#msbr">sinaṅguhan</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/></rdg><rdg
wit="#msba" cause="morphological">sinaṅguh</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbr">gaṇa ṅaranya</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/></rdg><rdg
wit="#msbb">ga ṅaranya</rdg></app> sipatiṅ <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb
#msbr">aṅavi</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="morphological">akavi</rdg></app>.</l></lg>
.
575<lg xml:id="candrakirana_05.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">pūrva nihan</lem><rdg wit="#msba">rvani
tan</rdg><rdg wit="#msbb">purvani tan</rdg></app>
.makāra ṅaraniṅ guru tiga sagaṇa,</l>
.<l n="b">lāghu kunaṅ <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">panəṇḍasani</lem><rdg
wit="#msjc">pan məṇḍasani</rdg></app> luṅguhi <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">yakaragaṇa</lem><rdg
wit="#msbr">yatakaragaṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yapvan ikaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">rakāra<pb n="3v"
edRef="#msbb"/>gaṇa</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>kāragaṇa</rdg></app> lāghu <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc">maḍuḍuk</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">matutur</rdg></app>
i təṅah,</l>
580<l n="d">hetunikaṅ sakāragaṇa <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">matvaṅ</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc" cause="orthographical">matyəṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb
#msjc #msba #msbb #msbr">aguru</lem><rdg wit="#msja">a<lacunaStart/></rdg></app> vəkasan.</l></lg>
.
.<!--%matyəṅ = matvaṅ (see Zoetmulder on entry "tyəṅ" dan "tvaṅ")-->
.<!-- _ u u | _ u _ | u u u | _ u u | u u u | u u_ -->
.
585<lg xml:id="candrakirana_05.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">vruh</lem><rdg wit="#msjb">vru</rdg></app>
pva kitā <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">takāra ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msba">takaranāraniṅ</rdg></app>
laghu təpi kavuri,</l>
.<l n="b">jātinikaṅ jakāragaṇa <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">maṅkana guru
ri təṅah</lem><!--<rdg wit="#msjb">maṅkana guru riṅ təṅah</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="8"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">bhakti</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb
#msba #msbb #msbr">jugaṅ</lem><rdg wit="#msjc">juga</rdg></app> bhakāragaṇa <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msjc">riṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb">ri</rdg><rdg wit="#msbr">rī</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">guru</lem><rdg wit="#msba">turu</rdg></app>
sira <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">rumuhun</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>n</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msbr">nākaragāṇa</lem><rdg wit="#msjc">nākaragaṇa</rdg><rdg
wit="#msba">nakaragaṇa</rdg><rdg wit="#msbb">nākāragaṇa</rdg></app>
590 <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb">təlva madu<pb n="5r" edRef="#msba"/>lur</lem><rdg
wit="#msba">təlv adulur</rdg><rdg wit="#msbr">təlva paḍulur</rdg></app> tika ya <app
rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">laghu</lem><rdg wit="#msja">laghuṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msbr">paḍa</lem><rdg wit="#msjc"><gap unit="character"
reason="illegible" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">maḍa</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_05.04" n="4">
.<l n="a"><app><lem wit="#msba #msbb">nyaṅ</lem><rdg wit="#msjb">nya</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
unit="character" reason="illegible" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msja #msbr">nyan</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">laghu</lem><rdg wit="#msjc"><gap unit="character"
reason="illegible" quantity="2"/></rdg></app> karva saṅ <app><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">guru</lem><rdg wit="#msja">guru<lacunaStart/></rdg></app> <app><lem
wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">pasəṅgahanika</lem><!--<rdg wit="#msjb #msjc">pasaṅgahanīka</rdg>--><rdg
wit="#msba">pasəṅgahan</rdg></app> <app><lem type="emn">si la ga</lem><rdg wit="#msjb">si
la lo</rdg><rdg wit="#msbr">si la goḥ</rdg><rdg wit="#msbb">śi la śoḥ</rdg><rdg wit="#msbb">śi
la śoḥ</rdg><note>I assume that the reading of both characters <foreign>lo</foreign>
in <ptr target="#msjb"/> and so in Balinese mss. is simply a miscopy of <foreign>gha</foreign>,
which is often used intergchangeably with character <foreign>ga</foreign>. If the
<foreign>taling-tarung</foreign> sign is put too closely to <foreign>la</foreign>
and <foreign>sa</foreign>, these are paleographically similar to <foreign>gha</foreign>.</note></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śeṣanikā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śeṣaniṅā</rdg></app>
ga<pb n="2v" edRef="#msjb"/>ṇeki <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vəkasiṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb">vəkaniṅ</rdg></app> guru laghu vinuvus,</l>
595<l n="c">riṅ haji chanda teki yan
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">avās</lem><rdg wit="#msba">apa</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">śiva</lem><rdg wit="#msbr">śivaṅ</rdg></app>
haji piturun,</l>
.<l n="d">saṅ r̥ṣi
. <app><lem type="emn">vaṅśapatrapatitā</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>manitah</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaṅśapatramanitah</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">vaṅśapatramanitah</rdg><note>Could
it be possible that a variant name of meter <foreign>vaṅśapatrapatitā</foreign> is
<foreign>vaṅśapatramanitah</foreign>?</note></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msba
#msbb #msbr">sira</lem><rdg wit="#msjc">si<lacunaStart/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb">tiki</lem><rdg
wit="#msja #msba #msbb #msbr">tika</rdg></app> manatha.</l></lg>
. <!-- \hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{1-4: vaṁśapatrapatita}{\tiny {\metricsymbols{_
u u | _ u _ | u u u | _ u u | u u u | u u_}}})}}} -->
600
.</div>
.</div>
.
.<div n="5" type="chapter" xml:id="candrakirana_06"><head>Āryā Meter</head>
605
.<div type="metrical" rend="met" met="jaloddhatagati">
.<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u u_-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_06.01" n="1">
610<l n="a">nihan <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">gaṇaniṅ</lem><rdg wit="#msja
#msjb">gaṇani</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">ārya</lem><rdg wit="#msjb">hayya</rdg></app>
yeṅətakəna,</l>
.<l n="b">jakāra kalavan
. <app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">bhakāra</lem><rdg wit="#msja">bha<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msba">dakara</rdg></app> sakara,</l>
.<l n="c">catur laghu <app><lem wit="#msjb">guru rva</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="subtractive">ru
rva</rdg><rdg wit="#msbr" cause="haplography">gurva</rdg></app> yeka ta lima,</l>
.<l n="d">ləvihnya guru lāghu kānəm ikahən.</l></lg>
615
.<lg xml:id="candrakirana_06.02" n="2">
.<l n="a">lavan hana ta mātra <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">mātra</lem><rdg wit="#msbr">patra</rdg></app>
yeṅətakəna,</l>
.<l n="b">vilaṅnya <app><lem wit="#msjb">rikanaṅ</lem><rdg wit="#msba #msbr">ri</rdg><rdg
wit="#msbb">riṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb">sapāda</lem><rdg wit="#msba">sapāda
kapva</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">sapāḍa kapva</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbb #msbr">matətəg</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>matətəg</rdg></app>,</l>
.<l n="c">ikaṅ <app><lem wit="#msja #msjb">pada</lem><rdg wit="#msba #msbb">padi</rdg><rdg
wit="#msbr">paḍi</rdg></app><pb n="3v" edRef="#msbr"/> kapūrva kātəlu kunaṅ<pb n="5v"
edRef="#msba" break="no"/>,</l>
620<l n="d">gənəp rvavəlas <app><lem wit="#msja #msjb #msbb #msbr">aṅgəpanya</lem><rdg
wit="#msba">saṅgəpanya</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">tuturən</lem><rdg
wit="#msja">kukuran</rdg><!--<rdg wit="#msjb">tuturan</rdg>--></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_06.03" n="3">
.<l n="a">kapiṅ <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">rvani<pb n="4r" edRef="#msbb"/>kihən</lem><rdg
wit="#msja">rva<lacunaStart/></rdg></app> pva ya vvaluvəlas,</l>
.<l n="b">tumut <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">limavəlas</lem><rdg wit="#msjb">limaṅvlas</rdg></app>
padanya vəkasan,</l>
625<l n="c">tan <app><lem rend="check" type="conj">evə<supplied reason="omitted">ha</supplied>
ya tā pat ārya</lem><rdg wit="#msjb">eva tiya tapa tarlya</rdg><rdg wit="#msba #msbb">eva
taya tārta</rdg><rdg wit="#msbr">eva taya tavra</rdg></app> <app><lem rend="check"
type="emn">tāpa tārya</lem><rdg wit="#msjb">tapa tarlya</rdg><rdg wit="#msba">tārta</rdg><rdg
wit="#msbb">arya</rdg></app> vinuvus,</l>
.<l n="d">samaṅkana <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">vilaṅni</lem><rdg
wit="#msba">vilaṅniṅ</rdg></app> mātranikihən.</l></lg>
.
.<!--%tan eva taya tapa, harus diterjemahkan ulang-->
.<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u u_-->
630
.<lg xml:id="candrakirana_06.04" n="4">
.<l n="a">mvaṅ <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">uṅgvanikanaṅ</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>nikanaṅ</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="dittography">uṅgvanikanaṅnaṅ</rdg></app> jakāra matətəg,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">kapiṅ rva</lem><rdg wit="#msjb">kapirva</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">maṅənəm</lem><rdg wit="#msbr">maṅənə̄</rdg></app>
dvitīya <app><lem wit="#msjb">kasulam</lem><rdg wit="#msba">kasula</rdg><rdg wit="#msja
#msbb">kaśula</rdg><rdg wit="#msbr">kaśulā</rdg></app>,</l>
.<l n="c">pada <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">rva</lem><rdg wit="#msja">rva<lacunaStart/></rdg></app>
ya ta <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">hīṅaniṅ</lem><rdg wit="#msba">hiṅhaniṅ</rdg></app>
<app rend="hide"><lem type="norm">vvaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msba #msbb">vaṅ</rdg></app>
amilaṅ,</l>
635<l n="d">kayatnakəna saṅ vatək kavivara.</l></lg>
.
.</div>
.</div>
.
640<div n="6" type="chapter" xml:id="candrakirana_07"><head>Words with the Consonant
ṇ</head>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumāyudha">
.<!--% u u u | u _ u | u u u | u u u_ |-->
.
645<lg xml:id="candrakirana_07.01" n="1">
.<l n="a">trigaṇa <app><lem wit="#msjb">guṇāgaṇita</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">gaṇa
gaṇita</rdg></app> ya guṇitan,</l>
.<l n="b">prakaraṇa <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kīraṇa</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> vaṇa <app><lem wit="#msjb">karuṇa</lem><rdg wit="#msba
#msbb">karaṇa</rdg><rdg wit="#msbr">taruṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="c">aruṇa <app><lem wit="#msjb #msbr">darūṇa</lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>ruṇa</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">daraṇa</rdg></app> <app rend="hide"><lem type="norm">varuṇa</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msba">bharuṇa</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">baruṇa</rdg></app> śaraṇa,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msbb #msbr">avaraṇa</lem><rdg wit="#msba">acara</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">bhāraṇa</lem><rdg wit="#msbr">baruṇa</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ṅ apaṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">hapaṇa</rdg><!--<note>Interestingly,
the word <foreign>apaṇa</foreign> in this text seems to be a metathesis of <foreign>apāna</foreign>
"one of five vital airs (<foreign>pañcabāyu</foreign>)," <foreign>āpaṇa</foreign>
"market" as mss. B mentionned, or <foreign>āpāna</foreign>. Element <foreign>ṅ</foreign>
before a word started with vowel in the text could be the technique to avoid the <foreign>sandhi</foreign>.</note>--></app>
ṇa gə̄ṅ<pb n="6r" edRef="#msba" break="no"/><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">.</lem><rdg
wit="#msja">.<lacunaStart/></rdg></app></l></lg>
650
.</div>
.
.<!--%a. baca guṇa
.%a. baca guṇita
655%b. baca kiraṇa
.%c. baca daruṇa
.%d. baca āvaraṇa atau acaraṇa ?
.%d. baca āpaṇa "market" ?
.
660%\red{ṅ apaṇa}-->
.
.<div type="metrical" rend="met" met="praharaṇakalikā">
.<!--% u u u | u u u | _ u u | u u u | u u_ -->
.
665<lg xml:id="candrakirana_07.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msbb">guṇa</lem><rdg wit="#msba">kuna</rdg><rdg wit="#msbr">kuṇa</rdg></app>
kuṇi kuṇa
.<app><lem type="emn">kaṇṭi</lem><rdg wit="#msjb">kaṇvi</rdg><rdg wit="#msba">kani</rdg><rdg
wit="#msbb">kaṇvī</rdg><rdg wit="#msbr">kāṇvī</rdg><note>The cluster <foreign>-ṇv-</foreign>
is most probably a corrupt for <foreign>-ṇṭ-</foreign>.</note></app> kaṇika-ṇika len,</l>
.<l n="b">ghraṇa <app><lem wit="#msbb">ṅ agaṇa-gaṇa</lem><rdg wit="#msjb #msba" cause="haplography">agaṇa</rdg><rdg
wit="#msbb">agaṇa-śaṇa</rdg></app> grahaṇa <app><lem wit="#msjb #msbr">samiraṇa</lem><rdg
wit="#msba #msbb">amiraṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="c">praṇava <app><lem rend="check" type="emn">vaṇiya pāṇiya</lem><rdg wit="#msjb">vaṇiya-vaṇiya</rdg><rdg
wit="#msba" cause="haplography">paṇiya</rdg><rdg wit="#msbb">paṇiya vaṇiya</rdg><rdg
wit="#msbr">paniya vaniya</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">maṇita-ṇitan</lem><rdg
wit="#msjb">paṇita-ṇitan</rdg></app>,</l>
670<l n="d"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ayaṇa karuṇa</lem><rdg wit="#msjb">sahaṇa
huruta</rdg><note>The reading from <ptr target="#msjb"/> is not chosen due to the
word <foreign>sahana</foreign> uses the <foreign>n</foreign> dental instead of <foreign>ṇ</foreign>
retroflex.</note></app>
.<app><lem wit="#msjb">pāṇa</lem><rdg wit="#msba #msbb">pāṇi</rdg><rdg wit="#msbr">māṇi</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ṇa gəṅa</lem><rdg wit="#msjb">na giṅa</rdg></app>
yatika.</l></lg>
.
.<!-- \hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{Praharaṇakalika}{\tiny {\metricsymbols{u
u u | u u u | _ u u | u u u | u_}}})}}} -->
675<!--%b. baca ghrāṇa
.%b. baca samīraṇa
.%d. baca sahana
.%d. baca āpaṇa ?
.%\red{huruta}-->
680</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="dodhaka">
.<!--% _ u u | _ u u | _ u u | _ u_-->
.
685<lg xml:id="candrakirana_07.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msbr">paṇḍita</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="lexical">paṇḍapa</rdg><note>Both
<foreign>paṇḍita</foreign> and <foreign>paṇḍapa</foreign> are acceptable in reading.
However, the use of word <foreign>paṇḍapa</foreign> instead of <foreign>maṇḍapa</foreign>
indicates that Balinese tradition represented in the <ptr target="#msba"/> and <ptr
target="#msbb"/> is more recent than the Javanese (see OJED, p. 1100).</note></app>
. <app><lem wit="#msjb #msbr">pāṇḍava</lem><rdg wit="#msba #msbb">laṇḍivi</rdg></app>
pāṇḍura pāṇḍu,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msbr">piṇḍaṅ apiṇḍa</lem><rdg wit="#msba #msbb">paṇḍaṅ
apaṇḍi</rdg></app> <app><lem type="emn">mapaṇḍəṅ</lem><rdg wit="#msjb">mapaṇḍa</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">mapaṇḍaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msbb #msbr">amaṇḍi</lem><rdg
wit="#msjb">mapiṇḍa</rdg><rdg wit="#msba">apaṇḍi</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb">laṇḍap alaṇḍəp</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">laṇḍup
alaṇḍip</rdg><!--<rdg wit="#msbr">laṇḍuph alaṇḍiph</rdg>--></app> <app><lem rend="check"
type="emn">alaṇḍuṅ aləṇḍə̄</lem><rdg wit="#msjb #msba #msbb #msbr">alaṇḍup aleṇḍo</rdg><!--<rdg
wit="#msbr">alaṇḍuph aleṇḍo</rdg>--></app>,</l>
690<l n="d">gaṇḍi-giṇaṇḍi <app><lem wit="#msjb #msbb">dinaṇḍa</lem><rdg wit="#msba">bhinaṇḍa</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">dinəṇḍa</rdg>--><rdg wit="#msbr">vinaṇḍa</rdg></app>
.<app><lem wit="#msbr">ṇa ma<pb edRef="#msjb" n="3r"/>gəṅ</lem><rdg wit="#msjb #mbb">ta
māgəṅ</rdg><rdg wit="#msba">ta na gəṅ</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!--
.b. piṇḍaṅ 1360:4 (GR:) a kind of soup or bouillon of fine meat or fish, usually made
sour with tamarind
695 apiṇḍa 1358:8.1 to have the appearance of, be comparable with, look as if; to look
like, be clearly, apparently
. paṇḍi 1252:10 lance or pike, with pennon attached
. amaṇḍĕṅ, pinaṇḍĕṅ, kapaṇḍĕṅ, pamaṇḍĕṅ 1252:7.1 (avs) to look hard, gaze, stare at, fix with one’s eyes; (in battle:) to look so. defiantly in the eye
. 1. mandi, maṇḍi I 1101:7 effective; poisonous (cf ModJ). See also mahā-.; 2. harmful,
magically dangerous?; amandi 1101:7.1 to have an effect, to be poisonous
. 2. maṇḍi II 1101:8 to bathe; pamaṇḍi 1101:8.1 something with which one bathes (or
pamandi, from mandi I?)
700c. laṇḍuṅ 975:12 long stretch (in space or time)
. alaṇḍuṅ, laṇḍuṅ 975:12.1 of great length, of long duration, protracted, hanging down
at great length (the exact meaning of asmu lanḍuṅ in conn. with sabuk is not clear).
. lĕṇḍö, lĕṇḍĕ 1006:11
. lĕṇḍĕ-lĕṇḍĕ 1006:11.1 to lie down abjectly, to give up?
. salĕṇḍĕ 1006:11.2 lying side by side (in death)
705 malĕṇḍĕ (mĕlĕṇḍö?) 1006:11.3 = aṅlĕṇḍö
. aṅlĕṇḍö, lumĕṇḍö 1006:11.4 to lie out flat, prostrate (esp. in a swoon or dead)
. lumĕṇḍö-lĕṇḍö 1006:11.5 (intr.) to lie prostrate; or (tr.) to lay out?
.d. read bhinanda in #msba-->
.
710<!--% _ u u | _ u u | _ u u | _ u_-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_07.04" n="4">
.<l n="a">dhāraṇa <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">vāhaṇa</lem><rdg wit="#msjb">vāraṇa</rdg></app><pb
n="4v" edRef="#msbb" break="no"/> <app><lem wit="#msbb #msbr">vāraṇa</lem><rdg wit="#msjb">tahaṇa</rdg><rdg
wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">bāṇa</lem><rdg wit="#msba">nana</rdg></app>,</l>
715<l n="b">veśraṇa varṇa <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">maṇī</lem><rdg wit="#msjb">vaṇi</rdg></app>
śaṇa karṇa,</l>
.<l n="c">arṇava <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kīrṇa</lem><rdg wit="#msjb" cause="lexical">varṇa</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">suparṇa</lem><rdg wit="#msba">sumarṇa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">yavorṇā</lem><rdg wit="#msjb">yaverṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">cūrṇita</lem><rdg wit="#msjb">verṇata</rdg></app>
pūrṇama ghūrṇita ṇāgəṅ.</l></lg>
. <!-- \hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{3-4: Dodhaka}{\tiny {\metricsymbols{_
u u | _ u u | _ u u | _ u_}}})}}} -->
720</div>
.<!--
.a. read vāhana
.b. read vaiśravaṇa ?
.c. from yawa+ūrṇā (barley on the forehand)
725 yawa I 2361:4 (Skt) barley (see also under jawa)
. ūrṇā 2144:5 (Skt wool, woollen thread; the circle of hair between the eyebrows of
a Buddha, resplendent) prob.: jewel on the forehead-->
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
.<lg xml:id="candrakirana_07.05" n="5">
.<l n="a">kagantuṅa deniṅ ṇa gəṅ,</l>
730<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">ṭa</lem><rdg wit="#msba">ta</rdg></app>
<app rend="hide"><lem type="norm">ṭha</lem><rdg wit="#msjb #msbb">ṭa</rdg><rdg wit="#msba">tā</rdg><rdg
wit="#msbr">ta</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">ḍa</lem><rdg
wit="#msba">da</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">ḍha</lem><rdg wit="#msjb">ḍā</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">dha</rdg><rdg wit="#msbr">da</rdg></app> ṇa riṅ<pb edRef="#msbr" n="4r" break="no"/>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbb #msbr">ṇāguṅ</lem><rdg wit="#msba">ṇa gəṅ</rdg></app>,<pb
n="6v" edRef="#msba" break="no"/></l>
.<l n="c">ta tha da dha na riṅ <app rend="hide"><lem wit="#msbb #msbr">nālit</lem><rdg
wit="#msjb #msba">na lit</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#msbb #msbr">varṇādoh</lem><rdg wit="#msjb #msba">varna
doh</rdg></app> ya <app><lem wit="#msjb #msba">sa</lem><rdg wit="#msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> savarga.</l></lg>
735
.<p>
.liṅ saṅ kavi <app><lem wit="#msbb">vruheṅ</lem><rdg wit="#msjb">voteṅ</rdg><rdg wit="#msba">vruhaṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">vruh teṅ</rdg></app> mārga.</p>
.
.<!-- u _ u | u _ u | u u_ -->
740<!-- u u u | u u _ | u u_ -->
.<!-- u u u | u u _ | u u_ -->
.<!-- _ u _ | u u u | _ u_ -->
.<!-- _ _ u | _ u u | _ u_ -->
.</div>
745
.<div type="metrical" rend="met" met="dodhaka">
.<!-- _ u u | _ u u | _ u u | _ u_-->
.<lg xml:id="candrakirana_07.07" n="7">
.<l n="a">uṅgvanikaṅ na litāpakəneki,</l>
750<l n="b"><app><lem wit="#msjb">ndā</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ndah</rdg></app>
savanehnya rikaṅ pakənanta,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">nāta samaṅkana</lem><rdg wit="#msjb">saṅ
natha maṅkana</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbr">teka</lem><rdg wit="#msbb">tikaṅ</rdg></app> na
<app><lem wit="#msjb">ḍə̄mit</lem><rdg wit="#msba" cause="lexical">malit</rdg><rdg
wit="#msbb" cause="lexical">alit</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">mālit</rdg></app>,</l>
.<l n="d">kapva <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">masaṅkhya</lem><rdg wit="#msjb">masakya</rdg></app>
nihan savanehnya.</l> </lg>
.
755<!-- na ata samaṅkana ... : Ada pula "na" yang demikian itu ... -->
.</div>
.</div>
.
.<div n="7" type="chapter" xml:id="candrakirana_08"><head>Words with the Consonant
n</head>
760
.<div type="metrical" rend="met" met="turidagati">
.
.<!-- u u u | u – u | u u u | ⏓ -->
.<!-- Please read encoding guide 8.9 -->
765<!-- d<choice ana="#mc"><orig>i</orig><reg>ī</reg></choice>na !-->
.<!-- anum<choice ana="#mc"><orig>a</orig><reg>ā</reg></choice>na !-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_08.01" n="1">
.<l n="a">muni muna nāna
770 <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb">samanuṣya</lem><rdg wit="#msbr">samanuṣa</rdg></app>,</l>
.<l n="b">anumana hana nami-nami,</l>
.<l n="c">dina dhana nādi nada nana,</l>
.<l n="d">hani hina <app><lem wit="#msjb">tan hana</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">tan
una</rdg></app> inituṅ.</l></lg>
.
775<!--%a. baca nanā samānuṣa
.%b. baca namīnamī ?
.%c. baca dāna nādī nāda nānā
.%d. baca hīna
.hanih inatan
780hanih ina tan hana
.hāni-->
.
.</div>
.
785<div type="metrical" rend="met" met="----+--+----=">
.
.<lg xml:id="candrakirana_08.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msba">praṇata</lem><rdg wit="#msjb">pranatha</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">pranata</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb">natha</lem><rdg
wit="#msba">nāta</rdg><rdg wit="#msbb">nata</rdg><rdg wit="#msbr">natā</rdg></app>
<app><lem rend="check" type="emn">prajapātini</lem><rdg wit="#msjb #msbr">pratapātini</rdg><rdg
wit="#msba">pratapahini</rdg><rdg wit="#msbb">pratāpāhini</rdg><rdg wit="#msbr">pratāpāhini</rdg></app>
<app><lem rend="check" type="emn">tanu ya</lem><rdg wit="#msjb">tananya</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">tanunya</rdg><rdg wit="#msbr">tanunyā</rdg></app>,</l>
.<l n="b">tanah <app><lem wit="#msjb #msbb">atunah</lem><rdg wit="#msba">avnah</rdg></app>
<app rend="hide"><lem rend="check" type="norm">pina tattva</lem><rdg wit="#msjb #msba
#msbb">pina tatva</rdg></app>
790 <app><lem type="emn">ta tanaya</lem><rdg wit="#msjb">ta natanya</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">tanutananya</rdg><rdg wit="#msbr">nutānanya</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">nita</lem><rdg wit="#msjb">nitha</rdg></app>
vanitā nini-nīni tanu tani,</l>
.<l n="d">manana<pb n="7r" edRef="#msba" break="no"/> vanā malinī
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">na lit</lem><rdg wit="#msjb">na lih</rdg></app>
ikahən.</l></lg>
.<!--% harus diterjemahkan ulang bagian ini
795
.%a. baca prajapati? atau pratāpa 1406:8 (Skt) glowing heat, splendour, brilliance,
glory, majesty, power, strength, energy, śakti.
.%b. baca pinatatva?
.%c. baca tan mutani?
.%d. baca mālinī-->
800</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
.
.<lg xml:id="candrakirana_08.03" n="3">
805<l n="a">vaneh <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb">pakənaniṅ</lem><rdg wit="#msbr">pakənani</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbr">na lit</lem><rdg wit="#msba #msbb">nālit</rdg></app>,</l>
.<l n="b">nāga <app><lem wit="#msba">punnā<pb n="5r" edRef="#msbb"/>ganiṅ</lem><rdg
wit="#msjb">punagana</rdg><rdg wit="#msbb">punaganāṅ</rdg><rdg wit="#msbr">punagana</rdg></app>
gunuṅ,</l>
.<l n="c">nāga <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">nāgendra nāgendrī</lem><rdg wit="#msbr">nagenda
nagendi</rdg></app>,</l>
.<l n="d">nāgari nāga nāginī.</l></lg>
810
.<lg xml:id="candrakirana_08.04" n="4">
.<l n="a"><app><lem type="emn">magəni</lem><rdg wit="#msjb">mvahni</rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">mahni</rdg></app>
. <app><lem wit="#msbb #msbr">yāgni yāgneya</lem><rdg wit="#msjb">haghni haghneya</rdg><rdg
wit="#msba">yatni yagneya</rdg></app>,</l>
.<l n="b">gagana <app><lem rend="check" type="emn">dinanān</lem><rdg wit="#msjb">dhininā</rdg><rdg
wit="#msba">dinana</rdg><rdg wit="#msbb">dinanā</rdg><rdg wit="#msbr">dinina</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">dina</lem><rdg wit="#msbb">dīna</rdg></app>,</l>
815<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb">ghana</lem><rdg wit="#msbr">gagana</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb">vāhana</lem><rdg wit="#msjb">vārhana</rdg><rdg wit="#msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem type="emn">vājinī</lem><rdg wit="#msjb">vāhivi</rdg><rdg wit="#msba">vāhini</rdg><rdg
wit="#msbb">vāhinī</rdg><rdg wit="#msbr"></rdg><note>This emendation is based on two
reasons: (1) the words in this line are correlationg with any moving object (<foreign>ghana</foreign>,
<foreign>vāhana</foreign>) and its characteristic (<foreign>vāni</foreign>); and (2)
the word <foreign>vāhinī</foreign> is mentionned just in the next stanza.</note></app>
vāni,</l>
.<l n="d"><app><lem rend="check" wit="#msjb">nītinitya yanuṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb">nītititya
yanū</rdg><rdg wit="#msbr">nitya yanu</rdg></app> na lit ika.</l></lg>
.
820<lg xml:id="candrakirana_08.05" n="5">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr" type="omitted_elsewhere">dahana jvalana
<app><lem wit="#msbb">vanā</lem><rdg wit="#msjb">pana</rdg><rdg wit="#msbr">pāna</rdg></app>,</lem><note
type="altLem">dahana ... vanā,</note><rdg wit="#msba" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr" type="omitted_elsewhere"><app><lem wit="#msjb
#msbb">kāminī</lem><!--<rdg wit="#msjb">kaminīh</rdg>--><rdg wit="#msbr">kāpini</rdg></app>
vāhinī nini</lem><note type="altLem">kāminī ... nini</note><rdg wit="#msba" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr" type="omitted_elsewhere"><app><lem><app><lem
wit="#msbb #msbr">punah</lem><rdg wit="#msjb">puno</rdg></app> vinā vani vana,</lem></app></lem><note
type="altLem">punah ... vana</note><rdg wit="#msba" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr" type="omitted_elsewhere">vinavan <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msbb">i</lem><rdg wit="#msbr">iṅ</rdg></app> na lit ika.</lem><note type="altLem">vinavan
... ika</note><rdg wit="#msba" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg><note>This
stanza is missing in <ptr target="#msba"/> due to an eye-skip caused by the repeated
phrase <foreign>na lit ika</foreign>, which appears at the end of both this and the
previous stanza.</note></app>.</l></lg>
825
.<lg xml:id="candrakirana_08.06" n="6">
.<l n="a">saṅkṣepanya yan vuvusən,</l>
.<l n="b">yāvat <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">punah</lem><rdg wit="#msjb">puno</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb">rakva</lem><rdg wit="#msbr">rakvaṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">rəṅva</lem><rdg wit="#msjb">r̥bha</rdg><note>Should
we read <foreign>pha bha</foreign>?</note></app> pūrva,</l>
.<l n="c">pa ba mādi kunaṅ pūrva,</l>
830<l n="d">dadi na lit dadi ṇa gəṅ.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_08.07" n="7" met="pādānuṣṭubh">
.<l n="a">na <app rend="hide"><lem type="norm">vyaktanyan</lem><rdg wit="#msjb">bhyaktanyan</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">byaktanyan</rdg><rdg wit="#msbr">byaktānyan</rdg></app> <app><lem
wit="#msba #msbb #msbr">huvus</lem><rdg wit="#msjb">huvas</rdg></app> kojar<pb n="4v"
edRef="#msbr"/>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">kekadeśanya</lem><rdg wit="#msba">kəkadeśanya</rdg></app>
835 <app><lem wit="#msbb #msbr">kokta</lem><rdg wit="#msjb">kotta</rdg><rdg wit="#msba">koteka</rdg></app>
ya,</l>
.<l n="c">kocapa <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba">teki</lem><rdg wit="#msbb">tiki</rdg></app>
śa ṣa sa, <pb n="3v" edRef="#msjb"/></l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb">byaktanya</lem><rdg wit="#msba">byaktanyan</rdg><rdg
wit="#msbb">vyaktan</rdg><rdg wit="#msbr">byaktan</rdg></app> <app><lem wit="#msjb
#msba #msbb">matra</lem><rdg wit="#msbr">mātranya</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msba #msbr">varṇanən</lem><rdg wit="#msbb">varṇanan</rdg></app><pb n="7v"
edRef="#msba" break="no"/>.</l></lg>
.
.</div>
840</div>
.
.<div n="8" type="chapter" xml:id="candrakirana_09"><head>Words with the Consonant
ś</head>
.<!--% | _ u _ | u u u | _ u u | u u u_ |-->
.
845<div type="metrical" rend="met" met="candravartma">
.<lg xml:id="candrakirana_09.01" n="1" met="candravartma">
.<l n="a">śambhu śaṅkara <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śarā</lem><rdg wit="#msjb">śarah</rdg></app>
śaraṇa śaśī,</l>
.<l n="b">deśa deśika <app><lem wit="#msbb #msbr">śaśaṅ</lem><rdg wit="#msjb">śaśah</rdg><rdg
wit="#msba">śaśa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb">śavala</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">śavali</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">kuśa</lem><rdg wit="#msjb">kuśah</rdg></app>,</l>
850<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">śvāśucī</lem><rdg wit="#msba">śivaśuci</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msbb">śuna</lem><rdg wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msbr">śū</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb">śirah</lem><rdg wit="#msjb">śurah</rdg><rdg
wit="#msbr">śarah</rdg></app> śiva <app><lem rend="check" type="emn">dr̥śana</lem><rdg
wit="#msjb">ca śaṇa</rdg><rdg wit="#msba #msbb">darśana</rdg><rdg wit="#msbr">śarah</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb">śānti</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">śanta</rdg></app>
śoka paśa <app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">śāstra</lem><rdg wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msbr #msbb">śuna</lem><rdg wit="#msba">śūnya</rdg><note>The
word <foreign>śuna</foreign> is not recorded yet in the OJED. It is probably a corruption
for <foreign>śvāna</foreign> or <foreign>śūnya</foreign>. Or, it is a proper Skt.
word which means "growth, success, prosperity" (ASED, p. 1082).</note></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">śiśu</lem><rdg wit="#msjb">śiśuh</rdg></app>.</l></lg>
.
855<!--
.%b. baca śaśa
.%b. baca śavalākaśa
.
.% ⏑–––––||⏑⏑⏑⏑⏑––⏑⏑⏑⏓ -->
860
.</div>
.<div type="metrical" rend="met" met="śikhariṇī">
.
.<lg xml:id="candrakirana_09.02" n="2">
865<!-- u _ _ | _ _ _ | u u u | u u _ | _ u u | u u_ -->
.
.<l n="a">śa <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">mūrdha<pb n="4r" edRef="#msjc"/>nyātekaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">murdhanya tekā</rdg><rdg wit="#msjc"><lacunaEnd/>nya tekā</rdg></app>
śa <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">kurəb</lem><rdg wit="#msba">nurəb</rdg></app>
<app rend="hide"><lem type="emn">umunīṅ</lem><rdg wit="#msjb">umuni</rdg><rdg wit="#msjc
#msbb #msbr">umunī</rdg><rdg wit="#msba">humuni</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">vunvunikahən</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vunbunikahən</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">vunbunikihən</rdg><rdg wit="#msbr">vunbhunikihən</rdg></app><pb
n="5v" edRef="#msbb" break="no"/>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">śaśāṅkā śaṅkhā</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">śaśaṅkah śaṅkah</rdg></app>
870 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba">śaṅkara</lem><rdg wit="#msbb">śaṅkaśa</rdg><rdg
wit="#msbr">śaṅkuśa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">kuśa-kuśā</lem><rdg wit="#msba">kuśa kraśa</rdg><rdg
wit="#msbb">kuśa kr̥śi</rdg><rdg wit="#msbr">kasa kr̥śā</rdg></app>
. keśi <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">kuśika</lem><rdg wit="#msjc">tuśika</rdg></app>,</l>
.<l n="c">kuśa <app><lem rend="check" type="emn">śrota</lem><rdg wit="#msjb #msba">śreka</rdg><rdg
wit="#msjc">śreta</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">grekā</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msba #msbb #msbr">krośa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">krośah</rdg></app> kraniki
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">katha</lem><rdg wit="#msbr">kava</rdg></app>
875 <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb">śabdeṅ</lem><rdg wit="#msba">śabda</rdg><!--<rdg
wit="#msbb">śabde</rdg>--><rdg wit="#msbr">śaṅde</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">śikhariṇī</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">śīriṇī</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb">śikhiṅ</lem><rdg wit="#msjc #msba #msbb">śiki</rdg><rdg
wit="#msbr">śikī</rdg></app> keśīkeśā <app><lem wit="#msba #msbb">praśa</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msbr">pr̥śa</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śakuni</lem><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="lexical">kuśika</rdg><note>The reading from Balinese mss.
is more preferable due to the word <foreign>kuśika</foreign> has been mentioned in
line b.</note></app> keśī <app><lem wit="#msjb #msjc">kuśa-kuśa</lem><rdg wit="#msba
#msbb">kuśaśika</rdg><rdg wit="#msbr">kuśaśikā</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!--a. keśi = keśin in Skt.
880b. baca śaśāṅka śaṅkha
.c. baca kuśakuśa
.c. baca krośa śakraniki
.d. baca keśikeśa
.d. baca kesī-->
885
.<!-- u _ _ | _ _ _ | u u u | u u _ | _ u u | u u_ -->
.<lg xml:id="candrakirana_09.03" n="3">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">śanaih</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">śane</rdg></app> śūnya śreṇi <app><lem wit="#msjc #msba #msbb">ghrāṇa</lem><rdg
wit="#msjb">gr̥ṇa</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">piśunane</lem><rdg
wit="#msba">piśunara</rdg></app> <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">śrīyaśa</lem><rdg
wit="#msjb">śrīhaśa</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">niśā</lem><rdg
wit="#edlc"><lacunaEnd/>niśa</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/><pb n="5r" edRef="#msja"/>niśa</rdg><note>This
word is not listed yet in the OJED.</note></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vināśa</lem><rdg wit="#edlc">vikāśa</rdg><rdg
wit="#msja">vikaśa</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">mva</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">māśā</lem><rdg
wit="#msba" cause="lexical">śuka</rdg><rdg wit="#msbb #msbr" cause="lexical">śūkā</rdg></app>
daśadiśi <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śarat</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śvahat</rdg></app><pb n="8r" edRef="#msba" break="no"/> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">śūra</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">śara</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">raśika</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>śika</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">viśika</rdg></app>,</l>
890<l n="c">śivā <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śambhuh</lem><rdg
wit="#msba">śambu</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">śāmbhu</rdg></app> śūla triśula <app><lem
wit="#msba">muśala</lem><rdg wit="#edlc">kuśala</rdg><rdg wit="#msja">śuśala</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śuśali</rdg><rdg wit="#msbb">muśali</rdg><rdg wit="#msbr">mūśalī</rdg></app>
<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">śrī vava</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">vava</rdg><rdg
wit="#msba">kəśava</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">keśava</rdg></app> śiva,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śavah</lem><!--<rdg wit="#edlc">śāva</rdg>--><rdg
wit="#msba" cause="lexical">kathā</rdg><rdg wit="#msbb" cause="lexical">katā</rdg><rdg
wit="#msbr">śatā</rdg><note>Should the reading <foreign>śatā</foreign> from the <ptr
target="#msbr"/> be taken?</note></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">vaṅśah</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msbr">vaṅśā</rdg><rdg wit="#msba #msbb">vaṅśa</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb">veśyah</lem><!--<rdg wit="#msjb #msjc">veśah</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">vaiśya</rdg>--><rdg wit="#msbr">venyā</rdg></app> śavari <app><lem
wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">śivirākāśa</lem><rdg wit="#edlc">śivira ākāśa</rdg><rdg
wit="#msjc">tivirakaśa</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śucimān</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="lexical">śacaya</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!-- u _ _ | _ _ _ | u u u | u u _ | _ u u | u u_ -->
.<!--%c. baca śiva śambhu
895%c. baca triśūla
.%d. baca śava vaṁśa vaiśya
.%d. baca śivirākaśa śucimant-->
.
.</div>
900</div>
.
.<div n="9" type="chapter" xml:id="candrakirana_10"><head>Words with the Consonant
ṣ</head>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pr̥thvītala">
905<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u _ | u _ _ | u u_-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_10.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">kṣaṇi</rdg></app> <hi rend="check">kṣiṇi</hi>
. kapakṣa lakṣmi <app><lem rend="check" type="emn">viṣayā hahə̄man nidhi</lem><rdg
wit="#edlc">śanayāhahəmm nidi</rdg><rdg wit="#msja">śanayāha həmmā nidi</rdg><rdg
wit="#msjb">ṣaṇayā hahəmmū nidi</rdg><rdg wit="#msjc">ṣaṇaṣ haṅhəmma nidi</rdg><rdg
wit="#msba">viṣaya adepa nidḍi</rdg><rdg wit="#msbb">viṣaya adepa nidi</rdg><rdg wit="#msbr">viṣayā
hahəmmāniḍī</rdg></app>,</l>
910<l n="b">kagantuṅa gumantuṅeṅ <app><lem rend="check" type="emn">ṭa ḍa</lem><rdg wit="#edlc
#msjb #msjc #msbb #msbr">ḍa ḍa</rdg><rdg wit="#msja">dha dha</rdg><rdg wit="#msba">da
da</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">kunaṅ</lem><rdg wit="#msjb">kanaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msba #msbb">kunəṅ</rdg><rdg wit="#msbr">kunə̄ṅ</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc #msbb #msbr">ṣa pr̥thvītala</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">ṣa pr̥tthītala</rdg><rdg wit="#msjb">ṣa pr̥titala</rdg><rdg
wit="#msba">aprathitala</rdg></app>,</l>
.<l n="c">prahr̥ṣṭi parituṣṭa roṣa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ruṣa</lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">poṣya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="lexical">koṣa</rdg></app>
915 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">kr̥ṣṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">tr̥ṣṇa</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">kr̥ṣṇah</rdg>--><rdg wit="#msbr">tr̥ṣṇan</rdg></app>
. <app><lem rend="check" type="emn">proṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">praṣa</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">niṣa</rdg><rdg wit="#msbr">viṣā</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">akarṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">śakarṣaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">ṣakarsaṇa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṣa</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb">vr̥ṣṇi</lem><!--<rdg wit="#msjc">vr̥ṣṇih</rdg>--><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">vr̥ṣti</rdg></app>
920 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">vr̥ṣṭa</lem><rdg wit="#msba #msbr">pr̥ṣṭa</rdg></app>
ṣa lumah
. <app><lem type="emn">ṣa pr̥thvītala</lem><rdg wit="#edlc #msja">śapr̥tthika</rdg><rdg
wit="#msjb">ṣapr̥ttitika</rdg><rdg wit="#msjc">sapr̥tti<gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msba">samr̥tinucap</rdg><rdg wit="#msbb">samr̥tvinucap</rdg><rdg
wit="#msbb">sa pr̥thvīnucap</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!-- zapa 10 April 2022, next -->
.<lg xml:id="candrakirana_10.02" n="2">
925<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u _ | u _ _ | u u_ -->
.<l n="a">maharṣi <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">mahiṣī</lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">mahoṣadha</lem><rdg wit="#msjc">mahoṣaca</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">maheṣa</lem><rdg wit="#msjb">meheṣa</rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">mahiṣa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">meṣā</lem><rdg wit="#msjc">meṣah</rdg></app>
930 <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">mu<pb n="5r" edRef="#msbr"/>ṣa</lem><rdg
wit="#msjb">nuṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">musah</rdg>--></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb #msjc">rəṣah</lem><rdg
wit="#msba">reṣa</rdg><rdg wit="#msbb">rəṣa</rdg><rdg wit="#msbr">rəṣā</rdg></app>
muṣika
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">puṣya</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">puṣpa</rdg><!--Both
<foreign>puṣya</foreign> and <foreign>puṣpa</foreign> are acceptable for the reading.
It seems that the Balinese scribes considered that the word <foreign>puṣpa</foreign>
is missing on the list, so that the reason they added this word.</note>--></app>
. <app><lem rend="check" type="emn">poṣaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">poṣyaka</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">koṣaka</rdg><note>The word <foreign>poṣaka</foreign> is Skt.
word which is not recorded in OJED. Alternatively, it could be emend as <foreign>puṣpaka</foreign>
or <foreign>puṣpita</foreign>? The word <foreign>koṣaka</foreign> in Balinese mss.
might be read as <foreign>kośaka</foreign>.</note></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">puṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">puṣah</rdg></app> praṣaṣṭā
935 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">maṣa</lem><rdg wit="#msba">tuviṣa</rdg><rdg
wit="#msbb">tviṣa</rdg><rdg wit="#msbr">tvīṣā</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">ṣaḍa<pb n="8v" edRef="#msba"/>ṅguli
ṣaḍaṅga</lem><rdg wit="#msjc">ṣacaṅguli sacaṅga</rdg></app> bhūṣaṇa
. <app><lem wit="#msjb #msjc">subhā<pb n="6r" edRef="#msbb"/>ṣa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ṣabhāṣa</rdg><rdg wit="#msba">kubhaṣa</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">kubhāṣa</rdg></app>
durbhāṣita,</l>
.<l n="d"><app><lem rend="check" type="emn">viṣān</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">aṣā</rdg><rdg
wit="#msjc">aṣa</rdg><rdg wit="#msba #msbb">vaṣan</rdg><rdg wit="#msbr">vaṣat</rdg></app>
. <app><lem rend="check" type="emn">uṣadha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">paṣaḍa</rdg><rdg
wit="#msjc">pasaca</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">vaṣaḍa</rdg></app>
940 <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">yauṣadhīṣu</lem><rdg wit="#msjb">yoṣadhipu</rdg><rdg
wit="#msjc">yoṣadīpu</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">viṣama</lem><rdg wit="#msjb #msjc">viṣam</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">dvipādāsana</lem><rdg wit="#msjc">cvipādhāsaṇa</rdg><rdg
wit="#msba">dviṣadḍaṣaṇa</rdg><rdg wit="#msbb">dviṣaddhaṣaṇa</rdg><rdg wit="#msbr">dviṣādḍuṣana</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!--%a. baca meṣa muṣa
945%b. baca mūṣika
.%b. baca maṣa
.%d. baca viṣa
.%d. ya+oṣadhīṣu-->
.
950<lg xml:id="candrakirana_10.03" n="3">
.<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u _ | u _ _ | u u_ -->
.<l n="a">bhaviṣyati <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hiriṣya</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">bhaviṣya</rdg><note>According to the OJED, the Skt. word <foreign>īrṣyā</foreign>
has many metathesis in Old-Javanese such as <foreign>īrṣya</foreign>, <foreign>ariṣya</foreign>,
<foreign>hīrṣya</foreign>, <foreign>irisya</foreign>. That is why the word <foreign>hiriṣya</foreign>
in this reading might be acceptable.</note></app>
. <app><lem type="emn">harṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">harṣyana</rdg><rdg wit="#msjb">hirṣāṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">tirṣyaṇa</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">irṣya</rdg><!--<rdg wit="#msbb
#msbr" cause="lexical">hirṣya</rdg>--></app>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">puṣā uṣā</lem><!--<rdg wit="#edlc
#msja #msjb">puṣah huṣah</rdg>--><rdg wit="#msjc" cause="haplography">puṣah</rdg><rdg
wit="#msba">puruṣa huṣa</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">puruṣā huṣa</rdg></app>
955 <app><lem rend="check" wit="#msba #msbb">tyāṣa</lem><rdg wit="#edlc">ṣaṇḍa</rdg><rdg
wit="#msja">śaddha</rdg><rdg wit="#msjb">ṣaddha</rdg><rdg wit="#msjc">ṣacva</rdg><rdg
wit="#msbr">byasa</rdg></app> len,</l>
.<l n="b"><app><lem rend="check" wit="#edlc #msba #msbb">viṣaṅ</lem><rdg wit="#msja
#msjc">viṣā</rdg><rdg wit="#edlc #msjb">viṣa</rdg><rdg wit="#msbr">ya</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">viṣaya</lem><rdg wit="#msbr">viṣyayaha</rdg></app>
yomiśeṣa dadi
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mānuṣā</lem><rdg wit="#msba">mamiṣaṅ</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">manuṣāṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba">kāṣaya</lem><rdg wit="#msjc">kaṣa<gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msba #msbr">kāmaya</rdg></app>,</l>
960<l n="c"><app><lem wit="#msjb">nyataṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">nvatā</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>taṅ</rdg><rdg wit="#msba">nyata</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">nyatā</rdg></app>
. kaluṣa kilviṣa ṅ
. <app><lem wit="#edlc #msja #msba">ayuṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kaluṣa</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">aluṣa</rdg></app> kaṣmalā
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">doṣa ya</lem><rdg wit="#edlc">kalmaṣa</rdg><rdg
wit="#msja">kamaṣa</rdg><rdg wit="#msjb">kāmaṣa</rdg><rdg wit="#msjc">kamasa</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nyataṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="lexical">ikaṅ</rdg></app> mami
965 <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">ṣa yoṅgvaniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">yoṅgviṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">ṣa yoṅganiṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja">naṣa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">marə<pb n="4r" edRef="#msjb"/>nah</lem><rdg
wit="#msjc">maprənah</rdg><note><foreign>Metri causa</foreign> is a reason why <foreign>maprənah</foreign>
was converting to <foreign>marənah</foreign>.</note></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="lexical">naṅ</rdg><note>Preposition
<foreign>naṅ</foreign> in Javanese mss. is commonly used in a modern Javanese.</note></app>
. <app><lem rend="check" wit="#msba #msbb #msbr">anta ta</lem><rdg wit="#edlc #msja">iṇdha
ta</rdg><rdg wit="#msjb">intāta</rdg><rdg wit="#msjc">intata</rdg></app> ya.</l> </lg>
970
.<!--%a. baca īrṣya
.%a. baca puṣa huṣa saddha
.%b. baca kaṣāya
.%c. baca āyuṣa
975%c. baca kaṣmala
.%d. baca inəta ta-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="sragdhara">
980<!-- _ _ _ | _ u _ | _ u u | u u u | u _ _ | u _ _ | u _ u_ -->
.
.<lg xml:id="candrakirana_10.04" n="4">
.<l n="a"> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śākāśa</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">śākāga</rdg></app>
. mvaṅ <app><lem wit="#edlc #msjb #msbr">sapr̥thvī</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">sapr̥tthī</rdg><rdg wit="#msjc">ṣapr̥tti</rdg><rdg wit="#msba">saprathivi</rdg><rdg
wit="#msba">ṣaprathvi</rdg></app> sadulur
985 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ika</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">iki</rdg></app>
rəṅən
. <app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb">yekihən</lem><rdg wit="#msjb">yekahən</rdg></app>
varṇanən ta,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śuśrūṣā</lem><rdg wit="#msba">śuśruśaṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">suśrūśāṅ</rdg><rdg wit="#msbr">sūśruśaṅ</rdg></app> śiṣya
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">śikṣā</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">śikṣya</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#msja #msjb #msjc #msbr">śviśita vətunikaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">śviśitananikaṅ</rdg><rdg wit="#msba #msbb">śviṣata vətunikaṅ</rdg></app>
990 <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">huśvāsa</lem><rdg wit="#msjb">haśvaṣā</rdg><rdg
wit="#msba">mośvasā</rdg><rdg wit="#msbb">mośvasa</rdg><rdg wit="#msbr">mośvaṣā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">śeṣaśeṣan</lem><rdg wit="#msjc">śoṣaśeṣan</rdg><rdg
wit="#msbr">śosaśeṣān</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjc #msba #msbb #msbr">śaśvat</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb">śuśvat</rdg></app><pb n="5v" edRef="#msja" break="no"/>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śīrṣanya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">śiśinya</rdg><rdg
wit="#msjb">śiṣinya</rdg></app> śo<pb n="9r" edRef="#msba"/>śvi
. <app><lem rend="check" wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śvaṣinaka</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śiṣinaka</rdg></app> śaśi
995 <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">de saṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">de kaṅ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">de kā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vasiṣṭhā śaviṣṭi</lem><rdg wit="#msjc">vaśiṣ<gap
reason="lost" unit="character" quantity="4"/></rdg></app><pb n="4v" edRef="#msjc"
break="no"/>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">maṅkā tekaṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/>kaṅ</rdg></app> śaṭhāvor ṣa ta yat iṅət-iṅət
yeki sākṣāt <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vətunya</lem><rdg
wit="#edlc">vətvnya</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!-- \hfill{\textbf{\footnotesize{(\metrum{Sragdhara}{\tiny {\metricsymbols{_ _ _
| _ u _ | _ u u | u u u | u _ _ | u _ _ | u _ u_}}})}}} -->
1000<!--%b. baca tośvāsa « respiration »
.%c. baca vāsiṣṭha-->
.
.</div>
.</div>
1005
.<div n="10" type="chapter" xml:id="candrakirana_11"><head>Words with the Consonant
s</head>
.<!--% basantatilaka _ _ u | _ u u | u _ u | u _ u | _ u_ -->
.
.<div type="metrical" rend="met" met="basantatilakā">
1010<lg xml:id="candrakirana_11.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">māsānikaṅ</lem><rdg
wit="#msjc">mahṣaniṅkaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">māsānika</rdg></app> sa ta nihan vuvusən
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">padanya</lem><rdg wit="#msjc">ṣadhanya</rdg></app>,</l>
.<l n="b">sādhū sadā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sata</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbb #msbr">sati</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">sabhā</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> sisi tāsitāsi,</l>
1015<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sītā</lem><rdg wit="#edlc #msja">səta</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">susatya</lem><rdg wit="#msjc">sumanyaṅtya</rdg></app>
rasa
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">satriya</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"
cause="lexical" >satiru</rdg><note>It is noteworthy that the term <foreign>satriya</foreign>
is frequently employed in Middle and Modern Javanese. Conversely, the word <foreign>satiru</foreign>
found in Balinese manuscripts is not a proper term, as the sibilant <foreign>sa</foreign>
is actually a prefix.</note></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sāri</lem><rdg wit="#msjc">sriṅ</rdg></app>
saṅ hyaṅ,</l>
.<l n="d"><app><lem rend="check" type="emn">svecchā</lem><rdg wit="#edlc #msja">svera</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">sverā</rdg><rdg wit="#msba #msbb">seri</rdg><rdg wit="#msbr">seriṅ</rdg></app>
1020 <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">svabhāva ri sarasvati</lem><rdg wit="#edlc">svābha
sari-sari sati</rdg><rdg wit="#msja">svabhā sarī-sarī sati</rdg><rdg wit="#msjb">sabhā
sari-sari sati</rdg><rdg wit="#msjc">sabhā sari-sariṅ sati</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msba #msbb #msbr">sāri-sāri</lem><rdg wit="#msjb">sāra-sari</rdg><rdg wit="#msjc">sri-srī</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!--% _ _ u | _ u u | u _ u | u _ u | _ u_ -->
.<lg xml:id="candrakirana_11.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">samvā</lem><rdg wit="#msjb">mvā</rdg></app>
1025 <app rend="hide"><lem type="norm">savah</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">savā</rdg><rdg
wit="#msba">sava</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vasuma<pb n="6v" edRef="#msbb"/>tī</lem><rdg wit="#msjb">ṅasumatī</rdg><rdg
wit="#msba">ṇasumāti</rdg><rdg wit="#msbb">ṇasumatī</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">vasusena</lem><rdg wit="#msba">barusena</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sūnu</lem><rdg wit="#msja">sunuh</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">mvaṅ ekavāsaṅ</lem><rdg wit="#edlc">mva hekavāsa</rdg><rdg
wit="#msja">mva haikavāsa</rdg><rdg wit="#msjb">mvaṅ ekavāsa</rdg><rdg wit="#msjc">mvaṅ
beka<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msba">maṅekavaśāṅ</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">māṅekavāśaṅ</rdg></app>
1030 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">upavāsa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/>.</rdg>
. </app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">vināsa-vāsa</lem><rdg wit="#edlc">vinəsavasa</rdg><rdg
wit="#msja">varvinəvasa</rdg><rdg wit="#msjb">vinīsavasa</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>savasa</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="norm">durbhāṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja">durbāsi</rdg><rdg
wit="#msjb">durbhāsi</rdg><rdg wit="#msjc">durbhāsi</rdg><rdg wit="#msba #msbb">durbhaśi</rdg><rdg
wit="#msbr">durbhāṣi</rdg></app> <hi rend="check">duryaśana</hi>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">durvyasana</lem><rdg
wit="#msjb">durṅyasana</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">praśasta</lem><rdg wit="#msbr">praśanah</rdg></app>,</l>
1035<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb">vyāsā<pb n="5v" edRef="#msbr" break="no"/>
sasādhu</lem><rdg wit="#edlc">byar sāsa sādhu</rdg><rdg wit="#msja">byarsā sasādu</rdg><rdg
wit="#msjc">byahsa sasadhu</rdg><rdg wit="#msbr">byosā sasānu</rdg></app> sasivin
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sapujin</lem><rdg wit="#msjc">papujin</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">ta pujin</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">sapūjan</lem><rdg
wit="#msjb">sapujā</rdg><rdg wit="#msjc">papuja</rdg><rdg wit="#msba #msbb">sarəja</rdg><rdg
wit="#msbr">sapūjā</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!-- _ _ u | _ u u | u _ u | u _ u | _ u_ -->
.<lg xml:id="candrakirana_11.03" met="basantatilakā" n="3">
1040<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">sasvāṅga</lem><rdg wit="#msba
#msbb">sasvaṅśa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">saṅga</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
. sigi<pb n="9v" edRef="#msba" break="no"/> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">seṅgita</lem><rdg wit="#edlc">peṅgitā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">sarga</lem><rdg wit="#msbb">saga</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sajja</lem><rdg wit="#msba">sarga</rdg><rdg
wit="#msbb">sarja</rdg><rdg wit="#msbr">sārja</rdg></app>,</l>
1045<l n="b"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">svaṅgah</lem><rdg wit="#edlc #msja">səgəh</rdg><rdg
wit="#msjb">səgə</rdg><rdg wit="#msjc">səhgəh</rdg><!--<rdg wit="#msbr">svaṅgəh</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">səgaṅ</lem><rdg wit="#msjc">səga</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">saṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">siga</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">suka</rdg></app>
sugih
. <app><lem rend="check" type="emn">sigaran</lem><rdg wit="#edlc #msja #msba #msbb
#msbr">sigiran</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sigirin</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sagāsor</lem><rdg wit="#msjc">paga
sor</rdg></app>,</l>
1050<l n="c">sasvarga sāgara sagorava sādhaka
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">syaṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">svaṅ</rdg>--><rdg
wit="#msjc">tya</rdg><rdg wit="#msba #msbb">sya</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem rend="check" type="emn">rāktosvaniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">rāt
kosvaniṅ</rdg><rdg wit="#msjb">rat kosvaniṅ</rdg><rdg wit="#msjc">rat kosvani</rdg><rdg
wit="#msba">rāt kosvana</rdg><rdg wit="#msbb">rāktosvana</rdg><rdg wit="#msbr">rāt
kosvanī</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">sata</lem><rdg wit="#msba">asat</rdg><rdg
wit="#msba">sat</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sarat</lem><rdg wit="#msjc">sarah</rdg><rdg
wit="#msba #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> pakənanya
1055 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">sākṣāt</lem><rdg
wit="#msjb">səkṣat</rdg></app>.</l></lg>
.
.<!-- u u _ | u u _ | u u u | u u u | u_ -->
.</div>
.<div type="metrical" rend="met" met="citrālaya">
1060<lg xml:id="candrakirana_11.04" met="citrālaya" n="4">
.<l n="a">sura sapta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">sarah</lem><!--<rdg
wit="#msba">sara</rdg><rdg wit="#msbb">sarā</rdg>--><rdg wit="#msbr" cause="lexical">smarā</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">surasa</lem><rdg wit="#edlc #msja">sarasa</rdg></app>
sira sadā,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">samasih</lem><rdg wit="#msjc">sa<gap
reason="lost" unit="character" quantity="4"/></rdg></app>
. <app><lem type="emn">papasən</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">mapasən</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">sapasən</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
1065 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">savara</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/>vara</rdg><rdg wit="#msbr">savasi</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">suta</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">sūnu</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">saha</lem><rdg wit="#msba">maha</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">savinaṅ</lem><rdg wit="#msjc">savina</rdg></app>
savanən sakala sakavaśa,</l>
.<l n="d">praja <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">nāmi</lem><rdg wit="#edlc">nā nəmi</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">nanmi</rdg></app>
1070 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">sa dantya</lem><rdg wit="#edlc">sādhyāntya</rdg><rdg
wit="#msja">sadyantya</rdg><rdg wit="#msbr">sa nankya</rdg></app> niti
. <app><lem wit="#msba #msbb">kavivara</lem><rdg wit="#edlc">kāmivara</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">kamivara</rdg><rdg wit="#msbr">kaṅ vivara</rdg></app>.</l> </lg>
.</div>
.
.<div>
1075<ab type="colophon" xml:lang="kaw-Latn" xml:id="candrakirana_11.05">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">iti</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">itih</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">paruṅguniṅ</lem><rdg
wit="#msba">paruṅuniṅ</rdg><rdg wit="#msbb" cause="morphological">paruṅgvaniṅ</rdg></app>
akṣara.</ab>
.</div>
.</div>
.
1080<div n="11" type="chapter" xml:id="candrakirana_12"><head>Sandhi Rules</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_12.01" n="1">
.nyan sūtra sandhi vuvusən, parakr̥ta
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">lvirnika</lem><rdg wit="#msba"
cause="lexical">lavan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">patiṅkahnya</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb">pratiṅkahnya</rdg></app>,
1085<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">atambayan</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="morphological">matambayan</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">avəkasan</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg><!--<rdg wit="#msba #msbb">mavəkasan</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">mavəkasān</rdg>--></app>, nāhan ta ya sinaṅguhan<pb n="6r" edRef="#msja"
break="no"/> varṇa.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_12.02" n="2">
1090<app><lem wit="#msjb #msjc">tiniṅkah</lem><rdg wit="#msja">tinikah</rdg><rdg wit="#edlc
#msba #msbb #msbr">tinitah</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pina<pb n="4v" edRef="#msjb"/><pb
n="10r" edRef="#msba"/>rva</lem><rdg wit="#msjc">pinarvaṅ</rdg></app> vəkasan,
.<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msba">hikaṅ</rdg></app>
<seg rend="check">namah</seg> yekihən svara ṅaranya,
.yapvan <app><lem wit="#edlc" type="emn">kapūrvānta</lem><rdg wit="#msja">kapurvahanta</rdg><rdg
wit="#msjb">kapurvyahanta</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>purvahantyata</rdg><rdg wit="#msba">kapūrva anta</rdg><rdg wit="#msbb">kapūrvakanta</rdg><rdg
wit="#msbr">kapūrvā ānta</rdg></app>,
.sina<pb n="7r" edRef="#msba"/>ṅguhan vyañjana nāma.
1095</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_12.03" n="3">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">l̥</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">yan ta</lem><rdg wit="#edlc">anta</rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">ya ta</rdg><note>The construction <foreign>yan ta</foreign> also occured
in the texts from Majapahit era such as <foreign>Deśavarṇana</foreign> and <foreign>Śrī
Tañjuṅ</foreign>.</note></app>
1100<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">adi</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">ā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">samāna</lem><rdg wit="#msba" cause="transposition">sanama</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msbb #msba #msbr">tumūt</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">kumut</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#msba #msbb">sinama</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sinami</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><note>Again, there is the word <foreign>sami</foreign>
in Javanese mss. which is close to the Middle and Modern Javanese.</note></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">i</lem><rdg wit="#msba #msbb">ri</rdg><rdg
wit="#msbr">riṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb
#msbr">pūrvaka</lem><rdg wit="#msjb">purvyaka</rdg></app>, vəkasan ghoṣa, sahle
.<app><lem rend="check" wit="#msja">sah ri svabatək</lem><rdg wit="#edlc">ṣah hra svabatək</rdg><rdg
wit="#msjb">sat rī svi sabatək</rdg><rdg wit="#msjc">sah ri svi sabātək</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">iki sabatək</rdg></app>, a i u <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">r̥ l̥</lem><rdg wit="#msba">re le</rdg><note>The
taling sign should not be used here; it is likely that the source of <ptr target="#msba"/>,
<ptr target="#msbo"/>, was copied from a paper transcript rather than from the lontar
manuscript itself.</note></app>,
1105<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">lvirnya</lem><rdg wit="#msjc">lvīnya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kavruhana</lem><rdg wit="#msjc"
cause="morphological">kavruhan</rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_12.04" n="4">
.dīrgha ṅaranya
1110<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">manəhər</lem><rdg wit="#msjc">maṅətər</rdg></app>,
ā ī ū <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">r̥̄ l̥̄</lem><rdg
wit="#msba">re le</rdg><note>The taling sign should not be used here; it is likely
that the source of <ptr target="#msba"/>, <ptr target="#msbo"/>, was copied from a
paper transcript rather than from the lontar manuscript itself.</note></app>, <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">limaṅ</lem><rdg wit="#edlc">liman</rdg></app>
.<app><lem wit="#msja #msjb">viji</lem><rdg wit="#edlc">vivi</rdg><rdg wit="#msjc">vji</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">siki</rdg></app> sahāya,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">sandhyakṣara</lem><rdg wit="#msbb">sadyaksara</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">muvah</lem><rdg wit="#msba">pva</rdg><rdg
wit="#msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> aṅgəpan, e ai o <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">au</lem><rdg wit="#msba" cause="dittography">ho, au</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">nahan lvirnya</lem><rdg wit="#msjc"
cause="transposition">nahar nlinya</rdg></app>.<pb n="5r" edRef="#msjc"/>
1115</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_12.05" n="5">
.ka<pb n="5r" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">kha ca</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">cha</lem><rdg wit="#msjb">khā</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">ṭa ṭha</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">ta tha pa</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">pha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">ḍa</rdg><rdg wit="#msbb">dha</rdg></app>,
1120<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sakatəlu</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">nihan</lem><rdg wit="#msjb
#msba #msbb">nahan</rdg><rdg wit="#msbr">nāhan</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
saha<pb n="6r" edRef="#msbr"/>yaniṅ
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aghoṣa</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">aṅghoṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">ga gha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ṭa ṭha</lem><rdg wit="#edlc">ṅādi</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">ṭa di</rdg></app> ya ra la va <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">ha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,<pb n="10v"
edRef="#msba" break="no"/>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sighoṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja">sinoṣan</rdg><rdg
wit="#msjb">siloṣan</rdg><rdg wit="#msjc">ghoṣan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">rakva nāmanika</lem><rdg wit="#msba" cause="subtractive">rakvanika</rdg></app>.
.</p>
.
1125<p xml:id="candrakirana_12.06" n="6">
.varga ṅaranya limalikur, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ka</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">ya</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msbb #msbr">pinakapurvanikaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">pinakapurṇanikaṅ</rdg><rdg wit="#msjb">pinakapurvyanika</rdg><rdg wit="#msba"
cause="subtractive">pinapūrvanikaṅ</rdg></app> ma, ma vəkasan
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pinakavəkasnya</lem><rdg wit="#msjc">pinaṅkanavəkasnya</rdg></app>,
ka <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">ga</lem><rdg wit="#edlc">kha</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">gar</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">kalimanya</lem><rdg
wit="#msbr">kaṅ limanya</rdg></app> ya śuddhan, ra śa ṣa <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msbb #msbr">sahayanya</lem><rdg wit="#msba" cause="subtractive">sahanya</rdg></app>
<app><lem type="emn">vr̥ddhivr̥ddha</lem><rdg wit="#edlc">vuḍavuḍah</rdg><rdg wit="#msja">vudḍavuḍah</rdg><rdg
wit="#msjb">vuvuḍah</rdg><rdg wit="#msjc">vuvuddhah</rdg><rdg wit="#msba">vr̥dḍivudah</rdg><rdg
wit="#msbb">vr̥dḍivuḍah</rdg><rdg wit="#msbr">vr̥vudah</rdg></app>.
.</p>
.
1130<p xml:id="candrakirana_12.07" n="7">
.anunāsika ṅa ña ṇa na ma, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb">antaḥstha</lem><!--<rdg
wit="#msja">antastha</rdg><rdg wit="#msjb">antasta</rdg>--><rdg wit="#msjc #msba">antasva</rdg><!--<rdg
wit="#msbb">āntasthā</rdg>--><rdg wit="#msbr">antaśvara</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ṅaranikaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṅaranika</rdg></app>
ya <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">ra la va</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">tūt</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">tuta</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">ūṣmana</lem><rdg wit="#edlc">oṣmāṇaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>na</rdg><note>This word
is not attested in the OJED. For this reason, it may be preferable to retain <foreign>ūṣmana</foreign>
as a direct borrowing or calque of the Skt <foreign>ūṣman</foreign>, rather than emending
or normalizing it, especially if the form is supported by mss. evidence. </note></app>
.śa ṣa sa ha <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">saṁvidhā</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">simidah</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">patiṅkahniṅ</lem><rdg wit="#msjc">patiṅkahniṅka</rdg><rdg
wit="#msba">patiṅkahiṅ</rdg></app>
1135<app><lem wit="#msba">sūtrasandhi ika</lem><rdg wit="#edlc">sūtrasandhike</rdg><rdg
wit="#msja">sutrasantike</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sutrasandike</rdg><rdg wit="#msbb">sutrasandi
ike</rdg><rdg wit="#msbr">sutrasāndi iṅke</rdg></app>.
.</p>
.
.
.</div>
1140
.<div n="12" type="chapter" xml:id="candrakirana_13"><head>Letter Weapons</head>
.<p xml:id="candrakirana_13.01" n="1">
.sampun <app><lem wit="#edlc #msjb #msba #mbb">pratyekanikanaṅ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="conj"/><rdg wit="#msja">pratekanikanaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">pratyetanikanaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msba #msbb">pratyekanikaṅ</rdg>--><rdg wit="#msbr">pratekāniṅ</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">akṣara</lem><rdg wit="#msjb">akṣari</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msba">ri</rdg></app> vyañjana lavan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc
#msba #msbb #msbr">svara</lem><rdg wit="#msjb">śyara</rdg></app>, t ucapa ta<pb n="7v"
edRef="#msbr" break="no"/> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sañjatanikahən</lem><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">sañjatanikihən</rdg></app>, prakarani <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ṅaranya</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">ṅaran</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kavruhana</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">pakavruhan</rdg><rdg
wit="#msba" cause="morphological">kavruha</rdg><rdg wit="#msbb" cause="morphological">kavruhakəna</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">vruhana</rdg></app>.
.</p>
1145
.<p xml:id="candrakirana_13.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">ṅaranikaṅ hulu savaneh</lem><rdg wit="#msba"
cause="lexical">vinḍu lavan madana ku<pb n="11r" edRef="#msba"/>naṅ</rdg><rdg wit="#msbb"
cause="lexical">vinḍu lāvan madana kunaṅ</rdg><note>It is interesting that <ptr target="#msba"/>
and <ptr target="#msbb"/> provide us the different phrase than Javanese mss. has.</note></app>,
makuṭa rukuh<pb n="6v" edRef="#msja" break="no"/>
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">agra</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">aśra</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">asra</rdg><rdg wit="#msbr">apra</rdg></app> mastaka
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">kapāla</lem><rdg wit="#msjb" cause="dittography">kapaphala</rdg></app>,
tijakula <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">śekhara</lem><rdg wit="#msbb">səkara</rdg></app>
1150<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">maśirah</lem><rdg wit="#msjb">maśira</rdg><rdg
wit="#msjc">mmaśira</rdg></app>, nahan ta
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">parināmaniṅ</lem><rdg wit="#msjc">parinama<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb
#msba #msbb #msbr">śr̥ṅga</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.03" n="3">
1155<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">dīrgha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">hulu</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>hu</rdg></app> mapalenan,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">utək</lem><rdg wit="#edlc">om tak</rdg><rdg
wit="#msba">huntək</rdg></app> lavan <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">kambara</lem><rdg
wit="#edlc">kamnara</rdg><rdg wit="#msjc">tamnara</rdg></app> kuñcir, majaṭa, <app><lem
wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">magumbak majambul</lem><rdg wit="#msjb #msjc"
cause="morphological">agumbak jambul</rdg></app> aṅurai, <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">svanāmani</lem><rdg wit="#msjb">syanāmani</rdg><rdg wit="#msba #msbb">svanamaniṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">svanāmaniṅ</rdg></app> dīrgha yan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">yan</lem><rdg wit="#edlc">yun</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjc">iṅ</rdg></app> hulu.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.04" n="4">
1160vindu lavan madana kunaṅ, kunaṅ-kunaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">len</lem><rdg
wit="#edlc #msja">lan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tāra</lem><rdg
wit="#msjc" cause="additive">taṅ laras</rdg></app> lavan vintaṅ, tilaka titik <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kani suraha<pb n="5r" edRef="#msjb"/>n</lem><rdg wit="#msba">ani
surahan</rdg><rdg wit="#msbb #msbr" cause="subtractive">asurahan</rdg></app>, nāhan
ta
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">parināmaniṅ</lem><rdg
wit="#msjc">parinamani</rdg></app>
.<app><lem wit="#msja">canda</lem><rdg wit="#edlc">candra</rdg><!--<rdg wit="#msjb">nanḍa</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc">nanda</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">nāda</rdg><!--<rdg wit="#msbr">nāḍa</rdg>--></app>.
.</p>
.
1165<p xml:id="candrakirana_13.05" n="5">
.nyan taṅ cakra jantra <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">guluṅan</lem><rdg
wit="#msba">tuluṅan</rdg></app>, sudarśanāyudha kr̥ṣṇa <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msbr">len</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">lan</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">śakaṭa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">daśanāma</lem><rdg wit="#edlc">daka
nāma</rdg><rdg wit="#msja">dakānāma</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="subtractive">nāma</rdg></app> yeki huniṅan, mvaṅ añakra
hulu yu<pb n="6v" edRef="#msbr"/>kti <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">kavruhana</lem><rdg wit="#edlc">kavāhana</rdg></app>.<pb n="11v" edRef="#msba"
break="no"/>
.
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">yapvan</lem><rdg wit="#msjb">yapyan</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">ikā</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">ika</rdg></app>
1170taliṅa nihan, kuṇḍala <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">sumpiṅ capiṅ</lem><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">capiṅ sumpiṅ</rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">capī
sumpiṅ</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">len</lem><rdg wit="#msjb">le</rdg></app>
karṇa,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">śrota</lem><rdg wit="#msbr">śrotyā</rdg></app>
suvəṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">myaṅ</rdg></app> iṅət-iṅət,
.<app><lem rend="check" wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">palaga</lem><rdg wit="#edlc"
cause="subtractive">laga</rdg><rdg wit="#msbr">phalaha</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">sunāmaniṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">sunāmani</rdg>--><rdg
wit="#msba">svanamaniṅ</rdg><rdg wit="#msbb">svanāmaniṅ</rdg><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">nāmaniṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">taliṅa</lem><rdg wit="#msjc">taliṅan</rdg></app>.
.</p>
1175
.<p xml:id="candrakirana_13.06" n="6">
.dīrgha ṅaranya, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">tulalai</lem><rdg wit="#msba
#msbb">talalay</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msbr">iku ṅaran</lem><rdg wit="#edlc">kutaṅan</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb">iku taṅan</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">varāstra</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">vastra</rdg></app> len galah <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb #msbr">ada<pb n="8r" edRef="#msbb"/>va</lem><rdg wit="#msjc"
cause="morphological">dava</rdg><!--<rdg wit="#msba #msbb">madava</rdg><rdg wit="#msbr">madavā</rdg>--></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc #msjb #msba #msbb #msbr">kirivili</lem><rdg wit="#msja">kirivila</rdg><rdg
wit="#msjc">kirivlī</rdg></app> kuñca ya savaneh, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msba #msbb #msbr">asiṅ</lem><rdg wit="#msjc">asi<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">adava</lem><rdg wit="#msjc">asi<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msbr">udavā</rdg></app>
1180<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">dīrgha rakveka</lem><rdg wit="#edlc"
cause="subtractive">tvaka</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.07" n="7">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">aṅrasuk</lem><rdg wit="#msjc">araśukh</rdg><rdg
wit="#msbr">aṅraṅśuk</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msbb #msbr">agoduha</lem><rdg
wit="#edlc">agoduhe</rdg><rdg wit="#msjc">āgovva</rdg><rdg wit="#msba">atoduha</rdg></app>
keśa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mavaju</lem><rdg wit="#edlc">mavajr̥</rdg></app>,
1185<app><lem rend="check" type="emn">kīrtti</lem><rdg wit="#edlc">kaki</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">karti</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msba
#msbb #msbr">kunaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kuna</rdg></app> saṅka
.len kuruṅan, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ikaṅ kalambi</lem><rdg
wit="#edlc" cause="subtractive">kakalambi</rdg></app> lavan <app><lem wit="#msjb #msjc">hana</lem><rdg
wit="#edlc">ava</rdg><rdg wit="#msja">havā</rdg><rdg wit="#msba">mana</rdg><rdg wit="#msbb">manā</rdg><rdg
wit="#msbr">māna</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">manuṅgaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja">manaṅgaṅ</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="emn">matapu-tapuṅ hana</lem><rdg wit="#edlc">matapu-tapuhana</rdg><rdg
wit="#msja">mathapu-tapu hanā</rdg><rdg wit="#msjb">mathapa-tapu hana</rdg><rdg wit="#msjc">mathapu-thapu
haṇan</rdg><rdg wit="#msba">mataputaktapukana</rdg><rdg wit="#msbb">matapu-tapukakəna</rdg><rdg
wit="#msbr">matapu-tapukanā</rdg></app>
.<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mapayuṅ</lem><rdg wit="#msba
#msbb" cause="syntactic">tan mapayuṅ</rdg><rdg wit="#msbr">han mapayuṅ</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ikaṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc">kaṅ</rdg>--><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/><!--<rdg wit="#msbb">ika</rdg><rdg wit="#msbr">ikā</rdg>--></rdg></app>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sinaṅguh</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc" cause="morphological">manaṅguh</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb
#msbr">kalambi vaneh</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">kalambi
naneh</rdg></app>,
1190<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">daśanāmaniṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="lexical">ika
nāmaniṅ</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">ikā nāmaniṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb
#msjc">taruṅ ṅaranya</lem><rdg wit="#edlc #msja">turu ṅaranya</rdg><rdg wit="#msba
#msbb" cause="lexical">makuruṅan</rdg><rdg wit="#msbr">matharūṅān</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nahan</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.08" n="8">
1195yapva<pb n="12r" edRef="#msba"/>n <app><lem rend="check" wit="#msba #msbb #msbr">vatək</lem><rdg
wit="#edlc">atikā</rdg><rdg wit="#msja">hātikā</rdg><rdg wit="#msjb">hatik</rdg><rdg
wit="#msjc">patīk</rdg></app>
.<app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">makə<pb n="7r" edRef="#msja"/>ṇḍit</lem><rdg
wit="#edlc" cause="lexical">makavədi</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><!--<rdg
wit="#msjc">maṅkaṇḍit</rdg>--></app>
.<app><lem wit="#msbb">gaṇitri</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">hri</rdg><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">tri</rdg><rdg wit="#msjb" cause="morphological">magaṇitrī</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">ri</rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">aganitri</rdg></app>
lavan goduha, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vaja</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr">vija</rdg></app>
.<app><lem type="emn">sahāroha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">saharuha</rdg><rdg
wit="#msbb">sahāruha</rdg><rdg wit="#msbr">sahaṅruha</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">makiratbāhu</lem><rdg wit="#edlc">masuratijahu</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">masuratibhāhu</rdg><rdg wit="#msjc">masuratibahu</rdg><rdg wit="#msba #msbb">masurahiṅbāhu</rdg></app>,
1200<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhāmana</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"
cause="lexical">mvaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">jənu</lem><rdg
wit="#msbb #msbr" cause="morphological">ajənu</rdg></app> vaneh,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">visarjanīyeki</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb">visarjaniyaki</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb
#msbr">nahan</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">nat</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sabatək</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>batək</rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="transposition">sabakət</rdg></app>.
.</p>
.
1205<p xml:id="candrakirana_13.09" n="9">
.mati pəjah śūnya turu kunaṅ, paratrakəna bajra līnāguliṅan,
.<app><lem wit="#msbb #msbr">hanāpayuṅ</lem><rdg wit="#edlc">mana payuṅ</rdg><rdg wit="#msja">māna
payuṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">hana</rdg><rdg wit="#msba" cause="subtractive">hapayuṅ</rdg></app>
.<app><lem type="emn">marukuh maruṅki</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbb" cause="haplography">maruṅki</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="haplography">marukuh</rdg><rdg wit="#msjc">marukuh maruki</rdg><rdg
wit="#msba #msbr" cause="haplography">maruṅgi</rdg></app> len asoṅsoṅ, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">nāhan</lem><rdg wit="#msba #msbb">nohan</rdg></app> katəṅən ika,
.<app><lem wit="#msba">makādi vəkasniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
1210<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">yati iṅətakəna</lem><rdg wit="#edlc">ya tiṅhakana</rdg><rdg
wit="#msja">ya tiṅhakan</rdg><rdg wit="#msjb">ya tiṅākən</rdg><rdg wit="#msjc">ya
tibākan</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja">saṅ ajñānan</lem><rdg wit="#msjb" cause="syntactic">saṅ
añjñaṇanya</rdg><rdg wit="#msjc">ṣa hajñanānya</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.10" n="10">
1215<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">matəkən</lem><rdg wit="#msba">matəṅən</rdg></app>
gadā suku-suku,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">palu-palu</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/>lu</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb
#msbr">daṇḍa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">dana</rdg><rdg wit="#msjc">dhana</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">saha gada</lem><rdg wit="#msbr"
cause="subtractive">saḍa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">vəntis</lem><rdg wit="#msba">vəhəs</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msbb #msbr">alaris pva</lem><rdg wit="#msjb">ya laris
ya</rdg><rdg wit="#msjc">śa laris ya</rdg><rdg wit="#msba">hacalas pva</rdg></app>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kaguritan</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>kuri<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kakuritan</rdg></app>, asiṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msba #msbb #msbr">adava</lem><rdg wit="#msjc">ardavā</rdg></app> jə̄ṅnya yeki kənakən.
1220</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_13.11" n="11">
.<app><lem type="emn">vatək təvək</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="haplography">vatək</rdg><rdg
wit="#msjc #msba #msbb #msbr" cause="haplography">təvək</rdg></app> aluṅid
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">mapañjaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
1225<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">mvaṅ paṇḍi</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">cu<pb n="12v" edRef="#msba"/>riga
gaḍiṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/>ḍiṅ</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">candrahāsa</lem><rdg wit="#msba #msbb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> suṅu
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tinyup</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">tinyun</rdg><rdg
wit="#msjc">tīnyun</rdg></app>, sihuṅ umiṅis,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ya ta</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
1230<app><lem wit="#edlc #msja #msbr">ma<pb n="8v" edRef="#msbb"/>laris</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">maharis</rdg><rdg wit="#msba #msbb">malaras</rdg></app>
.<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">curik</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbb">curiga</rdg></app>
nahan yukti kakyakyan.
.<!--<note>The <ptr target="#msba"/> omits the next whole passage because of the scribe’s
eyeskip, caused by the similarity between the forms of <foreign>kakyakyan</foreign>
in this passage and <foreign>kakvakvan</foreign> in the following passage.</note>
-->
.</p>
.
1235<!-- zapa 26may2025 -->
.
.<p xml:id="candrakirana_13.12" n="12">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">śivapattra ya ta tinampil, masidəkuṅ
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb">atvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">ati</rdg><rdg
wit="#msjc">atihen</rdg><rdg wit="#msbr">atva</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">aməluk</lem><rdg wit="#msjc">henaməluk</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">hanāməluk</rdg></app>
1240<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">siṅhəl</lem><rdg wit="#msjc">piṅəl</rdg><rdg
wit="#msbb">siṅəṅhəl</rdg></app>, muṅgv iṅ paṭāraṇa,<pb n="5v" edRef="#msjb" break="no"/>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbb">bantal</lem><rdg wit="#msjb">n bantal</rdg><rdg
wit="#msbr">bantala</rdg></app> karaṅ hulu yayā ta
.<app><lem wit="#edlc #msja #msbb #msbr">kakvakvan</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="haplography">kvakvan</rdg></app>.</lem><note
type="altLem">śivapattra ... kakvakvan</note><rdg wit="#msba" cause="eye-skip"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
.</p>
.
1245<p xml:id="candrakirana_13.13" n="13">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">hana ta</lem><!--<rdg wit="#msba">ana
tah</rdg>--><rdg wit="#msbr">anadah</rdg></app>
.<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">maṅhir</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msja #msbb">aṅhar</rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="morphological">hir</rdg></app>
vəḍihan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">aḍeṅ</lem><rdg wit="#msba">ade</rdg><rdg
wit="#msbb">aḍe</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kr̥tala</lem><rdg wit="#edlc">kr̥hala</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhujaga</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"
cause="subtractive">bhuja</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">nāgapāśa</lem><rdg wit="#msjb">nāgapśa</rdg></app>
1250<app><lem wit="#msjb #msjc">pinutərnya</lem><rdg wit="#edlc">pinutənya</rdg><rdg wit="#msja">pinukərnya</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">pinutər</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">kadi</lem><rdg wit="#msjc">ka<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vaṅkava</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app> ya
.<app rend="check"><lem wit="#msjb">lumaṅkuṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msba #msbb
#msbr" cause="transposition">kumaluṅ</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">laras vinəṇṭaṅnya</lem><rdg wit="#edlc #msja">laras
viṇṭaṅnya</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">ya ta</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> kakrakran.
.</p>
1255
.<p xml:id="candrakirana_13.14" n="14">
.<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">aṅkus galahnya</lem><rdg wit="#edlc">aṅguṣṭa
lahnya</rdg><rdg wit="#msja">aṅgus galahnya</rdg></app> <app><lem rend="check" type="emn">binala</lem><rdg
wit="#edlc #msja">banala</rdg><rdg wit="#msjb">bhuṇala</rdg><rdg wit="#msjc">baṇala</rdg><rdg
wit="#msba">ṅabala</rdg><rdg wit="#msbb">ṅabhalā</rdg><rdg wit="#msbr">ṅanala</rdg></app>,
kuku <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">manol</lem><rdg wit="#msbr">panol</rdg></app>
.<app><lem wit="#msjb #msba #msbb">sagayur</lem><rdg wit="#edlc #msja">sagayu</rdg><rdg
wit="#msbr">sagayuṅ</rdg></app>
.<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">jña sivur</lem><rdg wit="#msjb">jəṅāsivur</rdg><rdg
wit="#msjc">ṅāsivur</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="subtractive">sivur</rdg></app>,
1260<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">pahat</lem><rdg wit="#msba #msbb">matat</rdg></app>
ya <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">tinavanya</lem><rdg wit="#msjb">tirnavanya</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msjb #msjc">nahan</lem><rdg wit="#edlc #msja #msba #msbr" cause="transposition">hanan</rdg><rdg
wit="#edlc" cause="transposition">anan</rdg><note>Interestingly, LC produced a metathesis
in his edition.</note></app> pasidəkuṅ
.<app><lem wit="#msjb">aməluk tur</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbr" cause="transposition">aməkul
tur</rdg><rdg wit="#msba">avuṅkur</rdg><rdg wit="#msbb">apukkur</rdg></app>, kukunya
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tumakul</lem><rdg wit="#msjc">tumaṅkul</rdg></app>
kadi
.<app><lem rend="check" wit="#msba">kre-kre</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc #msbb">kr̥-kr̥</rdg><rdg
wit="#msjb">kru-kru</rdg><rdg wit="#msbr">krə̄-krə̄</rdg></app>.
.</p>
1265
.<p xml:id="candrakirana_13.15" n="15">
.hana
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">tāṅi<pb n="7v" edRef="#msja"/>ṇḍit</lem><rdg
wit="#msjb">kaṅ</rdg></app>
.<hi rend="check">kur lavak</hi>, hanan
1270<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pamava</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">āmava</rdg></app> gadā
.<app><lem wit="#edlc #msja">nāgakonta</lem><rdg wit="#msjb #msjc">nakakonta</rdg><rdg
wit="#msba">hanānkonta</rdg><rdg wit="#msbb">hanankonta</rdg><rdg wit="#msbr">hanakonta</rdg></app>,
.tuhuk limpuṅ kr̥tala <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">pa<pb n="13r" edRef="#msba"/>ṇḍi</lem><rdg
wit="#edlc">panta</rdg><rdg wit="#msja">paṇḍa</rdg><rdg wit="#msbr">pañjiṅ</rdg></app>
curik,
.<app><lem wit="#msjb #msbb">salvirnikaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbr" cause="morphological">salviranikaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">sa<gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msba"
cause="morphological">sakalvirnikaṅ</rdg><!--<rdg wit="#msbr">salviranikāṅ</rdg>--></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">inuṇḍa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">yayanyan</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>yanyan</rdg></app>
1275<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ra</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">jinuṅjuṅ</lem><rdg
wit="#msjc">jinuṅ</rdg></app> ika.
.</p>
.
.</div>
1280
.<div n="13" type="chapter" xml:id="candrakirana_14"><head>Chanda (Meters)</head>
.<div n="1" type="dyad" xml:id="candrakirana_14.01"><head>Meter Names According to
Number of Syllables</head>
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
.
1285<lg xml:id="candrakirana_14.01.01" n="1">
.<l n="a">saṅ hyaṅ jagattripuruṣa,</l>
.<l n="b"><app><lem type="norm"><term xml:lang="san-Latn">namo</term></lem><rdg wit="#edlc">namaḥ</rdg><rdg
wit="#msja">nāmāṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">nama</rdg><rdg wit="#msba">nāma</rdg></app>
<term xml:lang="san-Latn">śivāya</term> ta ṅhulun,</l>
.<l n="c">amvīt <app><lem wit="#msbr">umastave</lem><rdg wit="#edlc">umastavaṅ</rdg><rdg
wit="#msja">umasthavāṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb">umastava</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kita</lem><rdg wit="#msjc">tita</rdg></app>,</l>
.<l n="d">amarṇanā <app><lem type="emn">vr̥tta</lem><rdg wit="#msja #msjc">vartha</rdg><rdg
wit="#msjb">varva</rdg><rdg wit="#msba #msbb">vakta</rdg><rdg wit="#msbr">vārta</rdg></app>
vətun.</l></lg>
1290
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">guruniṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">guruni</rdg></app> jagat <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">kita</lem><rdg wit="#msjc">tita</rdg></app> ya,</l>
.<l n="b">mūlākṣara guru la<pb n="9r" edRef="#msbb"/>ghu,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">mātra āryā</lem><rdg wit="#msba">mātrārya</rdg><rdg
wit="#msbr">matra kārya</rdg></app>
1295 <app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg wit="#edlc #msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">taṅ
gaṇa</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ta gaṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="d">nāhan ṅaran <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tataṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">taneṅ</rdg></app> chanda.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.03" n="3">
.<l n="a">kita makarūpa chanda,</l>
1300<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">agave</lem><rdg wit="#edlc
#msjc">gave</rdg><rdg wit="#msja">gavai</rdg></app> titi mvaṅ śloka,</l>
.<l n="c">ya ta <app><lem wit="#msja #msjc">varṇanənku vətun</lem><rdg wit="#edlc">varṇanəṅku
vətun</rdg><rdg wit="#msjb">varṇanīn kyavətun</rdg><rdg wit="#msba">varṇnan kavətun</rdg><rdg
wit="#msbb">varnanan kavətun</rdg><rdg wit="#msbr">varṇanənkva vətun</rdg></app>,</l>
.<l n="d">ya <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pinakasuluh</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja" cause="transposition">panikāśuluh</rdg></app>
iṅ rāt.</l></lg>
.
.<p>lvirniṅ chanda ta ṅaranya,</p>
1305
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.04" n="4">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbr">kvehiṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">kveh
riṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msbb">kvehniṅ</rdg><rdg wit="#msjc">kvehnī</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vilaṅniṅ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">viyaṅniṅ</rdg></app> akṣara,</l>
.<l n="b">rikanaṅ pāda sa<pb n="7v" edRef="#msbr"/>yati,</l>
1310<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">pāda ṅaranya sakaṇḍa</lem><rdg
wit="#msbr" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg><note>
. The absence of this line in the <ptr target="#msbr"/> suggests that the scribe
may have regarded the phrase <foreign>lvirniṅ chanda ta ṅaranya</foreign> as the opening
line of the quarter. Consequently, the phrase <foreign>pāda ṅaranya sakaṇḍa</foreign>
may have been omitted in order to preserve the metrical structure of the quarter.</note></app>,</l>
.<l n="d">pa<pb n="13v" edRef="#msba"/>taṅ pāda <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">saśloka</lem><rdg wit="#edlc #msja">śaśokaṇḍa</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">maśloka</rdg></app>.</l></lg>
.
1315<lg xml:id="candrakirana_14.01.05" n="5">
.<l n="a"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">mūlanyān</lem><rdg wit="#edlc #msja">mūla
gya</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mulanya</rdg></app> keṅətakəna,</l>
.<l n="b">akṣara tuṅgal <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">iṅ</lem><rdg
wit="#msba">liṅ</rdg></app> yati,</l>
.<l n="c">yeka sinaṅguh <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">antyanta</lem><rdg
wit="#msba #msbb">atyanta</rdg></app>,</l>
.<l n="d">rvaṅ akṣara
1320 <app><lem type="conj">atyukta <supplied reason="omitted">ṅa</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">puyatəka</rdg><rdg wit="#msja">puhatka</rdg><rdg wit="#msjb">puyakhīhta</rdg><rdg
wit="#msjc">puyakəta</rdg><rdg wit="#msba #msbb">prayatna</rdg><rdg wit="#msbr">pvayatka</rdg><note>The
reading <foreign>puyakəta</foreign> on <ptr target="#msjc"/> appears to reflect a
phonologically corrupted form of <foreign>atyukta</foreign>, possibly due to metathesis
and misreading of akṣaras.</note></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.06" n="6">
.<l n="a">tryakṣara madhyama nāma,</l>
.<l n="b">pratiṣṭha pataṅ akṣara,</l>
1325<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb">śīrṣapratiṣṭha</lem><rdg wit="#edlc">si supratiṣṭha</rdg><rdg
wit="#msja">śiśupratiṣṭa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc #msbr">śiṣapratiṣṭa</rdg></app>
yan lima,</l>
.<l n="d">nəmaṅ akṣara
. <app><lem wit="#edlc #msbr">gāyatrī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja" cause="transposition">jagattri</rdg><rdg wit="#msjb" cause="transposition">jagatrī</rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">jayagatri</rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="transposition">jagatri</rdg><note>Or, the proper name needed here is indeed <foreign>jagattri</foreign> (local form from Skt. <foreign>jagattraya</foreign>)? The LC’s emendation and the reading from <ptr target="#msbr"/> fit with the reading in Vr̥t 3.d: <foreign>gāyatrī nəmaṅ akṣaranya</foreign>.</note></app>.</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>śīrṣapratiṣṭha</lem>
1330 <note><!-- corresp="#Vr̥t_3" -->Cf. Vr̥t 3.c: <foreign>tekaṅ supratiṣṭhan lima</foreign>.</note></app></listApp>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.07" n="7">
.<l n="a">uṣṇik <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ri</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="lexical">yan</rdg></app> pituṅ akṣara,</l>
.<l n="b">vvalu pva ya
1335 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">pādānuṣṭubh</lem><rdg wit="#msbb"
cause="subtractive">pādāṣṭup</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">vr̥hati</lem><rdg wit="#msjb">vruh
ati</rdg><rdg wit="#msjc">vvah ati</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msbr">saṅaṅ akṣara</lem><rdg wit="#msba">saṅhākṣara</rdg><rdg wit="#msbb">saṅāksara</rdg></app>,</l>
.<l n="d">sapuluh <app rend="hide"><lem wit="#msja #msba #msbb">pva</lem><rdg wit="#msjb">pya</rdg></app>
si
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">paṅkti</lem><rdg wit="#msja">pakṣatih</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pakṣatī</rdg><rdg wit="#msba">prakr̥ti</rdg><rdg wit="#msbb">prakṣati</rdg><rdg
wit="#msbr">prakr̥tī</rdg></app>.</l></lg>
.
1340<lg xml:id="candrakirana_14.01.08" n="8">
.<l n="a"><app rend="check"><lem wit="#msbb #msbr">svasaṅvāda</lem><rdg wit="#edlc">saśaṅduha</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">sasambaha</rdg><rdg wit="#msjc">sarsambaha</rdg><rdg wit="#msba"
cause="subtractive">syasamva</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">pva</lem><rdg wit="#msba #msbb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">savəlas</lem><rdg wit="#msba">dasavəlas</rdg></app>,<pb
n="6r" edRef="#msjb"/></l>
.<l n="b">rvavəlas pva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">yañ</rdg></app> jagatī,</l>
1345<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">atijagatī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">atijagat</rdg><rdg
wit="#msjc">atījagat</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb">tigavlas</lem><rdg wit="#edlc">tigavlas<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">tigāvlas<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">tridaśa</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">śakvarī</lem><rdg wit="#msjb">sakary</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">ya</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
padblas ika.</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>svasaṅvāda</lem>
1350 <note><!-- corresp="#Vr̥t_4" -->Cf. Vr̥t 4c: <foreign>savəlas triṣṭāpa nāmeriya</foreign>.</note></app></listApp>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.09" n="9">
.<l n="a"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">atiśakvarī</lem><rdg wit="#msjb #msjc"
cause="subtractive">sakori ya</rdg></app> limavlas,</l>
.<l n="b">aṣṭi nəmbəla<pb n="14r" edRef="#msba"/>s ikahən,</l>
1355<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">atyaṣṭi</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">tyaṣṭīh</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">tyaṣṭi</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">nahan</lem><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">yan</rdg></app> pituvlas,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msbr">dhr̥ti</lem><rdg wit="#msjb">nadruti</rdg><rdg wit="#msjc">nadr̥ti</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">vr̥ti</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">yapvan</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">ya</rdg></app>
vvaluvəla<pb n="9v" edRef="#msbb"/>s.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.10" n="10">
1360<l n="a"> <app><lem type="emn">atidhr̥ti</lem><rdg wit="#msjb">sivruddih ya</rdg><rdg
wit="#msjc">sivr̥ddhih ya</rdg><rdg wit="#msba #msbb">ativr̥ti</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="subtractive">avr̥ti</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">saṅavəlas</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">ta
salapan</rdg><note>The term <foreign>salapan</foreign> exists in ModJ but with different
meaning, it is the cycle when a day of the five-day week coincides with a day of the
seven-day week (see <bibl><ptr target="bib:Robson+SinggihWibisono2002_01"/></bibl>).</note></app>,</l>
.<l n="b">rvaṅpuluh <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">pva</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tānu</lem><rdg wit="#msjb">yana</rdg><rdg wit="#msjc">yāna</rdg></app>
kr̥ti,</l>
.<l n="c">prakr̥ti ya ta salikur,</l>
1365<l n="d">rvalikur ikaṅ ākr̥ti.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.01.11" n="11">
.<l n="a">təlulikur <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msbb">iṅ</lem><rdg wit="#msba">riṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">i</rdg></app> <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">vikr̥ti</lem><rdg
wit="#msjb">vakr̥tīh</rdg></app>,</l>
.<l n="b">padlikur <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">sunāmakr̥ti</lem><rdg wit="#msbr">sukāmakr̥ti</rdg></app>,</l>
1370<l n="c"><app><lem type="emn">abhikr̥ti</lem><rdg wit="#msjb">bhakr̥tīh ya</rdg><rdg
wit="#msjc">bakr̥tih ya</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">bhikr̥ti yan</rdg></app>
limalikur,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc">an</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">utkr̥ti ya</lem><rdg wit="#msba #msbb">adyutkr̥ti yan</rdg><rdg
wit="#msbr">abyutkr̥ti yan</rdg></app> nəmlikur.</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>sunāmakr̥ti</lem>
1375 <note><!-- corresp="#Vr̥t_6" -->Cf. Vr̥t 6c: <foreign>yan padlikur saṅskr̥ti</foreign>.</note></app>
. <app><lem>utkr̥ti</lem>
. <note><!-- corresp="#Vr̥t_6" -->Cf. Vr̥t 6d: <foreign>yan nəmlikur vyutkr̥ti</foreign>.</note></app>
. </listApp>
.</div>
1380<div>
.<p xml:id="candrakirana_14.01.12" n="12">
.nahan pratiṅkahnya, <app><lem wit="#msjb #msjc">sampun</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="syntactic">i sāmpun</rdg></app> ika,
.samaṅkana <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vilaṅniṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">vilaṅnya</rdg></app>
<app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">vr̥ttiniṅ</lem><rdg wit="#msjb">vrutiniṅ</rdg></app>
chanda,<pb n="6v" edRef="#msjc" break="no"/> yapvan
.<app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">ləvih</lem><rdg wit="#msjb" cause="transposition">vəlih</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msbr">sakeṅ</lem><rdg wit="#msjc">saṅte</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">saṅke</rdg></app> nəmlikur,
1385<app><lem wit="#msjb #msjc">daṇḍa</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">daṇḍaka</rdg></app>
rakva ṅaranya,
.<app><lem wit="#msjb">lvih saṅke rika</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
kalalu ṅaranya, daṇḍaka i <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">ruhurnya</lem><rdg
wit="#msjb">ruhunya</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.</div>
1390
.
.<div n="2" type="section" xml:id="candrakirana_14.02"><head>List of Meters</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_14.02.01" n="1">
1395<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">padulurnikaṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb">padulunikaṅ</rdg></app>
vr̥tti<pb n="14v" edRef="#msba" break="no"/> gənəp,
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">java-javaniṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">java-javanikaṅ</rdg></app>
chanda sampun enak atū<pb n="8r" edRef="#msbr"/>t, dinəliṅakən <app><lem wit="#msjb
#msba #msbb #msbr">vinəlah-vəlah</lem><rdg wit="#msjc">vinəla-vəlaṅ</rdg></app>, byaktanya
ya varṇanən sumilih ṅaraniṅ <app><lem wit="#msjb #msjc">laku</lem><rdg wit="#msba">lagu</rdg><rdg
wit="#msbb">laghu</rdg><rdg wit="#msbr">lāghu</rdg></app>, nihan <app><lem wit="#msjc
#msba #msbb #msbr">kvehnya</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_14.02.02" n="2">
1400[1] <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">nanda</lem><rdg wit="#msjb">naddha</rdg><rdg
wit="#msjc">naḍa</rdg></app>,
.[2] bhadra,
.[3] <app><lem type="emn">bhadrokti</lem><rdg wit="#msjb">bhadrotih</rdg><rdg wit="#msjc">bhadroti</rdg><rdg
wit="#msba #msbr">bhadreti</rdg><rdg wit="#msbb">dadreti</rdg></app>,
.[4] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vaṇamr̥gī</lem><rdg wit="#msba #msbb">vanapr̥gi</rdg></app>,
.[5] vijayanti,
1405[6] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">tanumadhya</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">kanya
tanumāḍya</rdg></app>,
.[7] kusumitagandha,
.[8] madhukaralalita,
.[9] <app><lem wit="#msjc #msba #msbb">madalekha</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msbr">madaleki</rdg></app>,
.[10] <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">kumāralalita</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
1410[11] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">vatāpathyā</lem><rdg wit="#msba">tatapat</rdg><rdg
wit="#msbb">tatapatya</rdg></app>,
.[12] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">pādānuṣṭup</lem><rdg wit="#msba">paḍanusdup</rdg><rdg
wit="#msbb">padanusədup</rdg></app>,
.[13] śāpāntika,
.[14] <app><lem wit="#msba #msbr">vitāna</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msbb">viṣāna</rdg></app>,
.[15] <app><lem type="emn">māṇavakakrīḍita</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">kakridhita</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">kakridati</rdg><rdg wit="#msba" cause="subtractive">mānavakridḍita</rdg><rdg
wit="#msbb" cause="subtractive">manakriḍita</rdg><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">manakrīḍita</rdg></app>,
1415[16] vi<pb n="10r" edRef="#msbb"/>dyutmālā,
.[17] bhavacakra,
.[18] bhramaravilambita,
.[19] vikrīḍita,
.[20] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">kumāravilambita</lem><rdg wit="#msba">tumaravilambhita</rdg></app>,
1420[21] <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">bhujagasukr̥ta</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">bhujasukr̥ta</rdg></app>,
.[22] <app><lem type="emn">halamukha</lem><rdg wit="#msjb">ayamuka</rdg><rdg wit="#msjc">ayamukā</rdg><rdg
wit="#msba">ahayamuka</rdg><rdg wit="#msbb">ahāyamuka</rdg><rdg wit="#msbr">ahayamukā</rdg></app>,
.[23] <app><lem type="emn">tva<pb n="15r" edRef="#msba"/>ritagati</lem><rdg wit="#msjb">turidagatī</rdg><rdg
wit="#msjc #msba #msbb #msbr">turidagati</rdg><!--<rdg wit="#msbr">turiḍagati</rdg>--><note>It
seems that <foreign>turidagati</foreign> is local name for <foreign>tvaritagati</foreign>.</note></app>,
.[24] <app><lem wit="#msjb #msjc">ambək śuddha</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">cittaśuddha</rdg></app>,
.[25] <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">vahirat</lem><rdg wit="#msjc" cause="dittography">vavahirat</rdg></app>,
1425[26] <app><lem wit="#msjb #msjc">sadhanaśrī</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
.[27] <app><lem wit="#msjb #msjc">anuntun</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.[28] <app><lem wit="#msjb #msjc">jayendrabajra</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="additive">jayendrabhaṣa,
indrabajra</rdg><rdg wit="#msbr">indrabajra</rdg></app>,
.[29] upendrabajra,
.[30] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba">upasthita</lem><rdg wit="#msjc">upastika</rdg></app>,
1430[31] <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">dodhaka</lem><rdg wit="#msjb">dohduhka</rdg><rdg
wit="#msjc">dohduka</rdg></app>,
.[32] <app><lem wit="#msjb #msjc">salisir</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.[33] vimala,
.[34] bhramaravilasita,
.[35] svāgatā,
1435[36] <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">rathoddhatā</lem><rdg wit="#msjb">ratodaka</rdg><rdg
wit="#msjc">rakoḍaka</rdg></app>,
.[37] <app><lem type="emn">madhugulāmr̥ta</lem><rdg wit="#msjb #msjc">maduvulamr̥ta</rdg><rdg
wit="#msba">maḍavalamr̥ta</rdg><rdg wit="#msbb">maḍuvālamr̥ta</rdg><rdg wit="#msbr">maḍuvalamr̥ta</rdg></app>,<pb
n="6v" edRef="#msjb" break="no"/>
.[38] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">bhikṣuka</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">bhikā</rdg></app>,
.[39] <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">drutavilambita</lem><rdg wit="#msjc">dr̥taviləmbita</rdg></app>,
.[40] <app><lem type="conj">vaṅśapattra<supplied reason="omitted">patita</supplied></lem><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">bhaṅśapatra</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">baṅśapatra</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="subtractive">vaṅśapatra</rdg></app>,
1440[41] vīralalita,
.[42] rasanetra,
.[43] <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śrīpuṭa</lem><rdg wit="#msjb">śrīpucaśa</rdg><rdg
wit="#msjc">śrīpudāsa</rdg></app>,
.[44] giriśa,
.[45] <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">kusumavicitra</lem><rdg wit="#msjb">kuśumavicita</rdg></app>,
1445[46] <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">citralekhā</lem><rdg wit="#msjb">citralitī</rdg><rdg
wit="#msjc">citraliti</rdg></app>,
.[47] <app><lem wit="#msba #msbb">aparājita</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">parajīta</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">parajita</rdg><rdg wit="#msbr">āmarājita</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb">[48] bhujaṅgaprayatna,
.[49] <app><lem type="conj">bhramitākṣa<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">bhramitakṣa</rdg></app>,
.[50] satyadevī,
1450[51] navamālinī,
.[52] kusumapadānta,
.[53] <app><lem type="emn">praharṣiṇī</lem><rdg wit="#msjb">prahasīṇī</rdg><rdg wit="#msjc">prahaśīṇi</rdg></app>,
.[54] śasadana,
.[55] <app rend="hide"><lem type="norm">mattamayūra</lem><rdg wit="#msjb">mathāmayura</rdg><rdg
wit="#msjc">mathāmañura</rdg></app>,
1455[56] sambaddha,
.[57] paraṇaśara,
.[58] praharaṇakalikā,
.[59] <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">maṇi</supplied>guṇanikara</lem><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">guṇanikara</rdg></app>,
.[60] <app rend="hide"><lem type="norm">mālinī</lem><rdg wit="#msjb">malīṇī</rdg></app>,
1460[61] <app rend="hide"><lem wit="#msjc">basantatilakā</lem><rdg wit="#msjb">bhaṣantatilaka<del
rend="ui">ta</del></rdg></app>,
.[62] <app><lem wit="#msjb">mr̥dukaralalita</lem><rdg wit="#msjc">madukaralalita</rdg></app>,
.[63] meriṅ,
.[64] kusumāyudha,
.[65] <app><lem type="norm">jagatpramudita</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="orthographical">jagatpramodhīta</rdg></app>,
1465[66] bhujaṅgavilasita,
.[67] <app><lem type="conj">gaja<supplied reason="omitted">vr̥ṣabha</supplied>vilasita</lem><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">gajavilaśīta</rdg></app>,
.[68] <app><lem type="emn">ma<pb n="7r" edRef="#msjc"/>ndākrāntā</lem><rdg wit="#msjb">mandrakantha</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="additive">citraliti, māndrakanta</rdg></app>,</lem><note type="altLem">[48]
bhujaṅgaprayatna, ... mandākrāntā,</note><rdg wit="#msba #msbb #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.[69] <app><lem wit="#msjb">avitāna</lem><rdg wit="#msjc">a<gap reason="lost" quantity="4"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">ativivāna</rdg><!--<rdg wit="#msbb"><span
type="omissionEnd"/>ativivāna</rdg>--><rdg wit="#msbr">ātivittana</rdg></app>,
.[70] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śikhariṇī</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>,
1470[71] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">hariṇīpluta</lem><rdg wit="#msba">ariṇiplut</rdg><rdg
wit="#msbb">hariṇiplut</rdg></app>,
.[72] <app><lem wit="#msbb #msbr">pr̥thvītala</lem><rdg wit="#msjb #msjc">sapr̥ttitala</rdg><rdg
wit="#msba">pr̥titala</rdg></app>,
.[73] kusumitalatā,
.[74] <app><lem rend="check" wit="#msjb">malasikikṣaṇa</lem><!--<rdg wit="#msjb">malaśikikṣaṇa</rdg>--><rdg
wit="#msjc">malakṣikikṣaṇa</rdg><rdg wit="#msba">malakiyāsana</rdg><rdg wit="#msbb">malāśikiyasana</rdg><rdg
wit="#msbr">mālaśikyaśana</rdg></app>,
.[75] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śārdūlavikrīḍita</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>dri</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>dri</rdg></app>,
1475[76] <app><lem wit="#edlc" type="emn">sragdharā</lem><rdg wit="#msja #msjb">śr̥ddhara</rdg><rdg
wit="#msjc #msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.[77] <app><lem wit="#msjb #msbb #msbr">suvadanā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msba">svaḍana</rdg></app>,
.[78] <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">mr̥gāṅśarajanī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msba">mr̥gaṅarajani</rdg><rdg wit="#msbb">mr̥gaṅarājani</rdg></app>,
.[79] <app><lem wit="#msjb">mandarā<pb n="15v" edRef="#msba"/>dri</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc" cause="additive">mandaradri,
saddhara</rdg><rdg wit="#msba" cause="additive">maṇḍarādri, sragḍara</rdg><rdg wit="#msbb"
cause="additive">maṇḍarādri, sragdara</rdg><rdg wit="#msbr" cause="additive">māndārādri,
vijayādri, śragḍara</rdg></app>,
.[80] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">madraka həniṅ</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="lexical">mandakranta</rdg></app>,
1480[81] aśvalalita,
.[82] <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">mattakrīḍa</lem><rdg
wit="#msjc">mitakriddhi</rdg><rdg wit="#msbr">matkakriḍa</rdg></app>,
.[83] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kendran</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"
cause="lexical">kendragati</rdg></app>,
.[84] <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">śīghragati</lem><rdg wit="#edlc">siṅhagati</rdg><rdg
wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.[85] turagagati,
1485[86] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pādaviśāla</lem><rdg wit="#msba">paḍauvisama</rdg><rdg
wit="#msbb">paḍaviśama</rdg><rdg wit="#msbr">pāḍavisāma</rdg></app>,
.[87] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sakrauñca</lem><rdg wit="#msjc">sakro<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msba">sakrocla</rdg><rdg wit="#msbb">sakroca</rdg><rdg
wit="#msbr">sakrocchāve</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja"><del>vahi rat</del></lem><rdg wit="#msjb">vavahiṅ rat</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msbr">vāvahirāt</rdg><rdg
wit="#msbb">vevahirat</rdg><rdg wit="#msbr">vahirat</rdg><note>The name of this meter
and its variant has already been mentioned in [25], rendering its mention here unnecessary.</note></app>,
.[88] <app><lem wit="#edlc #msjb #msba #msbb #msbr">bhujaṅgavijr̥mbhita</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">bhujaṅgavijrambika</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>jaṅgavijrambika</rdg><note>LC’s conjectural restoration of <foreign>bhujaṅga<supplied reason="omitted">vijr̥mbhita</supplied></foreign> relies on a fragmentary reading, <foreign>bhujaṅga</foreign>, in <ptr target="#msja"/>. In contrast, I consider the reading <foreign>bhujaṅgavijrambika</foreign> to be clearly discernible in that manuscript folio.</note></app>,
.[89] <app><lem wit="#edlc #msja">vilāsinī</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
1490[90] jayavikrama,
.[91] <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">same<pb n="10v" edRef="#msbb"/>ni</lem><rdg
wit="#edlc #msja">sameṇiṅ</rdg></app>,
.[92] samaviṣama,
.[93] candrakānta,
.[94] siṅhasāri,
1495[95] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">vijayādri</lem><rdg wit="#msjc">vijayedrī</rdg><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.[96] viṣalatā,
.[97] <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">talakusuma</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="subtractive">kuśuma</rdg></app>,
.[98] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kli-kliṅan</lem><rdg wit="#msjc">kləkliṅan</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="haplography">gəli</rdg></app>,
.[99] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ḍayak-ḍayakan</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
1500[100] jayakusuma,
.[101] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lalu</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
.[102] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">daṇḍa</lem><rdg wit="#msbr">caṇḍa</rdg></app>,
.[103] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">daṇḍaka</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
.[104] <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">laku pisan</lem><rdg wit="#msba #msbb
#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
1505[105] mātra ārya.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_14.02.03" n="3">
.<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">ndā</lem><rdg wit="#edlc">nda</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">ndah</rdg></app> samaṅkana ṅaraniṅ
1510<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">laku</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">lagu</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">icchānira ṅkana</lem><rdg
wit="#msbr">icchanire ṅkāna</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#msjb">mveṅ</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">ameta</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">laku</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba">lagu</rdg><rdg wit="#msbb">laghu</rdg><rdg wit="#msbr">lāghu</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">lena</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">saṅkerika</lem><rdg wit="#msjc">saṅkeṅrika</rdg></app>.
.</p>
1515
.<p xml:id="candrakirana_14.02.04" n="4">
.nihan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">vartanya</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">vartyanya</rdg></app>.
.</p>
.</div>
1520
.<!-- zapa 26may2025 -->
.<div n="3" type="section" xml:id="candrakirana_14.03"><head>Illustration of Meters
on Stanzas</head>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="nanda">
1525<lg xml:id="candrakirana_14.03.01" n="1">
.<l n="a">om̐</l>
.<l n="b" enjamb="yes">na</l>
.<l n="c" enjamb="yes"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ndā</lem><rdg
wit="#edlc">ndya</rdg></app><g></g></l>
.<l n="d">-stu. [§13.2, no. 1]</l></lg>
1530 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>ndā</lem>
. <note><!-- corresp="#Vr̥t_9.1-9.4"-->Cf. Vr̥t 9.1–4: <foreign>a</foreign>, <foreign>da</foreign>,
<foreign><hi rend="check"> nda</hi></foreign>, <foreign>yaṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
1535
.<div type="metrical" rend="met" met="bhadra">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.02" n="2">
.<l n="a" enjamb="yes">sambah</l>
.<l n="b">kvāgəṅ</l>
1540<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ri</rdg><rdg wit="#msjc">rī</rdg></app> hyaṅ</l>
.<l n="d">bhadra. [§13.2, no. 2]</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhadra</lem>
. <note><!-- corresp="#Vr̥t10.1-10.4"-->Cf. Vr̥t 10.1-4: <foreign>devī</foreign>,
<foreign>gorī</foreign>, <foreign><hi rend="check">bhadrā</hi></foreign>, <foreign>saśrī</foreign>.</note>
1545 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhadrokti">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.03" n="3">
1550<l n="a">taṇḍa<pb n="16r" edRef="#msba"/>sku,</l>
.<l n="b">jñānaṅku,</l>
.<l n="c">bhaktyāgəṅ,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">bhadrokti</lem><rdg wit="#msja">bhādrotih</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhadrotih</rdg><rdg wit="#msba">bhadreki</rdg><rdg wit="#msbb">bhadreti</rdg><rdg
wit="#msbr">bhaḍreti</rdg></app>. [§13.2, no. 3]</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1555 <lem>bhadrokti</lem>
. <note><!-- corresp="#Vr̥t_11.3-11.4"-->Cf. Vr̥t 11.3-4: <foreign>bāṇī śrī</foreign>,
<foreign><hi rend="check">nārī</hi> hyaṅ</foreign>. The name of this meter in CK is
<foreign>bhadrokti</foreign>, while in Vr̥t is <foreign>nārī</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
1560<div type="metrical" rend="met" met="vanamr̥gī">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.04" n="4">
.<l n="a">səkar asəp,</l>
.<l n="b">paḍanikiṅ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vaca-va<pb n="7r" edRef="#msjb"/>can</lem><rdg
wit="#edlc">vacananan</rdg><rdg wit="#msja">vacanacan</rdg></app>,</l>
1565<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">vanamr̥gī</lem><rdg wit="#msba">vanapr̥gi</rdg><rdg
wit="#msbb">vanapr̥gī</rdg></app>. [§13.2, no. 4]</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>vanamr̥gī</lem>
. <note><!-- corresp="#Vr̥t_12.3-12.4"-->Cf. Vr̥t 12.3-4: <foreign>cinaru riṅ</foreign>,
<foreign><hi rend="check">vanamr̥gī</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
1570</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vijayanti">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.05" n="5">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">saṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app> hyaṅ akāśa,</l>
1575<l n="b">bhūh <app><lem wit="#msbr">kiraṇendu</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">kiraṇendva</rdg><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kiraṇondah</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">agni</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">agnə</rdg></app> marut
. <app rend="hide"><lem wit="#msja #msba">vvai</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vai</rdg><rdg
wit="#msbb">vve</rdg><rdg wit="#msbr">ve</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba">aum̐</lem><rdg wit="#msja">oṁ</rdg><rdg
wit="#edlc #msbb #msbr">om̐</rdg></app> vijayanti. [§13.2, no. 5]</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1580 <lem>vijayanti</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 13.3-4: <foreign>mvaṅ stutini ṅvaṅ, om̐ aum <hi rend="check">vijayanti</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
1585<div type="metrical" rend="met" met="tanumadhya">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.06" n="6">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">sakveh</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba">hyasakveh</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">ta vatək</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
hyaṅ,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">muṅgv iṅ</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">muṅgiṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">navadeśa</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="transposition">vaṇadeśa</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr" cause="transposition">vanadeśa</rdg></app>,</l>
1590<l n="c">tonton <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">praṇataṅku</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">praṇaśaṅku</rdg></app>,</l>
.<l n="d">muṅgv iṅ tanumadhya.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.07" n="7">
.<l n="a">liṇḍū mara saṅ hyaṅ,</l>
1595<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">ogah</lem><rdg wit="#edlc">oghah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">augah</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kṣiti</lem><rdg wit="#edlc">kriśi</rdg></app>
molah,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">keṅgək</lem><rdg wit="#edlc">keṅgət</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">keguh</rdg><rdg wit="#msbr">kegut</rdg></app><pb n="9v" edRef="#msja"
break="no"/>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">vavataṅnya</lem><rdg wit="#edlc">vavatahnya</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>nya</rdg><rdg wit="#msba">avatunya</rdg><rdg
wit="#msbb">āvatunya</rdg><rdg wit="#msbr">vavatanya</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kanyā</lem><rdg wit="#msjc">kanyi</rdg></app>
tanumadhya. [§13.2, no. 6] </l></lg>
1600 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>tanumadhya</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 14.4: <foreign>tanyā <hi rend="check">tanumadhyā</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
1605
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumitagandha">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.08" n="8">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msba #msbb #msbr">sahananikiṅ</lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">sahananiki</rdg><rdg wit="#msjc">sahaṇanikī</rdg></app>
rāt,</l>
.<l n="b">nara taru<pb n="11r" edRef="#msbb" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja
#msba #msbb">sattva</lem><!--<rdg wit="#msjb">śatya</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc
#msbr">satya</rdg></app>,</l>
1610<l n="c">paḍa ta <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">pinūjeṅ</lem><rdg
wit="#msjb">vinujeṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">kusumitagandha. [§13.2, no. 7] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>kusumitagandha</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 15.3-4:<foreign>ṅuni-uni sakveh</foreign>, <foreign><hi rend="check">kusumitajanma</hi></foreign>.
It is clear that both CK and Vr̥t show the same pattern of this meter as ⏑⏑⏑|⏑–⏓,
but Zoetmulder in <foreign>Kalangwan</foreign> (p. 451) incorrectly describe the pattern
meter as ⏑⏑⏑|⏑⏓. </note>
1615 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="madhukaralalita">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.09" n="9">
1620<l n="a">mata mulat ahəniṅ,</l>
.<l n="b">da<pb n="16v" edRef="#msba"/>mar upamanika,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vuvus ama<pb n="7v" edRef="#msjc"/>nis
arūm</lem><rdg wit="#edlc">vuvusamaga saruṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">madhukaralalita. [§13.2, no. 8] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1625 <lem>madhukaralalita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 16.3-4: <foreign>pahi mara kalavan</foreign>, <foreign><hi rend="check">madhukaralalita</hi></foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
1630<div type="metrical" rend="met" met="madalekha">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.10" n="10">
.<l n="a"><app><lem type="norm">sakvehnyaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sakvehnya</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">sakvehnyā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">vatu</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msba">vaku</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kambaṅ</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">mambaṅ</rdg><note>LC
has editorially misplaced the lacuna marker, placing it after the phrase <foreign>kleśa
lvaṅ</foreign> instead of before the word <foreign>pamūjaṅku</foreign>.</note></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">yeky ānuṅ</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/>hyanuṅ</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/>ky ānūṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">pamujāṅku</lem><rdg wit="#msba">pamujatku</rdg></app>,</l>
1635<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kleśālvāṅa phalanya</lem><rdg
wit="#edlc">kleśa lvaṅ ... halanya</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">naṣṭāniṅ</lem><rdg
wit="#msjc">niṣṭāṇī</rdg><rdg wit="#msbb">nāṣvāniṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">madalekha</lem><rdg wit="#msjc">madyaleka</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">maḍalepa</rdg></app>. [§13.2, no. 9] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>madalekha</lem>
1640 <note>Cf. Vr̥t 17.4: <foreign>ronya lvir <hi rend="check">madaleka</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kumāralalita">
1645<!--% ⏑–⏑|⏑⏑–|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.11" n="11">
.<l n="a">tlas <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">ta ṅhulun</lem><rdg
wit="#msbb">ta hulun</rdg></app> amūjā,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">niroga</lem><rdg
wit="#msbr">nirogāṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">huna</lem><rdg
wit="#msba #msbr">vaṅuna</rdg><rdg wit="#msbb">vahuna</rdg></app> <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vighna</lem><rdg wit="#edlc">vinna</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">phalaṅkv</lem><rdg wit="#edlc"
cause="subtractive">laṅkv</rdg></app>
1650 <app><lem type="emn">anu kuśāla</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">akanu kuśala</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="transposition">aka nuśala</rdg><rdg wit="#msba">iky amu kuśāla</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">iky anu kuśāla</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kumāralalitātoṅ</lem><rdg wit="#msja #msjb">kumāralalita
hatoṅ</rdg><rdg wit="#msjc">kumaralalitā hatoṅ</rdg><rdg wit="#msba">kumāralalita
matvaṅ</rdg><rdg wit="#msbb">kumaralalita matvaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">kumārālalita
matvaṅ</rdg></app>. [§13.2, no. 10] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>kumāralalita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 18.3-4 <foreign>maṅgih yan cacadən ṅvaṅ <hi rend="check">kumāralalitā</hi>svi</foreign>.</note>
1655 </app></listApp>
.<!--
.%b ūna
.%c kuśala? -->
.</div>
1660
.<div type="metrical" rend="met" met="vatāpathya">
.<!--% ⏑––|–⏑–|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.12" n="12">
.<l n="a">nahan
1665 <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">sambahkva</lem><rdg wit="#edlc">saṇṭahkva</rdg><rdg
wit="#msba" cause="morphological">səmbahku</rdg><rdg wit="#msbb #msbr" cause="morphological">sambahku</rdg></app>
riṅ deva,</l>
.<l n="b">karūhun <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja">ri</rdg><rdg wit="#msjc">rī</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">munivara</lem><rdg
wit="#msjc">munivarah</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">amintāmarṇanājñāna</lem><rdg wit="#edlc">amvit tamerṇṇana
jñāna</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>marṇana
jñāṇa</rdg><rdg wit="#msjb">amīt tumarṇāñjñāṇa</rdg><rdg wit="#msjc">amih tumarṇanajñana</rdg><rdg
wit="#msba">amvit amarṇanana jñāna</rdg><rdg wit="#msbb">amvit amarṇana jñāna</rdg><rdg
wit="#msbr">amvītāmarṇanājñāna</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">vatāpathyātəhər</lem><rdg wit="#edlc">vaktra
patya təhər</rdg><rdg wit="#msjc">vatāpa<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg></app>
1670 <app><lem type="emn">vtunya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="morphological">vətun</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">vətun</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr" cause="morphological">vtu</rdg></app>. [§13.2, no. 11] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>vatāpathya</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 20.3-4: <foreign>atut tan tr̥ṣṇa riṅ jīva</foreign>, <foreign>savetniṅ
lāra <hi rend="check">patya</hi> ya</foreign>.</note>
. </app></listApp>
1675<!--
.%b karuhun, munivara
.%c amvit
.%d vətunya -->
.</div>
1680
.<div type="metrical" rend="met" met="pādānuṣṭubh">
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.13" n="13">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sakvehniṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>kvehnī</rdg></app> pada yan pathyā,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kālapa</lem><rdg wit="#edlc"
cause="subtractive">kala</rdg></app> laghuṅ akṣara,</l>
1685<l n="c">pāda <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kapiṅrva</lem><rdg
wit="#edlc">kaparva</rdg></app><pb n="17r" edRef="#msba" break="no"/>
. kapiṅpat,</l>
.<l n="d">pādānuṣṭup lvirniṅ <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb #msjc">laku</lem><rdg
wit="#msba">lagu</rdg><rdg wit="#msbb">laghu</rdg><rdg wit="#msbr">lāghu</rdg></app>.
[§13.2, no. 12] </l></lg>
.</div>
.
1690<div type="metrical" rend="met" met="śāpāntika1">
.<!--% ––⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.14" n="14">
.<l n="a">āpan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ya tika</lem><rdg wit="#msjc">yavtəka</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">yava tika</rdg><rdg wit="#msbr">yava tīka</rdg></app> <app><lem
wit="#msja">linəvih</lem><rdg wit="#edlc">linətih</rdg><rdg wit="#msjb">ləvīh</rdg><rdg
wit="#msjc">lvəh</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ləvih</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">jñānāhayu</lem><rdg wit="#msba">jñana
tāyu</rdg><rdg wit="#msbb">jñāna tayu</rdg></app> lavan ulah,</l>
1695<l n="c">pūjā <app><lem wit="#edlc #msja">satata</lem><!--<rdg wit="#msjb #msjc">śakala</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr" cause="lexical">sakala</rdg></app> tan alum,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">śāpāntika</lem><rdg wit="#msbb">śāpantiga</rdg></app>
lagi-lagin. [§13.2, no. 13] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>śāpantika</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 32.4 : <foreign><hi rend="check">śāpantikā</hi>liṅi mulat</foreign>.
Initially, I presumed that there was a difference in the meter pattern of <foreign>śāpāntika</foreign>
between Vr̥t and CK. In CK, <foreign>śāpāntika</foreign> is presented as ––⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓,
while in Vr̥t ––⏑|–⏑⏑|⏑⏓.</note>
1700 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vitāna">
.<!--% –⏑⏑|–⏑⏑|-⏓ %-->
1705<lg xml:id="candrakirana_14.03.15" n="15">
.<l n="a">lvirnikanaṅ hayu
. <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">lāgi</lem><rdg wit="#msjb">lagin</rdg><rdg
wit="#msjc">lagən</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">yeki</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">yeka</rdg></app> dələ̄n tuladāna,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śobha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">soṅa</rdg></app> vənaṅ saparāna,</l>
1710<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">divya</lem><rdg wit="#msjc">di<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app><pb n="11v" edRef="#msbb"
break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kadi pva</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vitāna</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>. [§13.2, no. 14] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>vitana</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 33.4 : <foreign>pakṣi <hi rend="check">vitāna</hi> sukādyus</foreign>.
Similarly to the case of <foreign>śapantika</foreign>, initially, I considered the
need to distinguish the vitāna meter between Vr̥t and CK. However, the <foreign>vitāna</foreign>
pattern in CK is entirely unknown in the Skt. tradition. Therefore, I needed to standardize
the words in the meter illustrations in CK to achieve a meter pattern consistent with
<foreign>vitāna</foreign> in Vr̥t. Linguistic challenges then arose where the forms
<foreign>tuladāna</foreign> and <foreign>saparāna</foreign> became uncommon. Zoetmulder
in the OJED has already noted that when encountering the form <foreign>parāna</foreign>,
it is often difficult to determine whether it originates from <foreign>paran</foreign>
or <foreign>pinaran</foreign>. However, in the process of translation, this distinction
has almost no significant or meaningful impact. Thus, for the time being, the forms
<foreign>tuladāna</foreign> and <foreign>saparāna</foreign> can be accepted.
1715 </note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="māṇavakakrīḍita">
1720<!--% –⏑⏑|––⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.16" n="16">
.<l n="a">yapvan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ulah</lem><rdg
wit="#msjb">uluh</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">lāgi</lem><rdg wit="#edlc">laṅgəṅ</rdg><rdg
wit="#msja">lāṅgī</rdg></app> tivas,</l>
.<l n="b">hayva <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">ginəṅ</lem><rdg wit="#msjb">ginī</rdg><rdg
wit="#msjc">gīnə</rdg></app> bvat <app rend="check"><lem type="conj">hulihan</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="lexical">hantukan</rdg><!--<rdg wit="#msbb
#msjb #msjc">hantukan</rdg>--><rdg wit="#msbr">atukan</rdg></app>,</l>
1725<l n="c"><app><lem wit="#msba #msbb">doṣanikāmrih</lem><rdg wit="#edlc">dośanika pri</rdg><rdg
wit="#msja #msjb" cause="morphological">dośanika prih</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">dośaṇīka
prih</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">dośanikā prih</rdg></app> <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kasulam</lem><rdg wit="#edlc">ka<gap reason="lost"
quantity="2" unit="character"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">mā<pb n="7v" edRef="#msjb"/>ṇavakakrīḍita</lem><rdg
wit="#msjc" cause="haplography">maṇavakridhita</rdg></app> ya. [§13.2, no. 15] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>māṇavakakrīḍita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 31.3-4 : <foreign>tusnya kinəmbəṅ madaləm</foreign>, <foreign><hi
rend="check">māṇavakākrīḍita</hi>ka</foreign>.</note>
1730 </app></listApp>
.<!--
.%a lagi
.%b antukan-->
.</div>
1735
.<div type="metrical" rend="met" met="vidyutmālā">
.<!--% –––|–––|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.17" n="17">
.<l n="a">hayva ṅvaṅ tan <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pamrih</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja" cause="subtractive">mrih</rdg></app> yatna,</l>
1740<l n="b">akveh <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">lvirniṅ maṅde duhkha</lem><rdg
wit="#edlc #msja">lvir<gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/>hka</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yāvat kevat śabdanteṅ len,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tāvat</lem><rdg wit="#msjc">tavan
mah</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">mr̥tyū</lem><rdg wit="#msba">mr̥tva</rdg></app><pb
n="17v" edRef="#msba" break="no"/> vidyutmālā. [§13.2, no. 16] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1745 <lem>vidyutmālā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 34.4 : <foreign>kumlab himpər <hi rend="check">vidyutmālā</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.
.<!--%d mr̥tyu-->
1750</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhramaravilambita">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.18" n="18">
1755<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">apan</lem><rdg wit="#msba"
cause="subtractive">pan</rdg></app> ika saṅ vihikan,</l>
.<l n="b">tan alupa riṅ<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pitutur</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">naga ta taman</lem><rdg wit="#edlc">ya<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/> ta<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>n</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/>taman</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app> gigirən,</l>
.<l n="d">bhramaravilambita ya. [§13.2, no. 18] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1760 <lem>bhramaravilambita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 35.3-4 : <foreign>kusuma kataṅga sumār</foreign>, <foreign><hi rend="check">bhramaravilambita</hi>
ya</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.
.<!--%c naga-->
1765</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhujagaśiśukr̥ta">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|––⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.19" n="19">
1770<l n="a">saphalakəna huripniṅ ṅvaṅ,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">magavaya hayu</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ma<gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/>yu</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb">sambega</lem><rdg wit="#msba #msbb">sambhega</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yat aṅusir anurāgeṅ rāt,</l>
.<l n="d">bhujagaśiśukr̥tāgurva. [§13.2, no. 21] </l></lg>
1775 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhujagaśiśukr̥ta</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 36.3-4 : <foreign>kanigara vuṅu len tañjuṅ</foreign>, <foreign><hi
rend="check">bhujagaśiśusr̥tā</hi> puṣpa</foreign>. On the meters’ list of CK, the
name of this meter is <foreign>bhujaṅgasukr̥ta</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
1780
.<div type="metrical" rend="met" met="halamukha">
.<!--% –⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.20" n="20">
.<l n="a">hayva<pb n="9v" edRef="#msbr" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbr">vākparuṣa</lem><rdg wit="#msbb">vātparuṣa</rdg></app> capala,</l>
1785<l n="b">yekaṅ <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">abhyasa</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">abhaśa</rdg></app> <app><lem wit="#msjb
#msjc #msba #msbb #msbr">kaviratin</lem><rdg wit="#edlc #msja">kavira<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">byakta</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ta</rdg></app> moha puharanika,</l>
.<l n="d">dopara <app><lem wit="#edlc #msja">nyayaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">nyanaṅ</rdg></app>
. <app><lem type="emn">halamukha</lem><rdg wit="#edlc">ṅahamukha</rdg><rdg wit="#msja
#msba #msbb">ṅayamuka</rdg><rdg wit="#msjc">ṅa<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><rdg
wit="#msjb">ayamukha</rdg><rdg wit="#msbr">aṅayamukā</rdg></app>. [§13.2, no. 22]
</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1790 <lem>ayamukha</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 37.4 : <foreign>yan tinon kadi <hi rend="check">halamukhī</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
1795<div type="metrical" rend="met" met="tvaritagati">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.21" n="21">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">ya tikana vastuniṅ</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="6" unit="character"/>niṅ</rdg></app> avərə̄,</l>
.<l n="b">ikaṅ avamāna <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">puja</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">puji</rdg></app>
1800 <app><lem wit="#msba #msbb">jəvah</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jīva</rdg><rdg
wit="#msbr">jəvəh</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gərəmə təbəṅ</lem><rdg wit="#msba">gərəmətən
hiṅ</rdg><rdg wit="#msbb">gərəmətən ṅhiṅ</rdg><rdg wit="#msbr">gərəmətən iṅ</rdg></app>
manəmu sukha,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">tvaritagatinya</lem><rdg wit="#edlc">turidagatirpa</rdg><rdg
wit="#msja #msba #msbb #msbr">turidagatinya</rdg><rdg wit="#msjb">turidhagatīnya</rdg><rdg
wit="#msjc">turīḍagatīnya</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">varəg</lem><rdg wit="#msjc">varəs</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjc #msba
#msbb #msbr">upə<pb n="18r" edRef="#msba"/>t</lem><rdg wit="#edlc">apək</rdg><rdg
wit="#msjb">upīt</rdg></app>. [§13.2, no. 23] </l> </lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>tvaritagati</lem>
1805 <note>Cf. Vr̥t 40.4 : <foreign>hananasibū <hi rend="check">tvaritagati</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="ambək śuddha">
1810 <!--% –––|⏑⏑–|⏑–⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.22" n="22">
.<l n="a">sakve<pb n="12r" edRef="#msbb"/>hniṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">sukhaduhkha tan madoh</lem><rdg wit="#edlc">sukhaka<gap reason="lost" quantity="4"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msja">suka<gap reason="lost" quantity="6" unit="character"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">petən keriṅ avak</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="5" unit="character"/>vāk</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="5" unit="character"/>vak</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">lavan manah</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">ndatan
vaneh</rdg></app>,</l>
.<l n="c">nāhan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">hetuni saṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb">hetunira</rdg></app> mahāmuni,</l>
1815<l n="d">ambək śuddha <app><lem wit="#edlc #msja">pinetni</lem><rdg wit="#msjb #msjc">pinet
i</rdg><rdg wit="#msba">pinetthi</rdg><rdg wit="#msbb">śinet i</rdg><rdg wit="#msbr">pinet
iṅ</rdg></app> saṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">mahan</lem><rdg
wit="#msbb">smahan</rdg></app>. [§13.2, no. 24] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>ambək śuddha</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 41.4 : <foreign>byaktaṅ <hi rend="check">śuddhavirāt</hi> pilih sisik</foreign></note>
. </app></listApp>
1820</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="rukmavatī">
.<!--% –⏑⏑|–––|⏑⏑–|⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.23" n="23">
1825<l n="a">deyanikā saṅ <app><lem wit="#msbr">sajjana</lem><rdg wit="#edlc">sajāgha</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">sajñāna</rdg><!--<rdg wit="#msjb">sajnāṇa</rdg>--><rdg wit="#msjc
#msba #msbb">sajñana</rdg><!--<rdg wit="#msjc">sajñaṇa</rdg>--></app> buddhi,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">saṅsara</lem><rdg wit="#edlc">sasara</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">mahyun</lem><rdg wit="#msjb">mahyan</rdg><rdg
wit="#msjc">mahya<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><!--<rdg
wit="#msbr">mayūn</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc
#msja">i</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">iṅ</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sukha vāhya</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">mamrih amūjā</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">mūjādi</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">sādhaka</lem><rdg wit="#msbr"
cause="lexical">cinittanta</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">riṅ
hyaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">sanitya</rdg></app>,</l>
1830<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">rukmavatī</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb">sādhyanya</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">sadyanta</rdg><rdg wit="#msbr">sāḍyantya</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sadāśrī</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app><pb n="10v" edRef="#msja" break="no"/>. [§13.2, no. 26]
</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>rukmavatī</lem>
1835 <note>Cf. Vr̥t 42.4 : <foreign><hi rend="check">rukmavatī</hi> lvirniṅ raṇu denya</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--
.%a sañjñāna
.%b saṅsāra -->
1840</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pavana">
.<!--% –––|⏑⏑⏑|⏑––|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.24" n="24">
1845<l n="a">āpan saṅ sukha <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbb #msbr">tuməmuṅ</lem><rdg
wit="#msjb">tumīmu</rdg><rdg wit="#msba" cause="haplography">tumuṅ</rdg></app> prihnya,</l>
.<l n="b">vvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">vīdagdha</lem><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">vījñā dadi</rdg></app>
. <app><lem wit="#msbr">ya rasike</lem><rdg wit="#edlc">harasika</rdg><rdg wit="#msja">ya
raṣīka</rdg><rdg wit="#msjb">ya raśikā</rdg><!--<rdg wit="#msjc">ya raśika</rdg>--><rdg
wit="#msjc #msba #msbb">ya rasika</rdg></app> ṅūni,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhakti</lem><rdg wit="#msba">bhaktaṅ</rdg><rdg
wit="#msbb">bhakta</rdg><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">bhaktīṅ</rdg></app> hyaṅ
kr̥tayaśa tan
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">seṅ vvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">pe vvaṅ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">siṅ vaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">sīṅ vaṅ</rdg></app>,</l>
1850<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">gəṅniṅ</lem><rdg wit="#edlc">gəni</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">puṇya</lem><rdg wit="#msjb" cause="dittography">punyaṇya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">pavana</lem><rdg wit="#msbr">vavaḍa</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">yānuntun</lem><rdg wit="#edlc">hanuntun</rdg></app>.
[§13.2, no. 27] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>pavana</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 43.4 : <foreign>śabdanyākr̥<hi rend="check">panava</hi>ṅiṅ megha</foreign>.
In the list of meters in CK, particularly in ms. <ptr target="#msjb"/> given that
the other textual evidences are omitted, <foreign>anuntun</foreign> is its proper
name, not <foreign>pavana</foreign>. However, it may be appropriate to take <foreign>pavana</foreign>
to be a metathesis of <foreign>paṇava</foreign>.</note>
. </app></listApp>
1855<!--
.%b vidagdha-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="jayendrabajra">
1860<!--% ––⏑|––⏑|⏑–⏑|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.25" n="25">
.<l n="a">lvirniṅ dadi <app><lem wit="#msbr">vvitnikanaṅ</lem><rdg wit="#edlc">vvit
tikanā</rdg><rdg wit="#msja">vvit ikanā</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vvit tikana</rdg><rdg
wit="#msba">vit ikana</rdg><rdg wit="#msbb">vit ikāna</rdg></app> jatinya,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">maṅgəh</lem><rdg wit="#edlc">maṅgih</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">gavenya<pb n="18v" edRef="#msba"/>n</lem><rdg wit="#edlc
#msja">gavainyā</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">gavenya</rdg></app> paripūrṇa janma,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">hetunya mamrih</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">magave</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">gave</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">parārtha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>,</l>
1865<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">rapvan</lem><rdg wit="#edlc #msja">yapan</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb
#msbr">təmuṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba" cause="morphological">panəmuṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vīrya</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">jayendrabajra</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>yendrabajra</rdg></app>.
[§13.2, no. 28] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>jayendrabajra</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 44.4 : <foreign>svecānucuk padma kad<hi rend="check">īndrabajra</hi></foreign>.</note>
1870 </app></listApp>
.<!--%a ikana-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="upendravajrā">
1875<!--% ⏑–⏑|––⏑|⏑–⏑|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.26" n="26">
.<l n="a">ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">kavīryan</lem><rdg
wit="#msba">taviryan</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kala<pb n="8r" edRef="#msjb"/>van</lem><rdg
wit="#edlc">talavan</rdg><rdg wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbb">lāvan</rdg></app>
sukhāgə̄ṅ,</l>
.<l n="b">kapaṇḍitan dibya <app rend="hide"><lem wit="#msbr">ləvihnikiṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb">ləvih rikiṅ</rdg></app>
1880 <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">rāt</lem><rdg wit="#edlc">ratu</rdg></app>,</l>
.<l n="c">asiṅ sakojarnira tan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kapāpa</lem><rdg
wit="#edlc">tapāpa</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">upendrabajropama</lem><rdg wit="#edlc #msja">upendrabhajrotipamās</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">upendrabhajrotipamā</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb">taṅ sulābha</lem><rdg wit="#edlc #msja">śālābha</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">salābha</rdg><!--<rdg wit="#msjc">salāba</rdg>--></app>. [§13.2,
no. 29] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
1885 <lem>upendrabajra</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 45.4 : <foreign>tvasasmu sinyuh riṅ <hi rend="check">upendrabajra</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d sulabha ?-->
.</div>
1890
.<div type="metrical" rend="met" met="upasthita">
.<!--% ⏑–⏑|––⏑|⏑–⏑|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.27" n="27">
.<l n="a">svajātiniṅ rāt <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">maharəp</lem><rdg
wit="#msjc">məhan arəp</rdg></app> kavīr<pb n="12v" edRef="#msbb"/>yan,</l>
1895<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">paḍāṅajap</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/>ja<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/>jap</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">bhyūdaya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhyadaya</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">byadaya</rdg>--></app> len sukhāgəṅ,</l>
.<l n="c">manah <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">jugāhyun</lem><rdg
wit="#edlc">juga hyan</rdg></app> tama tan
. <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">parārtha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">paratra</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba">upasthitādoh</lem><rdg wit="#edlc">upasthikade<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msja">upasthikado<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">upasvikādoh</rdg><rdg
wit="#msjc">upa<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msbb">umasvitādoh</rdg><rdg
wit="#msbr">upastitāvoh</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">ri</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>
1900 <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sudharma</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">sadharma</rdg><rdg
wit="#edlc #msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="2"
unit="character"/>ma</rdg></app> saṅ hyaṅ. [§13.2, no. 30] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>upasthita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 46.4 : <foreign>tenṅgal kit<hi rend="check">opasthita</hi>he prənahku</foreign>.</note>
. </app></listApp>
1905<!--%b abhyudaya-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="dodhaka">
.<!--% –⏑⏑|–⏑⏑|–⏑⏑|–⏓ %-->
1910<lg xml:id="candrakirana_14.03.28" n="28">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">jātinikaṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/>ka</rdg></app> vvaṅ agəṅ <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msbr">mada</lem><rdg wit="#msba #msbb">paḍa</rdg></app> moha,</l>
.<l n="b">kevala buddhi taman vruh i <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">sornya</lem><rdg
wit="#msjb">sonya</rdg></app><pb n="19r" edRef="#msba" break="no"/>,</l>
.<l n="c">tan sakayāsiga <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">caṅkak-acaṅkak</lem><rdg
wit="#msjc">caṅtak-acaṅtak</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">dodhaka</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>ka</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">duhkha</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ka</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">magə̄ṅ</lem><rdg wit="#msjc">maguṅ</rdg></app> tinəmunya.
[§13.2, no. 31] </l></lg>
1915 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>dodhaka</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 48 : <foreign>śīghra ḍaṭəṅ kadi <hi rend="check">dodakavr̥tta</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
1920
.<div type="metrical" rend="met" met="salisir">
.<!--% –––|––⏑|––⏑|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.29" n="29">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">nā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> lvirniṅ vvaṅ <app><lem wit="#msja #msbb #msbr">hīnayonin</lem><rdg
wit="#edlc">hīnayoni</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">hinayoni</rdg><!--<rdg wit="#msjc">inayoṇi</rdg>--><rdg
wit="#msba">ṅinayonin</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">haneṅ
rāt</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
1925<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">bheda mvaṅ saṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja">bhe<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg></app> <app><lem
type="emn">puṇyavān</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>maṅ</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>yamaṅ</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">puṇya mvaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">puṇyaman an</rdg><rdg wit="#msba #msbb">puṇyaman</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">devayoni</lem><rdg wit="#msjb">devayenī</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vīryāmāsan</lem><rdg
wit="#msjc">viyamasan</rdg></app> rūpavān <app><lem wit="#msba #msbb">lūd</lem><rdg
wit="#edlc #msja">yā</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">ya</rdg><rdg wit="#msbb">ān</rdg></app>
paneṣṭin,</l>
.<l n="d">siṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">solahnyan</lem><!--<rdg wit="#edlc">solanyan</rdg>--><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">solahnya</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">solahnyā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">sālisir</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba">salisu</rdg><rdg
wit="#msbb">sālisu</rdg><rdg wit="#msbr">śāliśūt</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tan pavarṇa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>. [§13.2, no. 32] </l></lg>
. <!--% –––|––⏑|––⏑|–⏓ %-->
1930 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>salisir</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 49.4 : <foreign>sugyan śokā<hi rend="check">śā lini</hi>pteṅ laronəṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%a yoni -->
1935</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vimala">
.<!--% – – – – ⏑ ⏑ – – ⏑ – ⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.30" n="30">
1940<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb">dūra pvekaṅ</lem><rdg wit="#msjc">dura
peka</rdg><rdg wit="#msba #msbr">dūranyekaṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mada</lem><rdg wit="#msba #msbb">māna</rdg><rdg
wit="#msbr">mana</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mohāṅəpə̄<pb
n="11r" edRef="#msja"/>pa</lem><rdg wit="#edlc">mo<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">mo<gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/>pa</rdg><!--<rdg wit="#msba">mohaṅapəpa</rdg>--></app>,</l>
.<l n="b">maṅkin <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">humvat</lem><rdg wit="#msjc">hamvat</rdg></app>
kasujanmannirāvan,</l>
.<l n="c">kendran <app><lem wit="#msbb">tādəh</lem><rdg wit="#msja">kaḍəh</rdg><rdg
wit="#msjb">kaddhīh</rdg><rdg wit="#msjc">kaddhih</rdg><rdg wit="#msba">ta dveh</rdg><rdg
wit="#msbr">kāḍəh</rdg></app>
. kalivat <app><lem type="emn">yan</lem><rdg wit="#msja #msjb #msba #msbb">ya</rdg><rdg
wit="#msbr">yā</rdg></app> kabhukti,</l>
1945<l n="d">svecchā riṅ rāt <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sthira tovin</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">sira tovi</rdg></app> vimāla. [§13.2, no. 33] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>vimala</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 50.4 : <foreign>ṅkāneṅ toya druta<hi rend="check">vātormmimāla</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
1950<!--
.%a apəpa
.%b kasujanmani-->
.</div>
.
1955<div type="metrical" rend="met" met="bhramaravilasita">
.<!--% –––|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.31" n="31">
.<l n="a">yogya ṅvaṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">mabhyasa</lem><rdg wit="#msba
#msbb" cause="morphological">bhyasa</rdg><!--<rdg wit="#msbb">bhyaṣa</rdg>--></app>
sukha viratin,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">atyantevəh ri</lem><rdg wit="#msja">atyantevə̄niṅ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">atyantevəhni</rdg><rdg wit="#msbr">atyāntevəhni</rdg></app> vəna<pb
n="19v" edRef="#msba"/>ṅa kuśala,</l>
1960<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">śabdantārum</lem><rdg wit="#msjc"
cause="morphological">sabdantaruma</rdg></app> kusuma paḍanika,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba">devāṅrəṅva</lem><rdg wit="#msja">devaṅrəṅye</rdg><rdg
wit="#msjb">deva rəṅye</rdg><rdg wit="#msjc">devarə<gap reason="lost" quantity="2"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msbb">devarəṅə̄</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">devāṅrə̄ṅə̄</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">bhra<pb n="13r" edRef="#msbb"/>maravilasita</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>. [§13.2, no. 34] </l> </lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhramaravilasita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 47.4 : <foreign>lvir sambatniṅ <hi rend="check">bhramaravilaśita</hi></foreign>.</note>
1965 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="svāgatā">
.<!--% –⏑–|⏑⏑⏑|–⏑⏑|–⏓ %-->
1970<lg xml:id="candrakirana_14.03.32" n="32">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">mas maṇik juga</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" quantity="4" unit="character"/>ga</rdg></app> viśeṣa rikiṅ rāt,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ndan</lem><rdg wit="#msjb">nda</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">ndā</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">ləvih</lem><rdg
wit="#msjc">ləvəh</rdg></app> təmən <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">kasuśīlan</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">kaśuṣila</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">suśila</rdg></app>,</l>
.<l n="c">buddhi paṇḍita lavan <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">hupaśānta</lem><rdg
wit="#msbr">kupaśāntan</rdg></app>,</l>
1975<l n="d">svāgateṅ para taṅan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">matalaṅkup</lem><rdg
wit="#msba">atalaṅkap</rdg></app>. [§13.2, no. 35] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>svāgatā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 53.4 : <foreign><hi rend="check">svāgatā</hi>vəlasi rohta kasihyun</foreign>.</note>
. </app></listApp>
1980<!--%c upaśanta -->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="rathoddhatā">
.<!--% –⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏓ %-->
1985<lg xml:id="candrakirana_14.03.33" n="33">
.<l n="a">saṅ narendra sira <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">mībək iṅ</lem><rdg
wit="#msjb">miṅk iṅ</rdg><rdg wit="#msjc">miṅk ī</rdg></app> jagat,</l>
.<l n="b">tar vənaṅ <app><lem wit="#msbr">mupakareri</lem><rdg wit="#msja">mapakara
hī</rdg><rdg wit="#msjb">mapakari hi</rdg><rdg wit="#msjc">mapari hī</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">mupakare</rdg></app> saṅ viku,</l>
.<l n="c">byaktaniṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">kaviratin</lem><rdg
wit="#msba">kavanatin</rdg></app> maharddhika,</l>
.<l n="d">yāmr̥tāsuṅa vənaṅ <app><lem wit="#msba">rathoddhatā</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msbb">ratodaka</rdg><rdg wit="#msjc">ratodakā</rdg><rdg wit="#msbr">ratoḍakā</rdg></app>.
[§13.2, no. 36] </l></lg>
1990 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>rathoddhatā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 52.4 : <foreign>lot <hi rend="check">ratoddhata</hi> gatinta tanbəsur</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%b aṅupakāra-->
1995</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="madhugulāmr̥ta">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.34" n="34">
2000<l n="a">kiraṇa <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">pinakasuluh iṅ loka</lem><rdg
wit="#msjc">pi<gap reason="lost" quantity="7" unit="character"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">vulan amuhara</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" quantity="4" unit="character"/>hara</rdg></app> sukhaniṅ citta<pb n="8v"
edRef="#msjb" break="no"/>,</l>
.<l n="c">sa<pb n="8v" edRef="#msjb"/>kala kiraṇa hati saṅ <app rend="hide"><lem wit="#msja
#msjb #msba #msbb #msbr">pra<pb n="20r" edRef="#msba"/>jña</lem><rdg wit="#msjc">pragnya</rdg></app>,</l>
.<l n="d">vuvusira <app><lem wit="#msbr">ya madhugulāmrətta</lem><rdg wit="#msja">ya
maḍuvulamr̥tha</rdg><rdg wit="#msjb" cause="transposition">madu ya vulāmr̥ta</rdg><rdg
wit="#msjc">madu ya vulatāmr̥tha</rdg><rdg wit="#msba">ga maḍugulāmr̥ta</rdg><rdg
wit="#msbb">gha madhugulāmr̥tta</rdg></app>. [§13.2, no. 37] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2005 <lem>madhugulāmr̥ta</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 54.4 : <foreign>nda tan akalibaki tatā<hi rend="check">vr̥tta</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d madhugulāmr̥tta-->
.</div>
2010
.<div type="metrical" rend="met" met="bhikṣuka">
.<!--% –⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.35" n="35">
.<l n="a">yeka mārganiṅ
2015 <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">anəmvakən hayu</lem><rdg wit="#msja">anəmvakə<gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">anəmvanakən</rdg></app>,</l>
.<l n="b">saṅ vənaṅ makadulur <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">hajəṅnira</lem><rdg
wit="#msja">ta jəṅnira</rdg></app>,</l>
.<l n="c">nīti nāga ta <app><lem wit="#msba #msbb">sirān</lem><rdg wit="#msja">sira</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="additive">sireṅ tameṅ gīta</rdg><rdg wit="#msbr">sirā</rdg></app>
tameṅ gita,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msbr">śrūti</lem><rdg wit="#msja #msjc">svani</rdg><rdg wit="#msjb">svāni</rdg><rdg
wit="#msba">śrūṇi</rdg><rdg wit="#msbb">śruni</rdg></app> cihnani manah kabhikṣukan.
[§13.2, no. 38] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2020 <lem>bhikṣuka</lem>
. <note>Based on its pattern, <foreign>bhikṣuka</foreign> is clearly the other name
of <foreign>rathoddhata</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d saruni-->
.</div>
2025
.<div type="metrical" rend="met" met="drutavilambita">
.<!--% ⏑⏑⏑|–⏑⏑|–⏑⏑|–⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.36" n="36">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbr">paṅan</lem><rdg wit="#msbb"
cause="morphological">maṅan</rdg></app> inum si turū sukhaniṅ dadi,</l>
2030<l n="b"><app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">viṣaya</lem><rdg wit="#msjb">vaśaya</rdg><rdg
wit="#msjc">va<gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app> <app><lem
wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">rāga tumūt</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">ya</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb
#msbr">lavan tuha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c">si <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">tuha</lem><rdg wit="#msjc">taha</rdg></app>
yeka <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb">tinūtnikanaṅ</lem><rdg wit="#msjc">tinutnīknaṅ</rdg><rdg
wit="#msba">tinūt tikanaṅ</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">tinūt ikanaṅ</rdg></app> <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pati</lem><rdg wit="#msja">pa<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">dru<pb n="11v" edRef="#msja"/>tavilambita</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>taviləmbita</rdg></app>
janma punah-punah. [§13.2, no. 39] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>drutavilambita</lem>
2035 <note>Cf. Vr̥t 57.4 : <foreign><hi rend="check">drutavilambita</hi></foreign> yan
pagave lara.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vaṁśastha">
2040<!--% ⏑–⏑|––⏑|⏑–⏑|–⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.37" n="37">
.<l n="a">nahan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">tino<pb n="13v" edRef="#msbb"/>n</lem><rdg
wit="#msba">tikə̄n</rdg></app> saṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">viku</lem><rdg
wit="#msba" cause="morphological">paviku</rdg></app> niścayeṅ pati,</l>
.<l n="b">dumeh sirāmrih
. <app><lem wit="#msja #msbr">maṅusir</lem><rdg wit="#msba">maṅusī</rdg><rdg wit="#msjb">maṅusin</rdg><rdg
wit="#msjc">maṅuṅśi</rdg><rdg wit="#msbb">maṅusi</rdg></app> <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb">guhā</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
gunuṅ,</l>
2045<l n="c">avak <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">pinucchāpan</lem><rdg wit="#msba">pinuccāsan</rdg><rdg
wit="#msbb">pinuccāṣan</rdg></app>
. avas <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">hilaṅ<pb n="20r" edRef="#msba"/>nika</lem><rdg
wit="#msba">hila,nika</rdg><rdg wit="#msbb">hilanikā</rdg><!--<rdg wit="#msbr">hilaṅ
hikā</rdg>--></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">kadi</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> pva
. <app><lem wit="#msbr">vaṅśastha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhaṅśasthi</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">bhaṅśasti</rdg><rdg wit="#msjc">baṅṣasti</rdg>--><rdg wit="#msba">vaṅśasva</rdg><rdg
wit="#msbb">vaṅśāsva</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">sirāmudāṅidaṅ</lem><rdg
wit="#msba">sirāmuḍāṅhina</rdg><rdg wit="#msbb">sirāmudāṅhina</rdg></app>.</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2050 <lem>vaṅśastha</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 56.4 : <foreign>satoya<hi rend="check">vaṅśastha</hi> masuṅ srəpi
manah</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.
.<!--%%vīralalita n’est pas expliqué dans le vers, toṭaka-->
2055</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="toṭaka">
.<!--% ⏑⏑–|⏑⏑–|⏑⏑–|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.38" n="38">
2060<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">manaḍah</lem><rdg wit="#msjb"
cause="morphological">paṇaḍah</rdg></app> ta <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">gaṅan</lem><rdg wit="#msja">ga<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb">hatatāmirasa</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
quantity="3" unit="character"/>miraṣa</rdg><rdg wit="#msjb">mathavāmiraṣa</rdg><rdg
wit="#msjc">matha<gap reason="lost" quantity="4" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msbr">atavāmirasa</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">virasa</lem><rdg wit="#msja" cause="lexical">rinasa</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">bhiraṣa</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem
wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">ndan a<pb n="9r" edRef="#msjc"/>veh</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>veh</rdg></app> <app
rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">sukhacitta</lem><rdg wit="#msja">śukacittya</rdg><rdg
wit="#msjb">śukacintya</rdg><rdg wit="#msjc">śukacinta</rdg></app> rasa,</l>
.<l n="c">rasaniṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">mahurip</lem><rdg wit="#msjc"
cause="subtractive">mahuri</rdg></app> ya katon
. <app rend="hide"><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">rinasan</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">rinaṣa</rdg></app>,</l>
.<l n="d">rasamātra <app><lem type="emn">ya toṭaka</lem><rdg wit="#msja">ratodaka</rdg><rdg
wit="#msjb">ya todaka</rdg><rdg wit="#msjc">ṣa todaka</rdg><rdg wit="#msba #msbr">ratodḍata</rdg><rdg
wit="#msbb">ravoḍata</rdg><note>The name <foreign>rathoddhata</foreign> cannot be
applied here due to the meter pattern is different with <foreign>rathoddhata</foreign>
meter, which has been demonstrated in stanza 33.</note></app> <app><lem wit="#msja
#msjb #msba #msbb #msbr">tulya</lem><rdg wit="#msjc">kulya</rdg></app> kilat.</l></lg>
2065 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>toṭaka</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 58.4 : <foreign>kuṅikāvətu <hi rend="check">toṭaka</hi>gītarasa</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
2070
.<div type="metrical" rend="met" met="rasanetra">
.<!--%_ u u | _ u_ {\tiny {\metricsymbols{}}}
.%{Cf. Vr̥t : \jk{}.} \textbf{}
.%Rubinstein menganggap metrum ini bernama (D)virasanetra, tetapi di teks bernama Rasanetra;
pola metrum sama dengan Wijayanti-->
2075<lg xml:id="candrakirana_14.03.39" n="39">
.<l n="a">paṅgaga paṅpuṅ,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">paṅgaga</lem><rdg wit="#msjc">peṅgaga</rdg></app>
petən,</l>
.<l n="c">paṇḍula tulya,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">riṅ rasanetra</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">ri</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">virasanetra</rdg></app>. [§13.2, no. 42] </l></lg>
2080</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="śrīpuṭa">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–––|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.40" n="40">
2085<l n="a">tuhu <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">mata</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">mabha</rdg></app> ya sukhenak <app><lem wit="#msja
#msjb #msbr">bhoganiṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msba"
cause="morphological">bhogaṅ</rdg><rdg wit="#msbb" cause="morphological">bhoga</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">rāt</lem><rdg wit="#msjc">rət</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ri tutuk ika tan <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">aṅgəh</lem><rdg
wit="#msjc">agəṅ</rdg></app> tuṣṭa <app rend="hide"><lem type="emn">riṅ</lem><rdg
wit="#msjb">rī</rdg><rdg wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">ri</rdg></app> heṅ,</l>
.<l n="c">viṣaya <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">si tama</lem><rdg wit="#msja">si
kama</rdg><rdg wit="#msjb">śinaṅtama</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">śima</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">humvat rāga</lem><rdg wit="#msjc">hummat
raga</rdg></app> vr̥ddhi,</l>
.<l n="d">riṅ avasana katr̥ṣṇan <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">śrīpuṭāśā</lem><rdg
wit="#msja #msjb">śrīpucāśa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">śrīpucāsa</rdg>--><rdg wit="#msjc">śravuda<gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/></rdg></app>. [§13.2, no. 43] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2090 <lem>śrīpuṭa</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 61.4 : <foreign>səkarika ruru maṅde <hi rend="check">śrīpuṭa</hi>nya</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d avasāna-->
.</div>
2095
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumavicitrā">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑––|⏑⏑⏑|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.41" n="41">
.<l n="a">ləhə<pb n="21r" edRef="#msba"/>ṅ <app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">atikā</lem><rdg
wit="#msjb">ātəka</rdg></app> saṅ parahita buddhi,</l>
2100<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">mayaśa</lem><rdg wit="#msjc"
cause="additive">mayasa ta</rdg></app> <app><lem rend="check" type="emn">sinambyan</lem><rdg
wit="#msja" cause="morphological">sinambī</rdg><!--<rdg wit="#msjb">ṣinambi</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr" cause="morphological">sinambi</rdg></app> <app><lem
wit="#msbr">maṅuluri</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">maṅuluy i</rdg></app>
dharma,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mati</lem><rdg wit="#msja">ma<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr #msbb">mahurip</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>hurip</rdg><rdg wit="#msba" cause="morphological">ahuripa</rdg><!--<rdg
wit="#msbb" cause="morphological">ahurip</rdg>--></app> kastavanira laṅgəṅ,</l>
.<l n="d">sira ta<pb n="11r" edRef="#msbr" break="no"/> pinūjeṅ
. <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">kusumavicitra</lem><rdg wit="#msjc">kusummavidhitra</rdg></app>.
[§13.2, no. 45] </l></lg>
2105 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>kusumavicitra</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 59.4 : <foreign>apulaṅavor mvaṅ <hi rend="check">kusumavicitra</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%b sinambi/sinambe?-->
2110</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhujaṅgaprayatna">
.<!--% ⏑––|⏑––|⏑––|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.42" n="42">
2115<l n="a">pəjah <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">pveka</lem><!--<rdg wit="#msjc">pvekaṅ</rdg>--><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">pveki</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">saṅ</lem><rdg wit="#msjc">sa</rdg></app>
vus lanā puṇya <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjc">ri</rdg></app>
rāt,</l>
.<l n="b">umantuk sireṅ <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">svargaloka</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">sargaloka</rdg></app><pb n="14r" edRef="#msbb" break="no"/> hyaṅ
indra,</l>
.<l n="c">yayan <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">bhāvacakra</lem><rdg
wit="#msjc">bavabagra</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">ndan</lem><rdg wit="#msjc">njan</rdg><rdg wit="#msbr">ndak</rdg></app>
olih
2120 <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">salambvan</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">salambyən</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">ləhəṅ</lem><rdg wit="#msjc">lətə</rdg></app><pb
n="9r" edRef="#msjb" break="no"/> saṅka ri <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">crol</lem><rdg
wit="#msja">jrol</rdg><rdg wit="#msjc">dhrosen</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msbb">bhujaṅga<pb n="12r" edRef="#msja"/>prayatna</lem><rdg
wit="#edlc"><lacunaEnd/>prayatna</rdg><rdg wit="#msja">bhuja<gap reason="lost" quantity="1"
unit="character"/>prayatna</rdg><rdg wit="#msjc">bhujaṅgapra<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>tna</rdg><rdg wit="#msba">bhujaṅgaprayata</rdg><rdg wit="#msbr">bhujāṅgaprayata</rdg></app>.
[§13.2, no. 48] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhujaṅgaprayatna</lem>
2125 <note>Cf. Vr̥t 62.4: <foreign>bhramanteṅ taman lvir <hi rend="check">bhujaṅgaprayāta</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhramitākṣara">
2130<!--% ⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.43" n="43">
.<l n="a">aparan kunaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">phalanikaṅ</lem><rdg
wit="#msbb" cause="subtractive">phalakaṅ</rdg></app> kuhaka,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">inaləm</lem><rdg wit="#msjb">banaləm</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tahāsukha</lem><rdg
wit="#edlc">ta asukha</rdg></app> madoh mata ya,</l>
.<l n="c">śata <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">janma-janma</lem><rdg
wit="#msbr" cause="haplography">janma</rdg></app> saparanya cəmər,</l>
2135<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">bhramitākṣaranya</lem><rdg
wit="#msbb">pramitāksaranya</rdg></app> saparanya tivas. [§13.2, no. 49] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhramitākṣara</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 65.4 : <foreign><hi rend="check">bhramitākṣarā</hi>muya mulatiṅ kalaṅən</foreign>.</note>
. </app></listApp>
2140</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vaiśvadevī">
.<!--% –––|–––|⏑––|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.44" n="44">
2145<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">hetunyan prihən</lem><rdg
wit="#edlc">teku nyan prin</rdg></app> taṅ ulah sādhubuddhi,</l>
.<l n="b">āpan vyartha <app><lem wit="#msjb #msjc">tāpa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb">kapva</rdg><rdg wit="#msbr">tapvā</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">suśīla</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msbb">suśala</rdg></app> <app><lem rend="check" wit="#msjb #msbr">vruheriṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>heriṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">vr̥heṅri</rdg><rdg wit="#msba #msbb">vruh eliṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">siṅ vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">siṅ ṅvaṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">siṅ ṭaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">śiṅ va</rdg><rdg wit="#msba">aṅvā</rdg><rdg
wit="#msbb">aṅva</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">saṅū</rdg></app> <app><lem
wit="#msba #msbb #msbr">sādhv</lem><rdg wit="#edlc #msja">sanva</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">sanv</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">atambəha</lem><rdg wit="#edlc #msja">matambə</rdg><rdg
wit="#msjc">atambəta</rdg></app> riṅ
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">rāmareṇa</lem><rdg wit="#edlc">ramarema</rdg></app>,</l>
2150<l n="d">maṅkā strī <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">yan</rdg></app> satya ya
. <app><lem type="emn">taṅ</lem><rdg wit="#msja">tā</rdg><rdg wit="#edlc #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">ta</rdg></app>
. <app><lem type="norm">vaiśvadevī</lem><rdg wit="#edlc #msjb">viśvadevī</rdg><rdg
wit="#msja">viṣvadevī</rdg><rdg wit="#msjc">visvadevi</rdg><rdg wit="#msba #msbb">viśvadevi</rdg><rdg
wit="#msbr">vīśvadevi</rdg><note>The meter name in the list is <foreign>satyadevī</foreign>.</note></app>.
[§13.2, no. 50] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>vaiśvadevī</lem>
2155 <note>Cf. Vr̥t 63.4 : <foreign>śobhāṅ māhantən <hi rend="check">vaiśvadevy</hi>
aṅgaluntaṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
. </div>
.
. <div type="metrical" rend="met" met="turagagati">
2160<!--% -–⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.45" n="45">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb">dvaniṅ</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">dvananiṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">dohnaniṅ</rdg><rdg wit="#msbr">ndvaniṅ</rdg></app> vvaṅ ahurip <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">śaraṇagata</lem><rdg wit="#msba" cause="subtractive">śaragata</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">mareṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc" cause="lexical">masiheṅ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">mahsiheṅ</rdg>--></app> agati
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">sarva</lem><rdg wit="#msjb">sarvya</rdg></app>
kasih arəp,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">yapvan</lem><rdg wit="#msjb">yapa
tan</rdg></app> vənaṅa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sāma</lem><rdg
wit="#edlc">haśama</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tapasana</lem><!--<rdg
wit="#edlc">taśanaha</rdg>--><rdg wit="#edlc #msja">taśaṇaha</rdg></app>,</l>
2165<l n="d">ləhəṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">matəmahan</lem><rdg
wit="#msjc">mātməhan</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">turagagati</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja">tu<gap reason="lost" unit="character"
quantity="4"/></rdg></app>. [§13.2, no. 85]</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>turagagati</lem>
. <note>This meter pattern actually refers to the Āryā meter (loose schema).</note>
. </app></listApp>
2170</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="navamālinī">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.46" n="46">
2175<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">syapa</lem><rdg wit="#edlc">tupa</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>pa</rdg></app> sira
tan
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">paṅastava</lem><rdg wit="#msjc">paṅastapa</rdg></app>
suśīla,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">matuha</lem><rdg wit="#msjc">saṅ
tuha</rdg></app> rare paḍa vruh ika <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tan</lem><rdg
wit="#edlc">kan</rdg></app> sor,</l>
.<l n="c">kunaṅ ivəh iṅ vənaṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">praṇata</lem><rdg
wit="#edlc">pranaśa</rdg><rdg wit="#msjc">pra<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">bhakti</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kadi navamā<pb n="9v"
edRef="#msjc"/>linī</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/>laṇi</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb">jugani</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jugabhi</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">jugabbi</rdg>--><rdg wit="#msbr">juga ri</rdg></app> sojar. [§13.2, no.
51] </l></lg>
2180 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>navamālinī</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 64.4 : <foreign>abhi<hi rend="check">navamālinī</hi> tilatilamnya</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
2185
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumapadānta">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑––|⏑⏑⏑|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.47" n="47">
.<l n="a">mataṅ ika<pb n="22r" edRef="#msba" break="no"/><pb n="14v" edRef="#msbb"
break="no"/> saṅ
2190 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vruh</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">vru</rdg></app> gumagap
. <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">ikaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msjc
#msbr">ika</rdg></app> me-</l>
.<l n="b" enjamb="yes">-vəh anumaneṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">rāt</lem><rdg
wit="#msba">raṅ</rdg><rdg wit="#msbb">rā</rdg></app> <app><lem rend="hyphenright"
wit="#msjb #msba #msbb">ṅuni-ṅuniṅāpuṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṅuni<gap reason="lost"
unit="character" quantity="4"/></rdg><rdg wit="#msjc">ṅuni-ṅuniṅ apu</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="haplography">ṅuniṅāpuṅ</rdg></app></l>
.<l n="c"><app><lem rend="hyphenleft" wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">guṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">apan</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>n</rdg></app> ikaṅ
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vruh</lem><rdg wit="#edlc #msja">vah</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">mavara-varah</lem><rdg wit="#msba"
cause="haplography">mavarah</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">doh</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">do</rdg></app>,</l>
2195<l n="d"><app><lem wit="#msba #msbb">bhaya tan</lem><rdg wit="#edlc">prayatana</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">paya tan</rdg><rdg wit="#msbr">bhiya tan</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">asiṅ vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc">sīkaṅ</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">asī kaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">asi kaṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kusumapadānta</lem><rdg wit="#msba" cause="subtractive">kusumadanta</rdg><rdg
wit="#msbr">kusumasadānta</rdg></app>. [§13.2, no. 52] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>kusumapadānta</lem>
2200 <note>Based on its pattern, <foreign>kusumapadānta</foreign> is clearly the other
name of <foreign>kusumavicitra</foreign> in stanza 41.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d āyatana?-->
.</div>
.
2205<div type="metrical" rend="met" met="praharṣiṇī">
.<!--% –––|⏑⏑⏑|⏑–⏑|–⏑–|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.48" n="48">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbr">lvirniṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">lvirni</rdg><rdg wit="#msbb">lvirnikaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">vvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">vva</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb">varas</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">avaras</rdg></app>
agələm lanā vinasvās,</l>
.<l n="b">vruh <app rend="hide"><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">mojar riṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">mojār iṅ</rdg><rdg wit="#edlc #msjc">mojar iṅ</rdg></app> a<pb n="11v"
edRef="#msbr"/>lara tan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tahekaṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">tahekiṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">evəh</lem><rdg wit="#edlc #msja">evə̄</rdg> </app>,</l>
2210<l n="c">vvaṅ prajñā sugih aṅajap <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">jugul</lem><rdg
wit="#msjc">āgal</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">daridra</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">darindra</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">mevəh</lem><rdg wit="#msjc">me<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app> <app><lem wit="#msbr">vvaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">ṅvaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbb #msbr">maṅanumata</lem><rdg wit="#edlc #msja">maṅa<gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">manumathā</rdg><!--<rdg wit="#msba
#msbb #msbr">aṅanumata</rdg>--></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">praharṣiṇī</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">prahāśiṇī</rdg><rdg wit="#msjc">prahasini</rdg></app><pb
n="12v" edRef="#msja" break="no"/> len. [§13.2, no. 53] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>praharṣiṇī</lem>
2215 <note>Cf. Vr̥t 67.4 : <foreign>sāsiṅ rāmya mamuhara <hi rend="check">prahārṣiṇī</hi></foreign>
tvas.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="rucirā">
2220<!--% ⏑–⏑|–⏑⏑|⏑⏑–|⏑–⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.49" n="49">
.<l n="a">ya hetu saṅ vruha kulamitra <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">gəṅ taha</lem><rdg wit="#edlc">gətaha</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">uṣādha</lem><rdg wit="#edlc">upaḍa</rdg><rdg
wit="#msja">upāḍa</rdg></app> tapva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">hinanakən</lem><rdg
wit="#msba">tinanakən</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">pasaṅgrahan</lem><rdg
wit="#edlc" cause="morphological">sasaṅgraha</rdg><rdg wit="#msja #msjc #msba #msbb"
cause="morphological">pasaṅgraha</rdg><!--<rdg wit="#msba #msbb #msjc">pasaṅgraha</rdg>--></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc #msba #msbb #msbr">ivəhnikiṅ</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">ivə̄niki</rdg><rdg wit="#msjb">ivənikiṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">giṇa</lem><rdg wit="#msbr">ginu</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">mahurip</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbb"
cause="morphological">mahuripa</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbr">sadāsukha</lem><rdg wit="#msba">uṣaḍasuka</rdg><rdg wit="#msbb">ṣasadasuka</rdg></app>,</l>
2225<l n="d">nahan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">katon</lem><rdg
wit="#edlc">taton</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">surucira</lem><rdg
wit="#edlc" cause="subtractive">rucira</rdg><rdg wit="#msja #msjc" cause="subtractive">śucira</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">sucīra</rdg><!--<rdg wit="#msjc">ṣucira</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msbr">nitya</lem><rdg wit="#edlc">səna tan</rdg><rdg wit="#msja">snātan</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">snaha</rdg><rdg wit="#msba">spuṭa</rdg><rdg wit="#msbb">spuṭā</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">sādhana</lem><rdg wit="#edlc">paḍana</rdg><rdg
wit="#msja">pādhana</rdg><rdg wit="#msjc">saṅ daṇa</rdg></app>.<pb n="22v" edRef="#msba"
break="no"/> [§13.2, no. 54] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>rucirā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 68.4 : <foreign>ləyəplaṅə̄nika <hi rend="check">rucirā</hi>ṅuṅaṅ
lurah</foreign>. Its name in the list of CK is <foreign>śasadana</foreign>.</note>
2230 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="mattamayūrā">
.<!--% –––|––⏑|⏑––|⏑⏑–|⏓ %-->
2235<lg xml:id="candrakirana_14.03.50" n="50">
.<l n="a">tan <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">mevəh</lem><rdg wit="#edlc
#msja">mevə̄</rdg><rdg wit="#msjc">evəh</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msba #msbb #msbr">lvirniṅ</lem><rdg wit="#msjb">lirniṅ</rdg><rdg wit="#msjc">lvirni</rdg></app>
yaśa de saṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbr">karuṇeṅ</lem><rdg wit="#msjc">karuheṅ</rdg><rdg
wit="#msbb">karaṇeṅ</rdg></app><pb n="9v" edRef="#msjb" break="no"/> rāt,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">vvat</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">mvaht</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">vve</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">səṇḍaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msba #msbb" cause="orthographical">səñjaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">səndā</rdg></app>
śāla <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vihārāśrama</lem><rdg wit="#msjc">viha<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ma</rdg></app> <app rend="hide"><lem
type="norm">bodhi</lem><rdg wit="#edlc">boddhiṅ</rdg><rdg wit="#msja #msbb">boddhi</rdg><rdg
wit="#msjb">bhoddhī</rdg><rdg wit="#msjc">bo<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg
wit="#msba">bodḍi</rdg><rdg wit="#msbb">bodḍī</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pəh</lem><rdg wit="#msjc">pə̄ṅ</rdg></app>
mantra <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">mva</rdg></app>
taṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">gulikā</lem><rdg wit="#msjb #msbb #msba">guligā</rdg><rdg
wit="#msjc">guliṅga</rdg><rdg wit="#msbr">gulīga</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kāyaśa</lem><rdg wit="#msba #msbb">ta yaśa</rdg><rdg wit="#msbr">tāyaśa</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">donya</lem><rdg wit="#msjc">dohnya</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msba #msbb #msbr">kasyāsihniṅ mattamayūrā</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">kaśyāṣih nimitta mayurā</rdg><rdg wit="#msjc">kaṣyasih
nimitta mayura</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ta</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">tan</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kiniṅkin</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">kininkin</rdg></app>.
[§13.2, no. 55] </l></lg>
2240 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>mattamayūrā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 70.4 : <foreign>kagyatdeniṅ śabda nikaṅ <hi rend="check">mattamayūra</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
2245
.<div type="metrical" rend="met" met="sambaddha">
.<!--% –––|––⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–= %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.51" n="51">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sugyekā</lem><rdg wit="#edlc">śuddhyekā</rdg><rdg
wit="#msja">śudyeka</rdg></app> saṅ vruh haləpakəna <app rend="hide"><lem wit="#msba
#msbb #msbr">kinatvāṅan</lem><rdg wit="#edlc">kinatyə̄ṅan</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">kinatyəṅan</rdg></app>,</l>
2250<l n="b">āpan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">śuddhāmbəknira</lem><rdg
wit="#msjc">ṣuddhambəkira</rdg></app> kadi variṅi<pb n="15r" edRef="#msbb"/>n <app><lem
wit="#msba #msbb #msbr">māvan</lem><rdg wit="#edlc">māpan</rdg><rdg wit="#msja #msjb">mapan</rdg><rdg
wit="#msjc">arvan</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb">mībək kaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjc">mībə̄ṅ kaṅ</rdg><rdg wit="#msba">maṅbəki kaṅ</rdg><rdg wit="#msbb">maṅhəbəki
kaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">pāṅhəbəkīkaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">rāt</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="dittography">rāt
rāt</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">kapva</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msbr">kani</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">ta</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">sihira təkeṅ</lem><rdg wit="#edlc">sirat
teṅ</rdg><rdg wit="#msja">sira təkeṅ</rdg><rdg wit="#msjc">siraṅ ta təke</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">sattva</lem><rdg wit="#edlc">śitva</rdg><rdg
wit="#msjc">satya</rdg></app>,</l>
2255<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">puñcakniṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">puñcaknikaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">crol</lem><rdg wit="#msjc">dhoṅ</rdg></app> ṅvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb">gumavaya</lem><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">gumavay
i</rdg></app> sira <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sambaddha</lem><rdg
wit="#msba #msbb">səmvada</rdg><rdg wit="#msbr">sə̄mvāḍā</rdg></app>. [§13.2, no.
56] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>sambaddha</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 73.4 : <foreign>prāpt<hi rend="check">āsambādhā</hi>tryanəkakəna
vuvusni ṅvaṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
2260</div>
.<!-- zapa 27may2025 -->
.<div type="metrical" rend="met" met="aparājitā">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑–|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.52" n="52">
2265<l n="a">tasik upamani saṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">dhaneṣṭi</lem><rdg
wit="#msjc">dhane<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>naṣṭi</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tamar</lem><rdg wit="#msba">ma</rdg><rdg wit="#msbb">dharma</rdg><rdg
wit="#msbr">tamaṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">pahī</lem><rdg wit="#msja">pahiṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">papupulanika</lem><!--<rdg
wit="#edlc #msba #msbb">papupulaniṅ</rdg><rdg wit="#msja">papuphulaniṅ</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">paphulaniṅ</rdg></app> mās lanā təka tan pinet,</l>
.<l n="c">sujana<pb n="23r" edRef="#msba" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb">gunuṅa</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">yatika</rdg></app>
<app><lem wit="#msbr">puñcakanya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">puṇḍakanya</rdg></app>
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mamətvakən</lem><rdg wit="#edlc">maməbvakən</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">mamtyakən</rdg>--></app>,</l>
.<l n="d">kaluṣa <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">təvas</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">tvas</rdg><rdg wit="#msjc">tvəs</rdg></app> <app><lem wit="#msjb">aṅol</lem><rdg
wit="#msjc #msba #msbb #msbr">aṅel</rdg><rdg wit="#edlc #msja">aṅe<gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">kədə̄</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">maparājita</lem><rdg wit="#edlc"><supplied reason="omitted">aparā</supplied>jitā</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>jita</rdg></app>. [§13.2,
no. 47] </l></lg>
2270 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>aparājitā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 74.4 : <foreign>yadi katəkaha riṅ jaladhy <hi rend="check">aparājita</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
2275
.<div type="metrical" rend="met" met="praharaṇakalikā">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.53" n="53">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">narapati</lem><rdg wit="#msjb">narapata</rdg></app>
kadi bahni
2280 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">dumilah apanas</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="lexical">katara riṅ apan</rdg></app>,</l>
.<l n="b">asiṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">umulat</lem><rdg
wit="#edlc">umulut</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">arəs</lem><rdg wit="#msjc">aṅrəs</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbr">mavədi</lem><rdg wit="#msbb">avədi</rdg></app> giri-girin,</l>
.<l n="c"><app rend="check"><lem wit="#msba #msbb #msbr">alas alaya</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">varaga laya</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">gəsəṅ</lem><rdg wit="#edlc">guəṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb
#msba #msbb #msbr">kalana</lem><rdg wit="#edlc">kalaa</rdg><rdg wit="#msjc">kalaṅha</rdg></app>
paravaśa,</l>
.<l n="d">kadi <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ta</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ka</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pinu<pb
n="10r" edRef="#msjc"/>sus iṅ</lem><rdg wit="#msjc">pi<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>sus ī</rdg></app> praharaṇakalikā.<pb n="12r" edRef="#msbr" break="no"/>
[§13.2, no. 58] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2285 <lem>praharaṇakalikā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 75.4 : <foreign>kita juga turidaha <hi rend="check">praharaṇakalikā</hi>.</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
2290<div type="metrical" rend="met" met="basantatilakā">
.<!--% ––⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|⏑–⏑|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.54" n="54">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tulya</lem><rdg wit="#msjc">latulya</rdg></app>
prasāda sira saṅ muniman pinūja,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tan sah</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">tar sah</rdg><rdg wit="#msjc">tar mah</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tamo<pb n="13r" edRef="#msja"/>laha</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/>ya</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="2" unit="character"/>laha</rdg></app> samādhi <app><lem rend="check"
wit="#msba #msbb #msbr">śivātmaliṅga</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="lexical">sakāla
liṅga</rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">sakala liṅga</rdg><!--<rdg wit="#msja">śakāla
liṅga</rdg><rdg wit="#msjc">śakala liṅga</rdg>--></app>,</l>
2295<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">siṅ</lem><rdg wit="#edlc">si</rdg><rdg
wit="#msjc">sī</rdg></app> vvaṅ mulat praṇata bhakti <app><lem wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">manojavātvaṅ</lem><rdg wit="#edlc">manojña vākya</rdg><rdg wit="#msja">manojña
pātyəṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">āpan basantatilakāmbək <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">ayunya</lem><rdg
wit="#edlc #msja">ayunta</rdg><rdg wit="#msba #msbb">ayunda</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">tinvan</lem><rdg wit="#msba #msbb">tinvat</rdg></app>.
[§13.2, no. 61] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>basantatilakā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 76.4 : <foreign>saṅ lvir <hi rend="check">vasantatilakāsika</hi>
riṅ hatiṅku</foreign></note>
2300 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="maṇiguṇanikara">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
2305<lg xml:id="candrakirana_14.03.55" n="55">
.<l n="a">syapa<pb n="23v" edRef="#msba" break="no"/> tan atakuta mulati <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">munivara</lem><rdg wit="#msjc">munivarah</rdg></app>,</l>
.<l n="b">təkap i samahita ya kadi gunuṅ apuy,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">brata japa</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ginəlarira</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="morphological">ginəlara</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="syntactic">ginəlaran i</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">mamənuhi rāt</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="5" unit="character"/>t</rdg></app>,<pb n="15r" edRef="#msbb"
break="no"/></l>
.<l n="d">kalana <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kəḍik ika</lem><rdg wit="#msjc">kḍik
ika ya</rdg><rdg wit="#msba #msbr">kḍika ya</rdg><rdg wit="#msbb">kədik kaya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msba #msbb #msbr">maṇiguṇanikara</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja #msjb">mamiguṇanikara</rdg><rdg wit="#msjc">magunaṇikara</rdg></app>.
[§13.2, no. 59] </l></lg>
2310 <listApp type="parallels"><app><lem>maṇiguṇanikara</lem><note>Cf. Vr̥t 77.4 : <foreign>suka
<hi rend="check">maṇi guṇanikara</hi>nika yanimaləm</foreign>. It should be noted
that <foreign>maṇiguṇanikara</foreign> described in CK has 14 syllables, while those
which is provided in Vr̥t has 15 syllables. </note></app></listApp>
.<!--%b samāhita-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="mālinī">
2315<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–––|⏑––|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.56" n="56">
.<l n="a"> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sahana-hananikeṅ</lem><rdg
wit="#edlc">sahana taṇanikiṅ</rdg></app> rāt rakva tan
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">vyarthabhakti</lem><rdg wit="#msjb">yamabhaktī</rdg><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">yāmabhakti</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ri yativara nihan <app><lem wit="#msjb #msjc">tādeṅkva</lem><rdg wit="#edlc">tādenka</rdg><rdg
wit="#msja">tādenkva</rdg><rdg wit="#msba #mbb #msbr">tādenya</rdg></app> <app><lem
wit="#msba #msbb #msbr">namyātalaṅkup</lem><rdg wit="#edlc #msja">nātha talaṅkup</rdg><rdg
wit="#msjb">nāna talaṅkup</rdg><rdg wit="#msjc">natha talaṅkup</rdg></app>,</l>
2320<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sakaharəpira</lem><rdg wit="#msjc">sakarəpara</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">sakarəpira</rdg></app> <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">siddhābhakti
riṅ</lem><rdg wit="#edlc">siddhabyaktaniṅ</rdg><rdg wit="#msja">sidḍibhyaktaniṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">siddhābhaktī raṁ</rdg></app> hyaṅ <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbr">paḍātvaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">pada tyəṅ</rdg><rdg wit="#msja #msjb">paḍa tyəṅ</rdg><rdg wit="#msjc">padha
tyəṅ</rdg><rdg wit="#msbb">padhātyəṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">malakaluṣanireṅ jro <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mālinīnā<pb
n="10r" edRef="#msjb" break="no"/>ma</lem><rdg wit="#edlc">mālinī<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>ma</rdg></app> kumlab. [§13.2, no. 60] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>mālinī</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 78.4 : <foreign>mamuharaha sihiṅ jan<hi rend="check">mālini</hi>pteṅ
laronəṅ</foreign>.</note>
2325 </app></listApp>
.<!--%a anīkeṅ -->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="mr̥dukaralalita">
2330<!--% –––|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|––⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.57" n="57">
.<l n="a">sakveh tāmrih <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mataki-taki</lem><rdg
wit="#edlc">mataki-tati</rdg></app> kasantoṣan lvāmbək,</l>
.<l n="b">hayva <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">prajñan</lem><rdg wit="#msjb">prañjñā</rdg><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">prajñā</rdg></app> kativas ika tan <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc #msba #msbb #msbr">aṅgan</lem><rdg wit="#msjb">aṅgva</rdg></app> <app><lem wit="#msjb
#msjc #msbr">ko<pb n="24v" edRef="#msba"/>rurva</lem><rdg wit="#edlc #msja">kururva</rdg><rdg
wit="#msba">korūra</rdg><rdg wit="#msbb">korura</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">puṅguṅ gə̄ṅən</lem><rdg wit="#msba">puṅguṅən</rdg><rdg
wit="#msbb">puṅguṅə̄n</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb">tivas ati kalələb</lem><rdg
wit="#edlc">tivas thika marərəb</rdg><rdg wit="#msja">tivas śika malələb</rdg><rdg
wit="#msba">tivasa kta lələb</rdg><rdg wit="#msbr">tivas aki talələb</rdg></app> maṅkin
kleśa,</l>
2335<l n="d">yogyāṅambək <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mr̥dukaralalitā</lem><rdg
wit="#edlc">mr̥ḍutaralalitā</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">gə̄gə̄ntāmrih</lem><rdg
wit="#edlc">gəgintāmrih<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">gəgyənta mrih</rdg></app>.
[§13.2, no. 62] </l></lg>
.<!--%d gəgə̄ntāmrih-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kuvalayakusuma">
2340<!--% ––⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|––⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.58" n="58">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">vvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">vva</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msbb #msbr">nīca</lem><rdg wit="#msjc">nidhdha</rdg><rdg
wit="#msba">nīcla</rdg></app> mitra sujana sakarəṅ buddhinyātut,</l>
.<l n="b">tan <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">maṅga</lem><rdg
wit="#msja">aṅga</rdg></app> yan <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">paḍa</lem><rdg
wit="#msjc">padhu</rdg></app> sujana paḍa <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">crol</lem><rdg
wit="#msja">jrol</rdg><rdg wit="#msbr">cro</rdg></app> satyātūt,</l>
2345<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">sojarny</lem><rdg wit="#msjb">śojany</rdg></app>
atūt <app><lem wit="#msbb #msbr">silih iriṅ iṅ</lem><rdg wit="#msja">śilihiriṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">silihiraṅ</rdg><rdg wit="#msjc">ṣinpilih iriṅ</rdg><rdg wit="#msba">silih
iriṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbr">asihnyāpāṅoṣṭhan</lem><rdg wit="#msja
#msjb" cause="morphological">aṅasihna paṅoṣṭan</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">aṅasihnā
pañoṣṭan</rdg><rdg wit="#msbb" cause="morphological">aṅasiḥnyāpāṅoṣṭan</rdg></app>,</l>
.<l n="d">kumbaṅ lavan <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kuvalayakusuma</lem><rdg wit="#msja">kavalayakuśuma</rdg><rdg
wit="#msjb">kamalaya kuśuma</rdg><rdg wit="#msjc">kaṅ mayakuśuma</rdg></app> <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">lvirnyan</lem><rdg wit="#msbr">lvinyan</rdg></app>
meriṅ. [§13.2, no. 63] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>kuvalayakusuma</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 72.4 : <foreign>madhyanyāñjrah <hi rend="check">kuvalayakusumanya</hi>
mrikmar</foreign>.</note>
2350 </app></listApp>
.<!--%b maṅgā-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="giriśa">
2355<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–––|––⏑|⏑⏑⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.59" n="59">
.<l n="a">munivara sira <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">satyeṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="syntactic">śatya</rdg></app><pb
n="13v" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">sādhyāṅarcana</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">saddhyabadhdhaḅa</rdg></app><pb
n="12v" edRef="#msbr" break="no"/> <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">satata</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">thata</rdg></app>,</l>
.<l n="b">tan <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">alupa</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msba" cause="subtractive">alu</rdg></app> <app><lem
wit="#msba #msbb #msbr">satatāmrih-<pb n="16r" edRef="#msbb"/>mrih</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="haplography">satatāmrih</rdg><rdg wit="#msjc">səṅ
tatyamrih</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb">śuddhabrata</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">mabhratā taya</rdg><rdg wit="#msjc">maṅrat tata
ya</rdg><rdg wit="#msbb">nūśūdḍabrata</rdg></app>
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ginəgə̄</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">ginəgən</rdg><rdg wit="#msjc">gənəgən</rdg></app>,</l>
2360<l n="c"><app><lem wit="#msba">mavaraṇa</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">maradhana</rdg><rdg wit="#msjc #msbr">maradana</rdg><rdg wit="#msbb" cause="transposition">maravana</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sukhaniṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">rā<pb n="24v"
edRef="#msba"/>t sih saṅ hyaṅ tulusa masih</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">brata tapa <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">si</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app> samādhī <app><lem wit="#msjb #msjc">nityā</lem><rdg wit="#msba">pra
hyā</rdg><rdg wit="#msbb">prayā</rdg><rdg wit="#msbr">prāyā</rdg></app> sevana giriśa<pb
n="10v" edRef="#msjc" break="no"/>. [§13.2, no. 44] </l></lg>
.<!--%d nitya-->
.</div>
.
2365<div type="metrical" rend="met" met="kusumāyudha">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.60" n="60">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjc #msbr">ya ta</lem><rdg wit="#msjb #msba">ya</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">satataṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>tata<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg
wit="#msjc">satatan</rdg></app> hayu <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tinaki-taki</lem><rdg
wit="#msja">tinaki-takin</rdg><rdg wit="#msjb">tinaki-takīn</rdg><rdg wit="#msjc">tinakī-takin</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">hilaṅanikaṅ</lem><rdg wit="#msja">ilaṅan<gap
reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app>
2370 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">daśamala</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">madana</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>madana</rdg></app>,</l>
.<l n="c">ya <app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">juga</lem><rdg wit="#edlc">vuga</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">sudhīramata</lem><rdg wit="#msjb">sudəramata</rdg></app>
ya linagan,</l>
.<l n="d">kadi kusumāyudha <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">maṅani</lem><rdg
wit="#msba" cause="additive">vəruhaṅani</rdg><rdg wit="#msbb" cause="additive">vruha
maṅani</rdg></app> hati. [§13.2, no. 64] </l></lg>
.</div>
2375
.<div type="metrical" rend="met" met="bhujagavilasita">
.<!--% ⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<!--% sa|na|na|ra|na|bha|na|laga %-->
.<!--% ⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏓⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ (from Rubinstein)%-->
2380<lg xml:id="candrakirana_14.03.61" n="61">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">nda <app><lem wit="#msjb #msjc">nahan</lem><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">nihan</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msbr">vighənaniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb">vighnaniṅ</rdg></app>
agave tapabrata lanā marupuhi ri
. <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">hati</lem><rdg wit="#msjc">yati</rdg></app>,</lem><note
type="altLem">nda ... hati,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ya <app><lem rend="check" wit="#msba">kadə̄hanənira</lem><rdg
wit="#msjb">kadənhanannira</rdg><rdg wit="#msjc">kadi hanaṇira</rdg><rdg wit="#msbb
#msbr">kadə̄hanira</rdg></app> taṅ <app><lem wit="#msjb #msba">adə̄h</lem><rdg wit="#msjc">adə</rdg><rdg
wit="#msbb" cause="morphological">aṅadə̄h</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">aṅadəh</rdg></app>
lanā <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">ri vəṅi yātika</lem><rdg wit="#msjc">rī
vəṅə patika</rdg></app> kinatuturan,</lem><note type="altLem">ya ... kinatuturan,</note><rdg
wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
2385<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">niyatā manahira <app><lem wit="#msjb
#msba #msbb #msbr">magavay</lem><rdg wit="#msjc">magaṅvay</rdg></app> <app><lem wit="#msba
#msbb #msbr">hala n</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tahan</rdg></app> <app><lem wit="#msba">tulakaniṅ</lem><rdg
wit="#msjb" cause="morphological">tulaknīṅ</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">tulaknī</rdg><!--<rdg
wit="#msba">tulakahniṅ</rdg>--><rdg wit="#msbb" cause="morphological">tulakniṅ</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">tulakəna</rdg></app> japa samadhi lanā,</lem><note
type="altLem">niyatā ... lanā,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">apan ākara<pb n="24v" edRef="#msba"
break="no"/> hima <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">masuki ta</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">masa kīta</rdg></app> saṅ munivarā bhujagavilasita.</lem><note type="altLem">apan
... bhujagavilasita,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
[§13.2, no. 66] </l></lg>
.
.<!--
.%c niyata, samāḍi
2390%d akara-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="jagatpramudita">
.<!--% –⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏓ %-->
2395<lg xml:id="candrakirana_14.03.62" n="62">
.<l n="a">saṅ magave halā hayu <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">lavan</lem><rdg
wit="#edlc">lavan<lacunaStart/></rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb
#msbr">bratāmriha tapa</lem><rdg wit="#msba" cause="morphological">brata priha tapa</rdg></app>,</l>
.<l n="b">māti paranya nora <app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">haməṅan</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">hamban</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb">hikaṅ</lem><rdg
wit="#msjc">hiki</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ikiṅ</rdg></app> dadi ka<pb n="10v"
edRef="#msjb"/>beh,</l>
.<l n="c">ndā <app><lem wit="#msba #msbb">kaləhəṅnirān</lem><rdg wit="#msjb">kaləkənika</rdg><rdg
wit="#msjb">kaləhəṅniṅkā</rdg><rdg wit="#msjc">kaləhəṅnikā</rdg><rdg wit="#msbr">naləhәniran</rdg></app>
saṅ agave yaśā parahita,</l>
.<l n="d">rat
2400 <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">maṅaləm</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>ṅa<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjc">maṅaləs</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">vvaṅ ambava</lem><rdg wit="#edlc">mvaṅ amchava</rdg><rdg
wit="#msjc">vvambava</rdg><rdg wit="#msba #msbb">sasambhava</rdg><rdg wit="#msbr">uras
ambava</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hikaṅ</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">rikaṅ</rdg></app> jagat<pb n="16v" edRef="#msbb"/>pramudita. [§13.2,
no. 65] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>jagatpramudita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 80.4 : <foreign>rī kita saṅ tulusgumavayaṅ <hi rend="check">jagatpramudita</hi>.</foreign></note>
2405 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="gajavr̥ṣabhavilasita">
.<!--% –⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏓ %-->
2410<lg xml:id="candrakirana_14.03.63" n="63">
.<l n="a">maṅkana rakva cihnanira saṅ <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">anəmu</lem><rdg wit="#edlc #msja">manəmu</rdg></app> kavikun,</l>
.<l n="b">byaktaniran huvus nipuṇa tuhu-tuhu virati,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">rāga si</lem><rdg wit="#msjc">baga
si</rdg></app> moha māri <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">ya</lem><rdg
wit="#msba">ha</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tinuhagana</lem><rdg
wit="#edlc">hi tuhagaṇa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc #msbb #msbr">vinatun</lem><rdg wit="#edlc #msjb">vanatun</rdg><rdg
wit="#msba">ya tinutan</rdg></app>,</l>
2415<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mūr</lem><rdg wit="#edlc">mu</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">vinurug</lem><rdg wit="#edlc">vanu<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ug</rdg><rdg wit="#msjc">inurag</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kadi pva</lem><rdg wit="#edlc">kadapra</rdg><rdg
wit="#msba #msbb" cause="subtractive">kadi</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbr">gajavr̥ṣabhavilasita</lem><rdg wit="#msbb" cause="dittography"><seg
type="highlight">gajavr̥ṣabhavilaśita</seg>. saṅ magave hala hayu lāvan brata priha
tapa, māti paranya nora haməṅan ikiṅ dadi kabeh, ndā kaləhәṅnirān saṅ agave yaśā parahita,
rot maṅaləm sasambhava rikaṅ jagatpramudita. maṅkana rakva cihnanira saṅ anәmu kavikun,
byaktanirān huvus nipuna tuhu-tuhu virati, ragu si moha māri hatinuhagaṇa ya vinatun,
mūr vinurug kadi <seg type="highlight">jagavr̥ṣabhavilaśita</seg></rdg><note>The repetition
of stanzas 62 and 63 in <ptr target="#msbb"/> occurs on 16v2 to 16v4 of folio.</note></app>.
[§13.2, no. 67] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>gajavr̥ṣabhavilasita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 79.4 : <foreign>prāptakəneṅ saṅaśva<hi rend="check">vr̥ṣabhagativilaśita</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
2420</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="citralekhā">
.<!--% –––|––⏑|⏑⏑⏑|⏑––|⏑––|⏑–⏓ % -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.64" n="64">
2425<l n="a"><app><lem type="conj">so<pb n="25v" edRef="#msba"/><pb n="13r" edRef="#msbr"/>lahniṅ
<supplied reason="omitted">saṅ</supplied> vvaṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc #msjc #msbr">solahniṅ
vaṅ</rdg><rdg wit="#msja #msjb">śolahniṅvaṅ</rdg>--><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">solahniṅ vvaṅ</rdg></app> hala hayu <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb">katon</lem><rdg wit="#msbr">ya katon</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">denikaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msba">denika</rdg><rdg wit="#edlc #msja
#msbb">denikā</rdg><rdg wit="#msja">denira</rdg></app> saṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc #msba #msbb #msbr">vidagdha</lem><rdg wit="#msjb">vidaddha</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">sāmbəkniṅ saṅ vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msjb">sambəkniṅvaṅ</rdg><rdg
wit="#msja">sāmbəkniṅvaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">sambəknīṅvaṅ</rdg><rdg wit="#msba #msbr">sāmbəkniṅ
vvaṅ</rdg><rdg wit="#msbb">sāmbəkniṅ vaṅ</rdg></app> juga katəpətan denikā <app><lem
wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">saṅ prave<pb n="17r" edRef="#msbb"/>śa</lem><rdg
wit="#edlc">saṅ praveśrə</rdg><rdg wit="#msjb">sapraveṣya</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="conj">sojarniṅ <supplied reason="omitted">saṅ</supplied>
vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msbb">sojarniṅ vaṅ</rdg><rdg wit="#msja">sojarni
vvaṅ</rdg><!--<rdg wit="#msjb">śojarniṅvaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">sojarnīṅvaṅ</rdg>--><rdg
wit="#msba">sojarniṅ vvaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">sojārniṅ vvaṅ</rdg></app> juga <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb">karuhunan</lem><rdg wit="#edlc #msja">karuhan</rdg><rdg
wit="#msbr">kharuhun</rdg></app> denikā saṅ huvus vruh,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msbr">ndā ṅkān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc #msbb" cause="subtractive">ṅkan</rdg><rdg
wit="#msba" cause="subtractive">ṅkān</rdg></app> hyaṅ sākṣāt <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb">hatinira</lem><rdg wit="#edlc">agatinira</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="transposition">hanitira</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb
#msbr">hibək</lem><rdg wit="#msjb">hiṅək</rdg><rdg wit="#msjc">hinək</rdg></app> <app><lem
type="emn">citralekhe</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja">ci<gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">citralitī</rdg><rdg
wit="#msjc">citraliti</rdg><rdg wit="#msba">citralika</rdg><rdg wit="#msbb">citralike</rdg><rdg
wit="#msbr">citralīke</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">sisinya</lem><rdg wit="#msjb">śīṣīnya</rdg><rdg
wit="#msjc">śiṣinya</rdg></app>. [§13.2, no. 46] </l></lg>
2430 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>citralekhā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 87.4 : <foreign>lāvan tekā lothiniliṅiliṅan <hi rend="check">citraleka</hi>nta
lambaṅ</foreign>. All the texts within the CK corpus consistently present <foreign>citralekha</foreign>
as a metrical form consisting of 17 syllables per line, characterized by a pattern
identical to that of <foreign>mandākrānta</foreign> in Skt. prosody. However, I find
it necessary to assert a distinct categorization for <foreign>citralekha</foreign>
when compared to <foreign>mandākrānta</foreign>, primarily due to the fact that the
Skt. <foreign>citralekha</foreign>, also known as <foreign>kusumitalatāvellitā</foreign>,
features 18 syllables. The issue appears to arise from a potential omission of a long
syllable at the beginning of each line.</note>
. </app></listApp>
.</div>
2435
.<div type="metrical" rend="met" met="mandākrāntā">
.<!--% –––|–⏑⏑|⏑⏑⏑|––⏑|––⏑|–⏓ % -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.65" n="65">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">yāvat</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>t</rdg></app>
2440 <app><lem wit="#msja #msbb #msbr">pva vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msba">pva
ṅvaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">pa ṅvaṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vruh</lem><rdg wit="#msjc">vruṅh</rdg></app>
umajarakən denikā
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">bhāvabhaṅga</lem><rdg wit="#msjb">bhuvabhaṅga</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ambək <app><lem wit="#msja #msjb #msbb #msbr">mohāṅayam-ayam</lem><rdg wit="#edlc">moha
ṅayaṅ-ayaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">mohāṅayam-ayaṅ</rdg><rdg wit="#msba">mohāṅayam-aya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">inak</lem><rdg wit="#msjc">minaṅka</rdg><rdg
wit="#msba">pinak</rdg></app> buddhi <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">santoṣa</lem><rdg
wit="#edlc">satosa</rdg><rdg wit="#msja">satośa</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">yan
doh</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbb">ya doh</rdg><!--<rdg wit="#msjb">yāddhoh</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msba" cause="morphological">yādoh</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">yan
adoh</rdg></app>,</l>
.<l n="c">vruh tapvā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">yan vruh</lem><rdg
wit="#msba">ya vruh</rdg><rdg wit="#msjc">yen muh</rdg></app>
2445 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">umujarakən</lem><rdg wit="#msjc"
cause="morphological">umujar</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sojar</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> iṅ pustakāji,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msba #msbb #msbr">mandākrāntā</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja #msjb #msjc">mandrakantā</rdg></app> <app><lem type="emn">jvala<pb
n="10v" edRef="#msjc"/>na</lem><rdg wit="#edlc">jalinī</rdg><rdg wit="#msja #msjb">jaliṇi</rdg><rdg
wit="#msjc">jalini</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">jvalini</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc">siṅ</lem><rdg wit="#msjb">siba</rdg><rdg wit="#msba #msbb
#msbr" cause="lexical">tika</rdg></app>
.<app><lem wit="#msjb">adu mona yāpan</lem><rdg wit="#edlc #msja">adū mona kāpan</rdg><rdg
wit="#msjc">adu mona kapan</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="lexical">dumehnikāpan</rdg><!--<rdg
wit="#msbr">dumehṇikāpan</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mapuṅguṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"
cause="morphological">puṅguṅ</rdg></app>. [§13.2, no. 68] </l></lg>
2450 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>mandākrāntā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 81.4 : <foreign><hi rend="check">mandākrānta</hi>ṅ bhramara manaṅis
riṅ ruhurdarppa maṅhrəṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%d jvalana-->
2455</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vaṅśapattrapatita">
.<!--% –⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.66" n="66">
2460<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb">yeka lanā</lem><rdg wit="#edlc">ya kalana</rdg><rdg
wit="#msjc">yakālan</rdg><rdg wit="#msba">yekān lana</rdg><rdg wit="#msbb">yekān lanā</rdg><rdg
wit="#msbr">yekan lanā</rdg></app><pb n="26r" edRef="#msba" break="no"/> <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">vuṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ambava hikāgələm anaya-naya</lem><rdg wit="#msjc">anā
bhava hika gələm anaya-naya</rdg><rdg wit="#msba">ambhavanika gləmana saḍaya</rdg><rdg
wit="#msbb">ambhavanikāgələmana sadaya</rdg><rdg wit="#msbr">anbhavahnikāgələm anaya-naya</rdg></app>,</l>
.<l n="b">śāstra gəlar <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">bratāji</lem><rdg wit="#edlc">brata
viji</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr" cause="subtractive">brata</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vinijā-vijah</lem><rdg wit="#msba #msbb">viniji-viji</rdg><rdg
wit="#msbr">viniji-vījinika</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">apa jamujit</lem><rdg wit="#msba">kāma jamujita</rdg><rdg wit="#msbb">kāma
jāmujita</rdg><rdg wit="#msbr">paḍa mujit</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yapva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">ginə̄ṅ</lem><rdg
wit="#msjc">ginə</rdg></app> rasāniṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb
#msbr">aji</lem><rdg wit="#msjb">aja</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msba #msbb #msbr">tattva</lem><rdg wit="#msjc">tahya</rdg></app> <app><lem rend="check"
wit="#edlc #msja">ya pamurukutut</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="transposition">paya
murukutut</rdg><rdg wit="#msba">ya purukutut</rdg><rdg wit="#msbb">ta ya purukutut</rdg><rdg
wit="#msbr">ta ya murukutut</rdg></app>,</l>
.<l n="d">lvir kadi vaṅśapattrapatitāvədi karuhunana. [§13.2, no. 40] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2465 <lem>vaṅśapattrapatita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 82.4 : <foreign>lvirnika <hi rend="check">vaṅśapatrapatite</hi>ṅ
śayana yunaguliṅ</foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--
.%a ikāgələh
2470%c rasaniṅ -->
.
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="avitāna">
2475<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|⏑–⏑|⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.67" n="67">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">viphala</lem><rdg wit="#msjc">phala</rdg></app>
təkap ta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">mamrihana kūla</lem><rdg wit="#msba">mamriha
kaku</rdg><rdg wit="#msbb">amrih anaku</rdg></app> səḍəṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">ta</lem><rdg wit="#msba" cause="lexical">ika</rdg><rdg wit="#msbb" cause="lexical">iṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">ha</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbr">rare</lem><rdg
wit="#edlc">rara</rdg><rdg wit="#msbb">kararen</rdg></app>,</l>
.<l n="b">yan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">apa ya</lem><rdg
wit="#msjb">asaya</rdg></app> tan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">katoliha</lem><rdg
wit="#msbb">katonaliha</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vuvusnira</lem><rdg
wit="#msba">vuvusnikā</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">vuvusnika</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msbr">saṅ matuha</lem><rdg wit="#msjc">saṅ mahatuha</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">si matuva</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msba #msbb #msbr">ləviha</lem><rdg wit="#msja">lviha</rdg><rdg
wit="#msjb">lvīha</rdg><rdg wit="#msjc">lvəha</rdg></app> tikā ya <app><lem wit="#edlc
#msja #msba #msbb #msbr">kesyana</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">keśyan</rdg><rdg
wit="#msjc">tesyana</rdg></app> kabeh tikanaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbb #msbr">sapakon</lem><rdg wit="#msba">sapakaton</rdg></app>,</l>
2480<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">avitana</lem><rdg wit="#edlc">avitatha</rdg></app>
riṅ<pb n="17v" edRef="#msbb" break="no"/> pisan pva <app rend="hide"><lem wit="#msba">satahu<pb
n="11r" edRef="#msjb"/>n nda</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">satahu
nda</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">ləhə̄ṅa</lem><rdg
wit="#msba" cause="morphological">ləhə̄ṅana</rdg></app> tika. [§13.2, no. 69] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>avitāna</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 86.4 : <foreign>sapanaṅisiṅ kalaṅvani səḍəṅ nikanaṅ <hi rend="check">rajani</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
2485
.<!--%d ləhəṅ-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="śikhariṇī">
2490<!--% ⏑––|–––|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏑⏑|⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.68" n="68">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">salak</lem><rdg wit="#msjc">śalat</rdg></app>
laṅsəb poh naṅka rasa
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">linəvih</lem><rdg wit="#edlc">lintih</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ṅkāsi<pb n="14r" edRef="#msja"/>ṅ</lem><rdg
wit="#msjb">hikāsiṅ</rdg></app> amani<pb n="26v" edRef="#msba"/>s,</l>
.<l n="b">kaśaivan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">kopadyan</lem><rdg
wit="#msba #msbb">komāḍyan</rdg></app> r̥ṣi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">muti-mutil</lem><rdg wit="#msjc" cause="haplography">mutih</rdg></app>
goḍa
2495 <app><lem wit="#msba #msbb">kuhira</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kuhara</rdg><rdg
wit="#msbr">kuvara</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">asiṅ śāntā</lem><rdg
wit="#msjc">aśi santak</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">kāruṇya</lem><rdg
wit="#msjb">taruṇya</rdg></app> sira <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">linəvih</lem><rdg
wit="#edlc">lintih</rdg><rdg wit="#msba">livih</rdg></app> pa<pb n="13v" edRef="#msbr"/>ṇḍita
təmən,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">mataṅnyekā</lem><rdg wit="#edlc">matanyeka</rdg><rdg
wit="#msja">matanyekā</rdg><rdg wit="#msjc">matanyeṅkā</rdg></app> saṅ vruh <app rend="check"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">makəkəsa</lem><rdg wit="#msba">pakəkəsiṅ avan</rdg><rdg
wit="#msbb">makəkəsi</rdg><rdg wit="#msbr">makəkəsiṅ</rdg></app> <app rend="check"><lem
wit="#edlc #msja">yavat</lem><rdg wit="#msjb #msjc">yavak</rdg><rdg wit="#msba #msbb">havan</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="additive">makəkəsiṅ avak</rdg></app> riṅ śikhariṇī. [§13.2, no.
70] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>śikhariṇī</lem>
2500 <note>Cf. Vr̥t 83.4 : <foreign>lavan rakryan saṅ darppa muṅari laṅə̄niṅ <hi rend="check">śikariṇi</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="hariṇī">
2505<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑–|–––|–⏑–|⏑⏑–|⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.69" n="69">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">kadali</lem><rdg wit="#msba">kadalit</rdg></app>
tinətəl muṅgv iṅ dyun pa<pb n="14v" edRef="#msja"/>t <app><lem wit="#edlc #msja #msba
#msbb #msbr">kuləmnya</lem><rdg wit="#msjb">kuləmnyan</rdg><rdg wit="#msjc">kuləghnā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tasak ta</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">kaśakta</rdg></app> ya,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">surasa</lem><rdg wit="#msjc">śurapa</rdg></app>
pinaṅan maṅkā saṅ vruh kuməl matapeṅ vukir,</l>
.<l n="c"><app rend="check"><lem wit="#msba #msbb #msbr">məjaha</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">mtaha</rdg><rdg wit="#msjc">tməha</rdg></app> ya si mohāmbək krodha <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb">tasak</lem><rdg wit="#edlc">sek</rdg><!--<rdg wit="#msja">śak</rdg>--><rdg
wit="#msja #msbr">sak</rdg></app> mabalik brəsih,</l>
2510<l n="d">manahira <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">śubha</lem><rdg wit="#msba
#msbb" cause="lexical">svabhava</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">svecchā</lem><rdg wit="#edlc">svaccha</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">menak</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja" cause="dittography">menak maṇak</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msbb #msbr">manohariṇīpluta</lem><rdg wit="#msjc">mamohariṇiplutā</rdg><rdg
wit="#msba">makoariṇipluta</rdg></app>. [§13.2, no. 71] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>hariṇī</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 85.4 : <foreign>kavuvuhanunəṅ deniṅ pāmaṅsuliṅ <hi rend="check">hariṇidhvani</hi></foreign>.
It is quite clear that the name <foreign>hariṇī</foreign> in CK has been confused
with the name <foreign>hariṇaplutā</foreign> which has the 11 or 12 syllables. It
is proven in the text that the proper name <foreign>hariṇī</foreign> itself does not
exist in the list, nor in the illustration.</note>
. </app></listApp>
2515
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pr̥thvītala">
.<!--% ⏑–⏑|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑––|⏑⏓ -->
2520<lg xml:id="candrakirana_14.03.70" n="70">
.<l n="a">tan adva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">katikā</lem><!--<rdg
wit="#msba">ktikā</rdg>--><rdg wit="#msbr" cause="lexical">tikana</rdg></app> vuvusniṅ
<app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">umakuṅ</lem><rdg wit="#edlc">umaku</rdg><rdg
wit="#msja">umakū</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">umaku</rdg></app> kalokeśvaran,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbr">vu<pb n="27r" edRef="#msba"/>vuskəna</lem><rdg
wit="#edlc">vuvusakəna</rdg><rdg wit="#msjc">vuvusākəna</rdg><rdg wit="#msbr">huvuskəna</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">salah</lem><rdg wit="#msbb">halah</rdg><rdg
wit="#msba"><gap reason="omitted"/></rdg></app> halā hayu <app><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb">hulah</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbr">ṅulah</rdg><!--<rdg wit="#msjc
#msbb">ulah</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">kāṅkən</lem><rdg wit="#edlc #msja">taṅkən</rdg><rdg
wit="#msbb">kakəm</rdg></app> gunuṅ,</l>
.<l n="c">nahan susupananta hayva huniṅan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba">ri</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msbb #msbr">riṅ</rdg></app>
2525 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">liṅniṅ</lem><rdg wit="#msjc">līni</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msba #msbb">sarāt</lem><rdg wit="#msja #msjb">śarat</rdg><rdg
wit="#msjc #msbr">sarat</rdg></app>,</l>
.<l n="d">mulat humənəṅ
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">amriha</lem><rdg wit="#msba"
cause="syntactic">amrih iṅ</rdg></app> brata kuməl
. <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">sapr̥thvītala</lem><rdg wit="#edlc">sapr̥thivītala</rdg><!--<rdg
wit="#msja">sapr̥tthitala</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb">sapr̥titala</rdg><rdg wit="#msjc">ṣapr̥tītala</rdg></app>.
[§13.2, no. 72] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2530 <lem>pr̥thvītala</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 84.4 : <foreign>maṅə̄ ri pajaṅiṅ śaśāṅka maguliṅ ri <hi rend="check">pr̥thvītala</hi>.</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
2535<div type="metrical" rend="met" met="kusumitalatā">
.<!--% –––|––⏑|⏑⏑⏑|⏑––|⏑––|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.71" n="71">
.<l n="a">āpan<pb n="18r" edRef="#msbb" break="no"/> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">yeka</lem><rdg wit="#edlc">yeki</rdg></app> kleśani si <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba">kadadi<pb n="11v" edRef="#msjc"/>nyan</lem><rdg wit="#edlc
#msja">kaṅ dadinyaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">kananinyan</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msbb #msbr">pramādeṅ</lem><rdg wit="#msjb #msba">pramade</rdg><rdg
wit="#msjc">prammaddhe</rdg></app> huripnya,</l>
.<l n="b">gə̄ṅ krodhāgə̄ṅ moha <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">maṅapa</lem><rdg
wit="#msba #msbb">maṅapak</rdg></app> karih tan <app><lem wit="#msja #msja #msjc #msba
#msbb #msbr">vənaṅnyāməgəṅ</lem><rdg wit="#edlc">vənaṅ dyah məgəṅ</rdg></app> <app><lem
wit="#msjb #msba #msbb #msbr">hyun</lem><rdg wit="#edlc">nyan</rdg><rdg wit="#msja">nyun</rdg><rdg
wit="#msjc">hyan</rdg></app>,</l>
2540<l n="c">vus vruh <app><lem type="emn"></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc #msbr">pva
ṅvaṅ</rdg><rdg wit="#msba #msbb">taṅ vvaṅ</rdg><rdg wit="#msjb">pa ṅvaṅ</rdg></app>
hayva <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbb">ta</lem><rdg wit="#msjb #msba"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">ha</rdg></app> palə-paləh <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">prih</lem><rdg wit="#msjc">pri</rdg><rdg wit="#msba" cause="morphological">mrih</rdg><rdg
wit="#msbb" cause="morphological">amrih</rdg></app> babad <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjc">ri</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">praya pəs</lem><rdg wit="#msba">pralalis</rdg><rdg
wit="#msbb">prālalis</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msa #msjc">vvai</lem><rdg wit="#edlc">iva</rdg><rdg wit="#msjb
#msba #msbb #msbr">veh</rdg></app> <app><lem wit="#msja">tāhīly ambək</lem><rdg wit="#edlc">taṅ
ily ambək</rdg><rdg wit="#msjb">ta həlyāmbə</rdg><rdg wit="#msjc">tāhəlyāmbə</rdg><rdg
wit="#msba">tāhe lvāmbək</rdg><rdg wit="#msbb">ta ya lvāmbək</rdg><rdg wit="#msbr">tālyāmbək</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kusumitalatā</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="subtractive">kusumita</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">kusumitabhaṣā</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">bhāṣitārūm</lem><rdg
wit="#edlc">mesi taru n</rdg><rdg wit="#msja">meṣitārum</rdg><rdg wit="#msjb">meṣitarum</rdg><rdg
wit="#msjc">meṣikārum</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">karuṇya</lem><rdg
wit="#edlc">tarunya</rdg></app>. [§13.2, no. 73] </l></lg>
.
.
2545</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="śārdūlavikrīḍita">
.<!--% _ _ _ | u u _ | u _ u | u u _ | _ _ u | _ _ u | u_ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.72" n="72">
2550<l n="a">yan sampun <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">parituṣṭa</lem><rdg
wit="#msjb">pvarituṣṭa </rdg></app> nirmala sukhāṅambək təḍuh tañ cala,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">byaktekaṅ pa<pb n="27v"
edRef="#msba"/>damokṣa</lem><rdg wit="#edlc">śakteka paḍa mokra</rdg></app> nitya
mabənər māluy kapaṅguh <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">məṅā</lem><rdg
wit="#msba #msbb">məṅə̄</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb">kleśākimpəl</lem><rdg wit="#edlc">kleśa, timpəla</rdg><rdg
wit="#msja">kleṣa timpəl</rdg><rdg wit="#msjc">kleṣa tīmpəl</rdg><rdg wit="#msba #msbb">kleṣa
kəmpəl</rdg><rdg wit="#msbr">kleśākəmpəl</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">asimpən</lem><rdg wit="#edlc">ri simpən</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msba #msbb #msbr">aṅdulurakən</lem><rdg wit="#msjb">iṅdulurakən</rdg><rdg wit="#msjc">iṅ
culurakən</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">milvāvarah</lem><rdg
wit="#msjc">məlv avarah</rdg></app> riṅ havan,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">norānampəta</lem><rdg wit="#msjb">nora
nampata</rdg><rdg wit="#msba #msbb">norānampata</rdg><rdg wit="#msbr">norāmpāmpata</rdg></app>
tan kavādha <app rend="hide"><lem wit="#msbb">təkapiṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msba #msbr">tkapiṅ</rdg><rdg wit="#msjc">tkapi</rdg></app> śārdū<pb n="15r" edRef="#msja"/>lavikrī<pb
n="14r" edRef="#msbr"/>ḍita.<pb n="11v" edRef="#msjb" break="no"/> [§13.2, no. 75]
</l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2555 <lem>śārdūlavikrīḍita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 88.4 : <foreign>tāṅkattebu tatankahaṇḍəga kiteṅ <hi rend="check">śārdūlavikrīḍita</hi></foreign>.</note></app>
. </listApp>
.
.<!--%b maluy
2560%c kleśa-->
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="suvadanā">
.<!--% –––|–⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|–⏑⏑|⏑⏓ -->
2565<lg xml:id="candrakirana_14.03.73" n="73">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbb #msbr">dūra</lem><rdg wit="#msjb">duran</rdg><rdg
wit="#msba">dūrān</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">pvaṅ
vvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">pva vva</rdg><!--<rdg wit="#msbr">pvan vaṅ</rdg>--></app>
vənaṅ maṅkana tumulada <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">saṅ bhāgyākr̥tavara</lem><rdg
wit="#msjb">sābhagya kr̥tavara</rdg><rdg wit="#msjc">sabagya kr̥tavara</rdg><rdg wit="#msba">sābhagyākr̥tavara</rdg><rdg
wit="#msbb">sabāgyākr̥tavara</rdg></app>,</l>
.<l n="b">āpan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">makral</lem><rdg
wit="#edlc">makmul</rdg></app> matiṅgar kadi vatu lumutən <app><lem wit="#msba #msbr">byaktan</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">byakta</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb">kasaləyə̄</lem><rdg wit="#msbr">kapaləyəṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">nyātaṅ</lem><rdg wit="#edlc">nyateṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">nyata</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vāhya</lem><rdg
wit="#msjc">vayaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">trikāyān</lem><rdg
wit="#edlc">trikaya</rdg><rdg wit="#msja">trikāyā</rdg><rdg wit="#msjb">trikāya</rdg><rdg
wit="#msjc">trikayā</rdg></app> kavənaṅa sakarəṅ gambhīra <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc #msba #msbb #msbr">dahatən</lem><rdg wit="#msjb">tahatən</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">śabdolah</lem><rdg wit="#edlc">śabdolih</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb #msbr">vehi</lem><rdg wit="#edlc">vahi</rdg><rdg
wit="#msba">veha</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">somyāləməs asəmu</lem><rdg wit="#msjc">somyah lməs asmu</rdg></app> guyu lvirniṅ
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">suvadanā</lem><rdg
wit="#msjc">śuvandana</rdg></app>. [§13.2, no. 77] </l></lg>
2570 <listApp type="parallels"><app>
. <lem>suvadanā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 90.4 : <foreign>lālityāsoṅ limut līla lumihati laṅə̄ kālih <hi rend="check">suvadanā</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%c vāhya-->
2575</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="mr̥gāṅśarajanī">
.<!--% ––⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.74" n="74">
2580<l n="a">sakvehnikiṅ dadi kabeh<pb n="18v" edRef="#msbb" break="no"/> ta<pb n="28r"
edRef="#msba" break="no"/> nora katunan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">halālavan
ayu</lem><rdg wit="#msba #msbb">hala mvaṅ ahayu</rdg><rdg wit="#msbr">halā mvaṅ ahayu</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ndan</lem><rdg wit="#edlc #msja">nda</rdg></app>
saṅ pinaṇḍita ṅaranya tan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kaluputan</lem><rdg
wit="#edlc" cause="morphological">luputan</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msba
#msbb #msbr">vruhāṅhrət</lem><rdg wit="#edlc #msja">vruh ahrət</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">vruhāhrət</rdg></app> anahā,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">enak</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">lənak</rdg></app> ta <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc #msbb #msbr">durbhaganikaṅ</lem><rdg wit="#msba">durbalanikaṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">durbhuganikaṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjc #msba
#msbb">hulah</lem><rdg wit="#msjb">ūlah</rdg><rdg wit="#msbr">ulah</rdg></app> mahala
yan vimārga ginave,</l>
.<l n="d">māsih sireṅ agati sarvajanma ṅuniveh mr̥gaṅśarajanī. [§13.2, no. 78] </l></lg>
.</div>
2585
.<div type="metrical" rend="met" met="sragdharā">
.<!--% –––|–⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|⏑––|⏑–⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.75" n="75">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tambā</lem><rdg
wit="#msjc">tambah</rdg></app> roṇḍon latā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb">mvaṅ</lem><rdg wit="#msbr">ne</rdg></app> kakayu-kayu vaneh riṅ gunuṅ
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">vitnikādoh</lem><rdg
wit="#msjc">vvitika doh</rdg></app>,</l>
2590<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">siṅ vvit</lem><rdg
wit="#msjb">si vvit</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">pinrih</lem><rdg
wit="#msjb">pinri</rdg></app> pinet saṅ vruh i pakənanikā <app rend="hide"><lem wit="#msja
#msba">paṅhilaṅ</lem><rdg wit="#msjb">paṅīlaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">paṅhiṅlaṅ</rdg><rdg
wit="#edlc #msbb #msbr">paṅilaṅ</rdg></app>
. roga <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">donya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dohnya</rdg></app>,</l>
.<l n="c">maṅkā saṅ vruh vənaṅ paṇḍita <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msbb #msbr">śaraṇanikiṅ</lem><!--<rdg wit="#msjc">śaraṇaniki</rdg>--><rdg wit="#msba">śaraṇanikaṅ</rdg></app>
sarvajanmāsi<pb n="12r" edRef="#msjc"/>h iṅ rāt,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msba">tyāgeṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msbr">tyāgī</rdg><rdg
wit="#msjc">tyagi</rdg><rdg wit="#msbb">tyagī</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb
#msjc #msba #msbb #msbr">yogī</lem><rdg wit="#edlc">rogi</rdg></app> sahiṣṇū mara
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbr">manu<pb n="28v" edRef="#msba"/>su-nusup</lem><rdg
wit="#msjc" cause="haplography">manusup</rdg><rdg wit="#msbb" cause="subtractive">manusu-nusu</rdg></app>
riṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">gunuṅ</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> mandarādri. [§13.2, no. 79] </l></lg>
.
2595<!--% –––|–⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|⏑––|⏑–⏓ -->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.76" n="76">
.<l n="a">yapvan māpəs <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">manahtācala-cala</lem><rdg
wit="#msbr">manatācala-cala</rdg></app> <app><lem type="emn">kavənaṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja">kavənaṅā</rdg><rdg wit="#msjb #msba #msbb">vənaṅa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">vnaṅa</rdg>--><rdg
wit="#msjc #msbr">vənaṅā</rdg><note>A consistent irrealis mood following the forms
<foreign>kavənaṅ</foreign> or <foreign>vənaṅ</foreign> is attested in all examined
textual instances. This grammatical construction, however, contravenes the metrical
requirements of the verse form.</note></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">nora
bhaṅgāṅgakāra</lem><rdg wit="#msjc">nora baṅgaṅkakara</rdg><rdg wit="#msba #msbb">norānāṅgakāra</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">kābhyāsantaṅ</lem><rdg wit="#edlc">tabhyāsataṅ</rdg><rdg
wit="#msja">tābhyaṣātaṅ</rdg><rdg wit="#msjb">tabhyaṣātaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">tabyathaṅ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">tābhyāṣātaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">taṅ bhyāṣā tan</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">hasih</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">masih</rdg></app>
meh ika ḍiḍik avəkas <app><lem wit="#edlc #msba #msbb #msbr">hva<pb n="15v" edRef="#msja"/>t</lem><rdg
wit="#msja">hva<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msjb">vvat</rdg><rdg
wit="#msjc">vvit</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb">pisan</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>san</rdg></app> <app><lem
rend="check" type="emn">niśrayāśā</lem><rdg wit="#msja #msba #msbb">niśrayāśan</rdg><rdg
wit="#edlc">niśreyasan</rdg><rdg wit="#msjb">niśrayaṣan</rdg><rdg wit="#msjc">niśrayaśan</rdg><rdg
wit="#msbr">āśrayāśan</rdg><note>It should it be read as <foreign>niśśreyasa</foreign>?</note></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">svecchānteṅ</lem><rdg
wit="#msja">śveccānteṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śveccante</rdg><rdg wit="#msba
#msbb">sveccanteṅ</rdg></app> rāt sakahyun təka niyatanikā <app><lem wit="#msba #msbb
#msbr">ndan mataṅgvan</lem><rdg wit="#edlc">nda vatkyəna</rdg><rdg wit="#msja">ndā
vatkyəna</rdg><rdg wit="#msjb">ndā natyənny</rdg><rdg wit="#msjc">ndā nattyən</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kadhīran</lem><rdg wit="#edlc" cause="morphological">dhīra</rdg><rdg
wit="#msja #msjb" cause="morphological">adhīra</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">adira</rdg></app>,</l>
2600<l n="d">tan <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">rakva n</lem><!--<rdg wit="#msja">rakvā</rdg>--><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">rakva</rdg></app> tan <app><lem wit="#msba #msbb">dəlāhā<pb
n="14v" edRef="#msbr"/>ṅ</lem><rdg wit="#msja #msjb">dlahā</rdg><rdg wit="#edlc #msjc">dlaha</rdg><rdg
wit="#msbr">dlāhān</rdg></app> parama <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">kaləpa<pb
n="19r" edRef="#msbb"/>sən</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">kaləsə̄n</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msba #msbr">sragdharā</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">śr̥ddharā</rdg><rdg wit="#msjc">śr̥ddhara</rdg><rdg wit="#msbb">sradḍara</rdg></app>
riṅ vatək hyaṅ. [§13.2, no. 76] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>sragdharā</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 92.4 : <foreign>sakveh niṅ kayvakayvan paḍa manəḍəṅ <hi rend="check">sragdharā</hi>ṅimbuhi
śrī</foreign>. This meter has <foreign>mandrādri</foreign> as another name in CK.</note>
. </app></listApp>
2605<!--
.%b niśśreyasa
.%d dlāha-->
.</div>
.
2610<div type="metrical" rend="met" met="madraka">
.<!--% –⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.77" n="77">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc">byakta ləkas</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbb">bvat
ta ləkas</rdg><rdg wit="#msba">bvat aləkas</rdg><rdg wit="#msbr">bvāt aləkas</rdg></app>
huvus <app><lem wit="#msjb #msba #msbb #msbr">kagavayan</lem><rdg wit="#edlc #msja"
cause="morphological">gavayakən</rdg><!--<rdg wit="#msjb">kagavayən</rdg>--><rdg wit="#msjc">kagavayin</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">tikaṅ</lem><rdg wit="#msja" cause="dittography">tika kaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">tika</rdg>--><rdg wit="#msba #msbb">ikeṅ</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">ikaṅ</rdg></app>
parahiteṅ parampara rəgəp,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">āśrama</lem><rdg wit="#msba">haśram</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">setra</lem><rdg wit="#edlc #msba
#msbb">kṣetra</rdg></app> tulyaniṅ avak səkar <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">kumuliliṅ</lem><rdg wit="#msjc">kumulīlī</rdg></app> vuvus ta<pb n="12r"
edRef="#msjb" break="no"/> rahayu,<pb n="29r" edRef="#msba" break="no"/></l>
2615<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vvai</lem><rdg
wit="#edlc">va</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">humidəṅ pisaṅ təbu</lem><rdg
wit="#msjc">umidəp i saṅ təbu</rdg><rdg wit="#msba">humidəp i sattuṅ</rdg><rdg wit="#msbb">umidə̄ṅ
pisa təbuṅ</rdg></app> vənaṅ taṅanta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">matalaṅkupāṅalap</lem><rdg wit="#msjc">matālaṅkup ṅhalap</rdg><!--<rdg wit="#msba">matalaṅkupaṅhalap</rdg>--></app>
asor,</l>
.<l n="d">tīrtha pavitra tulyani manahta nirmala kadi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb">pva</lem><rdg wit="#msbr">ta</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">madraka həniṅ</lem><rdg wit="#msjb">mandraka
hni</rdg></app>. [§13.2, no. 80] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>madraka</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 93.4 : <foreign><hi rend="check">madraka</hi> śabda niṅ mrakalaṅə̄
savaṅ paṅiduṅanya maṅrasi hati</foreign>.</note>
2620 </app></listApp>
. </div>
.
. <div type="metrical" rend="met" met="aśvalalita">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑–⏑|–⏑⏑|⏑⏓ %-->
2625<lg xml:id="candrakirana_14.03.78" n="78">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">saparananiṅ</lem><rdg
wit="#msbb" cause="subtractive">saparaniṅ</rdg></app> vənaṅ tuhagana bratā tapa susatya
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">riṅ kaviratin</lem><rdg wit="#msjb">rikaṅ
viratin</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ləhəṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">tikā</lem><rdg
wit="#msjb">tikaṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sakeṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja">sake</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">guragaḍāṅaku
vruh</lem><rdg wit="#msjb">guragaḍa, ṅa kavruh</rdg></app> iṅ acintya <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjb">ri</rdg><rdg wit="#msjc">rī</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">kaləpasan</lem><!--<rdg wit="#edlc
#msja #msjc #msbb">kaləpasən</rdg><rdg wit="#msbr">kaləpasə̄n</rdg>--><rdg wit="#msjb"
cause="subtractive">kalasən</rdg></app>,</l>
.<l n="c">saṅapa kunaṅ <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">vruh iṅ paranikaṅ pəjah siran
atīta varṇa</lem><rdg wit="#edlc" cause="syntactic">siran vruh i paranikaṅ pəjah a
təkava</rdg><rdg wit="#msja" cause="syntactic">siran vruh i parannikaṅ pəjaha tīka
vāni</rdg><rdg wit="#msjb" cause="syntactic">sira vruh i parannaniṅ pəjaha tatha vāṇi</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="syntactic">sirā vruh i parannanī pəjaha tita vaṇi</rdg> <note>The
J mss. also offer reasonable reading with which<ptr target="#msja"/> is the best among
the other two. If it has to be accepted then it should be normalized to <foreign>siran
vruh i parannikaṅ pəjaha tīka vāni</foreign>.</note></app> maṅaku,</l>
.<l n="d">duvəg ulihanta riṅ sakalaloka mamrih <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">agave</lem><rdg wit="#edlc">agava</rdg></app>
2630 <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">bratāśvalalita</lem>
. <rdg wit="#edlc" cause="dittography">brataṅ śvalalita. nda nahan vignaniṅ agavai
tapa brata laṇā marupuh iri ati, ya kadi hani raya maṅadi lana ri vəṅi yatika kinatuturan,
niyata manahira magavaiy tahun tulakniṅ japa samādhi laṇa, apan ākāra himamāsa kita
saṅ munivara bhujagavilaśita</rdg>
. <rdg wit="#msja" cause="dittography">bratāśvalalita. nda nahan vignaniṅ agavai
tapa brata laṇā marupuhi ri hati, ya kadhə̄hanira ya maṅaḍə laṇā ri vəṅi yātika kinatuturan,
niyatā manahira magavaiy tahan tulakniṅ japa samaḍi laṇa<pb n="16r" edRef="#msja"
break="no"/>, apan ākara hima maśa kīta saṅ munivarā bhujagavilaśita</rdg>
. <note>The case in <ptr target="#msja" rend="siglum"/> is a remote dittography, where stanza 61 is inadvertently repeated after stanza 78. Such errors occur when a scribe’s eye returns to an earlier point in the text and unintentionally recopies a previously written passage. Interestingly, this mistake was retained without correction in <ptr target="#edlc"/>.</note></app>. [§13.2, no. 81] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2635 <lem>aśvalalita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 94.4 : <foreign>rara ya rubuṅrubuṅ ri həb ikaṅ tahən prasama maṅvan
<hi rend="check">aśvalalita</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
2640<div type="metrical" rend="met" met="mattākrīḍā">
.<!--% –––|–––|––⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.79" n="79">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">hayvātah <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sakte</lem><rdg wit="#msbr">śakteṅ</rdg></app> bhoga
bvat palə-paləh <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">alupa</lem><rdg wit="#msbr"
cause="subtractive">ga</rdg></app> ri <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pavəkasaṅ</lem><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">pavəkasira saṅ</rdg></app> atuha,</lem><note type="altLem">hayvātah
... atuha,</note><rdg wit="#msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr"><app><lem wit="#edlc" type="emn">nindā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">nidrā</rdg><rdg wit="#msja">nindrā</rdg><rdg wit="#msbr">ṅānidrā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msjb">pāruṣya</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">rūṣyā</rdg></app>
ṅvaṅ <app><lem type="emn">darpanyaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="morphological">darpaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msja">dharpaṅ</rdg>--><rdg wit="#msbr" cause="morphological">ḍarpāṅ</rdg></app>
anamaya <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">kuraṅana</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">kuraṅa</rdg></app>
sinəkuṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">iṅ</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">arini</rdg></app>
hayu,</lem><note type="altLem">nindā ... atuha,</note><rdg wit="#msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
2645<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr"><app><lem wit="#msja #msjb">lobhantomvab</lem><rdg
wit="#edlc">lobhanta, umvab</rdg><rdg wit="#msjc">lobantomvaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">lobhantomvā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">tr̥ṣṇā</lem><rdg wit="#msja">tr̥ṣ<gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">tambəh</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">yat aṅusira</lem><rdg
wit="#msjb">ya ṅuḍirā</rdg><rdg wit="#msjc">ya ṅusira</rdg><rdg wit="#msbr">nyat aṅusira</rdg></app>
sukha piduvəgana <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">taṅ</lem><rdg wit="#edlc">ṅ</rdg></app>
avak,</lem><note type="altLem">lobhantomvab ... avak,</note><rdg wit="#msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr"><app><lem wit="#edlc #msja
#msbr">rāgāntāgəṅ</lem><rdg wit="#msjb">ragantāgə</rdg><rdg wit="#msjc">ragantāg</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">mattākrīḍā</lem><rdg wit="#msja">məttakridḍi</rdg><rdg
wit="#msjb">mittatriddha</rdg><rdg wit="#msjc">mətākriddhi</rdg><rdg wit="#msbr">mattakrīḍi</rdg></app>
ṅvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">aṅuluy</lem><rdg wit="#msjb">ulay</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">uluy</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc
#msbr">anakəbini</lem><rdg wit="#msjb">anaktini</rdg></app> ya ta kita lələb.</lem><note
type="altLem">rāgāntāgəṅ ... lələb.</note><rdg wit="#msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> [§13.2, no. 82] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
. <lem>mattakrīḍa</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 95.4 : <foreign><hi rend="check">mattakrīḍa</hi>ṅ kumbaṅ darppāṅrubuṅanicinicipi
sari nika tanari</foreign>.</note>
2650 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kendran">
.<!--% –⏑⏑|–––|⏑⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑–⏓ %-->
2655<lg xml:id="candrakirana_14.03.80" n="80">
.<l n="a">yeka ta <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">saṅ</lem><rdg
wit="#msjb">sa</rdg></app> vruh <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">məṅgəp</lem><rdg
wit="#msjc">məgəp</rdg></app> apuṅguṅ<pb n="12v" edRef="#msjc" break="no"/> ri <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">takutira</lem><rdg wit="#msjb">takutiṅra</rdg></app><pb
n="29v" edRef="#msba" break="no"/> tatan <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">alana</lem><rdg
wit="#msjb">alaha</rdg><rdg wit="#msjc">laha</rdg></app> tinahākveh,</l>
.<l n="b">āpan ikaṅ <app><lem rend="check" wit="#msba #msbb #msbr">melik</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">melyan</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">pinakabvat</lem><rdg
wit="#edlc">vinata bvat</rdg><rdg wit="#msja">viṇa kabva<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msjb">viṇa kabyat</rdg><rdg wit="#msjc">vina kabvat</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">parita</lem><rdg wit="#edlc">parika</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ka</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">viparita</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba">saṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msbr">sa</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">agəlis</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">gəlis</rdg><rdg
wit="#msbr">kəlis</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">iṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">aṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">amuhara</lem><rdg
wit="#edlc">asamara</rdg><rdg wit="#msja">asamahara</rdg></app><pb n="15r" edRef="#msbr"
break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">vāda</lem><rdg wit="#msjb"
cause="transposition">dava</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc">sojarika bvat</lem><rdg wit="#edlc">sovari kabrat</rdg><rdg
wit="#msja">śojarika brat</rdg><rdg wit="#msba #msbb">sojarikaṅ rāt</rdg><rdg wit="#msbr">sojarnikaṅ
rāt</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">yen</lem><rdg
wit="#msjc">yekan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">anumodānana</lem><rdg
wit="#msba">anumoḍanani</rdg><rdg wit="#msbb">anumodanani</rdg></app> <app><lem wit="#msba">apihaləp
aləməh</lem><rdg wit="#msja">piharəp aləməh</rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="eye-skip">pihaləməh</rdg><rdg
wit="#msbb">pihaləp aləməṅ</rdg><rdg wit="#msbr">pihaləp aləməṅ</rdg></app> iṅ<pb
edRef="#msbb" n="19v" break="no"/> ujar apañjaṅ,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msjb">jñānanirālot</lem><rdg wit="#msba
#msbb #msbr">jñānanirān lot</rdg></app> citra paḍa trus hasiṅ
2660 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ulah-ulah</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ala
hulah</rdg></app>
. inabhimata ya kendran. [§13.2, no. 83] </l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="pādaviśāla">
2665<!--% –⏑⏑|–––|⏑⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.81" n="81">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">sarpa</lem><rdg wit="#msbr">sarspa</rdg></app>
biṣa <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ndātan</lem><rdg wit="#msja">ndata<gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba
#msbb">kamakārāləkər</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>ra
ləkər</rdg><rdg wit="#msjc">kamakarīṅ ləkar</rdg><rdg wit="#msbr">kāmākārābleker</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">asiṅ</lem><rdg wit="#msba" cause="dittography">asiṅ
asiṅ</rdg><rdg wit="#msbr">asih</rdg></app> anuduki ri ya <app><lem wit="#msja #msba
#msbb #msbr">ta</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
kaviṣan <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">maṅkəp</lem><rdg wit="#edlc
#msja">matəp</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">maṅkana</lem><rdg wit="#msjc">ya
ṅkaṇa</rdg></app> saṅ <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">vruh</lem><rdg wit="#edlc
#msja">vru</rdg><rdg wit="#msbr" cause="dittography">vruh-vruh</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">mamrih</lem><rdg wit="#msbb" cause="morphological">amrih</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">umiṅkus</lem><rdg
wit="#msbb">amiṅkus</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">misan</lem><rdg wit="#msjb">mos</rdg><rdg
wit="#msjc #msba #msbb">mis</rdg><rdg wit="#msbr">miṣ</rdg></app> <app rend="check"><lem
wit="#msba #msbb #msbr">avakira</lem><rdg wit="#edlc #msja">akara</rdg><rdg wit="#msjb">avakarā</rdg><rdg
wit="#msjc">avakara</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ya</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app> mavədi <app><lem wit="#msja
#msjb #msba #msbb #msbr">kasaha</lem><rdg wit="#msjc">kagaha</rdg><rdg wit="#msbb">kasaha
ya</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb">vaṅ dodoh</lem><rdg wit="#edlc">avaṅ
adodoh</rdg><rdg wit="#msja">havaṅ dodoh</rdg><rdg wit="#msba #msbr">tāṅdoh-doh</rdg><!--<rdg
wit="#msbb">vāṅ doh-doh</rdg>--></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">siṅ</lem><rdg wit="#edlc">si</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">saṅ</rdg></app> vvaṅ asampe <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">kolihan
atvaṅ</lem><rdg wit="#edlc">koliya tva</rdg><rdg wit="#msja">koliyan atvā</rdg><rdg
wit="#msjb">koliyanakva</rdg><rdg wit="#msjc">paniyanakva</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msbb #msbr">təka<pb n="30r" edRef="#msba"/>p i</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba"
cause="subtractive">təka</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">guṇa<pb
n="12v" edRef="#msjb"/>nira</lem><rdg wit="#msbr">guṇaniran</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">yaśanira</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">samarā</lem><rdg wit="#msba #msbr">samanā</rdg><rdg
wit="#msbb">samana</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjc">ri</rdg></app> rāt,</l>
2670<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pādaviśāla</lem><rdg
wit="#msja">pādhavi<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app><pb
n="16v" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">lvirnikanā</lem><rdg
wit="#edlc">yvarnika</rdg><rdg wit="#msba">lviriran</rdg><rdg wit="#msbb">lvirirān</rdg><rdg
wit="#msbr">lvirnīran</rdg></app> saṅ vruh <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb">inaləpakəna</lem><rdg wit="#msbr">hanaləpakəna</rdg></app> sira ta <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">tumaha</lem><rdg wit="#msba" cause="morphological">tumah</rdg></app>
evəhnya. [§13.2, no. 86] </l></lg>
. <!--% –⏑⏑|–––|⏑⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏓ %-->
.<!--%%c samara
.%%d tumahā, evəhnya -->
.</div>
2675
.<div type="metrical" rend="met" met="krauñcapadā">
.<!--%% rubinstein memberikan keterangan khusus untuk stanza ini %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.82" n="82">
.<l n="a">kālih ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">vvaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">vənaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">mol</lem><rdg
wit="#edlc #msja">mem</rdg><rdg wit="#msjb">māl</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbr">bvat</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">ābvat</rdg></app>
anuṅtuṅ guragaḍa <app><lem wit="#msjb">mahas ikaṅ</lem><rdg wit="#edlc">mahasihkab</rdg><rdg
wit="#msja">mahasikab</rdg><rdg wit="#msjc">mahasib</rdg><rdg wit="#msba #msbb">mahas
iṅ kvan</rdg><rdg wit="#msbr">mahas iṅ kvān</rdg></app> <app><lem type="conj"><supplied
reason="omitted">ayu</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb
#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">tan</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">ta</rdg><rdg wit="#msjc">taṅ</rdg></app> inupaya,</l>
2680<l n="b">maṅka <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kinuṇḍāgəṅ</lem><rdg wit="#msba">tinunḍāgə̄ṅ</rdg><rdg
wit="#msbb #msbr">tinuṇḍāgəṅ</rdg></app> ikaṅ ambək pinuji-puji <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb">paraji</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">parā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb">biṣama</lem><!--<rdg wit="#msjb #msbr">bhiṣa</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc #msbr" cause="subtractive">biṣa</rdg></app> maca <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb #msbr">tulaṅ</lem><rdg wit="#msjc">tula</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tattva</lem><rdg wit="#msjc">ḍatva</rdg></app>
sahən <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">tūtan</lem><rdg wit="#msbb">tatan</rdg></app>
təka <app><lem wit="#msjc">sacchāya</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>ya</rdg><!--<rdg wit="#msjb">saciya</rdg>--><rdg wit="#edlc #msjb #msba
#msbb">sacciya</rdg><rdg wit="#msbr">saṅcīha</rdg></app> <app><lem wit="#edlc">ta</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem
wit="#msjc">paṅayam-ayamana ya taya</lem><rdg wit="#msba">paṅayam-ayamanāta ya</rdg><rdg
wit="#edlc">paṅayam-ayam hana ya ta</rdg><rdg wit="#msja">paṅayam-ayamana ya ta</rdg><rdg
wit="#msjb">paṅayam-ayamana yaṅ taya</rdg><rdg wit="#msbb">paṅayam-ayamana ta ya</rdg><rdg
wit="#msbr">maṅayam-ayamānā va ya</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb
#msba #msbr">mavərə̄</lem><rdg wit="#msjc">mavəp</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">krauñcapadāṅrat</lem><rdg wit="#msba">kroñcapaṭara</rdg><rdg
wit="#msbb">kroñcapatərā</rdg><rdg wit="#msbr">kroñcapataṅrāt</rdg></app> <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">denya</lem><rdg wit="#edlc #msja">de</rdg></app>
paḍāhyun <app><lem wit="#edlc #msja">ləvih aləpakəna</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba
#msbr">luməvihakəna</rdg><rdg wit="#msbb">luməvəhakəna</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb">mavətu</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">māvətva</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb">kəta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">ta</rdg><rdg wit="#msba
#msbb #msbr" cause="transposition">təka</rdg></app> ya <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">ləñok</lem><rdg wit="#msjc">ləbbot</rdg></app>. [§13.2, no.
87] </l></lg>
.
.<!--%b viṣama-->
2685</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="vahiṅ rat">
.<!--% –––|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏓ %-->
.<!--%metrum ini tidak ada di zoetmulder-->
2690<lg xml:id="candrakirana_14.03.83" n="83">
.<l n="a">tan maṅkāmbəkira saṅ <app><lem wit="#edlc #msja">aṅisi</lem><rdg wit="#msjb">aṅuṅsī</rdg><rdg
wit="#msjc">aṅuṅsi</rdg><rdg wit="#msba #msbb #msbr">ahisi</rdg></app> kavikun anəmu
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">ra<pb n="30v" edRef="#msba"/>sanika</lem><rdg
wit="#edlc #msja">rasani</rdg><!--<rdg wit="#msja">raṣani</rdg>--></app> kaviratin<pb
n="20r" edRef="#msbb" break="no"/> rakva,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjc #msba #msbb #msbr">saṅ yogīśvara</lem><rdg wit="#edlc
#msja">yogīśvara</rdg><rdg wit="#msjb">sayogīśyara</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">sira</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
saṅ anusup <app><lem wit="#edlc #msjc #msba #msbb #msbr">aṅilagi</lem><rdg wit="#msja">aṅi<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb
#msjc #msba #msbb">viṣaya</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>ṣaya</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">viṣayanira</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">sira</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="lexical">ika</rdg><!--<rdg
wit="#msja">hika</rdg>--></app> tuhu <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb
#msbr">licin</lem><rdg wit="#msba">hicin</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbr">tyāga</lem><rdg wit="#msbb" cause="subtractive">tya</rdg></app>,</l>
.<l n="c">vaṅke <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">tulyanira</lem><rdg
wit="#edlc">tulyanika</rdg></app> vuta tuli bi<pb n="15v" edRef="#msbr"/>su havak
alupa <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ri</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> hala hayunikaṅ loka,</l>
.<l n="d">śuddhāmbəknira varaṇa humidəṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb
#msbr">alilaṅ</lem><rdg wit="#msjb">alilah</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">amava</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr" cause="subtractive">ava</rdg></app> suluhira <app><lem
type="emn">nami vāhiṅ ra<pb n="13r" edRef="#msjc"/>t</lem><rdg wit="#edlc">avahi rāt</rdg><rdg
wit="#msja">havahirat</rdg><rdg wit="#msjb">hama vāhirat</rdg><rdg wit="#msjc">havama
vahirat</rdg><rdg wit="#msba">naməvəhirāt</rdg><rdg wit="#msbb">name vāhi rāt</rdg><rdg
wit="#msbr">navama vāhiṅ rāt</rdg></app>. [§13.2, no. 25] </l></lg>
2695</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhujaṅgavijr̥mbhita">
.<!--% –––|–––|––⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑–|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.84" n="84">
2700<l n="a">nāhan lvirnyāmbək saṅ yogī saṅ anəmu <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba
#msbb #msbr">sukha</lem><rdg wit="#msja">śu<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ya ta</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app> <app><lem type="emn">viniśeṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc #msba #msbb #msbr" cause="morphological">viśeṣa</rdg><rdg wit="#msjb" cause="morphological">viśeṣā</rdg></app>
mās <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb #msbr">maṇikiṅ</lem><rdg wit="#msjb">maṇīkiṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">maṇiki</rdg></app> viku,</l>
.<l n="b">laṅgəṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbb #msbr">tuṅgəṅ</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msba">tugə̄ṅ</rdg></app> tan <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb">polah</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">solah</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">molah</rdg></app> pvā <app><lem wit="#msja #msjc
#msba #msbb #msbr">samahitanira</lem><rdg wit="#edlc">kamahihanira</rdg><rdg wit="#msjb">samahihanira</rdg></app>
<app><lem type="conj">kadi <supplied reason="omitted">ta</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc #msba #msbb #msbr">kadi</rdg><rdg wit="#msjb">kidi</rdg></app> tasik <app><lem
wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">təḍuh</lem><rdg wit="#edlc #msja">təḍah</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">maləbā</lem><rdg wit="#msjc">maləbu</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">hirəṅ</lem><rdg wit="#msjc">hərəṅ</rdg></app>,</l>
.<l n="c">vastunyāvak saṅ hyaṅ <app><lem type="conj">śūnyātmaka sira <supplied reason="omitted">ta</supplied>
ya</lem><rdg wit="#edlc">śūnyātmata irika sira</rdg><rdg wit="#msja">śūṇyatmata hirika
sira</rdg><rdg wit="#msjb">śunyatmakanira ya</rdg><rdg wit="#msjc">nyatmakanira ya</rdg><rdg
wit="#msba #msbb #msbr">śūnyātmakanira ya</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba #msbb
#msbr">sa<pb n="31r" edRef="#msba"/>kala</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">ta</rdg><rdg wit="#msjc">śaṅkala</rdg></app> yayā
bhaṭāra <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">jagatguru</lem><rdg wit="#msjb">jagat
aguru</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">svecchā</lem><rdg wit="#msbr">śveccān</rdg></app>
dadyāmoreṅ <app><lem wit="#msjb #msba">bāyvānapaka</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msja">ma<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjc">bayv
anaka</rdg><rdg wit="#msbb">bāyvānamaka</rdg><rdg wit="#msbr">bāyvāmpacala</rdg></app>
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ri</supplied> gagana</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc #msba #msbb">gagana</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjc">gagaṇa</rdg>--><rdg
wit="#msjb">gagaṇā</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">riṅ ulaha</rdg></app> <app><lem
type="emn">mahavanan</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msba #msbb">mahavana</rdg><rdg wit="#msja">ma<gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/></rdg><!--<rdg wit="#msjb">mahavaṇa</rdg>--><rdg
wit="#msjc">mahava<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msbr">havanā</rdg></app><pb
n="17r" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">bhujaṅgavijr̥mbhita</lem><rdg
wit="#msba">bhujaṅgavyarəmbita</rdg><note>In the following stanzas, particularly from
stanza 85 to 96, the first three lines presented are based on the reading found in
<ptr target="#msbr"/>, which offers a complete sequence of verses not found in the
other six witnesses. Whether the content provided by <ptr target="#msbr"/> represents
an interpolation remains uncertain, as there are no clear criteria established to
definitively identify interpolated texts. Nonetheless, it is essential to include
the remaining stanzas that adhere to the principles of <foreign>samavr̥tta</foreign>,
<foreign>ardhasamavr̥tta</foreign>, and <foreign>mātrāvr̥tta</foreign>, which traditionally
consist of four <foreign>pāda</foreign>s (lines).</note></app>. [§13.2, no. 88] </l></lg>
. <listApp type="parallels"><app>
2705 <lem>bhujaṅgavijr̥mbhita</lem>
. <note>Cf. Vr̥t 98.4 : <foreign>dudvaṅ vvai muñcarlyantekaṅ mətu sakari paraṅananamar
<hi rend="check">bhujaṅgavijr̥mbhita</hi></foreign>.</note>
. </app></listApp>
.<!--%b samāhita-->
.</div>
2710
.<div type="metrical" rend="met" met="vilāsinī">
.<!--% –––|–⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.85" n="85">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">hayvāmbək taṅ harəp licin turuṅ atiṅgal iṅ viṣayaniṅ</lem><note
type="altLem">hayvāmbək ... viṣayaniṅ</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba
#msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2715<l n="b"><app><lem wit="#msbr">janmā mevəh rikaṅ vruh iṅ bvat aməgat daśendriya madəg</lem><note
type="altLem">janmā ... madəg</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">āpan maṅgəh purihnikaṅ dadi jənək rikaṅ silih asih</lem><note
type="altLem">āpan ... asih</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">lvirniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">lirniṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">devīvilāsinī</lem><rdg
wit="#msba">devivilasina</rdg><rdg wit="#msbr" cause="haplography">devīlaśīṇi</rdg></app>
kita ya <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">tāparək</lem><rdg wit="#msbr">tahāparək</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">mapak atah</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">makatah</rdg><rdg
wit="#msba">mapat atah</rdg><rdg wit="#msbb">mapat atah</rdg><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">atāh</rdg></app>.
[§13.2, no. 89] </l></lg>
.</div>
.
2720<div type="metrical" rend="met" met="bhujaṅgavilasita">
.<!--% –⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<!--% bha|ra|na|ra|na|laga %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.86" n="86">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">tan tuməmuṅ kapāpanika saṅ kəneṅ varavanitā</lem><note
type="altLem">tan ... varavanitā</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2725<l n="b"><app><lem wit="#msbr">saṅ viku rājya śāstra nipuṇājareṅ ahala hayu</lem><note
type="altLem">saṅ ... hayu</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">donira yan vənaṅ mar abhivr̥ddhyaniṅ viku nagara</lem><note
type="altLem">donira ... nagara</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">maṅkana rakva buddhinira saṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb
#msbr">bhujaṅgavilasita</lem><rdg wit="#msjb">bhujaṅgavilalita</rdg></app>. [§13.2,
no. 66] </l></lg>
.<listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhuṅjagavilasita</lem>
2730 <note>The meter <foreign>bhujaṅgavilasita</foreign> has a slightly different name
from <foreign>bhujagavilasita</foreign>, and this difference in name is also reflected
in their metrical patterns (see stanza 61 above).</note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumavilasita">
2735<!--% –⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.87" n="87">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">nora vaneh musuhira saṅ ataki-taki hayu viku nagara</lem><note
type="altLem">nora ... nagara</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">dveṣi ta <app><lem type="emn">rāga</lem><rdg wit="#msbr">rāta</rdg></app>
ya ta pinakapamuruṅ ika ulahana tiki</lem><note type="altLem">dveṣi ... tiki</note><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,<pb
n="16r" edRef="#msbr" break="no"/></l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">mās maṇi len anakəbi viṣa paḍanika <hi rend="check">yadi
maliṅ</hi> anatah</lem><note type="altLem">mās ... anatah</note><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2740<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">śakti</lem><rdg wit="#msba"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>
.bhaṭāra <app><lem wit="#msbr">manasija makakaraṇa</lem><rdg wit="#edlc">manasija makanaśara</rdg><rdg
wit="#msja">maṇaśija makaṇaśara</rdg><rdg wit="#msjb">maṇaśi janma kaśaraṇā</rdg><rdg
wit="#msjc">manasija maṅka śaraṇa</rdg><rdg wit="#msba">manaśija makaśaraṇa</rdg><rdg
wit="#msbb">manaśija manaśaraṇa</rdg></app> kusumavilasita. </l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="bhujaṅgaśiśukr̥ta">
2745<!--% ⏑-⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.88" n="88">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">ulah mamana si para katəmu halanika pirəṅən</lem><note
type="altLem">ulah ... pirəṅən</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">kinelikaniṅ umulat avədi ri ya satata kuməl</lem><note
type="altLem">kinelikaniṅ ... kuməl</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba
#msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">ndi sādhvaṅ <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>parək</lem><rdg
wit="#msbr">parək</rdg></app> asama-samaṅ <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">aṅ</supplied>upatana</lem><rdg
wit="#msbr">upatana</rdg></app> kunəṅ</lem><note type="altLem">ndi ... kunəṅ</note><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2750<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">bhujaṅgaśisukr̥ta</lem><rdg
wit="#msbr">bhujāgaśiśukr̥ta</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">bhujaṅgaśisukr̥ta</rdg>--></app>
juga<pb n="20v" edRef="#msbb" break="no"/> <app rend="check"><lem wit="#msjb #msjc
#msbr">paḍa<pb n="13r" edRef="#msjb"/>nika</lem><rdg wit="#edlc">punika</rdg><rdg
wit="#msja">panika</rdg><rdg wit="#msba">paḍanira</rdg><rdg wit="#msbb">padanira</rdg></app>
kagiri-giri. [§13.2, no. 21] </l></lg>
.<listApp type="parallels"><app>
. <lem>bhujagaśiśukr̥ta</lem>
. <note>As a step in metrical analysis, it is worth considering whether this metrical
pattern should be regarded as <foreign>culakam</foreign> rather than identified as
a variation of <foreign>bhujagaśiśukr̥ta</foreign> or <foreign>bhujagaśiśubhr̥tā</foreign>?</note>
. </app></listApp>
2755</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="karuṇalalita">
.<!--% –⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.89" n="89">
2760<l n="a"><app><lem wit="#msbr">śrī narendralalita sukha lumiyat iṅ musuh atata sə̄h</lem><note
type="altLem">śrī ... sə̄h</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">lvir kavīndralalita mulat iṅ acalāṅulati <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">ka</supplied>laṅə̄n</lem><rdg wit="#msbr">laṅə̄n</rdg></app></lem><note
type="altLem">lvir ... kalaṅə̄n</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">niṣparīgrahalalita sukha paramārtha manəmu həniṅ</lem><note
type="altLem">niṣparīgrahalalita ... həniṅ</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb #msbr">jātiniṅ</lem><rdg wit="#edlc">jātini</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">jatini</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">karuṇalalita</lem><rdg wit="#msbb"
cause="subtractive">kāruṇalali</rdg><rdg wit="#msbr">tāruṇalalita</rdg><note><foreign>Karuṇalalita</foreign>
might be another name of <foreign>candrakānta</foreign> which is mentioned in the
list.</note></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">mulat ikān</lem><rdg
wit="#msba" cause="dittography">mulat ikān vulat ikān</rdg><rdg wit="#msbr">vulat
ikā</rdg></app>
2765 <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb">vulatiṅ</lem><rdg wit="#msjb">vutiṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msba">ulatiṅ</rdg>--><rdg wit="#msbr" cause="morphological">mulat iṅ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">atanu</lem><rdg wit="#msjc">antanu</rdg></app>.
[§13.2, no. 93] </l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="jayakusuma">
2770<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑–⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.90" n="90">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">para kavi sira viveka mahas iṅ <app><lem type="emn">vukir</lem><rdg
wit="#msbr">vuki</rdg></app> təpiniṅ jaladhi</lem><note type="altLem">para ... jaladhi</note><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">sahana-hananikanaṅ kaləṅəṅan pinet mapupul ri hati</lem><note
type="altLem">sahana-hananikanaṅ ... hati</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">səkar arum upama varṇa saha bhāṣa chanda haneṅ ləpihan</lem><note
type="altLem">səkar ... ləpihan</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2775<l n="d">jayakusuma <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb">ṅaranikaṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">laku</lem><rdg wit="#msba #msbb #msbr">laghu</rdg></app>
ya tiṅkahən para
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">vīrakavi</lem><rdg wit="#msjb"
cause="eye-skip">kavi</rdg></app>. [§13.2, no. 100] </l></lg>
.</div>
.
2780<div type="metrical" rend="met" met="kusumasari">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏑⏑|⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.91" n="91">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">saphalakəna təkap saṅ aṅdan i rāmyaniṅ amuhara kuṅ
yateka satirun</lem><note type="altLem">saphalakəna ... satirun</note><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">ya ta guru laghu chanda nāmanikāna vinuvus iṅ arəp
tumūta kalaṅə̄n</lem><note type="altLem">ya ta ... kalaṅə̄n</note><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2785<l n="c"><app><lem wit="#msbr">apan atiśaya mevəh iṅ vvaṅ akīrti kakavin iki yan <app><lem
type="emn">turuṅ vruh</lem><rdg wit="#msbr">kuruvah</rdg></app> irikā</lem><note type="altLem">apan
... irikā</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">hana<pb n="31v" edRef="#msba" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msba #msbb #msbr">ta</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem
wit="#msbr">la<pb n="31v" edRef="#msba"/>ghu ri</lem><rdg wit="#msja #msjc">lakuni</rdg><rdg
wit="#msjb">lakuniṅ</rdg><rdg wit="#msba #msbb">laguniṅ</rdg></app> chanda <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">yeka</lem><rdg wit="#msjc">yekə</rdg></app>
rəṅə̄n <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">kusumasari</lem><rdg wit="#msba
#msbb" cause="lexical">kusumakavi</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbr">ṅaranya</lem><rdg wit="#msba #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">yeka</lem><rdg wit="#msbr">teka</rdg></app>
vulati. </l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="nāgakusuma">
2790<!--% ⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.92" n="92">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">vulat amanis pinakapayuṅa saṁ yativara sakala bhava
tan kalubana</lem><note type="altLem">vulat ... kalubana</note><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">vacana marūm pinakatəkəna saṁ viku sapara-paraniṅ amet
hayu lanā</lem><note type="altLem">vacana ... lanā</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">təlas apagəh tutur avas-avasən sadunuṅan abənər iki
yan tuhu təpət</lem><note type="altLem">təlas ... təpət</note><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2795<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">manah</lem><rdg wit="#msba">panah</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">aləbā</lem><rdg wit="#msba">aləṅa</rdg><rdg
wit="#msbb">alaṅə̄</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">pinakavāhana</lem><!--<rdg
wit="#msjc">pinaṅkavahaṇa</rdg>--><rdg wit="#msbr">pinakahavahani</rdg></app> saṅ
munivara <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">satata</lem><rdg wit="#msjc">sakatha</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msba #msbb #msbr">sira</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">si</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> nāgakusuma. </l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="surakusuma">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑||⏑⏑⏑|⏑⏓ %-->
2800<lg xml:id="candrakirana_14.03.93" n="93">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">saphala pinuja riṅ bhuvana gatinirā munivara makakaraṇa
virati</lem><note type="altLem">saphala ... virati</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">sahananiṅ amarāvaja-vaja ta <app><lem type="emn">kavistara</lem><rdg
wit="#msbr">kamāṣṭara</rdg></app> vari sira tuməmu samahita</lem><note type="altLem">sahananiṅ
... samahita</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">həniṅira kadi candra manuk adiśivāmr̥ta viji-vijiliṅ
<hi rend="check">vujar</hi> inaləm</lem><note type="altLem">həniṅira ... inaləm</note><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">pracalita <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">sumavur</lem><rdg
wit="#msbb">sumahur</rdg></app> surakusuma lavan jənu <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msbr">mavaṅi</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="morphological">vaṅi</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msba #msbb">vadara ya</lem><!--<rdg wit="#edlc">yava ḍara ya</rdg>--><rdg
wit="#edlc #msja">ya vadhara ya</rdg><rdg wit="#msjc">vadara</rdg><rdg wit="#msbr">ṅaviḍara</rdg></app>
gumuluṅ. </l></lg>
2805</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="siṅharūpa">
.<!--% ⏑⏑–|⏑––|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.94" n="94">
2810<l n="a"><app><lem wit="#msbr">kumətər ta saṅ sajjana mulat iṅ ahala jana kala kuhaka</lem><note
type="altLem">kumətər ... kuhaka</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msbr">matakut ri buddhinya sahasa <app><lem type="conj">kadi</lem><rdg
wit="#msbr">sakādya</rdg></app> viṣadhara biṣa miṣani</lem><note type="altLem">matakut
... miṣani</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">ya dināmrəm isyāməjah i gatinika guməsəṅ iṅ aśaraṇa</lem><note
type="altLem">ya ... aśarana</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">kadi siṅha rūpanya ya kagiri-giri <app><lem wit="#msbr">vacananika gumuruh</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>. <app><lem>[§13.2,
no. 94]</lem><note>The name of this meter in the list is <foreign>siṅhasāri</foreign>.</note></app>
</l></lg>
.</div>
2815
.<div type="metrical" rend="met" met="lalu">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑–⏑|⏑⏑⏑|⏑⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.95" n="95">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">tripura paḍanika suraśara ri mukha vədi-vədi surapati
yatna maṅiṅet-iṅət iṅ ulahirāmriha kira-kira kāraṇanira luputa</lem><note type="altLem">tripura
... luputa</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
2820<l n="b"><app><lem wit="#msbr">saha r̥ṣi va<pb n="17r" edRef="#msbr"/>ra saṅ suraguru
pinakahulu vinagəd inucap iṅ bhaya vibhaya sira tuhu viveka saphala pituhun śaraṇa
gata təmən</lem><note type="altLem">saha ... təmən</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msbr">vəkas i vəkas ikaṅ hala hayu sira vihikan iki niyata
<app><lem type="emn">nimitta</lem><rdg wit="#msbr">namitta</rdg></app> surapati sumuyug
umarək ri pada paramakāraṇa maṅanumata</lem><note type="altLem">vəkas ... maṅanumata</note><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d">kadi hudanikanaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">kusumasadana</lem><rdg
wit="#msjb">kusumasadarā</rdg><rdg wit="#msjc">kusumasaddhara</rdg><rdg wit="#msba
#msbb" cause="subtractive">kusumasada</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">ruru</lem><rdg wit="#edlc">rurus</rdg></app> sinirir iṅ aṅin adrəs
<app rend="check"><lem type="conj">mapajara</lem><rdg wit="#edlc #msja">mapa majar</rdg><rdg
wit="#msjb">maṅpa maja</rdg><rdg wit="#msjc">mapa maja</rdg><rdg wit="#msba">bapa
maja</rdg><rdg wit="#msbb">mapa muja</rdg><rdg wit="#msbr">mamaja</rdg></app> <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">r̥ṣigaṇa</lem><rdg wit="#msba">r̥ṣiṅgaṇa</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">ri</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> bhaṭāra paśupati <app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb
#msbr">nahan</lem><rdg wit="#edlc" cause="additive">ta ya nahan</rdg><rdg wit="#msja"
cause="additive">tā ya nahan</rdg><note>The <ptr target="#msja"/> reading, accepted
in <ptr target="#edlc"/>, is unmetrical.</note></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msbr">lalu</lem><rdg wit="#msba #msbb" cause="additive">lagu lalu</rdg></app>
<app><lem wit="#msba #msbr">ṅaranikihən</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">ṅaranekihən</rdg></app>.
[§13.2, no. 101]</l>
.<!----></lg>
.</div>
2825
.<div type="metrical" rend="met" met="daṇḍa">
.<!--% ‖–⏑⏑‖–⏑–|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.03.96" n="96">
.<l n="1">sampun <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ika</rdg></app> rasa chanda <app><lem wit="#msbr">sarehnya</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc" cause="lexical">lalunya</rdg><rdg wit="#msba #msbb">śilyanya</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">təlas</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> ginəlar hana riṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbb #msba">hana riṅ</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">ṅaraniṅ</rdg></app> guru
lāghu vətunya <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">sa<pb n="32r" edRef="#msba"/>sat</lem><!--<rdg
wit="#msjc">śakṣat</rdg><rdg wit="#msba">sakṣāt</rdg><rdg wit="#msbb">sākṣat</rdg>--><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> ya <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msba #msbb">ta</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app><pb
n="13v" edRef="#msjc" break="no"/> ḍaṇḍa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba
#msbr">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">kanāpa</rdg></app> tiṅhali.</l>
2830<l n="2"><app><lem wit="#msbr"><hi rend="check">aṣṭa</hi> kasanmata nitya təkapnika
rāt muji yuktinikaṅ rasaniṅ <app rend="check"><lem type="emn">pratitan tiki</lem><rdg
wit="#msbr">praṭātinaṭiki</rdg></app> de kavīśvara</lem><note type="altLem">aṣṭa ...
kavīśvara</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="3"><app><lem wit="#msbr">divya sabhūṣaṇa nugraha deva viśeṣa māsiha</lem><note
type="altLem">divya ... māsiha</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>. [§13.2, no. 102]</l>
.</lg>
.</div>
.</div>
2835
.<div n="4" type="section" xml:id="candrakirana_14.04"><head>Kakavin</head>
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑⏑⏑‖–⏑–‖ Daṇḍaka -->
.<div type="metrical" rend="met" met="daṇḍaka">
.<lg xml:id="candrakirana_14.04.01" n="1">
2840<l n="a">kṣamakəna<pb n="21r" edRef="#msbb" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msbr">matike</lem><rdg wit="#msba">tika</rdg><rdg wit="#msbb">tike</rdg></app>
vuvusniṅ hulun <app><lem wit="#msba #msbb #msbr">ndah kamuṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">dah kamu</rdg><rdg wit="#msjc">da kemu</rdg></app> hyaṅ <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb">ya</lem><rdg wit="#msbr">yva</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">sa<pb n="17v" edRef="#msja"/>kveh</lem><rdg
wit="#msba">tākveh</rdg></app> ta sūkṣmāganal muṅgu <app rend="hide"><lem wit="#msba
#msbb">riṅ</lem><rdg wit="#msja">hī</rdg><rdg wit="#msjb">hi</rdg><rdg wit="#msjc">hiṅ</rdg><rdg
wit="#edlc #msbr">i</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">dāśadeśantare</lem><rdg
wit="#edlc">dasadigantare</rdg><rdg wit="#msbr" cause="haplography">deśāntareṅ</rdg></app>
sor <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba">riṅ</lem><rdg wit="#edlc #msbb
#msbr">iṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem type="norm">ūrdhah</lem><rdg wit="#msja">urḍah</rdg><rdg
wit="#msjb">ūrḍah</rdg><rdg wit="#msjc">urdhah</rdg><rdg wit="#msba">ūrḍah</rdg><rdg
wit="#msbb">urda</rdg></app> lavan <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbb">madhya</lem><rdg
wit="#msba">māḍya</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb">deśātmakāniṅ</lem><rdg wit="#edlc">deśātmakādi</rdg><rdg
wit="#msja">deśatmakaḍī</rdg><rdg wit="#msjb">deśakmakādī</rdg><rdg wit="#msjc">deśatmakadhi</rdg><rdg
wit="#msbr">deśāmakādī</rdg></app> jagat lyab sakālanta <app><lem wit="#msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">devāṣṭamūrti</lem><rdg wit="#edlc #msja">devarṣṭamūrti</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">pratiṣṭhanta</lem><rdg wit="#edlc"
cause="morphological">pratiṣṭha</rdg></app> sākṣāt <app><lem wit="#msbr">rəṅə̄n</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc #msbb" cause="morphological">rəṅə</rdg><rdg wit="#msjb #msba
#msbb" cause="morphological">rəṅə̄</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msba
#msbb">ta kṣamāniṅ hulun</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">ta
kṣamān riṅ hulun</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">tiki kṣarāmaniṅ vaṅ pva ri</rdg></app>
svastha <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">dīrghāyuṣāmaṅguh</lem><rdg
wit="#edlc">dīrghayuṣa maṅgu</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">enak</lem><rdg
wit="#edlc">anak</rdg><rdg wit="#msba #msbb" cause="lexical">aṅlābha</rdg><!--<rdg
wit="#msbb">āṅlābha</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">sadāyovanā</lem><rdg
wit="#msba #msbb" cause="lexical">len yovana</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ṅuni-ṅuni ta mahāmunī saṅ vənaṅ <app><lem wit="#msbr">niśrayāśenucap</lem><rdg
wit="#edlc">niśreyasan ucap</rdg><rdg wit="#msja #msjb">niśrayāśān ucap</rdg><rdg
wit="#msjc">niśrayaśan ucap</rdg><rdg wit="#msba">nisrayāśan liṅiṅ</rdg><rdg wit="#msbb">niśrayāśān
liṅniṅ</rdg></app> saṅ kavī paṇḍita <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">mvaṅ</lem><rdg
wit="#msba">vvaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">ta</lem><rdg
wit="#msjc">ka</rdg></app> saṅ vagmi riṅ <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msba #msbb">tattvavīt iṅ</lem><rdg wit="#edlc">tattvavitniṅ</rdg></app> vatək <app
rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">vāla</lem><rdg wit="#msja">bāla</rdg><rdg wit="#msjb">bala</rdg><rdg
wit="#msjc">balla</rdg><rdg wit="#msbr">bhāla</rdg></app> vidyā la<pb n="32v" edRef="#msba"/>van
saṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">mahāsajjanārəmba</lem><rdg wit="#edlc">mahasajñāna
rəmba</rdg><rdg wit="#msjc">mahasajñaṇārəmbi</rdg></app> riṅ <app><lem wit="#msja
#msjc #msbb #msbr">dharmakāryenakāmbək</lem><rdg wit="#edlc">dharma, ... yenambək</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">dharmakaryenambək</rdg><rdg wit="#msba">ḍarmakāryanakāmbək</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">yaśāsih</lem><rdg wit="#msba">ya māsih</rdg><rdg
wit="#msbb">ya hasih</rdg></app> lavan dānapuṇya praṇamyaṅku<pb n="18r" edRef="#msbr"
break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">tonən</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/>nən</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">rəṅə̄n</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb" cause="morphological">rəṅə̄</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="morphological">rəṅə</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb">ta<pb
n="13v" edRef="#msjb" break="no"/> stutiṅkun</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">ta stutikun</rdg><rdg
wit="#msba">tāstutiṅkun</rdg>--><rdg wit="#msjb">tāstutinkun</rdg><rdg wit="#msbr">taṅ
stutiṅkun</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">vruhanteka tuṣṭiṅku</lem><rdg
wit="#msbb">vruhanteṅ katuṣṭiṅku</rdg><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">bhaktyādaləm</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhaktyaṅ
daləm</rdg><rdg wit="#msbr">subhaktyeṅ daləm</rdg></app>,</l>
.<l n="c">təka <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba">ri</lem><rdg wit="#msbb">riṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">pusu-pusuhku</lem><rdg wit="#msjb">pusa-pusuhku</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">pusuh-pusuhku</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sumsum
hutək</lem><rdg wit="#msjc">sumsum hutət</rdg><rdg wit="#msba">sumsumkv akək</rdg><rdg
wit="#msbb">sumsumkv atək</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">tvas</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja #msjb">tyəs</rdg>--><rdg wit="#msjc">təs</rdg></app>
dagiṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">rahku</lem><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">rah</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">sakvehny</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">sakveh</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msbb">avakniṅ hulun</lem><rdg wit="#msjc">mavaknīṅ hulun</rdg><rdg
wit="#msba">avaknaṅ hulun</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">āvak iṅvaṅ dr̥dā</rdg></app>
bhakti riṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msba #msbb">vāhya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vahyaṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">vayā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gohyaṅ</lem><rdg
wit="#msba">vohyaṅ</rdg><rdg wit="#msbb">tohyaṅ</rdg><rdg wit="#msbr">gohya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">kuləm</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">dāləmta</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sāri-sāri</lem><rdg wit="#msjc">sarisriṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">praṇātā</lem><rdg wit="#msjb">pranavā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb">satāta</lem><rdg wit="#msjb">satāka</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">tvaṅ sanitya</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">pradiptojvalāmbəkku</lem><rdg wit="#edlc">pva dīptojjvalāmbəkku</rdg></app>
tan <app><lem wit="#msja #msbr">pāntarāṅūsapiṅ</lem><rdg wit="#edlc">pāntara ṅusipi</rdg><!--<rdg
wit="#msja">pāntarāṅūsapī</rdg>--><rdg wit="#msjb">patarāṅusapī</rdg><rdg wit="#msjc
#msbb">pantārāṅosapi</rdg><rdg wit="#msba">pāntarāṅosapī</rdg><!--<rdg wit="#msbr">pantarāṅūsapī</rdg>--></app>
<app><lem wit="#msba #msbb">jə̄ṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ləm</rdg><rdg
wit="#msbr">ləh</rdg></app> <app><lem wit="#msba">mañiptālanā<pb n="21v" edRef="#msba"/>tvaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">mabintala atyəṅ</rdg><rdg wit="#msja">mabintala hatyəṅ</rdg><rdg wit="#msjb">mabintāla
hatyəṅ</rdg><rdg wit="#msjc">maṅəntalata tyəṅ</rdg><rdg wit="#msbb">mañattālanātva</rdg><rdg
wit="#msbr">mañantālahātyā</rdg></app> magəṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbb">prastavanyan vənaṅ</lem><rdg wit="#msba" cause="lexical">mrastavan ləṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">prāptavāṇḍyan vənaṁ</rdg></app> marṇanā jñāna saṅ paṇḍitāmusvakən <app><lem
wit="#msba #msbb">kottaman</lem><rdg wit="#edlc #msja">sok tavak</rdg><!--<rdg wit="#msja">śok
tavak</rdg>--><rdg wit="#msjb">śot avak</rdg><rdg wit="#msjc">śvotāvak</rdg><rdg wit="#msbr">sotavāvak</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">saṅ</lem><rdg wit="#msbb">sa</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msja #msba #msbb #msbr">tapahsiddha</lem><!--<rdg wit="#edlc">tapasiddha</rdg><rdg
wit="#msja #msbr">tapāsidḍa</rdg><rdg wit="#msba #msbb">tapasidḍa</rdg>--><rdg wit="#msjb">tapāsidi</rdg><rdg
wit="#msjc">tapāsiddhi</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#msba">yo<pb n="33r"
edRef="#msba"/>gīśvarātūt tutur</lem><rdg wit="#edlc">yogīśvarā tutur</rdg><rdg wit="#msja">yogiśvaranuṅ
tutur</rdg><rdg wit="#msjb">yogīśvarānuṅ tatur</rdg><rdg wit="#msjc">yogisvarānuṅ
tutur</rdg><rdg wit="#msbb">yogīśvarā tutu</rdg><rdg wit="#msbr">yogīśvarānuṅ tutur</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">hetuka</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">yeka</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem rend="check" type="emn">vuṅu-vuṅu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc
#msba #msbb">puṅu-puṅu</rdg><rdg wit="#msjb">pujupu</rdg><rdg wit="#msbr" cause="additive">tūtən
kavuṅvā maṅū</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">śatapattra</lem><rdg
wit="#msjc">saṅ tapatra</rdg><rdg wit="#msba #msbb">saha patra</rdg></app> tuñjuṅ
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">hijo</lem><rdg wit="#msba">sahā</rdg><rdg
wit="#msbb">saha</rdg></app> dhūpa <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">dīpārcanā</lem><rdg
wit="#edlc">dīpārcca</rdg><rdg wit="#msjc">dipaparcanā</rdg><rdg wit="#msbr">ḍīpāpabāñcana</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb">śaṅkha</lem><rdg wit="#edlc">aśaṅkha</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="additive">lan śāṅka</rdg></app> ghaṇṭā <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msbr">satātāsəkar</lem><rdg wit="#msba #msbb">satātaṅ səkar</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">rəb</lem><rdg wit="#edlc #msja #msba #msbb
#msbr">hrəb</rdg></app> rinok <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb">riṅ</lem><rdg
wit="#msja">ri</rdg></app> jənu <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vrətti</lem><rdg
wit="#edlc">vr̥kti</rdg><!--<rdg wit="#msbb">vərti</rdg>--><note>Instead of writing
<foreign>vr̥tti</foreign>, <foreign>vrətti</foreign> is preferable here to keep the
vowel <foreign>u</foreign> in <foreign>jənu</foreign> is validated as long syllable.</note></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">sā<pb n="17v" edRef="#msja"/>teja</lem><rdg
wit="#msjc">sakeṅja</rdg><rdg wit="#msbr">saroja</rdg></app> nāhan ta <app><lem rend="check"
wit="#msba #msbb">simpənnikiṅ</lem><rdg wit="#edlc">limyən akiṅ</rdg><rdg wit="#msja">limyə̄nakiṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">limyənnikiṅ</rdg><rdg wit="#msjc">līmyəṇnakiṅ</rdg><rdg wit="#msbr">liśyannikin</rdg></app>
<app rend="check"><lem wit="#msba #msbb">kavya</lem><rdg wit="#msja #msjb #msbr">kāvi</rdg><rdg
wit="#edlc #msjc">kavi</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">kābhyāsa</lem><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">tabyo</rdg></app> saṅ hyaṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msba #msbb #msbr">kachandan</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">kacandā</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">kacanda</rdg></app> ya <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc #msbr">vartāsəkar</lem><rdg wit="#msjb">vartvāsəkar</rdg><rdg wit="#msba #msbb">vargāsəkar</rdg></app>
tan<pb n="14r" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbb #msbr">kəneṅ
lum</lem><rdg wit="#msjc">kəna lum</rdg><rdg wit="#msba">kənālum</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">pamūjāṅku</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">pamujāṅkya</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">muṅgv iṅ</lem><rdg
wit="#msjc">muṅgiṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb">rikaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">rikar</rdg><rdg wit="#msjc">kurali</rdg><rdg wit="#msbr">rikān</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">daṇḍakā chanda nāhan ta vr̥ṣṭi</lem><note
type="altLem">daṇḍakā ... vr̥ṣṭi</note><rdg wit="#msba" cause="syntactic">caṇḍa nāhan
kavāvr̥tta</rdg><rdg wit="#msbb" cause="syntactic">ḍaṇḍa kāhan kvā vr̥tta</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="syntactic">da nāhan kvivr̥ta candā kahan ta vr̥ṣṭi</rdg></app>
2845prayatna stutīniṅ hulun <app><lem wit="#msja #msjb #msba #msbb #msbr">riṅ vatək</lem><rdg
wit="#edlc">riṅ vavatək</rdg><rdg wit="#msjc">rī vətək</rdg></app> devatā. [§13.2,
no. 103] </l></lg>
.</div>
.<!--%a ūrdha, deśātmakaniṅ
.%b kavi, tattvavit
.%c utək, praṇata, satata, aṅusapi, prastāva
2850%d wr̥tti, sateja, stutiniṅ %-->
.
.<div type="metrical" rend="met" met="malāhati">
.<!--% ‖⏑⏑–‖ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.04.02" n="2">
2855<l n="1">atha sampun <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">iṅkaṅ</rdg></app> guru lāghu lavan gaṇa <app><lem wit="#edlc #msja #msba
#msbb #msbr">mātra</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mantra</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbb #msbr">yatinya</lem><rdg wit="#msjc">yakənya</rdg><rdg wit="#msba"
cause="subtractive">yatin</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">padanya</lem><rdg
wit="#msjc #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb">suchanda</lem><rdg
wit="#edlc">sachanda</rdg><rdg wit="#msja #msjb">sacanda</rdg><rdg wit="#msjc">saṅ
canda</rdg><rdg wit="#msbr">sacandā</rdg></app> <app><lem type="norm">mavr̥tta</lem><rdg
wit="#edlc #msbr">mavarta</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msba #msbb">mavartha</rdg><rdg
wit="#msjc">mavartma</rdg></app> matūt <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msbr">maṅaran</lem><rdg wit="#msba #msbb">marikān</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">pinarākr̥ta</lem><rdg wit="#msbr">pinarākruta</rdg></app>
denika saṅ kavi <app><lem wit="#msba #msbb">dāśana<pb n="33v" edRef="#msba"/>māṅanumāna</lem><rdg
wit="#edlc">daśanāmamānumāna</rdg><rdg wit="#msja">dāśanamāmanumāṇa</rdg><rdg wit="#msjb">dāśanāmāmānumāṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">dāsanamamanuṣana</rdg><rdg wit="#msbr">sāśaṇamāmañumāṇa</rdg></app> ri
saṅ maharəp vruha riṅ paribhāṣa <app><lem wit="#msjb #msbr">yatiśvara</lem><rdg wit="#edlc">yatigvaka</rdg><rdg
wit="#msja">yatiśvaka</rdg><rdg wit="#msjc">yatiśvarī</rdg><rdg wit="#msba">kavīśvara</rdg><rdg
wit="#msbb">kaviśvara</rdg></app> kavya <app rend="check"><lem wit="#msba #msbb">ṅaran
kiraṇa pva ya</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="lexical">vuvus sakariṅ ya ta</rdg><!--<rdg
wit="#msja">vuvus śakariṅ ya ta</rdg>--><rdg wit="#msjb" cause="lexical">vuvus kinaraṅ
ya ta</rdg><rdg wit="#msjc" cause="lexical">vuvus kinaraṅ ya ka</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="lexical">vuvus kinarā ya ta</rdg></app> <app><lem type="emn">donanikānaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">dhananikan</rdg><rdg wit="#msja #msjc">donanikan pan</rdg><rdg wit="#msjb">denānikan
pan</rdg><rdg wit="#msba">donanikanan</rdg><rdg wit="#msbb #msbr">donanikān han</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">atirvana</lem><rdg wit="#msbr">atiṅgvana</rdg></app>
yan paṅəne <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">matikā pinara<pb n="18v" edRef="#msbr"/>h</lem><rdg
wit="#msba">pihatah marika</rdg><rdg wit="#msbb">pihatah marikā</rdg><rdg wit="#msbr">matikā
piharah</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb">təkənanta</lem><rdg
wit="#msba">tekənanta</rdg><rdg wit="#msbr">təṅənānta</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">mareṅ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silnorm"/><rdg
wit="#msja">marai</rdg></app> kavi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">vīhikananya</lem><rdg
wit="#msba #msbb" cause="lexical">dibya nihan ya</rdg></app> vaneh kunəṅ<pb n="22r"
edRef="#msbb" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba">utpə<pb n="22r"
edRef="#msbb"/>naniṅ hulun</lem><rdg wit="#msbr">uttamaniṅ hulun</rdg></app> <app><lem
wit="#msba #msbb">akṣamakən ta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="syntactic">akṣamakəna</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">akṣamakə̄</rdg><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">akṣamākə̄na</rdg></app>
təmən <app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">matikeṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msbr">matike</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#msbb">hayu lot</lem><rdg
wit="#edlc">mata ya</rdg><rdg wit="#msja">mathayā</rdg><rdg wit="#msjb">mathāya</rdg><rdg
wit="#msjc">mathayo</rdg><rdg wit="#msba">ayu lon</rdg><rdg wit="#msbr">mataye</rdg></app>
sahananta <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba #msbb #msbr">mahājana</lem><rdg
wit="#msjb">mahājanaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">siṅ</lem><rdg
wit="#msbr">riṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">sira</lem><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">si</rdg></app> mahyuna <app><lem wit="#edlc #msja
#msba #msbb #msbr">tāsisinahv</lem><rdg wit="#msjb">tvas sisinahv</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb">aṅusir tikanaṅ</lem><rdg wit="#msjc">aṅuśiṅ tirkana</rdg><rdg
wit="#msbr">aṅusi tikanā</rdg></app> rasa<pb n="14r" edRef="#msjb" break="no"/> gīta
<app><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbr">kakavyarasaṅ</lem><rdg wit="#edlc">kakāvyanira
saṅ</rdg><rdg wit="#msja">kakavyanira saṅ</rdg><rdg wit="#msbb">kakavyarasar</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msba #msbb">rahat iṅ</lem><rdg wit="#msja">rahat ī</rdg><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">rahat i</rdg><rdg wit="#msbr">riṅ atī</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">para met</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">para pet</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">rupitiṅiṅ</lem><rdg wit="#edlc">rupitiṅ</rdg><rdg
wit="#msba #msbb">rusitiṅ</rdg><rdg wit="#msbr">rupiṭiṅ</rdg></app> paribhāṣa <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msbr">maran</lem><rdg wit="#msjb">naran</rdg><rdg wit="#msba">pmaran</rdg><rdg
wit="#msbb">paran</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb #msbr">saphalātiśayanta</lem><rdg
wit="#msjc">paphalatisayanta</rdg></app> katon <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">satirun</lem><rdg wit="#msjc">patirun</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">sigəgənta</lem><rdg wit="#msjc">sigəgənka</rdg><rdg wit="#msba">pigəgənta</rdg><rdg
wit="#msbb">pigagə̄nta</rdg></app> rəṅə̄n sapujin <app><lem wit="#msba #msbb">matiki<pb
n="34r" edRef="#msba"/>n</lem><rdg wit="#edlc #msja">atiki</rdg><rdg wit="#msjb">hatikī</rdg><rdg
wit="#msjc">mātiki</rdg><rdg wit="#msbr">ta tikī</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">prihən iṅ</lem><rdg wit="#msjc">prahən ī</rdg><rdg wit="#msba #msbb">pihən
iṅ</rdg><rdg wit="#msbr">priyan iṅ</rdg></app> magave <app><lem wit="#msba #msbb">yaśa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya ta</rdg><rdg wit="#msbr">yatha</rdg></app> devatayoni
ṅaranya vənaṅ <app><lem rend="check" wit="#msba #msjb">kavinan</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc #msbr">kaviman</rdg><rdg wit="#msbb">kavimān</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbr">vihikan tuhu</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">vihikan</rdg><rdg
wit="#msbb" cause="subtractive">tuhu</rdg></app> buddhi mahan <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msba #msbb">kadi</lem><rdg wit="#msbr">tadi</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbr">daṇḍaka</lem><rdg wit="#msbb" cause="subtractive">akā</rdg></app>
nāma <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">malāhati</lem><rdg
wit="#msba">malavati</rdg><rdg wit="#msbb">malāvati</rdg></app> <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">yojvala</lem><rdg wit="#edlc">yovvala</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lə̄ṅnya</lem><rdg wit="#msba #msbb">lərnya</rdg><rdg
wit="#msbr">ninya</rdg></app> madəg.</l></lg>
.
.<!--%laghu, pinarakr̥ta, daśanāma, sapūjin -->
.</div>
.
2860<div type="metrical" rend="met" met="jagaddhita">
.<!--% –––|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.04.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msba">pəṅ-pəṅ</lem><rdg wit="#msjb" cause="dittography">pəpəpəṅ</rdg></app><pb
n="18v" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">teku</lem><rdg
wit="#msbr">teki</rdg></app> hurip <app><lem wit="#edlc #msja #msbb">tatāmriha</lem><rdg
wit="#msjb #msba">tāmriha</rdg><rdg wit="#msjc">ta hamriha</rdg><rdg wit="#msbr">ta
māmriha</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msba #msbb">tapāṅuratana</lem><rdg wit="#edlc">tapāṅarātana</rdg><rdg
wit="#msja">tapāṅaratana</rdg><rdg wit="#msjc">tāpaṅuratan</rdg><rdg wit="#msbr">tapāśaratana</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kavikun</lem><rdg wit="#edlc"
cause="morphological">kaviku</rdg></app> <app><lem wit="#msba #msbb">palar</lem><rdg
wit="#edlc">phala</rdg><rdg wit="#msja #msjb">phalā</rdg><rdg wit="#msjc">pala</rdg><rdg
wit="#msbr">sala</rdg></app> biṣa,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjc #msba #msbb #msbr">ayvāṅgə̄ṅ</lem><rdg wit="#edlc">hayv
aṅgə</rdg><rdg wit="#msjb">ayvaṅgə</rdg></app> yaśa vīrya <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb">śāstra kavilət</lem><rdg wit="#msbr">saśastra ksavinnūt</rdg></app>
ṅvaṅ ika <app><lem wit="#msjb #msjc #msbb">kasamayan</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">kasamayā</rdg><rdg
wit="#msba">kṣama yan</rdg><rdg wit="#msbr">śaśamayan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msba #msbb #msbr">punarbhava</lem><rdg wit="#msjc" cause="transposition">purnabhava</rdg></app>,</l>
2865<l n="c">tonton <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">duhkhanikiṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb">duhkanikanaṅ</rdg></app> dadi vvaṅ adulur <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msba #msbb #msbr">prihati</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">prihatīn</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">kasakitan</lem><rdg wit="#edlc"
cause="morphological">asakitan</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba
#msbb">mamet</lem><rdg wit="#edlc">mavet</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">mapet</rdg></app>
sukha,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">aṅraṅkal</lem><rdg wit="#msba #msbb">aṅriṅkəl</rdg><rdg
wit="#msjb">mvaṅ raṅkal</rdg></app> viṣayanya<pb n="14v" edRef="#msjc" break="no"/>
pan <app><lem wit="#msba">pinakavāśanika</lem><rdg wit="#edlc">pinakayaśanika bha</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msbr">pinakapāśanika</rdg><!--<rdg wit="#msjc">pinakapaśanika</rdg>--><rdg
wit="#msbb">panakavāśanikaṅ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">vulatananta</lem><!--<rdg
wit="#msjb">vulatənanta</rdg>--><rdg wit="#msba">ulatananta</rdg></app> tan tirun.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_14.04.04" n="4">
2870<!--% –––|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏓ %-->
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">posikniṅ prih anū<pb n="3vr" edRef="#msba"/>takən</lem><rdg
wit="#msba #msbb">posikniṅ pihanūtakən</rdg><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">mosiknyāmrih
anūtakən</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">prih</lem><rdg wit="#msba
#msbb">pih</rdg><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> bra<pb n="22v"
edRef="#msbb"/>ta samādhi <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">karaṇani</lem><rdg wit="#msjc">karananiṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc #msba #msbb">ḍataṅnikaṅ</lem><rdg wit="#msbr">vataṅnikaṅ</rdg></app> sukha,</l>
.<l n="b">tan <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msba #msbr">saṅkeṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc #msbb">sakeṅ</rdg></app> kaluṣāləməh <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc #msbr">palə-paləh</lem><rdg wit="#msba">palapaləh</rdg><rdg wit="#msbb">paləh-paləh</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">karu-karu</lem><rdg wit="#msba">karu-kuru</rdg><rdg
wit="#msbb">karun-karu</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">kuhakāptiniṅ</lem><rdg
wit="#msba #msbb">kuhikāptiniṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbb #msbr">turu</lem><rdg wit="#msba">tnarū</rdg></app>,</l>
.<l n="c">yadyan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msba #msbb #msbr">papraṅ</lem><rdg
wit="#edlc">sapraṅ</rdg></app> avikva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba #msbb
#msbr">tovi</lem><rdg wit="#msjc">tojiṅ</rdg></app> madagaṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msbr">tar</lem><rdg wit="#msjc #msba #msbb">tan</rdg></app> upir-upir <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ikan</lem><rdg wit="#msjb #msbb">ikā</rdg><rdg
wit="#msba #msbr">ika</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msba #msbb">təkeṅ</lem><rdg
wit="#msbr">vyake</rdg></app> təkan,</l>
.<l n="d">pūjā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#msba
#msbb">pva</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbb #msbr">vyavasā<pb
n="19r" edRef="#msbr"/>ya</lem><!--<rdg wit="#msjc">bvavaṣaya</rdg>--><rdg wit="#msba"
cause="subtractive">byavasā</rdg></app> taṅhi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msba
#msbb #msbr">pinakāśrayanira</lem><rdg wit="#msjc">pinakaśrayanikā</rdg></app> ri
katəmvaniṅ hayu.</l></lg>
2875</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="kusumavicitrā">
.<!--% ⏑⏑⏑|⏑––|⏑⏑⏑|⏑–⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_14.04.05" n="5">
2880<l n="a">syapa sira mahyun <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msba #msbb #msbr">vihikana</lem><rdg
wit="#edlc #msja">vikana</rdg></app> mojar,</l>
.<l n="b">tamakəna taṅ <app><lem wit="#msba">chanda ginava</lem><rdg wit="#edlc">chandāji
nava</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc #msbb">canda jinava</rdg><rdg wit="#msbr">cānda
jinava</rdg></app> denya,</l>
.<l n="c">huvus <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">apagəh</lem><rdg wit="#msba
#msbb" cause="morphological">pagəh</rdg></app> denta tumamakənya,</l>
.<l n="d">niyata biṣantāṅucap-ucap <app><lem>enak</lem><note>Rubinstein (2000) mistakenly
thought that there are two stanzas applying <foreign>kusumavicitra</foreign> meter,
while in fact it was <foreign>bhavacakra</foreign> or <foreign>jagaddhita</foreign>
that has two.</note></app>.</l></lg>
.
2885</div>
.</div>
.</div>
.
.<div xml:id="candrakirana_15">
2890<ab xml:id="candrakirana_15.01" type="colophon">
.iti <app rend="hide"><lem type="emn">vr̥tta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msba #msbb #msbr">varta</rdg></app> samāpta.</ab>
.<listApp type="parallels"><app>
. <lem>colophon of <ptr target="#msba"/> and <ptr target="#msbb"/>.</lem>
. <note><ptr target="#msba"/> and <ptr target="#msbb"/> end here with their proper
colophon as follows: <foreign>ity aji chanda samapta, om̐ dirghayur astu, tatāstu
astu</foreign>.</note>
2895</app></listApp>
.
.</div>
.<div xml:id="candrakirana_16">
.<ab xml:id="candrakirana_16.01" type="invocation" xml:lang="san-Latn">
2900<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">om̐ siddhir astu <app><lem type="emn">bhuḥ</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhār</rdg></app> siddhā</lem><note type="altLem">om̐
... siddhā</note><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</ab>
.</div>
.
.<div n="14" type="chapter" xml:id="candrakirana_17"><head>Alaṁkāra</head>
2905<lg rend="met" met="pādānuṣṭubh" xml:id="candrakirana_17.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem type="emn"><term xml:lang="san-Latn">bhāṣaprāṇaḥ</term> pagəhəñ
<term xml:id="CK_term002" xml:lang="san-Latn">ca</term></lem><rdg wit="#edlc">bhāṣaprāṇa
pagətañ ca</rdg><rdg wit="#msja">bhāṣaprāṇā pagətañ ca</rdg><rdg wit="#msjb">bhāṣapraṇa
pagətañ caḥ</rdg><rdg wit="#msjc">bhaṣapraṇā pagətañ caḥ</rdg><rdg wit="#msbr">bhaṣapraṇa
pagətiñ caḥ</rdg></app><pb n="14v" edRef="#msjb" break="no"/>,</l>
.<l n="b">pralambaṅ <app><lem type="emn"><term xml:lang="san-Latn">manur abravīt</term></lem><rdg
wit="#edlc">manur abhanət</rdg><rdg wit="#msja #msjb">manur abhāvit</rdg><rdg wit="#msjc">manur
abhivit</rdg><rdg wit="#msbr">maḍur abhavit</rdg></app>,</l>
.<l n="c">pasir vukir <term xml:lang="san-Latn"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sāgarañ</lem><rdg
wit="#msbr">śivarañ</rdg></app> ca</term>,</l>
. <l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn"><term xml:lang="san-Latn">pādavirāmanāṭyañ
ca</term></lem><rdg wit="#msja">padhāviramanadhyañ ca</rdg><rdg wit="#msjb">padhavīramanadyañ
caḥ</rdg><rdg wit="#msjc">padhaviramanadyañ caḥ</rdg><rdg wit="#msbr">padoviramanaḍyañ
ca</rdg></app>.</l>
2910</lg>
.<p xml:id="candrakirana_17.02" n="2">
.kaliṅanya, yan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">paṅabhyāsa</lem><rdg wit="#msbr">saṅ
abhyaṣa</rdg></app> kalaṅə̄n, hayva ta<pb n="19r" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kapalaṅ</lem><rdg wit="#msbr">kaḍālā</rdg></app> jñānanta,
yan <app><lem wit="#msbr">aṅlambaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="morphological">lambaṅ</rdg></app>
gīta kunaṅ, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">prih taṅ</lem><rdg wit="#msbr">mrih
ka</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">rasa</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">ra</rdg></app>
menaka, yan pasir <app><lem wit="#edlc #msja">vukir</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> kahyunta,
.vukir vulusan <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">kunaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> kahyunta ləṅkara, matapa śr̥ṅgara <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc #msbr">kāmīrasa</lem><rdg wit="#msjb">kamiraṅsa</rdg></app>,
iriṅən taṅ <app><lem wit="#msbr">navānaṭya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">navānaṭi</rdg><rdg
wit="#msjc">navanadhi</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pāda virāma</lem><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">pañcaviraṣa</rdg></app>.
.</p>
2915</div>
.
.<div n="15" type="chapter" xml:id="candrakirana_18"><head>Navanāṭya</head>
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_18.01" n="1">
. <l n="a"><app><lem type="norm">śr̥ṅgāravīrabībhatsāḥ</lem><rdg wit="#edlc">śr̥ṅgāravīrabībhatsā</rdg><rdg
wit="#msja">śr̥ṅgaraviravibhakṣa</rdg><rdg wit="#msjb">śr̥ṅgaraviravībhakṣaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śr̥ṅgaraviravibhakṣaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">śr̥ṅgarāvīravībhāva</rdg></app>,</l>
2920 <l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja">raudrahāsyabhayānakāḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">rodran
hasyabhayanakaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">rodrayaṇṭabāyānekaḥ</rdg></app>,</l>
. <l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">karuṇādbhutaśāntāś</lem><rdg wit="#msbr">karuṇadrutaśantāś</rdg></app>
ca,</l>
. <l n="d">nava <app><lem wit="#edlc #msjb #msbr">nāṭyarasā</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja #msjc">nadyaraṣa</rdg></app> ime.</l>
.</lg>
.<listApp type="parallels">
2925 <app>
. <note>ŚRĀv: <foreign>śr̥ṅgāravīrabībhatsāḥ raudrahāsyabhayānakāḥ | adbhutaḥ k śānto
nāṭye navarasā amī ||</foreign></note>
. <note>BhNH (p. 165): śr̥ṅgā<foreign></foreign>ravīrabībhatsaraudrahāsyabhayānakaiḥ
| <foreign>karuṇādbhutaśāntaiś ca navanāṭyarasair yutam ||</foreign></note>
. <note>AṬS I.147: <foreign>śānto ’pi navamo raso ’sti |tad uktaṁ ratnakośe– "śr̥ṅgāravīrabībhatsaraudrahāsyabhayānakāḥ | karuṇādbhutaśāntāś ca nava nāṭyarasāḥ smr̥tāḥ ||"</foreign></note>
. <note>RK 393cd–394ab: <foreign>śr̥ṅgāravīrau bībhatsaraudrahāsyabhayānakāḥ || karuṇādbhutaśāntāś
ca ---ñca? rasā deśa |</foreign></note>
2930 </app>
.</listApp>
.
.<p xml:id="candrakirana_18.02" n="2">
.śr̥ṅgāra <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
mujarakəna <app rend="hide"><lem type="norm">karāsikan</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc #msbr">karasikan</rdg><note>See OJED, <foreign>rasika</foreign> is a demonstrative
word, pertaining to respected persons. That meaning is not suitable for this context
so that <foreign>rāsika</foreign> is chosen for a normalization.</note></app>,
2935ya <app><lem type="emn">dhanāśā, kasrak, keṅin</lem><rdg wit="#edlc">dhana, sakasrakeṅin</rdg><rdg
wit="#msja">dhanāsa, kaśrak eṅin</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">danasa, kaśra, keṅin</rdg><rdg
wit="#msbr">danaśa, kāśra, keniṅ</rdg><!--<note><ptr target="#edlc"/> reading suggests
the meaning "richness, full fragance of longing".</note>--></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">konaṅ-unaṅ</lem><rdg wit="#msbr">konā guṇa</rdg></app>, śa<pb n="15r"
edRef="#msjc"/>bda raras arūm kāmīrasa.
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vīra</lem><rdg wit="#msbr">ḍīra</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
apraṅ, umujarakən kavanin.
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">bībhatsā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vibhakṣa</rdg><rdg
wit="#msbr">viraṭa</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, umujarakən <app><lem wit="#msjb #msbr">karaməh-raməh</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">karami-ramih</rdg><!--<rdg wit="#msbr">karamah-ramah</rdg>--></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">apacəh</lem><rdg wit="#msbr">apacah</rdg></app>.
.<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msbr">rodra</lem><rdg wit="#edlc">raudra</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="orthographical">rvadra</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">umujarakəna</lem><rdg wit="#msjc" cause="syntactic">umujarakən
i</rdg></app> moha,
2940<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
katatakut<pb n="19v" edRef="#msbr" break="no"/>.
.hāsya <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">umujarakən kaguyu-guyu</lem><rdg wit="#msbr"
cause="syntactic">umujarakəna gumuyu-guyu lvirnya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc #msbr">paḍa</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.karaṇa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hāsya</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
papacəhan, duli, godog, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">pəñcul</lem><rdg
wit="#msjc">pəcul</rdg></app>.
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">bhayānaka</lem><rdg wit="#msjc">bhayaṅnaka</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">umujarakən</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">umujarakəna</rdg></app>
kavədi-vədi, karəs-rəs, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhaya-kabhaya</lem><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">bāya-kabhayan</rdg></app>.
.karuṇa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
<app><lem wit="#msbr">umujarakənāmarṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="morphological">ujar
amarṇa</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">umujar amarṇa</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sakaton sakarəṅə̄, mandadyakən</lem><rdg wit="#msjc"
cause="syntactic">saṅ katvan saṅ karəṅə̄, mvaṅ dadyakən</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">śāntacittaniṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb" cause="morphological">śāntacitta</rdg><rdg wit="#msjc">śantacatta</rdg></app>,
kavəlas <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">harəp</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">asih</lem><rdg wit="#msjb">sasih</rdg></app>.
2945<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">adbhuta</lem><rdg wit="#msbr">kadrūta</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">umujarakən</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">umujarākəna</rdg></app>
kagiri-giri, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">āścarya</lem><rdg wit="#msbr">āṣṭeśvarya</rdg></app>.
.śānta <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅara<pb n="19v" edRef="#msja"/>nya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">upaśama</lem><rdg wit="#msbr">upākṣama</rdg></app>
.somya.
2950<app><lem wit="#edlc #msja #msbr"><seg type="highlight">iti</seg> <app><lem wit="#msbr"><seg
type="highlight">na<pb n="15r" edRef="#msjb"/>vanāṭya</seg> ṅa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">navanaṭi</rdg></app>. krūra <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjc
#msbr">umujarakəna</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">umujarakənaṅ</rdg></app> karoha-rohan</lem>
. <note type="altLem">iti navanāṭya ... karoha-rohan</note>
. <rdg wit="#msjb" cause="transposition">krura ṅaranya, umujarakənaṅ karoha-rohan.
<seg type="highlight">itiḥ navanaṭī</seg></rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">krura
ṅaranya, umujarakəna karoha-rohan. <seg type="highlight">itī navanaṭī</seg></rdg>
. <note>I follow the reading of <ptr target="#msja"/>, <ptr target="#edlc"/>, and
<ptr target="#msbr"/> in which the sentence <foreign>krūra ... karoha-rohan</foreign>
appears after the conclusion of the <foreign>navanāṭya</foreign> section. In contrast,
<ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> place this sentence before it. The
placement in <ptr target="#msja"/> is more coherent, as the opening stanza explicitly
enumerates nine <foreign>rasa</foreign>s, suggesting that <foreign>krūra</foreign>
is intended as an addition. By contrast, <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>
seem to treat <foreign>krūra</foreign> as part of the main <foreign>navānaṭya</foreign>,
thus raising the total count to ten.</note></app>.
.</p>
2955</div>
.
.<div n="16" type="chapter" xml:id="candrakirana_19"><head>Doṣa</head>
.<p xml:id="candrakirana_19.01" n="1">
.kunaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">phalaniṅ</lem><rdg wit="#msjc">phalaniṅkaṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kavi</lem><rdg wit="#edlc">kadi</rdg></app>
lambaṅ yan <app rend="hide"><lem type="norm">inabhyāsa</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">inabhyasa</rdg></app>,
2960tan vyartha <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">svargapadātmanta</lem><rdg wit="#msjc">pu
sargapadatmanta</rdg><rdg wit="#msbr">sura paḍaketū</rdg></app>,
.kunaṅ yan gītābhyāsanta, byakta mantuk <app><lem wit="#edlc #msja">mariṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc #msbr">mareṅ</rdg></app> makaradhvaja, <app><lem wit="#msbr">mvaṅ
mareṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="subtractive">mareṅ</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="subtractive">mariṅ</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">mari</rdg></app>
<app><lem wit="#msbr">kavāgīśvaran</lem><rdg wit="#msja #msjc" cause="morphological">vagiśvari</rdg><rdg
wit="#edlc #msjb" cause="morphological">vāgīśvara</rdg></app> ta kunaṅ,
.kadaṅ mitra māsih, prabhu <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">rama</lem><rdg wit="#edlc">rami</rdg></app>
r̥ṣi māsih phalanya, vənaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">maṅiṇḍitakən</lem><rdg
wit="#msjc">mvaṅ iṇḍitākən</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">kadaṅ mitra</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="subtractive">kadaṅ</rdg></app> varga, <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc">ndā nahan ta</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">ndahan
ta</rdg><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">nāhan</rdg></app> phalanya.
.</p>
.
2965<p xml:id="candrakirana_19.02" n="2">
.ndan meṅəta kita <app><lem wit="#edlc #msja">riṅ rasa pinəkət</lem><rdg wit="#msjb">ri
pinəket</rdg><rdg wit="#msjc #msbr">rasa pinəkət</rdg></app>, <app><lem wit="#msbr">kunaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
.lvirniṅ pinali-pali tan dadi <app rend="check"><lem wit="#msjb #msjc">kasəlatan</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kasəlata</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">kāntaka kātha</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjb">iṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">i</rdg></app> kakavin, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ndā</lem><rdg
wit="#msjc">ndā nahan</rdg><rdg wit="#msbr">nahan</rdg></app> lvirnya <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">nihan</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">nihan aranya</rdg></app>:
.<app><lem type="norm">avarṇa</lem><rdg wit="#edlc">abarṇa</rdg><rdg wit="#msja">abāna</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">abaṇa</rdg><rdg wit="#msbr">ajñana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">nyūna</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">dyuna</rdg><rdg
wit="#msbr">nyuddha</rdg></app>,
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">vi</supplied>mā<supplied reason="omitted">na</supplied>prabhaṅga</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">maprabhaṅśa</rdg><rdg wit="#msbr">maprabhāṅśa</rdg><note>This
conjecture is based on the reading found on <ptr target="#msbr"/>, which records <foreign>vimaprabhaṅśa</foreign>
in the following section, specifically in the extraneous explanation about <foreign>chedākṣara</foreign>.</note></app>,
2970<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">pādavikāra</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
dūrasambaddha,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">viruddhabhāṣa</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
viruddhālā<pb n="15v" edRef="#msjc"/>ṅkara,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msbr">viruddhaveṣa</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">viruddhaveṣya</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msbr">kahalaṅan</lem><rdg wit="#edlc">kakalaṅan</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="subtractive">kalaṅan</rdg><rdg wit="#msjc">ktalakaṅan</rdg></app> tava,
.<app rend="check"><lem wit="#msbr">apra<pb n="20r" edRef="#msbr"/>caṇḍa</lem><rdg
wit="#edlc #msja">apanichanda</rdg><!--<rdg wit="#msja">apanicanda</rdg>--><rdg wit="#msjb
#msjc">apachanda</rdg></app>,
2975apragandha, yatibhraṣṭa, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">apākṣara</lem><rdg
wit="#msbr">aprākṣara</rdg></app>, chedākṣara, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">a</supplied>saṅgatapralāpa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śaṅgatapralāpa</rdg><rdg
wit="#msbr">śaṅgataprabhāṅśa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">śrutikaṣṭa</lem><rdg wit="#msjc">krutikakaṣṭa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msbr">duṣprakr̥ti</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">duṣpakr̥ti</rdg><rdg wit="#msjb">duprakr̥ti</rdg><rdg wit="#msjc">duṣpakr̥ti</rdg></app>,
ubhayabhraṣṭa.
.
.<!-- <app><lem></lem></app> -->
2980</p>
.<p xml:id="candrakirana_19.03" n="3">
. <app><lem type="norm">avarṇa</lem><rdg wit="#edlc">abarṇa</rdg><rdg wit="#msja">bana</rdg><rdg
wit="#msjb">añaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">abana</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">jñāna</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
kuraṅ akāra, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ikāra</lem><rdg wit="#msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msja">ukāra</lem><rdg wit="#msjb #msjc">okāra</rdg><rdg
wit="#msbr">aukāra</rdg></app>.
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nyūna</lem><rdg wit="#msbr">nyuddha</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
ujar <app><lem wit="#msjc">aṅəmv arva</lem><rdg wit="#edlc #msja">ahəm aro</rdg><rdg
wit="#msjb">aṅəmu ro</rdg><rdg wit="#msbr">ānəmu ro</rdg></app>, tan siddha <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">taṅ</lem><rdg wit="#msbr">vvaṅ</rdg></app> ujarakəna
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">kavākanya, i</lem><rdg wit="#msjb">vakakanya</rdg></app>
samaṅkana <app><lem wit="#msbr">pantəsnya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>.
. <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">vi</supplied>mā<supplied reason="omitted">na</supplied>prabhaṅga</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">maprabhaṅśa</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, atyəṅ
atəmahan <app><lem type="emn">apaḍəm</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">abacəm</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">ābacin</rdg></app>.
2985 pādavikāra <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, i<pb n="20r" edRef="#msja"/>kaṅ ujar <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">katəṅahan</lem><rdg wit="#msbr">katəṅə̄nan</rdg></app> deniṅ pāda.
. dūrasambaddha <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">maṅujarakən</lem><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">umujarakən</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">bhāṣādoh</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">adoh</rdg><rdg wit="#msjb" cause="lexical">adoha</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mvaṅ</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
aparək, <app><lem wit="#msbr">tan anūt virasanya rikaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> pasir <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc">mvaṅ</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> vukir.
. viruddhabhāṣa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, tan enak caritanya <app><lem wit="#msbr">karəṅə̄</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
. <app rend="hide"><lem type="norm">viruddhālāṅkara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc #msbr">viruddhaləṅkara</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app rend="check"><lem wit="#msjc">uvahiṅ</lem><rdg
wit="#edlc">vahiṅ</rdg><rdg wit="#msja #msjb">ovahiṅ</rdg><rdg wit="#msbr" >vvahiṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">carita</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">caritanya</rdg></app>.
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msbr">viruddhaveṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">viruddhaveṣya</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
tan yukti gantuṅən, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">mvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">maṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">katəṅən, saṇḍaṅən</lem><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">təṅənan,
candaṅan ya</rdg></app> kunaṅ.
2990 apragandha <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tar parasa</lem><rdg
wit="#msjc">tan paraṅsa</rdg><rdg wit="#msbr">tan parasa</rdg><note>The phrase <foreign>tar
parasa</foreign> is also founded on the <foreign>Malat</foreign> 16.70: <foreign>tar
parasa viramaniṅ kətur</foreign>.</note></app> lakunya.
. yatibhra<pb n="15v" edRef="#msjb"/>ṣṭa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app><lem wit="#msbr">ahala ujar</lem><rdg
wit="#msjb">amahala hujar</rdg><rdg wit="#edlc">amahala huja</rdg><rdg wit="#msja">amaṅ
hala huja</rdg><rdg wit="#msjc">amala hujar</rdg></app> huvus dadi, ujar ahayu <app><lem
wit="#msbr">mapuputan ahala</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">kapuputa
hala</rdg><rdg wit="#msjb">put anala</rdg><rdg wit="#msjc">puput anala</rdg></app>.
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">apākṣara</lem><rdg wit="#msbr">aprākṣara</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ṅaranya</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">ṅanya</rdg><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msbr">maṅgurvakən</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mvaṅ gurvakən</rdg></app>
laghu, ikaṅ guru <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">linaghvakən</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">lanāgvakən</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kunaṅ</lem><rdg wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
. chedākṣara <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aṅivaṅakən mahāpraṇa</lem><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">aṅivaṅakəna mahāpraṇa</rdg>
. <rdg wit="#msbr" cause="dittography">ambənərākən vimaprabhāṅśa, paḍavikara, ḍurāśambaddha,
<seg type="highlight">aṅivaṅakən taṅ mahapraṇa</seg>. viruddhālāṅkara, virūdhāveśa,
kahalaṅan sava, apragandā, yatibhraṣṭa, aprakṣarācandā<pb edRef="#msbr" n="20v"/>kṣara,
śaṅghāṭāprabhāṣa, grutikāṣṭa, ḍusprakr̥tti, ubhāyabhraṣṭa. jñana, ṅa, kura, akāra,
ukara. nyuddhā ṅa, ujar ānəmū ro, tan siddhā vvaṅ ūjarākəna kāvakanya, i sāmaṅkana,
pantə̄snya. maprabhaṅśa, ṅa, atvəṅ ātmahana bhacin. paḍāvikāra, ṅa, ikaṅ ujār katəṅə̄nan
deniṅ paḍa. ḍurāśāmbāddhā, ṅa, umujarākən bhāṣādoh aparək, tān anūt viraṣanya, rikaṅ
pāsir ukir. virūddhabhātha, ṅa, tan enak caritanya karəṅə̄. virūddhaləṅkāra, ṅa, ujariṅ
vvahi caritanya. virūddhaveśa, ṅa, tan yukti gantuṅə̄n, mvaṅ təṅənanya, sandāṅanya
kunaṅ. apragandā, ṅa, amahala hujar ūvus dadī, ujar ahayu mapuputan ahala. aprākṣara,
ṅa, maṅgurvākən laghu, ikaṅ guru lināgvākən. ceḍākṣara, ṅa, <seg type="highlight">aṅivaṅākən
ta mahāpraṇa</seg></rdg>
2995 <note>On folio 20r-20v of <ptr target="#msbr"/>, a rather extensive case of dittography
appears in the section explaining the types of errors associated with <foreign>chedākṣara</foreign>.
Although the passage is textually corrupt, the mention of the form <foreign>vimaprabhāṅśa</foreign>
within it provides a useful clue for reconstructing the reading <foreign>vimānaprabhaṅga</foreign>
in the broader context of the <foreign>doṣa</foreign> classification.</note></app>,
. <app><lem type="emn">amənərakən avilət</lem><rdg wit="#edlc #msja">amənərakən vilut</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">ambənərakən avilut</rdg><rdg
wit="#msbr">ambənərākən valūt</rdg></app> <app><lem type="norm">amənərakən avilət</lem><rdg
wit="#edlc #msja">amənərakən vilut</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">ambənərakən avilut</rdg><rdg wit="#msbr">ambənərākən valūt</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">aṅivaṅakən apantəs, amantəsakən ahivaṅ kunaṅ</lem><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">amatəsakən ahivaṅ, aṅivaṅakən apantəs</rdg></app>.
. <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>saṅgatapralāpa</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śaṅgatapralapa</rdg><rdg wit="#msbr">śaṅgātapralapa</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
tan patut caritanya ri vuri <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lavan</lem><rdg
wit="#msbr">kalavan</rdg></app> iṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">arəp</lem><rdg
wit="#msjc" cause="graphic">arərə</rdg><note>There is a copying misunderstanding recorded
in the <ptr target="#msjc"/> by its copyist (or perhaps by previous copyists) by writing
consonant letter <foreign>pa</foreign> with the vocal letter <foreign>r̥</foreign>.
These two characters are paleographically similar, with the addition of a circle sign
below for <foreign>r̥</foreign>. The provision of a <foreign>pangkon</foreign> for
the character <foreign>r̥</foreign> in the <ptr target="#msjc"/> to cancel the inherent
vocal of the consonant letter certainly does not make the character <foreign>r̥</foreign>
represent a dead consonant by becoming an <foreign>r</foreign> due to it is a vocal
letter.</note></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">mabhedha</lem><rdg wit="#msjc">mvaṅ
bheddha</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mujarakən</lem><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">mujar</rdg></app> iṅ arəp <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">mvaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">maṅ</rdg></app> i vuri.
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">śrutikaṣṭa</lem><rdg wit="#msja">śratikaṣṭa</rdg><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, tan e<pb n="16r" edRef="#msjc"/>nak karəṅə̄, mvaṅ tuna<pb
n="21r" edRef="#msbr" break="no"/> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">rasa</lem><rdg
wit="#edlc">rasāṅ</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">rasanya</rdg></app>,
kadyaṅganiṅ <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">kaləṅkara, okakara</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">kaləṅkara, okara</rdg><!--<rdg wit="#msjc">kaləṅkara, aukara</rdg>--><rdg
wit="#msbr" cause="subtractive">haləṅkaraniṅ</rdg><note>It looks like that these are
examples of words or wordings that are meaningless or ambiguous, so an editorial approach
seems unnecessary here. However, these examples may refer to the ambiguity of words
between <foreign>kaləṅka</foreign> and <foreign>aləṅkara</foreign>, then between <foreign>okāra</foreign>
and <foreign>oṅkāra</foreign>.</note></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ity
evamādi</lem><rdg wit="#msjb">ity evanadīh</rdg><rdg wit="#msbr">ity avāmadi</rdg></app>,
<app><lem wit="#msbr">ya kavah ṅa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">duṣprakr̥ti</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">duṣkr̥ti</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
ikaṅ ujar ahayu mavor <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">agələh</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="morphological">gələh</rdg></app>.
3000 <app><lem wit="#msbr">apracaṇḍa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">apachanda</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
tar parasa chandanya.
. ubhayabhraṣṭa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, ujar tu<pb n="20v" edRef="#msja"/>na tinulusakən iṅ
vuri.
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">kahalaṅan</lem><rdg wit="#msjc">kalaṅan</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tava</lem><rdg wit="#msbr">śava</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
ujar ahayu <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">masəmu</lem><rdg wit="#msjb">hasəmu</rdg></app>
hala, tan siddha <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">karasanya</lem><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">rasanya</rdg></app>, ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">cinarita</lem><rdg
wit="#msjb">cinarata</rdg></app> kāri,
. <app rend="check"><lem wit="#msjb #msjc">katəmahan cumarita</lem><rdg wit="#edlc">katəmuhan
cumarita</rdg><rdg wit="#msja">katəmuhan cumarita</rdg><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">katəmu
yan cinarita cumaritanya</rdg></app> antyani vākyanya.
. <app><lem wit="#msbr">kunaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
svara kamadhya <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg
wit="#msbr">ṅa</rdg></app>, svara <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">katəṅah</lem><rdg
wit="#msbr">katəṅənan</rdg></app> deniṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msbr">vyañjana</lem><rdg wit="#msjc">vyaṅjana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc">ndā lvirnya</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">ndan
lvirnya</rdg></app>, a i u <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">e</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> o,
3005 hila-hila <app><lem wit="#msja #edlc #msjc">ikaṅ baraṅ</lem><!--<rdg wit="#edlc">ikaṅ
bharaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">ika baraṅ</rdg>--><rdg wit="#msjb">kabaraṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">ikā bhara</rdg></app> kasthānan.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_19.04" n="4">
.ndā nahan ta lvirnika <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">siṅgahana</lem><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">kasiṅgahana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">mvaṅ</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">de saṅ</rdg></app> vruha riṅ
paribhāṣa, <app><lem type="emn">paribhāṣeki</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">paribhāṣiki</rdg><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msbr">ujar</lem><rdg wit="#msjc">uja</rdg></app> parakr̥ta,
3010mvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">saṅaskr̥ta</lem><rdg wit="#msbr">saṅakr̥ta</rdg></app>,
hayva <app><lem wit="#edlc #msja">kavor</lem><rdg wit="#msjb">vor</rdg><rdg wit="#msjc">ta
vor</rdg><rdg wit="#msbr">ta havor</rdg></app> den paḍa parakr̥ta,
.hayva <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">maṅuripakənākṣara</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">ṅuripakənākṣara</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">ṅuripakən akṣara</rdg><!--<rdg wit="#msbr">maṅuripākəna,
akṣara</rdg>--></app> sampun mati, hayva <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">deya</lem><rdg
wit="#msbr" cause="additive">tāṅ deya</rdg></app> tan pasvara.
.</p>
.
.</div>
3015
.<div n="17" type="chapter" xml:id="candrakirana_20"><head>Mahāprāṇa</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_20.01.00">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msbr">nihan</lem><rdg wit="#msjb #msjc">nyan</rdg></app>
akṣara mahāprāṇa, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">mahāprāṇa</lem><rdg wit="#msjc
#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msbr">ṅa</rdg></app>,
3020akṣara <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">pantəs</lem><!--<rdg wit="#edlc">pantas</rdg>--><rdg
wit="#msjb" cause="morphological">mantəs</rdg></app>, nihan <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc #msbr">ketu</lem><rdg wit="#msjb">keta</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#msjb #msbr">ṅanya</rdg></app>.
.</p>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="jaloddhatagati">
.<!--% u _ u | u u _ | u _ u | u u u_-->
3025
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.01" n="1">
.<l n="a">bhaṭāra śivabuddha ta<pb n="16r" edRef="#msjb"/>n hana vaneh,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">nimittaniṅ</lem><rdg wit="#msjc">nimintaniṅ</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">uripnikaṅ</lem><rdg wit="#msjb">uripni</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msbr">sabhuvana</lem><rdg wit="#edlc">pabhuhana</rdg><rdg
wit="#msjc">sabhuhana</rdg></app>,</l>
3030<l n="c">hana pva <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">kita</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> bhakti
. <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">matvaṅ i</lem><rdg wit="#edlc">makvaṅa</rdg><rdg
wit="#msja">matvaṅa</rdg></app> sira,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msbr">sukhanta</lem><rdg wit="#edlc">sukandu</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">sukandha</rdg></app>
. ṅuniveh <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbr">huripta</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">uripta</rdg></app> madavā.</l></lg>
.
3035<lg xml:id="candrakirana_20.01.02" n="2">
.<l n="a">nahan phalanikaṅ manah śuci <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">sadā</lem><rdg
wit="#msjb">ṣaja</rdg></app>,</l>
.<l n="b">ya <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">sādhana</lem><rdg wit="#edlc">saṅ
dhana</rdg></app> vənaṅ haneṅ vvaṅ agati,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">si</lem><rdg wit="#msbr">siṅ</rdg></app>
buddhi <app><lem wit="#msbr">ma<pb n="21v" edRef="#msbr"/>lətuh</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">maləkuh</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">pva</lem><rdg
wit="#msjb">pa</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yenulahakən</lem><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">yān ulahakən</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">saduhkhabhaya</lem><rdg wit="#msbr">si
duhkhabhaya</rdg></app> tan vaneh <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">phalanika</lem><rdg
wit="#msbr">halanika</rdg></app> .</l></lg>
3040
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.03" n="3">
.<l n="a">ikaṅ vacana <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">bhaṅga</lem><rdg wit="#edlc">jaṅga</rdg><note>LC
misreads <foreign>bhaṅga</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>jaṅga</foreign>.</note></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">yeka</lem><rdg wit="#msjc">yeki</rdg></app>
salahi,</l>
.<l n="b">sa<pb n="16v" edRef="#msjc"/>bhāgya kita yan təkeṅ manah ulah,</l>
.<l n="c">yadin <app><lem wit="#msja #msjb #msbr">raraya</lem><rdg wit="#edlc">raray</rdg><rdg
wit="#msjc">rarasa</rdg></app> tan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">pabaddha tuvi
ya</lem><rdg wit="#edlc">pabaddhakuviya</rdg><rdg wit="#msbr" cause="transposition">pabhāndha
ya tuvi</rdg></app>,</l>
3045<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">yatīka</lem><rdg wit="#msjb">yatīku</rdg></app>
viku <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sādhu</lem><rdg wit="#msjc">sədu</rdg><!--<note>With
regard to the reading in <ptr target="#msjc"/>, the scribe or perhaps a predecessor
has misunderstood the <foreign>taruṅ</foreign> sign as <foreign>patén</foreign>.</note>--></app>
paṇḍita təmən.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.04" n="4">
.<l n="a"><pb n="21r" edRef="#msja" break="no"/>samādhi gavayən lavan brata tapa,</l>
.<l n="b">samiddhanika bodhi <app><lem wit="#msbr">dhūpa</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc" cause="lexical">māṅsa</rdg></app> gugula,</l>
3050<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">asəpnira</lem><rdg wit="#msjc">hasipnira</rdg></app>
yatīka sumrik <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">umiṅiṅ</lem><rdg wit="#msjc">umiṅī</rdg><!--<note>This
might be a proof for OJED that the base-word <foreign>iṅiṅ</foreign> is exist (see
in OJED under word <foreign>miṅiṅ</foreign>).</note>--></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msbr">ya toṅgvananire</lem><rdg wit="#edlc">yvapan guṇaniraṅ</rdg><rdg
wit="#msja">yapvan gvananiraṅ</rdg><rdg wit="#msjb">yapvan gvananirā</rdg><rdg wit="#msjc">yapan
gvananirā</rdg></app> bhujaṅga sakarəṅ.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.05" n="5">
.<l n="a">ikaṅ kala ya mogha tan vava <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb">rəṅə̄</lem><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">rəṅəṅ</rdg><rdg wit="#msbr" cause="morphological">rəṅə̄n</rdg></app>,</l>
3055<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">linaṅghyananikā</lem><rdg wit="#msjc">linaṅhananikā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vuvusniṅ atuha</lem><rdg wit="#msbr">vuvus
vaṅ atuva</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lavan</lem><rdg wit="#msbr">lanan</rdg></app>
gatinikaṅ gəṅ iṅ sumaguṇa,</l>
.<l n="d">vuvusnya kadi siṅhanāda <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">gumuruh</lem><rdg
wit="#msjb" cause="morphological">guruh</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.06" n="6">
3060<l n="a">vibhuh <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">manahikan</lem><rdg wit="#msjb">manahiṇan</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">haneṅ kavibhavan</lem><rdg wit="#msbr">hanan
kadi bhavān</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">mabhoga</lem><rdg wit="#edlc">mabhoṅga</rdg></app>
taki <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">mūḍha</lem><rdg wit="#edlc #msja">mūpha</rdg></app>
. tan papa <app><lem wit="#msbr">tulah</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msja #msjc">tula</rdg></app>,</l>
.<l n="c">kabhāra dina vitni <app><lem wit="#msbr">duhkani</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">nūtani</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">kadaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">kada</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">prabhū</lem><rdg wit="#edlc">pabhu</rdg><rdg
wit="#msja">pabhū</rdg></app> <app><lem wit="#msbr">tkan</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">tan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">aruhur</lem><rdg
wit="#msbr">aruhu</rdg></app> <app><lem type="emn">madharma taṅ adva</lem><rdg wit="#edlc
#msjb #msja #msjc">mabharmi mahajo</rdg><rdg wit="#msbr">mabhaṅmi maṅajo</rdg></app>.</l></lg>
3065
.<lg xml:id="candrakirana_20.01.07" n="7">
.<l n="a">vibhīṣaṇa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tirun</lem><rdg wit="#msbr">kirūn</rdg></app>
ta bhāra virati,</l>
.<l n="b"><seg type="highlight">uvāni</seg> riṅ ulah
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">śubhāsabha</lem><rdg wit="#edlc">śubhāṁśa</rdg><rdg
wit="#msbr">śucisada</rdg></app> gati,</l>
3070<l n="c">ikaṅ kaka si kumbhakarṇa <app rend="hide"><lem wit="#msbr">vipatha</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vipata</rdg><note>The reading <foreign>vipatha</foreign>
makes more sense as <foreign>vipata</foreign> means "to fall down" (see OJED).</note></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">təkeṅ</lem><rdg wit="#msbr">ten</rdg></app>
vəka <app><lem type="emn">nəkāni</lem><rdg wit="#edlc">nikani</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc #msbr">nikāni</rdg></app> kumbha magələh.</l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="sragdharā">
3075<!--% –––|–⏑–|–⏑⏑|⏑⏑⏑|⏑––|⏑––|⏑–⏓ %-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.02.01" n="8">
.<l n="a">boṅgan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhaṅga</lem><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">bhāṅgan</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">pva</lem><rdg
wit="#edlc #msbr">pya</rdg></app> kojar lavan avava <app><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">rəṅə̄</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">rəṅə̄n</rdg></app> <app><lem
wit="#msjc">vruh</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">vuh</rdg><rdg wit="#msbr">vūh</rdg></app>
halāmbəknya mūrkha,</l>
.<l n="b">tan <app rend="check"><lem wit="#msbr">siddhālobha</lem><rdg wit="#edlc #msja">saddha
lobha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">saddhālobha</rdg><note>Should be emended as <foreign>siddhyālobha</foreign>?</note></app>
menak manahika mulat iṅ duhkha <app rend="hide"><lem type="emn">hī<pb n="16v" edRef="#msjb"/>nālpa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hinalpa</rdg><rdg wit="#msbr">ginvālpa</rdg><note>All
sources consider <foreign>hinalpa</foreign> as the passive form from <foreign>halpa</foreign>.</note></app>
bhoga,</l>
3080<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbr">krodhāsəṅhit</lem><rdg wit="#edlc">krodha
səṅhit</rdg><rdg wit="#msja">krodha asəṅhit</rdg><rdg wit="#msjc">krodha səṅhət</rdg></app>
manon <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">vvaṅ</lem><rdg wit="#msjc">vmaṅ</rdg></app>
manəmu sukha kədə̄ gəṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">harəp</lem><rdg wit="#msjc">harəs</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ghātakeṅ</lem><rdg wit="#msbr">gātakeg</rdg></app>
. <app><lem type="emn">len</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">lan</rdg></app>,</l>
.<l n="d">tan si<pb n="22r" edRef="#msbr"/>ddhekā kabhaktin viphala hananikaṅ bhūta
pūjeṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhavanya</lem><rdg wit="#msbr">bhavānyan</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.02.02" n="9">
3085<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tan</lem><rdg wit="#msbr">tatan</rdg></app>
svasthaṅ dhūrta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lubdhāra bharaṇa ta</lem><rdg
wit="#msbr">lābdāra bharakava ta</rdg></app> ri saṅ bhūpatī bhur bhuvah svah,</l>
.<l n="b">duṣṭa bhraṣṭan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">di<pb n="17r" edRef="#msjc"/>nagdheṅ</lem><rdg
wit="#edlc">dinaṇḍeṅ</rdg><rdg wit="#msbr">dināṅde</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">hayudha niśita</lem><rdg wit="#msbr">ya yudhani śiva</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msbr">khaḍga</lem><rdg wit="#msjb">gadgaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">gadga</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">prabhā</lem><rdg wit="#edlc">prabhaṅ</rdg></app>
bhīṣaṇā<pb n="21v" edRef="#msja"/>dhra,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">sīlih bandhaṅ</lem><rdg wit="#edlc">nibhih gadā</rdg><rdg
wit="#msja">nībhīh gaddhāṅ</rdg><rdg wit="#msjb">nirih gaddhā</rdg><rdg wit="#msjc">nibih
gaddhā</rdg><rdg wit="#msbr">nibhih gaddha</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb">aviddhā</lem><rdg
wit="#edlc">avəddha</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">ṅavīddhā</rdg></app>
. dharaṇa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">parigha bəndun</lem><rdg wit="#msjc">parika
bindun</rdg><rdg wit="#msbr">parigə bə̄nduh</rdg></app>
3090 <app><lem wit="#edlc #msja">binaddhe</lem><rdg wit="#msjb #msjc">binandhe</rdg><rdg
wit="#msbr">nyan ādhā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kabandha</lem><rdg
wit="#msbr">kasandā</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">durmedhā</lem><rdg wit="#edlc">durmevaṅ</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc #msbr">dhūrmevā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">cheda bhāryā</lem><rdg
wit="#msjb">cenda bharyā</rdg><rdg wit="#msjc">ceddharbaya</rdg><rdg wit="#msbr">rāryāṅ</rdg></app>
. hala <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dadinika</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">dadika</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjc">vībhatsa</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">vībhitṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vibətsa</rdg>--><rdg wit="#msbr">vibhitsa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">durgandha</lem><rdg wit="#edlc">vur gandha</rdg></app>
bhoga.</l></lg>
.</div>
3095
.<div type="metrical" rend="met" met="jagaddhita">
.<!--% –––|⏑⏑–|⏑–⏑|⏑⏑–|⏑⏑⏑|⏑⏑⏑|–⏑–|⏑⏓ %-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.03.01" n="10">
3100<l n="a">tan vyarthā ṅvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">atirtha bhakti</lem><rdg
wit="#msbr">aṅātī tirtha bhakti</rdg></app> ri bhaṭāra maphala sukhabhoga <app><lem
wit="#msjb #msjc #msbr">kakryanan</lem><rdg wit="#edlc">kākhyānan</rdg><rdg wit="#msja">kakyanan</rdg></app>,</l>
.<l n="b">dharmābhāgy <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">an</lem><rdg
wit="#msjb">ar</rdg></app> achedya dhāna
. <app><lem wit="#edlc #msja">dhanavān</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vanavan</rdg><rdg
wit="#msbr">vanavān</rdg></app> subhaga sulabha
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">bhoga</lem><rdg wit="#msjb">roga</rdg></app> tan
tama,</l>
.<l n="c">svasthā nirbhaya <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tar</lem><rdg wit="#msbr">tām</rdg></app>
pavighna mada moha mahəli kamaharddhikan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vibhuh</lem><rdg
wit="#msbr">vəruh</rdg></app>,</l>
3105<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb">svargasthām pəjaha</lem><rdg wit="#edlc">svargastham
pəjahaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">sargatam mapəjahi</rdg><rdg wit="#msbr">svargāstham
pəjaha</rdg><note>The form <foreign>svargasthām</foreign> is uncommon in OJ. It could
be <foreign>svargasthān</foreign>, but the next word, <foreign>pəjaha</foreign> which
is started by consonant <foreign>pa</foreign>, changes the ending -<foreign>n</foreign>
in <foreign>svargasthān</foreign> to -<foreign>m</foreign>.</note></app>
. pva <app><lem wit="#msjb #msjc">divya mabhavat</lem><rdg wit="#edlc">tivyama bhavat</rdg><rdg
wit="#msja">divya na bhavat</rdg><rdg wit="#msbr">divya mabhavet</rdg></app> prabhu
dadinika yan <app><lem wit="#msja #msjb #msbr">punarbhava</lem><rdg wit="#edlc">punarabhava</rdg><rdg
wit="#msjc">purnabhava</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.03.02" n="11">
.<l n="a"><app><lem type="emn">vvay yan tarpaṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">vvāyan
tāpaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">vvāyan tipaṇa</rdg><rdg wit="#msbr">vā ya tarnpaṇa</rdg></app>
3110 dharmabuddhi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dhanavān abhimatanika</lem><rdg
wit="#msbr">dhanavarṇa bhimatadika</rdg></app> siddha <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">sādhya</lem><rdg
wit="#edlc">sada</rdg><rdg wit="#msja">saddhay</rdg></app> ya,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śīghrekaṅ dhana</lem><rdg wit="#msbr">śighra
śodhana</rdg></app> vīrya lābha dumadak drəman abhinava bhāṣa lāghava,</l>
.<l n="c">bhāgyān <app><lem wit="#edlc #msja">vallabha tan</lem><rdg wit="#msjb">ballara
yan</rdg><rdg wit="#msjc">ballabha yan</rdg><rdg wit="#msbr">yāsabhayan</rdg></app>
. pasevaka sinādhu <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tinanah</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">tinahap</rdg><rdg wit="#msbr">tinaḍah</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">apaviddha</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">aviddha</rdg></app> bhāṣita,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msbr">saṅrabdhāsih</lem><rdg wit="#edlc">saṅrabdhaṅsih</rdg><rdg
wit="#msjc">sarabdhāsih</rdg></app>
3115 ikaṅ sabhūmi mari <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">dhūrta</lem><rdg wit="#edlc">dhūrtaṅ</rdg><rdg
wit="#msja">dhūrti</rdg></app>
. maniru-niru bhāva buddhimān.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.03.03" n="12">
.<l n="a"><app><lem wit="#msbr">nyāṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nya</rdg></app>
vidyādhara
3120 siddha siddhi masamādhi<pb n="22v" edRef="#msbr" break="no"/> saha <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">vidhi</lem><rdg wit="#msjc">vədi</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">vidhāna</lem><rdg wit="#msbr">dhividhā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">bhāvata</lem><rdg wit="#msjc">bhavanta</rdg><rdg wit="#msbr" cause="lexical">punārbhavā</rdg></app>,</l>
.<l n="b">dhyāyī dhārāka <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">biddhanāganika</lem><rdg
wit="#edlc">vidhāna gaṇita</rdg><rdg wit="#msbr">nidaṇaṅkanika</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja">mona</lem><rdg wit="#msjb #msbr">mogha</rdg><rdg wit="#msjc">mola</rdg></app>
lina <app><lem wit="#msjb #msbr">katəkap iṅ</lem><rdg wit="#edlc">katapiṅ</rdg><rdg
wit="#msja">katəthap iṅ</rdg><rdg wit="#msjc">katətap i</rdg></app>
. ravi pra<pb n="17r" edRef="#msjb"/>bha,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">bhaṅgī</lem><rdg wit="#msjb">bhaṅśi</rdg></app>
. bhāvana buddhi <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sādhaka</lem><rdg wit="#msjc">sacaka</rdg></app>
3125 madhīka səkarika kabhinna kādbhuta,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">abhraṅ</lem><rdg wit="#msjc" cause="dittography">abriṅ-briṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">abhrā</rdg></app> bhūmi
. kabhūṣaṇan təkap i <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kumbhanika</lem><rdg wit="#msbr">kūmrapika</rdg></app>
ghaṭa maṇik <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">mahārgha ya</lem><rdg wit="#msjb">maharkta
ya</rdg><rdg wit="#msbr">mayārghaṇa</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.03.04" n="13">
3130<l n="a">tan maṅkālaya<pb n="22r" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#msjb
#msjc #msbr">gora</lem><rdg wit="#edlc">nara</rdg><rdg wit="#msja">ṇora</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msbr">ghaṇṭa vimukheṅ</lem><rdg wit="#edlc">nəṇṭapi mukhe</rdg><rdg
wit="#msja">nəṇṭa vimukheṅ</rdg><rdg wit="#msjc">ghraṇṭa vimukheṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dama</lem><rdg wit="#msbr">drəma</rdg></app>
sabhuvana ninda keriya,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">mūrchā</lem><rdg wit="#msjc">murdhi</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhr̥ṅga</lem><!--<rdg wit="#msjb">bhraṅga</rdg>--><rdg
wit="#msbr">bhrāga</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gamādha</lem><rdg wit="#msbr">gamāna</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pāpa</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">māpa</rdg><rdg
wit="#msbr">śāpva</rdg></app> tuvi <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">sabhya</lem><rdg
wit="#msjb">sambya</rdg><rdg wit="#msbr">gabya</rdg></app>
3135 kadi <app rend="check"><lem wit="#msjb">ta kuṭilārdha</lem><rdg wit="#edlc">kakuṭilārdha</rdg><rdg
wit="#msja">ta kuṭiṇarddha</rdg><rdg wit="#msjc">ta kuṭiladdha</rdg><rdg wit="#msbr">ta
kuṭilābda</rdg><note>Should we consider the reading of <ptr target="#msbr"/>?</note></app>
tan biṣa,</l>
.<l n="c">tan <app><lem wit="#edlc #msjc #msbr">dharmeṣṭha</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb">dharmoṣṭa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">viruddha</lem><rdg wit="#msjc">vibhuhdha</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhīta</lem><rdg wit="#msbr">nitya</rdg></app>
kari <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vāndhavanika</lem><rdg wit="#msbr">vādavanika</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">paranidra</lem><rdg wit="#edlc">parachidra</rdg><rdg wit="#msja">paragidra</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="subtractive">paṇidra</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msbr">nirghr̥ṇa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">nirghr̥ha</rdg><rdg wit="#msjb">nirghraṇa</rdg><rdg wit="#msjc">nighraṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb">sarvecchāmighne</lem><rdg wit="#edlc #msja">sarveccha
maghne</rdg><rdg wit="#msjc">sarvedhcāmigneṅ</rdg><rdg wit="#msbr">sarvecchan migahəne</rdg></app>
parārtha hana vādhaka
3140 <app><lem wit="#msjb">vidita ya</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">vitta ya</rdg><rdg
wit="#msja">vi<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>ta ya</rdg><rdg wit="#msjc"
cause="subtractive">vidita</rdg><rdg wit="#msbr">viḍiva ya</rdg></app>
. riṅ nirarthaka.</l></lg>
.</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="śikhariṇī">
3145<!--% ⏑––|–––|⏑⏑⏑|⏑⏑–|–⏑⏑|⏑⏓ %-->
.<lg xml:id="candrakirana_20.04.01" n="14">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sabhā</lem><rdg wit="#msbr">saṅā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sobhāgyādhāra</lem><rdg wit="#msbr">sobhagyāḍārura</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">rudhira dhirādhāra</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja" cause="dittography">rudhira dhirā-dhirā dhara</rdg><rdg wit="#msjc" cause="dittography">rudhira
dhira dhara-dhara</rdg><rdg wit="#msbr">didhara dharaṇa</rdg></app>
. dharaṇī,</l>
3150<l n="b"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">sudhā śodhā</lem><rdg wit="#edlc">śuddhāśuddha</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sarvāvidhi</lem><rdg wit="#msjc">sarvavədi</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">badhira</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">vandhira</rdg><rdg wit="#msbr">vara</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">vandhyā</lem><rdg wit="#msjb">vədhyā</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">vaddhyā</rdg>--></app> <hi rend="check">vadhi vadha</hi>,</l>
.<l n="c">drəman dharmā dharmī <app><lem type="emn">nakha</lem><rdg wit="#edlc">takha</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msbr">lakha</rdg><!--<rdg wit="#msbr">laka</rdg>--></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">likhita</lem><rdg wit="#edlc #msja">lakita</rdg></app>
lekhī
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">khala khalu</lem><rdg wit="#msbr">kala-kala</rdg></app>,</l>
3155<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">śaśī</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbr" cause="haplography">śi</rdg><!--<rdg
wit="#msbr">si</rdg>--></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjc #msbr">bhogī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">bhoṅgī</rdg></app>
bhaṅgī
. <app><lem type="emn">bhaga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhagya</rdg><rdg
wit="#msbr">bhāgyā</rdg></app> nada
. <app><lem type="emn">padasthā</lem><rdg wit="#edlc">marmastha</rdg><rdg wit="#msja">mamasthā</rdg><rdg
wit="#msjb">māmadhasvā</rdg><rdg wit="#msjc">mamadhasta</rdg><rdg wit="#msbr">maḍāṣṭā</rdg></app>
nidhi madhu.</l></lg>
.
3160<lg xml:id="candrakirana_20.04.02" n="15">
.<l n="a">dhanuh <app><lem type="emn">bhoga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc
#msbr">bhoṅgan</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb #msjc">boṅgan</rdg>--></app> dhūlī vr̥ṣabha
subhagā bhr̥ṅga <app><lem type="emn">dhamana</lem><rdg wit="#edlc">mamanah</rdg><rdg
wit="#msja #msjc #msbr">mamana</rdg><rdg wit="#msjb">maṣaṇa</rdg></app>,</l>
.<l n="b">bhuvah <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhāsvat</lem><rdg wit="#msbr">bhagvat</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">satyādhanada saphala</lem><!--<rdg wit="#edlc">satyadhana
daśaphala</rdg>--><rdg wit="#msjc">satyācana dhaśaphala</rdg><rdg wit="#msbr">satyāḍana
dagaphalā</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc #msbr">khyāti</lem><rdg wit="#edlc">khyāta</rdg><rdg
wit="#msja">kyāta</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhagavān</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msbr" cause="transposition">gabhavan</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">abhuk</lem><rdg wit="#edlc">bhūbhr̥t</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">mr̥bhut</rdg><rdg wit="#msjb">mr̥buk</rdg><rdg wit="#msbr">mr̥bhūk</rdg></app>
3165 <app><lem type="emn">bhāryā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhabhyan</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">arum</rdg></app> bhūhloka
. <app><lem type="emn">vigaḍhan</lem><rdg wit="#edlc">vigaya</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vigadham</rdg><rdg
wit="#msja #msbr">vigajam</rdg></app> atithyāgamana <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">bhūh</lem><rdg wit="#msbr">bhū</rdg></app>,</l>
. <!--% atithigamana %-->
.<l n="d">subhikṣā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhaikṣā</lem><!--<rdg wit="#edlc">bhaikṣya</rdg>--><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">siddhi</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msbr">siddha</rdg><!--<rdg wit="#msja">sīdha</rdg><rdg wit="#msbr">siddhā</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc">sisi</lem><rdg wit="#edlc">thiśi</rdg><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msbr">siddhi si</rdg></app> bhagavanti <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc">drəma</lem><rdg wit="#edlc">druma</rdg><rdg wit="#msbr">drəmana</rdg></app>
gu<pb n="23r" edRef="#msbr"/>ṇa.</l></lg>
3170 <!--% drəman %-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.04.03" n="16">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc">sagandha bhrānta dval</lem><rdg wit="#edlc">sagandhantadyal</rdg><rdg
wit="#msja">sagandhanta dwal</rdg><rdg wit="#msbr">satāṇḍa bhrantālā</rdg></app>
. garuḍa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">sulabha hvan</lem><rdg wit="#edlc">śalabhāhva</rdg><rdg
wit="#msbr">gulabhā hvan</rdg></app> phala-phali,</l>
3175<l n="b">viruddha <app><lem wit="#msja #msbr">ruddhāhyun</lem><rdg wit="#edlc">ruddhaṅ
hyun</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">raddhāhyun</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">ghr̥ta</lem><rdg wit="#msjb">ghrata</rdg></app>
dadhi
. <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja">ta viśvāsa</lem><rdg wit="#msjb #msjc #msbr">kaviśvāsa</rdg></app>
. <app><lem type="emn">dharaṇa</lem><rdg wit="#edlc">caṭava</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc #msbr">carava</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb">sananya</lem><rdg wit="#edlc">śaṣanya</rdg><rdg wit="#msja">śaśanya</rdg><rdg
wit="#msjc">sathanya</rdg><rdg wit="#msbr">savānyā</rdg></app>
3180 <app><lem wit="#msjc">bvat hajyan</lem><rdg wit="#msja">bvat havyan</rdg><rdg wit="#msjb">bvat
hajyā</rdg><rdg wit="#msbr">bvat pajyān</rdg></app>
. surabhi mavu siddhanta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">viśata</lem><rdg wit="#msbr">vipathā</rdg></app>,</l>
. <!--% viśāta, visāta %-->
.<l n="d">bhaṭārī <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dūrgā</lem><rdg wit="#msbr">dūrgām</rdg></app>
bhairavi sapr̥thivī bhaghna <app rend="hide"><lem type="norm">vipati</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">bhipati</rdg><rdg wit="#msbr">bhiṣatī</rdg></app>.</l></lg>
.
3185<lg xml:id="candrakirana_20.04.04" n="17">
.<l n="a">kaboddhan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kopādhyan</lem><rdg wit="#edlc">kopādhyāyan</rdg></app>
<app><lem type="emn">praghasa</lem><rdg wit="#edlc">ghāsa</rdg><rdg wit="#msja">ghaca</rdg><rdg
wit="#msjb">raṇaca</rdg><rdg wit="#msjc">raghghaca</rdg><rdg wit="#msbr">ragaca</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">masubhikṣa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">manūbhikṣā</rdg><rdg
wit="#msbr">maṇubhikṣa</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">kābharaṇan</lem><rdg
wit="#msja #msjb">kabaranaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">kabarana</rdg><rdg wit="#msbr">kabharaṇā</rdg></app>,<pb
n="22v" edRef="#msja" break="no"/></l>
.<!--% kopadehyan %-->
.<l n="b">ka<pb n="17v" edRef="#msjb"/>lobhan baddhā <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">kerida</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">koridha</rdg><!--%<note>The reading in all Javanese mss. is still
unsatisfactory. Both words <foreign>koridha</foreign> and <foreign>keridha</foreign>
are not found in Old Javanese texts. It may be that the two comes from the Skt. word
<foreign>r̥ddha</foreign> or <foreign>riddha</foreign>. But the two do not match in
metri causa. Instead of taking both references from Skt., I decided to normalize <foreign>keridha</foreign>
from <ptr target="#msja"/> to <foreign>kerida</foreign>, the irrealis-passive form
of the base-word <foreign>irid</foreign>.</note>%--></app>
3190 <app><lem type="norm">balaka tar vīrati</lem><rdg wit="#edlc">palakatarbhirati</rdg><rdg
wit="#msja">valaka taṙ bhīrati</rdg><rdg wit="#msjb">valaka tābhīrabi</rdg><rdg wit="#msjc">valaka
tābhiratī</rdg><rdg wit="#msbr">valaka vār bhiratī</rdg></app> mukha,</l>
.<!--% virati %-->
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ginandheṅ</lem><rdg wit="#msbr">ginānte</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">gaṇḍola</lem><rdg wit="#msjb">gandhoṅla</rdg><!--%<note>The
normalization carried out here is based on the Skt. lexeme <foreign>gaṇḍola</foreign>
’raw sugar’ (ASED) as this word is not found in Old Javanese texts and is not registered
yet in OJED.</note>%--></app>
. bhramita <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gita tāpipita vadhū</lem><rdg wit="#msbr">gita
pīpīta vavadhū</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">caturthī</lem><rdg wit="#msbr">caturvī</rdg></app>
sandhyā <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja">randhrakāvadhi yathā</lem><rdg wit="#msjb">randra-randraka
vadhiyakā</rdg><rdg wit="#msjc">randra randhrika vadhiyatā</rdg><rdg wit="#msbr">rāndrakavadi
yakā</rdg></app>
3195 yogya bharata.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.04.05" n="18">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kadhairyan</lem><rdg wit="#msbr">ṅkaḍeyayan</rdg></app>
gambhīra <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">bhrukuṭi</lem><rdg wit="#edlc">bhr̥kuṭi</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">ghaṭita</lem><rdg wit="#edlc #msja">ghaṭika</rdg><rdg
wit="#msbr">gavitā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dhvaṅsa śarabha</lem><rdg
wit="#msbr">dvāśa śarabhān</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kasiddhyan</lem><rdg wit="#msbr">ṅkasādhyan</rdg></app>
bhasmī susthira <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">pabharatan</lem><rdg wit="#msjc">sabharatan</rdg></app>
3200 dhūmra<pb n="18r" edRef="#msjc" break="no"/> jaladhi,</l>
. <!--% Skt dhūmra %-->
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">śivāmbhaṅ</lem><rdg wit="#edlc">śivāmbheṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">savāmbeṅ</rdg></app> aryadhyāyi jalanidhi <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">yodhākara</lem><rdg
wit="#edlc">yodhārkara</rdg><rdg wit="#msbr">yoddhāṅkara</rdg></app> bhaṣa,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">kadurmedhan</lem><rdg wit="#edlc">kadurmedhin</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kadurmodan</rdg><rdg wit="#msbr">ṅkadurmodān</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja">durbhāṣita śinapathan</lem><rdg wit="#msjb #msjc">durmībhāṣita śinapathan</rdg><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> durbhaga <app rend="check"><lem wit="#msja
#msjb #msjc #msbr">midha</lem><rdg wit="#edlc">mīḍha</rdg><note>Word <foreign>midha</foreign>
has been interpreted as "stupid" gerickke (see <bibl><ptr target="bib:Gericke+Roorda1901_01"/></bibl>).
It has the Skt. origin <foreign>middha</foreign> which means "indolence, sloth" (see
MW).</note></app>.</l></lg>
.</div>
3205
.<div>
.<ab type="invocation" xml:lang="san-Latn">
.<app><lem wit="#msjc #msbr">om̐kara tumitah samaṅkana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb"
cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg><note>It is still not clear whether
I should put this invocation in a critical edition or not. This decision depends on
the extent to which this invocation is significant for both the text that precedes
it and the text that comes after it.</note></app>.
.</ab>
3210</div>
.
.<div type="metrical" rend="met" met="upendravajrā">
.<!--% ⏑–⏑|––⏑|⏑–⏑|–⏓ %-->
.
3215<lg xml:id="candrakirana_20.05.01" n="19">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">sakās atīsādhu</lem><rdg wit="#edlc">sakhā
sakhī sāḍhu</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjc">vidhijña</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb #msbr">vadhijña</rdg><!--<rdg wit="#msbr">vadijña</rdg>--></app>
bhāra,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">vibhūti</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">vibhūtə</rdg></app> bhūti <app><lem wit="#msjb #msjc">pr̥thu</lem><rdg
wit="#edlc">prabhā</rdg><rdg wit="#msja">pr̥va</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">dhūma megha</lem><rdg wit="#msbr">cūma meya</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">uṣādha</lem><rdg wit="#edlc">auṣadha</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ghoṣa</lem><rdg wit="#msja #msjb">ghopā</rdg><rdg
wit="#msjc">vopa</rdg><rdg wit="#msbr">gopa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhr̥gu</lem><rdg wit="#msbr">bhragu</rdg></app>
nābhi <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">middha</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">mindha</rdg><rdg wit="#msbr">miṇḍā</rdg></app>,</l>
3220<!--% uṣadha %-->
.<l n="d">si buddhi vr̥ddhi <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">bhramara bhramanta</lem><rdg
wit="#msjb" cause="eye-skip">bhramanta</rdg><rdg wit="#msbr">bhrasumānta</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.02" n="20">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">prabhāta bhīta</lem><rdg wit="#msbr">prabhāṣa
bhiṣa</rdg></app> prabhu dhīra rāghu,</l>
3225<!--% raghu %-->
.<l n="b">sadhīra <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">dhairyādhika</lem><rdg
wit="#msjc">dhairyahdhika</rdg></app> dhātu
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">bhaṇḍa</lem><rdg wit="#msjc" cause="dittography">baṇḍaṇḍa</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">śikhī</lem><rdg wit="#msja">sikī</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śikī</rdg><rdg wit="#msbr">sikī</rdg></app>
. jaṭā <app><lem type="norm">śāpabhr̥gu</lem><rdg wit="#edlc">śāpabhr̥guh</rdg><rdg
wit="#msja">ṣāpabhr̥guh</rdg><rdg wit="#msjb">śapabhr̥guh</rdg><rdg wit="#msjc">yapabhr̥guh</rdg><rdg
wit="#msbr">yāpakr̥ghuh</rdg></app>
3230 <app><lem wit="#msbr">prabodhī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">prabondhi</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb #msjc">praboṇḍi</rdg>--></app>,<pb n="23v" edRef="#msbr" break="no"/></l>
.<l n="d">dhanī
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">dhulī</lem><rdg wit="#msjb">dhalī</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">praṅ</lem><rdg wit="#msbr">pra</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">makahīna</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">makahəna</rdg></app> dharma.</l></lg>
.
3235<lg xml:id="candrakirana_20.05.03" n="21">
.<l n="a">sinādhya <app><lem wit="#msja">sandhyā</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">sādhya</rdg><rdg
wit="#msbr">sādyā</rdg></app> dhana siddha mūrchā,</l>
.<l n="b">adhah riṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msbr">ūrddhā</lem><rdg wit="#edlc">ūrdhvā</rdg><rdg
wit="#msjc">būrdhā</rdg></app> mavadhū malaṅghya,</l>
.<l n="c">pragalbha śīghrābhimata prabuddhi,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">svabhāva</lem><rdg wit="#msbr">svanāva</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vandhu</lem><rdg wit="#msjc">vahndu</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="subtractive">thān</rdg></app> ghraṇa <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb
#msjc">ghəṇṭa-ghəṇṭi</lem><rdg wit="#edlc">ghaṇṭa-ghaṇṭī</rdg><rdg wit="#msbr">ghāṇṭa-ghāṇṭi</rdg></app>.</l></lg>
3240<!--% ghrāṇa %-->
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.04" n="22">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">udhāni</lem><rdg wit="#edlc">udadhi</rdg></app>
vidyā <app><lem wit="#msja #msjc #msbr">nidhi</lem><rdg wit="#edlc">nāḍī</rdg><rdg
wit="#msja">nādhi</rdg></app>
. tīrtha siddhi,</l>
3245<l n="b">padastha <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">sandhyā</lem><rdg wit="#msjb">sādhyā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">śikhi</lem><rdg wit="#msja">śithi</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">sithī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">śiti</rdg>--><rdg wit="#msbr">kṣiti</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śaṅkha</lem><rdg wit="#msbr">saṅgha</rdg></app>
nātha,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">kuraṇṭa</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc #msbr">kuranta</rdg></app>
. saṅkhyā tata <app><lem rend="check" type="conj">lubdha</lem><rdg wit="#edlc">kṣubdha</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msbr">subda</rdg><!--<rdg wit="#msbr">śubda</rdg>--><note>This
conjecture is based on the assumption that in some cases the letter <foreign>la</foreign>
could be paleographically similar to <foreign>sa</foreign> if the distance between
the first and second vertical lines is too short, or the first line is only written
short. Should it be <foreign>kubdha</foreign>?</note></app> bhima,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc #msbr">kabhinna</lem><rdg wit="#edlc">kabhīru</rdg></app>-bhinnādhipatī
vidagdha.</l></lg>
.
3250<lg xml:id="candrakirana_20.05.05" n="23">
.<l n="a">prabheda <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jātyandha</lem><rdg wit="#msbr">jatyanta</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">suyodhanārtha</lem><rdg wit="#msjb">suyodhanātha</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">cinidra</lem><rdg wit="#msbr">dhinidra</rdg></app>
gandharva dhaneṣṭa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">bhasma</lem><rdg wit="#msjb">bhasmi</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjc #msbr">sakumbha-kumbhāṅga</lem><rdg wit="#edlc">sakumbhaka
mr̥ga</rdg><rdg wit="#msjb" cause="haplography">sakumbhāṅga</rdg></app>
. vibhāga<pb n="23r" edRef="#msja" break="no"/> dhenu,</l>
3255<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">gr̥hastha</lem><rdg wit="#msjb">gr̥hasva</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">śubhrā bharata</lem><rdg wit="#msja">sobhrā bharata</rdg><rdg
wit="#msjb">sobhrā bharaja</rdg><rdg wit="#msjc #msbr" cause="haplography">śobhāratā</rdg><!--<rdg
wit="#msbr">śobhārathā</rdg>--></app>
. pragandha.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.06" n="24">
3260<l n="a">narādhipa bhrānti supathya vāsa,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">sudharmā</lem><rdg wit="#edlc">dharma</rdg><rdg
wit="#msja">dharmā</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjc #msbr">ghārī laghu bhinna</lem><rdg
wit="#edlc">ghorī laghu bhinna</rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">ghārīnna</rdg><!--<rdg
wit="#msbr">gharī lagu bhina</rdg>--></app> tuccha,</l>
.<l n="c">paḍobhaya vyādhi si <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dambha</lem><!--<rdg
wit="#edlc">dəmbha</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dhəmbha</rdg>--><rdg wit="#msbr">cəmbya</rdg></app>
madhya,</l>
.<l n="d"><app rend="check"><lem type="emn">paḍobha<pb n="18r" edRef="#msjb"/>ya</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">parobhayan</rdg><rdg wit="#msbr">parobhayān</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vyāghra vinidhya-vidhyan</lem><rdg wit="#msbr">vyadra
vinindyā-vidyan</rdg></app>.</l></lg>
.
3265<lg xml:id="candrakirana_20.05.07" n="25">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc #msbr">sakhaṇḍa</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja" cause="dittography">sakakaṇḍa</rdg></app> vandhyā
. <app><lem type="emn">tinunāndha</lem><rdg wit="#msja">mitanandha</rdg><rdg wit="#msjb">mitunandha</rdg><rdg
wit="#msjc">pitunandha</rdg><rdg wit="#msbr">miṭunānda</rdg></app> ghoṣa,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjc #msbr">prabhaṅśa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja #msjb">pabhaṅśa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">vidyādhipa</lem><rdg wit="#msjc">vidyah dhipa</rdg></app>
chanda mithya,</l>
3270<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">kasumbha</lem><rdg wit="#edlc">kusumbha</rdg></app>
saṅkhyā laṭi <app><lem wit="#msja #msbr">sābhisandhi</lem><rdg wit="#edlc">saṅ bhisandhi</rdg><rdg
wit="#msjb">sābhasandhi</rdg><rdg wit="#msjc">səbisandhi</rdg><!--<note>Zoetmulder
did not list yet this compound in OJED. However, the meaning of <foreign>abhisandhi</foreign>
is still problematic.</note>--></app>,</l>
.<l n="d">aśodha <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">sasthaṇḍila</lem><rdg wit="#msjb">sasvāṇḍila</rdg><rdg
wit="#msbr">sāsvāṇḍila</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">vr̥ddha</lem><rdg wit="#msjb">vraddha</rdg></app>
śuddha.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.08" n="26">
3275<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yathā-yathā</lem><rdg wit="#msbr">yavā-yathā</rdg></app>
śobhi<pb n="18v" edRef="#msjc"/>ta <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhiṇḍa</lem><rdg
wit="#msbr">piṇḍa</rdg></app> rodhra,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">binandha-bandhan</lem><rdg wit="#msbr">binandha-bandhā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vinibhājya</lem><rdg wit="#msjc">vinibadya</rdg><rdg
wit="#msbr">vinirājyā</rdg></app> sindhu,</l>
.<l n="c">ghinoṣitan <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">ghoṣa</lem><rdg wit="#edlc">ghoṅpa</rdg><rdg
wit="#msja">ghopa</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjc #msbr">gināna</lem><!--<rdg wit="#edlc">ghinana</rdg><rdg
wit="#msja">ghināna</rdg>--><rdg wit="#msjb">ṇināna</rdg><!--<rdg wit="#msbr">giṇāna</rdg><rdg
wit="#msjc">ginana</rdg>--><note>This reading is still doubtful, as it is unusual
to put <foreign>gaṇa</foreign> in passive form. It might be from base-word <foreign>gān</foreign>,
but in any cases it is not possible having a suffix <foreign>-a</foreign> after the
infix <foreign>-in-</foreign>.</note></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nindya</lem><rdg wit="#msbr">viṇḍyā</rdg></app>,</l>
3280<l n="d">sabhāra dīrghāyuṣa labdha lahrū.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.09" n="27">
.<l n="a"><app><lem type="emn">paghoṣitan</lem><rdg wit="#edlc">paghoṣayan</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc #msbr">pagholiyan</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc"
type="norm">bha<pb n="24r" edRef="#msbr"/>ṇḍira</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vandhira</rdg><rdg
wit="#msbr">vandira</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">bhindivāla</lem><rdg wit="#edlc">bhindipāla</rdg></app>,</l>
3285<l n="b">bhujaṅga maṅher <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">abhikā</lem><rdg wit="#msjb">arika</rdg><rdg
wit="#msbr">aniko</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">maraṅgi</lem><rdg wit="#edlc">marambi</rdg><rdg wit="#msja">maraṅgvi</rdg><rdg
wit="#msbr">parūṅgvi</rdg></app>,</l>
.<l n="c">salah mukhā <app><lem wit="#edlc #msjb">dikṣuprabhā</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">dikṣupr̥bhā</rdg><rdg wit="#msjc">dhikṣuhprabā</rdg><rdg
wit="#msbr">ḍīksapr̥bhā</rdg></app> subhadra,</l>
. <!--% śilīmukha Skt %-->
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">virodha bhaṅgāṅabhiṣeka</lem><rdg wit="#msjb">vibhodhaṅgāṅabhiṣeka</rdg><rdg
wit="#msjc">vibhedha bhaṅgābhiṣeka</rdg><rdg wit="#msbr">viroda bhaṅghyāśabhiśoka</rdg></app>
bhadra.</l></lg>
3290
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.10" n="28">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msbr">kacidra</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kaśidra</rdg></app> sānnidhya padābhirāma,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">payodhara</lem><rdg wit="#edlc #msja">payoda</rdg><!--<rdg
wit="#msja">payodha</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">grantha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">grandha</rdg><rdg
wit="#msbr">graṇḍa</rdg></app> mahodadhi
3295 <app><lem type="emn">lvā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hva</rdg><rdg wit="#msbr">hvah</rdg></app>,</l>
.<l n="c">mukhodgatā sārathi <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhīṣma</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">nisma</rdg><rdg wit="#msbr">nisr̥</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">vodha</lem><rdg wit="#msbr">toddhā</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">pabhūta</lem><rdg wit="#edlc #msja">padūta</rdg><!--<rdg
wit="#msja">padhūta</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msjb">mālyan</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhalyan</rdg><rdg wit="#msjc">ṅalyan</rdg><rdg
wit="#msbr">śalyāna</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mr̥ga lābha</lem><rdg
wit="#msbr">mr̥dhāna</rdg></app> mabhrā.</l></lg>
.
3300<lg xml:id="candrakirana_20.05.11" n="29">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">jagaddhitādhyātmika</lem><rdg wit="#msjb">jagaddhitādhyātmaka</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">phela</lem><rdg wit="#msbr">ḍola</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">saṅgha</lem><rdg wit="#edlc">sandhyā</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjc">saṅghya</rdg>--><rdg wit="#msbr">saṅlya</rdg></app>,</l>
. <!--% phela, phelā Skt %-->
.<l n="b">bhinoga-bhoga <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sphaṭikā</lem><rdg
wit="#msbr">ṣpatiko</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhramāṇa</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">bhamāṇa</rdg><rdg wit="#msbr">bhamanā</rdg></app>,</l>
3305<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sudharmikā</lem><rdg
wit="#msbr">sudharmiko</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">kābhyudayan</lem><rdg
wit="#msjc">tabhyudayan</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc #msbr">viśāta</lem><rdg
wit="#edlc">viśada</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb">amandi</lem><rdg wit="#msjc">amaddi</rdg><rdg
wit="#msbr">samādi</rdg><note><ptr target="#msbr"/> seemingly proposes the better
reading.</note></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pastha</lem><rdg wit="#msbr">maṣṭā</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">prathamā</lem><rdg wit="#msjb">prakamā</rdg><rdg
wit="#msbr">pratamo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">maṅicchā</lem><rdg wit="#msjc">mvabicchā</rdg></app>.</l></lg>
.
.<lg xml:id="candrakirana_20.05.12" n="30">
3310<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sumādhu</lem><rdg wit="#msbr">sumandya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msbr">pr̥thvītala</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja #msjb">pr̥tthitala</rdg><rdg wit="#msjc">pratthitala</rdg></app> dhūmaketu,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">bhināvanākrodha</lem><rdg wit="#edlc">bhagavān akruddha</rdg><rdg
wit="#msja">bhanāvanākruddha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">bhināvanākruddha</rdg><rdg
wit="#msbr">bhināvanākruda</rdg></app> ya siddhi<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc"
rend="hyphenleft">siddhi</lem><rdg wit="#msbr">-māndi</rdg></app>,</l>
.<l n="c">abheda-bheda prabhāvanya <app><lem wit="#edlc #msbr">śucī</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb">śacci</rdg><rdg wit="#msjc">saddhi</rdg></app>,</l>
.<l n="d">bhaṭāra śambhv <app><lem wit="#msjb">āmati</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">ādi</rdg><rdg
wit="#msja">āmadhi</rdg><rdg wit="#msjc">amaci</rdg><rdg wit="#msbr">āmanī</rdg></app>
tan
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">kavighnan</lem><rdg wit="#msjc" cause="morphological">kavighna</rdg></app>.<pb
n="23v" edRef="#msja" break="no"/></l></lg>
3315</div>
.
.<div>
.<ab xml:id="candrakirana_20.06" type="colophon">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">iti <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">paruṅguniṅ</lem><rdg
wit="#msbr">parūṅgvāniṅ</rdg></app> akṣara mahāprāṇa ika</lem><note type="altLem">iti
... ika</note><rdg wit="#msjb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg><note>There
appears to be a consistent tendency in <ptr target="#msjb"/> to omit this kind of
statement at each chapter transition.</note></app>.
3320</ab>
.</div>
.</div>
.
.<div n="18" type="chapter" xml:id="candrakirana_21"><head>Amaramālā</head>
3325<div type="section" xml:id="candrakirana_21.01" n="1"><head>Introduction</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_21.01.01" n="1">
.hana sira ratu <app rend="hide"><lem wit="#edlc">pinakacūḍāmaṇi</lem><rdg wit="#msja">pinakacuṇḍamaṇī</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pinaṅkacūṇḍamaṇi</rdg><rdg wit="#msbr">pinakacundamāṇi</rdg></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">deniṅ</lem><rdg wit="#msjc">deni</rdg></app>
3330<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjc #msbr">sāmantajagatpālaka</lem><rdg wit="#edlc">sāmanta
jagatpālakaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">samantajagatphalaṅka</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="norm"><term xml:lang="san-Latn">suragaṇair iṣṭaḥ prajārakṣaṇe</term></lem><rdg
wit="#msja">śuragaṇeḥ hiṣṭaḥ prajārakṣaṇeḥ</rdg><rdg wit="#msjb">suragaṇaḥ hiṣṭaprajārakṣaṇeḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śuragaṇeḥ tiṣṭaḥ prajarakṣaneḥ</rdg><rdg wit="#msbr">surāgane hiṣṭaḥ prajarakṣaneḥ</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">inārəmbha</lem><rdg wit="#msbr">inarəmbhan</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">deniṅ</lem><rdg wit="#msjc">denī</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">vatək</lem><rdg wit="#msjc">vətək</rdg></app>
devatā, rumakṣa prajāmaṇḍala,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">apayapan</lem><rdg wit="#edlc">apayan</rdg><rdg
wit="#msbr">iṅayapan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="norm"><term xml:lang="san-Latn">yogadhyānasamādhikarmakuśalaḥ</term></lem><rdg
wit="#msja #msjb">yogadhyānasamādhikarmakuśala</rdg><rdg wit="#msjc">yodhyānasamaḥdhikarmakuśala</rdg><rdg
wit="#msbr">yogadyānasamādhī, kamenkuśalā</rdg></app> sira,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vidagdha</lem><rdg wit="#msjb">vidaddha</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="additive">vidāgdha sira</rdg></app> ri <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msbr">kagavaya<pb n="18v" edRef="#msjb"/>niṅ</lem><rdg wit="#msjc">kagavaya,nī</rdg></app>
3335<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msbr">yogadhyānasamādhi</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">yośadhyānasamadhi</rdg><rdg wit="#msjc">yogyadhyanasamaḥdhi</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><term xml:lang="san-Latn">vidyāvadātottamaḥ</term></lem><rdg
wit="#msjc">vidyapadhatottamaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">vidhyātevandhatopamaḥ</rdg></app>,
sira ta vi<pb n="24v" edRef="#msbr"/>śeṣaniṅ mahāpuruṣa śāstrajña,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">nistaniran</lem><!--<rdg wit="#edlc">niṣṭhāniran</rdg>--><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> samaṅkana kottamanira, <app rend="check"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ndan tah upaśama</lem><rdg wit="#msjb">ndā tah upaśama</rdg><rdg
wit="#msbr">ndan tāṅ upakṣama</rdg><note>Should be emended as <foreign>ndan tan upaśama</foreign>?</note></app>
ta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sira</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">ri
sira</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja"><term xml:lang="san-Latn">sādhujanapriyaḥ</term></lem><rdg
wit="#msjb">sādhusajanapriyaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">saḥdhujanapriyaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">te
sādujñānapriyaḥ</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">anurāga</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">ta
anurāga</rdg></app> <pb n="19r" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msbr">ta</lem><rdg wit="#msjc">tī</rdg></app> sira <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msbr">ri</lem><rdg wit="#msjc">ra</rdg></app> sakveh <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">saṅ sādhujana</lem><rdg wit="#msjc">sasādhujana</rdg><rdg
wit="#msbr">sādujñāna</rdg></app>,
3340<app><lem wit="#edlc" type="emn"><term xml:lang="san-Latn">śatrūṇāṁ</term></lem><rdg
wit="#msja">śaśranāma</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śaśrunāmaḥ</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="lexical">śatryānəmbah</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><term
xml:lang="san-Latn">kulasyāntakaḥ</term></lem><!--<rdg wit="#msja">kulasvantakaḥ</rdg>--><rdg
wit="#msbr" cause="morphological">sakulāśyāntanā</rdg></app>,
.maṅkana <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">sakvehnikaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">sakvehniṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">sakveh ikaṅ</rdg></app> śatru <app><lem wit="#edlc" type="norm">bāhyābhyantara</lem><rdg
wit="#msja">vāhyābhyantara</rdg><rdg wit="#msjb">pahyabyantara</rdg><rdg wit="#msjc">vahyaṅbyantara</rdg><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">niga riṅ ya vābhyāntara</rdg></app>,
.ya tika sampun <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">inariṣṭakənira</lem><rdg wit="#msbr">ināriṣṭāken
denira</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc"><term xml:lang="san-Latn">śailendrānvayapuṅgavaḥ</term></lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">śelendranvayāpuṅgava</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="additive">soleyāndrāḍvayapūṅgavānira, <seg type="interpolation">pañjiṅ malayu,
yekā rva bhineda sira</seg></rdg><!--<note>Although I have included this sentence
in the main text, it is quite possible that the reading from <ptr target="#msbr"/>
is extraneous to the original composition. However, given its unique reference to
the notion, preserved in Balinese tradition, that the Śailendra dynasty once ruled
both Java and the Malay region, a view rarely attested in other Balinese sources,
the passage merits further investigation. For this reason, I have chosen to present
it in the main text and mark it as a possible interpolation, as it may originate from
a stage in the transmission of the CK in East Java that is no longer otherwise preserved.</note>--></app>,
sira ta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pinakottuṅganiṅ</lem><rdg wit="#msbr">pinakatuṅgalnī</rdg></app>
śailendravaṅśa, <term xml:lang="san-Latn">jayati</term>, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">amənaṅ ta</lem><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">mənaṅ pva</rdg></app>
sira, śrī <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">mahārāja</lem><rdg wit="#msjc">mahoraja</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msbr">samaṅkanātiśayanira</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">samaṅkana gatisayanira</rdg><rdg wit="#msjc">samaṅkanatiśuyanira</rdg></app>,
sira ta śrī mahārāja <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jitendra</lem><rdg wit="#msbr">jītendriya</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">saṅjñānira</lem><!--<rdg wit="#msja #msjb
#msjc">sajñanira</rdg>--><rdg wit="#msbr" cause="additive">sajñānira, <seg type="interpolation">kadi
jitendra, jit ṅa, papətəṅ, indra ṅa, saṅ hyaṅ indra, duk alah apraṅ de saṅ megaghānāḍa,
sirāmasaṅ papətəṅ, ya ta kāpusan saṅ indra, kālah sira maṅke</seg></rdg><!--<note>As
with the previous passage, this section may also represent a later addition, whether
introduced in Bali or originating earlier in Java through an other line of transmission.
What is particularly noteworthy, however, is that the king mentioned in this introduction
is likened to Meghanāda, the son of Rāvaṇa, rather than to Rāma or other central figures
from the <foreign>Rāmāyaṇa</foreign> or <foreign>Mahābhārata</foreign> traditions.</note>--></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sambahniṅ</lem><rdg wit="#msbr">sapəkahniṅ</rdg></app>
hulun maṅgalaniṅ majarakənaṅ <app><lem wit="#edlc #msja">mahāmaramālā</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">amaramālā</rdg><rdg wit="#msbr" cause="additive">amaramala prakr̥ti</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">prākr̥ta</lem><rdg wit="#msjc">prakr̥takəna</rdg><rdg
wit="#msbr">parakr̥tākəna</rdg></app>.
3345</p>
.<p xml:id="candrakirana_21.01.02" n="2">
.nihan <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">lvirnira</lem><rdg wit="#edlc">lvirnya</rdg><rdg wit="#msbr">lvirniṅ</rdg><!--<note>The reading <foreign>lvirnira</foreign> is proven by the unanimous ms. evidence to have been an emendation, though it is not indicated as such in LC’s critical apparatus.</note>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">prākr̥takəna</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">parakr̥tinira kayatnākənā</rdg></app>.
.</p>
.
3350<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.01.03" n="1">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.01.03.01" n="1.1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">śivaṁ</lem><rdg wit="#msjb">śirva</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msbr">sarvagataṁ śāntam</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">sarvagatiśanti</rdg><rdg wit="#msjb">sarvagatīśattīvu</rdg><rdg wit="#msjc">sarvagantiśanti</rdg><!--<note>Many
of the forms that originally ended in <foreign>-aṁ</foreign> in the verse have been
written to <foreign>-i</foreign> or <foreign>-ī</foreign>. This alteration is a common
occurrence in the Skt. sections found within Javanese manuscripts, along with the
Old Javanese gloss.</note>--></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja">sarvajñaṁ</lem><rdg wit="#msjb">sarvajñar</rdg><rdg
wit="#msjc">sarvajña</rdg><rdg wit="#msbr">sarvājña</rdg></app>
. <app><lem type="emn">sarvadaṁ gurum</lem><rdg wit="#edlc">sarvādhigurum</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">sarvatigurum</rdg><rdg wit="#msbr">sarvābyo gurūm</rdg><note>The
reading in <ptr target="#edlc"/> is unametrical.</note></app>,</l>
3355<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msbr">praṇamyāmaramāleyam</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">praṇamyāmarāmaleyaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">praṇamyāmarāmaleyiṁ</rdg><rdg
wit="#msjc">pranamamarāmaleyiṁ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">nāmaliṅgaṁ</lem><rdg wit="#msja">nāmaliṅgi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc #msbr">nāmaliṅga</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">nigadyate</lem><rdg wit="#msjc">nigatyate</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
3360<p xml:id="candrakirana_21.01.03.02" n="1.2">
.bhaṭāreśvara <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">si<pb n="24r" edRef="#msja"/>ra</lem><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">sambahəniṅ</lem><!--<lem
wit="#msjb #msjc">sambahniṅ</lem>--><rdg wit="#edlc #msja #msbr">sambahiṅ</rdg><note>See
my translation annotation regarding this reading.</note></app> hulun,
.lvirnira, <app><lem wit="#edlc" type="emn"><term xml:lang="san-Latn">sarvagatam</term></lem><rdg
wit="#msja #msjb">sarvagati</rdg><rdg wit="#msjc">sarvagā</rdg><rdg wit="#msbr">sarvāgati</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edl #msja #msjb #msbr">vyāpaka riṅ</lem><rdg wit="#msjc">vvapaka
rī</rdg></app>
.<app><lem type="emn">sarva<pb n="25r" edRef="#msbr"/>bhāva, <term xml:lang="san-Latn">śāntam</term></lem><rdg
wit="#edlc">bha śāntaṁ</rdg><rdg wit="#msja" cause="subtractive">bhaśanti</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">sarvabhavaśānti</rdg><rdg wit="#msbr">sarvabhavāśanti</rdg></app>,
jitendriya ta sira,<!--<note>I have added a comma here for clarity, as it appears
that <foreign>jitendriya ta sira</foreign> is indeed a paraphrase of the Skt. quote
<term xml:lang="san-Latn">śāntam</term>.</note>--> riṅ sarvajñāna,
3365<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">amratyakṣakən</lem><rdg wit="#msjb">amratakṣakən</rdg></app>
ta
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">sirātītānāgatavartamāna</lem><rdg
wit="#msjc">sirātātānagatavarttamna</rdg></app>, mvaṅ
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sūkṣme</lem><rdg wit="#msjc">sūkṣma</rdg><rdg wit="#msbr">sūkṣmeṅ</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">atisūkṣma</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem type="emn"><term xml:lang="san-Latn">sarvadam</term></lem><rdg wit="#edlc
#msbr">sarvādi</rdg><rdg wit="#msja">sarvādhi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sarva dadi</rdg><note>Cf.
<foreign xml:lang="san-Latn">sarvajña</foreign>, the emendation proposed by <bibl><ptr
target="bib:Acri+Hunter2020_01"/><citedRange unit="page">221</citedRange></bibl>.</note></app>,
aveh anugraha <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">ri</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhakti</lem><rdg
wit="#msbr">vvaṅ bhakti</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">riṅ</lem><rdg wit="#msbr">hane</rdg></app> sira,
3370<app><lem wit="#edlc #msja">sira <term xml:lang="san-Latn">guru</term>niṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msbr">sira ta guruniṅ</rdg><rdg wit="#msjc">sira ta guruni</rdg><note>I
am of the opinion that the presence of particle <foreign>ta</foreign> here may not
be necessary, as can be inferred from a similar sentence found in <ptr target="#msja"/>
folio 54v: <foreign>I Ī Ibu tatvanira bhaṭāri pr̥thivī sira guruniṅ rat·</foreign>.</note></app>
.sarvadevatā, huvus pvaṅ hulun sumambah <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb">riṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msjc">ri</rdg><rdg wit="#msbr">i</rdg></app> sira,
.ajarakənaniṅ hulun <app><lem wit="#msjb #msjc">tekiṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">tikiṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">yekīṅ</rdg></app> amaramālā,
.<app rend="check"><lem wit="#msbr">pinintonakənaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc"
cause="morphological">pintonakənaṅ</rdg><rdg wit="#msja" cause="syntactic">pintonakən
iṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">abhidhāna</lem><rdg wit="#msbr">abhivāvādana</rdg></app>,
mvaṅ liṅga.
.</p></div>
3375
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.01.04" n="2">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.01.04.01" n="2.1">
.<l n="a"><app><lem type="emn">rodasoḥ savitur <hi rend="check">dīpteḥ</hi></lem><rdg
wit="#edlc">rodasi savitur dīptiḥ</rdg><rdg wit="#msja">rodaso syavitur diptiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">roddhaśo ṣyagitur diptiḥ</rdg><rdg wit="#msjc">roddhaśomyavitur diptaḥ</rdg><rdg
wit="#msbr">roddhaśo ṣyāvikūr dhiptiḥ</rdg></app>,</l>
3380<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">pātāle ratnadīdhitiḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb">pātāle ratnadadhītiḥ</rdg><rdg wit="#msjc #msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">arthaprakāśa<pb n="19r" edRef="#msjb"/>n<hi
rend="check">ārtham</hi></lem><rdg wit="#edlc">arthaprakāśanāya</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">arthaprakāśanāyaś</rdg><rdg wit="#msja">arthaprakāganayaś</rdg><rdg wit="#msbr">ārthaprakāśanaṁ
yaś</rdg><note>The suggested emendation by LC continues to render this <foreign>pāda</foreign>
unmetrical.</note></app> ca,</l>
.<l n="d"><app ><lem type="conj">eṣā sarvatra <foreign rend="check">dīpyate</foreign></lem><rdg
wit="#edlc"><supplied reason="omitted">sarvatra</supplied> pr̥thivyām iyam</rdg><rdg
wit="#msja">meṣā parvatra vimaye</rdg><rdg wit="#msjb">meṣya parvatra vinaye</rdg><rdg
wit="#msjc">meṣya sarvatra vimaye</rdg><rdg wit="#msbr">mesā varvvata vamalye</rdg></app>.</l>
.</lg>
.<p xml:id="candrakirana_21.01.04.02" n="2.2">
3385nihan ta <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">upamānikaṅ</lem><rdg
wit="#msbr">upamaniṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msbr">amaramālā</lem><rdg
wit="#msjc">amarāhmahala</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb
#msbr">kady aṅganiṅ</lem><rdg wit="#msjc">kadyaṅganī</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">teja</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">tejanira</rdg></app>
saṅ hyaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">āditya</lem><rdg wit="#msbr" cause="lexical">śiva
radityā</rdg></app> sumuluh iṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pātāla</lem><rdg
wit="#msbr" cause="lexical">buvanāntara</rdg></app>, apan vənaṅ <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">amintonakən artha śabda</lem><rdg wit="#msjc">amintonarkəna taṅ śabda</rdg><rdg
wit="#msbr">amintonākəna taṅ śabda</rdg><note>I accept the reading <foreign>artha
śabda</foreign> and interpret it as an inverted <foreign>tatpuruṣa</foreign> compound,
a formation attested elsewhere in Old Javanese. In this context, <foreign>amintonakən
artha śabda</foreign> is best understood as “to explain the meanings of words,” corresponding
to the Skt. expression <foreign>śabdaprakāśanārtham</foreign> found in its verse.</note></app>,
.<app><lem type="conj">samaṅkana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya ta maṅkana</rdg><rdg
wit="#msbr">ya ta maṅkāna</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">te<pb
n="19v" edRef="#msjc"/>kiṅ</lem><rdg wit="#msbr" cause="subtractive">ṅ</rdg></app>
amaramālā <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">an</lem><rdg wit="#msjc">hana</rdg><rdg
wit="#msbr">hana ta</rdg></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb">suluhniṅ</lem><rdg wit="#edlc">suluhni</rdg><rdg
wit="#msjc">suluhnī</rdg><rdg wit="#msbr">suluhiṅ</rdg></app> śabda, <app><lem wit="#msbr"><seg
type="interpolation">keṅətakəna havya lali, śloka iki</seg></lem><note type="altLem">keṅətakəna
... iki</note><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p></div>
3390
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.01.05" n="3">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.01.05.01" n="3.1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">puṁnārīklīvasāmānyam</lem><rdg wit="#msja">punāriklīvaśamatyi</rdg><rdg
wit="#msjb">punnariklivasamanyiṁ</rdg><rdg wit="#msjc">puṇnariklīvadhamanyi</rdg><rdg
wit="#msbr">pūṅnyariklivāsāmanyaṁ</rdg></app>,</l>
3395<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="conj">kāṇḍāni <supplied reason="omitted">hi</supplied>
yathākramam</lem><rdg wit="#msja">kaṇḍaniṁ yatamakrami</rdg><rdg wit="#msjb">kaṇḍaṇīṁ
yatamakramiṁ</rdg><rdg wit="#msjc">taṇḍani yatāmakramī</rdg><rdg wit="#msbr">kaṇḍanaṁ
yatramātramaṁ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja">tathā</lem><rdg wit="#msjb">kakri</rdg><rdg wit="#msjc">kakra</rdg><rdg
wit="#msbr">tatvaṁ</rdg></app>
. <app><lem type="emn">paryāyatātyuktam</lem><rdg wit="#edlc">paryāyajātyarthaṁ</rdg><rdg
wit="#msja">paryāyatutyaktaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">paryāyatāyuktaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">paryayatahyaḥktaḥ</rdg><rdg
wit="#msbr">pāyyāyātatuktaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"> <app><lem wit="#edlc" type="emn">viśiṣṭaṁ liṅgam ucyate</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">viśiṣṭaliṅgam acyate</rdg><rdg wit="#msbr">vīsīṣṭaliṅgam aḍyante</rdg></app>.</l>
.</lg>
3400<p xml:id="candrakirana_21.01.05.02" n="3.2">
.lavan ta muvah <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">tiṅkahnikaṅ</lem><!--<rdg wit="#msjc">tiṅkahniṅ</rdg>--><rdg
wit="#edlc">kiṅkahniṅ</rdg><rdg wit="#msbr">tiṅkahnikiṅ</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msbr">amaramālā</lem><rdg wit="#msjc">amarahmālā</rdg></app>,
ika śabda <app><lem wit="#edlc #msbr">puṅliṅga</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">puliṅga</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msbr">strīliṅga</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">trasīliṅga</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
napuṅsakaliṅga,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">sāmānyaliṅga</lem><rdg wit="#msjb" cause="additive">samadyaṅliṅga,
samanyāṅga</rdg></app> kunaṅ.
.<app><lem wit="#edlc #msbr">yathākrama tah</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">ya tatakrama tah</rdg><rdg wit="#msjb">ya takramalətah</rdg><rdg wit="#msjc">ya
ta kramanitah</rdg><note>Both <foreign>yathākrama</foreign> and <foreign>kramatah</foreign>
convey the same meaning. However, the usage of <foreign>yathākrama</foreign> is more
preferable in this context, considering that the entry <foreign>kramatah</foreign>
is absent in OJED and is only found in MW. Meanwhile, <foreign>yathākrama</foreign>
is documented in both OJED and MW. Furthermore, the particle <foreign>tah</foreign>
is relatively more prevalent in <ptr target="#msja"/> compared to <ptr target="#msjb"/>
and <ptr target="#msjc"/>. Interestingly, OJED (p. 1896) notes that in RĀOJ, the particle
<foreign>tah</foreign> is also used, imparting a heightened sense of emphasis beyond
common particle <foreign>ta</foreign>. I would argue that the particle <foreign>tah</foreign>
is semantically correlated with Skt. conjunction <foreign>hi</foreign> in third sloka.</note></app>
3405deniṅ <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">majarakəna</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msbr">amajarakəna</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">satiṅkahnya</lem><rdg
wit="#msbr">rinye</rdg></app>, maṅkana <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya
ikaṅ liṅga<pb n="25v" edRef="#msbr" break="no"/> viśeṣa</lem><rdg wit="#msbr" cause="syntactic">pva
ya sumaliṅgastrivīśeṣa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ajarakəna</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">aṅajarākən
ta</rdg></app> ya <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ri</rdg></app> śabda
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vācakeṅ</lem><!--<rdg wit="#msjb">vācake</rdg>--><rdg
wit="#msjb">vacate</rdg><rdg wit="#msbr">vārcchāne</rdg></app> paryāya mvaṅ
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jāti</lem><rdg wit="#msbr" cause="morphological">jatinyā</rdg></app>.
.</p>
3410</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.01.06" n="4">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.01.06.01" n="4.1">
.<l n="a"><app><lem type="emn">ślokapāde ’ntamadhyasthaḥ</lem><rdg wit="#edlc">ślokapādāntamadhyasthaḥ</rdg><rdg wit="#msja">ślokapādentamadhyasthaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">ślokapadentamadyasvaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">ślokapaventamadhyastaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">ślokapaventamadyātaḥ</rdg><note>A locative interpretation is essential for this sloka, as it is elucidated in the OJ paraphrase. Therefore, the reading <foreign>ślokapāde ’ntamadhyasthaḥ</foreign> is preferable to what LC has suggested.</note></app>,</l>
3415<l n="b"><app><lem type="emn">samba<pb n="24v" edRef="#msja"/>ndhī</lem><rdg wit="#edlc">sanibandhī</rdg><rdg
wit="#msja">sanimbandī</rdg><rdg wit="#msjb">sambaddhīṁ</rdg><rdg wit="#msjc">sambaddhī</rdg><rdg
wit="#msbr">śambāddhyā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">pūrvakaiḥ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">purvake</rdg><rdg wit="#msbr">pūrvaṅke</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">padaiḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">padoḥ</rdg><rdg
wit="#msbr">paṇḍoḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">pādādisthāḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjc">padādisthaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">paḍadisthaḥ</rdg><rdg wit="#msbr">paḍādisthaḥ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="norm">parair</lem><rdg wit="#msja #msjc #msbr">pareḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">pare</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yānti</lem><rdg
wit="#msbr">vyāktīḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">narastrīklīvavācakāḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">narastraklīvavācakaḥ</rdg><rdg
wit="#msbr">narastriklivāvacanaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
3420<p xml:id="candrakirana_21.01.6.02" n="4.2">
.kunaṅ kramanya <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">deniṅ anambaddhākən</lem><rdg
wit="#msbr" cause="syntactic">denirāmbandhanākən</rdg></app> ikaṅ śabda muṅguh <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb">riṅ</lem><rdg wit="#msja #msjc">ri</rdg><rdg wit="#msbr">iṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">antamadhyaniṅ</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">antaḍasi
madyaniṅ</rdg></app> śloka,
.sambaddhākəna ya lavan <app><lem wit="#msjb #msjc #msbr">ikaṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="syntactic">pveka</rdg><!--<rdg wit="#msjb">iṅkaṅ</rdg>--></app>
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">pāda</lem><rdg wit="#edlc #msja">pada</rdg><rdg
wit="#msbr">paḍa</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">riṅ</lem><rdg
wit="#msbr"><gap reason="omitted"/></rdg></app> pūrvaka, maṅkana ikaṅ muṅguh ry <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc">ādini</lem><rdg wit="#msja #msjb">adhiniṅ</rdg><rdg
wit="#msbr">ādiniṅ</rdg></app>
.<app rend="hide"><lem type="norm">pāda</lem><rdg wit="#edlc">pada</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">padha</rdg><rdg wit="#msbr">paḍā</rdg></app>, lvirnya, <app><lem wit="#msbr">puṅliṅga</lem><rdg
wit="#edlc">pulliṅga</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">puliṅga</rdg></app>,
3425strīliṅga, napuṅsakaliṅga, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ya</lem><rdg wit="#msbr"
cause="syntactic">ya ta</rdg></app> sambaddhākəna <app><lem wit="#msja #msjb #msjc
#msbr">lavan</lem><rdg wit="#edlc">lvan</rdg></app> ikaṅ pāda <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msbr">riṅ</lem><rdg wit="#msjc">ri</rdg></app> <app rend="check"><lem
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vuri</lem><rdg wit="#msbr" cause="additive">vuntat,
den anūt virasanya</rdg></app>. nāhan ta <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">sāmānya</lem><rdg
wit="#msja #msbr">sāmanya</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">samanya</rdg></app>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">saṅjñāniṅ</lem><rdg wit="#msbr">sājñānaṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">mādhava</lem><rdg wit="#msjb">vajava</rdg><rdg wit="#msjc">vadhava</rdg><rdg
wit="#msbr">pāṇḍavā</rdg></app>,
.<app rend="check"><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tambayaniṅ</lem><rdg wit="#msbr"
cause="morphological">matāmbeyaniṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">amintonakən</lem><rdg
wit="#msbr" cause="additive">amintonakən, iṅətakən denira</rdg></app>.
.</p></div>
.</div>
3430
.<div>
.<ab xml:id="candrakirana_21.01.11" type="colophon">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc #msbr">iti <app><lem wit="#edlc #msja #msbr">palu-paluniṅ</lem><rdg
wit="#msjc">phulu-phluni</rdg></app> <app rend="check"><lem wit="#msjc">chanda</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="additive">chanda. siddhir astu bhār siddha</rdg><rdg wit="#msbr"
cause="additive">cāndā, hayva vera poma</rdg></app>.</lem><note type="altLem">iti
... chanda</note><rdg wit="#msjb" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg><note>The
phrase <foreign>hayva vera poma</foreign> from <ptr target="#msbr"/>, which means
as “do not reject it—be careful!”, is not included in the main text, as it conveys
the impression of a concluding statement for the <foreign>Amaramālā</foreign> or even
the CK. This is problematic, since at that point in the Javanese recension, the list
of synonyms has only just begun. However, since <ptr target="#msbr"/> itself ends
with this phrase, it may represent a scribal colophon.</note></app>
.</ab>
3435</div>
.
.<!--<div xml:id="candrakirana_21.01.12">
.<ab type="invocation" xml:lang="san-Latn">
.<app><lem wit="#edlc #msja">siddhir astu <app><lem type="emn">bhūr</lem><rdg wit="#edlc
#msja">bhār</rdg></app> <app rend="hide"><lem type="norm">siddhā</lem><rdg wit="#edlc
#msja">siddha</rdg></app>.</lem><note type="altLem">siddhir ... siddhā</note><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
3440</ab>
.</div>-->
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.02" n="2"><head>Synonyms of Deity</head>
.
3445<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.02.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">amarās</lem><rdg wit="#msja #msjb">amaraḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">amara</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">tridaśāḥ</lem><rdg wit="#msja">trīdaśa</rdg><rdg
wit="#msjb">trīdaśā</rdg><rdg wit="#msjc">tridaśa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">proktāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">proktaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">gīrvāṇā</lem><rdg wit="#msja">śrīvaṇaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śrīvvaṇaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śrivvaṇaḥ</rdg></app>
3450 <app><lem wit="#edlc" type="norm">vibudhāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">vivudaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">vivudhaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">surāḥ</lem><rdg wit="#msja">śuraḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">suraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">vr̥ndārakā</lem><rdg wit="#msja">vr̥ddarakaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vr̥ndārakaḥ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">aditijā</lem><rdg
wit="#msja">hāditejaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">haditejaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">nirjarā</lem><rdg wit="#msja">nirjvarā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">nirjvaraḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">dānavadviṣaḥ</lem><rdg wit="#msja">dhānavādviṭāsaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">dhanavādvīṭsa</rdg><rdg wit="#msjc">dhanavadviṭasa</rdg></app>.</l>
3455</lg>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.02.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">lekhāḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">lekaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">svar<pb n="19v" edRef="#msjb"/>vāsino</lem><rdg
wit="#msja #msjb">sarvasino</rdg><rdg wit="#msjc">svarvasinoṁ</rdg></app>
3460 <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">’svapnāḥ</lem><rdg wit="#edlc">’svapnā</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tridiveśāḥ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">tridivośā</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">sudhāśinaḥ</lem><rdg wit="#msja">śudhaśinaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">ṣudhaśinaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sudaśinaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">devāḥ svargasado</lem><rdg wit="#msja">devaśvargaḥ
sādā</rdg><rdg wit="#msjb">deva svargasado</rdg><rdg wit="#msjc">devāsvargasedo</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">’martyāḥ</lem><rdg wit="#edlc">’martyā</rdg><rdg wit="#msjc">mātyaḥ</rdg></app>,</l>
3465<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">r̥bhavo</lem><rdg wit="#msja">r̥bhuvo</rdg><rdg
wit="#msjb">r̥bhuvā</rdg><rdg wit="#msjc">r̥buma</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">’mr̥tapās</lem><rdg wit="#msja">mr̥thapaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mr̥thapa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">tathā</lem><rdg wit="#msja">takaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">tataḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">kataḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
3470<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.02.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">āditeyāḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">aditejaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">sumanasaḥ</lem><rdg wit="#msjc">sumaḥṇaṣaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b">suparvāṇo <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">divaukasaḥ</lem><rdg wit="#msjc">dikatasaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">devatās</lem><rdg wit="#msja
#msjb">devathas</rdg><rdg wit="#msjc">devatas</rdg></app>
3475 <app><lem wit="#edlc" type="emn">tāḥ</lem><rdg wit="#msja">ta</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">tu</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">striyām</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">strīyaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">uktāḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">muktaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem type="norm">ṣaṇḍhe</lem><rdg wit="#edlc">ṣaṇḍe</rdg><rdg
wit="#msja">saṇḍe</rdg><rdg wit="#msjb">ṣaṇḍe</rdg><rdg wit="#msjc">śaṇḍe</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">’tha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">va</rdg></app>
3480 <app><lem wit="#edlc" type="norm">daivatāni</lem><rdg wit="#msja">devathaniś</rdg><rdg
wit="#msjb">devathāś</rdg><rdg wit="#msjc">devatanis</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">ca</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">caḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.<p xml:id="candrakirana_21.02.04" n="4">
3485amara, tridaśa, <app><lem wit="#edlc" type="emn">gīrvāṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">śrīvaṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">śrivaṇa</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc">vibudha</lem><rdg wit="#msja #msjb">vivudha</rdg></app>,
sura,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vr̥ndāraka</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">vr̥ndaraka</rdg></app>, aditija,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">nirjara</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><!--<note>The emendation proposed
by Lokesh Chandra is based on the content of the first sloka.</note>--></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dānavadviṭ</lem><rdg wit="#msjc">cinavadhviṭa</rdg></app>,
lekha,
3490<app><lem type="emn">svarvāsina</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">svarvāsī</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">sarvasina</rdg><rdg wit="#msjc">sarvasīna</rdg></app>, asvapna,
tridiveśa,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">sudhāśina</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">sudhāśī</rdg></app>,
deva,
.<app><lem wit="#edlc #msja">svargasad</lem><rdg wit="#msjb #msjc">svarga, saddha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">amartya</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">amartyah</rdg>--><rdg
wit="#msjb">amatya</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">r̥bhu</lem><rdg wit="#msjc">r̥bhuh</rdg></app>,
3495<app rend="hide"><lem type="norm">amr̥tapa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">amr̥thapa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">āditeya</lem><rdg wit="#msjc">aditkeya</rdg></app>,
.sumana<pb n="25r" edRef="#msja"/>sa,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">suparva</lem><rdg wit="#msjc">supavaṅ</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">divauka<supplied reason="omitted">sa</supplied></lem><rdg wit="#edlc">divaukāh</rdg><rdg
wit="#msja">divota</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">diveka</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj">devatā, <supplied reason="omitted">daivata</supplied></lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc" cause="dittography">devatā</rdg><!--<note>The emendation proposed by
Lokesh Chandra is based on the content of the third sloka.</note>--></app>,
3500<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<label type="headword">devatā</label> ika kabeh, <app><lem type="emn">25</lem><rdg
wit="#edlc #msja">23</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">24</rdg><!--<note>It is rather surprising
that Lokesh Chandra did not make emendation to the total number of synonyms for god.</note>--></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.7–9: <foreign>amarā nirjarā devāstridaśā vibudhāḥ surāḥ | suparvāṇaḥ sumanasastridiveśā divaukasaḥ || āditeyā diviṣado lekhā aditinandanāḥ | ādityā r̥bhavo ’svapnā amartyā amr̥tāndhasaḥ || barhirmukhāḥ kratubhujo gīrvāṇā dānavārayaḥ | vr̥ndārakā daivatāni puṁsi vā devatāḥ striyām ||</foreign></note>
3505 <note>AbhCM 88–89ab: <foreign>devāḥ suparvasuranirjaradevatarbhubarhirmukhānimiṣadaivatanākilekhāḥ | vr̥ndārakāḥ sumanasastridaśā amartyāḥ svāhāsvadhākratusudhābhuja āditeyāḥ || gīrvāṇā maruto ’svapnā vibudhā <seg type="highlight">dānavārayaḥ</seg> |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
3510
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.03" n="3"><head>Synonyms of Śiva</head>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.03.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">śivaḥ</lem><rdg wit="#msja">śivā</rdg><rdg
wit="#msjb">śiviṁ</rdg><rdg wit="#msjc">śivi</rdg></app>
3515 <app><lem rend="check" type="norm">śarvo</lem><rdg wit="#edlc">sarvo</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">sarva</rdg><rdg wit="#msjc">svarva</rdg><note>Normally, I apply
direct normalisation without accounting for sibilant letters as variants. However,
given the circumstance involving two closely spelled names for Śiva, namely <foreign>śarva</foreign>
and <foreign>sarva</foreign> in the OJ glosses, the editorial decision has to be made
to explicitly identify which reading should be understood as <foreign>śarva</foreign>
and which as <foreign>sarva</foreign>.</note></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">virūpākṣaḥ</lem><rdg wit="#edlc">virūpākṣo</rdg><rdg
wit="#msja">virurupakṣa</rdg></app>,</l>
. <l n="b">mahādevo
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">maheśvaraḥ</lem><rdg wit="#msjc">mahaisvaraḥ</rdg></app>,</l>
. <l n="c"><app><lem wit="#edlc">śrīkaṇṭhaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">śrīkaṇḍaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śrikaṇḍaḥ</rdg></app>
3520 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">śaṅkaro</lem><rdg wit="#msjb">śaṅkharo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">garbhaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc" cause="transposition">bhargaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="norm">somabhr̥d</lem><rdg wit="#edlc">somadhr̥ṁ</rdg><rdg
wit="#msja">somavr̥t</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śomavr̥k</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">nīlalohitaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">nilalohitaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
3525
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.03.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kapardī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">kaparddhiś</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">ca kr̥ttivāsā</lem><rdg wit="#msja">ca kr̥tivaśaḥ</rdg><rdg
cause="transposition" wit="#msjb">kr̥tivaśaś caḥ</rdg><rdg cause="transposition" wit="#msjc">kr̥tivaśaś
ca</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">rudro</lem><rdg wit="#msja">rūdra</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">rudra</rdg></app>
3530 <app><lem wit="#edlc" type="norm">gaṅgādharo</lem><rdg wit="#msja">gaṅgādharā</rdg><rdg
wit="#msjb">gaṅgādhara</rdg><rdg wit="#msjc">gaṅgadhara</rdg></app>
. haraḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja">kr̥śānuretāḥ kāmāriḥ</lem><rdg wit="#msjb">kr̥ṅśanurekaḥ
tamaraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kr̥ṅśanuretaḥ kaḥmaraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">pinākī</lem><rdg wit="#msja">paniti</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">panartiḥ</rdg></app> vr̥ṣaketanaḥ.</l>
.</lg>
3535
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.03.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">dhūrjaṭis</lem><rdg wit="#msja">dhūrjadhiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">dhurjadhiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">tryambako</lem><rdg wit="#msja">kryambako</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">tryambaraḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">bhīmaḥ</lem><rdg wit="#msjc">bhiraḥ</rdg></app>,</l>
3540<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">sarvajño</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sarvajñā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">giriśo</lem><rdg wit="#msjc">kiriśo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">mr̥ḍaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">mr̥dhaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">ugraḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ugra</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc">paśupatiḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">piśupatiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">paśapatiḥ</rdg></app>
3545 <app><lem wit="#edlc #msja">śūlī</lem><rdg wit="#msjb">śalīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śuliḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vāmadevo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">bhapādevo</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">bhamadevo</rdg>--></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">gaṇādhipaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">gaṇadhipaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
3550<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.03.04" n="4">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">īśa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">iśaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc">īśvara īśānaḥ</lem><rdg wit="#edlc" cause="transposition">īśāna
īśvaraḥ</rdg><rdg wit="#msjb">hiśvaraḥ hiśaṇaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">kapālī</lem><rdg wit="#msja">kaphāli</rdg><rdg
wit="#msjb">kaphalī</rdg><rdg wit="#msjc">kapali</rdg></app> parameśvaraḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">śipiviṣṭo</lem><rdg wit="#msja">dhivipiṣṭo</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="transposition">śivipiṣṭo</rdg></app>
3555 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vyomakeśas</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">bhyomakeśaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">tripurāris</lem><rdg wit="#msja">trīpurariḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">tripurariḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">trilocanaḥ</lem><rdg wit="#msja">trīlocaṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
3560
.<!--% aum̐kāraya nāma śvahā, ṅaran bhaṭāreśvara, śivā, sarva, virupakṣaḥ, mahadeva,
mahaiśvara śrīkaṇḍa śaṅkara, garbha, śoma, vr̥k, ṇīlalohita, kamarddhi kr̥tivaśa,
rudra, gaṅgadhara, ara, kr̥śanureta, karmmariḥ, vr̥ga ketanaḥ, pinati, dhūrjadhi,
tryambara, bhīma, sarvajñā, giriṣa, mr̥dhu, ugra, paśupati, śuli, bhamadeva, gaṇāḍipa,
iśa, iśana, iśvara, kaphali, parameśvara, bhyomākeśa, tripurāriḥ, trilocaṇa, vr̥śabhadhvaja,
kratr̥, śambu,[25v] sarvabhava, sthanu, śūla, bhr̥t, somabhr̥t, dhara, imu, parameṣṭi,
kaviṣṭa, triparadiha, tripurantaka, nandhakavāhaṇa, syaṇḍakaripu, prameṣṭa, kamaladahaṇa,
berava, lokeśvara, praveśaddha, jītātma, pitambhara, māṇī, jagatnatha, ṇīlakaṇṭa,
ṅaran bhaṭāra guru hika, 66. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% %-->
.<!--% #msjc %-->
3565<!--% aum̐karaya namaḥ, ṅaran bhaṭāreśvara, śiva, sarvaḥ virupakṣa, mahadeva, maheśvara,
śrīkaṇḍa, śaṅkara, garbha, śoma, vr̥k, nilalohitaḥ karmidḍī, kr̥tivaśa, rudra, gaṅgadhara,
hara, kr̥śanureta, kāmariḥ, vr̥ṣaketana, piṇakī, dhurjadhī, tr̥mbara, bhima, sarvajña‚
girīṣa, mr̥dḍa, ugra, paśupati, śuli‚ bhammadeva, gaṇadhipa, iśana, iśa, iśvara, bhyomaketu,
tripurara, trilocaḥnaḥ, vr̥ṣabhadhvaja, kakratu[5+] bhava, satha[20v]nu, śula, bhr̥t,
dhara, imu, parameṣtī, kaviṣṭa, tripuradaha, tripurantaka, nandakavahaṇa, syandakaripu,
prameṣṭhī, talamajdahana, bherava, lokeśvara, praveśaddha, jivatma, pītambara, maṇnī,
jagatnatha, nīlakaṇṭa, aum̐karanamaḥ, ṅaraniṅ bhaṭāra guru, ika, 66. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.03.05" n="5">
.<l n="a">om̐kārāya <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc"><foreign>namaḥ</foreign></lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">nāma </rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja"><foreign>svāhā</foreign></lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,</l>
.</lg>
.
3570<p xml:id="candrakirana_21.03.06" n="6">
.ṅaran bhaṭāreśvara, śiva, <app><lem type="norm">śarva</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">sarva</rdg><rdg
wit="#msjc">sarvaḥ</rdg></app>, virūpākṣa, mahādeva, maheśvara,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">śrīkaṇṭha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śrīkaṇḍa</rdg></app>,
śaṅkara,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">bharga</lem><rdg wit="#msja #msjc" cause="transposition">garbha</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">gabha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="norm">somabhr̥t</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śoma,
vr̥k</rdg></app>, nīlalohita,
3575<app><lem wit="#edlc" type="emn">kapardī</lem><rdg wit="#msja">kamardhi</rdg><rdg
wit="#msjb">karmidhī</rdg><rdg wit="#msjc">karmiḍī</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">kr̥ttivāsa</lem><rdg wit="#edlc">kr̥ttivāsāh</rdg></app>,
.rudra, gaṅgādhara, hara, kr̥śānureta,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kāmāri, vr̥ṣaketana, pinākī</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">karmarih, vr̥gaketanaḥ, pinati</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dhūrjaṭi</lem><rdg wit="#msja">dhūrjadhi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">dhurjadhī</rdg></app>,
3580<app><lem wit="#edlc" type="emn">trya<pb n="20r" edRef="#msjb"/>mbaka</lem><rdg wit="#msja
#msjb">tryambara</rdg><rdg wit="#msjc">tr̥mbara</rdg></app>, bhīma, sarvajña,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">giriśa</lem><rdg wit="#msjc">girīṣa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">mr̥ḍa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">mr̥dhu</rdg></app>,
.ugra, paśupati,
.<app><lem type="norm">śūlin</lem><rdg wit="#edlc">śūlī</rdg><rdg wit="#msja #msjc">śuli</rdg><rdg
wit="#msjb">śulī</rdg></app>,
3585<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vāmadeva</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">bhamadeva</rdg></app>, gaṇādhipa,
.<app><lem wit="#edlc #msja">īśa, īśāna</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="transposition">iśana,
iśa</rdg><note>Cf. the order found in its Skt. verses.</note></app>, īśvara,
.<app><lem wit="#edlc #msja">kapālin, parameśvara</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">śipiviṣṭa</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja">vyomakeśa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhyomaketu</rdg></app>,
3590<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tripurāri</lem><rdg wit="#msjc">tripurara</rdg></app>,
trilocana, vr̥ṣabhadhvaja,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj">kratudhvaṅsī</lem><rdg wit="#msja #msjb" cause="subtractive">kratr̥</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">kakratu</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">śambhu</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#msja #msjb">sarva</lem><rdg wit="#edlc">śarva</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app>, bhava,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sthā<pb n="20v" edRef="#msjc"/>ṇu</lem><rdg wit="#msjc">sathanu</rdg></app>,
3595<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="emn">śūlabhr̥t</lem><rdg wit="#msja">śūla,
bhr̥t</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śula, bhr̥t</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj">dhāraṇa</lem><rdg wit="#edlc">somabhr̥ddhara, ina</rdg><rdg
wit="#msja">somabhr̥t, dhara, imu</rdg><rdg wit="#msjb">dhāra, imu</rdg><rdg wit="#msjc">dhara,
imu</rdg></app>,
.parameṣṭhī,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="conj">kavi<supplied reason="omitted">, a</supplied>ṣṭa<supplied
reason="omitted">mūrti</supplied>, <supplied reason="omitted">ahirbudhnya</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjc">kaviṣṭa</rdg><rdg wit="#msjb">kagiṣṭa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tripuradāha</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">triparadiha</rdg></app>,
3600<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">tripurāntaka</lem><rdg wit="#msjb">triparantaka</rdg></app>,
nandakavāhana,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">andhakaripu</lem><rdg wit="#msja">syaṇḍakaripu</rdg><rdg
wit="#msjb">syandhakaripu</rdg><rdg wit="#msjc">syandakaripu</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#msja">parameṣṭhī</lem><rdg wit="#edlc">parameṣṭha</rdg><rdg wit="#msjb">prameṣṭī</rdg><rdg wit="#msjc">prameṣṭhī</rdg><note>We can not accept LC’s reading since he reads <foreign>parameṣṭhī</foreign> as <foreign>prameṣṭha</foreign> in <ptr target="#msja"/> in lacking the vowel <foreign>i</foreign> in that word’s last character. Even if it is read as <foreign>parameṣṭhī</foreign>, using this word is redundant. Should it be <foreign>pratiṣṭhita</foreign>?</note></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="conj">kāmadahana</lem><rdg wit="#msja">kamaladahaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb">kalamajahaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">talamajdahana</rdg></app>,
.bhairava, lokeśvara,
3605<app><lem type="emn">praveśana</lem><rdg wit="#edlc">pramathādhipa</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">praveśaddha</rdg><rdg wit="#msjb">prakesaddha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja">jitātmā</lem><rdg wit="#msjb">jivāhma</rdg><rdg wit="#msjc">jivatma</rdg></app>,
pītāmbara, maṇi, jagannātha, nīlakaṇṭha,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaran</lem><rdg wit="#msjc">ṅaraniṅ</rdg></app>
<label type="headword">bhaṭāra guru</label> ika, <app><lem type="emn"><num value="65">65</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="66">66</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
3610 <app>
. <note>LiP 1.65.138: <foreign>hiraṇyabāhuś ca tathā guhāvāsaḥ <seg type="highlight">praveśanaḥ</seg>,
mahāmanā mahākāmaś cittakāmo jitendriyaḥ ||</foreign></note>
. <note>LiP 1.98.45: <foreign>brahmadhr̥g viśvasr̥k svargaḥ karṇikāraḥ priyaḥ <seg
type="highlight">kaviḥ</seg> ||</foreign></note>
. <note>AK 1.1.30–34: <foreign>śambhur īśaḥ paśupatiḥ śivaḥ śūlī maheśvaraḥ | īśvaraḥ śarva īśānaḥ śaṁkaraś candraśekharaḥ || bhūteśaḥ khaṇḍaparaśur girīśo giriśo mr̥ḍaḥ | mr̥tyuñjayaḥ kr̥ttivāsāḥ pinākī pramathādhipaḥ || ugraḥ kapardī śrīkaṇṭhaḥ śitikaṇṭhaḥ kapālabhr̥t | vāmadevo mahādevo virūpākṣas trilocanaḥ || kr̥śānuretāḥ sarvajño dhūrjaṭir nīlalohitaḥ | haraḥ smaraharo <seg type="highlight">bhargas</seg> tryambakas tripurāntakaḥ || gaṅgādharo ’ndhakaripuḥ kratudhvaṁsī vr̥ṣadhvajaḥ | vyomakeśo bhavo bhīmaḥ sthāṇū rudra umāpatiḥ | <seg type="highlight">ahirbudhnyo ’ṣṭamūrtiś</seg> ca gajāriś ca mahānaṭaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 211: <foreign>druhiṇo viriñcir drughaṇo viriñcaḥ parameṣṭhyajo ’ṣṭaśravaṇaḥ svayaṁbhūḥ | kamanaḥ <seg type="highlight">kaviḥ</seg> sāttvikavedagarbhau sthaviraḥ śatānandapitāmahau kaḥ ||</foreign></note>
3615 <note></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
3620<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.04" n="4"><head>Synonyms of Umā</head>
.
.<!--% parameśvarī, bhagaṇi, ceravi, caṅgiḥ, śaṅgiḥ, rudrasiḥ sarvaṇi, skandhamiti,
adrīja, adraja, supaṇnir, ghorī, kerī, parvvatī, mahiṣavāhaṇa, durgga, gaṅgī, rodrī,
vāhiṇī, mahiṣī, maṇī, gandharī, rohiṇī, padmī, kuṇḍī, aśarī, kamaṇī, mandrī, kroddhī,
bhagavatī, vidhayī, śrī, marddhī, rājalakṣmī, ṅaran bhaṭārī, uma hika, 35. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% %-->
3625<!--% #msjc %-->
.<!--% paramésvarī, bhagaṇī bheravī, cabśiḥ, caṅgiḥ, rudrasiḥ, śarvaṇī, skandamitti,
adrija, adraja, suparṇni, ghorī, keri parvati, mahiṣavahaṇa, dhurggā, gaṅgī, rodri,
vahīṇi, mahiṣi, maḥṇnī, rohiṇni, padmi, kuṇḍi, aśari, kamiṇī, mandri‚ kroddri, bagavatti,
vidhahī, śri, midḍi, rajalakṣmi, aran bhaṭāri humma, ika, 35. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.04.01" n="1">
.parameśvarī, <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhavānī</lem><rdg wit="#msja">bhagaṇi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaganī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">bhagaṇī</rdg>--></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bhairavī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">ceravi</rdg></app>,
3630<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">caṇḍī, caṇḍikā</lem><rdg wit="#msja">caṅgiḥ,
śaṅgiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">caṅgīḥ, śaṅgī</rdg><rdg wit="#msjc">cabśiḥ, caṅgiḥ</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">rudrāṇī</lem><rdg wit="#msja #msjc">rudrasiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">rudrasīḥ</rdg></app>, śarvāṇī,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">skandamātā</lem><rdg wit="#msja">skandhamiti</rdg><rdg
wit="#msjb">skandhamitī</rdg><rdg wit="#msjc">skandamitti</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="emn">adrijā, girijā</lem><rdg wit="#edlc" cause="haplography">adrijā</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">adrija, adraja</rdg><note>LC only identified the reading <foreign>adrija</foreign>
from <ptr target="#msja"/>. Consequently, he overlooked the reading <foreign>adraja</foreign>.
Another possibility is that he recognized the latter reading but did not report it
as an emendation or correction in his edition.</note></app>,
.<app><lem rend="check" type="emn">aparṇā</lem><rdg wit="#edlc">suparṇikā</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">suparṇi</rdg><rdg wit="#msjb">suparṇī</rdg><note>It is highly likely
that all Javanese scribes read the letter <foreign>a</foreign> as <foreign>su</foreign>.</note></app>,
gaurī, <app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">karvarī</lem><rdg wit="#msja
#msjb">kerī</rdg><rdg wit="#msjc">keri</rdg></app>, pārvatī,
3635<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">mahiṣavāhanā</lem><rdg wit="#msjb">mahiśavāṇa</rdg></app>,
durgā,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">gāṅgī</lem><rdg wit="#edlc">gaṅgā</rdg></app>, raudrī,
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">siṅha</supplied>vāhinī</lem><rdg
wit="#edlc">rohiṇī</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vāhinī</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#msja #msjb">maṇī</lem><rdg wit="#edlc">mahiṣamardiṇī</rdg><rdg wit="#msjc">maḥṇnī</rdg><note>The word <foreign>mahiṣamardiṇī</foreign> is LC’s silent conjecture.</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">gāndhārī</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
rohiṇī, padmī, kuṇḍī,
3640<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">īśvarī</lem><rdg wit="#msja #msjb">aśarī</rdg><rdg
wit="#msjc">aśari</rdg><note>Should it be read <foreign>aśarīrā</foreign>?</note></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">kamanī</lem><rdg wit="#msjc">kamiṇī</rdg></app>,
mandrī,
.<app><lem rend="check" wit="#msja #msjb">krodhī</lem><rdg wit="#edlc">kroddhrī</rdg><rdg wit="#msjc">kroddri</rdg></app>, bhagavatī, <app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">vijayī</lem><rdg wit="#msja #msjb">vidhayī</rdg><rdg wit="#msjc">vidhahī</rdg></app>, śrī, <app><lem type="emn">mr̥ḍī</lem><rdg wit="#edlc">mr̥ḍānī</rdg><rdg wit="#msja #msjb">mardhī</rdg><rdg wit="#msjc">midḍi</rdg><note>Rather than adopting LC’s emendation, I prefer to make a slight modification based on the reading found in all Javanese mss.</note></app>, rājalakṣmī, ṅaran <label type="headword">bhaṭarī umā</label> ika, <app><lem type="emn"><num value="32">32</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="33">33</num></rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc"><num value="35">35</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
3645 <app>
. <note>KDK p. 394.135: <foreign>koṭiḥ kalāpinī <seg type="highlight">gaṅgī</seg>
raktadantā ca vāruṇī | hāsānantā ca kūṣmāṇḍī mānastokā kirātyapi ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
3650
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.05" n="5"><head>Synonyms of Brahmā</head>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.05.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">brahmā</lem><rdg wit="#msja">bhrahma</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">brahma</rdg></app>
3655 <app><lem wit="#edlc" type="emn">sraṣṭātmabhūr</lem><rdg wit="#msja #msjc">sr̥ṣṭātmabhu</rdg><rdg
wit="#msjb">sr̥ṣṭātmabhud</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc">dhātā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja #msjb">dhataḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb">parameṣṭhī</lem><rdg wit="#msja #msjc">parameṣṭi</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">pitāmahaḥ</lem><rdg wit="#msja">pitāmahā</rdg><rdg
wit="#msjb">pitamaha</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">hiraṇyagarbho</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">ṅ hiranyagarbhā</rdg></app>
3660 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">’tha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ta</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">vidhiḥ</lem><rdg wit="#edlc">vidhir</rdg><rdg wit="#msjc">vdiḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjc">viriñciḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">viriñcāḥ</rdg><rdg wit="#msjb">viriñci</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">syāc</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">sya</rdg><rdg wit="#msjc">saḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">caturmukhaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">caturmukaḥ</rdg></app>.</l>
3665</lg>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.05.02" n="2">
.<l n="a">lokeśo
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">viśvasr̥ḍ</lem><rdg wit="#msja">viśvaśr̥ka</rdg><rdg
wit="#msjb">viśvaśr̥k</rdg><rdg wit="#msjc">viśvasr̥k</rdg></app>
3670 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vedhāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">vedhaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">veddhaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">surajyeṣṭhaḥ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">śurajyoṣṭaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">prajāpatiḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">prajñāpatiḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja" type="norm">vidhātā</lem><rdg wit="#msja">vidhatā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vidhata</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">padmayoniś ca</lem><rdg wit="#msjb">padmayonīś
caḥ</rdg></app>,</l>
3675<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">svayambhuḥ</lem><rdg wit="#msjb">śvayəmbuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">kamalāsanaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">kamālaśalaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kammalapśaṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.<p xml:id="candrakirana_21.05.03" n="3">
3680<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">brahmā</lem><rdg wit="#msjc" cause="additive">om̐kara,
brahma</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="norm">sraṣṭā</lem><rdg wit="#msja">śr̥ṣṭaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">śr̥ṣṭa</rdg><rdg
wit="#msjc">sraṣṭi</rdg></app>, ātmabhūḥ, dhātā, parameṣṭhī, pitāmaha,
.<app><lem wit="#edlc">hiraṇya<pb n="26r" edRef="#msja"/>garbha</lem><rdg wit="#msja
#msjb">hiraṇya, garbha</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">hiraṇya</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">vidhi</lem><rdg wit="#edlc">atha vidhi</rdg><rdg wit="#msja">artha
vidi</rdg><rdg wit="#msjb">artha vidhī</rdg><rdg wit="#msjc">arta vidi</rdg></app>,
viriñci, caturmukha, lokeśa,<pb n="20v" edRef="#msjb" break="no"/>
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">viśvasr̥ṭ</lem><rdg wit="#msjc">viśvasr̥k</rdg><note>In
his critical apparatus, LC misreads <foreign>viśvasr̥ṭ</foreign> in <ptr target="#msja"/>
as <foreign>viśvaśr̥k</foreign>.</note></app>, vedhā, surajyeṣṭha, prajāpati,
3685<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vidhātā</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
padmayoni, svayambhū,
.<app><lem wit="#msja #msjb">kamalāsana</lem><rdg wit="#edlc" cause="additive">kamalāsana,
<supplied reason="omitted">saṁjñā bhaṭāra brahmā ika 19</supplied></rdg><rdg wit="#msjc">kalasana</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="conj">kr̥tacetaḥ</lem><rdg wit="#edlc">kr̥ṣṇavartmā</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kr̥tavartha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">śikhī</lem><rdg wit="#msjb">giṇī</rdg></app>, bahni,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vibhāvasu</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">vibhaveśu</rdg><!--<rdg wit="#msjc">viba, vasu</rdg>--></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">sarvabhuk</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sarvabhut</rdg></app>,
3690<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">hutavaha, māṭharamukha</lem><rdg wit="#msjc">utavahaṇa,
matharanuka</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">daha<pb n="21r" edRef="#msjc"/>na</lem><rdg wit="#msjb">jahaṇa</rdg></app>,
śarāgni,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">jātavedah</lem><rdg wit="#msjb">ḍājataveddha</rdg></app>,
dhūmaketu,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="conj">viroca<supplied reason="omitted">na</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb">vibhoja</rdg><rdg wit="#msjc">viroja</rdg><note>Should it be read
<foreign>viśvaga</foreign>?</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">hutabhuk</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">hutabhut</rdg></app>,
3695<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="emn">kamalabhava</lem><rdg wit="#msja #msjc">kamala,
bhava</rdg><rdg wit="#msjb">kāmala, bhava</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #mjsa #msjc">hutāśana</lem><rdg wit="#msjb">nataṣaṇa</rdg></app>,
anala,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">lohitāśva</lem><rdg wit="#msjc">vohitaśva</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj">vāyu<supplied reason="omitted">sā</supplied>rathi</lem><rdg
wit="#edlc">vāyuratha</rdg><rdg wit="#msja #msjc">yorati</rdg><rdg wit="#msjb">yoratī</rdg></app>,
.viśvānara,
3700<app><lem rend="check" type="emn">aṣṭa<supplied reason="omitted">śra</supplied>vāh</lem><rdg
wit="#edlc">atha ca</rdg><rdg wit="#msja">asthāca</rdg><rdg wit="#msjb">asthañ caḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">astaca</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">saptārci</lem><rdg wit="#msja">saptaparcā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">saptaparca</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj">āśrayā<supplied reason="omitted">śa</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">raśraya</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">himapaha</lem><rdg wit="#edlc #msja">himadaha</rdg><rdg wit="#msjb">hamavaha</rdg><rdg
wit="#msjc">hīmadaha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">ā</supplied>śuśukṣaṇi</lem><rdg
wit="#msja #msjc">śuśakṣaṇi</rdg><rdg wit="#msjb">śuśakṣaṇī</rdg></app>,
3705<app><lem wit="#edlc" type="emn">hiraṇyaretā</lem><rdg wit="#msja #msjb">hiraṇareka</rdg><rdg
wit="#msjc">hīraṇareka</rdg></app>, jvalana,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">u</supplied>ṣarbudha</lem><rdg
wit="#msja">sabhurddha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sarvudha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjc">kr̥śānu, tanūnapāt</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">kr̥panūnapat</rdg><rdg wit="#msjb">kr̥paṇu, tanunapat</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj">piṅgākṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vihirakṣa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vītihotra</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">titihotra</rdg></app>,
3710<app><lem wit="#edlc" type="emn">dhanañjaya, kr̥pīṭayoni</lem><rdg wit="#msja">vaṇañjaya,
kr̥pidayoni</rdg><rdg wit="#msjb">vaṇañjāṇa, kr̥pidhayoṇī</rdg><rdg wit="#msjc">vanañjaya,
kr̥padi, yoni</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">mahādahana</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">maṇṭadahaṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">maṇṭadahana</rdg>--><note>Should it be
read as <foreign>antardahana</foreign>?</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="norm">damunā</lem><rdg wit="#msja">damuni</rdg><rdg wit="#msjb">damunī</rdg><rdg
wit="#msjc">damuvi</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">havyāśana</lem><rdg wit="#msja">abhyaṣana</rdg><rdg
wit="#msjb">abhyaṣaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">abyaṣaṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="norm">marutśakha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">marutaśaka</rdg></app>, haṅśavāhana,
.<app><lem wit="#edlc">saṅjñā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sajña</rdg></app> <label
type="headword">bhaṭāra brahmā</label>
3715<app><lem wit="#edlc #msjc #msjb">ika</lem><rdg wit="#msja">haka</rdg></app>, <app><lem
type="emn"><num value="57">57</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="60">60</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.06" n="6"><head>Synonyms of Sarasvatī</head>
3720
.<!--% brahmaṇī, bhagi, bhaṣa, giva, kivaśa, vaidha, viddhyayani, barati, dhanī, śastravit,
sudevi, dharī, kumari, gaṅgadharī, prajñi, narī, tatvavit, varjī, mandharī, vilaśiṇī,
śastradhara, ṅaraniṅ bhaṭārī śaraśvatī, ika, 22. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% brahmāṇī, bhagī, bhāṣā, gīva, vivaśa, veddha, viddhyayana, bharati, danī, śastravit,
sudevī, dharī, kumari, gaṅgadarī, prajñī, narī, tatvavit, varjjī, mandharī, vilaśiṇī,
śastradhara, iran bhaṭāri śvaraśvatī, ika, 23. %-->
.<!--% #msjc %-->
3725<!--% brahmaṇī, bhagi, bhaṣa, givaṣa, veḍa, vidḍyayana‚ bharati, dhani, śastravit,
sudevi, dhari, kumariḥ śaṅgadari, prajña, prajñī, nari, tatvavit, varjñi, mandari,
vilaśiṇi, kastradara, ṅaran bhaṭari śvaraśvaṭi hika, 23. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.06.01" n="1">
.brahmāṇī, bhagī, bhāṣā, <app><lem rend="check" type="conj">gīrvāg, vāgīśā</lem><rdg
wit="#edlc">gīrvāg, vacaḥ</rdg><rdg wit="#msja">giva, kivaśa</rdg><rdg wit="#msjb">gīva,
vivaśa</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">givaṣa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">vedhā</lem><rdg wit="#edlc">vedavid</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">vidyā<supplied reason="omitted">dhyā</supplied>yinī</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">vidhyayana</rdg><!--<rdg wit="#msjc">viḍyayana</rdg>--></app>,
bhāratī,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vāṇī</lem><rdg wit="#msja #msjb">dhanī</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">danī</rdg>--><rdg wit="#msjc">dhani</rdg></app>,
3730<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">śāstravit</lem><rdg wit="#edlc">śāstravid</rdg></app>,
sudevī,
.<app><lem type="norm">dharā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dharī</rdg><rdg wit="#edlc">girā</rdg></app>,
kumārī,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">gaṅgādharī</lem><rdg wit="#msjc">śaṅgadari</rdg></app>,
prājñī, nārī, tatvavit,
.<app><lem rend="check" type="emn">svarciḥ</lem><rdg wit="#edlc">vaciḥ</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">varjī</rdg><rdg wit="#msjc">varjñi</rdg></app>,
.mandarī, vilāsinī, śāstradharā,
3735<app><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">iran</rdg><rdg wit="#msjc">ṅaran</rdg></app>
<label type="headword">bhaṭārī
.<app><lem wit="#edlc #msja">sarasvatī</lem><rdg wit="#msjb">śvaraśvatī</rdg><rdg wit="#msjc">śvaraśvaṭi</rdg></app></label>
ika,
.<app><lem wit="#edlc #msja"><num value="22">22</num></lem><rdg wit="#msjb #msjc"><num
value="23">23</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
3740 <app>
. <note>MatP 66.9: <foreign>lakṣmīr medhā <seg type="highlight">dharā</seg> puṣṭir
gaurī tuṣṭih prabhā matiḥ | etābhiḥ pāhi cāṣṭābhis tanūbhir māṁ sarasvati ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
3745
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.07" n="7"><head>Synonyms of Viṣṇu and His
Avatāras</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% viṣṇur nārāyaṇaḥ śauriś, cakrapāṇir janārdanaḥ, padmanābho hr̥ṣīkeśo, vaikuṇṭho
viṣṭaraśravāḥ. %-->
3750<!--% #msja %-->
.<!--% viṣṇu narayana śori, cakrapāniḥ janardhanaḥ, padmanabho r̥ṣikeśaḥ, ve[26v]kuṇḍo
viṣṭaraśravaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% viṣṇuḥ narayana śoriḥ, cakrapāṇī janardhanaḥ, padmānabho r̥ṣīkeśaḥ, vekuṇḍo
viṣṭaraśravaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
3755<!--% viṣṇu narayaṇa śorī, cakrapaṇī janardḍanaḥ, padmanabho r̥ṣīkeśaḥ, vekuṇḍo viṣṭaraśravaḥ.
%-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.07.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">viṣṇur</lem><rdg wit="#msja #msjc">viṣṇu</rdg><rdg
wit="#msjb">viṣṇuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">nārāyaṇaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">narayana</rdg><rdg
wit="#msjc">narayaṇa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb">śauriḥ</lem><rdg wit="#edlc">śauriś</rdg><rdg wit="#msja">śori</rdg><rdg
wit="#msjc">śorī</rdg></app>,</l>
3760<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">cakrapāṇir</lem><rdg wit="#msja">cakrapāniḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">cakrapāṇī</rdg><rdg wit="#msjc">cakrapaṇī</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">janārdanaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">janardhanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">janardḍanaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">padmanābho</lem><rdg wit="#msja">padmanabho</rdg><rdg
wit="#msjb">padmānabho</rdg><rdg wit="#msjc">padmanabho</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">hr̥ṣīkeśaḥ</lem><rdg wit="#edlc">hr̥ṣīkeśo</rdg><rdg
wit="#msja">r̥ṣikeśaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">r̥ṣīkeśaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vai<pb edRef="#msja" n="26v"/>kuṇṭho</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">vekuṇḍo</rdg></app>
3765 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">viṣṭaraśravāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">viṣṭaraśravaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
3770<!--% indrāvaraja upendro, govindo garuḍadhvajaḥ, keśavaḥ puṇḍarīkākṣaḥ, kr̥ṣṇaḥ pītāmbaro ’cyutaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% indravarājyā hupendraḥ, govindo garuḍadhvajaḥ, keśavaḥ puṇḍarikakṣaḥ, kr̥ṣṇa
pitambaro cateḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% indravarājya hupendraḥ, govindo garuḍadvajaḥ, keśavaḥ puṇḍarīkakṣaḥ, kr̥ṣṇapitambaro
cyataḥ. %-->
3775<!--% #msjc %-->
.<!--% indravarāja hupendraḥ, govindo garuḍadvajaḥ, %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.07.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjc">indrāvaraja</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">indravarājyā</rdg><rdg wit="#msjb">indravarājya</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">upendraḥ</lem><rdg wit="#edlc">upendro</rdg></app>,</l>
3780<l n="b">govindo <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">garuḍadhvajaḥ</lem><rdg wit="#msjc"
cause="eye-skip">garuḍadvajaḥ<span type="omissionStart"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c">keśavaḥ <app rend="hide"><lem wit="#edlc">puṇḍarīkākṣaḥ</lem><rdg wit="#msja">puṇḍarikakṣaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">puṇḍarīkakṣaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥ṣṇaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">kr̥ṣṇa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">pītāmbaro</lem><rdg wit="#msja #msjb">pitambaro</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc">’cyutaḥ</lem><rdg wit="#msja">cateḥ</rdg><rdg wit="#msjb">cyataḥ</rdg></app>.</l>
3785</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% viṣvaksenaḥ svabhūḥ śārṅgī, dānavārir adhokṣajaḥ, vr̥ṣākapir vāsudevo, mādhavo
madhusūdanaḥ. %-->
3790<!--% #msja %-->
.<!--% viśvakṣeṇaḥ śvabhūḥ śaṅgi, dhānavarih adokṣajaḥ, vr̥ṣākapiḥ baśudevaḥ, madhavo
madhusudhanaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% viśvakṣeṇaḥ śvabhuḥ śaṅśī, dhanavarih adhokṣaṇaḥ, vr̥[21r]śakapiḥ bhaśudevaḥ,
maḍavo madhuśuddhanaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
3795<!--% <rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg> %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.07.03" n="3">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">viṣvaksenaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">viśvakṣeṇaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">svabhūḥ</lem><rdg wit="#msja">śvabhūḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śvabhuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">śārṅgī</lem><rdg wit="#msja">śaṅgi</rdg><rdg wit="#msjb">śaṅśī</rdg></app>,</l>
3800<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">dānavārir</lem><rdg wit="#msja">dhānavarih</rdg><rdg
wit="#msjb">dhanavarih</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">adhokṣajaḥ</lem><rdg wit="#msjb">adhokṣaṇaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">vr̥<pb n="21r" edRef="#msjb"/>ṣākapir</lem><rdg
wit="#msja">vr̥ṣākapiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">vr̥śakapiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">vāsudevaḥ</lem><rdg wit="#edlc">vāsudevo</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">mādhavo</lem><rdg wit="#msja #msjb">maḍavo</rdg></app>
3805 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">madhusūdanaḥ</lem><rdg wit="#msja">madhusudhanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">madhuśuddhanaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% vīṣṇu, narayana, śori, cakrapaṇī, janarddhanaḥ, padmanabhā, vaikuṇḍa, viṣṭaraśrava,
indravarāja, ipendra, govinda, garuḍadhvaja, puṇḍarikakṣa, kr̥ṣṇa, pītambara, adhyeta,
piśvakṣeṇa, śvaśuḥ, aḍokṣaja, r̥ṣikapi, baśu⌈deva, madhusudhana, ramabhādra, garuḍavahana,
kapidhvaja, baśra, kariṅi, ari, keśava, ghori, puṇḍarika, ghorija, veṣṇava, ahakṣajaṇa,
daba, vidhvaśeṇa, śagiḥ, detyaripu, śrīdharona, dhamodhanaḥ, sañjaya, atvamaja, vr̥kṣakapi,
bhamaṇa, trivikrama, kalarudra, detyadhipa, trīpitaḥ, prahr̥da, śrīpati, pravahumna,
aniruddha, śitaratha, cittaratha, śakeśa, ariḥ, ṅaran bhaṭāra viṣṇu ika kabeḥ 59.
%-->
3810<!--% #msjb %-->
.<!--% viṣṇu, nārayana, śorī, cakrapanī, janarddhāna, padmanābha, r̥ṣīkeśa, vekuṇḍa,
viṣṭaraśrava, indravaraja, upendra, govinda, guruḍadvaja, puṇḍarikakṣa, kr̥ṣṇa, pitambara,
acyuta, viśvakṣeṇa, śvaśuḥ, adhokṣaja, vr̥ṣikaṣī, bhaśudeva, madhava, madhuśudhana,
rāmabhadra, garuḍavahana, kapidhvaja, bhaśra, dhara, kariṅī, arī, keśava, ghorī, puṇḍarika,
ghoraja, kaṣṇava, ahatpajana, daba, vīdhvaśona, śargīḥ, detyaripu, śrīdharoṇa, dhamodina,
sañjaya, advamaja, vr̥kṣakapī, bhamaṇa, trīvikrama, kālarudra, detyadhīpa, trīpita,
prahaladdha, trīpatī, pravahumna, aniruddha, sittaratha, śukeśa, ariḥ, ṅaran bhaṭāra
viṣṇu, ika, kabeh 59. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% puṇḍarikakṣa, kr̥ṣṇa, pitambura, acyuta, viṣvakseṇa, śvaśuḥ, adhokṣaja, vr̥ṣikapī,
bhaśudeva, maduśuddhana, ramabadra, garuḍavahaṇa, kapīdvaja, bhaśra, dhara, kariṅī,
arī, keśava, gho puṇḍarika, ghoraja, veṣṇava, ahatpajana, dhaba, viḍasena, sargiḥ,
detyaripu, śridharoṇa, dhamodana, sañjaya, adhvamaja, vr̥kṣakapī, bhamaṇa [21v], trivikrama,
kalārudra, detyadhvipa, tripitha, prahladha, śripati, pravahumna, aviruddha, śivāratha,
cittaratha, śukeśa, ariḥ, ṅaran bhaṭāra viṣṇu, ika, 59. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.07.04" n="4">
3815viṣṇu, nārāyaṇa, śauri, cakrapāṇi, janārdana, padmanābha, <app><lem wit="#edlc" type="conj">hr̥ṣīkeśa</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">r̥ṣīkeśa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vaikuṇṭha</lem><rdg wit="#msja">vaikuṇḍa</rdg><rdg
wit="#msjb">vekuṇḍa</rdg></app>, viṣṭaraśravā, indrāvaraja, upendra, govinda, <app><lem
wit="#msja">garuḍadhvaja</lem><rdg wit="#edlc">garuḍadhvaja, <supplied reason="omitted">keśava</supplied></rdg><rdg
wit="#msjb">guruḍadvaja</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">puṇḍarikākṣa</lem><rdg
wit="#msjc"><span type="omissionEnd"/>puṇḍarikakṣa</rdg></app>, kr̥ṣṇa,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pītāmbara</lem><rdg wit="#msjc">pitambura</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">acyuta, viṣvaksena</lem><rdg wit="#msjb">adhyeta,
piśvakṣeṇa</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="conj">svabhūḥ, <supplied reason="omitted">śārṅgī,
dānavāri</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc" cause="subtractive">śvaśuḥ</rdg></app>,
adhokṣaja,
3820<app><lem wit="#edlc" type="emn">vr̥ṣākapi</lem><rdg wit="#msja">r̥ṣikapi</rdg><rdg
wit="#msjb">vr̥ṣikaṣī</rdg><rdg wit="#msjc">vr̥ṣikapī</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vāsudeva</lem><rdg wit="#msja">baśudeva</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaśudeva</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb">mādhava</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, madhusūdana, rāmabhadra, garuḍavāhana,
kapidhvaja,
.<app><lem type="emn">babhra</lem><rdg wit="#edlc">babhru</rdg><rdg wit="#msja">baśra</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaśra</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">dhāra</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">hariṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kariṅi</rdg></app>, hari, keśava,
.<app><lem rend="check" type="emn">gaura</lem><rdg wit="#edlc">ghauriḥ</rdg><rdg wit="#msja">ghori</rdg><rdg
wit="#msjb">ghorī</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">gho</rdg><note>Should
it be read as <foreign>śauri</foreign>?</note></app>,
3825<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">puṇḍarīka</lem><rdg wit="#edlc">puṇḍarīkākṣa</rdg><note>The term <foreign>puṇḍarīkākṣa</foreign> is LC’s silent emendation and we do not need the two of <foreign>puṇḍarīkākṣa</foreign> in this list.</note></app>,
.<app><lem rend="check" type="emn">gorāsya</lem><rdg wit="#edlc">dhorija</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">ghoraja</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vaiṣṇava</lem><rdg wit="#msjb">kaṣṇava</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">apāmārjana</lem><rdg wit="#edlc">adhokṣaja</rdg><rdg wit="#msja">ahakṣajaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">ahatpajana</rdg></app>,
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">yā</supplied>dava</lem><rdg wit="#edlc">mādhava</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">daba</rdg><rdg wit="#msjc">dhaba</rdg></app>,
3830<app><lem wit="#edlc" type="emn">viṣvaksena, śārṅgī</lem><rdg wit="#msja">vidhvaśeṇa,
śagiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">vīdhvaśona, śargīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">viḍasena, sargiḥ</rdg></app>,
daityaripu,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj">śrīdhara</lem><rdg wit="#msja #msjb">śrīdharoṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">śrīdharoṇa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dāmodara</lem><rdg wit="#msja">dhamodhanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">dhamodina</rdg><rdg wit="#msjc">dhamodana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">sañjaya</lem><note>Should it be read as <foreign>dhanañjaya</foreign>?</note></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj">adhyātma<supplied reason="omitted">, a</supplied>ja</lem><rdg
wit="#edlc #msja">atvamaja</rdg><rdg wit="#msjb">advamaja</rdg><rdg wit="#msjc">adhvamaja</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="emn">vr̥ṣākr̥ti</lem><rdg wit="#edlc">vr̥ṣākapi</rdg><rdg
wit="#msja">vr̥kṣakapi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vr̥kṣakapī</rdg><note>Should we
eliminate <foreign>vr̥ṣākapi</foreign> to avoid redundancy?</note></app>,
3835<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vāmana</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhamaṇa</rdg></app><pb
n="21v" edRef="#msjc" break="no"/>, trivikrama, kālarudra, <app><lem type="emn">daityadviṣa</lem><rdg
wit="#edlc">daityādhipa</rdg><rdg wit="#msja">detyadhipa</rdg><rdg wit="#msjb">detyadhīpa</rdg><rdg
wit="#msjc">detyadhvipa</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">tripr̥ṣṭha</lem><rdg wit="#edlc">traiviṣṭpa</rdg><rdg wit="#msja">trīpitaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">trīpita</rdg><rdg wit="#msjc">tripitha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjc">prahlāda</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">prahr̥da</rdg><rdg wit="#msjb">prahaladha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">śrīpati</lem><rdg wit="#msjb">trīpatī</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">pradyumna</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">pravahumna</rdg></app>,
3840<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aniruddha</lem><rdg wit="#msjc">aviruddha</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">śiva<supplied reason="omitted">kī</supplied>rta<supplied reason="omitted">na</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">siddhārtha</rdg><rdg wit="#msja">śitaratha</rdg><rdg wit="#msjb">sittaratha</rdg><rdg
wit="#msjc">śivāratha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msjb #msjc">sukeśa, arih</lem><rdg wit="#edlc">śakreśāri</rdg><rdg
wit="#msja">śakeśa, arih</rdg></app>, ṅaran <label type="headword">bhaṭāra viṣṇu</label>
ika
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kabeh</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<num value="59">59</num>.
.</p>
3845<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.18–22abcd: <foreign>viṣṇur nārāyaṇaḥ kr̥ṣṇo vaikuṇṭho viṣṭaraśravāḥ | dāmodaro hr̥ṣīkeśaḥ keśavo mādhavaḥ svabhūḥ || daityāriḥ puṇḍarīkākṣo govindo garuḍadhvajaḥ | pītāmbaro ’cyutaḥ śārṅgī viṣvakseno janārdanaḥ || upendra indrāvarajaś cakrapāṇiś caturbhujaḥ | padmanābho madhuripurvāsudevas trivikramaḥ || devakīnandanaḥ śauriḥ śrīpatiḥ puruṣottamaḥ | vanamālī balidhvaṁsī kaṁsārātiradhokṣajaḥ ||</foreign> 22abcd:<foreign>viśvambharaḥ kaiṭabhajidvidhuḥ śrīvatsalāñchanaḥ | purāṇapuruṣo yajñapuruṣo narakāntakaḥ | jalaśāyī viśvarūpo mukundo muramardanaḥ |</foreign></note>
. <note>KDK p. 452.7:<foreign>jalaśāyī viśvarūpo mukundaḥ <seg type="highlight">śivakīrtanaḥ</seg>
| mañjukeśaḥ kaustubhorāḥ somagarbho dharādharaḥ |</foreign></note>
. </app>
3850</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.08" n="8"><head>Synonyms of Śrī</head>
.
3855<!--% śrī, [27r]aripriya, padmavaśa, padmanarī, kamala, lakṣmī, bhūtī, dhanapati,
ratnadharī, ṅaran bhaṭāri śrī ika, 8. r̥dhi, pramoda. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% ... %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śrī, aripriya‚ padmavaśa, padmanari, kamalī, lakṣmī, lakṣmībuti, dhanapathi,
ratnadari, ṅaran bhaṭāri śri hika. 9. addhipramodha %-->
3860<p xml:id="candrakirana_21.08.01" n="1">
.śrī,<pb n="27r" edRef="#msja" break="no"/> haripriyā, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">padmavāsā</lem><rdg
wit="#msjb">padmavaśī</rdg></app>, padmā, narī, <app><lem wit="#edlc #msja">kamalā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">kāmalī</rdg></app>, lakṣmī,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">bhūtī</lem><rdg wit="#msjc" cause="additive">lakṣmībuti</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dhanavatī</lem><rdg wit="#msja #msjc">dhanapati</rdg><rdg
wit="#msjb">dhanapatī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">dhanapathi</rdg>--></app>, <app><lem
type="emn">ratnadharī, <seg type="highlight">r̥ddhi, pramodā</seg>, ṅaran <label type="headword">bhaṭārī
śri</label> ika, 12</lem><note type="altLem">ratnadharī ... 12</note><rdg wit="#edlc"
cause="transposition">ratnadharī, ṅaran bhaṭārī śrī ika 8. <seg type="highlight">r̥ddhi
pramoda</seg></rdg><rdg wit="#msja" cause="transposition">ratnadharī, ṅaran bhaṭāri
śrī ika, 8. <seg type="highlight">r̥dhi, pramoda</seg></rdg><rdg wit="#msjb" cause="transposition">ratnadhārī,
ṅaran bhaṭāri śrī, ika, 9. <seg type="highlight">r̥ddhī, pramoddha</seg></rdg><rdg
wit="#msjc" cause="transposition">ratnadari, ṅaran bhaṭāri śri hika. 9. <seg type="highlight">addhipramodha</seg></rdg><note>It
appears that both the words <foreign>r̥ddhi</foreign> and <foreign>pramodā</foreign>,
located after this punctuation mark, were added at a later time.</note></app>.</p>
.
3865<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.27cdefgh: <foreign>lakṣmīḥ padmālayā padmā kamalā śrīr haripriyā |
indirā lokamātā mā kṣīrodatanayā ramā | bhārgavī lokajananī kṣīrasāgarakanyakā ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
3870</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.09" n="9"><head>Synonyms of Indra</head>
.
.<!--% #edlc %-->
3875<!--% indro viḍaujā balabhit, puruhūtaḥ purandaraḥ, vr̥ddhaśravāḥ sunāsīraḥ, vr̥trahā
pākaśāsanaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% indro viprāja valabhit, puruhutaḥ purandaraḥ, vr̥ddhaśravā śanāśinaḥ, vr̥kṭra
[4+]ṣaṇaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% indro vipoja valabhīt, puruhutaḥ purandaraḥ, vr̥ddhaśravā śanasinaḥ, vr̥ttaha
pākāśaṣaṇṇaḥ.%-->
3880<!--% #msjc %-->
.<!--% indro vipoja valabhīt, puruhutaḥ pundarandaraḥ, vr̥dḍaśravā paṇaśiṇaḥ, vr̥ktraha
pakaśaṣaṇaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.09.01" n="1">
.<l n="a">indro
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">viḍaujā</lem><rdg wit="#msja">viprāja</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vipoja</rdg></app>
3885 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">balabhit</lem><rdg wit="#msja">valabhit</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">valabhīt</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">puruhūtaḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">puruhutaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">purandaraḥ</lem><rdg wit="#msjc">pundarandaraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">vr̥ddhaśravāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">vr̥ddhaśravā</rdg><rdg
wit="#msjc">vr̥dḍaśravā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">sunāsīraḥ</lem><rdg wit="#msja">śanāśinaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śanasinaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">paṇaśiṇaḥ</rdg></app>,</l>
3890<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vr̥trahā</lem><rdg wit="#msja">vr̥kṭra</rdg><rdg
wit="#msjb">vr̥ttaha</rdg><rdg wit="#msjc">vr̥ktraha</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pākaśāsanaḥ</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
quantity="3" unit="character"/>ṣaṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
3895<!--% #edlc %-->
.<!--% saṅkrandano duścyavanaḥ, gutam ākhaṇḍalo vr̥ṣā, marutvān vāsavaḥ śakraḥ, sahasrākṣaḥ
śatakratuḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% śaṅkrandhano duścyavaṇa, gutam ākaṇḍalaḥ vr̥śaḥ, marutvī vāśavaḥ kakra, sahaśrakr̥śa
hakr̥taḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
3900<!--% śakrandhānā daścavaṇa, sutam akhaṇḍalaḥ vr̥śa, maruti vāśavaḥ śakraḥ, śahaśrakr̥śa
takr̥tuḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śakrandhano duśḍyavaṇaḥ, sutam akhaṇḍalaḥ vr̥ṣa, marutī vaśavaḥ śakraḥ, sahasrakr̥śa
śakr̥tuḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.09.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja" type="norm">saṅkrandano</lem><rdg wit="#msjb">śakrandhānā</rdg><rdg
wit="#msjc">śakrandhano</rdg></app>
3905 <app><lem wit="#edlc" type="emn">duścyavanaḥ</lem><rdg wit="#msja">duścyavaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb">daścavaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">duśḍyavaṇaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">sutrāmākhaṇḍalo</lem><rdg wit="#edlc">gutam ākhaṇḍalo</rdg><rdg
wit="#msja">gutam ākaṇḍalaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sutam akhaṇḍalaḥ</rdg><note>Cf.
AK 1.1.42cd: <foreign><seg type="highlight">sutrāmā</seg> gotrabhidvajrī vāsavo vr̥trahā
vr̥ṣā</foreign>.</note></app> vr̥ṣā,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">marutvān</lem><rdg wit="#msja">marutvī</rdg><rdg
wit="#msjb">maruti</rdg><rdg wit="#msjc">marutī</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">vāsavaḥ</lem><rdg wit="#msjc">vaśavaḥ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">śakraḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">kakra</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">sahasrākṣaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">sahaśrakr̥śa</rdg><rdg
wit="#msjc">sahasrakr̥śa</rdg></app>
3910 <app><lem wit="#edlc" type="emn">śatakratuḥ</lem><rdg wit="#msja">hakr̥taḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">takr̥tuḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śakr̥tuḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
3915<!--% vāstoṣpatir lekharṣabho, haryaśvo maghavā hariḥ, turāṣāḍ gotrabhid vajrī, r̥bhukṣā
ca divaspatiḥ.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% vaspotpatiḥ lokaśabhaḥ, aryyaśvo māghavan hariḥ, tuśarad gohrabhat bajrī, r̥bhukṣabha
divaspatiḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vasopatiḥ lokaśabhaḥ, aryyaśvo ma[21v]ghavan harīḥ, tuśaraṭ gotrabhit bajrī,
r̥bhukṣābhi divaspatiḥ.%-->
3920<!--% #msjc %-->
.<!--% vaśotpatiḥ lokarśabhaḥ, aryvaśvo maghavan hariḥ, tuśaraṭ gotrabhit bajrī, r̥bukṣabi
dhivaspatiḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.09.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vāstoṣpatir</lem><rdg wit="#msja">vaspotpatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">vasopatiḥ</rdg><rdg wit="#msjc">vaśotpatiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">lekharṣabhaḥ</lem><rdg wit="#edlc">lekharṣabho</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">lokaśabhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">lokarśabhaḥ</rdg></app>,</l>
3925<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">haryaśvo</lem><rdg wit="#msjc">aryvaśvo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">ma<pb n="21v" edRef="#msjb"/>ghavā</lem><rdg
wit="#msja">māghavan</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">maghavan</rdg></app> hariḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">turāṣāḍ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc"
cause="transposition">tuśarad</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">tuśaraṭ</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">gotrabhid</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">gohrabhat</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc">vajrī</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">bajrī</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">r̥bhukṣaś ca</lem><rdg wit="#edlc">r̥bhukṣā ca</rdg><rdg
wit="#msja">r̥bhukṣabha</rdg><rdg wit="#msjb">r̥bhukṣābhi</rdg><rdg wit="#msjc">r̥bukṣabi</rdg></app>
3930 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">divaspatiḥ</lem><rdg wit="#msjc">dhivaspatiḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% indra, vipoja, valabhit, puruhutaḥ, purandhara, vr̥ddhaśravā, śaṇaśiṇa, vr̥ttraha,
pataśaṣaṇa, śakrandhane, duścavaṇa, sutam, akaṇḍala, vr̥śa, marutvan, vaśaṇa, śakra,
śatakr̥tu, vaśopati, lekarśabha, aryaśva, maghavan, taraṣa hariḥ, tuśaraṭā, gotrabhit,
bhajri, r̥bhakṣa, divaspatī, ṅaran saṅ hyaṅ hindra hika 28. %-->
3935<!--% #msjb %-->
.<!--% %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% indra vipoja, valabīt, puruhuta, purandara, vr̥dḍaśrava, kṣaṇaśiṇa, vr̥traha,
pakṣaṇa, śakrandana, duśḍyavana, subkamma, akaṇḍala, vr̥ṣa marutvan, vaśaṇa, śakra,
śatakratu, vaśopati, lekarṣaba, aryaśaba, magavan hariḥ, tuśarat, gotrabbit, bhajrī,
prabukṣa, divaspati, ṅaran saṅ hyaṅ hindra hika, 82. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.09.04" n="4">
3940indra, <app><lem wit="#edlc" type="emn">viḍaujā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vipoja</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">balabhit</lem><rdg wit="#msja #msjb">valabhit</rdg><rdg
wit="#msjc">valabīt</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">puruhūta</lem><rdg wit="#edlc #msja">puruhutaḥ</rdg></app>,
.purandara, vr̥ddhaśravā,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">sunāsīra</lem><rdg wit="#msja">śaṇaśiṇa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kṣaṇaśiṇa</rdg></app>,
3945vr̥trahā,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">pākaśāsana</lem><rdg wit="#msja">pataśaṣaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="haplography">pakaśaṇa</rdg><rdg wit="#msjc" cause="haplography">pakəṣaṇa</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">saṅkrandana</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">śakrandhane</rdg><!--<rdg wit="#msjb">śakrandhana</rdg><rdg wit="#msjc">śakrandana</rdg>--></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">duścyavana</lem><rdg wit="#msjc">duśḍyavana</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">sutrāmā</lem><rdg wit="#edlc #msja">sutam</rdg><rdg wit="#msjb">sutama</rdg><rdg
wit="#msjc">subkamma</rdg></app>,
3950ākhaṇḍala, vr̥śā, marutvān,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vāsava</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vaśaṇa</rdg></app>,
śakra,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">sahasrākṣa</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjc">śatakratu</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">śatakr̥tu</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vāstoṣpati</lem><rdg wit="#msja #msjc">vaśopati</rdg><rdg
wit="#msjb">vaśopatī</rdg></app>, lekharṣabha,
3955<app><lem wit="#edlc #msja">haryaśva</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aryaśabha</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">aryaśaba</rdg>--></app>, maghavan,
.<app><lem type="norm">hari</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="additive">taraṣa hariḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">hariḥ</rdg><note>The word <foreign>taraṣa</foreign> in <ptr target="#msja"/>
should ideally be absent, as is evident in its corresponding verses. It is plausible
that the scribe inadvertently omitted the word <foreign>hari</foreign> while copying
the text. Instead of deleting this error, the scribe chose to retain it and proceeded
with the copying.</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">turāṣāḍ</lem><rdg wit="#msja" cause="transposition">tuśaraṭā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="transposition">tuśarat</rdg></app>, gotrabhit,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vajrī</lem><rdg wit="#msja">bhajri</rdg><rdg
wit="#msjb">bajrī</rdg><rdg wit="#msjc">bhajrī</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb">r̥bhukṣa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">r̥bhakṣa</rdg><rdg wit="#msjc">prabukṣa</rdg></app>, divaspati, ṅaran
<label type="headword">saṅ hyaṅ indra</label> ika, <app><lem wit="#msjb"><num value="29">29</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="28">28</num></rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition"><num
value="82">82</num></rdg></app>.
3960</p>
.
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.41–44: <foreign>indro marutvān maghavā <seg type="highlight">biḍaujāḥ</seg>
<seg type="highlight">pākaśāsanaḥ</seg> | vr̥ddhaśravāḥ <seg type="highlight">sunāsīraḥ</seg>
puruhūtaḥ purandaraḥ || jiṣṇur lekharṣabhaḥ śakraḥ śatamanyur divaspatiḥ | <seg type="highlight">sutrāmā</seg>
gotrabhid vajrī <seg type="highlight">vāsavo</seg> vr̥trahā vr̥ṣā || <seg type="highlight">vāstoṣpatiḥ</seg>
surapatir balārātiḥ śacīpatiḥ | jambhabhedī harihayaḥ svārāṇ namucisūdanaḥ || saṁkrandano
duścyavanas <seg type="highlight">turāṣāṇ</seg> meghavāhanaḥ | ākhaṇḍalaḥ sahasrākṣa
r̥bhukṣās tasya tu priyā ||</foreign></note>
3965 </app>
.</listApp>
.
.</div>
.
3970<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.10" n="10"><head>Synonyms of Āditya and Eclipse</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% ādityaḥ savitā bradhnaḥ, sūraḥ sūryo divākaraḥ, dinakr̥n mihiro bhāsvān, mārtaṇḍo
‘rkaḥ prabhākaraḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
3975<!--% aditya śevitā vr̥ddhaḥ, śūraḥ suryaḥ divakaraḥ, dhīnakr̥t timiro bhośvam, martaṇḍa
rka prabhakaraḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% adītyaḥ śavitā vr̥ddhaḥ, śuraḥ surya divākaraḥ, dinakr̥t himiro rosvan, marthaṇḍa
ka prabhākaraḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% adityaḥ, savitā vr̥ddhaḥ, śuraḥ śurya divāṅkaraḥ, dinakr̥taḥ hīmiro bhasva[22r]n,
marthaṇḍa ka prabakaraḥ. %-->
3980<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.10.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ādityaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">aditya</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">savitā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">śevitā</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">bradhnaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vr̥ddhaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">sūraḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śuraḥ</rdg></app>
3985 <app><lem wit="#edlc" type="norm">sūryo</lem><rdg wit="#msja">suryaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">surya</rdg><rdg wit="#msjc">śurya</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">divākaraḥ</lem><rdg wit="#msjc">divāṅkaraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">dinakr̥n mihiro bhāsvā<pb edRef="#msjc"
n="22r"/>n</lem><rdg wit="#msja">dhīnakr̥t timiro bhośvam</rdg><rdg wit="#msjb">dinakr̥t
himiro rosvan</rdg><rdg wit="#msjc">dinakr̥taḥ hīmiro bhasvan</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">mārtāṇḍo</lem><rdg wit="#msja">martaṇḍa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">marthaṇḍa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">’rkaḥ</lem><rdg wit="#msja">rka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">ka</rdg></app>
3990 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb">prabhākaraḥ</lem><rdg wit="#msja">prabhakaraḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">prabakaraḥ.</rdg></app></l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
3995<!--% viśvakarmā sahasraṁśus, taraṇis tapano raviḥ, vikartano haridaśvaḥ, saptasaptir
ino‘ryamā.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% viśvakar[27v]ma śahaṅśraṅku, taraṇiḥ kapano raviḥ, vekartano haridaśvaḥ, saptasapti
hinayyama. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% viśvakarma śahaśraṅka, taraṇiḥ tapagho raviḥ, vekartaṇo hariḥdaśvaḥ, saptasaptī
hidaryyani%-->
4000<!--% #msjc %-->
.<!--% vīśvakarma sahaśraṅśu, taraṇiḥ tapano raviḥ, vekarkayo haridaśvaḥ, saptasaptī
hinaryyami. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.10.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">viśvakar<pb n="27v" edRef="#msja"/>mā</lem><rdg
wit="#msja #msjb">viśvakarma</rdg><rdg wit="#msjc">vīśvakarma</rdg></app>
. <app><lem type="norm">sahasraṁśuḥ</lem><rdg wit="#edlc">sahasraṁśus</rdg><rdg wit="#msja">śahaṅśraṅku</rdg><rdg
wit="#msjb">śahaśraṅka</rdg><rdg wit="#msjc">sahaśraṅśu</rdg></app>,</l>
4005<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">taraṇis</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">taraṇiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc">tapano</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">kapano</rdg><rdg wit="#msjb">tapagho</rdg></app> raviḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vikartano</lem><rdg wit="#msja">vekartano</rdg><rdg
wit="#msjb">vekartaṇo</rdg><rdg wit="#msjc">vekarkayo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">haridaśvaḥ</lem><rdg wit="#msjb">harihdaśvaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">saptasaptir</lem><rdg wit="#msja">saptasapti</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">saptasaptī</rdg></app>
4010 <app><lem wit="#edlc" type="emn">ino ’ryamā</lem><rdg wit="#msja">hinayama</rdg><rdg wit="#msjb">hidaryani</rdg><rdg wit="#msjc">hinaryami</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4015<!--% uṣṇāṁśur aṁśumān puṣā, [ ... ]vivasvān bhāskaraḥ, uparaktau ravicandrau, sadbhiḥ
somaplavo mataḥ.
. dinakaro ’ruṇo ’ditiś caṇḍāṁśur aśvavāhanaḥ.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% uṣṇaṅśu haṅśuman pr̥ṣa, divaśvan vaśtu bhaskaraḥ, uparakto ravicandro, śadbhiḥ
śomaplavo mathaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
4020<!--% uṣṇaṅśuh aṅśuman r̥ṣa, divaśvan cata bhaskarā, uparakto ravicandro, sadbiḥ,
śomaphlavo mathaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% uṇaṅśu haṅśuman r̥ma, divasvan castu baskaraḥ, uparatto ravicandro, sadbiḥ śomaṁlayavo
matha. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.10.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">uṣṇāṁśur</lem><rdg wit="#msja">uṣṇaṅśu</rdg><rdg
wit="#msjb">uṣṇaṅśuh</rdg><rdg wit="#msjc">uṇaṅśu</rdg></app>
4025 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">aṁśumān</lem><rdg wit="#msja #msjc">haṅśuman</rdg><rdg
wit="#msjb">aṅśuman</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">pūṣā</lem><rdg wit="#msja">pr̥ṣa</rdg><rdg wit="#msjb">r̥ṣa</rdg><rdg
wit="#msjc">r̥ma</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vivasvān</lem><rdg wit="#msja #msjb">divaśvan</rdg><rdg
wit="#msjc">divasvan</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjc">cāstu bhāskaraḥ</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">bhāskaraḥ</rdg><rdg
wit="#msja">vastu bhāskaraḥ</rdg><rdg wit="#msjb">cata bhaskarā</rdg><note>In his
critical apparatus, LC misreads <foreign>vaśtu bhaskaraḥ</foreign> in <ptr target="#msja"/>
as <foreign>vaśta bhaskaraḥ</foreign> and he makes a conjecture by eleminating <foreign>vaśta</foreign>.</note></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">uparaktau</lem><rdg wit="#msjc">uparatto</rdg></app>
4030 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">ravicandrau</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">ravicandro</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn"><hi rend="check">so’ pi</hi> sopaplavo mataḥ</lem><rdg wit="#edlc" cause="additive">sadbhiḥ somaplavo mataḥ, dinakaro ’ruṇo ’ditiḥ, caṇḍāṁśur aśvavāhanaḥ</rdg><rdg wit="#msja #msjb">sadbhiḥ somaplavo mataḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sadbiḥ śomaṁlayavo matha</rdg><note>However, the conjectural addition of LC lacks support from the <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> manuscripts and, for that reason, does not warrant inclusion in the present edition.</note></app>,</l>
.</lg>
.
.
4035<!--% aditya, śavit, vr̥ddha, śura, sūryya, di⌈vaṅkara, dinakr̥t, irimi, bhaśvan,
martaṇḍa, arkka, prabhākara, viśvakarmma, śahaśraṅku, taraṇi, kāpaṇa, ravi, vekarttana,
aridaśva, saptasapti, ina, ayyama, uṣṇaṅśu, aṅśuman, puṣaviśvi, divaśvan, bhaskara,
uparakta, aruṇa, dhīnakara, aditi, dadisu, śvavāhana, ṅve, sajñā saṅ hyaṅ aditya,
ika, 35. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% aditya, savit, vr̥dḍa, śura, śuryya, divāṅkara, dinakr̥t, hirimī, bhaśvan, marthaṇḍa,
arkka, prabhaṅkara, vīśvakarmma, sahasraṅśu, tāraṇī, kāpaṇa, ravi, vekarttana, aridaśva,
saptasaptī, ina, aryyama, uṣṇaṅśu, aṅśuman, puśa, divaśvan, bhaskara, uparakta, aruṇa,
dinakara, aditī, dadiśu, śvavahaṇa, ṅvai, sajñā saṅ hyaṅ haditya, ika, 35. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% aditya, śavit, vr̥dḍa, śura, śuryya, divaṅkara, dinakr̥t, hirimī, bhaśvan, marthaṇḍa,
arkka, prabaṅkīra, viśvakarma, śahaśraṅku, taraṇī, tapaṇa, ravi, vekarttana, aridaśva,
saptasapti, ṅana, ayyama, uṣṇaṅśu, aṅśuman, pusa‚ divasvan, baṣkara, uparatta, araṇa,
dinaṅkara, adithi, dadisu, svavahaṇa, ṅvai, sajñā saṅ hyaṅ haditya hika, 35. %-->
4040<p xml:id="candrakirana_21.10.05" n="5">
.āditya, <app><lem wit="#edlc" type="emn">savitā</lem><rdg wit="#msja #msjc">śavit</rdg><rdg
wit="#msjb">savit</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">bradhna</lem><rdg wit="#msja">vr̥ddha</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">vr̥dḍa</rdg></app>, sūra, sūrya,
.<app rend="hide"><lem type="norm">divākara</lem><rdg wit="#msja #msjc #edlc">divaṅkara</rdg><rdg
wit="#msjb">divāṅkara</rdg></app>, dinakr̥t, <app><lem wit="#edlc" type="emn">mihira</lem><rdg
wit="#msja">irimi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="transposition">hirimī</rdg></app>,
bhāsvān, mārtaṇḍa, arka, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">prabhākara</lem><!--<rdg
wit="#msjb">prabhaṅkara</rdg>--><rdg wit="#msjc">prabaṅkīra</rdg></app>, viśvakarmā,
<app><lem wit="#edlc #msjb">sahasrāṅśu</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjc">śahaśraṅku</rdg></app>, taraṇi,
.<app><lem wit="#edlc #msjc">tapana</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">kāpaṇa</rdg></app>, ravi,
4045<app><lem wit="#edlc" type="norm">vikartana</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vekartana</rdg></app>,
haridaśva, saptasapti, ina,
.<app><lem wit="#edlc #msjb">aryamā</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjc">ayama</rdg></app>, uṣṇāṅśu, aṅśumān, pūṣā,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vivasvān</lem><rdg wit="#msja #msjb">divaśvan</rdg><rdg
wit="#msjc">divasvan</rdg></app>, bhāskara, uparakta, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aruṇa,
dinakara</lem><rdg wit="#msjc">araṇa, dinaṅkara</rdg></app>, aditi,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">caṇḍāṅśu</lem><rdg wit="#msja #msjc">dadisu</rdg><rdg
wit="#msjb">dadiśu</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>śvavāhana</lem><rdg
wit="#msja">śvavāhana</rdg><rdg wit="#msjb">śvavahaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">svavahaṇa</rdg></app>,
ṅ ve, <app><lem wit="#edlc" type="emn">saṅjñā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sajñā</rdg></app>
saṅ hyaṅ āditya, ika, <num value="35">35</num>.<pb n="22r" edRef="#msjb" break="no"/>
4050</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.3.28–31: <foreign>sūrasūryāryamādityadvādaśātmadivākarāḥ | bhāskarāhaskara<seg
type="highlight">bradhna</seg>prabhākaravibhākarāḥ || bhāsvad vivasvat saptāśva<seg
type="highlight">haridaśvo</seg>ṣṇaraśmayaḥ | vikartanārkamārtaṇḍa<seg type="highlight">mihirā</seg>ruṇapūṣaṇaḥ
|| dyumaṇis taraṇir mitraś citrabhānur virocanaḥ | vibhāvasur grahapatis tviṣāṁpatir
aharpatiḥ || bhānur haṁsaḥ sahasrāṁśus tapanaḥ savitā raviḥ | padmākṣas tejasāṁ rāśiś
chāyā nāthas tamisrahā | karmasākṣī jagaccakṣur lokabandhus trayītanuḥ | pradyotano
dinamaṇiḥ khadyoto lokabāndhavaḥ | ca bhago dhāmanidhiś cāṁśumāly abjinīpatiḥ | māṭharaḥ
piṅgalo daṇḍaś <seg type="highlight">caṇḍāṁśoḥ</seg> pāripārśvakāḥ ||</foreign></note>
. </app>
4055</listApp>
.
.<!--% kunaṅ yan śūryyaghrahaṇa, śomaghrahaṇa kunaṅ, śomaplava ṅaran ika. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kunaṅ ya śuryyaghrahaṇa, śomaghrahaṇa kunaṅ, śomaphlava, ṅaran yika %-->
4060<!--% #msjc %-->
.<!--% kunaṅ yan ṣuryyagrahaṇa, śomagrahaṇa kuṇaṅ, śommaylava ṅaran ika. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.10.06" n="6">
.kunaṅ ya sūryagrahaṇa, somagrahaṇa kunaṅ, <app><lem type="emn"><label type="headword">sopaplava</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">somaplava</rdg><!--<rdg wit="#msja">śomaplava</rdg><rdg wit="#msjb">śomaphlava</rdg>--><rdg
wit="#msjc">śommaylava</rdg></app> ṅaran <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">yika</rdg></app>.
.</p>
4065<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.4.9cd–10ab: <foreign>uparāgo graho rāhugraste tvindau ca pūṣṇi ca ||
<seg type="highlight">sopaplavoparaktau</seg> dvāvagnyutpāta upāhitaḥ |</foreign></note>
. <note>ŚRĀk 182cd–183: <foreign>upapaplavoparāgau tu grahaṇe candrasūryayoḥ || <seg type="highlight">sopaplavoparaktau</seg> tu tāveva tamasāvr̥tau | āras tv aṅgārako bhaumo maṅgalo ’vanijaḥ kujaḥ ||</foreign></note>
. </app>
4070</listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.11" n="11"><head>Synonyms of Agni</head>
.
4075<!--% #edlc %-->
.<!--% vaiśvānaro ’nalo vahnī, rohitāśvo hutāśanaḥ, saptārcir āśrayāśo ’gnir, dahanaś cāśuśukṣaṇiḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% veśvānaro ṇalo bhahniḥ, rohitaśvo hutaśanaḥ, saptarcir aśrayaśa gniḥ, dahaṇaś
cāśuśukṣaṇiḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
4080<!--% vaśvenaro ṇalo bahnīḥ, rohitaśvo hutaśaṇaḥ, saptacir aśrayaśā ghnīḥ, dahanaś
cāśuśukṣaṇī. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% veśvanaro ṇalo bahnī, rohitaśvo, hutaṣaṇaḥ, saptarcir aśrayaśa ṇniḥ, dahanaś
caśuśukṣaṇīḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.11.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vaiśvānaro</lem><rdg wit="#msjb">vaśvenaro</rdg></app>
4085 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">’nalo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ṇalo</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">vahniḥ</lem><rdg wit="#edlc">vahnī</rdg><rdg wit="#msjc">bahnī</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">rohitāśvo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">rohitaśvo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">hutāśanaḥ</lem><rdg wit="#msja">hutaśanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">hutaśaṇaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">hutaṣaṇaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">saptārcir</lem><rdg wit="#msjb">saptacir</rdg></app>
4090 <app><lem wit="#edlc" type="norm">āśrayāśo ’gnir</lem><rdg wit="#msja">aśrayaśa gniḥ</rdg><rdg wit="#msjb">aśrayaśā ghnīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">aśrayaśa ṇniḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">dahanaś</lem><rdg wit="#msja">dahaṇaś</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">cāśuśukṣaṇiḥ</lem><rdg wit="#msjb">cāśuśukṣaṇī</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
4095
.<!--% #edlc %-->
.<!--% hiraṇyaretā jvalanaḥ, pāvakaḥ syād uṣarbudhaḥ, kr̥ṣānuḥ kr̥ṣṇavartmā ca, jātavedās
tanūnapāt. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% hiraṇyaraita jvālanaḥ, pavakaḥ syadh urdhadha, kr̥śanuḥ kr̥ṣṇavartaś ca, jatavaidaḥ
tanunaṣat. %-->
4100<!--% #msjb %-->
.<!--% hiraṇyaretaḥ jvalanaḥ, pāvakaḥ syad urśvadadhaḥ, kr̥śanuḥ kr̥ṣṇavartaś caḥ,
jatavedhaḥ tanunapat.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% hiraṇyareṇa jvalanaḥ, pavakaḥ syad ursvadadha, kr̥sanuḥ kr̥ṣṇavartaś caḥ, jataveda
tanunapat. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.11.02" n="2">
4105<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja">hiraṇyaretā</lem><rdg wit="#msjb">hiraṇyaretaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">hiraṇyareṇa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">jvalanaḥ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">jvālanaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb">pāvakaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">pavakaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">syād</lem><rdg wit="#msja">syadh</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">syad</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">uṣarbudhaḥ</lem><rdg wit="#msja" cause="subtractive">urdhadha</rdg><rdg
wit="#msjb">urśvadadhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">ursvadadha</rdg></app>,</l>
4110<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">kr̥śānuḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb">kr̥śanuḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kr̥sanuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥ṣṇavartmā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kr̥ṣṇavartaś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ca</lem><rdg wit="#msjb #msjc">caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">jātavedās</lem><rdg wit="#msja">jatavaidaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">jatavedhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">jataveda</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tanūnapāt</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">tanunaṣat</rdg></app>.</l>
4115</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% havirbhug br̥hadbhānur, vītihotro dhanañjayaḥ, kr̥pīṭayonir damunā, havyavāho
marutsakhā. %-->
4120<!--% harus dibenahi menjadi havirbhug br̥hadbhānuś ca, ... damunaḥ, ... marutsakhaḥ
%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% avibhuto vr̥hadbhanuḥ, cititota dhanañjaya, kupidayoniḥ [3+][28r], havyadaho
maratsakaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% avirbhuko vr̥hadbunuḥ, citihotra dhanañjayaḥ, kupiṭayoni denuman, avyadaho marutsataḥ.%-->
4125<!--% #msjc %-->
.<!--% avirbato vr̥hadbanuḥ, citihotra danañjayaḥ, kupīṭayoni denuman, avvadayo maḥrutpataḥ.
%-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.11.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem type="emn">barhiruttho</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">havirbhug</rdg><rdg
wit="#msja">avibhuto</rdg><rdg wit="#msjb">avirbhuko</rdg><rdg wit="#msjc">avirbato</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc">br̥hadbhānuḥ</lem><rdg wit="#edlc">br̥hadbhānur</rdg><!--<rdg
wit="#msja">vr̥hadbhanuḥ</rdg>--><rdg wit="#msjb">vr̥hadbunuḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vr̥hadbanuḥ</rdg>--></app>,</l>
4130<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vītihotro</lem><rdg wit="#msja">cititota</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">citihotra</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">dhanañjayaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">dhanañjaya</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥pīṭayonir</lem><rdg wit="#msja">kupidayoniḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">kupiṭayoni</rdg><rdg wit="#msjc">kupīṭayoni</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="emn">damunaḥ</lem><rdg wit="#edlc">damunā</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">denuman</rdg></app><pb n="28r" edRef="#msja" break="no"/>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">havyavāho</lem><rdg wit="#msja">havyadaho</rdg><rdg
wit="#msjb">avyadaho</rdg><rdg wit="#msjc">avvadayo</rdg></app>
4135 <app><lem type="emn">marutsakhaḥ</lem><rdg wit="#edlc">marutsakhā</rdg><rdg wit="#msja">maratsakaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">marutsataḥ</rdg><rdg wit="#msjc">maḥrutpataḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% veśvanara, aṇala, bahni, rohitaśva, utaśana, saptarcca, aśrayaśa, agni, dahaṇa,
aśuśukṣaṇī, iranyaraita. jvalaṇa, pavaka, hurśavadha, kr̥śanu, kr̥ṣṇavatta, jatavaida,
tanunap, avibhut, vr̥hadbhanu, citihotra, dhanañjaya, kupiṭayoni, dhanuman, vyavaha,
marukṣaka, ṅa apuy, ika, 27. %-->
4140<!--% #msjb %-->
.<!--% veśvānara, anala, bahnī, rohitaśva, utaṣaṇa, sapturccī, aśrayaśa, aghnī, dahaṇa,
aśuśukṣaṇī, hiraṇyareta, jalaṇa, pāvaka, urṣavuddha, kr̥śanu, kr̥ṣṇavartta, jatavedha,
tanunap, avirbhut, vr̥hadbunu, citihotra, dhanañjaya, kupiṭayonī, danum, vyavaha,
marutsakha, ṅaraniṅ apuy, i, 27. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% vesvanara, hanala, bahnī, rohitasva, utaṣaṇa, saptarcci, aśrayaśa, aghni, dahana,
aśuṣukṣaṇi, hiraṇyareta, jvalaṇa, pavaka, urṣavudha, kr̥ṣanuḥ, kr̥ṣṇa[22v]vartta,
jatavedha, tanunap, avibut, vr̥hadbanu, citihotra, dhanañjaya, kupiṭayonī, damun vyavaha,
maḥrutpaka, ṅaraniṅ apuy, hika, 27. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.11.04" n="4">
4145vaiśvānara, anala, bahni, rohitāśva, hutāśana, <app><lem wit="#edlc #msjc">saptārci</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">saptarca</rdg><rdg wit="#msjb">sapturcī</rdg></app>,
āśrayāśa, agni, dahana, āśuśukṣaṇi, hiraṇyaretā, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">jvalana</lem><rdg
wit="#msjb">jalaṇa</rdg></app>, pāvaka, <app><lem wit="#edlc" type="emn">uṣarbudha</lem><rdg
wit="#msja">hurśavadha</rdg><!--<rdg wit="#msjb">urṣavuddha</rdg>--><rdg wit="#msjb
#msjc">urṣavudha</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kr̥śānu</lem><rdg
wit="#msjc">kr̥ṣanuḥ</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="norm">kr̥ṣṇa<pb n="22v" edRef="#msjc"/>vartmā, jātavedāḥ</lem><rdg
wit="#msja">kr̥ṣṇavatta, jatavaida</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">kr̥ṣṇavartta, jatavedha</rdg><note>In
his critical apparatus, LC misreads <foreign>kr̥ṣṇavatta</foreign> in <ptr target="#msja"/>
as <foreign>kr̥ṣṇavartmā</foreign>.</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">tanūnapāt</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc" cause="subtractive">tanunap</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">barhirut<supplied reason="omitted">tha</supplied></lem><rdg
wit="#edlc" type="emn">havirbhuk</rdg><rdg wit="#msja">avibhut</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">avirbhut</rdg><!--<rdg wit="#msjc">avirbut</rdg>--><note>LC does not include
the reading <foreign>avibhut</foreign> from <ptr target="#msja"/> in his critical
apparatus.</note></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc" type="norm">br̥hadbhānu</lem><rdg wit="#msjb">vr̥hadbunu</rdg></app>,
4150<app><lem wit="#edlc" type="emn">vītihotra</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">citihotra</rdg></app>,
dhanañjaya,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥pīṭayoni</lem><rdg wit="#msja">kupiṭayoni</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kupiṭayonī</rdg><note>In his critical apparatus, LC misreads <foreign>kupiṭayoni</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>kupidayoni</foreign>.</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">damunā</lem><rdg wit="#msja" cause="transposition">dhanuman</rdg><rdg
wit="#msjb">danum</rdg><rdg wit="#msjc">damun</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">ha</supplied>vyavāha</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">vyavaha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb">marutsakhā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">marukṣaka</rdg><rdg wit="#msjc">maḥrutpaka</rdg></app>,
4155<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app>
<label type="headword">apuy</label>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="27">27</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
4160 <note>AK 1.1.54: <foreign>barhiḥ śuṣmā <seg type="highlight">kr̥ṣṇavartmā</seg> śociṣkeśa <seg type="highlight">uṣarbudhaḥ</seg> | āśrayāśo br̥hadbhānuḥ kr̥śānuḥ pāvako ’nalaḥ ||</foreign></note>
. <note>APC I.73: <foreign>"varhirukto br̥hadbhānur vītihotro dhanañjayaḥ" ity amaramālāpuṁskāṇḍe
pāṭhāt</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
4165
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.12" n="12"><head>Synonyms of Vāyu</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% pavanaḥ śvasano vāyur, māruto marud āśugaḥ, mātariśvānilo vātaḥ, samīraś ca
samīraṇaḥ. %-->
4170<!--% #msja %-->
.<!--% pavanaḥ śvaśanaḥ bhāyuḥ, maruto marad asugaḥ, mathariśvāṇilo vataḥ, samīraś
va samīraṇaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pavaṇaḥ śvaṣanaḥ bhāyuḥ, maruto marad āsugaḥ, mathārīśvaṇīlo kahaḥ, samiraś
ca samīraṇaḥ %-->
.<!--% #msjc %-->
4175<!--% pavaṇaḥ śvaṣanaḥ bayu, maruto marad āsugaḥ, matharīśvanilo vataḥ, samiraś ca
samiraṇaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.12.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">pavanaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">pavaṇaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">śvasano</lem><rdg wit="#msja">śvaśanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śvaṣanaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">vāyuḥ</lem><rdg wit="#edlc">vāyur</rdg><rdg wit="#msjc">bayu</rdg></app>,</l>
4180<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">maruto</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">maruto</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">marud</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">marad</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">āśugaḥ</lem><rdg wit="#msja">asugaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">āsugaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">mātariśvānilo</lem><rdg wit="#msja">mathariśvāṇilo</rdg><rdg
wit="#msjb">mathārīśvaṇīlo</rdg><rdg wit="#msjc">matharīśvanilo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vātaḥ</lem><rdg wit="#msjb">kahaḥ</rdg></app>,</l>
4185<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">samīraś</lem><rdg wit="#msjb #msjc">samiraś</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ca</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">va</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">samīraṇaḥ</lem><rdg wit="#msjc">samiraṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
4190
.<!--% #edlc %-->
.<!--% nabhasvān gandhavāhaś ca, pr̥ṣadaśvaḥ prabhañjanaḥ, sparśanaḥ pavamānaś ca,
tataḥ prāṇaḥ sadāgatiḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% nabhaśvan gandhavahaś ca, vr̥śadaśvaḥ prebhañcanaḥ, sparṣanaḥ pavamāṇaś ca,
tataḥ praṇaḥ śadhāgatiḥ. %-->
4195<!--% #msjb %-->
.<!--% nabhaśvan gandhavahaś caḥ, vr̥ṣadaśvaḥ prabañcanaḥ, sparṣanaḥ pavamaṇaś caḥ,
tataḥ praṇaḥ sadagatiḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% nabaśvan gandavahaś caḥ, vr̥ṣadaśvaḥ prabañcanaḥ, kataḥ praṇaḥ sadagatīḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.12.02" n="2">
4200<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">nabhasvān gandhavāhaś</lem><rdg
wit="#msja #msjb">nabhaśvan gandhavahaś</rdg><rdg wit="#msjc">nabaśvan gandavahaś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ca</lem><rdg wit="#msjb #msjc">caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">pr̥ṣadaśvaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vr̥śadaśvaḥ</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">vr̥ṣadaśvaḥ</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">prabhañjanaḥ</lem><rdg wit="#msja">prebhañcanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">prabañcanaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">prabañcanaḥ<span type="omissionStart"/></rdg></app>,</l>
.<l n="c">sparśanaḥ
4205 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">pavamānaś</lem><rdg wit="#msja">pavamāṇaś</rdg><rdg
wit="#msjb">pavamaṇaś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ca</lem><rdg wit="#msjb">caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tataḥ</lem><rdg wit="#msjc"><span type="omissionEnd"/>kataḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">prāṇaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">praṇaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">sadāgatiḥ</lem><rdg wit="#msja">śadhāgatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">sadagatiḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sadagatīḥ</rdg></app>.</l>
4210</lg>
.
.
.<!--% pavana, svaśana, marut, aśuga, matharaśva, vata, samīra, samiraṇa, nabhaśvan,
gandhavaha, vr̥madaśva, prabhañcana, pavamāṇa, praṇa, sadagati, aṅin, aśvaśan, marat,
jivantaka, divambhara, mr̥taṅga, svadāmāni, vajñāna, ṅa saṅ hyaṅ bhāyu ika, 25. %-->
.<!--% #msjb %-->
4215<!--% pavaṇa, svasana, bhāyu, marut, asuga, maśārīśva, hanila, samiraṇa, nabhaśvan,
gandhavaha, vr̥majaśva, prabañcana, pavamaṇa, praṇa, sadagātī, aṅin, maruta, jiva[22v]n[ta]ka,
divāmbara, mr̥taṅga, svadamaṇī, vyañjana, ṅaran hyaṅ bayu, i, 25. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% pavaṇa, śvaṣaṇa, bhayu, maḥrut, asuga, mathariśva, hanila, samiraṇa, nabhaśvan,
gandhavaha, vr̥sajaśva, prabhañcana‚ savamaḥṇa, praṇa‚ sadagatī, aṅin, maruta, jivantaka,
jīvambara‚ mr̥haṅga, svadamaḥnī, vyañjana, ṅaran hyaṅ bayu hika, 25. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.12.03" n="3">
.pavana, śvasana, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bāyu</lem><witDetail wit="#edlc"
type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">maruta</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb">marut</lem><rdg wit="#msjc">maḥrut</rdg></app>, āśuga,
4220<app><lem wit="#edlc #msjc">mātariśvā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">matharaśva</rdg><rdg wit="#msjb">maśārīśva</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">anila</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja">vāta, samīra</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
samīraṇa, nabhasvān, gandhavāha,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">pr̥ṣadaśva</lem><rdg wit="#msja">vr̥madaśva</rdg><rdg
wit="#msjb">vr̥majaśva</rdg><rdg wit="#msjc">vr̥sajaśva</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">prabhañcana</lem><rdg wit="#edlc">prabhañjana</rdg></app>,
4225<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">sparśana</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.pavamāna, prāṇa, sadāgati,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">aṅin</lem><rdg wit="#edlc">ajina</rdg></app>,
.<app><lem wit="#msjb #msjc">māruta</lem><rdg wit="#edlc">marut</rdg><rdg wit="#msja">marat</rdg></app>,
jīvāntaka,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">divāmbara</lem><rdg wit="#msjc">jīvambara</rdg></app>,
4230<app><lem type="emn">mr̥gāṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">mr̥taṅga</rdg><rdg
wit="#msjc">mr̥haṅga</rdg></app>,
.<app><lem type="emn">śīghrapāṇi</lem><rdg wit="#edlc">svadamani</rdg><rdg wit="#msja">svadāmāni</rdg><rdg
wit="#msjb">svadamaṇī</rdg><rdg wit="#msjc">svadamaḥnī</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">jhañjhā<supplied reason="omitted">vā</supplied>ta</lem><rdg
wit="#edlc">bhañjana</rdg><rdg wit="#msja">vajñāna</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vyañjana</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">ṅaran</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṅa</rdg></app>
.<label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja">saṅ hyaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">hyaṅ</rdg></app>
bāyu</label>
4235<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>
.<app><lem type="emn"><num value="26">26</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="23">23</num></rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><num value="25">25</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
4240 <note>AK 1.1.63ab: <foreign>nabhasvadvātapavanapavamāna<seg type="highlight">prabhañjanāḥ</seg>
|</foreign></note>
. <note>AK 1.1.63cd: <foreign>prakampano mahāvāto <seg type="highlight">jhañjhāvātaḥ</seg>
savr̥ṣṭikaḥ |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.
4245</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.13" n="13"><head>Synonyms of Buddha</head>
.
.<!--% #edlc %-->
4250<!--% buddho jino daśabalo, munīndraś ca tathāgataḥ, ṣaḍabhijñaś ca sarvajñaḥ, śākyasiṁho ’tha gautamaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% bhuddo nino daśubhalaḥ, munindraś ca tatagataḥ, ṣaṭabhijñaś ca sarvajñā, śatyaṅho
va gottamaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% bhuddho jino daśabālaḥ, munindraś ca tatāgataḥ, aṭabhijñaś caḥ sarvajñaḥ, śatyaśiṅho
vaṅ gotamaḥ. %-->
4255<!--% #msjc %-->
.<!--% bhuddho jino dasabbalaḥ, munīndraś ca tatagataḥ, saṭabhijñaś caḥ sarvajña, śatyasiṅho
vag gotamaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.13.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">buddho</lem><rdg wit="#msja">bhuddo</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhuddho</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">jino</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">nino</rdg></app>
4260 <app><lem wit="#msjb #msjc">daśabalaḥ</lem><rdg wit="#edlc">daśabalo</rdg><rdg
wit="#msja">daśubhalaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc">munīndraś</lem><rdg wit="#msja #msjb">munindraś</rdg><rdg
wit="#msjb">munindraś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ca</lem><rdg wit="#msjb #msjc">caḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">tathāgataḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">tatagataḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">tatāgataḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaḍabhijñaś</lem><rdg wit="#msja">ṣaṭabhijñaś</rdg><rdg
wit="#msjb">aṭabhijñaś</rdg><rdg wit="#msjc">saṭabhijñaś</rdg></app>
4265 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ca</lem><rdg wit="#msjb #msjc">caḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">sarvajñaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">sarvajñā</rdg><rdg wit="#msjc">sarvajña</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">śākyasiṁho</lem><rdg wit="#msja">śatyaṅho</rdg><rdg
wit="#msjb">śatyaśiṅho</rdg><rdg wit="#msjc">śatyasiṅho</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">’tha</lem><rdg wit="#msja">va</rdg><rdg wit="#msjb">vaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">vag</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">gautamaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">gotamaḥ</rdg></app>.</l>
4270</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% samantabhadraḥ sugato, dharmarājo vināyakaḥ, sarvārthasiddho bhagavān, trikālajñaś
ca mārajit.%-->
4275<!--% #msja %-->
.<!--% sa⌈[28v]mantbhadra sugataḥ, dharmarājā vinayakaḥ, sarvathiṁsiddho bhagavan,
trikalejño ca marajit. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% samantabhadra sugataḥ, dhāmarāja vinayakaḥ, sarvatasiddho bhagavan, trīkalejño
ca marajit.%-->
.<!--% #msjc %-->
4280<!--% samantaradra sugataḥ, dharmaraja vinayakaḥ, sarvakasiddho bhagavan, trikalejño
dhamarajīt. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.13.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">sa<pb n="28v" edRef="#msja"/>mantabhadraḥ</lem><rdg
wit="#msja #msjb">samantabhadra</rdg><rdg wit="#msjc">samantaradra</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">sugataḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sugato</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">dharmarājo</lem><rdg wit="#msja">dharmarājā</rdg><rdg
wit="#msjb">dhāmarāja</rdg><rdg wit="#msjc">dharmaraja</rdg></app>
4285 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">vināyakaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vinayakaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">sarvārthasiddho</lem><rdg wit="#msja">sarvathiṁsiddho</rdg><rdg
wit="#msjb">sarvatasiddho</rdg><rdg wit="#msjc">sarvakasiddho</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">bhagavān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhagavan</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">trikālajñaś</lem><rdg wit="#msja #msjc">trikalejño</rdg><rdg
wit="#msjb">trīkalejño</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ca mārajit</lem><rdg wit="#msjc">dhamarajīt</rdg></app>.</l>
4290</lg>
.
.
.<!--% bhuddha, jina, daśabala, munindra, tatāgata, madhabhijñā, śatyuśiṅha, gottama,
samantabhadra, sugata, dharmmarājā, vinayaka, mur, var, sarvatasiddha, bhagavan, trikalejño,
marajit, śrīgabha, trayi, mahyuda, śavala, śathabhijya, pitabhaśva, narakadhipa, petrana,
śvarggavaddha, dharmmadhara, atmadhara, pretamaṣa, dakṣiṇastha, papatapaṇa, ṅaran
hyaṅ bhuddha ika, 30. %-->
.<!--% #msjb %-->
4295<!--% buddha, jina, daśaṅbala, munindra, tatagata, madhabhijñā, śatyaśiṅhā, gottama,
samantabhadra, sugata, dharmmaraja, vinayaka, sarvatasidha, bhagavan, trikalejña,
marajīt, śrīgabha, krati, māhyada, śavala, śathabhidya, pītabhaśva, nārakadhipa, petrana,
svarggavadha, dharmmadhara, ātmadhara, pretamaśa, dakṣaṇasva, pāpatapaṇa, ṅaran hyaṅ
buddha, i, 30. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% bhuddha, jina, dasabala, munindra, tatagata, sadabhijña, śatyasiṅha, gottama,
samantabhadra, sugata, dharmaraja, vinayaka, sarvasiddha, bhagavan trikalejña, marajīt,
śrigarbha, trahī, mahyada, śavala, śathabidya, vītabhaśva, narakadipa, petrana, śvarggavadha,
dharmadhara, atmadhara, pretamaṣa, dakṣiṇastha, pāpatāpana, ṅaran hyaṅ bhuddha, ika,
30. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.13.03" n="3">
.buddha, jina, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">daśabala</lem><rdg wit="#msjb">daśaṅbala</rdg></app>,
munīndra, tathāgata,
4300<app><lem wit="#edlc #msjc">ṣaḍabhijña</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja #msjb">madhabhijñā</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">sarvajña</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">śākyasiṁha</lem><rdg wit="#msja">śatyuśiṅha</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">śatyaśiṅhā</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc">śatyasiṅha</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">gotama</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">gottama</rdg></app>,
samantabhadra, sugata, dharmarāja, vināyaka, <app><lem type="emn">sarvārthasiddha</lem><rdg
wit="#edlc #msja">mur, var, sarvārthasiddha</rdg><rdg wit="#msjb">sarvatasidha</rdg><rdg
wit="#msjc">sarvasiddha</rdg></app>, bhagavān,
.<app><lem wit="#edlc">trikālajña</lem><rdg wit="#msja">trikalejño</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">trikalejña</rdg></app>, mārajit,
4305<app><lem type="emn">śrīghana</lem><rdg wit="#edlc #msjc">śrīgarbha</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">śrīgabha</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">trāyī</lem><rdg wit="#msjb">krati</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">trahī</rdg>--></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">pad</supplied>mavyūha</lem><rdg
wit="#edlc">mahyu</rdg><rdg wit="#msja">mahyuda</rdg><rdg wit="#msjb">māhyada</rdg><rdg
wit="#msjc">mahyada</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">śavalā<supplied reason="omitted">śva</supplied></lem><rdg wit="#edlc">daśabala</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śavala</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaḍabhijña</lem><rdg wit="#msja">śathabhijya</rdg><rdg
wit="#msjb">śathabhidya</rdg><rdg wit="#msjc">śathabidya</rdg></app>,
4310<app><lem wit="#edlc" type="emn">vītatr̥ṣṇa</lem><rdg wit="#msja">pitabhaśva</rdg><rdg
wit="#msjb">pītabhaśva</rdg><rdg wit="#msjc">vītabhaśva</rdg></app>,
.nārakādhipa,
.<app><lem rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">su</supplied>netrābha</lem><rdg
wit="#edlc">sarvatrāṇah</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">petrana</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">śauddhodani</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">śvargavadha</rdg><!--<rdg wit="#msjb">svargavadha</rdg>--></app>, dharmadhara,
ātmadhara,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">pretanātha</lem><rdg wit="#msja #msjc">pretamaṣa</rdg><rdg
wit="#msjb">pretamaśa</rdg></app>,
4315<app><lem type="conj">dakṣi<supplied reason="omitted">ṇāhi</supplied>, naṣṭapāpa,
tāpana</lem><rdg wit="#edlc">dākṣī, naṣṭapāpa, tāpana</rdg><rdg wit="#msja">dakṣiṇastha,
papatapaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">dakṣaṇasva, pāpatapaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">dakṣiṇastha,
pāpatāpana</rdg></app>, ṅaran <label type="headword">hyaṅ buddha</label>
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="31">31</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="30">30</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
4320 <note>AK 1.1.14cd: <foreign>munīndraḥ <seg type="highlight">śrīghanaḥ</seg> śāstā
muniḥ śākyamunis tu yaḥ ||</foreign></note>
. <note>ŚRĀk 39cd: <foreign>mārajidadvayavādi<seg type="highlight">śrīghana</seg>munibuddhabodhisattvajināḥ
||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
4325
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.14" n="14"><head>Synonyms of Baladeva</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% balabhadro halī rāmaḥ, kāmapālo halāyudhaḥ, saṅkarsaṇaḥ pralambaghno, baladevo ’cyutāgrajaḥ. %-->
4330<!--% #msja %-->
.<!--% balabhadro hali rāmaḥ, kāmaphalo halayudaḥ, kākarṣaṇaḥ pralambaghna, baladevo
cyatagyaja. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% bālabhadro hali rāmaḥ, kaphalo hahalayudhah, kakarṣaṇa pralambaghnaḥ, bālavo
cyatagraja. %-->
.<!--% #msjc %-->
4335<!--% bhalabhadro hali[23r] rammaḥ, kammaphalo halayuddha, śakarsaṇa praḥlembaghnaḥ,
bhalade dhyaḥtagraja. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.14.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">balabhadro</lem><rdg wit="#msjb">bālabhadro</rdg><rdg
wit="#msjc">bhalabhadro</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">halī</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">hali</rdg></app><pb
n="23r" edRef="#msjc" break="no"/>
. rāmaḥ,</l>
4340<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">kāmapālo</lem><rdg wit="#msjb">kaphalo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">halāyudhaḥ</lem><rdg wit="#msjc">halayuddha</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">saṅkarsaṇaḥ</lem><rdg wit="#msja">kākarṣaṇaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">kakarṣaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">śakarsaṇa</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb">pralambaghnaḥ</lem><rdg wit="#edlc">pralambaghno</rdg><rdg
wit="#msja">pralambaghna</rdg><rdg wit="#msjc">praḥlembaghnaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">baladevo</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">bālavo</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">bhalade</rdg></app>
4345 <app><lem wit="#edlc" type="emn">’cyutāgrajaḥ</lem><rdg wit="#msja">cyatagyaja</rdg><rdg wit="#msjb">cyatagraja</rdg><rdg wit="#msjc">dhyaḥtagraja</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4350<!--% muṣalī tālalakṣmā ca, nīlāmbaro rauhiṇeyaḥ, revatīramaṇo balaḥ, sīrapāṇiś ca
lāṅgalī. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% mūṣali tlalakṣmaṇaś ca, hilambarā rohineyaḥ, revatīrāmanaḥ balaḥ, sirapaṇiś
ca laṅghyali. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% muśalī talalakṣmīś ca, nilambara rohineyaḥ, revatirāmanaḥ balaḥ, sirapaṇiś ca
laṅghalī.%-->
4355<!--% #msjc %-->
.<!--% muśali talalakṣmaś caḥ, nīlambaṁra rohineyaḥ, revatirāmanaḥ balaḥ, sirapaṇiś
ca laṅghyalī. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.14.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">musalī</lem><rdg wit="#edlc">muṣalī</rdg><rdg
wit="#msja">mūṣali</rdg><rdg wit="#msjb">muśalī</rdg><rdg wit="#msjc">muśali</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">tālalakṣmā</lem><rdg wit="#msja">tlalakṣmaṇaś</rdg><rdg
wit="#msjb">talalakṣmīś</rdg><rdg wit="#msjc">talalakṣmaś</rdg></app>
4360 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ca</lem><rdg wit="#msjc">caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">nīlāmbaro</lem><rdg wit="#msja">hilambarā</rdg><rdg
wit="#msjb">nilambara</rdg><rdg wit="#msjc">nīlambaṁra</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem rend="check" wit="#edlc" type="norm">rauhiṇeyaḥ</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">rohiṇeyaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">revatīramaṇo</lem><rdg wit="#msja">revatīrāmanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">revatirāmanaḥ</rdg></app>
. balaḥ,</l>
4365<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">sīrapāṇiś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sirapaṇiś</rdg></app>
. ca
. <app><lem wit="#edlc #msjb">lāṅgalī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">laṅghyali</rdg><rdg wit="#msjc">laṅghyalī</rdg><note>This verse is unmetrical,
should it be emended as <foreign>muṣalī tālalakṣmā ca, revatīramaṇo balaḥ, nīlāmbaro
rauhiṇeyaḥ, sīrapāṇiś ca lāṅgalī</foreign>?</note></app>.</l>
.</lg>
.
4370
.<!--% balabhadra, halī, rāma, kāmaphala, alayudha, ka⌈karṣaṇa, pralambaghna, baladeva,
acyatagyaja, mūṣalī, talalakṣma, ṇīlāmbarā, rohīṇī, raivati, rāmana, bala, sirāpāṇī,
laṅghyalī, ṅa saṅ baladeva ika 18. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% balabhadra, halī, rāma, kāmaphala, halayuddha, kakarṣaṇa, prālambaghna, baladeva,
acyatīgraja, muśalī, talalakṣmā, nilambarā, rohiṇī, revatī, bhamaṇa, bala, sirapānī,
laṅgalī, ṅa[23r]ran saṅ baladeva, i, 18. %-->
.<!--% #msjc %-->
4375<!--% bhalabhadra, alī, ramma kamapala, halayuddha, kakarsaṇa, pralambaghna‚ baladeva,
acyakagraja, muśali, talalakṣma, nilambara, rohini, revati, bhamaṇa, bala, sirapāṇi,
langhalī, ṅaran ṣaṅ baladeva, ika, 18. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.14.03" n="3">
.balabhadra, halī, rāma, kāmapāla, halāyuddha, <app><lem rend="check" wit="#msja #msjb
#msjc">kakarṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc">saṅkarṣaṇa</rdg></app>, pralambaghna, baladeva,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">acyutāgraja</lem><rdg wit="#msja">acyatagyaja</rdg><rdg
wit="#msjb">acyatīgraja</rdg><rdg wit="#msjc">acyakagraja</rdg></app>, muṣalī, <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc">tālalakṣmā</lem><rdg wit="#edlc">tātalakṣmā</rdg></app>, nīlāmbara,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">rauhiṇe<supplied reason="omitted">ya</supplied></lem><rdg
wit="#msja">rohīṇī</rdg><rdg wit="#msjb">rohiṇī</rdg><rdg wit="#msjc">rohini</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">revatīramaṇa</lem><!--<rdg wit="#msja">raivati, rāmana</rdg>--><rdg
wit="#msjb">revatī, bhamaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">revati, bhamaṇa</rdg></app>, bala,
sīrapāṇi, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">lāṅgalī</lem><rdg wit="#msja">laṅghyalī</rdg></app>,
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">ṅa<pb n="23r" edRef="#msjb"/>ran</lem><rdg
wit="#edlc #msja">ṅa</rdg></app> <label type="headword">saṅ baladeva</label>, <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="17">17</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="18">18</num></rdg><note>These synonyms amount to 18, as <foreign>revatīramaṇa</foreign>
is recorded as two distinct terms – <foreign>revatī</foreign> and <foreign>rāmana</foreign>
(or <foreign>bhamaṇa</foreign> in <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>).</note></app>.
.</p>
4380<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.23: <foreign>balabhadraḥ pralambaghno baladevo <seg type="highlight">’cyutāgrajaḥ</seg> | <seg type="highlight">revatīramaṇo</seg> rāmaḥ kāmapālo halāyudhaḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
4385</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.15" n="15"><head>Synonyms of Vaiśravaṇa</head>
.
.<!--% #edlc %-->
4390<!--% manuṣyadharmā dhanadaḥ, kubero naravāhanaḥ, ailāvilo vaiśravaṇo, rājarājo ’tha yakṣarāṭ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% manuṣyadharma dhanadhaḥ, kavarā nāravāhaṇaḥ,[29r] ailāvilva veśravaṇaḥ, rājarāja
ta yakṣarad. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% manuṣyadharmma dhanaḍaḥ, koverā nāravahaṇaḥ, ailavīlva vekiśravaṇaḥ, rajarājā
ta yakṣarad.%-->
4395<!--% #msjc %-->
.<!--% manusyadharma dhanadhaḥ, kovera naravahanaḥ, olavīlva veśravaṇaḥ, rajaraja ta
yakṣarad. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.15.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">manuṣyadharmā</lem><rdg wit="#msja
#msjb">manuṣyadharma</rdg><rdg wit="#msjc">manusyadharma</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">dhanadaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">dhanadhaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">dhanaḍaḥ</rdg></app>,</l>
4400<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kubero</lem><rdg wit="#msja">kavarā</rdg><rdg
wit="#msjb">koverā</rdg><rdg wit="#msjc">kovera</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">naravāhanaḥ</lem><rdg wit="#msja">nāravāhaṇaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">nāravahaṇaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">naravahanaḥ</rdg></app>,<pb n="29r"
edRef="#msja" break="no"/></l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb" type="norm">ailavilo</lem><rdg wit="#msjc">olavīlva</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc">vaiśravaṇaḥ</lem><rdg wit="#edlc">vaiśravaṇo</rdg><rdg
wit="#msjb">vekiśravaṇaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">rājarājo</lem><rdg wit="#msja">rājarāja</rdg><rdg
wit="#msjb">rajarājā</rdg><rdg wit="#msjc">rajaraja</rdg></app>
4405 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">’tha yakṣarāṭ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ta yakṣarad</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4410<!--% uttarāśāpatiḥ śrīdaḥ, paulastyo guhyakādhipaḥ, yakṣapuṇyajaneśaś ca, vitteśaḥ
kinnareśvaraḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% uttāsasśapatiḥ śrīdhaḥ, pholastyā guhyākadhipaḥ, yakṣapuṇyājaneyaś ca, citteśa
kīnnareśvaraḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% uttaraṣapātī śrīdhaḥ, polyastya guhyakodipaḥ, yakṣapuṇyajaneyaś caḥ, citteśa
kinnareśvaraḥ. %-->
4415<!--% #msjc %-->
.<!--% uttaramapatiś radhaḥ, polastya guhyakaddhīpaḥ, yakṣapuṇyajaneyaś ca, vitteśakīṇnareśvaraḥ.
%-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.15.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">uttarāśāpatiḥ</lem><rdg wit="#msja">uttāsasśapatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">uttaraṣapātī</rdg><rdg wit="#msjc">uttaramapatiś</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">śrīdaḥ</lem><rdg wit="#msjc">radhaḥ</rdg></app>,</l>
4420<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjc">paulastyo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">pholastyā</rdg><rdg wit="#msjb">polyastya</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">guhyakādhipaḥ</lem><rdg wit="#msjb">guhyakodipaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">yakṣapuṇyajaneśaś</lem><rdg
wit="#msja">yakṣapuṇyājaneyaś</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">yakṣapuṇyajaneyaś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ca</lem><rdg wit="#msjb">caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vitteśaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">citteśa</rdg><rdg
wit="#msjc">vitteśa</rdg></app>
4425 kinnareśvaraḥ.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% mānuṣya, dharma, dhanadha, kuvaira, dhanavāhaṇa, ailavilva, veśravāṇa, rājarāja,
kṣarad, uttaraṣāpati, śrīdha, pholastya, guyyakadhīpa, yakṣapunya, janeṣa, kinareśvara,
yaguḥ, kvanr̥pa, amaraṇa, aryya, ganarendra, guhyaka, jambala, maṇīrabhadra, manindra,
purṇnamendra, ratnadata, mahādahnī, naradahaṇa, halavila, dravipāti, yakṣadhīpa, śiṇīmalīṇī,
puṇyajaneṣa, takeśa, sajñā, bhaṭāra veśravaṇa, ika, 36. %-->
4430<!--% #msjb %-->
.<!--% manuṣya, dharma, dhanadha, kuvaira, dhanavahaṇa, ai:ladhipa, veśravaṇa, rājarāja,
yarat, uttaraṣapātī, śrīdha, polāstya, guhyakadhīpa, yakṣapuṇya, janeśa, kinareśvara,
yagaḥ, narayu, kvanr̥pa, amaraṇa, aryyaka, ginarendra, guhyaka, jambala, maṇībhadra,
purṇnamendra, maṇīndra, rat[na]dhata, mahadahnī, naradahaṇa, halavila, dravipatī,
yakṣadhīpa, śiṇimaliṇī, puṇyājaneśa, sajñā bhaṭārā veśravaṇa, i, 36. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% maḥnusya, dharma, dhanadha, kuvera, dhanavahana, br̥ladhipa, veśravaṇa, rājarāja,
ṣarat, uttaraṣapati, śridha, polyastya, guhyakadhipa, yakṣapuṇya, janeśa, kinareśvara,
yagaḥ, narayu, [3+], amaraṇa, ayyata, ginarendra, guhyaṅka, jambala, maṇibhadra, purṇnamendra,
ratnadata, mahadhahnī, naradahaṇa, alavila, dravipaḥti, yakṣadipa, sinimalini, puṇyajaneśa,
sajña bhaṭāra veśravaṇa, ika, 36. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.15.03" n="3">
4435<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="emn">manuṣyadharmā</lem><rdg wit="#msja">mānuṣya,
dharma</rdg><rdg wit="#msjb">manuṣya, dharma</rdg><rdg wit="#msjc">maḥnusya, dharma</rdg></app>,
dhanadha, kuvera, <app><lem wit="#edlc" type="emn">naravāhana, ailavila</lem><rdg
wit="#msja">dhanavāhaṇa, ailavilva</rdg><rdg wit="#msjb">dhanavahaṇa, ailadhipa</rdg><rdg
wit="#msjc">dhanavahana, br̥ladhipa</rdg></app>, vaiśravaṇa, rājarāja, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">ya</supplied>kṣarād</lem><rdg wit="#msja">kṣarad</rdg><rdg
wit="#msjb">yarat</rdg><rdg wit="#msjc">ṣarat</rdg></app>, uttarāśāpati, śrīda, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">paulastya</lem><rdg wit="#msjc">polyastya</rdg></app>, guhyakādhipa,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">yakṣapuṇyajaneśa</lem><rdg wit="#msja">yakṣapunya,
janeṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">yakṣapuṇya, janeśa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">vitteśa</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, kinnareśvara, <app><lem rend="check" type="norm">mayu</lem><rdg
wit="#edlc">mayuḥ</rdg><rdg wit="#msja">yaguḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">yagaḥ</rdg></app>,
.<app><lem rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">dhanara</supplied>kṣa<supplied
reason="omitted">ka</supplied>, nr̥pa</lem><rdg wit="#edlc">kvānr̥pa</rdg><rdg wit="#msja">kvanr̥pa</rdg><rdg
wit="#msjb">narayu, kvanr̥pa</rdg><rdg wit="#msjc">narayu<gap reason="lost" quantity="3"
unit="character"/></rdg></app>, <hi rend="check">amaraṇa</hi>,
.<app><lem type="emn">haryakṣa, kinnarendra</lem><rdg wit="#edlc">ārya, gaṇendra</rdg><rdg
wit="#msja">arya, ganarendra</rdg><rdg wit="#msjb">aryaka, ginarendra</rdg><rdg wit="#msjc">aryata,
ginarendra</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">guhyaka</lem><rdg
wit="#msjc">guhyaṅka</rdg></app>, jambhala, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">maṇibhadra</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">maṇīrabhadra</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">maṇīndra, puṇyanarendra</lem><rdg wit="#msja">manindra,
purṇamendra</rdg><rdg cause="transposition" wit="#msjb">purṇamendra, maṇīndra</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="eye-skip">purṇamendra</rdg></app>, ratnadhātā, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc">mahādhanī</lem><rdg wit="#msja">mahādahnī</rdg><rdg wit="#msjb">mahadahnī</rdg><rdg
wit="#msjc">mahadhahnī</rdg></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">naravāhana</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">naradahaṇa</rdg></app>,
4440<app><lem wit="#edlc" type="emn">elavila</lem><rdg wit="#msja #msjb">halavila</rdg><rdg
wit="#msjc">alavila</rdg><note>Should it be <foreign>aiḍaviḍa</foreign>?</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dravyapati</lem><rdg wit="#msja">dravipāti</rdg><rdg
wit="#msjb">dravipatī</rdg><rdg wit="#msjc">dravipaḥti</rdg></app>, yakṣādhipa, <app><lem
rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">ekā</supplied>kṣipiṅgalī</lem><rdg
wit="#edlc">sinīmalīnī</rdg><rdg wit="#msja">śiṇīmalīṇī</rdg><rdg wit="#msjb">śiṇimaliṇī</rdg><rdg
wit="#msjc">sinimalini</rdg></app>, <app><lem type="conj">puṇyajaneśva<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">puṇyajaneśa</rdg><rdg wit="#msjb">puṇyājaneśa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="norm">saṅjñā</lem><rdg wit="#msja #msjb">sajñā</rdg><rdg
wit="#msjc">sajña</rdg></app> <label type="headword">bhaṭāra vaiśravaṇa</label>, <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="32">32</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="36">36</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
4445<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.16" n="16"><head>Synonyms of Kāmadeva</head>
.<!--% #edlc %-->
.<!--% madano manmatho māraḥ, kandarpo darpakaḥ smaraḥ, pradyumno ’nanyaja ’nangaś,
cittayonir manobhavaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% madhano manmatho māraḥ, kandarpo darśaka smaraḥ, pranyumnā nanyajo naṅga, cittayoniḥ
manobhavaḥ. %-->
4450<!--% #msjb %-->
.<!--% madhano manmatho mara, kandarpa darṣakaḥ smaraḥ, prajumna nanyajo naṅgaḥ, cittayoni
manobhavaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% madhano menmato mara, kandarpa darsakaḥ smaraḥ, prajumna nanyajo naṅgaḥ, cittayonī
manobhavaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.16.01" n="1">
4455<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">madano</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">madhano</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">manmatho</lem><rdg wit="#msjc">menmato</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">māraḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mara</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja">kandarpo</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kandarpa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">darpakaḥ</lem><rdg wit="#msja">darśaka</rdg><rdg
wit="#msjb">darṣakaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">darsakaḥ</rdg></app>
4460 smaraḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">pradyumno</lem><rdg wit="#msja">pranyumnā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">prajumna</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">’nanyajo</lem><rdg wit="#edlc">’nanyaja</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">’naṅgaḥ</lem><rdg wit="#edlc">’nangaś</rdg><rdg wit="#msja">naṅga</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">cittayonir</lem><rdg wit="#msja">cittayoniḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">cittayoni</rdg><rdg wit="#msjc">cittayonī</rdg></app>
4465 manobhavaḥ.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4470<!--% hr̥cchayaś ca suketuś ca, pañceṣuḥ kusumāyudhaḥ, brahmasūr viśvaketuś ca, aniruddha
uṣāpatiḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% hr̥ccahoṅsa sukatuś va, pañceṣu kuśumāyudhaḥ, brahmaśori śuketuś ca, aniraddhaḥ
huṣāpatiḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% uccayoṅsa śuketuś caḥ, pañceśuḥ kusumayuddhah, brahmasuriḥ śaketuś ca, aniruddhaḥ
huṣapatīḥ. %-->
4475<!--% #msjc %-->
.<!--% uccayo aśuke[23v]tuś caḥ, pañceśuḥ kuśumayuddhaḥ, brahmaśuri śaketuś ca, aniruddhaḥ
huṣapatiḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.16.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem type="emn">hr̥cchayo jhaṣake<pb n="23v" edRef="#msjc"/>tuś</lem><rdg
wit="#edlc" type="conj">hr̥cchayaś <supplied reason="omitted">ca</supplied> suketuś</rdg><rdg
wit="#msja">hr̥ccahoṅ sasukatuś</rdg><rdg wit="#msjb">uccayoṅ sasuketuś</rdg><rdg
wit="#msjc">uccayo, aśuketuś</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ca</lem><rdg
wit="#msja">va</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">caḥ</rdg>--></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pañceṣuḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">pañceṣu</rdg></app>
4480 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">kusumāyudhaḥ</lem><rdg wit="#msja">kuśumāyudhaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">kusumayudhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kuśumayudhaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc">brahmasūriḥ</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">brahmasūr</rdg><rdg
wit="#msja">brahmaśori</rdg><!--<rdg wit="#msjb">brahmaśuriḥ</rdg><rdg wit="#msjc">brahmaśuri</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msja">śuketuś</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">viśvaketuś</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śaketuś</rdg></app>
. ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">aniruddha</lem><rdg wit="#msja">aniraddhaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">aniruddhaḥ</rdg></app>
4485 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">uṣāpatiḥ</lem><rdg wit="#msjb">uṣapatīḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">uṣapatiḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% madhana, manmatha, māra, kandarpa, darpaka, smara, pradyumnā, ananyuja, anaṅga,
cittayoni, manobhāva, hr̥ccāya, śuketu, pañcesu,[29v] kusumayudha, brahmaśuri, anirudha,
upapati, ṅaran saṅ hya kamadeva ika, 20. %-->
4490<!--% #msjb %-->
.<!--% madhana, manmathā, mara, kandarpa, darpaka, smara, pradyumna, ananyaja, anaṅga,
cittayonī, manobhāva, hr̥ccaya, śuketu, pañceśu, kuśumayuddha, brahmaśurīḥ śaketu,
aniruddha, uṣapātī,[23v] ṅaran saṅ hyaṅ kamadeva, i, 20. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% madhana, manmatha, mara, kandarpa, darpaka, smara, prajumna, ananyaḥja, anaṅghaḥ,
cīttaḥyoṇī, manobava, hr̥ccaya, śuketu, pañceṣu, kuśummayudha, brahmaśṭaḥ, śuketu,
aniruddha, uṣapatī, ṅaran saṅ hyaṅ kamadeva, ika, 20. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.16.03" n="3">
4495madana, manmatha, māra, kandarpa, darpaka, smara, pradyumna, <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">ananyaja</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">ananyuja</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">anaṅga, cittayoni</lem><rdg wit="#msjc">anaṅghaḥ,
cīttaḥyoṇī</rdg></app>, manobhava, hr̥cchaya, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">jha</supplied>ṣaketu</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">suketu</rdg></app>suketu, pañceṣu,<pb n="29v" edRef="#msja"
break="no"/> kusumāyudha, <app><lem type="emn">brahmasūri, suketu</lem><rdg wit="#edlc"
type="conj">brahmasū, <supplied reason="omitted">viśvaketu</supplied></rdg><rdg wit="#msja">brahmaśuri</rdg><rdg
wit="#msjb">brahmaśurīḥ śaketu</rdg><rdg wit="#msjc">brahmaśṭaḥ, śuketu</rdg><note>The
actual conjectural reading provided by LC is <foreign><supplied reason="omitted">viśvaketu,</supplied></foreign>.</note></app>,
aniruddha, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">uṣāpati</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">upapati</rdg></app>,<pb n="23v" edRef="#msjb" break="no"/> ṅaran <label
type="headword">saṅ <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">hyaṅ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">hya</rdg></app> kāmadeva</label>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="20">20</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.25–26abcd: <foreign>madano manmatho māraḥ pradyumno mīnaketanaḥ | kandarpo darpako ’naṅgaḥ kāmaḥ pañcaśaraḥ smaraḥ || śambarārir manasijaḥ kusumeṣurananyajaḥ | puṣpadhanvā ratipatir makaradhvaja ātmabhūḥ |</foreign></note>
4500 <note>AK 1.1.27ab: <foreign><seg type="highlight">brahmasūr viśvaketuḥ</seg> syād
aniruddha uṣāpatiḥ |</foreign></note>
. <note>KKDh I.140–141: <foreign>sū preraṇe” | brahmā tapaḥ suvatīti kvapi | <foreign>brahmāsūḥ</foreign>:
kāmaḥ, amaramālāyāṁ brahmāsūśabdatāt || pareṇa kāmavācina īśaśabdasya pāṭhāt – <seg
type="highlight">hr̥cchayo jhaṣaketuś ca pañceṣuḥ kusumāyudhaḥ | XXX brāhmasūriḥ syād
aniruddha uṣāpatiḥ</seg></foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
4505
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.17" n="17"><head>Synonyms of Candra</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% induś candro niśānāthaḥ, śītāṁśuḥ śaśalāñchanaḥ, mr̥gāṅkaś candramāḥ somo, vidhus
tārāpatiḥ śaśī. %-->
4510<!--% #msja %-->
.<!--% indraḥ candro niśanāthaḥ, śitaṅśva śaśalañcanaḥ, mr̥gaṅkaḥ candraha śomaḥ, vidhuḥ
tarāpatiḥ śaśih. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% indra candro nīṣanātha, śitaṅśuḥ śaśalañcanaḥ, mr̥ghaṅkaḥ candramaḥ śomaḥ, vindhu
tarapātiḥ śaśīḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
4515<!--% indro candro niṣanitha, śītaṅśuḥ śaśalāñcanaḥ, mr̥ghaṅkaḥ candrama tata, vindu
tarapatiḥ śaśiḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.17.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">induś</lem><rdg wit="#msja">indraḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">indra</rdg><rdg wit="#msjc">indro</rdg></app>
. candro
. <app><lem wit="#edlc #msja">niśānāthaḥ</lem><rdg wit="#msjb">nīṣanātha</rdg><rdg
wit="#msjc">niṣanitha</rdg></app>,</l>
4520<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">śītāṁśuḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">śitaṅśva</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">śaśalāñchanaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">śaśalañcanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śaśalāñcanaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">mr̥gāṅkaś</lem><rdg wit="#msja">mr̥gaṅkaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">mr̥ghaṅkaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">candramāḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">candraha</rdg><rdg wit="#msjc">candrama</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">somaḥ</lem><rdg wit="#edlc">somo</rdg><rdg wit="#msjc">tata</rdg></app>,</l>
4525<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">vidhus</lem><rdg wit="#msja">vidhuḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">vindhu</rdg><rdg wit="#msjc">vindu</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">tārāpatiḥ</lem><rdg wit="#msja">tarāpatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">tarapātiḥ</rdg><rdg wit="#msjc">tarapatiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">śaśī</lem><rdg wit="#msja #msjc">śaśiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śaśīḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
4530
.<!--% #edlc %-->
.<!--% oṣadhīśo himāṁśuśca, uḍupo’bjo niśākaraḥ, candrārkāv ekavākyena, puṣpavantau prakīrtitau. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% umādhiśo himaṅśupyat, upepeṇḍo niśākāraḥ, candrakav aikavakyeca, puspavanto
prakirttitaḥ. %-->
4535<!--% #msjb %-->
.<!--% uṣadhīḥṣo himaṅśupaḥ, upepeṇḍo niśaṅkaraḥ, candrakav ekavakyecca, puspavako
prakittītaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% auṣadhipo ṇimaṅśupaḥ, upopaṇḍo nisaṅkaraḥ, candrakav ekavatyecca, puspavanko
prakirttitaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.17.02" n="2">
4540<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">oṣadhīśo himāṁśuś ca</lem><rdg wit="#msja">umādhiśo
himaṅśupyat</rdg><rdg wit="#msjb">uṣadhīḥṣo himaṅśupaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">auṣadhipo
ṇimaṅśupaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">uḍupo ’bjo</lem><rdg wit="#msja #msjb">upepeṇḍo</rdg><rdg wit="#msjc">upopaṇḍo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">niśākaraḥ</lem><rdg wit="#msjb">niśaṅkaraḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">nisaṅkaraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">candrārkāv</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">candrakav</rdg></app>
. <app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">ekavākyena</lem><rdg wit="#msja">aikavakye
ca</rdg><rdg wit="#msjb">ekavakyec ca</rdg><rdg wit="#msjc">ekavatyec ca</rdg><note>Should
it be <foreign>ekakālena</foreign>?</note></app>,</l>
4545<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">puṣpavantau</lem><rdg wit="#msjb">puspavako</rdg><rdg
wit="#msjc">puspavanko</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">prakīrtitau</lem><rdg wit="#msja #msjc">prakirttitaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">prakittītaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4550<!--% indra, candra, niśanātha, śitaṅśu, śaśalañcana, mr̥gaṅka, candrama, śoma, vidhu,
tarapa⟨⟨:⟩⟩ti, śaśi, uṣādhiṣa, imaṅśu, uṣapa, añja, niśakara, himaradhi, śiśiraṅśa,
timirat, sitarasmi, amā, śitarśu, ahuntru, śaśadhara, udhīpa, śitatāra, innu, gr̥hara,
śaśaṅka, mr̥ṅśaṅśu, ditbhaya, śaśa vuṅkukan, ṅaran saṅ hyaṅ vulan hika 33. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% indra, candra, niṣānātha, śitaṅśu, śaśalañcana, mr̥ghaṅka, candrama, śoma, vidhu,
karapatī, śaśī, oṣadhīṣa, himaṅśu, uṣuma, añja, niśakara, himaracī, śiśiraṅśa, timirat,
śitarasmī, hama, śitarsu, ahuntru, śaśadhara, udhīpa, śitātara, indhu, ghrahara, śaśaṅka,
mr̥ghaśu, dikbaya, śaśa vuṅkukan ṅaran saṅ hyaṅ vulan, i, 33. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% indra, candraḥ niṣanatha, śītaṅśu, śaṣalañcana, mr̥ghaṅśa, candrama, śoma, vidhu,
karapati, śaśī, auśadhīṣa, himaṅśu, uśuṣa, añja, nīśakara, himma, radhi, śiśiraṅśa,
tīmirat, śitarasmi‚ hama, śitiṣu, ahantra, śaśadhara, udhipa, śītakara, indu, ghrahara,
śaśaṅka, mr̥ghaśu, dikbhaya, śaśa vuṅkukan, ṅaran ṣaṅ hyaṅ vulan, ika, 33. %-->
4555<p xml:id="candrakirana_21.17.03" n="3">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">indu</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">indra</rdg></app>,
candra, niśānātha, śītāṅśu, śaśalāñchana, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">mr̥gaṅka</lem><rdg
wit="#msjc">mr̥ghaṅśa</rdg></app>, candrama, soma, vidhu, <app><lem wit="#edlc #msja">tārāpati</lem><rdg
wit="#msjb">karapatī</rdg><rdg wit="#msjc">karapati</rdg><note>LC misreads <foreign>tarāpati</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>tararpati</foreign>.</note></app>, śaśī, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">oṣadhīśa</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">uṣādhiṣa</rdg></app>,
himāṅśu, <app><lem wit="#edlc" type="emn">uḍupa</lem><rdg wit="#msja">uṣapa</rdg><rdg
wit="#msjb">uṣuma</rdg><rdg wit="#msjc">uśuṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">abja</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">añja</rdg></app>, niśākara, <app><lem wit="#edlc" type="emn">himaraśmi</lem><rdg
wit="#msja">himaradhi</rdg><rdg wit="#msjb">himaracī</rdg><rdg wit="#msjc">himma,
radhi</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">śiśirāṅśu</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">śiśiraṅśa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">timira<supplied
reason="omitted">nu</supplied>d</lem><rdg wit="#msja #msjb">timirat</rdg><rdg wit="#msjc">tīmirat</rdg></app>,
śītaraśmi, <app><lem wit="#edlc" type="conj">māh</lem><rdg wit="#msja">amā</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">hama</rdg></app>, <app><lem type="emn">śitāṅśu</lem><rdg wit="#edlc">śitāṅśur</rdg><rdg
wit="#msja">śitarśu</rdg><rdg wit="#msjb">śitarsu</rdg><rdg wit="#msjc">śitiṣu</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">atrinetra<supplied reason="omitted">bhū</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb">ahuntru</rdg><rdg wit="#msjc">ahantra</rdg></app>, śaśadhara, <app><lem
type="conj">uḍupa<supplied reason="omitted">ti</supplied></lem><rdg wit="#edlc">uḍupa</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">udhīpa</rdg><rdg wit="#msjc">udhipa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjc">śītakāra</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">śitatāra</rdg><rdg
wit="#msjb">śitātara</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">indu</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">innu</rdg></app>, <app><lem type="conj">graharā<supplied
reason="omitted">ja</supplied></lem><rdg wit="#edlc">glauḥ</rdg><rdg wit="#msja">gr̥hara</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">ghrahara</rdg></app>, śaśāṅka, <app><lem wit="#msjb #msjc">mr̥gāṅśu</lem><rdg
wit="#edlc">mr̥gāṅka</rdg><rdg wit="#msja">mr̥ṅśaṅśu</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">mr̥ghaśu</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">dikchāyā</lem><rdg wit="#edlc">dvijanmā</rdg><rdg wit="#msja">ditbhaya</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">dikbaya</rdg><!--<rdg wit="#msjc">dikbhaya</rdg>--></app>, <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc">śaśa vuṅkukan</lem><rdg wit="#edlc">śaśalakṣmaṇa</rdg></app>,
ṅaran <label type="headword">saṅ hyaṅ vulan</label>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="31">31</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="33">33</num></rdg></app>.
.</p>
.
.
4560<!--% #edlc %-->
.<!--% candrārkāv ekavākyena, puṣpavantau prakīrtita. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% ndrakav ekavakyedhaḥ, paspantano prakirttitaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
4565<!--% candrakavy ekavyakyeca, paspantano prakhirttitaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% candrakavy ekavyavyecca, paṣpantano prakarttitaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="pādānuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.17.04" n="4">
.<l n="a"><foreign><app><lem wit="#edlc" type="conj">candrārkāv</lem><rdg wit="#msja">ndrakav</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">candrakavy</rdg></app>
4570 <app><lem wit="#edlc" type="emn">ekavākyena</lem><rdg wit="#msja">ekavakyedhaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">ekavyakye ca</rdg><rdg wit="#msjc">ekavyavyec ca</rdg></app></foreign>,</l>
.<l n="b"><foreign><app><lem wit="#edlc" type="emn">puṣpavantau</lem><rdg wit="#msja
#msjb">paspantano</rdg><rdg wit="#msjc">paṣpantano</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">prakīrtitau</lem><rdg wit="#msja #msjb">prakirtitaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">prakhirtitaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">prakartitaḥ</rdg></app>.</foreign><!--
<note>At first, I thought this half-verse was unnecessary and did not fit in this
context. However, it seems that the repetition serves a specific purpose. It was likely
intended by the adapter or copyist to function as a quotation.</note>--></l>
.</lg>
.
4575
.<!--% kunaṅ yan paṅekakāla saṅ hyaṅ vulan mvaṁ saṅ hyaṅ aditya, puspanta ṅaranira.
%-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kunaṅ yan paṅekakāla saṅ hyaṅ vulan mva saṅ yaṅ haditya, paspanta ṅaranira.
%-->
.<!--% #msjc %-->
4580<!--% kunaṅ yan paṅekakāla saṅ hyaṅ vulan, mvaṅ saṅ hyaṅṅ aditya, papanta ṅaranika.
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.17.05" n="5">
.kunaṅ yan paṅekakāla saṅ hyaṅ vulan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">mvaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">mva</rdg></app> saṅ hyaṅ āditya, <app><lem wit="#edlc" type="conj">puṣpa<supplied
reason="omitted">va</supplied>nta</lem><rdg wit="#msja">puspanta</rdg><rdg wit="#msjb">paspanta</rdg><rdg
wit="#msjc">papanta</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaranira</lem><rdg
wit="#msjc">ṅaranika</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
4585 <app>
. <note>AK 1.4.10cd: <foreign>ekayoktyā <seg type="highlight">puṣpavantau</seg> divākaraniśākarau
||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
4590
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.18" n="18"><head>Synonyms of Rākṣasa</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% naktañcaro hanyajanaḥ, kravyādaḥ kṣaṇadācaraḥ, rākṣaso nikaṣātmajaḥ, kravyān
nairr̥taḥ kauṇapaḥ. %-->
4595<!--% #msja %-->
.<!--% naktañcaraḥ hanyajanaḥ, kravyadaḥ kṣaṇadacaraḥ, rakṣaśaḥ nekaśeyaś ca, travya
nevr̥ta tonapaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% naktañcaraḥ hanyajana, kryavyadaḥ kṣaṇadaḥccaraḥ, rakṣaṣaḥ dekaśeyaś ca, travya
nenr̥ta honapaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
4600<!--% naktañcaraḥ hanyajanaḥ, kruvyadaḥ kṣaṇadaḥccara, rakṣaṣo ṇekaśeyaś ca, travya
nenr̥ta tonapaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.18.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">naktañcaraḥ</lem><rdg wit="#edlc">naktañcaro</rdg></app>
. <app><lem type="emn">puṇyajanaḥ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">hanyajanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">hanyajana</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja">kravyādaḥ kṣaṇadācaraḥ</lem><rdg wit="#msjb">kryavyadaḥ
kṣaṇadaḥccaraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kruvyadaḥ kṣaṇadaḥccara</rdg></app>,</l>
4605<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjc">rākṣaso</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">rakṣaśaḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjb">rakṣaṣaḥ</rdg>--></app>
. <app><lem wit="#msja #msjc">naikaṣeyaś ca</lem><rdg wit="#edlc">nikaṣātmajaḥ</rdg><!--<rdg
wit="#msja">nekaśeyaś ca</rdg>--><rdg wit="#msjb">dekaśeyaś ca</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kravyān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">travya</rdg></app>
. <app><lem type="emn">nairr̥takauṇapau</lem><rdg wit="#edlc">nairr̥taḥ kauṇapaḥ</rdg><rdg
wit="#msja">nevr̥tatonapaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">nenr̥tahonapaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">nenr̥ta,
tonapaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="e"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">yātudhānaś</lem><rdg wit="#msja">yatudhānāś</rdg><rdg
wit="#msjb">yatudhānaś</rdg><rdg wit="#msjc">yatudhanaś</rdg></app>
4610 ca
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">vikhyātāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">vikyatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">vīkyatīḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="f"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">klībe</lem><rdg wit="#msja">klivai</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">klīve</rdg></app>
. dve
. <app><lem wit="#edlc #msja">yāturakṣasī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">yaturakṣasiḥ</rdg><note>All
existing Javanese mss. sources agree on the insertion of the half-stanza on Ursa Major
here, probably due to the similarity between <foreign>yāturakṣasī</foreign> and <foreign>rākṣasa
ika, 10</foreign>. LC omits it without indicating its presence in <ptr target="#msja"/>.
The half-stanza is not relevant here and therefore I follow LC in suppressing it from
my edition. As for the half-stanza found in the three mss., it is as follows:
4615 <foreign>r̥ṣayaḥ saptadhisadbhiḥ</foreign>, <foreign>smutaḥ sitra</foreign><pb
n="30r" edRef="#msja"/><foreign>sśikaṇḍinaḥ</foreign> <ptr target="#msja"/>,
. <foreign>r̥ṣayaḥ saptadhīsadbhiḥ</foreign>, <foreign>smutaḥ citraśikaṇḍinaḥ</foreign>
<ptr target="#msjb"/>,
. <foreign>r̥ṣayaḥ saptadhiṣadbiḥ</foreign>, <foreign>smataḥ citraśikaṇḍinaḥ</foreign>
<ptr target="#msjc"/>.</note></app>.</l>
.</lg>
.
4620
.<!--% #edlc %-->
.<!--% yātudhānaś ca vikhyātaḥ, klībe dve yāturakṣasī.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% yatudhānāś ca vikyatiḥ, klivai dve yāturakṣaśi, r̥ṣayaḥ saptadhisadbhiḥ, smutaḥ
sitra[30r]sśikaṇḍinah. %-->
4625<!--% #msjb %-->
.<!--% yatudhānaś ca vikyatiḥ, klīve dve yaturakṣasiḥ, r̥ṣayaḥ saptadhīsadbhiḥ, smutaḥ
citraśikaṇḍinaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% yatudhanaś ca vīkyatīḥ, klīve dve yaturakṣasiḥ, r̥ṣayaḥ saptadhiṣadbiḥ, smataḥ
citraśikaṇḍinaḥ. %-->
.<!--% %-->
4630
.<!--% naktañcara, anyujana, kravyada, kṣanadācara, rakṣaśa, nekaśeya, trava, nenr̥ta,
konapa, yatudhana, kunaṅ ika yatu, mvaṁ rakṣaśa, napuṅśakaliṅga, ṅarani rakṣasa ika,
10. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% naktañcara, anyajana, kravyadha, kṣaṇadhacāra, rakṣasa, nekaśeya, trava, nenr̥ta,
konapa, yatudhāna, kunaṅ hikaṅ yatu, marakṣasa, nāpuṅśakaliṅga hika, ṅaraniṅ rakṣa[24r]sa,
i, 10. %-->
.<!--% #msjc %-->
4635<!--% naktañcara, anyajana, kravyada, kṣaṇadacara, rakṣaṣa, nekaśeya, trava, nenr̥ta,
konapa, yatudaṇa, kunaṅ hikaṅ yatuḥ, mvaṅ rakṣas ca, napuṅśakaliṅga hika, ṅarani rakṣasa,
ika, 10. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.18.03" n="2">
.naktañcara, <app><lem type="emn">puṇyajana</lem><rdg wit="#edlc">hanyajana</rdg><rdg
wit="#msja">anyujana</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">anyajana</rdg></app>, kravyāda, kṣaṇadācara,
rākṣasa, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">naikaṣeya</lem><rdg wit="#edlc">nikaṣātmaja</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kravyān</lem><rdg wit="#edlc">kravyād</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">trava</rdg><note>LC overlooks <foreign>trava</foreign> in <ptr target="#msja"/>,
making <foreign>kravyād</foreign> as his conjectural reading.</note></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">nairr̥ta</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">nenr̥ta</rdg></app>,
kauṇapa, yātudhāna, kunaṅ ikaṅ yātu <app><lem wit="#edlc" type="emn">mvaṅ rakṣas</lem><rdg
wit="#msja">mvaṅ rakṣaśa</rdg><rdg wit="#msjb">marakṣasa</rdg><rdg wit="#msjc">mvaṅ
rakṣassa</rdg></app>, napuṅśakaliṅga <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ika</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silconj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="omitted" /></rdg></app>,
ṅaraniṅ <label type="headword">rākṣa<pb n="24r" edRef="#msjb" />sa</label> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num
value="12">12</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="10">10</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
4640 <app>
. <note>AK 1.1.59cd–60cd: <foreign>rākṣasaḥ kauṇapaḥ <seg type="highlight">kravyāt</seg> kravyādo’srapa āśaraḥ || rātriṁcaro rātricaraḥ karburo nikaṣātmajaḥ | yātudhānaḥ <seg type="highlight">puṇyajano</seg> nairr̥to yāturakṣasī ||</foreign></note>
. <note>
. Amarapadavivr̥ti–AK.1.1.60-61
. <foreign>rākṣasa iti—rakṣa eva rākṣasaḥ | kuṇapaṁ śavamattīti kauṇapaḥ | koṇaṁ pātīti vā | kravyaṁ māṁsamattīti kravyāt | kravyādaśca | ’ada bhakṣaṇe’ | asraṁ raktaṁ pibatīti asrapaḥ | ’pā pāne’ | aśrapa iti pāṭhe bhakṣyamāṁsaṁ na śrapayati na pacatītyaśrapaḥ | ’śrā pāke’ | asura eva āsuraḥ | asūn prāṇān rātīti vā | ’rā ādāne’ | āśr̥ṇātīti āśaro vā | ’śṝ hiṁsāyām’ | rātrau caratīti rātriṁcaraḥ | rātricaraśca | ’cara gatibhakṣaṇayoḥ’ | karburavarṇatvāt karburaḥ | kr̥ṇāti hinastīti vā karburaḥ | ’kr̥̄ hiṁsāyām’ | nikaṣāyā ātmajaḥ nikaṣāmajaḥ | nikaṣānāma rakṣomātā | yātūni yātanāḥ tīvravedanā dhīyanta asminniti yātudhānaḥ | yātunā dhīyate’treti vā | viruddhalakṣaṇena puṇyavān janaḥ puṇyajanaḥ | nirr̥terapatyaṁ nairr̥taḥ | yāti rakṣāṁsi yātu | yātuśabdaḥ ukārāntaḥ | ’yā prāpaṇe’ | rakṣyate’smāt jagaditi rakṣaḥ | ’rakṣa pālane’ | nairr̥tanāmāni ||</foreign></note>
4645 <note>
. Amarapadaparijata–AK.1.1.60-61
. <foreign>rākṣasaḥ—nikaṣātmajaḥ | kīkasātmaja iti pāṭhāntaram | yātudhānaḥ—yāturakṣasī | nairr̥tanāmāni | anuktam—’palaṁkaṣo rātrimaṭo rātryaṭo jalalohitaḥ’ | etāni ca ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 73: <foreign>yātūni yātudhānāḥ kravyādā rākṣasāś ca rakṣāṁsi | naktañcaranair̥takauṇapās
tathā naikaṣeyāḥ syuḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 187: <foreign>syād rākṣasaḥ <seg type="highlight">puṇyajano</seg> nr̥cakṣā
yātv āśaraḥ kauṇapayātudhānau | rātriṁcaro rātricaraḥ palādaḥ kīnāśarakṣo nikasātmajāś
ca ||</foreign></note>
4650 <note>ŚRĀk 120cd: <foreign>āśarakauṇapakarburarākṣasarātriṁcarāsr̥kpāḥ ||</foreign></note>
. <note><foreign><seg type="highlight">puṇyajana</seg>yātudhānakravyāt kravyādapuruṣādāḥ
| naikaṣeyo rātricaro nairr̥to yāturakṣasī ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
4655
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.19" n="19"><head>The Names of Ursa Major</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% r̥ṣayaḥ saptavidvadbhiḥ, smr̥tāś citrāḥ śikhaṇḍinaḥ. %-->
4660<!--% #msja %-->
.<!--% r̥ṣayā saptadhipadbiḥ, smutaḥ citra sikāṇḍinaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% r̥ṣayaḥ saptadhipadbiḥ, smutaḥ citra śikaṇḍinaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
4665<!--% r̥ṣayaḥ saptadhipadbhīḥ, smataḥ citra śikhaṇḍinaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.19.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">r̥ṣayaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">r̥ṣayā</rdg></app> sapta
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">vidvadbhiḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">dhipadbiḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">dhipadbhīḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">smr̥tāś</lem><rdg wit="#msja #msjb">smutaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">smataḥ</rdg></app>
4670 <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">citraśikhaṇḍinaḥ</lem><rdg wit="#edlc">citraḥ
śikhaṇḍinaḥ</rdg><!--<rdg wit="#msja">citrasikāṇḍinaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">citraśikaṇḍinaḥ</rdg>--></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% tuni saṅ saptaṣir, citraśikaṇḍi ṅaranira, li mahāmuruṣa. %-->
4675<!--% #msjb %-->
.<!--% kunaṅ saṅ saptarṣī, cītraśikaṇḍī ṅaranira, li mahāpuruṣa. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kunaṅ saptarṣī, citraśikaṇḍī ṅaranika, li mahāpuruṣa. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.19.02" n="2">
4680kunaṅ saṅ saptarṣi, citraśikhaṇḍī <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaranira</lem><rdg
wit="#msjc">ṅaranika</rdg></app>, <app><lem type="emn">liṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">li</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">mahāpuruṣa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">mahāmuruṣa</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.2.27ab: <foreign>saptarṣayo marīcyatrimukhāś <seg type="highlight">citraśikhaṇḍinaḥ</seg>
|</foreign></note>
4685 <note>AbhRM 50ab: <foreign>saptarṣayas tu vidvadbhiḥ smr̥tāś <seg type="highlight">citraśikhaṇḍinaḥ</seg>
|</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
4690<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.20" n="20"><head>Synonyms of Scholar</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% dhīro ‘bhirūpaḥ sūriḥ san, vidvān dhīmān vicakṣaṇaḥ, labdhavarṇo manīṣī ca,
vipaścit kovidaḥ kaviḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
4695<!--% dhiro bhirūpo śuri ṣan, vidvan dhiman vicakṣaṇaḥ, labdavarṇo manisaś ci, vipaścit
koviduḥ kaviḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% ḍiro bhīrupo suri san, vidvan dhīman vicakṣaṇaḥ, labdavarṇo maniśiś ca, vipaścīt
tovidhuḥ kaviḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% dhiro bhirupo suri san, vidvan dhiman vicakṣaṇaḥ, labdavarṇo maniśīś ca, vipaścit
kovidhuḥ kaviḥ. %-->
4700<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.20.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">dhīro</lem><rdg wit="#msja
#msjc">dhiro</rdg><rdg wit="#msjb">ḍiro</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">’bhirūpaḥ</lem><rdg wit="#msja">bhirūpo</rdg><rdg wit="#msjb">bhīrupo</rdg><rdg wit="#msjc">bhirupo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">sūriḥ</lem><!--<rdg wit="#msja">śuri</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">suri</rdg></app>
. san,</l>
4705<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">vidvān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vidvan</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">dhīmān</lem><rdg wit="#msja #msjc">dhiman</rdg><rdg
wit="#msjb">dhīman</rdg></app>
. vicakṣaṇaḥ,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">labdhavarṇo</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">labdavarṇo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">manīṣī ca</lem><rdg wit="#msja">manisaś ca</rdg><rdg
wit="#msjb">maniśiś ca</rdg><rdg wit="#msjc">maniśīś ci</rdg></app>,</l>
4710<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">vipaścit</lem><rdg wit="#msjb">vipaścīt</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">kovidaḥ</lem><rdg wit="#msja">koviduḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">tovidhuḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kovidhuḥ</rdg></app>
. kaviḥ.</l>
.</lg>
.
4715<!--% #edlc %-->
.<!--% sudhīḥ surūpo matimān, saṅkhyāvān paṇḍito budhaḥ, prāptarūpaḥ kr̥tī kr̥ṣṭiḥ,
prājño doṣajña eva ca. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% sudi śurūpā matīman, saṅkyavan paṇḍito vr̥dha, praptarūpaḥ kr̥ti kr̥ṣṭiḥ, prajño
dośajña haiva ca. %-->
.<!--% #msjb %-->
4720<!--% sudhīḥ śurupa matiman, śaṅkyavan paṇḍito vr̥ddhaḥ, praptarupaḥ kr̥tī kr̥ṣṭīḥ,
prajñā dośajñā heva ca %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% sudhiḥ surupa matiman, śaṅkyavan paḥṇḍito vr̥ddhaḥ, praptarupaḥ kr̥ti truṣṭi,
prajña dośajña heva ca. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.20.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">sudhīḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">sudi</rdg></app>
4725 <app><lem wit="#edlc" type="emn">surūpo</lem><rdg wit="#msja">śurūpā</rdg><rdg
wit="#msjb">śurupa</rdg><rdg wit="#msjc">surupa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">matimān</lem><rdg wit="#msja">matīman</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">matiman</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">saṅkhyāvān</lem><rdg wit="#msja">saṅkyavan</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śaṅkyavan</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">paṇḍito</lem><rdg wit="#msjc">paḥṇḍito</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">vr̥ddhaḥ</lem><rdg wit="#edlc">budhaḥ</rdg><rdg wit="#msja">vr̥dha</rdg></app>,</l>
4730<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">prāptarūpaḥ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">praptarupaḥ</rdg></app>
. kr̥tī
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kr̥ṣṭiḥ</lem><rdg wit="#msjc">truṣṭi</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">prājño</lem><rdg wit="#msjb">prajñā</rdg><rdg
wit="#msjc">prajña</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">doṣajña</lem><rdg wit="#msja #msjc">dośajña</rdg><rdg
wit="#msjb">dośajñā</rdg></app>
4735 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">eva</lem><rdg wit="#msja">haiva</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">heva</rdg></app>
. ca.</l>
.</lg>
.
.
4740<!--% dhīra, abhirūpa, śuri, san, vidhvan, dhiman, vicakṣaṇa, labdavarṇna, manisi,
vipaścit, kovidhuḥ, kavi, śudhi, śurūpa, matiman, śaṅkyavan, paṇḍita, vudha, praptarūpa,
kr̥ti, kr̥ṣṭi, prajñā, dośa, jñā, kr̥to, mr̥dhu, śanta, satya, satvika, yati, nibrata,
yativara, munindra, dyaya, dyayi, śantatma, kr̥panu, kaśali, dharmaśu, dharmmatma,
vakta, vivakṣaṇa, paścitta, jñāṇavat, śramaṇa, cittajñā, muniti, vipañca[30v]t, praṇo,
paṇḍya, muniśvara, yogi, dharmmajñā, viku, r̥ṣi, bhikṣu, bhujaṅga, kalyaṇadharmma,
vudha pati, mahāmuni, yatīndra, bhikṣuka, tapaśa, ṅaran saṅ paṇḍita ika, 30. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% dīra, abhirupa, surī, vidvan, dhīman, vicakṣaṇa, labdavarṇna, manisī, vipaścit,
kovīdhuḥ, kavī, sudhī, surupa, matīman, śaṅkyavan, paṇḍita, vudha, praptarupa, kr̥tī,
kr̥ṣṭī, prajña, dośa, i, kr̥to, mr̥dhu, śanta, śatya, śatvīka, yatī, nabrata, yatīvara,
munindra, dhyaya, dhyayī, santatma, kr̥panu, kaśalī, dharmasu, dharmmatma, vakta,
cavicakṣaṇa, paścīt, jñāṇavat, śrammaṇa, cittājñā, munītī, vipañcat, praṇo, paṇḍya,
muniśvara, yogī, dharmmajñā, viku, r̥ṣī, bhiksuka, bhujaṅga, kalyaṇadharmma, ṅaran
saṅ paṇḍīta, i, 57. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% dhira, abhīrupa, suri san, vidvan, dhiman, vicakṣaṇa, labdavarṇna, manisi, vīpaścit,
kovīdhuḥ, kavī, sudi, surupa, matiman, śaṅkyavan, paṇḍita, vuda, praptarupa, kr̥ti,
truṣṭi, prajña, dośajña, kr̥to, mr̥dhu, śanta, śatya, śatvi, tivara, munindra, dhyaya,
dhyayī, santatma, kr̥panu, kaśalī, dharmasu, dharmatma, vakta, vicakṣaṇa, paṇḍitta,
jñaṇavan, śrammaṇa, cittajña, munīti[5+]praṇo, paṇḍya, muniśvara, yogi, dharmajña,
viku, r̥ṣi, bīkṣuka, bhujaṅga, kalyanadharma, ṅaran ṣaṅ paṇḍita, ika, 57. %-->
4745<p xml:id="candrakirana_21.20.03" n="3">
.dhīra, abhirūpa, sūri, <app><lem wit="#msja #msjc">san</lem><rdg wit="#edlc">sat</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, vidvān, dhīmān, vicakṣaṇa, labdhavarṇa,
manīṣī, vipaścit, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kovidah</lem><rdg wit="#msja">kovidhuḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kovīdhuḥ</rdg></app>, kavi, sudhī, surūpa, matimān, saṅkhyāvān,
paṇḍita, <app><lem type="emn">vr̥ddha</lem><rdg wit="#edlc">budha</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">vudha</rdg><rdg wit="#msjc">vuda</rdg></app>, prāptarūpa, kr̥tī, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">kr̥ṣṭī</lem><rdg wit="#msjc">truṣṭi</rdg></app>, prājña, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc">doṣajña</lem><rdg wit="#msjb" cause="graphic">dośa, i</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="norm">kr̥ta</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kr̥to</rdg></app>,
mr̥du, śānta, satya, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sāttvika, yati</lem><rdg wit="#msjc">śatvi</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja">nibrata</lem><rdg wit="#edlc"><supplied reason="omitted">mu</supplied>nibrata</rdg><rdg
wit="#msjb">nabrata</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">yativara</lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">tivara</rdg></app>,
munīndra, dhyāya, dhyāyī, śāntātmā, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥pālu</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kr̥panu</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kuśalī</lem><rdg
wit="#msja">kaśali</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">kaśalī</rdg></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc">dharmasū</lem><rdg wit="#edlc">dharmadhū</rdg><note>LC misreads <foreign>dharmasū</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>dharmadhū</foreign>.</note></app>, dharmātmā,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">pra</supplied>vaktā</lem><rdg wit="#edlc">bhakta</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">vakta</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vicakṣaṇa,
paṇḍita</lem><rdg wit="#msjb">cavicakṣaṇa, paścīt</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjc">jñānavān</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb">jñāṇavat</rdg></app>,
śramaṇa, cittajña, <app><lem rend="check" type="emn">munīśa</lem><rdg wit="#edlc">manīṣī</rdg><rdg
wit="#msja">muniti</rdg><rdg wit="#msjb">munītī</rdg><rdg wit="#msjc">munīti</rdg></app>,
<app><lem type="emn">viprarṣi</lem><rdg wit="#edlc">vipaścit</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">vipañcat</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app><pb n="30v"
edRef="#msja" break="no"/>, <app><lem type="emn">prāṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">praṇo</rdg></app>, paṇḍya, munīśvara, yogī, dharmajña, viku, r̥ṣi, <app><lem
wit="#edlc #msja">bhikṣu</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhiksuka</rdg></app>, bhujaṅga,
kalyāṇadharma, <app><lem wit="#edlc #msja">budha, pati, mahāmuni, yatīndra, bhikṣuka,
tāpasa</lem><note type="altLem">budha ... tāpasa</note><rdg wit="#msjb #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, ṅaran <label type="headword">saṅ paṇḍita</label> <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="60">60</num></lem><rdg wit="#edlc #msja"><num value="30">30</num></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="57">57</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
4750<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.21" n="21"><head>Synonyms of Enemy and Gambler</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% dviṣan dasyuḥ sapatno ’riḥ, vipakṣārātiśatravaḥ, paripanthyahitāmitrā, ripudveṣaṇavairiṇaḥ.
%-->
.<!--% #msja %-->
4755<!--% dvisvan dasyuḥ sapatnariḥ, vipakṣaritiśatravaḥ, paripantyāhitamitraḥ, ripadveśanaveriṇaḥ.
%-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% dvinda dyasya sapatariḥ, vipakṣaritīśatravaḥ, paripatyahitamītraḥ, ripudveśaṇaḥ
veriṇaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% dhisan dhasusapatnariḥ, vipakṣaritīśatravaḥ, parīpatyahikamitraḥ, ripudveṣaṇaveriṇaḥ.
%-->
4760<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.21.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">dviṣan</lem><rdg wit="#msja">dvisvan</rdg><rdg
wit="#msjb">dvinda</rdg><rdg wit="#msjc">dhisan</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">dasyuḥ sapatno</lem><rdg wit="#msja">dasyuḥ sapatna</rdg><rdg wit="#msjb">dyasyasapata</rdg><rdg wit="#msjc">dhasusapatna</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">’riḥ</lem><rdg wit="#edlc">’rir</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vipakṣārātiśatravaḥ</lem><rdg wit="#msja">vipakṣaritiśatravaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vipakṣaritīśatravaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja">paripanthyahitāmitrāḥ</lem><rdg wit="#edlc">paripanthyahitāmitrā</rdg><rdg
wit="#msjb">paripatyahitamītraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">parīpatyahikamitraḥ</rdg></app>,</l>
4765<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjc">ripudveṣaṇavairiṇaḥ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">ripadveśanaveriṇaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">ripudveśaṇaḥ
veriṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4770<!--% pratipakṣābhighātidviḍ, jighāṁsudurhr̥do ’samāḥ, dhr̥tākṣadhūrtakitavā, dyūtakar
ākṣadevinaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% pratipakṣabhiyatidviṭ, jighaṅśudūhr̥tdo samaḥ, dhr̥takṣaḥdhurttakitavaḥ, dyuttakar
akṣavedhinaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pratipakṣabhīyatīdviṭ, jighaṁśudurhr̥do samaḥ, ḍr̥dakṣaḥdurttakītavaḥ, dyutakar
akṣa[24v]vedhīnaḥ. %-->
4775<!--% #msjc %-->
.<!--% pratipakṣabhiyatidviṭ, jighaṁśudurhr̥do samaḥ, dhr̥dakṣa[5+][24v], dyutakar
akṣavedhina. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.21.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem type="emn">pratipakṣo ’bhighātī dviḍ</lem><rdg wit="#edlc">pratipakṣābhighātidviḍ</rdg><rdg wit="#msja #msjc">pratipakṣabhiyatidviṭ</rdg><rdg wit="#msjb">pratipakṣabhīyatīdviṭ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">jighāṁsuṣ durhr̥do</lem><rdg wit="#edlc">jighāṁsudurhr̥do</rdg><rdg wit="#msja">jighaṅśudūhr̥tdo</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">jighaṁśudurhr̥do</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">’samaḥ</lem><rdg wit="#edlc">’samāḥ</rdg></app>,</l>
4780<l n="c"><app><lem type="emn">dhr̥tākṣadhūrtakitavāḥ</lem><rdg wit="#edlc">dhr̥tākṣadhūrtakitavā</rdg><rdg
wit="#msja">dhr̥takṣaḥ dhurtakitavaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">ḍr̥dakṣaḥ durtakītavāḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">dhr̥dakṣa<gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/></rdg></app><pb
n="24v" edRef="#msjc" break="no"/>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">dyūtakarākṣa<pb n="24v" edRef="#msjc"/>devinaḥ</lem><rdg
wit="#msja">dyutakarakṣavedhinaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">dyutakarakṣavedhīnaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">dyutakarakṣavedhina</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4785<!--% dvasan, daśya, sapatna, hari, vipakṣa, hariti, śatru, paripanti, ahita, ripu,
dveśaṇa, veri, prati⌈pakṣa, dviṭ, jighaṅśu, asama, duhr̥dha, ṅaraniṅ musuh ika, 19.
%-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% dvisan, dadyasyaḥ, sapatna, harī, vipakṣa, aritī, śatru, paripātī, ahata, ripu,
dveśaṇa, verī, pratīpakṣa, dviṭ, jighaṅśu, durhr̥ddha, asama, ṅaraniṅ musuḥ, i, 18.
%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% dvisan, dhadyasya, sapatna, hari, vipakṣa, ariti, śatru pa, ripati, ahita, ripu
dveṣaṇa, veri, pratipakṣa, dviṭ, jighaṅśu, durhr̥ddha, asama, ṅaranī muṅsuḥ, ika,
18. %-->
4790<p xml:id="candrakirana_21.21.03" n="3">
.dviṣan, <app><lem wit="#edlc" type="emn">dasyu</lem><rdg wit="#msja">daśya</rdg><rdg
wit="#msjb">dadyasyaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">dhadyasya</rdg></app>, sapatna, ari, vipakṣa,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">arāti</lem><rdg wit="#msja">hariti</rdg><rdg wit="#msjb">aritī</rdg><rdg
wit="#msjc">ariti</rdg></app>, śatru, <app><lem wit="#edlc #msja">paripanthī</lem><rdg
wit="#msjb">paripātī</rdg><rdg wit="#msjc">pa, ripati</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc">ahita</lem><rdg wit="#msjb">ahata</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">amitra</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, ripu, dveṣaṇa, vairī, pratipakṣa, <app><lem
wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">abhighātī</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, dviṭ, jighāṅsu, <app><lem
wit="#msjb #msjc">durhr̥da, asama</lem><rdg wit="#edlc" cause="transposition">asama,
durhr̥d</rdg><rdg wit="#msja" cause="transposition">asama, duhr̥dha</rdg></app>, ṅaraniṅ
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">musuh</label></lem><rdg
wit="#msjc">muṅsuh</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja"><num value="19">19</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="18">18</num></rdg></app>.
.</p>
.
.
4795<!--% kunaṅ hikaṅ dr̥takṣa, dhurtta, kitava, dyuttakāra, akṣajivi, ṅaraniṅ botoḥ nithā
ika, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kunaṅ ikaṅ dr̥dakṣa, durtta, dyuttakara, akṣajivī, ṅaraniṅ botoḥ nita, i, 6.
%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kunaṅ hikaṅ dr̥dakṣa, durtta, dyuttakāra‚ akṣajivi, ṅaranī botoḥ nita[5+]. %-->
4800<p xml:id="candrakirana_21.21.04" n="4">
.kunaṅ ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja">dhr̥tākṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dr̥dakṣa</rdg></app>,
dhūrta, <app><lem wit="#edlc #msja">kitava</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
dyūtakara, <app><lem type="emn">akṣadevī</lem><rdg wit="#edlc">akṣajīvī</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">akṣajivi</rdg><rdg wit="#msjb">akṣajivī</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">botoh
nita</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><num
value="6">6</num></lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
4805<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.22" n="22"><head>Synonyms of Bird</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% pataṅgah patagaḥ pakṣī, patraratho ’tha nīḍajaḥ, patrī patatrī śakuniḥ, śakuntaḥ
śalabhas tathā. %-->
.<!--% #msja %-->
4810<!--% pataṅga patatapākṣiḥ, patraratho dha nidhajaḥ, patrī patatrī śakuniḥ, śakunta
śalabhapatan. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pataṅgaḥ patataḥpakṣīḥ, patraratho dha nidhajaḥ, patrī patatrī śakunīḥ, śakuntaḥ
śalabhapatan.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% pataṅgaḥ patatapakṣi, patrarato dhu nīcajaḥ, patri patatri śakuṇiḥ, śakuntaḥ
śalabaṣatan. %-->
4815<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.22.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pataṁgaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">pataṅga</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">patagaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">patata</rdg><rdg
wit="#msjb">patataḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc">pakṣī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">pākṣiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">pakṣīḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">pattraratho</lem><rdg wit="#msjc">patrarato</rdg></app>
4820 <app><lem wit="#edlc" type="emn">’tha</lem><rdg wit="#msja #msjb">dha</rdg><rdg wit="#msjc">dhu</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">nīḍajaḥ</lem><rdg wit="#msjc">nīcajaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">pattrī patatrī</lem><rdg wit="#msjc">patri
patatri</rdg></app>
. śakuniḥ,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">śakuntaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">śakunta</rdg></app>
4825 <app><lem type="emn">śalakas tathā</lem><rdg wit="#edlc">śalabhas tathā</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">śalabha patan</rdg><rdg wit="#msjc">śalaba ṣatan</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
4830<!--% vihaṅgo vihago vājir, vihāyāś ca vihaṅgamaḥ, viṣkiro vikiro viś ca, nagaukāḥ
syāc ca naikajaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% vihaṅgo vihagaḥ vaji, vihayaś ca vihaṅgamaḥ, vistiro vikiro viś ca, nagotaḥ
sya na nekajaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vīhaṅgo vihaṅgaḥ vajī, vihayaś ca vihaṅgamaḥ, vistiro vikhiro viś ca, nāgotaḥ
syaḥ na nekajaḥ.%-->
4835<!--% #msjc %-->
.<!--% vihaṅgo vihaṅgaḥ vajī, vihayaś ca vi⌈haṅgamaḥ, vistiro vikīro viś ca, naggotaḥ
sya na nekajah. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.22.02" n="2">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">vihaṁgo</lem><rdg wit="#msjb">vīhaṅgo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">vihago</lem><rdg wit="#msja">vihagaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vihaṅgaḥ</rdg></app>
4840 <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">vājī</lem><rdg wit="#edlc">vājir</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">vihāyāś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vihayaś</rdg></app>
. ca vihaṁgamaḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">viṣkiro</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vistiro</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">vikiro</lem><rdg wit="#msjc">vikīro</rdg></app>
4845 viś ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">nagaukāḥ</lem><rdg wit="#msja">nagotaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">nāgotaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">nagotaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">syāc ca</lem><rdg wit="#msja #msjc">syana</rdg><rdg
wit="#msjb">syaḥna</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">naikajaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">nekajaḥ</rdg><note>LC
misreads <foreign>nekaja</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>neḥkajaḥ</foreign>.</note></app>.</l>
.</lg>
4850
.
.<!--% pataga, pataṅga, pakṣi, patraratha, dhanidhaja, patrī, patatrī, śakuṇi, śakunta,
vihaṅga, vihaga, vaji, vihaya, [31r]vihaṅgama, vistira, navi, nagota, nekaja, ṅaraniṅ
manuk hika, 20. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pataṅga, pakṣī, patraratha, dhanidhaja, patrī, patatrī, śakuṇī, śakuntaḥ, vihaṅga,
vihaga, vajī, vihaya, vihaṅgama, viskira, vikāra, vi, nagota, nekaja, ṅaraniṅ manuk,
i, 20. %-->
4855<!--% #msjc %-->
.<!--% pataṅga, pataga, pakṣī, patraratha, dhanidhaja, patri, patatri, śakuṇi, śakunta[5+]haga,
vajī, vīhaya, vihaṅgama, viskira, vikara, vi nagota, nekaja, ṅarani manuk, hika, 20.
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.22.03" n="3">
.<app><lem wit="#msjc">pataṅga, pataga</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="transposition">pataga,
pataṅga</rdg><rdg wit="#msjb" cause="haplography">pataṅga</rdg></app>, pakṣī, pattraratha,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">nīḍaja</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dhanidhaja</rdg></app>,
pattrī, patatrī, śakuni, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">śakunta</lem><rdg
wit="#msjb">śakuntaḥ</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">śalaka</supplied></lem><rdg
wit="#edlc"><supplied reason="omitted">śalabha</supplied></rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vihaṅga,
vihaga</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>haga</rdg></app>,
vājī, vihāya,<pb n="31r" edRef="#msja" break="no"/> vihaṅgama, <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">viṣkira</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">vistira</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">vikira</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjb">vikāra</rdg><rdg wit="#msjc">vikara</rdg></app>, vi, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">nagauka</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">nagota</rdg></app>, naikaja,
ṅaraniṅ <label type="headword">manuk</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="20">20</num>.
.</p>
4860<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>VaiJ 2.3.4: <foreign><seg type="highlight">śalako</seg> vikiras tuṇḍī nīḍajo
vātagāmyapi | pakṣipotastu cillākaś caṁpukaḥ pīlukāvaṭau ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
4865</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.23" n="23"><head>Synonyms of Snake</head>
.
.<!--% #edlc %-->
4870<!--% bhujaṅgo bhujagaḥ sarpo, dandaśūko bhujaṅgamaḥ, āśīviṣo viṣadharaḥ, pr̥dākuḥ
śvasanāśanaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% bhujaṅgo bhujaṅgaḥ sarpaḥ, ḍaśuko bhujaṁgamaḥ, aśivipo viṣadharaḥ, pradākuḥ
śvasanāśānaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% bhujaṅgo, bhujaṅgaḥ sarpaḥ, ḍaṇḍaśukoṁ bhujaṁgamaḥ, aśiviṣo viṣādharaḥ, pradakuḥ
śvaṣaṇāṣaṇaḥ. %-->
4875<!--% #msjc %-->
.<!--% bhujaṅgo bhujaṅga sarpaḥ, daṇḍaśuko bujaṅgama, aśiviṣo viṣadharaḥ, pradakuḥ
śaṣaṇaṣaṇaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.23.01" n="1">
.<l n="a">bhujaṁgo
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhujagaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb">bhujaṅgaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">bhujaṅga</rdg></app>
4880 <app><lem wit="#edlc" type="norm">sarpo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sarpaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">dandaśūko</lem><rdg wit="#msjb">ḍaṇḍaśukoṅ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">bhujaṁgamaḥ</lem><rdg wit="#msjc">bujaṅgama</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">āśīviṣo</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">aśivipo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">viṣadharaḥ</lem><rdg wit="#msjb">viṣādharaḥ</rdg></app>,</l>
4885<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">pr̥dākuḥ</lem><rdg wit="#msja">pradākuḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pradakuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">śvasanāśanaḥ</lem><rdg wit="#msjc">śaṣaṇaṣaṇaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4890<!--% #edlc %-->
.<!--% kākodaras cakṣuḥśravā, urago guḍhapāt phaṇī, sarīsr̥po dvijihvaś ca, mato bhogī
ca pannagaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% katodharaḥ cakṣuśravaḥ, urago guphapak ṣalī, sāri[7+], mato bhogiś ca pannagaḥ.
%-->
.<!--% #msjb %-->
4895<!--% kakodhāraḥ cakṣuśravaḥ, urago gupāpat phalī, sārīśrapo dvijīhvaś ca, mato bhogīś
ca panagaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kakodharaḥ cakṣuḥśravaḥ, urago gupupat palī, sarīścapo dvijihvaś caḥ, mato bogīś
ca panaga. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.23.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kākodaras</lem><rdg wit="#msja">katodharaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">kakodhāraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kakodharaḥ</rdg></app>
4900 <app><lem wit="#edlc" type="norm">cakṣuḥśravā</lem><rdg wit="#msja #msjb">cakṣuśravaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">cakṣuḥśravaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b">urago
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">guḍhapāt phaṇī</lem><rdg wit="#msja">guphapak
ṣalī</rdg><rdg wit="#msjb">gupāpat phalī</rdg><rdg wit="#msjc">gupupat palī</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">sarīsr̥po dvijihvaś ca</lem><rdg wit="#msja">sāri<gap
reason="lost" unit="character" quantity="6"/></rdg><rdg wit="#msjb">sārīśrapo dvijīhvaś
ca</rdg><rdg wit="#msjc">sarīścapo dvijihvaś caḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">mato
4905 <app><lem wit="#edlc" type="norm">bhogī</lem><rdg wit="#msja">bhogiś</rdg><rdg
wit="#msjb">bhogīś</rdg><rdg wit="#msjc">bogīś</rdg></app> ca
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pannagaḥ</lem><rdg wit="#msjc">panaga</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4910<!--% #edlc %-->
.<!--% darvīkaro maṇḍaliko, vyālo vyāḍaś ca kuṇḍalī, bileśayo dvidaśanaḥ, kr̥mibhuk
caiva jihmagaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% darvikaraḥ maṇḍalikaḥ, vyalo vyaḍaś ca kuṇḍali, viloyo dinadaś ceva, tramibhut
ceva jihmagaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
4915<!--% darvikaraḥ maṇḍalikaḥ, vyalo vyaḍaś ca kuṇḍalīḥ, viloye dhidaśaś cevaḥ, krīmībhut
ceva jīhmagaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% darvikaraḥ maṇḍalikaḥ vyalo vyadyaś ca kuṇḍaliḥ, vileye dhidaśaś cevaḥ, krimibuk
ceva jitmagaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.23.03" n="3">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">darvīkaro maṇḍaliko</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">darvikaraḥ maṇḍalikaḥ</rdg></app>,</l>
4920<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vyālo</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">vyalo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vyāḍaś</lem><rdg wit="#msjc">vyadyaś</rdg></app>
ca
. <app><lem wit="#edlc #msja">kuṇḍalī</lem><rdg wit="#msjb">kuṇḍalīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kuṇḍaliḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="conj">bile<supplied reason="omitted">kṣa</supplied>yo</lem><rdg
wit="#edlc">bileśayo</rdg><rdg wit="#msja">viloyo</rdg><rdg wit="#msjb">viloye</rdg><rdg
wit="#msjc">vileye</rdg></app>
. <app><lem type="emn">dvirasanaḥ</lem><rdg wit="#edlc">dvidaśanaḥ</rdg><rdg wit="#msja">dinadaś
ceva</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">dhidaśaś cevaḥ</rdg></app>,</l>
4925<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥mibhuk</lem><rdg wit="#msja">tramibhut</rdg><rdg
wit="#msjb">krīmībhut</rdg><rdg wit="#msjc">krimibuk</rdg></app> caiva
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">jihmagaḥ</lem><rdg wit="#msjc">jitmagaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4930<!--% bhujaṅga, bhujaga, sarpa, ḍaṇḍaśuka, bhujaṅgama, aśiviṣa, viṣadhara, pradhakuḥ,
śvasanaśana, kaikodhara, cakṣuḥ, śrava, urāga, guphat, phalī, sarīsr̥pa, dvijihva,
bhonagi, pannaga, darvikara, maṇḍalika, vyala, vyada, kuṇḍalī, vileyaḥ, dvidheśan,
krimibhut, jihmaga, sarpadhipa, dhaśr̥, nāga, bhaṅga, kr̥ṣibhut, uṣa, takṣaka, matrajihva
rodra, ahi, baśuki, pāṇi, kadhratanayaḥ, ṅaraniṅ kula hika, 40. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% bhujaṅga, bhujaga, sarpa, ḍaṇḍaśuka, bhujaṅgama, aśivīṣa, viṣadhara, pradakuh,
śvaṣaṇāṣanaḥ, kakodara, cakṣuśrava[25r], uraga, gupāpat, phalī, sāriśrapa, dvijīhva,
bhogī, pannaga, darvikara, maṇḍalīka, vyala, vyada, kuṇḍalī, vileyaḥ, dvidaśana, krīmibhut,
jihmaga, sarpadhīpa, dhaśra, naga, bhaṅga, kr̥ṣībhut, uṣa, takṣaka, matrajīva rodra,
ahī, bhaśukī, paṇī, kadrutanaya, ṅaraniṅ ula, ika, 40. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% bhujaṅga, bhujaga, sarpa, dhaṇḍaśuka, bhujaṅgamma, aśiviṣa, viṣadhara, pradakuḥ,
śvaṣaṇaṣanaḥ, kakodara, cakṣuśrava, ubaga, śupahat, phalī, sariśr̥pa,[25r] dvijihva,
cogī, paṇnarga, darvikara, maṇḍalīka, vyada, kuṇḍalī, vileyaḥ, dvīdaśana, krimibhut,
jīhmaga, sarpadhipa, dhaśra, naga, baṅga, kr̥ṣibhut, uya, takṣaka, matra, jiva rodra,
ahī, baśuki, paṇī, kadrutanaya, ṅaraniṅ hula hika, 40. %-->
4935<p xml:id="candrakirana_21.23.04" n="4">
.bhujaṅga, bhujaga, sarpa, dandaśūka, bhujaṅgama, āśīviṣa, viṣadhara, <app><lem type="emn">pr̥dāku</lem><rdg
wit="#edlc">pr̥dākuḥ</rdg><rdg wit="#msja">pradhakuḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">pradakuḥ</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">śvasanāśana</lem><rdg wit="#msjb">śvaṣaṇāṣanaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śvaṣaṇaṣanaḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">kākodara</lem><rdg
wit="#edlc">kākodara</rdg><rdg wit="#msja">kaikodhara</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja">cakṣuḥśravā</lem><!--<rdg wit="#msja">cakṣuḥ, śrava</rdg>--><rdg wit="#msjb
#msjc">cakṣuśrava</rdg></app><pb n="25r" edRef="#msjb" break="no"/>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">uraga</lem><rdg wit="#msjc">ubaga</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">gūḍhapat</lem><rdg wit="#msja">guphat</rdg><rdg wit="#msjb">gupāpat</rdg><rdg
wit="#msjc">śupahat</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">phaṇī</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">phalī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">sarīsr̥pa</lem><rdg
wit="#msjb">sāriśrapa</rdg></app>,<pb n="25r" edRef="#msjc" break="no"/> dvijihva,
<app><lem wit="#edlc #msjb">bhogī</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">bhonagi</rdg><rdg
wit="#msjc">cogī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pannaga</lem><rdg
wit="#msjc">paṇnarga</rdg></app>, darvīkara, maṇḍalika, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">vyāla</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, vyāḍa, kuṇḍalī,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">bile<supplied reason="omitted">kṣa</supplied>ya</lem><rdg
wit="#edlc">bileśayah</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vileyah</rdg></app>, <app><lem
type="emn">dvirasana</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">dvidaśana</rdg><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">dvidheśan</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kr̥mibhuk</lem><rdg
wit="#msja #msjc">krimibhut</rdg><rdg wit="#msjb">krīmibhut</rdg></app>, jihmaga,
sarpādhipa, <app><lem type="conj">sr̥dara</lem><rdg wit="#edlc">pādaśr̥</rdg><rdg
wit="#msja">dhaśr̥</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">dhaśra</rdg></app>, nāga, bhaṅga, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">kr̥mibhuk</lem><rdg wit="#msja #msjc">kr̥ṣibhut</rdg><rdg wit="#msjb">kr̥ṣībhut</rdg></app>,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ar</supplied>ūṣa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">uṣa</rdg><rdg wit="#msjc">uya</rdg></app>, takṣaka, <app><lem wit="#edlc
#msja">mātrajihva</lem><rdg wit="#msjb">matrajīva</rdg><rdg wit="#msjc">matra, jiva</rdg></app>,
rodra, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">ahi</lem><rdg wit="#edlc">ahir</rdg></app>,
bāsuki, phaṇī, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kadrutanaya</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">kadhratanayaḥ</rdg></app>, ṅaraniṅ <label type="headword">ula</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="39">39</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="40">40</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
.<app>
4940 <note>AbhRM 640–641ab: <foreign>viṣadharadandaśūkapavanāśanasarpasarīsr̥porugavyālabhujagabhujaṁgakumbhīnasapannaganāgabhoginaḥ
| ahiphaṇabhr̥tpr̥dākukākodarakañcukicakrigūḍhapād, <seg type="highlight">dvirasana</seg>kādraveyadarvīkarādr̥kśrutayo
bhujaṁgamāḥ || āśīviṣo dīrghapr̥ṣṭhaḥ kuṇḍalī jihmagaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
. <note>KDK p. 364.3: <foreign>phaṇādharaḥ phaṇadharaḥ phaṇāvānphaṇavānapi | bilavāsī
bilevāsī gūḍhapādo <seg type="highlight">bilekṣayaḥ</seg> ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
4945
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.24" n="24"><head>Synonyms of Kumāra I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% guho viśākhaḥ krauñcāriḥ, śaktibhr̥d barhivāhanaḥ, senānī śarajaḥ skandaḥ, kumāraḥ
ṣaṇmukho ’gnibhūḥ. %-->
4950<!--% #msja %-->
.<!--% guhe vimāko kroñcariḥ, śaktibhr̥t varthivahaḥ, śenāniḥ śaraja skandaḥ, kumaraḥ
sanmuko gnibhūḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% guho viṣako kroñcariḥ, śaktībhr̥t vitivavāhaḥ, śenani śarāja skandaḥ, kumaraḥ
ṣanmuko gnībhr̥ḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
4955<!--% guho viṣako kroñcariḥ, śaktibhr̥t, vitivavahaḥ, śenani śarāja skandaḥ, kumaraḥ
ṣanmuko ghnibhru. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.24.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">guho</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">guhe</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">viśākhaḥ</lem><rdg wit="#msja">vimāko</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">viṣako</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">krauñcāriḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kroñcariḥ</rdg></app>,</l>
4960<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">śaktibhr̥d</lem><rdg wit="#msja
#msjc">śaktibhr̥t</rdg><rdg wit="#msjb">śaktībhr̥t</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="conj">barhivāha<supplied reason="omitted">na</supplied>ḥ</lem><rdg
wit="#msja">varthivahaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">vitivavāhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">vitivavahaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">senānī śarajaḥ</lem><rdg wit="#msja">śenāniḥ
śaraja</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śenani śarāja</rdg></app>
. skandaḥ,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">kumāraḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">kumaraḥ</rdg></app>
4965 <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">ṣaṇmukho</lem><rdg wit="#msja">sanmuko</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">ṣanmuko</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">’gnibhūḥ</lem><rdg wit="#msjb">gnībhr̥ḥ</rdg><rdg wit="#msjc">ghnibhru</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
4970<!--% guha, viśaka, koñcariḥ, śaktibhr̥t, varthivahaḥ, śenā[31v]jiḥ, śarajaḥ, skanda,
sanmuka, agnibhr̥ḥ ṅaran saṅ kumara ika 11. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% guha, viṣaka, kroñcariḥ, śaktibhr̥t, vartivaha, śenajīḥ, śarajaḥ, skanda, ṣanmukha,
agnībhr̥ḥ, ṅaran saṅ kumara, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% guha, viśaka, kroñcariḥ, śaktībrut, vartivaha, śenajiḥ, śaraja skanda, ṣanmutka,
agnibdha, ṅaraṇī saṅ kumara hika, 11. %-->
4975<p xml:id="candrakirana_21.24.02" n="2">
.guha, viśākha, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">krauñcāri</lem><!--<rdg wit="#edlc">krauñcārih</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kroñcarih</rdg>--><rdg wit="#msja">koñcārih</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">śaktibhr̥t</lem><rdg wit="#msjc">śaktībrut</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="conj">barhivāha<supplied reason="omitted">na</supplied></lem><rdg
wit="#msja">varthivahaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vartivaha</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">senā<pb n="31v" edRef="#msja"/>nī</lem><rdg wit="#msja #msjc">śenajiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śenajīḥ</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjc">śaraja</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">śarajaḥ</rdg></app>, skanda, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">kumāra</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṣaṇmukha</lem><rdg wit="#msjc">ṣanmutka</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">agnibhū</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><!--<rdg
wit="#edlc">agnibhūh</rdg>--><rdg wit="#msja">agnibhr̥ḥ</rdg><rdg wit="#msjb">agnībhr̥ḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">agnibdha</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaran</lem><rdg
wit="#msjc">ṅaraṇī</rdg></app> <label type="headword">saṅ kumāra</label> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.1.39–40abcd: <foreign>kārtikeyo mahāsenaḥ śarajanmā ṣaḍānanaḥ | pārvatīnandanaḥ
skandaḥ senānīr agnibhūr guhaḥ || bāhuleyas tārakajidviśākhaḥ śikhivāhanaḥ | ṣāṇmāturaḥ
śaktidharaḥ kumāraḥ krauñcadāraṇaḥ |</foreign></note>
4980<note>AbhRM 19–20: <foreign>gaurīputraḥ ṣaṇmukhaḥ śaktipāṇiḥ, krauñcārātiḥ kārttikeyo
viśākhaḥ | skandaḥ svāmī tārakāriḥ kumāraḥ, senānīḥ syādagnibhūrbāhuleyaḥ || gāṅgeyo
brahmacārī ca guho varhiṇavāhanaḥ | mahāseno mahātejāḥ śarajanmā ca kathyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 208–209: <foreign>skandaḥ svāmī mahāsenaḥ senānīḥ śikhivāhanaḥ | ṣāṇmāturo
brahmacārī gaṅgomākr̥ttikāsutaḥ || dvādaśākṣo mahātejāḥ kumāraḥ ṣaṇmukho guhaḥ | viśākhaḥ
śaktibhr̥t krauñcatārakāriḥ śarāgnibhūḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
4985<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.25" n="25"><head>Synonyms of Yama</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% pretādhipaḥ pitr̥patiḥ, kīnāśaḥ śamano ’rkajaḥ, vaivasvataḥ samavartī, dharmarājo
yamo ’ntakaḥ.%-->
.<!--% #msja %-->
4990<!--% pretadhipaḥ pitr̥patiḥ, kinasaḥ samano rkajaḥ, ve[2+]taḥ samāvarthi, dharmarajo
yāmo stakaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pretadhīpaḥ pitr̥patiḥ, kinaṣaḥ samano rkajaḥ, vevasvataḥ samavirtī, dharmarajo
yama ntakaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% petradhipaḥ pitr̥patiḥ, kinaṣaḥ samano rkajaḥ, vevaśvataḥ samavirti, dharmarajo
yma ntataḥ. %-->
4995<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.25.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">pretādhipaḥ</lem><rdg wit="#msja">pretadhipaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">pretadhīpaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">petradhipaḥ</rdg></app>
. pitr̥patiḥ,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">kīnāśaḥ</lem><rdg wit="#msja">kinasaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kinaṣaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">śamano </lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">samano</rdg></app> ’rkajaḥ,</l>
5000<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vaivasvataḥ</lem><rdg wit="#msja">ve<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>taḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">samavartī</lem><rdg wit="#msjb">samavirtī</rdg><rdg
wit="#msjc">samavirti</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">dharmarājo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dharmarajo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">yamo</lem><rdg wit="#msjb">yama</rdg><rdg wit="#msjc">yma</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb">’ntakaḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">stakaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">ntataḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
5005
.
.<!--% pretadhipa, pritr̥pati, kanāśa, samanorkaja, vevasvata, samavitti, dharmmarāja,
antaka, ṅaran bhaṭāra yamā hika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pretadhīpa, pitr̥patī, kilaśa, samanokkaja, vevaśvata, samavirttī, dharmmarāja,
hantaka, ṅaran bhaṭarā yama, i, 9.%-->
5010<!--% #msjc %-->
.<!--% petrādhipa, pitr̥spatī, kinaṣa, samanorkaja, vevaśvat, samavirttī, dharmarāja,
hantaka, ṅaran bhaṭāra yama hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.25.02" n="2">
.pretādhipa, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pitr̥pati</lem><rdg wit="#msjc">pitr̥spatī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjc">kīnāśa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">kanāśa</rdg><rdg
wit="#msjb">kilaśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">śamana, arkaja</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">śamanorkaja</rdg><rdg wit="#msjb">samanokkaja</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">vaivasvata</lem><rdg wit="#msjc">vevaśvat</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">samavartī</lem><rdg wit="#msja">samavitti</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">samavirtī</rdg></app>, dharmarāja, antaka, ṅaran <label type="headword">bhaṭāra
yama</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="9">9</num>.
.</p>
5015<listApp type="parallels">
.<app>
.<note>AK 1.1.58–59ab: <foreign>dharmarājaḥ pitr̥patiḥ samavartī paretarāṭ | kr̥tānto yamunābhrātā śamano yamarāḍyamaḥ || kālo daṇḍadharaḥ śrāddhadevo vaivasvato ’ntakaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 71–72: <foreign>śamanaḥ samavartī ca pretapatiḥ pitr̥patiś ca kīnāśaḥ
| vaivasvataḥ kr̥tāntaḥ kālindīsodaraḥ kālaḥ || antako dharmarājaś ca yamo daṇḍadharo
hariḥ | dakṣiṇāśāpatiḥ sadbhiḥ śrāddhadevaś ca kathyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 184–185: <foreign>yamaḥ kr̥tāntaḥ pitr̥dakṣiṇāśāpretātpatir daṇḍadharo ’rkasūnuḥ | kīnāśamr̥tyū samavartikālau śīrṇāṅghriharyantakadharmarājāḥ || yamarājaḥ śrāddhadevaḥ śamano mahiṣadhvajaḥ | kālindīsodaraś cāpi dhūmorṇā tasya vallabhā ||</foreign></note>
5020</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.26" n="26"><head>Synonyms of Daitya</head>
5025
.<!--% #edlc %-->
.<!--% asurā danujā daityāḥ, pūrvadevāḥ suradviṣaḥ, ditijā dānavāś caiva, daiteyā danusudanāḥ.
%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% aśūraḥ dhanuja detyaḥ, pūrvadevaḥ śuraḥ dviśaḥ, ditijaḥ dhānavaś ceva, deteyā
dhanusudhana. %-->
5030<!--% #msjb %-->
.<!--% aśuraḥ dhanujaḥ detyaḥ, purvādevaḥ śuradviśaḥ, dītijaḥ dhānavaś cevaḥ, deteyaḥ
dhānuśudanaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% aśuraḥ dhanujaḥ detyaḥ, purvadevaḥ śuradviśaḥ, ditijaḥ dhanavaḥś cevaḥ, deteyaḥ
danuśudhinaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.26.01" n="1">
5035<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="norm">asurā danujā</lem><rdg wit="#msja">aśūraḥ
dhanuja</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">aśuraḥ dhanujaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">daityāḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">detyaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">pūrvadevāḥ</lem><rdg wit="#msja">pūrvadevaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">purvādevaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">purvadevaḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">suradviṣaḥ</lem><rdg wit="#msja">śuraḥdviśaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">ditijā</lem><rdg wit="#msja #msjc">ditijaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">dītijaḥ</rdg></app>
5040 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">dānavāś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dhānavaś</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">caiva</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ceva</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">daiteyā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">deteyaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb">danusūdanāḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">dhanusudhana</rdg><rdg wit="#msjc">danuśudhinaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
5045
.
.<!--% aśūra, danaja, detya, pūrvvadeva, śuradviśa, ditija, davai, deteyā,[6+]iṁ detya
ika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% aśura, dhanuja, detya, purvvadeva, śudhvīśa, dvītīja, dhanava, deteya, dhānuśudhana,
ṅaraniṅ detya, ika, 9.%-->
5050<!--% #msjc %-->
.<!--% aśura, dhanujaḥ detya, purvadeva, śuradhviśa, dhvitija, dhanava, deteya, dhanuśudhana,
ṅaraniṅ detya hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.26.02" n="2">
.asura, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">danuja</lem><rdg wit="#msjc">dhanujah</rdg></app>,
daitya, pūrvadeva, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">suradviṣa</lem><rdg wit="#msjb"
cause="subtractive">śudhvīśa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">ditija</lem><rdg
wit="#msjb">dvītīja</rdg><rdg wit="#msjc">dhvitija</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">dānava</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">davai</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">daiteya</lem><rdg wit="#edlc">daitya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">danusūdana, ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="6"/>iṅ</rdg></app> <label type="headword">daitya</label>
ika, <num value="9">9</num>.
.</p>
5055<listApp type="parallels">
.<app>
.<note>AK 1.1.12: <foreign>asurā daityadaiteyadanujendrāridānavāḥ | śukraśiṣyā ditisutāḥ
pūrvadevāḥ suradviṣaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 71–72: <foreign>asurā dānavā daityā daiteyāḥ suraśatravaḥ | pūrvadevāḥ
śukraśiṣyāḥ pātālanilayāḥ smr̥tāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 238: <foreign>asurā ditidanujāḥ pātālaukaḥsurārayaḥ | pūrvadevāḥ śukraśiṣyā
vidyādevyas tu ṣoḍaśa ||</foreign></note>
5060</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.27" n="27"><head>Synonyms of Vr̥haspati</head>
5065
.<!--% #edlc %-->
.<!--% vr̥haspatiḥ surācāryo, gīḥpatir dhiṣaṇo guruḥ, vācaspatir āṅgiraso, jīvaś citraśikhaṇḍijah.
%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% vr̥hāspatiḥ śurādharyyaḥ, śiḥpatiḥ dhiṣaṇo guruḥ, vacaspatah aṅgiraṣa, jivaḥ
citraśikaṇḍijaḥ. %-->
5070<!--% #msjb %-->
.<!--% vr̥haspatīḥ śuracaryyaḥ, śiḥpatiḥ dhiśanoḥ guruḥ, vacaspatāh aṅgi[25v]raś ca,
jivaḥ citraśīkaṇḍinaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% vr̥haspatiḥ śuracaryya, śiḥpatiḥ dhiśano guruḥ, vacaspatih aṅgiraś ca, jivaḥ
citraśikaṇḍinaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.27.01" n="1">
5075<l n="a"><app rend="check"><lem wit="#edlc" type="norm">br̥haspatiḥ</lem><rdg wit="#msja">vr̥hāspatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">vr̥haspatīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">vr̥haspatiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">surācāryo</lem><rdg wit="#msja">śurādharyaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śuracaryaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śuracarya</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">gīḥpatir</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śiḥpatiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">dhiṣaṇo</lem><rdg wit="#msjb">dhiśanoḥ</rdg></app>
guruḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">vācaspatir</lem><rdg wit="#msja">vacaspatah</rdg><rdg
wit="#msjb">vacaspatāh</rdg><rdg wit="#msjc">vacaspatih</rdg></app>
5080 <app><lem type="norm">āṅgi<pb n="25v" edRef="#msjb"/>rasaḥ</lem><rdg wit="#edlc">āṅgiraso</rdg><rdg
wit="#msja">aṅgiraṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">aṅgiraś ca</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">jīvaś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">jivaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">citraśikhaṇḍijaḥ</lem><rdg wit="#msjb">citraśīkaṇḍinaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">citraśikaṇḍinaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
5085
.<!--% vr̥haspati, śuradharyya, śipati, dhiśaṇa, guru, vacaspati, aṅgira, jiva citra,
śikaṇḍija, ṅaran ⌈bhagavan vr̥haspati ika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vr̥haspatīḥ śuracaryya, śipātī, dhiṣaṇa, guru, vacaspātī, aṅgira, jiva, citra,
śikaṇḍina, ṅaran bhagavan vr̥spatī, i, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
5090<!--% vr̥haspati, śuracaryya, śipati, dhiṣaṇa, guru, vacaspati, aṅgira, jiva, citra,
śikaṇḍina, ṅaran bhagavan vr̥haspati hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.27.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vr̥haspati</lem><rdg wit="#msjb">vr̥haspatīh</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">surācārya</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">śuradharya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">gīḥpati</lem><rdg
wit="#msja #msjc">śipati</rdg><rdg wit="#msjb">śipātī</rdg></app>, dhiṣaṇa, guru,
vācaspati, <app><lem type="conj">āṅgira<supplied reason="omitted">sa</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">aṅgirā</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">aṅgira</rdg></app>, jīva, <app><lem
wit="#edlc #msja">citraśikhaṇḍija</lem><!--<rdg wit="#msja">citra, śikaṇḍija</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc">citra, śikaṇḍina</rdg></app>, ṅaran bhagavān <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">vr̥haspati</label></lem><rdg wit="#msjb">vr̥spatī</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5095<note>AK 1.3.12: <foreign>br̥haspatiḥ surācāryo gīṣpatir dhiṣaṇo guruḥ | jīva āṅgiraso
vācaspatiś citraśikhaṇḍijaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 47: <foreign>vācaspatir āṅgiraso vr̥haspatiḥ kathyate gururjīvaḥ | dhiṣaṇas
tridaśācāryaś citraśikhaṇḍiprasūtaś ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 118–119ab: <foreign>br̥haspatiḥ surācāryo jīvaś citraśikhaṇḍijaḥ | vācaspatir
dvādaśārcir dhiṣaṇaḥ phālgunībhavaḥ || gīrbr̥hatyoḥ patir utathyānujāṅgirasau guruḥ
||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
5100
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.28" n="28"><head>Synonyms of King</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% rājā rāṭ pārthivo bhūkṣid, inaḥ kṣmābhr̥n narādhipaḥ, bhūnātho bhūpatir bhūbhr̥d, bhūpālo ’dhīśvaro nr̥paḥ. %-->
5105<!--% #msja %-->
.<!--% rāja raṭ par=thivo bhukṣit, dina kṣabhut narādhipaḥ, bhūnāṣo bhūpatiḥ bhubhr̥t,
bhūpalo dhiśvaro nr̥paḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% raja raṭ pattivo bhukṣit, ina kṣmabhut naradhīpaḥ, bhunātho bhupatī bhuḥbhr̥t,
bhuphalo dhiśvaro nr̥paḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
5110<!--% [25v][16×] naradhipaḥ, bhunato bhuḥpatī bhuḥbhr̥t, bhupagho dhiśvarva bhr̥paḥ.
%-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.28.01" n="1">
.<l n="a"><pb n="25v" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">rājā
rāṭ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="illegible"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">pārthivo</lem><rdg wit="#msjb">pativo</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="illegible"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">bhūkṣid</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="illegible"/></rdg></app>,</l>
5115<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">inaḥ</lem><rdg wit="#msja">dina</rdg><rdg
wit="#msjb">ina</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="illegible"/></rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">kṣmābhr̥n</lem><rdg wit="#msja">kṣabhut</rdg><rdg
wit="#msjb">kṣmabhut</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="illegible"/></rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">narādhipaḥ</lem><rdg wit="#msjb">naradhīpaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">naradhipaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bhūnātho</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">bhūnāṣo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">bhūpatir</lem><rdg wit="#msja">bhūpatiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">bhupatī</rdg><rdg wit="#msjc">bhuḥpatī</rdg></app>
5120 <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">bhūbhr̥d</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhuḥbhr̥t</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">bhūpālo ’dhīśvaro nr̥paḥ</lem><rdg wit="#msjc">bhupagho dhiśvarva bhr̥paḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
5125<!--% rājā raṭ, parthiva, bhukṣit, ina, kṣmabhr̥t, narādhipa, bhūnātha, bhupāti, bhūbhr̥[32r][3+]laka,
adiśvara, narānātha, narendra, parttanātha, narapati, yatava, mahārāja, nr̥pati, bhūphala,
pati, bhramila, agaṇi, sundari, vaniha, marinari, kramari, bhagiḥ, ṅaraniṅ ratu ika,
31. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% rāja, raṭ, parttiva, ina, kṣmabhr̥t, bhukṣīt, naradhīpa, bhunātha, bhupatī,
bhubhr̥t, bhuphala, adiśvara, nr̥pa, nareśvara, nāranatha, narendra, pattanatha, narapatī,
yatava, maharaja, nr̥patī, bhuphala[ka, pā]tī, bhramīla, agaṇī, sundharī, vaṇiha,
marīnarī, kramarī, bhagī, ṅaraniṅ ratu, i, 31. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% raja, raṭ, parttiva, ina, kṣabhr̥t, bhukṣit, naradhipa, bhunatha, bhupati, bhūbhr̥t,
bhupalaka, adiśvara, nr̥pa, nareśvara, naranatha, narendra, mattanatha, nārapati,
yatava, maharaja, nr̥pati, bhuphalaka, pati, bramila, agaṇī, sundari, vaṇiha, marīnari,
kramari, bhagī, ṅaranī ratu hika, 31. %-->
5130<p xml:id="candrakirana_21.28.02" n="2">
.rāja, rāṭ, pārthiva, <app><lem wit="#edlc #msja"><seg type="highlight">bhūkṣit</seg>,
ina, kṣmābhr̥t</lem><rdg wit="#msjb" cause="transposition">ina, kṣmabhr̥t, <seg type="highlight">bhukṣīt</seg></rdg><rdg
wit="#msjc" cause="transposition">ina, kṣabhr̥t, <seg type="highlight">bhukṣit</seg></rdg><note>The
phenomenon of transposition in this context indicates that <ptr target="#msjb"/> and
<ptr target="#msjc"/> a shared textual source between <ptr target="#msjb"/> and <ptr
target="#msjc"/>. <!--It is possible that a copying error occurred, leading to the
omission of the word <foreign>bhūkṣit</foreign> initially, possibly due to an instance
of eye-skip at the punctuation mark. However, the scribe promptly corrected this error
by adding the word after <foreign>kṣmābhr̥t</foreign>.--></note></app>, narādhipa,
bhūnātha, bhūpati, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bhūbhr̥<pb n="32r" edRef="#msja"/>t</lem><rdg
wit="#msja">bhūbhr̥<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">bhūpāla</lem><rdg wit="#edlc">bhūpālaka</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/>laka</rdg><rdg wit="#msjc">bhupalaka</rdg></app>,
adhīśvara, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">nr̥pa</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">nareśvara</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, naranātha, narendra, <app><lem
wit="#edlc #msja">pārthanātha</lem><rdg wit="#msjb">patanatha</rdg><rdg wit="#msjc">matanatha</rdg></app>,
narapati, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">na</supplied>radeva</lem><rdg
wit="#edlc">yādava</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">yatava</rdg></app>, mahārāja,
nr̥pati, <app><lem wit="#msjb #msjc">bhūpālaka</lem><rdg wit="#edlc">bhūpāla</rdg><rdg
wit="#msja">bhūphala</rdg></app>, pati, <app><lem type="emn">gupila</lem><rdg wit="#edlc
#msja">bhramila</rdg><rdg wit="#msjb">bhramīla</rdg><rdg wit="#msjc">bramila</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">agraṇī</lem><rdg wit="#msja">agaṇi</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">agaṇī</rdg></app>, <app><lem type="norm">sundara</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">sundari</rdg><rdg wit="#msjb">sundharī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">a</supplied>vanipa</lem><rdg wit="#msja">vaniha</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">vaṇiha</rdg></app>, <app><lem type="emn">hariṇāri</lem><rdg wit="#edlc #msja">marinari</rdg><rdg
wit="#msjb">marīnarī</rdg><rdg wit="#msjc">marīnari</rdg></app>, <app><lem type="emn">grāmaṇī</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">kramari</rdg><rdg wit="#msjb">kramarī</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb #msjc">bhāgī</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhagiḥ</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">ratu</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="31">31</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.1:<foreign>mūrdhābhiṣikto rājanyo bāhujaḥ kṣatriyo virāṭ | rājā rāṭ
pārthiva<seg type="highlight">kṣmābhr̥n</seg> nr̥pabhūpamahīkṣitaḥ ||</foreign></note>
5135 <note>AbhRM 421: <foreign>rājā rājanyo rāṭ prajāpatiḥ kṣatriyo nr̥paḥ kṣattram |
mūrdhābhiṣiktabhūpatipārthiva<seg type="highlight">naradeva</seg>lokapālāḥ syuḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 421: <foreign>rājā rāṭ pr̥thivīśakramadhyalokeśabhūbhr̥taḥ || mahīkṣitpārthivo
mūrdhābhiṣikto bhūprajānr̥paḥ |</foreign></note>
. <note>KKT p. 244.3: <foreign><seg type="highlight">gupilo</seg> jāgr̥viḥ saṁpadvaraḥ saṁyadvaro’vasaḥ | mūrddhābhiṣikto bhūdevo naradevo ’pi lokapaḥ</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5140
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.29" n="29"><head>Synonyms of Human Being
I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% manuṣyān mānuṣān martyān, manujān mānavān narān, puruṣān pūruṣān nr̥ṁś ca, pañcajanān
smared viduḥ. %-->
5145<!--% #msja %-->
.<!--% manaṣyan mānuṣyan martan, [3+]manavan caran, puruṣan puruṣanaś ca, pañcājanna
smaren vidhuḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% mānaṣyan manuṣyan matyan, manujan manavañ caran, puruṣan puruṣannaś ca, pañcajānan
saren vindhuḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
5150<!--% manaṣya manuṣan mavyan, manujan manavañ caran, puruṣan puruṣaṇnaś ca, pañcajanan
smaren vindhuḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.29.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">manuṣyān mānuṣān martyān</lem><rdg wit="#msja">manaṣyan
mānuṣyan martan</rdg><rdg wit="#msjb">mānaṣyan manuṣyan matyan</rdg><rdg wit="#msjc">manaṣya
manuṣan mavyan</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">manujān mānavān</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/> manavan</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">narān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">caran</rdg></app>,</l>
5155<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">puruṣān</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">puruṣan</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pūruṣān</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">puruṣa</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">nr̥̄ṅś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">naś</rdg></app>
ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pañcajanān</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">pañcājana</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">smared</lem><rdg wit="#msja #msjc">smaren</rdg><rdg
wit="#msjb">saren</rdg></app>
5160 <app><lem wit="#edlc #msja">viduḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vindhuḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% mānāṣya, mānuṣa, mānuja, mānava, puruṣa nr̥, nā jana, ṅaraniṅ vvaṁ ika 11. %-->
5165<!--% #msjb %-->
.<!--% mannaṣya, mānuṣya, martya, mānuja, manava, nara, puruṣa, nr̥ṅana, jana, ṅaraniṅ
vvaṅ, i, 11.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% maṇnuṣya, martya manuja, manava, nara, puruṣa, nr̥ṅāna, jana, ṅaranī vvaṅ, hika,
11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.29.02" n="2">
5170<app><lem wit="#edlc #msjc">manuṣya</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">mānāṣya</rdg><rdg
wit="#msjb">manaṣya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">mānuṣa</lem><rdg wit="#msjb">mānuṣya</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">martya</lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, manuja,
mānava, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">nara</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">puruṣa,
<supplied reason="omitted">pūruṣa</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc" cause="dittography">puruṣa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">nr̥</lem><rdg wit="#edlc">nā</rdg><rdg wit="#msja">nr̥, nā</rdg><rdg
wit="#msjb">nr̥ṅana</rdg><rdg wit="#msjc">nr̥ṅāna</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">pañca</supplied>jana</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">jana</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">vvaṅ</label> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.6.1: <foreign>manuṣyā mānuṣā martyā manujā mānavā narāḥ | syuḥ pumāṁsaḥ
pañcajanāḥ <seg type="highlight">puruṣāḥ pūruṣā</seg> naraḥ ||</foreign></note>
5175 <note>AbhRM 331: <foreign>manuṣyo mānuṣo martyo manujo mānavo naraḥ | pumān pañcajano
nā ca <seg type="highlight">puruṣaḥ pūruṣaś</seg> ca viṭ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 337: <foreign>martyaḥ pañcajano bhūspr̥k <seg type="highlight">puruṣaḥ
pūruṣo</seg> naraḥ | manuṣyo mānuṣo nā viṭ manujo mānavaḥ pumān ||</foreign></note>
. <note>ŚRĀk 3.1: <foreign>puṁsi <seg type="highlight">pūruṣa-puruṣau</seg> pulaṣo nā naro ’pi ca | munuṣyo mānuṣo martyo marto ’pi bāliśaḥ śiśau ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
5180</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.30" n="30"><head>Synonyms of Charioteer</head>
.
.<!--% #edlc %-->
5185<!--% sūtaḥ kṣattā niyantā ca, yantā savyeṣṭha eva ca, prājitā dakṣiṇasthaś ca, sādī
sārathir ucyate. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% śutaḥ kṣanta niyantaś ca, stipā sarveṣṭa heva ca, prajita dakṣiṇasthañ ca, sadhiśarathir
ucate. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% sutaḥ śanta nīyantaś ca, stipā parvveṣṭa heva ca, prajīta dakṣiṇastañ ca, śadāśarathir
uṣyate.%-->
5190<!--% #msjc %-->
.<!--% sutaḥ śanta niyantaś ca, stipa surveṣṭa heva ca, praji:ta dakṣiṇasthañ ca, śadaśārathir
usyatye. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.30.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">sūtaḥ</lem><rdg wit="#msja">śutaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">sutaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">kṣattā</lem><rdg wit="#msja">kṣanta</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śanta</rdg></app>
5195 <app><lem wit="#edlc" type="norm">niyantā</lem><rdg wit="#msja #msjc">niyantaś</rdg><rdg
wit="#msjb">nīyantaś</rdg></app>
. ca,</l>
.<l n="b"><app><lem type="conj">savyeṣṭhaiva ca <supplied reason="omitted">ha</supplied>stipaḥ</lem><rdg
wit="#edlc">yantā savyeṣṭha eva ca</rdg><rdg wit="#msja">stipā sarveṣṭa heva ca</rdg><rdg
wit="#msjb">stipā parveṣṭa heva ca</rdg><rdg wit="#msjc">stipa surveṣṭa heva ca</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">prājitā</lem><rdg wit="#msja">prajita</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">prajīta</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">dakṣiṇasthaś</lem><rdg wit="#msja #msjc">dakṣiṇasthañ</rdg><rdg
wit="#msjb">dakṣiṇastañ</rdg></app>
5200 ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">sādī</lem><rdg wit="#msjb">śadā</rdg><rdg wit="#msjc">śada</rdg></app>
sārathir
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">ucyate</lem><rdg wit="#msja">ucate</rdg><rdg wit="#msjb">uṣyate</rdg><rdg
wit="#msjc">usyatye</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
5205
.<!--% suta, kṣanta, niyanta, sthipa, sarveṣṭa, prājita, dakṣinastha, sādi, ṅaraniṅ
śarathi ika, 8. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% suta, śanta, niyanta, hasthipa, sarveṣṭa, prajita, dakṣiṇāstha, sadhī, ṅaraniṅ
śaratī, i, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
5210<!--% suka, śanta, niyanta, hastipa, sarveṣṭa, prajita, dakṣiṇasta, sadi, ṅaranī śarati
hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.30.02" n="2">
.sūta, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kṣattā</lem><rdg wit="#msja">kṣanta</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śanta</rdg></app>, niyantā, <app><lem wit="#msjb #msjc">hastipa</lem><rdg
wit="#edlc">yanta</rdg><rdg wit="#msja">sthipa</rdg></app>, <app><lem type="emn">savyeṣṭha</lem><rdg
wit="#edlc">savyaṣṭha</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">sarveṣṭa</rdg></app>, prājitā,
dakṣiṇastha, sādī, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted"><label type="headword">sārathi</label></supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, ṅaraniṅ sārathi
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc"><num value="9">9</num></lem><rdg wit="#edlc #msja"><num
value="8">8</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5215 <note>AK 2.8.59cd–60:<foreign>niyantā prājitā yantā sūtaḥ kṣattā ca sārathiḥ ||
<seg type="highlight">savyeṣṭha</seg>dakṣiṇasthau ca saṁjñā rathakuṭumbinaḥ | rathinaḥ
syandanārohā aśvārohās tu sādinaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 421: <foreign><seg type="highlight">savyeṣṭhaḥ</seg> kathyate sūto varūthaṁ
rathagopanam |</foreign></note>
. <note>AbhCM 760: <foreign>niyantā prājitā yantā sūtaḥ <seg type="highlight">savyeṣṭhr̥</seg>sārathī
| dakṣiṇasthapracetārau kṣattā rathakuṭumbikaḥ ||</foreign></note>
. <note>ŚRĀk p. 130: <foreign>sākṣāt na vāhyate yattu tadvainītakamastriyām | hastyārohaḥ <seg type="highlight">hastipakas</seg> tv ādhoraṇaniṣādinau || sūtaḥ kṣattā niyantā ca pravetā prājitāpi ca | savyeṣṭho ’pi ca savyeṣṭhā dakṣiṇasthaś ca sārathiḥ ||</foreign></note>
. <note>AṬS III.102: <foreign>sūtaḥ kṣattā niyantā ca yantā savyeṣṭha eva ca ||</foreign></note>
5220 <note>APC II.60: <foreign>"prājitā dakṣiṇasthaś ca sādī sārathir ucyate | sūtaḥ
kṣattā niyantā ca yantā savyeṣṭha eva ca ||" ity amaramālā |</foreign></note>
. <note>SB 373: <foreign>prājitā dakṣiṇa-sparśva-sādī sārathir ucyate | sūtaḥ kṣattā
niyantā ca yantā savyeṣṭha eva ca ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
5225<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.31" n="31"><head>Synonyms of Child I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% putras tu tanayaḥ sunuḥ, santānaś cātmajaḥ sutaḥ, stryapatye sutā tanujā, apatyañ
ca napuṁsake. %-->
.<!--% #msja %-->
5230<!--% putras dhun tanayan sunuḥ, santanāś catmajaḥ sutaḥ, strīprīya sutaḥ tanuja,
kopatyaś ca napuṅsake. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% putras tu tanaya[26r] sunuḥ, śantanaś catmaja sutaḥ, trīpriya sutīḥ tanujaḥ,
kopatyaś ca napuṅsake.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% putras tu tanaya sunu, śantanaś catmajaḥ sutaḥ, tripriya sutiḥ tanujaḥ, kopatyaś
ca napuṅsake. %-->
5235<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.31.01" n="1">
.<l n="a">putras
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tu</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">dhun</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">tanayaḥ</lem><rdg wit="#msja">tanayan</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">tanaya</rdg></app><pb n="26r" edRef="#msjb" break="no"/>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sūnuḥ</lem><rdg wit="#msjc">sunu</rdg></app>,</l>
5240<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">saṁtānaś</lem><rdg wit="#msja">santanāś</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śantanaś</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">cātmajaḥ</lem><rdg wit="#msjb">catmaja</rdg></app>
. sutaḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">strīliṅge</lem><rdg wit="#edlc">stryapatye</rdg><rdg
wit="#msja">strīprīya</rdg><rdg wit="#msjb">trīpriya</rdg><rdg wit="#msjc">tripriya</rdg></app>
. <app><lem type="norm">sūtis</lem><rdg wit="#edlc">sutā</rdg><rdg wit="#msja">sutaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">sutīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sutiḥ</rdg></app>
5245 <app><lem wit="#edlc #msja">tanujā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tanujaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">apatyañ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kopatyaś</rdg></app>
. ca napuṅsake.</l>
.
.</lg>
5250
.
.<!--% putra, tanaya, sunu, santāna, atmaja,[1+]ta, apatya, pr̥nu, tunura, tokā, koma,
karija, tosi, tanuja, vaṅu, praṇaja, ṅaraniṅ hanak hika, 17. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% putra, tanaya, sunu, śantana, hātmaja, suta, apatya, pr̥nu, tunura, toka, kośa,
karīja, tośī, tanuja, vahu, prajana, ja, ṅaraniṅ anak, i, 17. %-->
5255<!--% #msjc %-->
.<!--% putra, tanaya, sunu, śantana, atmaja, suta, hapatya, pranu, tunura, toka, śoka,
karija, toṣi, tanuja, vahu, prajana, ṅaraniṅ anak, hika, 17. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.31.02" n="2">
.putra, tanaya, sūnu, santāna, ātmaja, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">suta</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ta</rdg></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">sūti, tanujā</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, apatya, <app><lem wit="#edlc"
rend="check" type="emn">prajā</lem><rdg wit="#msja #msjb">pr̥nu</rdg><rdg wit="#msjc">pranu</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">tanūruha</lem><rdg wit="#edlc">santati</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">tunura</rdg></app>, toka, <app><lem type="conj">koma<supplied
reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja">koma</rdg><rdg wit="#msjb">kośa</rdg><rdg
wit="#msjc">śoka</rdg></app>, <app><lem type="emn">kukṣija</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">karija</rdg><rdg wit="#msjb">karīja</rdg></app>, <app><lem type="emn">tos</lem><rdg
wit="#edlc">aurasa</rdg><rdg wit="#msja">tosi</rdg><rdg wit="#msjb">tośī</rdg><rdg
wit="#msjc">toṣi</rdg></app>, tanūja, <app><lem wit="#edlc">vaṭu</lem><rdg wit="#msja">vaṅu</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vahu</rdg><note>LC misreads <foreign>vaṅu</foreign> in <ptr target="#msja"/>
as <foreign>vaḍu</foreign>.</note></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">pranaja</lem><rdg
wit="#msjb">prajana, ja</rdg><rdg wit="#msjc">prajana</rdg></app>, ṅaraniṅ <label
type="headword">anak</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="18">18</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="17">17</num></rdg></app>.
.</p>
5260<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.27:<foreign>tadā kaulaṭineyo ’syāḥ kaulaṭeyo ’pi cātmajaḥ | ātmajas tanayaḥ sūnuḥ sutaḥ putraḥ striyāṁ tvamī ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 497: <foreign>sūnuḥ santatir ātmajaś ca tanujaḥ putraḥ prasūtiḥ sutaḥ
| tuk tokaṁ tanayaś ca nandana iti prājñair apatyaṁ smr̥tam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 542: <foreign>udvaho ’ṅgātmajaḥ sūnus tanayo dārakaḥ sutaḥ | putre duhitari strītve tokāpatyaprasūtayaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
5265</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.32" n="32"><head>Synonyms of Thief</head>
.
.<!--% #edlc %-->
5270<!--% cauro malimluco dasyus, taskaraḥ syāt prativājakaḥ, pratimoṣī parāskandiś ca,
stenaikāgārikas tathā.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% coro mmalimluca daśyuḥ, tara pratirodhakaḥ, pratimoṣi paraskandi, skenekāgarikaḥ
tantaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% coro malimluca dasyuḥ, taskara pratirodhakaḥ pratimoṣī paraskandī, stenekagārikaḥ
tataḥ. %-->
5275<!--% #msjc %-->
.<!--% coro malimluca dasyaḥ, taskara pratirodaka, pratimoṣi paraskandi, stenekagarikaḥ
tataḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.32.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">cauro</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">coro</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">malimluco</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">malimluca</rdg></app>
5280 <app><lem wit="#msja #msjb">dasyuḥ</lem><rdg wit="#edlc">dasyus</rdg><rdg wit="#msjc">dasyaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">taskaraḥ</lem><rdg wit="#edlc">taskaraḥ syāt</rdg><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">tara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">taskara</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb">pratirodhakaḥ</lem><rdg wit="#edlc">prativājakaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">pratirodaka</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">parimoṣī</lem><rdg wit="#edlc #msjb">pratimoṣī</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">pratimoṣi</rdg></app>
. <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">parāskandī</lem><rdg wit="#edlc">parāskandiś
ca</rdg></app>,</l>
5285<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">stenaikāgārikas</lem><rdg wit="#msja">skenekāgarikaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">stenekagārikaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">stenekagarikaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">tathā</lem><rdg wit="#msja">tantaḥ</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">tataḥ</rdg></app>.</l>
.
.</lg>
.
5290<!-- zapa 5juni2025 -->
.
.<!--% coraḥ ma⌈[32v][2+]ccā, daśyu, taskara, pratimoṣi, paskandi, stenya, kāgārikā,
saśyuḥ, kukaryya, tasuḥ, rusuḥ, maliṇa, vike, strīharī, tambhagoḥ, bosāyaḥ, maddhaka,
laṅgir, gocana, danahari, ṅaraniṅ maliṁ ika, 11. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% coraḥ, malimluca, daśyu, taskara, pratamoṣī, paraskandhī, stenya, kaśarika,
syasyu, kukaryya, tasuḥ, rusuḥ, maliṇa, vīke, strīharī, tambagoḥ, sboyaḥ, marddhaka,
laṅkar, godhana, dhanaharī, ṅaraniṅ malīṅ, i, 22. %-->
5295<!--% #msjc %-->
.<!--% coraḥ, malīmlacaḥ, daśyu, taskara[26r], pratamoṣī, paraskandhi, stenya, kagarīka,
syasyuḥ, kukaryya, tasuḥ, rusuḥ, maliṇa, vike, strihari, kambhagoḥ, sboyaḥ, marddhaka,
laṅkar, gocāna, dhanaharī, ṅaranī malī, hika, 22. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.32.02" n="2">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">caura</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">coraḥ</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb">ma<pb n="32v" edRef="#msja"/>limluca</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>cā</rdg><rdg wit="#msjc">malīmlacaḥ</rdg></app>,
dasyu, taskara<pb n="26r" edRef="#msjc" break="no"/>, <app><lem type="conj"><supplied
reason="omitted">pratirodhaka</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg><note>LC does not report the supply of word <foreign>prativājaka</foreign>
in his edition.</note></app> <app><lem type="emn">parimoṣī</lem><rdg wit="#edlc">pratimoṣī</rdg><rdg
wit="#msja">pratimoṣi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">pratamoṣī</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">parāskandi</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">paskandi</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">stena</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">stenya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">ai</supplied>kāgārika</lem><rdg
wit="#msja">kāgārikā</rdg><rdg wit="#msjb">kaśarika</rdg><rdg wit="#msjc">kagarīka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">masyūh</lem><rdg wit="#edlc">dasyuh</rdg><rdg wit="#msja">saśyuh</rdg><rdg
wit="#msjb">syasyu</rdg><rdg wit="#msjc">syasyuḥ</rdg></app>, kukārya, <app><lem type="emn">tāyu</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tasuḥ</rdg></app>, rusuḥ, malina, <app><lem type="emn">vr̥ka</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">vike</rdg><rdg wit="#msjb">vīke</rdg></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc">strīhārī</lem><rdg wit="#edlc">strīhara</rdg></app>, <app><lem type="emn">kumbhila</lem><rdg
wit="#edlc">dambhaka</rdg><rdg wit="#msja">tambhagoḥ</rdg><rdg wit="#msjb">tambagoḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">kambhagoḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">moṣaka</lem><rdg wit="#edlc
#msja">bosāyaḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sboyaḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">dodhaka</lem><rdg
wit="#edlc">mādakaḥ</rdg><rdg wit="#msja">maddhaka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mardhaka</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">laṅgir</lem><rdg wit="#msjb #msjc">laṅkar</rdg></app>,
<app><lem type="emn">gardhana</lem><rdg wit="#edlc">moṣaka</rdg><rdg wit="#msja">gocana</rdg><rdg
wit="#msjb">godhana</rdg><rdg wit="#msjc">gocāna</rdg></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc">dhanaharī</lem><rdg wit="#edlc">dhanahara</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">maliṅ</label></lem><rdg wit="#msjc">malī</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc"><num value="22">22</num></lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja"><num value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
5300<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.24cd–25ab:<foreign>cauraikāgārikastenadasyutaskaramoṣakāḥ || pratirodhiparāskandipāṭaccaramalimlucāḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 338: <foreign>aikāgārikataskaradasyupratirodhakāḥ parāskandī | cauro
malimlucaḥ syāt parimoṣī pāripanthikaḥ stenaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 381–382ab: <foreign>vyasanārtas tūparaktaś coras tu pratirodhakaḥ |
dasyuḥ pāṭaccaraḥ stenastaskaraḥ pāripanthikaḥ || parimoṣiparāskandyaikāgarikamalimlucāḥ
||</foreign></note>
. </app></listApp>
5305</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.33" n="33"><head>Synonyms of Inferior Man</head>
.
.<!--% #edlc %-->
5310<!--% prākr̥taḥ pāmaro nīcaḥ, kṣullakaḥ procyate khalaḥ, avidvān avakr̥ṣṭaś ca, nikr̥ṣṭo ’tha pr̥thag janaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% prakr̥taḥ pāmano nicca, kṣullakaḥ procyate kalaḥ, aviddhan ivakr̥ṣṭaś ca, nikr̥ṣṭa
tha pr̥thaś janaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% prakr̥taḥ pama nicca, kṣullakaḥ procyate kalaḥ, avidvan ivakr̥ṣṭaś ca, nikr̥ṣṭo
tha pr̥thañ janaḥ. %-->
5315<!--% #msjc %-->
.<!--% prakr̥taḥ pamaṇo nicca, kṣullakaḥ procyate kālaḥ, avidvan ivakr̥ṣṭaś ca, nikr̥ṣṭo
tha pr̥ñcañ janaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.33.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">prākr̥taḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">prakr̥taḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">pāmaro</lem><rdg wit="#msja">pāmano</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">pama</rdg><rdg wit="#msjc">pamaṇo</rdg></app>
5320 <app><lem wit="#edlc" type="norm">nīcaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">nicca</rdg></app>,</l>
.<l n="b">kṣullakaḥ procyate
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">khalaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kalaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">avidvān</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">aviddhan</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">avakr̥ṣṭaś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ivakr̥ṣṭaś</rdg></app>
5325 ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">nikr̥ṣṭo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">nikr̥ṣṭa</rdg></app> ’tha
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">pr̥thagjanaḥ</lem><rdg wit="#msja">pr̥thaś janaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">pr̥thañ janaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">pr̥ñcañ janaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
5330
.<!--% pamāṇa, kṣullaka, kala, kalaṇa, avidvan, avakr̥ṣṭa, ṅaraniṅ nicca ika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% pamaṇa, kṣullaka, kala, havidvan, avakr̥ṣṭa, kalana, ṅaraniṅ nicca, i, 7. %-->
.<!--% #msjc %-->
5335<!--% pamaṇa, kṣullakaḥ, kāla, havidvan, avakr̥ṣṭa, ṅaranī niccaḥ, hika, 7. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.33.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">prākr̥ta</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">pāmara</lem><rdg wit="#msja">pamāṇa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">pamaṇa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">nīca</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">kṣullaka</lem><rdg wit="#msjc">kṣullakah</rdg></app>, khala,
.<app><lem type="conj">avidvān, avakr̥ṣṭa, <supplied reason="omitted">nikr̥ṣṭa</supplied>,
<supplied reason="omitted">pr̥thagjanaḥ</supplied>, <seg type="highlight">kalana</seg></lem><note
type="altLem">avidvān ... <seg type="highlight">kalana</seg></note>
. <rdg wit="#edlc" cause="transposition"><seg type="highlight">kalana</seg>, avidvān,
avakr̥ṣṭa, <supplied reason="omitted">nikr̥ṣṭa</supplied></rdg>
5340 <rdg wit="#msja" cause="transposition"><seg type="highlight">kalana</seg>, avidvan,
avakr̥ṣṭa</rdg>
. <rdg wit="#msjb" cause="subtractive">havidvan, avakr̥ṣṭa, kalana</rdg>
. <rdg wit="#msjc" cause="subtractive">avidvān, avakr̥ṣṭa</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc" type="norm"><label type="headword">nīca</label></lem><rdg wit="#msja #msjb">nicca</rdg><rdg
wit="#msjc">niccah</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="10">10</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="9">9</num></rdg><rdg wit="#msjb #msjc"><num value="7">7</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5345 <note>AK 2.10.16:<foreign>vivarṇaḥ pāmaro nīcaḥ prākr̥taś ca pr̥thagjanaḥ | nihīno ’pasado jālmaḥ kṣullakaś cetaraś ca saḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 348: <foreign>itaraprākr̥tapāmarapr̥thagjanā varvarāś ca tulyārthāḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 932: <foreign>unmāthaḥ kūṭayantraṁ syād vivarṇas tu pr̥thagjanaḥ | itaraḥ
prākr̥to nīcaḥ pāmaro barbaraś ca saḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5350
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.34" n="34"><head>Synonyms of Outcast</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% antevāsī hi caṇḍālo, divākīrttir janaṅgamaḥ, mr̥gayur lubdhako vyādho, niṣādaḥ
śvapākas tathā. %-->
5355<!--% #msja %-->
.<!--% antavaṣā hi caṇḍalo, divakar=tti janaṅgamaḥ, mr̥gayuḥ lubdhako vya[3+]da śvāpata
kataḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% antāvaśa hi caṇḍalo, divākarttī janaṅgamaḥ, r̥ghayuḥ lubdaka vyadaḥ, nisada
śvapataḥ tata.%-->
.<!--% #msjc %-->
5360<!--% antavasa hi caṇḍalo, divakarttiḥ janaṅgamaḥ, mr̥ghayuḥ lubdakar vyadaḥ, niśada
śvapataḥ tata. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.34.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">antevāsī</lem><rdg wit="#msja">antavaṣā</rdg><rdg
wit="#msjb">antāvaśa</rdg><rdg wit="#msjc">antavasa</rdg></app>
. hi
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">caṇḍālo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">caṇḍalo</rdg></app>,</l>
5365<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">divākīrtir</lem><rdg wit="#msja">divakarti</rdg><rdg
wit="#msjb">divākartī</rdg><rdg wit="#msjc">divakartiḥ</rdg></app>
. janaṁgamaḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">mr̥gayur</lem><rdg wit="#msja">mr̥gayuḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">r̥ghayuḥ</rdg><rdg wit="#msjc">mr̥ghayuḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja">lubdhako</lem><rdg wit="#msjb">lubdaka</rdg><rdg wit="#msjc">lubdakar</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb #msjc">vyādhaḥ</lem><rdg wit="#edlc">vyādho</rdg><rdg wit="#msja"
cause="subtractive">vya</rdg></app>,</l>
5370<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">niṣādaḥ</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="3"/>da</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">nisada</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">niśada</rdg>--></app>
. <app><lem type="emn">śvapacas</lem><rdg wit="#edlc">śvapakas</rdg><rdg wit="#msja">śvāpata</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śvapataḥ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc" type="emn">tathā</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">kataḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">tata</rdg>--></app>.</l>
.</lg>
.
.
5375<!--% antavaśāyi, caṇḍala, divakir=tti, janaṅgama, mr̥gha, lubdaka, vyadha, niṣada,
śvapata, ṅaraniṅ caṇḍa ika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% antavaśayī, divakirttī, janaṅgama, mr̥ghayuḥ, lubdaka, vyadha, śvapata, ṅaraniṅ
caṇḍala, i, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% antavaśayī, darvakirtti, janaṅgama, mr̥ghayuḥ, lubdakā, vyada, śvapata, ṅarani
caṇḍala hika, 9. %-->
5380<p xml:id="candrakirana_21.34.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">antevāsī</lem><rdg wit="#msja">antavaśāyi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">antavaśayī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">caṇḍāla</lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, divākīrti, janaṅgama, <app
rend="hide"><lem type="norm">mr̥gayu</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mr̥gayuḥ</rdg>--></app>,
lubdhaka, vyādha, <app><lem wit="#edlc #msja">niṣāda</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">śvapaca</lem><rdg wit="#edlc">śvapāka</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śvapata</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅarani</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc"><label
type="headword">caṇḍāla</label></lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="subtractive">caṇḍa</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.19cd–20ab:<foreign>caṇḍālaplavamātaṅgadivākīrtijanaṅgamāḥ || niṣādaśvapacāvantevāsicāṇḍālapukkasāḥ
|</foreign></note>
5385 <note>AbhRM 598: <foreign>antāvasāyī caṇḍālo niṣādaś ca janaṅgamaḥ | śvapacaḥ pakvaśaś
caiva mātaṅgaḥ plavakaḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 933: <foreign>caṇḍāle ’ntāvasāyyantevāsiśvapacabukkasāḥ | niṣādaplavamātaṅgadivākīrtijanaṁgamāḥ ||</foreign></note>
. <note>AṬS III.265–266: <foreign>"antevāsī ca caṇḍālo divākīrtir janaṅgamaḥ" ity
amaramālā ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5390
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.35" n="35"><head>Synonyms of Eunuch</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% klībo varṣadharaḥ sadbhiḥ, proktaḥ ṣaṇḍhaś ca ṣaṇḍhakaḥ, klībo napuṁsakaḥ poṭā,
tr̥tīyā prakr̥tiḥ striyām. %-->
5395<!--% #msja %-->
.<!--% klivo varṣādharasadbhiḥ, proktaḥ saṇḍaś ca ṣaṇḍakaḥ, klive napuṅsakicori, kr̥tiyaprakr̥ti
strī[1], %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% klivo varśadharasadbiḥ, proktaḥ saṇḍā[26v]ś ca ṣaṇḍakaḥ, klīve napuṅsakiṁ coriṁ,
kr̥tīya prakr̥tīḥ striyīṁ. %-->
.<!--% #msjc %-->
5400<!--% klivo var[1+]dharasadbiḥ, proktaḥ saṇḍaś ca saṇḍakaḥ, klīve napuṅśakicoriṁ,
kr̥tiyaprakr̥ttiḥ striyi. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.35.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">klībo</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">klīvo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">varṣadharaḥ</lem><rdg wit="#msja">varṣādhara</rdg><rdg
wit="#msjb">varśadhara</rdg><rdg wit="#msjc">var<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>dhara</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">sadbhiḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">sadbiḥ</rdg></app>,</l>
5405<l n="b">proktaḥ
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">ṣaṇḍha<pb n="26v" edRef="#msjb"/>ś</lem><rdg
wit="#msja #msjc">saṇḍaś</rdg><rdg wit="#msjb">saṇḍāś</rdg></app> ca
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">ṣaṇḍhakaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ṣaṇḍakaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjc">klībo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">klive</rdg><rdg wit="#msjb">klīve</rdg></app>
. <app><lem type="norm">napuṁsakaś</lem><rdg wit="#edlc">napuṅsakaḥ</rdg><rdg wit="#msja">napuṅsaki</rdg><rdg
wit="#msjb">napuṅsakiṁ</rdg><rdg wit="#msjc">napuṅśaki</rdg></app>
5410 <app><lem rend="check" type="emn">caiva</lem><rdg wit="#edlc">poṭā</rdg><rdg wit="#msja">cori</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">coriṁ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">tr̥tīyaprakr̥tiḥ</lem><rdg wit="#msja">kr̥tiyaprakr̥tiḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">kr̥tīyaprakr̥tīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kr̥tiyaprakr̥tiḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">striyām</lem><rdg wit="#msja">strī<gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msjb">striyīṁ</rdg><rdg wit="#msjc">striyi</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
5415
.<!--% [3+]varṣadhara, ṣaṇḍa, ṣaṇḍaka, napuṁsaka, ṅaraniṅ kḍi ika, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% klīva, varṣadhara, ṣaṇḍa, ṣaṇḍaka, napuṅsaka, ṅaraniṅ kḍi i, 6.%-->
.<!--% #msjc %-->
5420<!--% kliva, varṣadhara, ṣaṇḍa, ṣaṇḍaka, napuṅṣaka, ṅaranī kḍi hika, 6. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.35.02" n="2">
.klīva, varṣadhara, ṣaṇḍha, ṣaṇḍhaka, napuṅsaka, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">tr̥tīyaprakr̥ti</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">kəḍi</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="6">6</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5425 <note>AK 3.3.214ab:<foreign>klībaṁ napuṁsakaṁ ṣaṇḍe vācyaliṅgamavikrame |</foreign></note>
. <note>AbhRM 430: <foreign>klīvo varṣadharaḥ ṣaṇḍhaḥ ṣaṇḍakaś ca napuṁsakaḥ | ubhayavyañjanaṁ
poṭā tr̥tīyāprakr̥tiḥ smr̥tāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 562: <foreign>tr̥tīyāprakr̥tiḥ paṇḍaḥ ṣaṇḍhaḥ klībo napuṁsakam ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5430
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.36" n="36"><head>Synonyms of Tree I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% pādapo viṭapī vr̥kṣaḥ, śikharī bhūruho ’ṅghripaḥ, drumo nagas taruḥ śākhī, druḥ śālo ’nokahaḥ kuṭaḥ. %-->
5435<!--% #msja %-->
.<!--% pāḍapo vaḍapo vr̥kṣaḥ, śikari garuho ghripaḥ, drumo nagaḥ taruḥ śatiḥ, druśśālo
nokahaḥ tudheḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% padhapo vadhāpo vr̥kṣaḥ, śikharī guruho gripaḥ, drumo nagaḥ taruḥ śakīḥ, druśalo
nokahaḥ tudhaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
5440<!--% padhapo vadhayo vr̥kṣaḥ, śikari guruho gripaḥ, dr̥mo nakaḥ taruḥ, śakīḥ, dr̥śalo
nokaha, tudhaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.36.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">pādapo</lem><rdg wit="#msjb #msjc">padhapo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">viṭapī</lem><rdg wit="#msja">vaḍapo</rdg><rdg
wit="#msjb">vadhāpo</rdg><rdg wit="#msjc">vadhayo</rdg></app>
. vr̥kṣaḥ,</l>
5445<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb">śikharī</lem><rdg wit="#msja #msjc">śikari</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhūruho</lem><rdg wit="#msja">garuho</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">guruho</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">’ṅghripaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ghripaḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">gripaḥ</rdg>--></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">drumo</lem><rdg wit="#msjc">dr̥mo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">nagas</lem><rdg wit="#msja #msjb">nagaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">nakaḥ</rdg></app>
5450 taruḥ
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">śākhī</lem><rdg wit="#msja">śatiḥ</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">śakīḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="norm">druḥ</lem><rdg wit="#msja">druś</rdg><rdg
wit="#msjb">dru</rdg><rdg wit="#msjc">dr̥</rdg></app> śālo
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">’nokahaḥ</lem><rdg wit="#msjc">nokaha</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">’kuṭaḥ</lem><rdg wit="#msja">tudheḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">tudhaḥ</rdg></app>.</l>
5455</lg>
.
.
.<!--% pāḍapa, vanapa, śikari, guruha, aghripa, druma,[34r]nāga, turu, śāki, druśalaḥ,
nokaha, hudha, ṅaraniṅ vr̥kṣa ika, 13. %-->
.<!--% #msjb %-->
5460<!--% pādhapa, vataṣa, śikharī, guruha, aghrīpa, druma, naga, taru, śakī, druśalaḥ,
nokaha, kudhaḥ, ṅaraniṅ vr̥kṣa, i, 12. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% pādhapa, vavapa, śikari,, guruha, magripa, druma, naga, taru, śaki, druśalaḥ,
nokaha, kudhaḥ, vr̥kṣa hika, 12. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.36.02" n="2">
.pādapa, <app><lem type="emn">viṭapī</lem><rdg wit="#edlc">viṭapa</rdg><rdg wit="#msja">vanapa</rdg><rdg
wit="#msjb">vataṣa</rdg><rdg wit="#msjc">vavapa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">vr̥kṣa</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> śikharī, <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhūruha</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">guruha</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="norm">aṅghripa</lem><rdg
wit="#msja">aghripa</rdg><rdg wit="#msjb">aghrīpa</rdg><rdg wit="#msjc">magripa</rdg></app>,
druma,<pb n="34r" edRef="#msja" break="no"/> naga, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">taru</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">turu</rdg></app>, śākhī, <app rend="hide"><lem
type="norm">dru, śāla</lem><rdg wit="#edlc">druḥ, śāla</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">dru śalaḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>nokaha</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">nokaha</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kuṭa</lem><rdg
wit="#msja">hudha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">kudhaḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <label
type="headword">vr̥kṣa</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="13">13</num></rdg><rdg wit="#msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
5465</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.5–6ab:<foreign>vr̥kṣo mahīruhaḥ śākhī viṭapī pādapastaruḥ | anokahaḥ
kuṭaḥ śālaḥ palāśī drudrumāgamāḥ || vānaspatyaḥ phalaiḥ puṣpāttairapuṣpādvanaspatiḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 177: <foreign>vr̥kṣoṁ ’hripaḥ kṣitiruhaḥ śikharī ca śākhī, śālo vanaspatirago viṭapī kuṭhaś ca | adriḥ kujastaruranokaha ity abhinnāḥ, śabdā druviṣṭaranagadrumapādapāś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1114: <foreign>vr̥kṣo ’gaḥ śikharī ca śākhiphaladāv adrir haridrur drumo, jīrṇo drur viṭapī kuṭhaḥ kṣitiruhaḥ kāraskaro viṣṭaraḥ | nandyāvartakarālikau taruvasū parṇī pulāky aṁhripaḥ sālānokahagacchapādapanagā rūkṣāgamau puṣpadaḥ ||</foreign></note>
5470 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.36a"><head>Types of Flora and Fauna</head>
.
5475<!--% śarala, ṅaraniṅ kayu dhamar. pila, ṅara⌈niṅ anuna. atatah, ṅaraniṅ kayu rahu.
guvaka, ṅaraniṅ vvaḥ. antala, ṅaraniṅ ambhulu. nāpiśaketaki, ṅaraniṅ agəl, nalikira,
ṅaraniṅ nyu, cinaḥ, ṅaraniṅ ilit, sumura, ṅaraniṅ tpus, priyaka, ṅaraniṅ vsaḥ, camura,
ṅaraniṅ camara, nāpa, ṅaraniṅ paruṁpuṁ, vīraṇaka, ṅaraniṅ vuluḥ, raktāśalī, ṅaraniṅ
laktan miraḥ, māhāśālī, ṅaraniṅ laktan vuduk, klamā, ṅaraniṅ pari baṁ, gotī, ṅaraniṅ
parī putiḥ, turnaṣaḥ, ṅaraniṅ pari tluṁ vulan, yavaka, ṅaraniṅ jāva, śaśikā, ṅaraniṅ
parī guṇḍilan, śukadhanya ṅaraniṅ parī matugi, masaḥ, ṅaraniṅ atak baṁ, mudga, ṅaraniṅ
atak hijo, kakaṇḍaḥ, ṅaraniṅ atak kucuṁ, kacaṅ uris kunaṅ, kulaktā, ṅaraniṅ kacaṁ
kulaṭi, keḥniṅ araniṅ kacaṅ ucu, tilā, ṅaraniṅ lṅa. rājivā, ṅaraniṅ iva⌈k lajar, śaṅgaraḥ,
ṅaraniṅ ivak pacal, kacakaḥ, ṅaraniṅ ivak putihan, poṇḍorā, ṅaraniṅ dləg, paṅkabhet,
ṅa[34v]ran iṁ śaśilī, śr̥ṅgi, ṅaraniṅ hitu, tittira, kamoṣa, ṅaraniṅ kitiran, kraka,
cakora, ṅaraniṅ ayamm alas, indrabhā,ṅaraniṅ pluṁ, karaṇḍavā, ṅaraniṅ jaṁkuṁ, placā,
ṅaraniṅ dadhalī, vaktala, varttaka, ṅaraniṅ puyuḥ, vadyā, ṅaraniṅ kalvaṁ, pr̥satā,
vakuli, vuntira ṅaraniṅ gagaraṅan, cr̥mara, marṣe, ṅaraniṅ kuvuk, ṅaraniṅ puṣa muvaḥ,
waraṣā, ṅaraniṅ vək. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% śarala ṅaraniṅ khayu damar, phila ṅaraniṅ anunaṅ, atataḥ ṅaraniṅ kayu rahu,
guvaka ṅaraniṅ vyaḥ, antalā ṅaraniṅ ambulu, napigaketatakī ṅaraniṅ agəl, nalīkirā
ṅaraniṅ nyu, cinaḥ ṅaraniṅ ilīt, samurā ṅaraniṅ tpus, priyakā ṅaraniṅ vr̥saḥ, camuraḥ
ṅaraniṅ camara, napā ṅaraniṅ paruṅpuṅ, viraṇa ṅaraniṅ vuluḥ, raktāśalī ṅaraniṅ laktan
mīraḥ, mahaśalī ṅaraniṅ laktan vuduk, kalamā ṅaraniṅ paribaṅ, gotīrā ṅaraniṅ parī
putīḥ, turnathaḥ ṅaraniṅ parit luṅvulan, yavakā ṅaraniṅ java, śaśikā ṅaraniṅ pari
guṇḍīlan, śukaḍanya ṅaraniṅ pari matugī, maśaḥ ṅaraniṅ atak baṅ, mudgā ṅaraniṅ atak
ijo, nakakaṇḍaḥ ṅaraniṅ atak ucu, kacaṅ uris kunaṅ, kulatā ṅaraniṅ kuṭī,[27r] tila
ṅaraniṅ ləṅa, rājiva, ṅa hivak lajar; śaṅgaraḥ, ṅa hivak pacal; gaḍahaḥ, ṅa hivak
putihan; poṇḍora, ṅa dləg; paṅkabet, ṅa sisilī; śr̥ṅgī, ṅa hītu; tittira, kapoṣa,
ṅa kitiran; kraka, ṅandrabha, ṅa phluṅ; karaṇḍava, ṅa niṅ jakuṅ; phlabha, ṅa dadalī,
vattalaṅ, varttaka, ṅa puyuḥ, vadya, ṅa kalvaṅ, pr̥sata, nakula, vaneḥ, nākula, sr̥mara,
ṅa gagaraṅan, marṣera, puṣa, ṅa kuvuk; varaṣo, ṅa vək. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śaralaḥ ṅaranī kayu dhamar, pila ṅaraniṅ anunaṅ, atakaḥ ṅaraniṅ kayu rahu,,
guvaka ṅaraniṅ vvaḥ,, antala ṅaraniṅ ambulu, napiśakekī ṅaraniṅ agəl, nalikira haraniṅ
nyuḥ, cinaḥ ṅaraniṅ ilit,[26v][7+]pus, priyaka ṅaraniṅ vr̥ṣaḥ, camuraḥ ṅaraniṅ camāra,
napa ṅaranī parupu, viraṇa ṅaraniṅ vuluḥ, raktaśali ṅaraniṅ laktan mīraḥ, mahāśalī
ṅaraniṅ laktan vuduk, kamālama ṅaraniṅ pari baṅ, gotīra ṅaraniṅ pari putiḥ, turṇnataḥ
ṅaraniṅ pari tlu vulan, yavaka ṅarani java, śaṣika ṅaraniṅ pari guṇḍilan, śukadhanya
ṅaraniṅ parimatugī, maśaḥ ṅaraniṅ atak baṅ, madga ṅaraniṅ atak i:joḥ, nakakaṇḍaḥ ṅaraniṅ
atak ucu, kacaṅ uris kunaṅ, kulatta ṅaraniṅ kacaṅ kulaṭī, tila ṅaraniṅ ləṅa, rajīva
ṅaranī hivak lajar, śaṅgaraḥ ṅaraniṅ hivak pacal, kadhaṅka, ṅaranī hivak putihan,
poṇḍora ṅarani dləg, paṅkabhet āraniṅ śiṣili, śr̥ṅgi ṅarani hituḥ tiktiraḥ, kapośa
ṅaraniṅ kitiran, kakra, cakora, ṅaraniṅ ayam halas, indra ṅaṅaraniṅ phluṅ, karaṇḍava
ṅaraniṅ jaṅkuṅ, phlaca ṅaraniṅ dadhali, vatalaṅ tuṅgal īka, varttaka ṅaraniṅ puyuḥ,
vadya ṅaraniṅ kalvaṅ, vr̥ṣata, nakula, vuntira, ṅaraniṅ garaṅ-garaṅan, sr̥mara, marsera,
ṅaraniṅ kuvuk, pusasuvaḥ, varapo ṅaraniṅ arvan vək. %-->
5480<div type="interpolation">
.<p xml:id="candrakirana_21.36a.01" n="1">
.sarala <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app>
kayu <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">damar</lem><rdg wit="#edlc">damir</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">pīlu</lem><rdg wit="#msja #msjc">pila</rdg><rdg wit="#msjb">phila</rdg></app>
ṅaraniṅ <app><lem wit="#msjb #msjc">anunaṅ</lem><rdg wit="#edlc">anuda</rdg><rdg wit="#msja">anuna</rdg></app>,
<app><lem type="emn">lakaca</lem><rdg wit="#edlc">atata</rdg><rdg wit="#msja #msjb">atatah</rdg><rdg
wit="#msjc">atakah</rdg></app> ṅaraniṅ kayu rahu, guvāka ṅaraniṅ <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">vvah</lem><rdg wit="#msjb">vyah</rdg></app>, <app><lem type="emn">jaṭāla</lem><rdg
wit="#edlc">hintāla</rdg><rdg wit="#msja #msjc">antala</rdg><rdg wit="#msjb">antalā</rdg></app>
ṅaraniṅ ambulu.
.</p>
.<p xml:id="candrakirana_21.36a.02" n="2">
5485<app><lem rend="check" type="emn">niryāsaketakī</lem><rdg wit="#edlc">napiśaketakī</rdg><rdg
wit="#msja">nāpiśaketaki</rdg><rdg wit="#msjb">napigaketatakī</rdg><rdg wit="#msjc">napiśakekī</rdg></app>
ṅaraniṅ agəl, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">nalikira</lem><rdg wit="#edlc">nārikela</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">nalīkirā</rdg>--></app> ṅaraniṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">nyū</lem><rdg wit="#msjc">nyuh</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">cīna</lem><rdg
wit="#edlc">cīnah</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">cinah</rdg></app> ṅaraniṅ ilit,<pb
n="26v" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem type="emn">karpūra</lem><rdg wit="#edlc">samūru</rdg><rdg
wit="#msja">sumura</rdg><rdg wit="#msjb">samurā</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="3"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅaraniṅ
təpus</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/>pus</rdg></app>,
priyaka ṅaraniṅ <app><lem wit="#edlc #msja">vəsah</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vr̥sah</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">camūru</lem><rdg wit="#msja">camura</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">camurah</rdg></app> ṅaraniṅ camara, <app><lem type="emn">nala</lem><rdg
wit="#edlc">nīpa</rdg><rdg wit="#msja">nāpa</rdg><rdg wit="#msjb">napā</rdg><rdg wit="#msjc">napa</rdg></app>
ṅaraniṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">paruṅpuṅ</lem><rdg wit="#msjc">parupu</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">viraṇa</lem><rdg wit="#edlc">viraṇaka</rdg><rdg wit="#msja">vīraṇaka</rdg></app>
ṅaraniṅ vuluh, raktaśāli ṅaraniṅ lakətan mirah, mahāśāli ṅaraniṅ lakətan vuduk, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">kalama</lem><!--<rdg wit="#msja">kəlama</rdg>--><rdg wit="#msjc">kamālama</rdg></app>
ṅaraniṅ pari baṅ, <app><lem type="emn">sūkara</lem><rdg wit="#edlc #msja">gotī</rdg><rdg
wit="#msjb">gotīrā</rdg><rdg wit="#msjc">gotīra</rdg></app> ṅaraniṅ pari putih, <app><lem
type="emn">tūrṇaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">turnaṣah</rdg><!--<rdg wit="#msjb">turnathah</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc">turṇatah</rdg></app> ṅaraniṅ pari <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjb">təluṅ</lem><rdg wit="#msjc">təlu</rdg></app> vulan, yavaka ṅaraniṅ java,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaṣṭika</lem><rdg wit="#msja #msjb">śaśikā</rdg><rdg
wit="#msjc">śaṣika</rdg></app> ṅaraniṅ pari guṇḍilan, śūkadhānya ṅaraniṅ pari matugi.
.</p>
.<p xml:id="candrakirana_21.36a.03" n="3">
.<app rend="hide"><lem type="norm">māṣa</lem><rdg wit="#edlc">māṣaḥ</rdg><rdg wit="#msja">masah</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">maśah</rdg></app> ṅaraniṅ atak baṅ, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">mudga</lem><rdg
wit="#msjc">madga</rdg></app> ṅaraniṅ atak <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb">ijo</lem><rdg wit="#msjc">ījoh</rdg></app>, <app><lem wit="#msja">kākāṇḍa</lem><!--<rdg
wit="#edlc">karkandhuh</rdg><rdg wit="#msja">kakaṇḍah</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc">nakakaṇḍah</rdg></app>
ṅaraniṅ atak <app><lem wit="#msjb #msjc">ucu</lem><rdg wit="#edlc #msja">kucuṅ</rdg></app>,
kacaṅ uris kunaṅ, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kulattha</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">kulaktā</rdg></app> ṅaraniṅ <app><lem wit="#msjc">kacaṅ
kulaṭi</lem><rdg wit="#edlc" cause="lexical">kacaṅ, kulatthikā ni ṅaraniṅ kacaṅ ucu</rdg><rdg
wit="#msja" cause="lexical">kacaṅ kulaṭi, kehniṅ araniṅ kacaṅ ucu</rdg><rdg wit="#msjb">kuṭī</rdg><note>LC
misreads <foreign>kulaṭi, kehniṅ</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>kuladikehniṅ</foreign>.</note></app>,<pb
n="27r" edRef="#msjb" break="no"/> tila ṅaraniṅ ləṅa.
.</p>
5490<p xml:id="candrakirana_21.36a.04" n="4">
.rājīva <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg
wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> ivak lajar, <app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">madgura</lem><!--<rdg
wit="#edlc">madgurah</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śaṅgaraḥ</rdg></app> <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app>
ivak pacal, <app><lem wit="#edlc">gaḍaka ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msja">kacakah, ṅaraniṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">gaḍahah, ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">kadhaṅka, ṅaranī</rdg></app> ivak putihan,
<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="conj">pr̥<supplied reason="omitted">thu</supplied>romā</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">poṇḍora</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅarani</rdg></app> dələg, <app><lem type="emn">paṅkagati</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">paṅkabhet</rdg><rdg wit="#msjb">paṅkabet</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja">ṅa<pb n="34v" edRef="#msja"/>raniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg
wit="#msjc">āraniṅ</rdg></app> sisili, śr̥ṅgī <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅarani</rdg></app> <app><lem rend="check" wit="#edlc
#msja #msjb">hitu</lem><rdg wit="#msjc">hituh</rdg></app>.
.</p>
.<p xml:id="candrakirana_21.36a.05" n="5">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tittira</lem><rdg wit="#msjc">tiktirah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kapota</lem><rdg wit="#edlc #msja">kamoṣa</rdg><rdg wit="#msjb">kapoṣa</rdg><rdg
wit="#msjc">kapośa</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg></app> kitiran, <app><lem type="emn">kāvr̥ka</lem><rdg wit="#edlc">krakara</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kraka</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ
ayam alas</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja">indrābha</lem><rdg wit="#msjb">ṅandrabha</rdg><rdg wit="#msjc">indraṅa</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app>
pəluṅ, kāraṇḍava <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ jaṅkuṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa, niṅ jakuṅ</rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">plava</lem><rdg
wit="#msja">placā</rdg><rdg wit="#msjb">phlabha</rdg><rdg wit="#msjc">phlaca</rdg><note>Should
it be read <foreign>prava</foreign>?</note></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app> dadali, <app><lem rend="check"
type="emn">vartika</lem><rdg wit="#edlc #msja">vaktala</rdg><rdg wit="#msjb">vatalaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="lexical">vatalaṅ tuṅgal īka</rdg><note>Should it be read <foreign>phalakhelā</foreign>?</note></app>,
vartaka <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app>
puyuh, <app><lem rend="check" type="conj">val<supplied reason="omitted">gu</supplied>la</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">vadya</rdg><rdg wit="#msja">vadyā</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app> kalvaṅ.
5495</p>
.<p xml:id="candrakirana_21.36a.06" n="6">
.<app><lem type="emn">khaṭṭāśa</lem><rdg wit="#edlc #msjb">pr̥sata</rdg><rdg wit="#msja">pr̥satā</rdg><rdg
wit="#msjc">vr̥ṣata</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">nakula</lem><rdg wit="#edlc
#msja">vakuli</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vuntirah</lem><!--<rdg
wit="#edlc #msja #msjc">vuntira</rdg>--><rdg wit="#msjb" cause="lexical">vaneh</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">ṅaraniṅ gagaraṅan, <hi rend="check">biḍāla</hi>, mārjāra</lem>
. <rdg wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ gagaraṅan, <seg type="highlight">cr̥mara</seg>, marṣe</rdg>
5500 <rdg wit="#msjb">nākula, <seg type="highlight">sr̥mara</seg>, ṅa gagaraṅan, marṣera</rdg>
. <rdg wit="#msjc">ṅaraniṅ garaṅ-garaṅan, <seg type="highlight">sr̥mara</seg>, marṣera</rdg></app>,
.<app><lem type="conj"><hi rend="check"><supplied reason="omitted">śit</supplied>puṭa</hi>
ṅaraniṅ kuvuk</lem>
. <rdg wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ kuvuk, ṅaraniṅ puṣa muvah</rdg>
. <rdg wit="#msjb">puṣa, ṅa kuvuk</rdg>
5505 <rdg wit="#msjc">ṅaraniṅ kuvuk, pusa suvah</rdg>
. <note>In Modern Javanese, there is the word <foreign>vilpusa</foreign> which is a
synonym for <foreign>kuvuk</foreign>. It might be an error for Skt. <foreign>śitpuṭa</foreign>.</note></app>,
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">varāha</lem><rdg wit="#msja">varaṣā</rdg><rdg wit="#msjb">varaṣo</rdg><rdg
wit="#msja">varapo</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg></app> və̄k.
.</p>
.</div>
5510</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.37" n="37"><head>Synonyms of Elephant I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
5515<!--% hastībhaḥ kuñjaro dantī, vāraṇo ’nekapo dvipaḥ, mataṅgajo vā dviradaḥ, karī stamberamo gajaḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% asthibhaḥ kuñjaro dantiḥ, taraṇo vekapo dhvipaḥ, mataṅgaḥ jova dviradhaḥ, kari
stambairamo gajaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% asvibhaḥ kuñjaro dantiḥ, varaṇo nekapo dvipaḥ, mataṅgaḥ jova dviradaḥ, kari
stamberamo gajaḥ. %-->
5520<!--% #msjc %-->
.<!--% astibhaḥ kuñjaro dantiḥ, varaṇo nekapo ddhipaḥ, mataṅgaḥ jova dvīradhaḥ, karī
stamberamo gajaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.37.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">hastībhaḥ</lem><rdg wit="#msjb">asvibhaḥ</rdg></app>
. kuñjaro
5525 <app><lem wit="#edlc" type="norm">dantī</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dantiḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vāraṇo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">taraṇo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">’nekapo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">vekapo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dvipaḥ</lem><rdg wit="#msjc">dhipaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">mataṁgo <hi rend="check">’tha vā</hi></lem><rdg wit="#edlc">mataṁgajo vā</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">mataṁgaḥ jova</rdg></app> dviradaḥ,</l>
5530<l n="d"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc">karī</lem><rdg wit="#msja #msjb">kari</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">stamberamo</lem><rdg wit="#msja">stambairamo</rdg></app>
. gajaḥ.</l>
.</lg>
.
5535
.<!--% asthi, ibha, kuñjara, danti, vagaṇa, nekapa, dvipa, matəṅga, dviradha, karī,
stambairama, radhina, liman, dantihin, caraṇe, sutapaḥ, gañjika, kara, maṅgala, yuta,
añjani, mabhavaḥ, samaja, kumedha, vātaṇa, ṅaraniṅ gajaḥ samanya ika, 26. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% asvi, iba, kuñjara, dantī, varaṇa, nekapa, dvīpa, matəṅga, dvirada, karī, stamberāma
radin, limān, dantihin, carane, tusapaḥ, gañjika, kara, maṅgala, yuta, hañjanī, bhamavaḥ,
samaja, kumedha, vāhaṇa, ṅa gajaḥ samanya, i, 26. %-->
.<!--% #msjc %-->
5540<!--% asti, i[4+][27r], danti, varana, nekapa, matəṅga, dhvīradha, karī, sthaberama,
radhina, liman, dantihin cārahe, tuśapaḥ, gañjīka, kara, maṅgapa, yuta, añjanī, bhāmavaḥ,
samaja, kumedha, vāhaṇa, ṅaraniṅ gajaḥ hika, 26. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.37.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">hastī</lem><rdg wit="#msjb">asvi</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ibha, kuñjara</lem><rdg wit="#msjc">i<gap reason="lost" unit="character"
quantity="4"/></rdg></app>, dantī, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vāraṇa</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">vagaṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>nekapa</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">nekapa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dvipa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">mataṅga</lem><rdg
wit="#edlc">mataṅgaja</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb #msjc">matəṅga</rdg>--></app>,
dvirada, karī, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">stamberama</lem><rdg wit="#msjc">sthaberama</rdg><note>LC
misreads <foreign>stambairama</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>stambai</foreign>.</note></app>,
<app><lem wit="#msjb">radin</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">radhina</rdg><note>The
Skt. suffix -<foreign>in</foreign>, though markedly improbable in preservation within
OJ, is nonetheless presented by <ptr target="#msjb"/> in a manner faithful to its
Skt. counterpart. This perhaps suggests a nuanced comprehension of the base form of
this word by the OJ scribe. Consequently, I uphold the reading found in <ptr target="#msjb"/>
herein.</note></app>, liman, <app><lem rend="check" type="conj">dantāvala</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dantihin</rdg></app>, <app><lem type="conj">vāraṇe<supplied
reason="omitted">ndra</supplied></lem><rdg wit="#edlc">vāraṇa</rdg><rdg wit="#msja">caraṇe</rdg><rdg
wit="#msjb">carane</rdg><rdg wit="#msjc">cārahe</rdg><note>LC misreads <foreign>caraṇe</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>carano</foreign>.</note></app>, <app><lem type="emn">yūthapa</lem><rdg
wit="#edlc">yūthapah</rdg><rdg wit="#msja">sutapah</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">tusapah</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">tuśapah</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">garjita</lem><rdg
wit="#msja #msjb">gañjika</rdg><rdg wit="#msjc">gañjīka</rdg></app>, <app><lem type="conj">kara<supplied
reason="omitted">bha</supplied></lem><rdg wit="#edlc">kumbhī</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc" cause="subtractive">kara</rdg><note></note></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb">maṅgala</lem><rdg wit="#edlc">madakala</rdg><rdg wit="#msjc">maṅgapa</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">yūtha</lem><rdg wit="#edlc">yūthī</rdg></app>, añjani,
<app><lem type="emn">bhārgava</lem><rdg wit="#edlc #msja">mabhavaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">bhamavaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">bhāmavaḥ</rdg></app>, samāja, <app><lem type="emn">kumuda</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kumedha</rdg></app>, vāhana, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app> <label type="headword">gajah</label>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sāmānya</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="26">26</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5545 <note>AK 2.8.34–35ab:<foreign>dantī dantāvalo hastī dvirado ’nekapo dvipaḥ | mataṅgajo gajo nāgaḥ kuñjaro vāraṇaḥ karī || ibhaḥ stamberamaḥ padmī yūthanāthas tu yūthapaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 214: <foreign>mātaṅgadviradadvipāḥ karigajastamberamānekapāḥ | kumbhīkuñjaravāraṇebharadinaḥ
sāmodbhavaḥ sindhuraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1217–1218ab: <foreign>hastī mataṅgajagajadvipakaryanekapā mātaṅgavāraṇamahāmr̥gasāmayonayaḥ | stamberamadviradasindhuranāgadantino dantāvalaḥ karaṭikuñjarakumbhipīlavaḥ || ibhaḥ kareṇur garjo ’sya strī dhenukā vaśāpi ca |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5550
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.38" n="38"><head>The Noble Elephants</head>
.
.<!--% ucadiga, matra, airāvaṇa, puspadanta, jasasthama, syandaka, krimedha, añjana,
asthindra, ṅaraniṅ gajendra ika, 10. %-->
.<!--% #msjb %-->
5555<!--% ucadaga, matra, airavaṇa, paspandanta, jamastama, syantaka, trīmedha, añjaṇa,
asvīndra, ṅa gajendra, i, 10. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% ucadaga, matra, airāvaṇa, puspandhanta, jastama, syantaka, trameda, añja[2+]svindra,
ṅaranī gajendra hika, 10. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.38.01" n="1">
.<app><lem type="emn">diggaja</lem><rdg wit="#edlc #msja">ucadiga</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">ucadaga</rdg><note>Should it be read <foreign>puṇḍarīka</foreign>?</note></app>,
<app><lem type="emn">citra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">matra</rdg><note>Should
be read <foreign>matta</foreign>?</note></app>, airāvaṇa, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc">puṣpadanta</lem><rdg wit="#msjb">paspandanta</rdg><!--<rdg wit="#msjc">puspandhanta</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">aśvatthāmā</lem><rdg wit="#edlc #msja">jasasthama</rdg><rdg wit="#msjb">jamastama</rdg><rdg
wit="#msjc">jastama</rdg></app>, <app><lem type="emn">supratīka</lem><rdg wit="#edlc
#msja">syandaka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">syantaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">kumuda</lem><rdg
wit="#edlc #msja">krimedha</rdg><rdg wit="#msjb">trīmedha</rdg><rdg wit="#msjc">trameda</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">añjana</lem><rdg wit="#msjc">añja<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">hastīndra</lem><rdg
wit="#msjb">asvīndra</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>svindra</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app>
<label type="headword">gajendra</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="10">10</num>.
5560</p>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.39" n="39"><head>Synonyms of Horse</head>
.
5565<!--% #edlc %-->
.<!--% aśvo vāho hayas saptiḥ, prokto vājī turaṅgamaḥ, turagas turaṅgas tārkṣyo, gandharvo
ghoṭako yuyuḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% aśva vaho haya saptiḥ, prokta vaji turaṅgamaḥ, turago turagaḥ tarkṣya, gandharva
ghoṭako yahyuḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
5570<!--% aśva vaho haya saptiḥ, prokta vajī turaṅgamaḥ, turago turaga taśca, gandarvo
ṇoṭako yayuḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% aśva vaho hayaḥ sapti, prokta vajī turaṅgamaḥ, turago turaga takṣya, gandharvo
ghoṭako yayuḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.39.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">aśvo vāho</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">aśva
vaho</rdg></app>
5575 <app><lem wit="#msjc">hayaḥ</lem><rdg wit="#edlc" >hayas</rdg><rdg wit="#msja #msjb">haya</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">saptiḥ</lem><rdg wit="#msjc">sapti</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">prokto</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">prokta</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">vājī</lem><rdg wit="#msja">vaji</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">vajī</rdg></app>
. turaṅgamaḥ,</l>
5580<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">turagas</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">turago</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">turaṅgas</lem><rdg wit="#msja">turagaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">turaga</rdg></app>
. <app><lem type="norm">tārkṣyaḥ</lem><rdg wit="#edlc">tārkṣyo</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">tarkṣya</rdg><rdg wit="#msjc">takṣya</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">gandharvo</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">gandharva</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ghoṭako</lem><rdg wit="#msjb">ṇoṭako</rdg></app>
5585 <app><lem wit="#msjb #msjc">yayuḥ</lem><rdg wit="#edlc">yuyuḥ</rdg><rdg wit="#msja">yahyuḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
5590<!--% aśva, vaha, ha<span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% aśva, vaha, ha<lacunaStart/> %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% aśva, vaha, haya, sa[27v]pti, vajī, turaṅgama, turaṅga, turāga, tarkṣa, gandarvva,
ghoṭaka, ajaran, vahāṇa, tuṅgaṅan, sapta, uṇḍa, ṅa kuda, i, 17, %-->
5595<!--% #msjc %-->
.<!--% aśva, vahaṇa, haya, saptī, vajī, turaṅgama, turaṅga, turagha, tarkṣya, gandhavva,
ghoṭaka, ajaran, vaha, tuṅgaban, sapta, uṇḍa, ṅaranī kuda, hika, 17. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.39.02" n="2">
.aśva, vāha, <app><lem wit="#msjb #msjc">haya</lem><rdg wit="#edlc">haya<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">ha<lacunaStart/></rdg></app>, sa<pb edRef="#msjb" n="27v"/>pti, vajī,
turaṅgama, turaṅga, turaga, <app><lem wit="#msjc">tārkṣya</lem><rdg wit="#msjb">tarkṣa</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">gandharva</lem><rdg wit="#msjc">gandhava</rdg></app>, ghoṭaka,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">yayu</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, ajaran, <app><lem wit="#msjb">vāhana,
tuṅgaṅan</lem><rdg wit="#msjc">vaha, tuṅgaban</rdg></app>, sāpta, <app><lem type="conj">uṇḍa<supplied
reason="omitted">kan</supplied></lem><rdg wit="#msjb #msjc">uṇḍa</rdg></app>, <app
rend="hide"><lem wit="#msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg></app> <label type="headword">kuda</label>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="17">17</num>.
.</p>
5600<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.43cd–44ab:<foreign>ghoṭake vītituragaturaṅgāśvaturaṅgamāḥ || vājivāhārvagandharvahayasaindhavasaptayaḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 214: <foreign>arvā gandharvo ’śvaḥ saptir vājī turaṅgamas turagaḥ | tārkṣyo haris turaṅgo yuyur ukto ghoṭako hayo vāhaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1232cd–1233ab: <foreign>ghoṭakas turagas tārkṣyas turaṁgo ’śvas turaṁgamaḥ || gandharvo ’rvā saptivītī vāho vājī hayo hariḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
5605</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.40" n="40"><head>Synonyms of Bull</head>
.
.<!--% #msjb %-->
5610<!--% anapvan śorambeyaḥ syat, ukṣa goḥ piśalaḥ kuryaḥ %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% anapvan sorībheḥyaḥ syat·, Utpa goḥ piśalaḥ kuryaḥ, vr̥ṣabhaśr̥valivaṙdḍaḥ,
bhadraś ca parikaṙttitaḥ. %-->
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.40.01" n="1">
5615<l n="a"><app><lem type="emn">anaḍvān</lem><rdg wit="#msjb #msjc">anapvan</rdg></app>
<app><lem type="emn">saurabheyaḥ</lem><rdg wit="#msjb">śorambeyaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sorībheḥyaḥ</rdg></app>
syāt,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb">ukṣā</lem><rdg wit="#msjc">utpa</rdg></app> <app><lem type="norm">gaur</lem><rdg wit="#msja #msjb">goḥ</rdg></app> <app><lem type="emn">vr̥ṣalo <hi rend="check">dhuryaḥ</hi></lem><rdg wit="#msjb" cause="eye-skip">piśalaḥ kuryaḥ<span type="omissionStart"/></rdg><rdg wit="#msjc">piśalaḥ kuryaḥ</rdg><note>This passage is similar with those from NMā 90cd & VaiJ 3.4.52ab (see the paralel below). Regarding the eye-skip in <ptr target="#msjb"/>, it is a consequence of the scribe’s gaze inadvertently jumping to the reading <foreign>kuryah</foreign> found in the OJ glosses within the source manuscript.</note></app>,</l>
.<l n="c">vr̥ṣabhaś <app><lem type="emn">ca</lem><rdg wit="#msjc">r̥</rdg></app> <app
rend="hide"><lem type="norm">balīvardaḥ</lem><rdg wit="#msjc">valivardḍaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d">bhadraś ca <app><lem type="emn">parikīrtitaḥ</lem><rdg wit="#msjc">parikartitaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
5620
.
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vr̥śabha, valivarddha, bhadraḥ, śr̥ṅgī, kr̥kadman, payodha, marmmani, sarigiya,
mahakṣo, ṅa ləmbu, i, 15. %-->
5625<!--% #msjc %-->
.<!--% anapvan sora, bhoya, utpaghoḥ, piśala, turya, valivarddha, bhadra, śr̥ṅgī, kr̥kudman,
payoda, marmanī, sorigiya, mahakṣo, ṅaranī ləmbu hika, 1[2+]. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.40.02" n="2">
.<app><lem type="emn">anaḍvān, saurabheya, ukṣā</lem><rdg wit="#msjc">anapvan, sora,
bhoya, utpa</rdg></app>, goh, <app><lem type="emn">vr̥ṣala, dhurya, vr̥ṣabha</lem><rdg
wit="#msjb"><span type="omissionEnd"/></rdg><rdg wit="#msjc">piśala, turya, vr̥ṣaba</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">balīvarda</lem><rdg wit="#msjb #msjc">valivardha</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">bhadra</lem><rdg wit="#msjb">bhadrah</rdg></app>,
śr̥ṅgī, <app><lem type="emn">kakudmān</lem><rdg wit="#msjb">kr̥kadman</rdg><rdg wit="#msjc">kr̥kudman</rdg></app>,
<app><lem type="conj">voḍhā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">payodha</rdg><!---<rdg wit="#msjc">payoda</rdg>--></app>,
<app><lem type="conj">śakvara, śārī<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg
wit="#msjb">marmani, sari</rdg><rdg wit="#msjc">marmanī, sori</rdg></app>, <app><lem
rend="check" type="emn">gaya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">giya</rdg></app>, <app><lem
type="emn">mahokṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mahakṣo</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app>
<label type="headword">ləmbu</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="16">16</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="15">15</num></rdg></app>.
.</p>
5630<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.59cd–60ab:<foreign>ukṣā bhadro balīvarda r̥ṣabho vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ ||
anaḍvān saurabheyo gaur ukṣṇāṁ saṁhatir aukṣakam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 263: <foreign>ukṣān aḍvān valīvardaḥ kakudmān vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ | r̥ṣabhaḥ saurabheyo gaur vāḍaveyo ’tha śākvaraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1256cd–1257: <foreign>cakrīvāñśaṅkukarṇo ’tha r̥ṣabho vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ || vāḍaveyaḥ saurabhaiyo bhadraḥ śakvaraśākvarau | ukṣān aḍvān kakudmān gaur balīvardaś ca śāṁkaraḥ |</foreign></note>
. <note>NMā 90cd: <foreign>ukṣā gaur vr̥ṣalo ’naḍvān vāhyaḥ skandhavaho vaśī ||</foreign></note>
5635 <note>VaiJ 3.4.52ab: <foreign>viṣāṇī vr̥ṣabhaś śr̥ṁgī vāho gaur akṣadhūrtilaḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.41" n="41"><head>Synonyms of Cow</head>
5640
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% mahā śr̥ṅgī, vvahya, dohanī, arjjanī, śurabhī, ajñānī, jagatī, ṭītsarva, ṅa
ləmbu vadyan, ika, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
5645<!--% hā śr̥ṅgī, vahya, dohanī, arjjanī, śurabhī, ajñanī, jagatī, ṭitṣarpa, ṅaranī
l̥mbu vadhvan, hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.41.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">mahā</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>hā</rdg></app>,
<app><lem type="conj">śr̥ṅgi<supplied reason="omitted">nī</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc">śr̥ṅgī</rdg></app>, <app><lem type="emn">vānyā</lem><rdg wit="#msjb">vvahya</rdg><rdg
wit="#msjc">vahya</rdg><note>An alternative emendation would be <foreign>vāśrā</foreign>.
However, <foreign>vaśyā</foreign> and <foreign>bandhyā</foreign> might be plausible
other options (see ŚRĀv p.146). For <foreign>vandyā</foreign>, see AbhCM 1266.</note></app>,
dohanī, <app><lem type="emn">arjunī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">arjanī</rdg></app>,
surabhi, <app><lem type="conj">aghnyā, <supplied reason="omitted">rohi</supplied>ṇī</lem><rdg
wit="#msjb">ajñānī</rdg><rdg wit="#msjc">ajñanī</rdg><note>Another imaginable emendation
would be <foreign>kalyāṇī</foreign>.</note></app>, jagatī, <app><lem type="emn">trivatsā</lem><rdg
wit="#msjb">ṭītsarva</rdg><rdg wit="#msjc">ṭitṣarpa</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app>
<app><lem wit="#msjc"><label type="headword">ləmbu vadvan</label> ika</lem><rdg wit="#msjb"
cause="transposition">ləmbu i vadyan</rdg></app>, <app><lem type="emn">10</lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="9">9</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5650 <note>AK 2.9.66cd–67ab:<foreign>māheyī saurabheyī gaur usrā mātā ca śr̥ṅgiṇī ||
arjuny <seg type="highlight">aghnyā rohiṇī</seg> syād uttamā goṣu naicikī |</foreign></note>
. <note>AbhRM 268: <foreign>aghnyā gaur māheyī surabhir bahulā ca saurabheyī ca |
usrārjunī ca rohiṇy uktānaḍuhī budhair anaḍvāhī ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1265–1266ab: <foreign>gauḥ saurabheyī māheyī māhā surabhir arjunī |
usr<seg type="highlight">āghnyā rohiṇī</seg> śr̥ṅgiṇy anaḍvāhy anaḍuhy uṣā || tampā
nilimpikā tambā sā tu varṇairanekadhā |</foreign></note>
. <note>ŚRĀk 749cd: <foreign>arjuny <seg type="highlight">aghnyā rohiṇī</seg> saurabheyī
māheyyusrā śr̥ṅgiṇī gauś ca mātā |</foreign></note>
. <note>ŚRĀv p.146: <foreign>vaśyā bandhyā saiva gavī vehad garbho padhātinī ||</foreign></note>
5655 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.42" n="42"><head>Synonyms of Monkey</head>
.
5660<!--% #emn %-->
.<!--% kapiḥ śākhāmr̥gaḥ kīśaḥ, plavago ’tha plavaṅgamaḥ, valīmukhas tarumr̥gaḥ, vānaro markaṭo bhavet. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
5665<!--% kapiḥ śakāmr̥ghaḥ kiśa, phlavago tha llavaṅgamaḥ, balīmukhaḥs tarumr̥ghaḥ, vanaro
markadom bavet. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kapiḥ śakamr̥ghaḥ kiśa, phlavago tha llamaṅgamaḥ, balīmukas tarumr̥ghaḥ, vanaro
martatom bavet. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.42.01" n="1">
.<l n="a">kapiḥ
5670 <app rend="hide"><lem type="norm">śākhāmr̥gaḥ</lem><rdg wit="#msjb">śakāmr̥ghaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śakamr̥ghaḥ</rdg></app>
. <app><lem type="emn">kīśaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kiśa</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem type="norm">plavago</lem><rdg wit="#msjb #msjc">phlavago</rdg></app>
. ’tha
. <app><lem type="emn">plavaṁgamaḥ</lem><rdg wit="#msjb">llavaṁgamaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">llamaṁgamaḥ</rdg></app>,</l>
5675<l n="c"><app rend="hide"><lem type="norm">valīmukhas</lem><rdg wit="#msjb">balīmukhaḥs</rdg><rdg
wit="#msjc">balīmukas</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">tarumr̥gaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tarumr̥ghaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem type="norm">vānaro</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vanaro</rdg></app>
. <app><lem type="emn">markaṭo</lem><rdg wit="#msjb">markadom</rdg><rdg wit="#msjc">martatom</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="emn">bhavet</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bavet</rdg></app>.</l>
5680</lg>
.
.
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
5685<!--% kapī, śakamr̥ghaḥ, kiśa, phlavaga, balīmukha, starumugha, vanara, ṅa vre, i,
8.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kapī, śakamr̥ghraḥ, kīśa, phlavaga, balīmuka, starumragha, ṅaranī vre hi[27v][6+]
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.42.02" n="2">
.kapi, <app rend="hide"><lem type="norm">śākhāmr̥ga</lem><rdg wit="#msja">śakamr̥ghaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">śakamr̥ghraḥ</rdg></app>, kīśa, plavaga, <app><lem type="conj"><supplied
reason="omitted">plavaṅgama</supplied></lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
valīmukha, <app><lem type="emn">tarumr̥ga</lem><rdg wit="#msjb">starumugha</rdg><rdg
wit="#msjc">starumragha</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">vānara</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">markaṭa</supplied></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">vre</label>
i<pb n="27v" edRef="#msjc" break="no"/>, <app><lem type="emn"><num value="9">9</num></lem><rdg
wit="#msjb"><num value="8">8</num></rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/></rdg></app>.
5690</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.3:<foreign>kapiplavaṅgaplavagaśākhāmr̥gavalīmukhāḥ | markaṭo vānaraḥ
kīśo vanaukā atha bhalluke ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 231: <foreign>balīmukho markaṭako vanaukāḥ, plavaṅgamaḥ syāt plavagaḥ
plavaṅgaḥ | hariḥ kapiḥ kīśa ime ca śabdāḥ, śākhāmr̥go vānara ity abhinnāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1291cd–1292: <foreign>araṇyaśvā markaṭas tu kapiḥ kīśaḥ plavaṁgamaḥ || plavaṁgaḥ plavagaḥ śākhāmr̥go harir balīmukhaḥ | vanaukā vānaro’ thāsau golāṅgūlo ’sitānanaḥ ||</foreign></note>
5695 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.43" n="43"><head>Synonyms of Dog I</head>
.
5700<!--% #emn %-->
.<!--% kauleyo mr̥gadaṁśakaḥ, bhaṣakaḥ saramā tataḥ, kukkuraḥ sārameyaś ca, śvanaśālāvr̥ko
tataḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
5705<!--% koleyako mr̥ghādhaṅśu, bhaṣakaḥ śanāthaḥ tataḥ, kukkuraḥ śarameyaś ca, śvaccaśālavr̥ko
makaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% [2+]yako mr̥ghadaṅśu, bhaṣakaḥ śanathaḥ tataḥ, kukkuraḥ śaramebhuyaś ca, śvaccaśalavr̥ko
makaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.43.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb">kauleyako</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
quantity="2" unit="character"/>yako</rdg></app>
5710 <app><lem type="emn">mr̥gadaṁśaḥ</lem><rdg wit="#msjb">mr̥ghādhaṁśu</rdg><rdg wit="#msjc">mr̥ghadaṁśu</rdg></app>,</l>
.<l n="b">bhaṣakaḥ
. <app><lem type="emn">śunakas</lem><rdg wit="#msjb">śanāthaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śanathaḥ</rdg></app>
. tataḥ,</l>
.<l n="c">kukkuraḥ
5715 <app><lem wit="#msjb">sārameyaś</lem><rdg wit="#msjc">śaramebhuyaś</rdg></app>
. ca,</l>
.<l n="d"><app rend="hide"><lem type="norm">śvā ca</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śvacca</rdg></app>
. <app><lem type="norm">śālāvr̥kas</lem><rdg wit="#msjb">śālavr̥ko</rdg><rdg wit="#msjc">śalavr̥ko</rdg></app>
. <app><lem type="emn">tataḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">makaḥ</rdg></app>.</l>
5720</lg>
.
.
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
5725<!--% koleyaḍaḥ, mr̥ghadaṅśu, bhaṣaka, śunathā, kukkara, śaraneyo, śvacca śa,lavr̥ka,
ṅa kacala, i, 8. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kole, yataḥ, mr̥gadaṅśu, bhaśaka, śunathaḥ, kukkura, śārammeyo, śvacca śalavr̥ka,
ṅa kaccala, i, 8. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.43.02" n="2">
.<app><lem type="emn">kauleyaka, mr̥gadaṅśa</lem><rdg wit="#msjb">koleyaḍaḥ, mr̥ghadaṅśu</rdg><rdg
wit="#msjc">kole, yataḥ, mr̥gadaṅśu</rdg></app>, bhaṣaka, <app><lem type="emn">śunaka</lem><rdg
wit="#msjb">śunathā</rdg><rdg wit="#msjc">śunathaḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">kukkura</lem><rdg
wit="#msjb">kukkara</rdg></app>, <app><lem type="norm">sārameya</lem><rdg wit="#msjb">śaraneyo</rdg><rdg
wit="#msjc">śārameyo</rdg></app>, <app><lem type="conj">śvā</lem><rdg wit="#msjb">śvacca</rdg><rdg
wit="#msjc">śvacca</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjc">śālāvr̥ka</lem><rdg
wit="#msjb">śa,lavr̥ka</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <app><lem type="conj"><label type="headword">śr̥gāla</label></lem><rdg
wit="#msjb">kacala</rdg><rdg wit="#msjc">kaccala</rdg></app> i, <num value="8">8</num>.
5730</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.21cd–22:<foreign>kauleyakaḥ sārameyaḥ kukkuro mr̥gadaṁśakaḥ || śunako
bhaṣakaḥ śvā syād alarkas tu sa yogitaḥ | śvā viśvakadrur mr̥gayākuśalaḥ saramā śunī
||</foreign></note>
. <note>AbhRM 281: <foreign>kauleyakaḥ sārameyo bhaṣaṇaḥ śvā ca kurkuraḥ | śunako
mr̥gadaṁśaś ca budhaiḥ śālāvr̥ko mataḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1278cd–1280: <foreign>soḍhaṁ dūsaṁ marīsaṁ ca kukkuro vakravāladhiḥ
|| asthibhug bhaṣaṇaḥ sārameyaḥ kauleyakaḥ śunaḥ | śuniḥ śvāno gr̥hamr̥gaḥ kurkuro
rātrijāgaraḥ || rasanāliḍrataparāḥ kīlaśāyivraṇāndukāḥ | śālāvr̥ko mr̥gadaṁśaḥ śvālarkas
tu sa rogitaḥ ||</foreign></note>
5735 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.44" n="44"><head>Synonyms of Bee</head>
.
5740<!--% #emn %-->
.<!--% bhramaraḥ ṣaṭpado bhr̥ṅgaḥ, puṣpaliṭ ca śilīmukhaḥ, dvirephālir madhukaraḥ,
dvirūpo vā madhuvrataḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
5745<!--% bhramaraḥ ṣakpado mr̥ṅgaḥ, puspaliṭ śilīmukhaś ca, dhirophalī madukaraḥ, dhvirarupā
madubrataḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% bhramara satpado mr̥ga, puspaliṭ śilimukaś ca, dhiropalī madukaraḥ, dhvirarupa
madhubrataḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.44.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb">bhramaraḥ</lem><rdg wit="#msjc">bhramara</rdg></app>
5750 <app><lem wit="#msjc">ṣaṭpādo</lem><rdg wit="#msjb">ṣakpado</rdg></app>
. <app><lem type="emn">bhr̥ṅgaḥ</lem><rdg wit="#msjb">mr̥ṅgaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">mr̥ga</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem type="norm">puṣpaliṭ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">puspaliṭ</rdg></app>
. <app><lem type="emn">ca śilīmukhaḥ</lem><rdg wit="#msjb">śilīmukhaś ca</rdg><rdg
wit="#msjc">śilimukaś ca</rdg><note>This emendatiion is bold, but for now we see no
other solution to the metrical problem of the transmitted reading <foreign>śilīmukhaś
ca</foreign>.</note></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem type="emn">dvirepho ’lir</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dhirophalī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">dhiropalī</rdg>--></app>
5755 <app rend="hide"><lem type="norm">madhukaraḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">madukaraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">dvirarūpo</lem><rdg wit="#msjb">dhvirarupā</rdg><rdg
wit="#msjc">dhvirarupa</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">madhuvrataḥ</lem><rdg wit="#msjb">madubrataḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">madhubrataḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
5760
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% brammara, satpadha, mr̥ṅga, puspalīṭ, śilimuka, dvirarupa, madhubrata, madhupa,
ṅa kavon ika,[28r], 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
5765<!--% brammara, satpadha, mr̥ṅga, puspalīṭ, śilimuka, dhvīrarupa, madhubrata, madhupa,
ṅaranī tavon īka, 11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.44.02" n="2">
.bhramara, ṣaṭpāda, <app><lem type="emn">bhr̥ṅga</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mr̥ṅga</rdg></app>,
puṣpaliṭ, śilīmukha, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">dvirepha, ali,
madhukara</supplied></lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="eye-skip"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
dvirarūpa, madhubrata, madhupa, <app rend="hide"><lem type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">ṅa</rdg><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <app><lem wit="#msjc"><label
type="headword">tavon</label></lem><rdg wit="#msjb">kavon</rdg></app> ika,<pb n="28r"
edRef="#msjb" break="no"/> <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5770 <note>AK 2.5.29: <foreign>madhuvrato madhukaro madhuliṇ madhupālinaḥ | dvirephapuṣpaliḍ<seg
type="highlight">bhr̥ṅga</seg>ṣaṭpadabhramarālayaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 255: <foreign>madhukaramadhupamadhuvrataśilīmukhabhramara<seg type="highlight">bhr̥ṅga</seg>puṣpalihaḥ
| indindirāliṣaṭcaraṇacañcarīkālino dvirephāḥ syuḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1212–1213ab: <foreign>bhramaro madhukr̥d <seg type="highlight">bhr̥ṅgaś</seg> cañcarīkaḥ śilīmukhaḥ | indindiro ’lī rolambo dvirepho ’sya ṣaḍaṅghrayaḥ || bhojyaṁ tu puṣpamadhunī khadyoto jyotiriṅgaṇaḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5775
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.45" n="45"><head>Synonyms of Cloud</head>
.
.<!--% #emn %-->
.<!--% klībo jaladharo ’mbhomuk, dhūmayonir balāhakaḥ, ambhodharo ’mbuvāhaś ca, megho dhārādharāmbudaḥ. %-->
5780<!--% #msja %-->
.<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% klive bhujadho mbomuk, dhupayoniḥ valāhakaḥ, ambodharo mbuvahaś ca, mogo dharodhārambudaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
5785<!--% klive bhujalado mbomuk, dhupayonīḥ, valahakaḥ, ambodaro mbuvahaś ca, mogo dharodharambudaḥ.
%-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.45.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem type="norm">klībe</lem><rdg wit="#msjb #msjc">klive</rdg></app>
. <app><lem type="emn">’bhraṁ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhu</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjc">jalado</lem><rdg wit="#msjb">jadho</rdg></app>
5790 <app rend="hide"><lem type="norm">’mbhomuk</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mbomuk</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">dhūmayonir</lem><rdg wit="#msjb">dhupayoniḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">dhupayonīḥ</rdg></app>
. valāhakaḥ,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem type="norm">ambhodharo</lem><rdg wit="#msjb">ambodharo</rdg><rdg
wit="#msjc">ambodaro</rdg></app>
. ’mbuvāhaś ca,</l>
5795<l n="d"><app><lem type="emn">megho</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mogo</rdg></app>
. <app><lem type="emn">dhārādharo</lem><rdg wit="#msjb">dharodhāra</rdg><rdg wit="#msjc">dharodhara</rdg></app> ’mbudaḥ.</l>
.</lg>
.
.
5800<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% jaladha, ambomuk, dhupayonī, valahaka, ambodara, ambavāha, dharadhara, ambodha,
jaladhara, ambopus, ghvavarī, samīta, gaṇa, niradha, ima, ṅa megha, i, 16. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% jalada, ambomuk, dhupayoni, valahaka, ambodara, ambavaha, ambodha, jaladhara,
ambopus, ghvavarī, samita, gaṇa, niradha, hima, ṅa mega, i, 16. %-->
5805<p xml:id="candrakirana_21.45.02" n="2">
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">abhra</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, jalada, ambhomuk, <app><lem type="emn">dhūmayoni</lem><rdg
wit="#msjb">dhupayonī</rdg><rdg wit="#msjc">dhupayoni</rdg></app>, valāhaka, ambhodhara,
<app><lem type="emn">ambuvāha</lem><rdg wit="#msjb">ambavāha</rdg><rdg wit="#msjc">ambavaha</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">dhārādhara</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem type="norm">ambuda</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ambodha</rdg></app>, jaladhara,
<app><lem type="emn">ambumuk, khavāri</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ambopus, ghvavarī</rdg></app>,
<app><lem type="emn">saṅvarta</lem><rdg wit="#msjb">samīta</rdg><rdg wit="#msjc">samita</rdg></app>,
ghana, nīrada, hima, <app rend="hide"><lem type="emn">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">megha</label> i, <num value="16">16</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.3.6cd–7ab: <foreign>abhraṁ megho vārivāhaḥ stanayitnur balāhakaḥ || dhārādharo jaladharas taḍitvān vārido ’mbubhr̥t | ghanajīmūtamudirajalamugdhūmayonayaḥ ||</foreign></note>
5810 <note>AbhRM 58: <foreign>abhramabdo ghano meghaḥ stanayitnuḥ payodharaḥ | dhārādharo
dhūmayonir jīmūtaś ca balāhakaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 164: <foreign>nabhrāṭ taḍitvān mudiro ghanāghano ’bhraṁ dhūmayonis tanayitnumeghāḥ | jīmūtaparjanyabalāhakā ghano dhārādharo vāhadamugdharā jalāt ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
5815<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.46" n="46"><head>Synonyms of Sea</head>
.
.<!--% #emn %-->
.<!--% ratnakāraḥ samudraś ca, sarasvān sāgarārṇavaḥ, udanvān udadhir abdhiḥ, akūpāraḥ
saritpatiḥ. %-->
.<!--% #msja %-->
5820<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% ratnakaraḥ śamudraś ca, śaraśven sagararṇnavaḥ, udanvan udadir abdiḥ, akuśaraḥ
śaritpatiḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% ratnakaraḥ, śamudraś ca, śāraśvan sāgararṇnavaḥ, udhanvan udadir abdiḥ, akuśara,
śaritpatiḥ. %-->
5825<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.46.01" n="1">
.<l n="a"><app rend="hide"><lem type="norm">ratnākaraḥ samudraś</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ratnakaraḥ śamudraś</rdg></app> ca,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjc">sarasvān</lem><rdg wit="#msjb">śaraśven</rdg></app> <app><lem type="emn">sāgaro ’rṇavaḥ</lem><rdg wit="#msjb">sagararṇavaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">sāgararṇavaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem type="norm">udanvān</lem><rdg wit="#msjb">udanvan</rdg><rdg
wit="#msjc">udhanvan</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">udadhir abdhiḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">udadir
abdiḥ</rdg></app>,</l>
5830<l n="d"><app><lem type="emn">akūpāraḥ</lem><rdg wit="#msjb">akuśaraḥ</rdg><rdg wit="#msjc">akuśara</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">saritpatiḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śaritpatiḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
5835<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% ratnakara, samudra, śvaraśvan, sagara, arṇavaḥ, udhanvan, udadī, abdī, akaśara,
śaritpatīḥ, varidha, śaraśatyaki, jalanidhī, tvayadī, sindhu vaṅrī, lavaṇa, ṅa taśīk,
i, 17. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% ratnakara, samudra, śvāraśvan śārara, arṇavaḥ, udhanvan, udadhi, abdī, akāśara,
śaritpatīḥ, varidha, śaraśatyakī, jalanidhī, tvayadhī, sinduḥ variḥ, lavaṇa, ṅa taśik,
i, 17. %-->
5840<p xml:id="candrakirana_21.46.02" n="2">
.ratnākara, samudra, <app><lem type="emn">sarasvān</lem><rdg wit="#msjb">śvaraśvan</rdg><rdg
wit="#msjc">śvāraśvan</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">sāgara</lem><rdg wit="#msjc">śārara</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">arṇava</lem><rdg wit="#msjb #msjc">arṇavah</rdg></app>,
udanvān, udadhi, abdhi, <app><lem type="emn">akūpāra</lem><rdg wit="#msjb">akaśara</rdg><rdg
wit="#msjc">akāśara</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">saritpati</lem><rdg
wit="#msjb">śaritpatīḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śaritpatīḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">vāridhi</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">varidha</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">sarasvatpati</lem><rdg
wit="#msjb">śaraśatyaki</rdg><rdg wit="#msjc">śaraśatyakī</rdg></app>, jalanidhi,
<app rend="hide"><lem type="norm">toyadhi</lem><rdg wit="#msjb">tvayadī</rdg><rdg
wit="#msjc">tvayadhī</rdg><note>Should it be <foreign>toyanidhi</foreign> as it is
attested in AbhRM 652?</note></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjb">sindhu</lem><rdg
wit="#msjc">sinduḥ</rdg></app>, <app><lem type="conj">vārī<supplied reason="omitted">śa</supplied></lem><rdg
wit="#msjb">vaṅrī</rdg><rdg wit="#msjc">variḥ</rdg></app>, lavaṇa, ṅa <label type="headword">tasik</label>
i, <num value="17">17</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.10.1–2: <foreign>samudro ’bdhir <seg type="highlight">akūpāraḥ</seg> pārāvāraḥ saritpatiḥ | udanvān udadhiḥ sindhuḥ sarasvān sāgaro ’rṇavaḥ || ratnākaro jalanidhiryādaḥpatirapāmpatiḥ | tasya prabhedāḥ kṣīrodo lavaṇodastathāpare ||</foreign></note>
5845 <note>AbhRM 652: <foreign>ratnākaraḥ sarasvān udadhir udanvān saritpatir <seg type="highlight">akūpāraḥ</seg>
| pārāvāras toyanidhir arṇavajalarāśisāgarasamudrāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 164: <foreign>pārāvāraḥ sāgaro ’vārapāro ’kūpārodadhyaṁrṇavā vīcimālī | yādaḥ srotovārnadīśaḥ sarasvān sindhudanvantau mitadruḥ samudraḥ || ākaro makarādratnājjalānnidhidhirāśayaḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
5850<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.47" n="47"><head>Synonyms of Mountain and
Their Names</head>
.
.<!--% #emn %-->
.<!--% parvataḥ śikharī bhūbhr̥t, giriśailo nago ’calaḥ, gotraḥ śilocayo ’hāryaḥ, mahīdhraś ca mahīdharaḥ %-->
.<!--% #msja %-->
5855<!--% Folio 35 lost %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% parvvataḥ śikhari bhubhr̥t, giriśelo naḥgo calaḥ, gotraḥ śiloccayo haryyaḥ,
mahindraś caḥ mahidharaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% parvataḥ śikari buḥbhr̥t, giriśelo naḥgo cālaḥ, gotraḥ śiloccāyo haryyaḥ, mahindraś
ca mahidharaḥ. %-->
5860<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.47.01" n="1">
.<l n="a">parvataḥ
. <app rend="hide"><lem wit="#msjb">śikharī bhūbhr̥t</lem><rdg wit="#msjc">śikari
buḥbhr̥t</rdg></app>,</l>
.<l n="b">giriśailo
. <app rend="hide"><lem type="norm">nago</lem><rdg wit="#msjb #msjc">naḥgo</rdg></app>
5865 <app rend="hide"><lem wit="#msjb">’calaḥ</lem><rdg wit="#msjc">cālaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c">gotraḥ
. <app rend="hide"><lem type="norm">śiloccayo</lem><rdg wit="#msjb">śilocayo</rdg><rdg
wit="#msjc">śilocāyo</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">’hāryaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">haryaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">mahīdhraś</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mahindraś</rdg></app>
5870 <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ca</lem><rdg wit="#msjb">caḥ</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem type="norm">mahīdharaḥ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mahidharaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
5875<!--% #edlc %-->
.<!--% ... [silo]ecaya, ahāryya, mahīdhra, mahīdhara, dharaṇīdhara, bhūdhara, Niśadha,
uphalya, adri, girika, śelaghra, śikharī, śilā, kaloccaya, Meru, Mālyavān, Gandhamada
... .pa, Mahendra, Sahya, R̥kṣavān, Vindhya, Pariyātra, ṅaran iṅ gunuṅ ika, 28.%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% [36r][ca. 20+]loccaya, aharya, mahīdhra, mahīdhara, dharaṇidhara, bhūdhara,
niśadha, uphalya, adri, garika, śelaghra, śikari, śila, kalocaya meru, malyavan, gandhamadha[ca.
20+]ya, mahendra, sahya, r̥kṣavan, vidhya, pariyatra, ṅaraniṅ gunuṅ ika, 38. %-->
.<!--% #msjb %-->
5880<!--% parvata, śitara, bhubr̥t, giri, śela, naga, acala, gotra, śiloccaya, arhaya,
mahidra, mahidhara, dharaṇidhara, bhudhara, uphalya, hadri, girika, śelaghra, śikarī,
śila, kalocaya, meru, malyavan, niśadha, gandhanadhaṇa, nila, śeta, trīśr̥ṅgavan,
suktiman, malaya, mahendra, sahya, akṣavan, vidhya, parī[28v]yatra, ṅa gunuṅ, i, 38.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% parvata, śikara, bhubhr̥t, giri, śela, naga, acala, gotra, śiloccaya, arha[28r]yya,
mahidra, mahīdhara, dhāraṇīdhara, bhudhara, uphalya, hadri, girika, śelaghra, śikarī,
kalocaya, meru, malyavan, nisada, gandanādhāṇa, nila, śeta, trīśr̥ṅgavan, himmakuṭu,
hīmavan, suktīman, malaya, mahendra, saṅ hyaṅ, akṣavan, vidhya, parīyatra, ṅaranī
gunuṅ hīka, 38. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.47.02" n="2">
.parvata, <app><lem wit="#msjc">śikhara</lem><rdg wit="#msjb">śitara</rdg></app>, bhūbhr̥t,
giri, śaila, naga, acala, gotra, <app><lem wit="#msjb #msjc">śiloccaya</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/><supplied
reason="lost">silo</supplied>caya</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>locaya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">ahār<pb n="28r" edRef="#msjc"/>ya</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">arhaya</rdg></app>, mahīdhra, mahīdhara, dharaṇīdhara, bhūdhara,
5885
.<app><lem type="emn">vaipulya</lem><rdg wit="#edlc #msja">niśadha, uphalya</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">uphalya</rdg><note>In <ptr target="#msjb"/> & <ptr target="#msjc"/>,
<foreign>niṣadha</foreign> is mentioned later, exactly after <foreign>mālyāvan</foreign>.
The reading from <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> is selected on the
basis that Niṣadha appears to be a name, thus warranting its inclusion among the category
of mountain names.</note></app>, adri, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">girikā</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">garika</rdg></app>, śailāgra, śikharī, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">śilā</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">sthūloccaya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kaloccaya</rdg></app>,
meru, <app><lem wit="#msjb #msjc">mālyavān, niṣadha</lem><rdg wit="#edlc #msja">mālyavān</rdg></app>,
.
.<app><lem type="emn">gandhamādana</lem><rdg wit="#edlc #msja">gandhamadha<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">gandhanadhaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">gandanādhāṇa</rdg></app>,
nīla, <app><lem type="norm">śveta</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śeta</rdg></app>, <app><lem type="conj">triśr̥ṅga</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">trīśr̥ṅgavan</rdg></app>,
<app><lem type="emn">hemakūṭa, himavan</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">himakuṭu, hīmavan</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">śuktimān</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb
#msjc">malaya</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>pa</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>ya</rdg></app>, mahendra,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">sahya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">saṅ hyaṅ</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">r̥kṣavān</lem><rdg wit="#msjb #msjc">akṣavan</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vindhya</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vidhya</rdg></app>,
pāri<pb n="28v" edRef="#msjb"/>yātra, ṅaraniṅ <label type="headword">gunuṅ</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="38">38</num>.
.</p>
5890<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.3.1–3: <foreign>mahīdhre śikharikṣmābhr̥dahāryadharaparvatāḥ | adrigotragirigrāvācalaśailaśiloccayāḥ
|| lokālokaś cakravālas trikūṭas trikakutsamau | astas tu caramakṣmābhr̥dudayaḥ pūrvaparvataḥ
|| himavān niṣadho vindhyo mālyavān pāriyātrikaḥ | gandhamādanamanye ca hemakūṭādayo
nagāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 165: <foreign>acalaśiloccayaśailakṣitidharagirigotraparvatāhāryāḥ |
nagaśikharisānumanto dharādrikudhrāś ca tulyārthāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1027: <foreign>śailo ’driḥ śikharī śiloccayagirī gotro ’calaḥ sānumān grāvaḥ parvatabhūdhrabhūdharadharāhāryā nago ’thodayaḥ | pūrvādriś caramādrir asta udag adris tv adrirāṇ menakā prāṇeśo himavān himālayahimaprasthau bhavānīguruḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
5895</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.48" n="48"><head>Synonyms of Sword</head>
.
.<!--% #edlc %-->
5900<!--% khaḍgaḥ kr̥pāṇo nistriṁśaḥ, karavālaś ca sāyakaḥ, r̥ṣṭiś ca maṇḍalāgraḥ syād,
asiḥ [kaukṣeyakaḥ]. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% kadgaḥ kr̥pano nistrīṅśaḥ, karaphalaś ca sāyakaḥ, r̥ṣṭiḥ ca maṇḍalagra syat,
asi,[ca. 20+] %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kadgaḥ kr̥paṇo nistrīṅśaḥ, karaphalaś ca śpayakaḥ, r̥ṣṭiḥ ca ṇḍalagraya syat,
asiḥ kokṣayaka kathaḥ. %-->
5905<!--% #msjc %-->
.<!--% gadga kr̥paṇo nīstriṅśu, kāraphalaś ca śayataḥ, r̥sṭi ca maṇḍalagra syat, aṣiḥ
kokṣeyathaḥ tata. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.48.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">khaḍgaḥ</lem><rdg wit="#msjc">gadga</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">kr̥pāṇo</lem><rdg wit="#msja">kr̥pano</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kr̥paṇo</rdg></app>
5910 <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">nistriṁśaḥ</lem><rdg wit="#msjc">nīstriṁśu</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">karavālaś</lem><rdg wit="#msja #msjb">karaphalaś</rdg><rdg
wit="#msjc">kāraphalaś</rdg></app>
. ca
. <app><lem wit="#edlc #msja">sāyakaḥ</lem><rdg wit="#msjb">śpayakaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">śayataḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="norm">r̥ṣṭiś</lem><rdg wit="#msja #msjb">r̥ṣṭiḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">r̥sṭi</rdg></app>
5915 ca
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">maṇḍalāgraḥ</lem><rdg wit="#msja #msjc">maṇḍalagra</rdg><rdg
wit="#msjb">ṇḍalagraya</rdg></app>
. syāt,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">asiḥ</lem><rdg wit="#msja">asi<gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/></rdg></app>
. <app><lem type="emn">kaukṣeyakas tataḥ</lem><rdg wit="#edlc">kaukṣeyakaḥ</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">kokṣayaka kathaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">kokṣeyathaḥ tata</rdg></app>.</l>
5920</lg>
.
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% ka, r̥ṣṭi, maṇḍalagra, asiḥ, kokṣeya, ṅaraniṅ kadga ika, 9.%-->
5925<!--% #msja %-->
.<!--% [ca. 20+]ka, r̥ṣṭi, maṇḍalagra, asiḥ, kokṣeya, ṅaraniṅ kadga ika, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kadga, kr̥paṇa, nistrīṅśa, karaphala, śayaka, r̥ṣṭī, maṇḍalagra, asiḥ kokṣeya,
ṅaraniṅ kadga, i, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
5930<!--% kadga kr̥paṇa, nistraṅśa, kāraphala, śayaka, asṭīḥ, maṇḍa,lagra, aṣiḥ, kokṣeya,
ṅaranī kadga hika, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.48.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">khaḍga, kr̥pāṇa</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb">nistriṅśa</lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">nistraṅśa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">karavāla</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">karaphala</rdg><rdg wit="#msjb">kāraphala</rdg><note>Despite the attestations
of <foreign>karaphala</foreign> in <ptr target="#msjb"/> and <foreign>kāraphala</foreign>
in <ptr target="#msjc"/>, the conjectural reading proposed in <ptr target="#edlc"/>
is maintained here, since it derives from a gap in the <ptr target="#msja"/>.</note></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">sāyaka</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>ka</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">r̥ṣṭi</lem><rdg wit="#msjc">asṭīḥ</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">maṇḍalāgra</lem><rdg wit="#msjc">maṇḍa,lagra</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">asi</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">asih</rdg></app>,
<app><lem type="conj">kaukṣeya<supplied reason="omitted">ka</supplied></lem><rdg wit="#edlc">kaukṣeya</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kokṣeya</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">ṅaranī</rdg></app> <label type="headword">khaḍga</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
5935 <note>AK 2.8.89cd–90ab: <foreign>kaukṣeyako maṇḍalāgraḥ karavālaḥ kr̥pāṇavat ||
tsaruḥ khaḍgādimuṣṭau syān mekhalā tan nibandhanam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 472: <foreign>nistriṁśaḥ karabālaḥ khaḍgaḥ kaukṣeyakaḥ kr̥pāṇaḥ syāt
| riṣṭir asicandrahāsau taravārir maṇḍalāgraṁ ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 782: <foreign>śaradhiḥ kalāpo ’py atha candrahāsaḥ karavālanistriṁśakr̥pāṇakhaḍgāḥ | taravārikaukṣeyakamaṇḍalāgrā asir r̥ṣṭiriṣṭī tsarur asya muṣṭiḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
5940
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.49" n="49"><head>Synonyms of Arrow</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% iṣu[ḥ] pattrī pr̥ṣatkaś ca, kalambo viśikhaś śaraḥ, bāṇo ’tha mārggaṇo ropaḥ, kāṇḍo ’jihmago mataḥ. %-->
5945<!--% #msja %-->
.<!--% iśu vastrī pūśaṅkaś ca, kalambo viśikas karaḥ, bhāṇo ta marggano ropaḥ, kaṇḍasa
jihmagaḥ mahi[ca. 20+] %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% iṣu vastrī pr̥śaṅkaś ca, kalambo vigikas tara, bhaṇo ta mar[gga]ṇo ropaḥ, kaṇḍaśa
jihmagaḥ mata.%-->
.<!--% #msjc %-->
5950<!--% iṣu vastri pr̥śaṅkaś ca, kālambo viśikas taraḥ, bhaṇo ta marggaṇo rotbaḥpaḥ,
kaṇḍasa jihmagaḥ mataḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.49.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">iṣuḥ</lem><!--<rdg wit="#msja">iśu</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">iṣu</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">pattrī</lem><rdg wit="#msja #msjb">vastrī</rdg><rdg
wit="#msjc">vastri</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">pr̥ṣatkaś</lem><rdg wit="#msja">pūśaṅkaś</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pr̥śaṅkaś</rdg></app>
5955 ca,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">kalambo</lem><rdg wit="#msjc">kālambo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">viśikhaś</lem><rdg wit="#msjb">vigikas</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">śaraḥ</lem><rdg wit="#msja">karaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">tara</rdg><rdg
wit="#msjc">taraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app rend="hide"><lem wit="#edlc">bāṇo</lem><rdg wit="#msja">bhāṇo</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaṇo</rdg></app>
5960 <app rend="hide"><lem wit="#edlc">’tha</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ta</rdg></app>
. <app rend="hide"><lem wit="#edlc">mārgaṇo</lem><rdg wit="#msja">margano</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">margaṇo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ropaḥ</lem><rdg wit="#msjc">rotbaḥpaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">kāṇḍaś</lem><rdg wit="#edlc">kāṇḍo</rdg></app> <app><lem type="emn">cājihmagas</lem><rdg wit="#edlc">’jihmago</rdg><rdg wit="#msja #msjc">ajihmagaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">ajihmagaḥ</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc #msjc">mataḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">mahi</rdg><rdg
wit="#msjb">mata</rdg></app>.</l>
5965</lg>
.
.
.<!--% [ca. 20+], jihmaga, śūlamuka, śaka, śravāra, varayaṁ, śāyaka, astra[3+]ji, naravara,
sar̥ṅga, cakra, ṅaraniṅ sañjatha hru ika, 11. %-->
.<!--% #msjb %-->
5970<!--% iṣu, pr̥śaṅka, kalamba, viśīta, śara, bhaṇa, marggaṇa, jopa, kaṇḍaśa, jīhmaga,
śulamuka, śaka, śravara, varayaṅ, gayaka, aśtra, kaṇḍaḥ, vajīr, naravara, śar̥ṅga,
cakra, ṅa sañjata hru, i, 22. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% iṣu, pr̥śaṅka, kālamba, viśika, śara, bhaṇa, marggaṇa, ropa, kaṇḍasa, jihmaga,
śulamuka, śaka, śravara, varayaṅ, śayaka, aśtra, kaṇḍa, vajir, naravara, sar̥ṅga,
cakra, ṅa sañjata hika, 22. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.49.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">iṣu</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">pattrī</supplied></lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">pr̥ṣatka</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">pr̥śaṅka</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kalamba</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjc">viśikha</lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">viśīta</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">śara, bāṇa, mārgaṇa</lem><witDetail wit="#edlc"
type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjc">ropa</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">jopa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">kāṇḍa, <supplied reason="omitted">a</supplied>jihmaga</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>, jihmaga</rdg><rdg
wit="#msjb">kaṇḍaśa, jīhmaga</rdg><rdg wit="#msjc">kaṇḍasa, jihmaga</rdg></app>, śūlamukha,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">sā<supplied reason="omitted">ya</supplied>ka</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc" cause="subtractive">śaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">sudhāra</lem><rdg
wit="#edlc">śr̥vāra</rdg><rdg wit="#msja">śravāra</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śravara</rdg></app>,
varayaṅ, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">śāyaka</lem><rdg wit="#msjb">gayaka</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">astra</lem><rdg wit="#edlc" cause="additive">astrakaṇṭaka</rdg></app>,
<app rend="check"><lem type="emn">bunda</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">kaṇḍaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">kaṇḍa</rdg></app>, <app><lem type="emn">vājī</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ji</rdg><rdg wit="#msjb">vajīr</rdg><rdg
wit="#msjc">vajir</rdg></app>, naravāra, <app><lem type="emn">śārṅga</lem><!--<rdg
wit="#edlc">sarəṅga</rdg>--><rdg wit="#edlc #msja #msjc">sar̥ṅga</rdg><rdg wit="#msjb">śar̥ṅga</rdg><note>Should
it be read as <foreign>śr̥ṅgaja</foreign>?</note></app>, cakra, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">sañjata</label>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">hrū</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc"><num value="22">22</num></lem><rdg wit="#edlc #msja"><num
value="11">11</num></rdg></app>.
5975</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.86cd–88ab: <foreign>pr̥ṣatkabāṇaviśikhā ajihmagakhagāśugāḥ || kalambamārgaṇaśarāḥ
<seg type="highlight">patrī</seg> ropa iṣur dvayoḥ | prakṣveḍanās tu nārācāḥ pakṣo
vājastriṣūttare || nirastaḥ prahite bāṇe viṣākte digdhaliptakau |</foreign></note>
. <note>AbhRM 466: <foreign>kaṅkapattraśaramārgaṇabāṇāścitrapuṅkhaviśikheṣukalambāḥ
| sāyakapradarakāṇḍapr̥ṣatkāḥ <seg type="highlight">pattriṇaḥ</seg> khagaśilīmukharopāḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 778: <foreign>bāṇe pr̥ṣatkaviśikhau khagagārdhrapakṣau kāṇḍāśugapradarasāyakapattravāhāḥ
| <seg type="highlight">pattrī</seg>ṣvajihmagaśilīmukhakaṅkapattraropāḥ kalambaśaramārgaṇacitrapuṅkhāḥ
||</foreign></note>
5980 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.50" n="50"><head>Synonyms of Quiver</head>
.
5985<!-- turṇo niṣaṅgas tūṇīraḥ, upāsaṅgaś ca bāṇadhiḥ | śaradhiś ca tūṇisphurtiḥ, bhāṣṭrāyam
iśudhir bhavet -->
.<!--% #edlc %-->
.<!--% turṇo niṣaṅgas tuṇīra upāsaṅgaś ca [bāṇadhiḥ], […] %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% turṇo niśaṅ[ga]ḥ tunira, upaśaṅgaś ca[36v] %-->
5990<!--% #msjb %-->
.<!--% turṇo niśaṅkaḥ tunira[,] upaśaṅgaś ca bhāṇadhīḥ, śaradhiś capi tunistrī, iṣudhīḥ
vastriyam bavet %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% turṇo niśaṅkaḥ, tunira, upaśaṅgaś ca bhanadhīḥ, śāradiś capi tunistri, iṣudiḥ
vastriyam bave[2+]. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.50.01" n="1">
5995<l n="a"><app><lem type="emn">tūṇo</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">turṇo</rdg></app>
. <app><lem wit="#edlc" type="norm">niṣaṅgas</lem><rdg wit="#msja">niśaṅgaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">niśaṅkaḥ</rdg></app>
. <app><lem type="emn">tūṇīraḥ</lem><rdg wit="#edlc">tuṇīra</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">tunira</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">upāsaṅgaś ca</lem><rdg wit="#msja">upaśaṅgaś
ca</rdg></app><pb n="36v" edRef="#msja" break="no"/>
. <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bāṇadhiḥ</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
6000<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc">śaradhiś cāpi tūṇistrī</lem><rdg wit="#edlc"
cause="subtractive">tuṇīra</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="norm">iṣudhir</lem><rdg wit="#edlc #msjc">iśudhiḥ</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">iṣudhīḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">iṣudiḥ</rdg>--></app>
. <app><lem type="emn">astriyāṁ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vastriyam</rdg></app>
. <app><lem wit="#msjb">bhavet</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjc">bhave<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app>.</l>
.</lg>
6005
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% turṇo niṣaṅgas tūṇīraḥ, upāsaṅgaś ca bāṇadhiḥ | śaradhiś ca tūṇisphurtiḥ, kalāpa
iśudhir bhavet %-->
.<!--% #msja %-->
6010<!--% [ca. 20+]śaṅka, tunira, uphaśaṅgam bhāṇādi, turi,⌈ isudhi, ṅa[3+]kulak hika,
8. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% turṇa, niśaṅka, tunira, upaśaṅga, bhaṇadī, tunī, iṣudhī, ṅa taṅkulak, ika, 8.
%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% turṇa, nisaṅka, tunira, upaśaṅga, bhaṇadī, tani iṣudhi, ṅa taṅkulak hika, 8.
%-->
6015<p xml:id="candrakirana_21.50.02" n="2">
.<app><lem type="emn">tūṇa</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">turṇa</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">niṣaṅga</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>śaṅka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">niśaṅka</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">nisaṅka</rdg>--></app>, tūṇīra, upāśaṅga, bāṇadhi, <app><lem wit="#edlc
#msjb">tūṇī</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">turi</rdg><rdg
wit="#msjc">tani</rdg></app>,
.iṣudhi, <app><lem wit="#edlc" type="conj">ṅa<supplied reason="lost">raniṅ</supplied></lem><rdg
wit="#msja">ṅa<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">ṅa</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc"><label type="headword">taṅkulak</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="2"/>kag</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/>kulak</rdg></app> ika, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><num
value="8">8</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="7">7</num></rdg><note>It appears
that LC misreads 8 as 7.</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
6020 <note>AK 2.8.88cd–89ab: <foreign><seg type="highlight">tūṇo</seg>pāsaṅgatūṇīra<seg
type="highlight">niṣaṅgā</seg> iṣudhir dvayoḥ || tūṇyāṁ khaḍge tu nistriṁśacandrahāsāsiriṣṭayaḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 465: <foreign>tūṇīram upāsaṅgas <seg type="highlight">tūṇaṁ</seg> tūṇī
<seg type="highlight">niṣaṅga</seg> iṣudhiś ca | bāṇāśrayaḥ kalāpaḥ kārmukakoṭirbhavedaṭaniḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 781cd–782ab: <foreign><seg type="highlight">tūṇo niṣaṅgas </seg>tūṇīra upāsaṅgaḥ śarāśrayaḥ || śaradhiḥ kalāpo ’py atha candrahāsaḥ karavālanistriṁśakr̥pāṇakhaḍgāḥ |</foreign></note>
. <note>APP II.536: <foreign>’<seg type="highlight">tūṇo niṣaṅgas</seg> tūṇīraḥ’ iti amaramālāpuṁskāṇḍaḥ</foreign></note>
. </app></listApp>
6025</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.51" n="51"><head>Synonyms of Bow</head>
.
.<!--% laras, koṇḍaḍa, karmuka, cāpha, dhaṅga, dhanur, [3+][,] ayudha, dhanven,[ca.
20+] %-->
6030<!--% #msjb %-->
.<!--% laras, koḍaṇḍa, karmuka, capa, dhaṅga, dhanu, dharur, vadhaka, ayudha, dhanven,
śaraśana, gaṇḍeva, pamaṇaḥ, ṅa laras, i, 13. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% laras, kodhaṇḍa, karmuka, capa, dhaṅga, danu, dharur, vadaka, ayudha, dhanvan,
śāraṣaṇa, gaṇḍeva, pamanaḥ, ṅa laras hika, 12. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.51.01" n="1">
6035laras, koḍaṇḍa, kārmuka, cāpa, <app><lem type="emn">śārṅga</lem><rdg wit="#edlc">ḍhaṅga</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">dhaṅga</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">dhanu</lem><rdg
wit="#edlc #msja">dhanur</rdg></app>, <app><lem type="emn">dhanuh</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">dharur</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb #msjc">vadhaka</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><note>Should
it be read as <foreign>locaka</foreign>?</note></app>, āyudha, <app><lem wit="#edlc
#msjc">dhanvan</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja #msjb">dhanven</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">śarāsana, gāṇḍeva, pamanah, ṅa <label type="headword">laras</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">ika</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg wit="#msjb">i</rdg>--></app>,
<app><lem wit="#msjb"><num value="13">13</num></lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.83: <foreign>dhanuś cāpau dhanvaśarāsanakodaṇḍakārmukam | iṣvāso ’py atha karṇasya kālapr̥ṣṭhaṁ śarāsanam ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 463ab: <foreign>astraṁ dhanur iṣvāsaṁ kodaṇḍaṁ dhanva kārmukaṁ cāpam
|</foreign></note>
6040 <note>AbhCM 775: <foreign>dhanuś cāpo ’stram iṣvāsaḥ kodaṇḍaṁ dhanva kārmukam | druṇāsau lastako ’syāntar agraṁ tv artir aṭany api |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.52" n="52"><head>Various Types of Thrusting-Weapons</head>
6045
.<!--% [ca. 20+]śaḥ, r̥kṣa cakra, bhajra, vajendra, toma, lipuṁ, masanda, parasvada,
tuhuk, konta, pr̥ṣa, ugra, mugari, muśala, bhaṣama vaneṣa, tvək, maṇala, gayūr, trīśula,
śu[ca. 20+]śu, nāgapāśa, ṅaraniṅ sañjataṁduk hika, 33. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% r̥paḥ, r̥kṣa, cakra, bhajra, vajendra, tomara, limpuṅ, maśandha, parasvaddha,
tuhuk, konta, sraṣa, ugra, mugarī, muśala, bhaṣama, vaṇeṣa, tvək, paṇḍaka, manala,[29r]
gayur, triśula, baḍama, utpraṇa, jantra, nayaka, gaṇḍī, ḍaṇḍa, gaḍa, paraśu, nagapaśa,
ṅa sañjatanduk, i, 33. %-->
.<!--% #msjc %-->
6050<!--% r̥śa, r̥kṣa, cakra, bhajra, vajendra, tomara, limpu, [28v][8+]uhuk, konta, praṣa,
ugra, mugarī, muśala, bhasama, vaneya, tvək, paṇḍaka, gayur, trisula, badhamma, utpraḥṇa,
jantra, śayaka, ḍaṇḍi ḍaṇḍa, gadha, paraśu, nagāśaṣa, ṅa sañjataduk hika, 33. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.52.01" n="1">
.<app><lem type="emn">pāśa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ṣah</rdg><rdg wit="#msjb">r̥paḥ</rdg><rdg wit="#msjc">r̥śa</rdg></app>, <app><lem type="emn">lakṣya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">r̥kṣa</rdg></app>, cakra, bajra, vājendra, <app><lem wit="#msjb #msjc">tomara</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="subtractive">toma</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">lipuṅ</lem><!--<rdg wit="#msjb">limpuṅ</rdg>--><rdg wit="#msjc">limpu</rdg></app>,<pb n="28v" edRef="#msjc"/> <app><lem type="emn">vacaṇḍā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">masanda</rdg><!--<rdg wit="#msjb">maśandha</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">paraśvadha, tuhuk</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="6" unit="character"/>huk</rdg></app>, konta, <app><lem wit="#msjc">prāsa</lem><rdg wit="#edlc #msja">pr̥ṣa</rdg><rdg wit="#msjb">sraṣa</rdg></app>, ugra, <app><lem type="emn">vugari</lem><rdg wit="#edlc #msja">mugari</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mugarī</rdg><note>As mentioned in LC’s note, should it be read as <foreign>mudgara</foreign>?</note></app>, musala, basama, <app><lem type="emn">āgneya</lem><rdg wit="#edlc #msja">vaneṣa</rdg><rdg wit="#msjb">vaṇeṣa</rdg><rdg wit="#msjb">vaneya</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">təvək</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tvək</rdg></app>, <app><lem type="emn">daṇḍikā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">paṇḍaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">tātala</lem><rdg wit="#edlc #msja">maṇala</rdg><rdg wit="#msjb">manala</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,<pb n="29r" edRef="#msjb" break="no"/> gayur, triśūla, <app><lem wit="#msjb #msjc">baḍama</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja">śu<gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">utprāsa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">utpraṇa</rdg><rdg wit="#msjc">utpraḥṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">jantra</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">sāyaka</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">nayaka</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">gaṇḍi</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">ḍaṇḍi</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">ḍaṇḍa, gadā, paraśu</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="6" unit="character"/>śu</rdg></app>, nāgapāśa, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <app><lem wit="#msja"><label type="headword">sañjatāṅduk</label></lem><rdg wit="#edlc">sañjata ṅdukag</rdg><rdg wit="#msjb">sañjatanduk</rdg><rdg wit="#msjc">sañjataduk</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="31">31</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="33">33</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
6055
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.53" n="53"><head>Synonyms of Gaṇa</head>
.
.<!--% heramba, vighnakara, vinaya, dūrmuka, svasmukañcadaya, guruputra, jvatīṣa, akaja,
gageśvara, gaṇapati, vi[ca. 20+]ñjaya, ṅaran bhaṭāra gaṇa ika, 18. %-->
.<!--% #msjb %-->
6060<!--% heramba, vighnakara, vinaya, ḍurmmuka, svasmukañcadaya, guruputra, jvatīsa,
hakaja, gaṅgeśvara, gaṇapatī, vighnantaka, vinayaka, pramodha, stīmukha, vighraha,
bherava, gaṇañjaya, ṅaraniṅ bhaṭāra gaṇa, i, 18. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% airamba, vighnakāra, dhuḥr, vicaya, dhurmuka, svasmukañadhaya, gurupatra, jvatīsa,
hakaja, gaṅgeśvara, gaṇapati, vighnantaka, vinayaka, pramoda, stimuka, vighraha, bherava,
gaṇañjaya, ṅa bhaṭāra gaṇa hika, 18. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.53.01" n="1">
.heramba, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vighnahara</lem><rdg wit="#msja #msjb">vighnakara</rdg><rdg wit="#msjc">vighnakāra</rdg><note>LC’s <foreign>vighnahara</foreign> might be his silent emendation, or he simply misreads <foreign>vighnakara</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>vighnahara</foreign>.</note></app>, vinaya, durmukha, <app><lem rend="check" type="emn">ṣaṇmukhāgraja</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">svasmukañcadaya</rdg><rdg wit="#msjc">svasmukañadhaya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">guruputra</lem><rdg wit="#msjc">gurupatra</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">jvatīṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">jvatīsa</rdg></app>, <app><lem type="emn">ākhuga</lem><rdg wit="#edlc #msja">akaja</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">hakaja</rdg></app>, <app><lem type="emn">gaṇeśvara</lem><rdg wit="#edlc #msja">gageśvara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">gaṅgeśvara</rdg></app>, gaṇapati, <app><lem wit="#msjb #msjc">vighnāntaka, vināyaka</lem><rdg wit="#edlc">vi<supplied reason="omitted">nāyaka</supplied></rdg><rdg wit="#msja">vi<gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/></rdg><note>The reading <foreign>vināyaka</foreign> in the <ptr target="#edlc"/> is a reconstruction established based on the incompleted reading <foreign>vi</foreign> in <ptr target="#msja"/>. It seems that LC does not expect the reading <foreign>vighnāntaka</foreign> to exist as a synonym for Gaṇa.</note></app>, <app><lem type="conj">lamboda<supplied reason="omitted">ra, ha</supplied>stimukha</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">pramodha, stīmukha</rdg><rdg wit="#msjc">pramoda, stimuka</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">vigraha, bhairava, gaṇañjaya</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="9" unit="character"/>ya</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjb">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṅaran</rdg><rdg wit="#msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">bhaṭāra gaṇa</label>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="18">18</num>.
6065</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.1.38: <foreign>vināyako vighnarājadvaimāturagaṇādhipāḥ | apy ekadantaherambalambodaragajānanāḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhRM 18: <foreign>herambo lambodara ākhuratho gaṇapatiś ca gajavadanaḥ |
paraśudhara ekadanto vināyako vighnarājaś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 207: <foreign>herambo gaṇavighneśaḥ parśupāṇirvināyakaḥ | dvaimāturo
gajāsyaikadantau lambodarākhugau ||</foreign></note>
6070 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.54" n="54"><head>Synonyms of Varuṇa</head>
.
6075<!--% śaṣabhr̥t, paśi, praceta, yadapati, cūlarat, pāśamr̥k, goyut, jambaka, pr̥keta,
praharodha, mīṇadhipa,[37r] matsyadhara, yadorat, praketi, mr̥gaya, jayādi, patimbara,
ṅaran bhaṭāra bharuṇa ika, 18. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% śaṣabr̥t, paśi, praceta, yamapatī, cularat, paśamr̥t, goyut, jambaka, praketa,
praharodha, miṇadhipa, matṣyadhara, yadorat, praketī, mr̥ghaya, jayadhī, patimbara,
ṅa bhaṭārā bharuṇa, ika, 18. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śaṣabr̥t, paśi praceta, yadhapatī, dhularat, paśamr̥t, goyut, jəmbaka, prake
praharodha, minadhipa, matṣyadhara, yadorat, praketi, mr̥ghaya, jayadhi, patīmbara,
ṅa bhaṭāra baruṇa hika, 18. %-->
6080<p xml:id="candrakirana_21.54.01" n="1">
.<app><lem type="emn">pāśabhr̥t</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śaṣabhr̥t</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">śaṣabr̥t</rdg>--></app>, pāśī, <app rend="hide"><lem wit="#edlc"
type="emn">pracetā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">praceta</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">yādahpati</lem><rdg wit="#msja">yadapati</rdg><rdg wit="#msjb">yamapatī</rdg><rdg
wit="#msjc">yadhapatī</rdg></app>, cūlarāṭ, <app><lem type="emn">pāśabhuk</lem><rdg
wit="#edlc">pāśabhr̥t</rdg><rdg wit="#msja">pāśamr̥k</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">paśamr̥t</rdg></app>,
goyut, <app><lem type="emn">jambuka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">jambaka</rdg><rdg
wit="#msjc">jəmbaka</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">praketa</lem><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">prake</rdg></app>, prahāroḍha, mīnādhipa,<pb n="37r"
edRef="#msja" break="no"/> matsyadhara, yādorāṭ, <hi rend="check">praketī, mr̥gaya</hi>,
<app><lem type="emn">jalādhipa, pītāmbara</lem><rdg wit="#edlc">jalādhipatimbhara</rdg><rdg
wit="#msja">jayādi, patimbara</rdg><rdg wit="#msjb">jayadhī, patimbara</rdg><rdg wit="#msjc">jayadhi,
patīmbara</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaran</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">bhaṭāra varuṇa</label> ika, <num value="18">18</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.1.61ab: <foreign>pracetā varuṇaḥ pāśī yādasāṁpatirappatiḥ |</foreign></note>
6085 <note>AbhRM 74: <foreign>varuṇaṁ yādasāṁ nāthaṁ pāśapāṇiṁ pracetasam | jalādhidaivataṁ
prāhuḥ pratyagāśāpatiṁ budhāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 207: <foreign>kravyāt karburanairr̥tāv asr̥kpo varuṇas tv arṇavamandiraḥ
pracetāḥ | jalayādaḥpatipāśimeghanādā jalakāntāraḥ syāt paraṁjanaś ca ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6090<div type="section" xml:id="candrakirana_21.55" n="55"><head>Synonyms of Śukra</head>
.
.<!--% upānaḥ, bhargavaḥ, kavyaḥ, detyaguru, bhr̥gu, ṅaran bhagavan śukra ika, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% uṣaṇaḥ, bhargavaḥ, kavyaḥ, detyaguru, br̥gu, ṅa bhagavan sukra, ika, 6. %-->
6095<!--% #msjc %-->
.<!--% uṣaṇaḥ, bhargavaḥ tavyaḥ, detyaguru, bhr̥gu, ṅa bhagavan śukra, hika, 6. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.55.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">uśanah</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">upānah</rdg></app>, <app><lem type="norm">bhārgava</lem><rdg wit="#edlc">bhārgavaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">bhargavaḥ</rdg></app>, <app><lem type="norm">kāvya</lem><rdg wit="#edlc"
cause="additive"><supplied reason="omitted">kaviḥ</supplied>, kavyaḥ</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">kavyaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">tavyaḥ</rdg></app>, daityaguru, bhr̥gu, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">ṅaran</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app>, <label type="headword">bhagavān
śukra</label> ika, <num value="6">6</num>.
.</p>
6100<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.3.25ab: <foreign>śukro daityaguruḥ kāvya uśanā bhārgavaḥ kaviḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 48ab: <foreign>uśanā śukraḥ kāvyo daityagururbhārgavaḥ kavir dhiṣṇyaḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 119cd–120ab: <foreign>śukro maghābhavaḥ kāvya uśanā bhārgavaḥ kaviḥ
|| ṣoḍaśārcir daityagurur dhiṣṇyaḥ śanaiścaraḥ śaniḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
6105</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.56" n="56"><head>Synonyms of Rāhu</head>
.
.<!--% śvarganuḥ, vaśaḥ, saṅhi[2+], ṅaraniṅ rahu ika 4. %-->
6110<!--% #msjb %-->
.<!--% svarganuḥ, vaṣaḥ, satiteya, ṅa rahu, i, 4. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% svarganuḥ, vaṣa, satīteya, ṅa rahu hika, 5. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.56.01" n="1">
6115<app rend="hide"><lem type="emn">svarbhānu</lem><rdg wit="#edlc">svarbhānuḥ</rdg><rdg
wit="#msja">śvarganuḥ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">svarganuḥ</rdg></app>, <app><lem
type="emn">tamaḥ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">vaśah</rdg><!--<rdg wit="#msjb">vaṣaḥ</rdg>--><rdg
wit="#msjc">vaṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">saiṅhikeya</lem><rdg
wit="#msja">saṅhi<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msjb">satiteya</rdg><rdg
wit="#msjc">satīteya</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">rāhu</label>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb"><num value="4">4</num></lem><rdg wit="#msjc"><num value="5">5</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.3.26cd: <foreign>tamas tu rāhuḥ svarbhānuḥ saiṁhikeyo vidhuntudaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 49ab: <foreign>svarbhānuḥ saiṁhikeyaś ca tamo rāhur vidhuntudaḥ |</foreign></note>
6120 <note>AbhCM 121: <foreign>mandaḥ kroḍo nīlavāsāḥ svarbhāṇus tu vidhuṁtudaḥ | tamo
rāhuḥ saiṁhikeyo bharaṇībhūr athāhikaḥ |</foreign></note>
. <note>USV 129: <foreign>svarbhānus tu tamo rāhuḥ saiṁhikeyo vidhuṁtuda ity amaramālāyāṁ
puṁskāṇḍe</foreign></note>
. <note>APV III.554: <foreign>’svarbhānuś ca tamo rāhuḥ saiṁhikeyo vidhuṁtudaḥ’ ity amaramālāyāṁ puṁskāṇḍe kathitam iti subhūticandraḥ ||</foreign></note>
. <note>APC I.124: <foreign>svarbhānus tu tamo rāhur iti puṁskāṇḍe ratnakoṣāmaramālayoḥ puṁliṅgo ’pi ||</foreign></note>
.
6125 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.57" n="57"><head>Synonyms of Planet Mars</head>
.
6130<!--% #edlc %-->
.<!--% kuja, bhauma, lohitāṅga, bhūmija ṅaran iṅ aṅgāra ika 5%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% kuja, bhoma, lohitaṅga, bhumija, ṅaraniṅ haṅgara ika, 5. %-->
.<!--% #msjb %-->
6135<!--% kuja, bhoma, lohitaṅśa, bhummija, ṅa aṅgara, ika, 5. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kuja, bhoma, lohītaṅśa, bhumija, ṅa aṅgara hīka. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.57.01" n="1">
.kuja, bhauma, <app><lem wit="#edlc #msja">lohitāṅga</lem><rdg wit="#msjb">lohitaṅśa</rdg><rdg
wit="#msjc">lohītaṅśa</rdg></app>, bhūmija, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <label type="headword">aṅgāra</label> ika, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><num value="5">5</num></lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
6140</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.3.25cd: <foreign>aṅgārakaḥ kujo bhaumo lohitāṅgo mahīsutaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 46ab: <foreign>vakram aṅgārakaṁ bhaumaṁ lohitāṅgaṁ dharātmajam |</foreign></note>
. <note>AbhCM 116cd: <foreign>āro vakro lohitāṅgo maṅgalo ’ṅgārakaḥ kujaḥ ||</foreign></note>
6145 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.58" n="58"><head>Synonyms of Brahman</head>
.
6150<!--% #edlc %-->
.<!--% vipra, agrajanmā, bhūdeva, dvijāti, dvija, devata, vipravara, yajnopajīvin,
vedavid, śramaṇa, daṇḍī, vāḍava, kava ___ ḍaṅ hyaṅ ṅaran iṅ saṅ brāhmaṇa ika 17 %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% vipra, agyajanma, bhudeva, dviṅāti, dvija, deta, vīpravara, yajñopa, jivina,
veddhavi, camino, ḍaṇḍi, vadhakva, kava[2+], ḍaṁ hyaṅ, ṅaraniṅ saṅ brahmaṇa ika, 17.
%-->
.<!--% #msjb %-->
6155<!--% vipra, agyajanma, bhudeva, dvijātī, dvija, deta, vipravara, yajñopājīviṇa, vedhavi,
camiṇo, ḍaṇḍi, vadhakva, kavaya, śucī, ḍaṅ hyaṅ, ṅa saṅ brahmaṇa, i, 17. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% vīpra, aṅgyajanma, bhudeva, dhvijatī, dhvīja, deta, vipravara, yajñopa, jīvīṇa,
vedhavī, camiṇo, dhaṇḍi, vadhakva, kavaya, śucī, dhaṅ hyaṅ, ṅa saṅ brahma hika, 17.
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.58.01" n="1">
.vipra, <app><lem wit="#edlc" type="emn">agrajanmā</lem><rdg wit="#msja #msjb">agyajanma</rdg><rdg
wit="#msjc">aṅgyajanma</rdg><note>LC misreads <foreign>agyajanma</foreign> in <ptr
target="#msja"/> as <foreign>agrajanmā</foreign>.</note></app>, bhūdeva, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">dvijāti</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">dviṅāti</rdg></app>,
dvija, <app><lem rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">paṇ</supplied>ḍita</lem><rdg
wit="#edlc">devata</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">deta</rdg><note>LC misreads <foreign>deta</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>devata</foreign>.</note></app>, vipravara, <app><lem
type="norm" wit="#edlc">yajñopajīvin</lem><rdg wit="#msja">yajñopa, jivina</rdg><rdg
wit="#msjb">yajñopājīviṇa</rdg><rdg wit="#msjc">yajñopa, jīvīṇa</rdg><!--<note>LC
misreads <foreign>yajñopa, jivina</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>yajnopajīvin</foreign>.</note>--></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">vedavi<supplied reason="omitted">d</supplied></lem><rdg
wit="#msja">veddhavi</rdg><rdg wit="#msjb">vedhavi</rdg><rdg wit="#msjc">vedhavī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">śramaṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">camino</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">camiṇo</rdg>--></app>, ḍaṇḍi, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vāḍava</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">vadhakva</rdg></app>, <app><lem type="emn">kovida</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kava<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kavaya</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">śucī</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, ḍaṅ hyaṅ, <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> saṅ <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb"><label type="headword">brāhmaṇa</label></lem><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">ṅa</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="16">16</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="17">17</num></rdg></app>.
6160</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.7.4: <foreign>āśramo ’strī dvijāty agrajanmabhūdevavāḍavāḥ | vipraś ca brāhmaṇo ’sau ṣaṭkarmā yāgādibhir vr̥taḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 391: <foreign>brāhmaṇo vāḍavo vipro bhūmidevo dvijottamaḥ | agrajanmā
dvijanmā ca ṣaṭkarmā somapā dvijaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 811cd–813ab: <foreign>avadānaṁ karma śuddhaṁ brāhmaṇas tu trayīmukhaḥ
|| bhūdevo vāḍavo vipro dvyagrābhyāṁ jātijanmajāḥ | varṇajyeṣṭhaḥ sūtrakaṇṭhaḥ ṣaṭkarmā
mukhasaṁbhavaḥ || vedagarbhaḥ śamīgarbhaḥ sāvitro maittra etasaḥ |</foreign></note>
6165 </app></listApp>
.</div>
.
.
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_21.59" n="59"><head>Synonyms of Earth</head>
6170
.<!--% #edlc %-->
.<!--% %-->
.<!--% #msja [51r] %-->
.<!--% varatri dharaṇi kṣoṇi, kṣithi viśvambara svira, urvī kuḥ pr̥thivī pr̥tvi, medhinij
yava sundharaḥ. %-->
6175<!--% #msjb %-->
.<!--% vāratri dharaṇi kṣoṇī, kṣithi viśvambara svira, urvi ku, pr̥thivi pr̥ṣvī, medhīnī
jya vaśundharaḥ %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% varatri dharaṇī kṣoṇī, kṣīthi vīśvambara stīra, urvi kuḥ pr̥thivi pr̥tvi, medīnī
jya vaśundaraḥ. %-->
.<!-- <app><lem wit="#edlc" type="emn">dharitrī</lem><rdg wit="#msja">varatri<locus
type="displacement" from="51r3" to="37r3"/>varatri</rdg><note type="altLem">varatri
... raṣā, ṅa lmah ika, 36</note><rdg wit="#msjb">vāratri</rdg><rdg wit="#msjc">varatri</rdg><note>In
these synonyms, LC makes some silent emendations without documenting the original
readings of <ptr target="#msja"/> in his critical apparatus. Nevertheless, these original
readings can be inferred based on my critical apparatus here.</note></app> -->
6180<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.59.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc"><app><lem type="emn">dharitrī</lem><rdg wit="#msjb">vāratri</rdg><rdg
wit="#msjc">varatri</rdg><note>The base text for this stanza, along with some of the
following prose, follows the complete transmission of <ptr target="#msjb"/> and <ptr
target="#msjc"/>. However, normalizations and emendations in this list of synonyms
are based on the reading on <ptr target="#edlc"/>, as provided in critical apparatus
under the lemma <foreign>mərak</foreign> in <ref target="candrakirana_24.246.01">Synonyms
of Peacock III</ref>.</note></app> dharaṇī kṣoṇī,</lem><note type="altLem">dharitrī
... kṣoṇī,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc"><app><lem type="norm">kṣitir</lem><rdg wit="#msja
#msjb">kṣithi</rdg><rdg wit="#msjc">kṣīthi</rdg></app> viśvambharā <app><lem type="emn">sthirā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">svira</rdg></app>,</lem><note type="altLem">kṣitir ... sthirā,</note><rdg
wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc">urvī <app><lem wit="#msjc">kuḥ</lem><rdg wit="#msjb">ku</rdg></app>
pr̥thivī <app><lem wit="#msjc">pr̥thvī</lem><rdg wit="#msjb">pr̥ṣvī</rdg></app>,</lem><note
type="altLem">urvī ... pr̥thvī,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc">medinī jyā <app><lem type="norm">vasundharā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">vaśundharaḥ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vaśundaraḥ</rdg>--></app>.</lem><note
type="altLem">medinī ... vasundharā.</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
6185</lg>
.
.
.<!--% kaṣyapi kṣivaṇi, gotra, mahī saṙvisahacala, vaśadhaḥ ku bhaśumati, prokta bhumi
vara raṣā. %-->
.<!--% #msjb %-->
6190<!--% ka[29v]śyapi kṣmāvaṇi gotraḥ, mahī sarvasahājala, vaśuddhaḥ ku bhaśumatiḥ, prokta
bhumī dharā raṣaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kaśyapi kṣmavaṇi gotra, mahi sarvasahacalaḥ, va[29r]śuddhaḥ ka bhaśumatiḥ, prokta
bhumī dhara raṣaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.59.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#msjb #msjc">kā<pb n="29v" edRef="#msjb"/>śyapī <app><lem
type="emn">kṣmāvanir</lem><rdg wit="#msjb">kṣmāvaṇi</rdg><rdg wit="#msjc">kṣmavaṇi</rdg></app>
<app><lem wit="#msjc">gotrā</lem><rdg wit="#msjb">gotraḥ</rdg></app>,</lem><note type="altLem">kāśyapī
... gotrā,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
6195<l n="b"><app><lem wit="#msjb #msjc">mahī <app><lem type="emn">sarvaṁsahācalā</lem><rdg
wit="#msjb">sarvasahājala</rdg><rdg wit="#msjc">sarvasahacalaḥ</rdg></app>,</lem><note
type="altLem">mahī ... sarvaṁsahācalā,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msjb #msjc"><app><lem type="norm">va<pb n="29r" edRef="#msjc"/>sudhā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">vaśuddhaḥ</rdg></app> <app><lem type="emn">tu</lem><rdg wit="#msjb">ku</rdg><rdg
wit="#msjc">ka</rdg></app> <app><lem type="norm">vasumatī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhaśumatiḥ</rdg></app>,</lem><note
type="altLem">vasudhā ... vasumatī,</note><rdg wit="#edlc #msja" cause="line_omission"><gap
reason="omitted"/></rdg></app></l>
.<l n="d"><app><lem wit="#msjb #msjc">proktā <app><lem type="norm">bhūmir</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">bhumī</rdg></app> dharā <app><lem type="norm">rasā</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">raṣaḥ</rdg></app>.</lem><note type="altLem">proktā ... rasā,</note><rdg wit="#edlc
#msja" cause="line_omission"><gap reason="omitted"/></rdg></app></l>
.</lg>
.
6200
.<!--% varatri, dharaṇi, kṣeṇi, kṣiti, viśvambara, sthiraḥ urvi, kuḥ, pr̥thivī, pr̥tvi,
medhini, jya, vasundhara, kaśyapi, kṣma, avani, gotra[51v], mahī, sarvasaha, cala,
vasudha, vasumatī, bhūmi, dhara, raṣā, ṅa lmah ika, 36 {reformulated} uvī, mahī, kṣithī,
bhūmi, bhūḥ, dharaṇi, medhini, kūḥ, [3+]śela kila, arpr̥set, jargati, apokta, bhaśumiti,
vaśuddha, aśali, gotra, kasyapi, vasundhara, dvasthara, viśvamdhara,[2+] kr̥ṇi, dharatri,
ṅaraniṅ lmaḥ ika, 14. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% varatrī, dharaṇī, kṣoṇī, kṣithi, viśvambara, svira, urvīḥ, kuḥ, pr̥thivī, pr̥jvi,
medhiṇī, jya, vaśundhara, kaṣyapi, kṣma, avaṇī, gotra, mahī, sarvasaha, cala, vaśudha,
vaśumatī, bhummī, dhara, raṣa, uvīḥ, vahiṇī, śelakila, apr̥set, jarggatiḥ, apokka,
aśalī, jvasvara, kr̥ṇī, dhanatrī, ṅa lmaḥ, ika, 36. %-->
.<!--% #msjc %-->
6205<!--% varatrī, dharaṇī, kṣoṇī, kṣitī, viśvambara, sthira, urviḥ, kuḥ, pr̥thivi, pr̥hvī,
medīnī, jya vaśundaḥra, kāśyapi, kṣma, avaṇī, gotra, mahī, sarvasaha, cala, vaśuddhaḥ
vaśumatī, dhara, raṣa, uvīḥ, vahiṇi, śelakila, apr̥set, jargatī, apokta, aśālī, jvastara,
kr̥ṇī, ṅa lməḥ hika, 36. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.59.03" n="3">
.<app><lem type="reformulated_elsewhere"><app><lem type="emn">dharitrī</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">varatrī</rdg></app>, dharaṇī, kṣoṇī, kṣiti, viśvambharā, <app><lem wit="#msjc">sthirā</lem><rdg
wit="#msjb">svira</rdg></app>, <app><lem type="norm">urvī</lem><rdg wit="#msjb">urvīh</rdg><rdg
wit="#msjc">urvih</rdg></app>, kuh, pr̥thivī, <app><lem type="emn">pr̥thvī</lem><rdg
wit="#msjb">pr̥jvi</rdg><rdg wit="#msjc">pr̥hvī</rdg></app>, medinī, jyā, <app rend="hide"><lem
wit="#msjb">vasundharā</lem><rdg wit="#msjc">vaśundaḥra</rdg></app>, kāśyapī, kṣmā,
avanī, gotrā, mahī, <app><lem type="emn">sarvaṅsahā, acalā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">sarvasaha,
cala</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">vasudhā</lem><rdg wit="#msjc">vaśudhah</rdg></app>,
vasumatī, <app><lem wit=" #msjb">bhūmi</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
dharā, rasā,
.
.<app><lem type="emn">uru</lem><rdg wit="#msjb #msjc">uvīḥ</rdg><note>Rather than repeating
<foreign>urvī</foreign>, which has already appeared earlier in the list, it may be
more appropriate to supply <foreign>uru</foreign> at this point.</note></app>, <app><lem
type="emn">dehinī, śailadhārā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vāhinī, śelakīla</rdg><note>For
<foreign>śailadhārā</foreign>, see <foreign>parvatādhārā</foreign> in AbhRM 935–938ab</note></app>,
<hi rend="check">apr̥set</hi>, <app><lem type="emn">jagatī</lem><rdg wit="#msjb">jargatih</rdg><rdg
wit="#msjc">jargatī</rdg></app>, <hi rend="check">apokka, aśalī, jvasvara,</hi> <app><lem
type="emn">kr̥ṣi</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kr̥ṇī</rdg></app>, dhanatrī, ṅa <label
type="headword">ləmah</label> ika, <num value="36">36</num>.</lem><witDetail wit="#msjb
#msjc" type="retained"/><note type="altLem">dharitrī ... 36.</note>
6210 <rdg wit="#edlc" type="paradosis">uvī, mahī, kṣitī, bhūmi, bhūh, dharaṇī, medinī,
kūh, <gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>śailakīlā, arpr̥set, jagatī,
apokta, vaśumatī, vasudhā, acalā, gotrā, kāśyapī, vasundharā, jyā, sthirā, viśvambharā,
kṣoṇī, dharitrī, ṅaraniṅ ləmah ika, 14.</rdg>
. <rdg wit="#msja" type="paradosis">uvī, mahī, kṣithī, bhūmi, bhūh, dharaṇi, medhini,
kūh, <gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>śelakila, arpr̥set, jargati,
apokta, bhaśumiti, vaśuddha, aśali, gotra, kasyapi, vasundhara, dvasthara, viśvamdhara,<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/> kr̥ṇi, dharatri, ṅaraniṅ ləmah ika,
14.</rdg><note>A shorter prose list of 14 synonyms appears in <ptr target="#msja"/>
fol. 37r, then published in <ptr target="#edlc"/>, likely a separate glossarial entry
compared to <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>.</note></app>
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.1.2–4cd: <foreign>bhūr bhūmir acalānantā rasā viśvambharā sthirā | dharā
dharitrī dharaṇiḥ kṣoṇir jyā kāśyapī kṣitiḥ || sarvaṁsahā vasumatī vasudhorvī vasundharā
| gotrā kuḥ pr̥thivī pr̥thvī kṣmāvanir medinī mahī ||vipulā gahvarī dhātrī gaurilā
kumbhinī kṣamā | bhūtadhātrī ratnagarbhā jagatī sāgarāmbarā |</foreign></note>
6215 <note>AbhRM 156–157: <foreign>bhūr bhūmir vasudhāvanir vasumatī dhātrī dharitrī
dharā, gaur gotrā jagatī rasā kṣitir ilā kṣoṇī kṣamā kṣmācalā | kuḥ pr̥thvī pr̥thivī
sthirā ca dharaṇī viśvambharā medinī, jyānantā vipulā samudravasanā sarvaṁsahorvī
mahī || kāśyapī bhūtadhātrī ca ratnagarbhā vasundharā | dharādhārā ca vijñeyā tad
viśeṣānnibodhata ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 935–938ab: <foreign>bhūrbhūmiḥ pr̥thivī pr̥thvī vasudhorvī vasuṁdharā
| dhātrī dharitrī dharaṇī viśvā viśvaṁbharā dharā || kṣitiḥ kṣoṇī kṣamānantā jyā kurvasumatī
mahī | gaur gotrā bhūtadhātrī kṣmā gandhamātācalāvaniḥ || sarvaṁsahā ratnagarbhā jagatī
medinī rasā | kāśyapī parvatādhārā sthirelā ratnabījasūḥ || vipulā sāgarāccāgre syur
nemīmekhalāmbarāḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6220<div type="section" xml:id="candrakirana_21.60" n="60"><head>Synonyms of Kāla</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% abhina, aśamadha, antaka, mr̥tyu, kālāntaka, yamapreta, lokahartā, krodhī, rudra,
kali, vijayī, tayarāt, ṅaran hyaṅ kāla ika 11%-->
.<!--% #msja %-->
6225<!--% abhina, aśamadha, antaka, mr̥tyu kalantaka, yamapeta, loka⌈hr̥ta, krodha, rudrakali,
vijaya, tayarat, ṅaran hyaṅ kāla ika, 11. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% abhinna, asamadha, antala, mr̥tyu, kalantaka, yamapeta, lokahr̥ta, kroddha,
rudrakalī, vijaya, tarayat, ṅa hyaṅ kala, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% abhiṇna, asamadha, antala, mr̥tyu kālantaka, yamapeta, lokahr̥ta, kroddha, rudrakālī,
vijaya, tayarayat, ṅa saṅ hyaṅ kāla hika, 11. %-->
6230<p xml:id="candrakirana_21.60.01" n="1">
.abhinna, asamada, <app><lem wit="#edlc #msja">antaka</lem><rdg wit="#msjb #msjc">antala</rdg></app>,
mr̥tyu, kālāntaka, <app><lem wit="#edlc" type="emn">yamapreta, lokaharta</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">yamapeta, lokahr̥ta</rdg></app>, krodha, rudrakālī, vijaya,
<app><lem type="emn">taruṣyat</lem><rdg wit="#edlc">tayarāt</rdg><rdg wit="#msja">tayarat</rdg><rdg
wit="#msjb">tarayāt</rdg><rdg wit="#msjc">tayarayat</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">ṅaran</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> <app><lem wit="#msjc">saṅ
hyaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">hyaṅ</rdg></app> kāla <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, 11.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.1.58–59ab: <foreign>dharmarājaḥ pitr̥patiḥ samavartī paretarāṭ | kr̥tānto yamunābhrātā śamano yamarāḍ yamaḥ || kālo daṇḍadharaḥ śrāddhadevo vaivasvato ’ntakaḥ |</foreign></note>
6235 <note>AbhRM 71–72: <foreign>śamanaḥ samavartī ca pretapatiḥ pitr̥patiś ca kīnāśaḥ
| vaivasvataḥ kr̥tāntaḥ kālindīsodaraḥ kālaḥ || antako dharmarājaś ca yamo daṇḍadharo
hariḥ | dakṣiṇāśāpatiḥ sadbhiḥ śrāddhadevaś ca kathyate ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 184–185: <foreign>yamaḥ kr̥tāntaḥ pitr̥dakṣiṇāśāpretātpatir daṇḍadharo ’rkasūnuḥ | kīnāśamr̥tyū samavartikālau śīrṇāṅghriharyantakadharmarājāḥ || yamarājaḥ śrāddhadevaḥ śamano mahiṣadhvajaḥ | kālindīsodaraś cāpi dhūmorṇā tasya vallabhā ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6240<div type="section" xml:id="candrakirana_21.61" n="61"><head>Synonyms of Peacock I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% kekī, śikhaṇḍī, kalāpī, barhī __, [37b] barhiṇa, śikhaṇḍī, mayūra, mandrī, sarpāri,
vehala, sithina, nīlakaṇṭha, lovāhaṇa, nartakī, śikhaṇḍī, mandrī, ṅaran iṅ mĕnĕk ika,
17.%-->
.<!--% #msja %-->
6245<!--% keśi, śikaṇḍi, kalapi, varhi[2+][37v]vahinaḥ, śikaṇḍinaḥ, marūya, bhandri, sapari,
vehala, sithina, nīlakaṇṭa, lovāhaṇa, natiki, śakaṇḍi, mantri, ṅaraniṅ mrak hika,
17. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% keśī, śikhaṇḍī, kalapī, varhi, varhinaḥ, kaṇḍinaḥ, mayura, bhandrī, sapari,
vaihala, śithina, nilakanṭa, levahaṇa, nahikī, śakaṇḍī, mandrī, ṅa mrak, ika, 17.
%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% keśī, śīkaṇḍī, kalāpī, varhi, varhīnaḥ, śikaṇḍīṇa, mmayura, bhandrī, saparī,
vehala, nilakaṇṭa, levihaṇa, nakitiḥ śakaṇḍiḥ, mandrī, ṅa mrak hika, 17. %-->
6250<p xml:id="candrakirana_21.61.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">kekī</lem><rdg wit="#msja">keśi</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">keśī</rdg></app>, śikhaṇḍī, kalāpī, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">barhī</lem><rdg
wit="#msja">varhi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">varhi</rdg></app>,<pb n="37v" edRef="#msja"
break="no"/> <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">barhiṇa</lem><rdg wit="#msja">vahinaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb">varhinaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">varhīnaḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">śikhaṇḍinī</lem><rdg
wit="#edlc">śikhaṇḍī</rdg><rdg wit="#msja">śikaṇḍinaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">kaṇḍinaḥ</rdg><rdg
wit="#msjc">śikaṇḍīṇa</rdg></app>, mayūra, <app><lem type="conj">candr<supplied reason="omitted">ak</supplied>i</lem><rdg
wit="#edlc">mandrī</rdg><rdg wit="#msja">bhandri</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">bhandrī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">sarpāri</lem><rdg wit="#msja #msjb">sapari</rdg><rdg
wit="#msjc">saparī</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="conj"><supplied reason="omitted">citra</supplied>mekhala</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">vehala</rdg><rdg wit="#msjb">vaihala</rdg></app>, <app><lem
type="emn">śikhī</lem><rdg wit="#edlc #msja">sithina</rdg><rdg wit="#msjb">śithina</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, nīlakaṇṭha, <app><lem type="emn">guhavāhana</lem><rdg
wit="#edlc #msja">lovāhaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">levahaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">levihaṇa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">nartakī</lem><rdg wit="#msja">natiki</rdg><rdg wit="#msjb">nahikī</rdg><rdg
wit="#msjc">nakitiḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">śikhaṇḍa</lem><rdg wit="#edlc">śikhaṇḍī</rdg><rdg
wit="#msja">śakaṇḍi</rdg><rdg wit="#msjb">śakaṇḍī</rdg><rdg wit="#msjc">śakaṇḍiḥ</rdg><note>It
appears that the scribe(s) faced confusion in distinguishing the spellings of <foreign>śikhaṇḍī</foreign>,
<foreign>śikhaṇḍa</foreign>, and <foreign>śikhaṇḍinī</foreign>, leading to textual
transmission issues.</note></app>, <app><lem type="emn">mayūrī</lem><rdg wit="#edlc
#msjb #msjc">mandrī</rdg><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">mantri</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><label type="headword">mərak</label></lem><rdg wit="#edlc">mənək</rdg></app>
ika, <num value="17">17</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.30–31: <foreign>mayūro barhiṇo barhī nīlakaṇṭho bhujaṅgabhuk | śikhāvalaḥ
śikhī kekī meghanādānulāsy api || kekā vāṇī mayūrasya samau candrakamecakau | śikhā
cūḍā <seg type="highlight">śikhaṇḍas</seg> tu picchabarhe napuṁsake ||</foreign></note>
6255 <note>AbhRM 241: <foreign>kekī śikhī śikhaṇḍī pracalākī varhiṇaḥ kalāpī ca | sarpāśano
mayūraḥ śikhāvalaḥ śyāmakaṇṭhaś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1319–1320ab: <foreign>peśīkośo ’ṇḍe kulāyo nīḍe kekī tu sarpabhuk | mayūrabarhiṇau nīlakaṇṭho meghasuhr̥cchikhī || śuklāpāṅgo ’sya vākkekā picchaṁ barhaṁ śikhaṇḍakaḥ |</foreign></note>
. <note>KDK p. 329.105cd–106: <foreign>meghanādānulāsī syāc <seg type="highlight">citramekhala</seg>
ity api || kalāpo barhabhāresya picchabarhe ca na striyām | śikhaṇḍī ca <seg type="highlight">śikhaṇḍo</seg>
nā netraṁ ṣaṇ candrikā striyām ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
6260
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.62" n="62"><head>Synonyms of Crow I</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% balibhūta, karaṭa, kāka, balipuṣṭa, vāyasa, balibhuk, kr̥ṣṇa, droṇa, dhvāṅkṣa,
vādhara, krośī, kari, kaṅku, vakṣaṇa, naranin gagak ika 14%-->
6265<!--% #msja %-->
.<!--% ñālibhuta karajaḥ, kata, balipasya, vayaśa, valimuk, kr̥ṣṇa, dumra, kag, śavādhara,
kośi, kari, kaṅku, vakṣaṇa, ṅaraniṅ gagak hika, 14. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% balībhuta karajaḥ, kata, balipusya, vayaśa, valimuk, kr̥ṣṇa, dhumra, kara, śavadhara,
kośī, karī, kaṅku, vakṣaṇa, ṅa gagak, i, 14. %-->
.<!--% #msjc %-->
6270<!--% balībhutataḥ karijaḥ, kaṭaḥ balīpusya, vayaśa, vālimuk, kr̥ṣṇa, dhumraḥ, taga,
śavadara, kośī, tarī, kaṅku, vakṣaṇa, ṅa gagak hika, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.62.01" n="1">
.<app><lem type="emn">balibhoja</lem><rdg wit="#edlc">balibhūta</rdg><rdg wit="#msja">ñālibhuta</rdg><rdg
wit="#msjb">balībhuta</rdg><rdg wit="#msjc">balībhutataḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">karaṭa, kāka</lem><rdg wit="#msja #msjb">karajaḥ, kata</rdg><rdg wit="#msjc"
cause="subtractive">kaṭaḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">balipuṣṭa</lem><rdg
wit="#msja">balipasya</rdg><rdg wit="#msjb">balipusya</rdg><rdg wit="#msjc">balīpusya</rdg></app>,
vāyasa, <app><lem wit="#edlc" type="emn">balibhuk</lem><rdg wit="#msja #msjb">valimuk</rdg><rdg
wit="#msjc">vālimuk</rdg></app>, kr̥ṣṇa, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">dhūmra</lem><rdg
wit="#edlc">droṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">dhumraḥ</rdg>--><note> LC misreads <foreign>dumra</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>druma</foreign> which prompted him to emend it
to <foreign>droṇa</foreign>.</note></app>, <app><lem type="emn">khara, kāga</lem><rdg
wit="#edlc">dhvāṅkṣa</rdg><rdg wit="#msja" cause="eye-skip">kag</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="eye-skip">kara</rdg><rdg wit="#msjc" cause="eye-skip">taga</rdg><note>
.I suspect that <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> show disparate readings
due to the presence of two distinct words in the original, eye-skip leading to omission
of the one or the other: <ptr target="#msjb"/> omits the second, whereas <ptr target="#msja"/>
and <ptr target="#msjc"/> omits the first. However, in <ptr target="#msja"/>, the
reading is presented as <foreign>kag</foreign>, which may arise from a copying error
where the <foreign>taruṅ</foreign>, serving as a long mark for vowel, is mistranscribed
as a <foreign>paṅkon</foreign>, leading to the suppression of the inherent vowel.</note></app>,
.<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">śavadhara</lem><rdg wit="#edlc">vādhara</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kauśikāri</lem><!--<rdg wit="#msja">kośi, kari</rdg><rdg
wit="#msjb">kośī, karī</rdg>--><rdg wit="#msjc">kośī, tarī</rdg></app>, <app><lem
type="emn">kaṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kaṅku</rdg><note>Should it
be read as <foreign>kaṅkeru</foreign>?</note></app>, vakṣaṇa, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app>, <label type="headword">gagak</label>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="14">14</num>.
6275</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.20: <foreign>kāke tu karaṭāriṣṭabalipuṣṭasakr̥tprajāḥ | dhvāṅkṣātmaghoṣaparabhr̥dbalibhugvāyasā
api ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 245: <foreign>ariṣṭaḥ karaṭaḥ kāko balipuṣṭaḥ sakr̥tprajaḥ | ekadr̥g
balibhuk dhvāṅkṣaś cirañjīvī ca vāyasaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1322: <foreign>ātmaghoṣaś cirajīvī ghūkāriḥ karaṭo dvikaḥ | ekadr̥g balibhug dhvāṅkṣo maukulir vāyaso ’nyabhr̥t ||</foreign></note>
6280 <note>AṬS IV.145: <foreign>’dhvāṅkṣau ca (kākavāsanā? bakavāyasau)’ ity amaramālā ||</foreign></note>
. <note>APV III.535: <foreign>’dhvāṅkṣau tu bakavāyasau’ ity amaramālāyām ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6285<div type="section" xml:id="candrakirana_21.63" n="63"><head>Synonyms of Lotus I</head>
.
.<!--% paṅkaja, śaraśija, naliṇa, padma, śakarika, puṇḍakika, śatapatra, śaroja, śaroruha,
amabhoddha, varija, kumudaṁ, madharika, iṇḍavara, nilotphala, araviddha, kuṇila, ṅaraniṅ
tuñjuṁ ika, 19. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% paṅkaja, śaraśija, naliṇa, padma, śakarīka, puṇḍakika, śatapatra, tamara, śaroja,
śaroruha, amabhoddha, virija, kumuddha,[30r] madharika, iṇḍavara, nilotphala, araviddha,
kunika, ṅa tuñjuṅ, i, 18. %-->
6290<!--% #msjc %-->
.<!--% paṅkaja, śāraśija, naliṇa, padma, , puṇḍatīka, śatapatra, tamarī, śaroja, śa⌈roruha,
amaroddha, varija, kumuda, madharika, iṇḍavara, nilotphala, araviddha, kuṇila, ṅa
nī tuñjuṅ hīka, 19. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.63.01" n="1">
.paṅkaja, sarasija, nalina, padma, <app><lem type="emn">saugandhika</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śakarika</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śakarīka</rdg></app>, <app><lem type="emn">puṇḍarīka</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">puṇḍakika</rdg><rdg wit="#msjc">puṇḍatīka</rdg></app>, śatapattra,
<app><lem type="conj">tāmara<supplied reason="omitted">sa</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">tamara</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">tamarī</rdg></app>, saroja, saroruha, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">ambhoja</lem><rdg wit="#msja #msjb">amabhoddha</rdg><rdg wit="#msjc">amaroddha</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vārija</lem><rdg wit="#msjb">virija</rdg></app>,
kumuda,<pb n="30r" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem type="emn">māndalaka</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">madharika</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">indīvara</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">iṇḍavara</rdg></app>, nīlotpala, <app rend="hide"><lem wit="#edlc"
type="norm">aravinda</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">araviddha</rdg></app>, <app><lem
type="emn">kamala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">kuṇila</rdg><rdg wit="#msjb">kunika</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app>
<label type="headword">tuñjuṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><num value="19">19</num></lem><rdg
wit="#msjb"><num value="18">18</num></rdg></app>.
.</p>
6295<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.10.39cd–41: <foreign>vā puṁsi padmaṁ nalinam aravindaṁ mahotpalam ||
sahasrapatraṁ kamalaṁ śatapatraṁ kuśeśayam | paṅkeruhaṁ tāmarasaṁ sārasaṁ sarasīruham
|| bisaprasūnar ājīvapuṣkarāmbhoruhāṇi ca | puṇḍarīkaṁ sitāmbhojam atha raktasaroruhe
||</foreign></note>
. <note>AbhRM 679–680ab: <foreign>sahasrapattraṁ śatrapattram ambujaṁ, kuśeśayaṁ tāmarasaṁ
saroruham | visaprasūnaṁ kamalaṁ mahotpalaṁ, sarojamabjaṁ nalinaṁ ca puṣkaram || rājīvam
aravindaṁ ca padmaṁ paṅkajamiṣyate |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1160cd–1161: <foreign>kamalaṁ nalinaṁ padmam aravindaṁ kuśeśayam ||
paraṁ śatasahasrābhyāṁ pattraṁ rājīvapuṣkare | bisaprasūnaṁ nālīkaṁ tāmarasaṁ mahotpalam
||</foreign></note>
. </app></listApp>
6300</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.64" n="64"><head>Synonyms of Well I</head>
.
.<!--% kupa, aṇḍu paṇa, klava, avajaḥ, kanama, vaśara, vyaṣṭaka, kr̥maya, upha, ṅaraniṅ
sumur ika, 10. %-->
6305<!--% #msjb %-->
.<!--% kupa, haṇḍu paṇa, klava, avajaḥ, kanāma, vaśara, vyaṣṭaka, kr̥maya, upa, ṅa
sumur, i, 10. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% hupa, aṇḍu pāṇa, klava, avajaḥ, katāma, vasara, vyaṣṭaka, kr̥maya, upa, sumur,
ika, 10. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.64.01" n="1">
6310<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kūpa</lem><rdg wit="#msjc">hupa</rdg></app>, andhu,
pāna, <app><lem type="emn">krivi</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">klava</rdg><note>Should
it be <foreign>kulyā</foreign>?</note></app>, <app><lem type="emn">avata</lem><rdg
wit="#edlc">avaja</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">avajah</rdg></app>, <app><lem
type="emn">kaṭāha</lem><rdg wit="#edlc #msja">kanama</rdg><rdg wit="#msjb">kanāma</rdg><rdg
wit="#msjc">katāma</rdg></app>, <app><lem type="emn">śarāva</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc" cause="transposition">vaśara</rdg><!--<rdg wit="#msjc" cause="transposition">vasara</rdg>--></app>,
<hi rend="check">vyaṣṭaka</hi>, <hi rend="check">kr̥maya</hi>, upa, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">ṅa</rdg></app> sumur <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, 10.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.10.25cd–26: <foreign>jalāśayo jalādhāras tatrāgādhajalo hradaḥ || āhāvas
tu nipānaṁ syād upakūpajalāśaye | puṁsyevāndhuḥ prahiḥ kūpa udapānaṁ tu puṁsi vā ||</foreign></note>
6315 <note>AbhRM 315cd: <foreign>śālājiro vardhamānaḥ <seg type="highlight">śarāvaḥ</seg>
smaryate budhaiḥ</foreign></note>
. <note>AbhRM 684ab: <foreign>andhuḥ kūpaḥ pradhir nemiś curī cuṇḍhī ca cūtakaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 685cd: <foreign>pānaṁ tu sāraṇiḥ proktā praṇālī jalapaddhatiḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1024: <foreign>śālājīro vardhamānaḥ <seg type="highlight">śarāvaḥ</seg>
kośikā punaḥ | mallikā caṣakaḥ kaṁsaḥ pārī syātpānabhājanam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1089ab: <foreign>praṇālī jalamārgo ’tha pānaṁ kulyā ca sāraṇiḥ |</foreign>.</note>
6320 <note>AbhCM 1091cd: <foreign>kūpaḥ syād udapāno ’ndhuḥ prarhir nemī tu tattrikā</foreign>.</note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
6325<div type="section" xml:id="candrakirana_21.65" n="65"><head>Various Types of Social
Group</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% vvaṅ thani (villager), prajāna, sána (= senā), calaḍa, camuḥ, samiti‚ rujan,
sāhaya, bhr̥tya ṅa vadva ika%-->
.<!--% #msja %-->
6330<!--% vvaṅ thanī, prajāna, śana, caladha, camuḥ, samiti, rujan, sāhaya, bhr̥t, ṅa
vadva ika,[3+] %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vvaṅ tani, prajana, kṣaṇī, śena, caladha, camuḥ, samitī, rujan, sahaya, bhr̥tya,
ṅa vadva, ika, 10. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% vyatanī prajana, kṣaṇa, śena, caladha, camuḥ, samiti, rujan,[29v][3+] bhr̥tya,
ṅa vadva hika, 10. %-->
6335<p xml:id="candrakirana_21.65.01" n="1">
.vvaṅ tani, prajana, <app><lem type="conj">kṣa<supplied reason="omitted">pa</supplied>ṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="eye-skip"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">kṣaṇī</rdg><rdg
wit="#msjc">kṣaṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">senā</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śana</rdg></app>, <app><lem type="emn">calita</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">calaḍa</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb #msjc">caladha</rdg>--></app>, camuh,
samiti, <app rend="hide"><lem type="norm">rujān</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">rujan</rdg></app>,<pb
n="29v" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sahāya</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">bhr̥tya</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">bhr̥t</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vadva</label>
ika, <app><lem wit="#msjb #msjc"><num value="10">10</num></lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AbhRM 345ab: <foreign>nagnāṭo digvāsāḥ <seg type="highlight">kṣapaṇaḥ</seg>
śramaṇaś ca jīvako jainaḥ |</foreign></note>
6340 <note>AbhCM 1322: <foreign>ātmaghoṣaś cirajīvī ghūkāriḥ karaṭo dvikaḥ | ekadr̥g balibhug dhvāṅkṣo maukulir vāyaso ’nyabhr̥t ||</foreign></note>
. <note>KDK p. 125.330ab: <foreign>syāt suhr̥d balam āsāraḥ pracakraṁ <seg type="highlight">calitaṁ</seg>
bala |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6345<div type="section" xml:id="candrakirana_21.66" n="66"><head>Synonyms of Anger</head>
.
.<!--% [3+] gləṁ, roma, vuyuṁ, araḥ, taja, māṇa, darghāja, ona, moha, [1+]ddha, manyaḥ,
viroddha, vr̥ddhi, viśvaddhi, vukvaddhi, koma, ṅa gləṅ ika, 16. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% roṣa, vuyuṅ, araḥ, kaja, maṇa, dirghāja, on, moha, kroddha, manyaḥ, viroddha,
vr̥ddhi, vukvadhī, koma, ṅa gləṅ, i, 16. %-->
6350<!--% #msjc %-->
.<!--% roṣa, vuyuṅ, araḥ, kaja, maḥṇa, dirghaja, ona, moha, kroddha, manyaḥ, viroda,
vr̥ddhī, vukvadī, koma, ṅa gləṁ hika, 16. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.66.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">gələṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><note>The
scribes of <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> seem to have deliberately
excluded the term <foreign>gələṅ</foreign> from the text, likely because it is already
referenced towards the conclusion of this section on synonyms.</note></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">roṣa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">roma</rdg></app>,
vuyuṅ, arah, <app><lem type="emn">braja</lem><rdg wit="#edlc #msja">taja</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kaja</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">māna</lem><rdg
wit="#msjc">mahṇa</rdg></app>, <app><lem type="conj">dīrgha<supplied reason="omitted">ro</supplied>ṣa</lem><rdg
wit="#edlc">darghāñja</rdg><rdg wit="#msja">darghāja</rdg><rdg wit="#msjb">dirghāja</rdg><rdg
wit="#msjc">dirghaja</rdg></app>, <app><lem type="emn">onaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">ona</rdg><rdg wit="#msjb">on</rdg></app>, moha, <app><lem wit="#msjb #msjc">krodha</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ddha</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">manyu</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">manyah</rdg></app>,
virodha, vr̥ddhi, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vidveṣa</lem><rdg wit="#msja">viśvaddhi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">unmādī</lem><rdg
wit="#edlc #msja">vukvadhi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vukvadhī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vukvadī</rdg>--></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">kopa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">koma</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">gələṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="16">16</num>.
.</p>
6355<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.7.26ab: <foreign>kopakrodhāmarṣaroṣapratighā ruṭkrudhau striyau |</foreign></note>
. <note>AbhRM 362: <foreign>kopaḥ krodhas tathāmarṣo roṣaḥ pratigha ucyate ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 846: <foreign>manyur dainye kratau kope nāḍīsvargakṣitiṣv iḍā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 299: <foreign>śokaḥ śukśocanaṁ khedaḥ krodho <seg type="highlight">manyuḥ</seg>
krudhā ruṣā | krutkopaḥ pratigho roṣo ruṭ cotsāhaḥ pragalbhatā ||</foreign></note>
6360 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.67" n="67"><head>Synonyms of Hellish Realms</head>
.
6365<!--% #edlc %-->
.<!--% gaṇitha, kalaṣaya, kagaṣa, ḍaṇḍala, caddha, r̥kta, kraṣa, kalmaṣa, preta, na
- - %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% gaṇitha, kalaṣaya, kagaṣa, ḍaṇḍala, canḍa, r̥kta, kraṣa, kalmaṣa, preta, na[2+]{there
is a long omission} %-->
.<!--% #msjb %-->
6370<!--% gaṇitha, kalaṅśaya, kagasa, ḍaṇḍala, caddha, r̥kta, traśa, kalmaṣa, preta, naraka,
dhabhaka, samala, coddhyama, ninya, niśraya, nakana, pokta, nahina, avīkīya, apatiya,
niraya, ṅa pā, i, 22. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% ghaṇītha, kalaśaya, kagaṣa, ḍaṇḍala, caddha, r̥kta, traṣa, kalmaṣa, preta, naratha,
caraka, samala, coddhama, namya, niśraya, nākana, pokta, nahīna, avīkiya, apa, kīya,
ṅa papa hīka, 22. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.67.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kaṇita</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">gaṇitha</rdg><rdg wit="#msjc">ghaṇītha</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">kālaśaya</lem><rdg wit="#msjb">kalaṅśaya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kaṭāha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">kagaṣa</rdg><rdg wit="#msjb">kagasa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">daṇḍana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ḍaṇḍala</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja">caṇḍa</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">caddha</rdg></app>,
<app><lem type="emn">mr̥ta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">r̥kta</rdg><note>Cf.
AbhCM 374ab below.</note></app>, <app><lem type="emn">rasā</lem><rdg wit="#edlc #msja">kraṣa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">traśa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">traṣa</rdg>--></app>, kalmaṣa, preta,
<app><lem wit="#msjb">naraka</lem><rdg wit="#edlc">na<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">na<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msjc">naratha</rdg></app>, <app><lem type="emn">pātaka</lem><rdg wit="#msjb">dhabhaka</rdg><rdg
wit="#msjc">caraka</rdg></app>, samala,
6375<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">mā</supplied>linya</lem><rdg wit="#msjb">ninya</rdg><rdg
wit="#msjc">namya</rdg></app>, <app><lem type="emn">adhama</lem><rdg wit="#msjb">codhyama</rdg><rdg
wit="#msjc">codhama</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">nihśrāya</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">niśraya</rdg></app>, <app><lem type="emn">nāśana</lem><rdg wit="#msjb">nakana</rdg><rdg
wit="#msjc">nākana</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">śikṣā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">pokta</rdg></app>, <app><lem type="emn">nihīna</lem><rdg wit="#msjb">nahina</rdg><rdg
wit="#msjc">nahīna</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="conj">avīci</lem><rdg
wit="#msjb">avīkīya</rdg><rdg wit="#msjc">avīkiya</rdg></app>, <app><lem type="emn">apaśīla</lem><rdg
wit="#msjb">apatiya</rdg><rdg wit="#msjc">apa, kīya</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">niraya</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjc"><label type="headword">pāpa</label></lem><rdg
wit="#msjb" cause="haplography">pā</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="22">22</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.116–117: <foreign>syāt pañcatā kāladharmo diṣṭāntaḥ pralayo ’tyayaḥ | anto nāśo dvayor mr̥tyur maraṇaṁ nidhano ’striyām || parāsuprāptapañcatvaparetapretasaṁsthitāḥ | mr̥tapramītau triṣvete citā cityā citiḥ striyām ||</foreign></note>
. <note>AK 3.1.54: <foreign>nikr̥ṣṭapratikr̥ṣṭārvarephayāpyāvamādhamāḥ | kupūyakutsitāvadyakheṭagarhyāṇakāḥ
samāḥ ||</foreign></note>
6380 <note>AbhRM 337: <foreign>arvāṇam aṇakam apasadam avamam avadyaṁ nikr̥ṣṭam apakr̥ṣṭam
| adhamaṁ celaṁ kāṇḍaṁ kheṭaṁ pāpaṁ ca rephasaṁ prāhuḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 629: <foreign>parāsur upasampannaḥ pramītaḥ saṁsthito mr̥taḥ | pretaḥ
paretaś ca tathā kuṇapaḥ śavam ucyate ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 373cd–374: <foreign>pramīta upasaṁpannaḥ paretapretasaṁsthitāḥ || nāmālekhyayaśaḥ śeṣo vyāpanno ’pagato mr̥taḥ | parāsus tadahe dānaṁ tadartham aurdhvadehikam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1442–1443ab: <foreign>nikr̥ṣṭam aṇakaṁ garhyam avadyaṁ kāṇḍakutsite | apakr̥ṣṭaṁ pratikr̥ṣṭaṁ yāpyaṁ repho ’vamaṁ bruvam || kheṭaṁ pāpam apaśadaṁ kupūyaṁ celam arva ca |</foreign></note>
. </app></listApp>
6385</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.68" n="68"><head>Synonyms of Prostitute</head>
.
.<!--% omission %-->
6390<!--% #msjb %-->
.<!--% kapadhī, dharī, dhustrī, pr̥calī, kaṇḍarī, r̥ṇī, duśanī, durśila, sagaṇī, mrivandaṇī,
ṅa jalīr, ika, 12. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% karpadhī, dhari, dustri, pr̥calī, pr̥ṇī, duśaṇī, durśila, sagaṇī, mrivandanī,
ṅa jalir hika, 12. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.68.01" n="1">
6395<app><lem type="emn">kārpaṭā</lem><rdg wit="#msjb">kapadhī</rdg><rdg wit="#msjc">karpadhī</rdg></app>,
.<app><lem type="conj">dāri<supplied reason="omitted">kā</supplied></lem><rdg wit="#msjb">dharī</rdg><rdg
wit="#msjc">dhari</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">duhstrī</lem><rdg
wit="#msjb">dhustrī</rdg><rdg wit="#msjc">dustri</rdg></app>, <app><lem type="emn">varcaṭī</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">pr̥calī</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">kunārī</lem><rdg
wit="#msjb">kaṇḍarī</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb">r̥ṇī</lem><rdg wit="#msjc">pr̥ṇī</rdg></app>, dūṣaṇī, durśīlā, <app><lem
type="emn">sakaṭī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">sagaṇī</rdg></app>, <app><lem type="conj"><label
type="headword">svacchanda<supplied reason="omitted">cāri</supplied>ṇī</label></lem><rdg
wit="#msjb">mrivandaṇī</rdg><rdg wit="#msjc">mrivandanī</rdg></app>, ṅa jalir ika,
<app><lem type="emn"><num value="11">11</num></lem><rdg wit="#msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>
.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>NM 36: <foreign>gaṇikā lañjikā veśyā rūpājīvā vilāsinī | paṇyastrī <seg type="highlight">dārikā</seg>
dāsī kāmukī sarvavallabhā ||</foreign></note>
6400 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.69" n="69"><head>Synonyms of Hollow or/and
Dream</head>
.
6405<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kamera, hyavarī, randra, cīdra, kartatī, bi:la, garī, marmma, lyavaṇa, supna,
yaga, jaga, ṅa hipyan, i, 13. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kamera, hyavarī, randra, cindra, karttatī, bīla, garī, marma, lyavaṇa, supna,
yaga, jaga, ṅa ṅipyan hika, 13. %-->
6410<p xml:id="candrakirana_21.69.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kuhara, gahvarī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kamera, hyavarī</rdg></app>,
randhra, <app><lem wit="#msjb">cidra</lem><rdg wit="#msjc">cindra</rdg></app>, <app><lem
rend="check" type="emn">ātati</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kartatī</rdg></app>, bila,
garī, marma, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">nir</supplied>vyathana</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">lyavaṇa</rdg></app>, supəna, <hi rend="check">yaga, jaga</hi>, ṅa
<app><lem wit="#msjb"><label type="headword">ipyan</label></lem><rdg wit="#msjc">ṅipyan</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="13">13</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.8.1cd–2ab: <foreign>nāgaloko ’tha kuharaṁ śuṣiraṁ vivaraṁ bilam || chidraṁ nirvyathanaṁ rokaṁ randhraṁ śvabhraṁ vapā śuṣiḥ |</foreign></note>
6415 <note>AbhRM 624: <foreign>nimnamagādho gartaḥ śvabhraṁ śuṣiraṁ vapā bilaṁ vivaram
| antaram avaṭucchidraṁ <seg type="highlight">nirvyathanaṁ</seg> randhraroka<seg type="highlight">kuhara</seg>darāḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1363cd–1364ab: <foreign>randhraṁ bilaṁ <seg type="highlight">nirvyathanaṁ</seg>
<seg type="highlight">kuharaṁ</seg> śuṣiraṁ śuṣiḥ || chidraṁ ropaṁ vivaraṁ ca nimnaṁ
rokaṁ vapāntaram ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6420<div type="section" xml:id="candrakirana_21.70" n="70"><head>Synonyms of Truth</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% śatya, tatvaṅ, r̥cīp, bhvī, yarkapa, druva, tatya, avitartva, yaktī, patya,
heryya, vadhī, tyakta, bhyakta, anuma, vastu, vijñā, vyakti, jatya, ṅa tuhuṅ, i, 20.
%-->
6425<!--% #msjc %-->
.<!--% śatya, tatya, r̥cəp, bhvī, yarktapa, druva, tatya, avitarttha, yaktī, patya,
heryya vadī, tyakta, anuma, vastu, vījñā, vyaktī, jatya, ṅa tuhu hika, 20. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.70.01" n="1">
.satya, <app rend="hide"><lem type="norm">tatva</lem><rdg wit="#msjb">tatvaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">tatya</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">rəcəp</lem><rdg wit="#msjb">rəcīp</rdg></app>,
<app><lem type="emn">śrī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhvī</rdg></app>, <app><lem type="emn">karkaśa</lem><rdg
wit="#msjb">yarkapa</rdg><rdg wit="#msjc">yarktapa</rdg></app>, dhruva, tathya, <app><lem
type="emn">avitatha</lem><rdg wit="#msjb">avitartva</rdg><rdg wit="#msjc">avitartha</rdg></app>,
yakti, pathya, <app><lem type="emn">ārya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">herya</rdg></app>,
vadi, <app><lem type="emn">byakti</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tyakta</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">byakta</lem><rdg wit="#msjc" cause="eye-skip"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem type="conj">anuma<supplied reason="omitted">ta</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc">anuma</rdg></app>, vastu, vijñā, vyakti, jātya, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#msjc"><label
type="headword">tuhu</label> ika</lem><rdg wit="#msjb">tuhuṅ i</rdg></app>, <num value="20">20</num>.
.</p>
6430<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.6.22: <foreign>satyaṁ tathyam r̥taṁ samyag amūni triṣu tadvati | śabde
ninādaninadadhvanidhvānaravasvanāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 133ab: <foreign>r̥taṁ satyaṁ samīcīnaṁ samyak tathyaṁ yathātatham |</foreign></note>
. <note>AbhCM 264cd–265ab: <foreign>satyaṁ samyak samīcīnam r̥taṁ tathyaṁ yathātatham || yathāsthitaṁ ca sadbhūte ’līke tu vitathānr̥te ||</foreign></note>
. </app></listApp>
6435</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.71" n="71"><head>Synonyms of Wealthy Person</head>
.
.<!--% omission %-->
6440<!--% #msjb %-->
.<!--% samr̥ddhaḥ, dhanavaṇa, mu:t, assa, apya,[30v] śrīman, danī, dhaneṣṭī, pr̥ḍana,
vr̥hadhana, unya, dhanya, kuṭumbī, vibhuḥ, virogī, devayoṇgī, dhanava rī, daniśrī,
yakṣadhara, yakṣavara, ṅa sugiḥ, i, 21. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% samr̥ddhaḥ, dhanavaṇa, mut, happa, apya śriman, dhīnī, dhaneṣṭī, pr̥daṇa, vr̥haddhana,
unya, danya, kuṭumbī, vībuḥ, vibhbogī, devayogī, dhanava, rī, dhaniśrī, yakṣadvara,
ṅa sugiḥ, hīka, 21. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.71.01" n="1">
6445<app rend="hide"><lem type="norm">samr̥ddha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">samr̥ddhah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">dhanavān</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dhanavaṇa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">bhuk, īśa</lem><rdg wit="#msjb">mūt, assa</rdg><rdg wit="#msjc">mut, happa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">āḍhya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">apya</rdg></app>,<pb n="30v"
edRef="#msjb" break="no"/> śrīmān, <app><lem wit="#msjb">dhanī</lem><rdg wit="#msjc">dhīnī</rdg></app>,
dhaneṣṭi, <app><lem type="emn">pradhāna</lem><rdg wit="#msjb">pr̥ḍana</rdg><rdg wit="#msjc">pr̥daṇa</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">br̥haddhana</lem><rdg wit="#msjb">vr̥hadhana</rdg><rdg
wit="#msjc">vr̥haddhana</rdg></app>, <app><lem type="emn">ibhya</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">unya</rdg></app>, dhanya, kuṭumbī, <app rend="hide"><lem type="emn">vibhū</lem><rdg
wit="#msjb">vibhuh</rdg><rdg wit="#msjc">vībuḥ</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">vibhogī</lem><rdg
wit="#msjb">virogī</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjc">devayogī</lem><rdg
wit="#msjb">devayoṅgī</rdg></app>, dhanava, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ś</supplied>rī</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">rī</rdg></app>, <app><lem type="emn">dhaniṣṭha</lem><rdg wit="#msjb">daniśrī</rdg><rdg
wit="#msjc">dhaniśrī</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">yakṣadhara, yakṣavara</lem><rdg
wit="#msjc" cause="eye-skip">yakṣadvara</rdg></app>, ṅa sugiḥ <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, 21.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 3.1.10cd–11: <foreign>ibhya āḍhyo dhanī svāmī tv īśvaraḥ patir īśitā || adhibhūr nāyako netā prabhuḥ parivr̥ḍho ’dhipaḥ | adhikarddhiḥ samr̥ddhaḥ syāt kuṭumbavyāpr̥tas tu yaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 356cd: <foreign>āḍhyaḥ samr̥ddho dhanavān ina īśo dhanīśvaraḥ |</foreign></note>
6450 <note>AbhCM 357ab: <foreign>lakṣmīvāṁllakṣmaṇaḥ śrīla ibhya āḍhyo dhanīśvaraḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.72" n="72"><head>Synonyms of Battlefield</head>
6455
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vastra, paṭa, samitīḥ, yaraṇya, payudhan, anyam, vidha, mr̥ti, raṇa, ṇaṅgaṇa,
kanbaḥ, kaṇnaḥ, paviraṣan, pasaṅghrahan, paśraman, paśamaran, ṅa papraṅan, i, 15.
%-->
.<!--% #msjc %-->
6460<!--% samitiḥ, yaraṇya, payudan, anyam, vīdha, mr̥tī, raṇa, raṇaṅgaṇa, kanbaḥ, kaṇnaḥ,
paviraṣan, pasaṅghrahan, paśraman, pasamaran, ṅa papraṅan hika, 15. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.72.01" n="1">
.<app><lem type="norm">samiti</lem><rdg wit="#msjb">vastra, paṭa, samitīh</rdg><rdg
wit="#msjc">samitih</rdg><note>The scribe of <ptr target="#msjb"/> inadvertently copied
two words for the synonym of garment, which are discussed only two topics after the
current one, specifically after the synonym of war. Interestingly, the two erroneously
copied words were not erased and were left as they are, perhaps indicating that the
scribe forgot to remove them after returning to the intended word <foreign>samitīḥ</foreign>
that needed to be copied.</note></app>, <app><lem type="norm">araṇya</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">yaraṇya</rdg></app>, payuddhan, <app><lem type="emn">saṅyat</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">anyam</rdg><note>Or, should it be read as OJ <foreign>ayun</foreign>?</note></app>,
<app><lem type="conj">vidā<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg wit="#msjb">vidhā</rdg><rdg
wit="#msjc">vīdha</rdg><note>Could it be <foreign>vivāda</foreign>?</note></app>,
mr̥ti, raṇa, <app><lem wit="#msjc">raṇaṅgaṇa</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">ṇaṅgaṇa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kārnah</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kanbah</rdg></app>, kānnah,
<app ><lem type="conj">pavīrāsa<supplied reason="omitted">na</supplied>n</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">paviraṣan</rdg></app>, pasaṅgrahan, paśraman, pasamaran, ṅa <label
type="headword">papraṅan</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="15">15</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
6465 <note>AK 2.8.103cd–106: <foreign>yuddham āyodhanaṁ janyaṁ pradhanaṁ pravidāraṇam || mr̥dham āskandanaṁ saṁkhyaṁ samīkaṁ sāṁparāyikam | astriyāṁ samarānīkaraṇāḥ kalahavigrahau || samprahārābhisampāta kalisaṁsphoṭa saṁyugāḥ | abhyāmarda samāghāta saṁgrāmābhyāgamāhavāḥ || samudāyaḥ striyaḥ saṁyat samity ājisamidyudhaḥ | niyuddhaṁ bāhuyuddhe ’tha tumulaṁ raṇasaṅkule ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 453–454: <foreign>saṅgrāmaḥ samitiḥ samic ca samaraṁ saṁkhyaṁ samīkaṁ
raṇaṁ, yuddhaṁ yut pradhanaṁ mr̥dhaṁ samudayaḥ saṁyat kaliḥ saṁyugam | dvandvāyodhanasamprahārakalahākrandāhavābhyāgamāḥ,
saṁsphoṭapravidāraṇapraharaṇānīkājayaḥ saṅgaraḥ || samparāyaḥ samāghātaḥ praghātaśca
samāhvayaḥ | janyaṁ syād abhisampātaḥ sammardo vigrahas tathā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 796cd–799ab: <foreign>saṁgrāmāhavasaṁprahārasamarā janyaṁ yudāyodhanaṁ,
saṁsphoṭaḥ kalaho mr̥dhaṁ praharaṇaṁ saṁyadraṇo vigrahaḥ || dvandvaṁ samāghātasamāhvayābhisaṁpātasaṁmardasamitpraghātāḥ
| āskandanājipradhanāny anīkam abhyāgamaś ca pravidāraṇaṁ ca || samudāyaḥ samudayo
rāṭiḥ samitisaṁgarau | abhyāmardaḥ saṁparāyaḥ samīkaṁ sāṁparāyikam || ākrandaḥ saṁyugaś
cātha niyuddhaṁ tadbhujodbhavam |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
6470
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.73" n="73"><head>Synonyms of Battle</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
6475<!--% śamara, yuda, saṅgrama, virama, hayuddha, madvandva, maśrama, vilīs, kriyapra,
laga, ṅa hapraṅ, i, 11.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śamara, yudha, saṅgrama, virama, hayuddha, madandva, maśrama, vilīs, krī[30r]yapa,
laga, hapraṅ, hīka, 11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.73.01" n="1">
.samara, yuddha, saṅgrāma, <app><lem type="emn">vigraha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">virama</rdg></app>,
<app><lem type="conj">āyodha<supplied reason="omitted">na</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ayuddha</rdg></app>, madvandva, maśrama, <hi rend="check">vilis</hi>, kriyāpra,
laga, <app><lem wit="#msjb">ṅa</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<label type="headword">apraṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
6480</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.103cd–106: <foreign>yuddham āyodhanaṁ janyaṁ pradhanaṁ pravidāraṇam || mr̥dham āskandanaṁ saṁkhyaṁ samīkaṁ sāṁparāyikam | astriyāṁ samarānīkaraṇāḥ kalahavigrahau || samprahārābhisampāta kalisaṁsphoṭa saṁyugāḥ | abhyāmarda samāghāta saṁgrāmābhyāgamāhavāḥ || samudāyaḥ striyaḥ saṁyat samity ājisamidyudhaḥ | niyuddhaṁ bāhuyuddhe ’tha tumulaṁ raṇasaṅkule ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 453–454: <foreign>saṅgrāmaḥ samitiḥ samic ca samaraṁ saṁkhyaṁ samīkaṁ
raṇaṁ, yuddhaṁ yut pradhanaṁ mr̥dhaṁ samudayaḥ saṁyat kaliḥ saṁyugam | dvandvāyodhanasamprahārakalahākrandāhavābhyāgamāḥ,
saṁsphoṭapravidāraṇapraharaṇānīkājayaḥ saṅgaraḥ || samparāyaḥ samāghātaḥ praghātaśca
samāhvayaḥ | janyaṁ syād abhisampātaḥ sammardo vigrahas tathā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 796cd–799ab: <foreign>saṁgrāmāhavasaṁprahārasamarā janyaṁ yudāyodhanaṁ,
saṁsphoṭaḥ kalaho mr̥dhaṁ praharaṇaṁ saṁyadraṇo vigrahaḥ || dvandvaṁ samāghātasamāhvayābhisaṁpātasaṁmardasamitpraghātāḥ
| āskandanājipradhanāny anīkam abhyāgamaś ca pravidāraṇaṁ ca || samudāyaḥ samudayo
rāṭiḥ samitisaṁgarau | abhyāmardaḥ saṁparāyaḥ samīkaṁ sāṁparāyikam || ākrandaḥ saṁyugaś
cātha niyuddhaṁ tadbhujodbhavam |</foreign></note>
6485 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.74" n="74"><head>Synonyms of Garment I</head>
.
6490<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vastra, paṭa, civara, vaśana, śoṭa, cela, kambara, satra, maccane, codha, pimbara,
aye, aśukha, kabhuka, kambara, ṅa dodyat, i, 16. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% vastra, ṣaṭa, civara, vaśana, śoṭa, cela, kambara, satra, maccane, codha, pimbara,
aye, aśukha, karuka, kambara, ṅa dodot hīka, 16. %-->
6495<p xml:id="candrakirana_21.74.01" n="1">
.vastra, paṭa, cīvara, vasana, <app><lem type="emn">śāṭa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śoṭa</rdg></app>,
cela, <app><lem type="emn">ambara</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kambara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">potra</lem><rdg wit="#msjb #msjc">satra</rdg><note>Should it
be read as <foreign>sutra</foreign>?</note></app>, <app><lem type="emn">racana, cola</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">maccane, codha</rdg></app>, <app><lem type="conj">pī<supplied reason="omitted">tā</supplied>mbara</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">pimbara</rdg></app>, <app><lem type="emn">aṅśu</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">aye</rdg></app>, <app><lem type="emn">aṅśuka</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aśukha</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kañcuka</lem><rdg wit="#msjb">kabhuka</rdg><rdg wit="#msjc">karuka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kambala</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kambara</rdg></app>, ṅa <app
rend="hide"><lem wit="#msjc">dodot ika</lem><rdg wit="#msjb">dodyat i</rdg></app>,
16.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.109cd–110: <foreign>pādāṅgadaṁ tulākoṭir mañjīro nūpuro ’striyām || haṁsakaḥ pādakaṭakaḥ kiṅkiṇī kṣudraghaṇṭikā | tvakphalakr̥miromāṇi vastrayonirdaśa triṣu ||</foreign></note>
6500 <note>AbhRM 561: <foreign>siñjinī pādakaṭakastulākoṭistu nūpuram | mañjīraṁ haṁsakaṁ
strīṇāṁ caraṇābharaṇaṁ smr̥tam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 665cd–666: <foreign>nūpuraṁ tu tulākoṭiḥ pādataḥ kaṭakāṅgade || mañjīraṁ
haṁsakaṁ śiñjiny aṁśukaṁ vastram ambaram | sicayo vasanaṁ cīrācchādau sik celavāsasī
||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6505<div type="section" xml:id="candrakirana_21.75" n="75"><head>Synonyms of Gold</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% suvamba, suvarṇna, kañcaṇa, hema, śukma, candrana, aṭaka, adhaka, jātirupa,
pr̥ṣaṇa, hiraṇya, kaṇaka, vidruma, ṅa hmas, ika, 14. %-->
6510<!--% #msjc %-->
.<!--% survarṇnambaḥ, suvarṇna, kañcana, hema, rukma, candrana, aṭaka, accaka, jatīrupa,
pr̥ṣaṇa, hiraṇya, kaṇaka, vidruma, ṅa hmas hīka, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.75.01" n="1">
.<app><lem type="emn">śātakumbha</lem><rdg wit="#msjb">suvamba</rdg><rdg wit="#msjc">survarṇambaḥ</rdg></app>,
suvarṇa, kāñcana, hema, <app><lem wit="#msjc">rukma</lem><rdg wit="#msjb">śukma</rdg></app>,
<app><lem type="emn">candraka</lem><rdg wit="#msjb #msjc">candrana</rdg></app>, hāṭaka,
<app><lem type="emn">kācigha, jātarūpa</lem><rdg wit="#msjb">adhaka, jātirupa</rdg><rdg
wit="#msjc">accaka, jatīrupa</rdg></app>, <app><lem type="emn">kr̥śana</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">pr̥ṣaṇa</rdg></app>, hiraṇya, kanaka, vidruma, ṅa <label type="headword">həmas</label>
ika, <num value="14">14</num>.
.</p>
6515<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.94–95: <foreign>svarṇaṁ suvarṇaṁ kanakaṁ hiraṇyaṁ hemakāṭakam | tapanīyaṁ <seg type="highlight">śātakumbhaṁ</seg> gāṅgeyaṁ bharma karburam || cāmīkaraṁ jātarūpaṁ mahārajatakāñcane | rukmaṁ kārtasvaraṁ jāmbūnadam aṣṭāpado ’striyām ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 173–174: <foreign>hema svarṇaṁ jātarūpaṁ suvarṇaṁ, bharmaṁ rukmaṁ hāṭakaṁ
<seg type="highlight">śātakumbham</seg> | gāṅgeyaṁ syād gairikaṁ bhūri candraṁ, rāḥ
kalyāṇaṁ niṣkam aṣṭāpadaṁ ca || jāmbūnadaṁ hiraṇyaṁ kanakamahārajatakāñcanāni syuḥ
|kārtasvaracāmīkarakarburatapanīyanāmāni ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1043–1045ab: <foreign>syād rūpyaṁ kaladhautatārarajataśvetāni durvarṇakaṁ,
kharjūraṁ ca himāṁśuhaṁsakumudābhikhyaṁ suvarṇaṁ punaḥ | svarṇaṁ hemahiraṇyahāṭakavasūny
aṣṭāpadaṁ kāñcanaṁ, kalyāṇaṁ kanakaṁ mahārajanaraigāṅgeyarukmāṇy api || kaladhautalohottamavahnibījāny
api gāruḍaṁ gairikajātarūpe | tapanīyacāmīkaracandrabharmārjunaniṣkakārtasvarakarburāṇi
|| jāmbūnadaṁ <seg type="highlight">śātakumbhaṁ</seg> rajataṁ bhūri bhūttamam |</foreign></note>
. </app></listApp>
6520</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.76" n="76"><head>Synonyms of Wealth</head>
.
.<!--% omission %-->
6525<!--% #msjb %-->
.<!--% rikta, vayo, vacyaḥ, rayaḥ, vinduḥ, yaśaḥ, vaśu, dravaddha, dhana, taka, daya,
grahaja, ṅa dr̥vya, ika, 13. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% rīkta, vayo, vacyaḥ, rayaḥ, vandhuḥ, yaśaḥ, vaśu, dravaddha, dhana, taka, daya,
gr̥haja, ṅa dr̥vya hīka, 13. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.76.01" n="1">
6530riktha, vayo, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">hi</supplied>raṇya</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">vacyah</rdg></app>, rāyah, <app><lem type="norm">vandhu</lem><rdg
wit="#msjb">vinduh</rdg><rdg wit="#msjc">vandhuh</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="norm">yaśa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">yaśaḥ</rdg></app>, vasu, <app><lem type="emn">draviṇa</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">dravaddha</rdg></app>, dhana, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">hā</supplied>ṭaka,
<supplied reason="omitted">u</supplied>daya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">taka, daya</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjc">gr̥haja</lem><rdg wit="#msjb">grahaja</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">dr̥vya</label> ika, <num value="13">13</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.90: <foreign>dravyaṁ vittaṁ svāpateyaṁ riktham r̥kthaṁ dhanaṁ vasu
| hiraṇyaṁ draviṇaṁ dyumnam arthar aivibhavā api ||</foreign></note>
. <note>Vaij 3.8.73–75ab: <foreign>viṭapo ’rthas svāpateyaṁ rikthaṁ pr̥kthaṁ dhanaṁ vasu | vittaṁ ca draviṇaṁ dyumnaṁ hemarūpyātmakaṁ tu tat || akupyaṁ kupyam anyat syād rūpyaṁ tad dvayam āhatam | kośamastrī hiraṇyaṁ ca hemarūpyaṁ kr̥tākr̥tam || oṣadhyo jātimātre syur ajātau sarvam auṣadham |</foreign></note>
6535 <note>AbhRM 80: <foreign>dyumnaṁ dravyaṁ <seg type="highlight">draviṇaṁ</seg> rāḥ
sāraṁ svāpateyam arthaḥ svam | r̥kthaṁ pr̥kthaṁ vittaṁ dhanaṁ <seg type="highlight">hiraṇyaṁ</seg>
ca vasu vibhavaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 191cd–192: <foreign>vittaṁ rikthaṁ svāpateyaṁ rāḥ sāraṁ vibhavo vasu
|| dyumnaṁ dravyaṁ pr̥ktham r̥kthaṁ svam r̥ṇaṁ <seg type="highlight">draviṇaṁ</seg>
dhanam | <seg type="highlight">hiraṇyā</seg>rthau nidhānaṁ tu kunābhiḥ śevadhir nidhiḥ
||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6540<div type="section" xml:id="candrakirana_21.77" n="77"><head>Synonyms of Body</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% aśraya, nendeha, tanu, taya, deha, vaghraha, murttī, gatra, bhapuḥ, pratipa,
paṇḍipa, śarira, vaśana, pranuja, praṇaja, ṅa havak, i, 16. %-->
6545<!--% #msjc %-->
.<!--% aśraya, nendeha, tanu, taya, deha, vaghraha, murtti, gatra, bhasuḥ, pratīpa,
paṇḍipa, śarīra, vaśana, pranuja, praṇaja, ṅa havak hīka, 16. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.77.01" n="1">
.āśraya, <app><lem type="emn">saṅdehya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">nendeha</rdg></app>,
tanu, <app><lem type="emn">kāya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">taya</rdg></app>, deha,
<app><lem type="emn">vigraha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vaghraha</rdg></app>, mūrti,
gātra, <app><lem wit="#msjb">bapuh</lem><rdg wit="#msjc">bhasuḥ</rdg></app>, <app><lem
type="emn">pratighna</lem><rdg wit="#msjb">pratipa</rdg><rdg wit="#msjc">pratīpa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">mandira</lem><rdg wit="#msjb #msjc">paṇḍipa</rdg></app>, śarīra,
vaśana, <app><lem type="emn">tanūja</lem><rdg wit="#msjb #msjc">pranuja</rdg></app>,
prāṇaja, ṅa <label type="headword">avak</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="16">16</num>.
.</p>
6550</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.78" n="78"><head>Synonyms of Eyes I</head>
.
.<!--% omission %-->
6555<!--% #msjb %-->
.<!--% panon, dr̥t, knita, kṣīta, akṣa, akṣi,[31r] locana, dr̥ṣṭī jñākaṣaṇa, darśaṇa,
netra, cakṣu, aloka, ṅa matha, i, 14. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% panon, dr̥k, knīta, kṣīta, akṣa, akṣī, locana, dhr̥ṣṭi, jñāṇaṣaṇa, netra, cakṣuḥ,
aloka, ṅa matha, hīka, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.78.01" n="1">
6560panon, <app><lem wit="#msjc">dr̥k</lem><rdg wit="#msjb">dr̥t</rdg></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">ī</supplied>kṣaṇa</lem><rdg wit="#msjb">knita</rdg><rdg
wit="#msjc">knīta</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ī</supplied>kṣita</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">kṣīta</rdg></app>, akṣa, akṣi,<pb n="31v" edRef="#msjb" break="no"/>
locana, dr̥ṣṭi, <app><lem wit="#msjc">jñānāsana</lem><rdg wit="#msjb">jñākaṣaṇa</rdg><note>Should
it be read as <foreign>jñānadīrgha</foreign>?</note></app>, <app><lem wit="#msjb">darśana</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, netra, <app rend="hide"><lem wit="#msjc">cakṣuh</lem><rdg
wit="#msjb">cakṣu</rdg></app>, <app><lem type="conj">āloca<supplied reason="omitted">na</supplied></lem><rdg
wit="#msjb #msjc">aloka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">mata</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="14">14</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.93: <foreign>locanaṁ nayanaṁ netram <seg type="highlight">īkṣaṇaṁ</seg>
cakṣurakṣiṇī | dr̥gdr̥ṣṭī cāsru netrāmbu rodanaṁ cāsram aśru ca ||</foreign></note>
. <note>Vaij 4.4.94: <foreign><seg type="highlight">īkṣaṇaṁ</seg> nayanaṁ cakṣur akṣi
locanam aṁbakam | dr̥ṣṭir dr̥k cātha na pumāṁs tārakākṣṇaḥ kanīnikā ||</foreign></note>
6565 <note>AbhRM 519: <foreign>dr̥gdr̥ṣṭinetralocanacakṣurnayanāmbakekṣaṇākṣīṇi |</foreign></note>
. <note>AbhCM 575: <foreign>cakṣur akṣ<seg type="highlight">īkṣaṇaṁ</seg> netraṁ nayanaṁ
dr̥ṣṭir ambakam | locanaṁ darśanaṁ dr̥k ca tattārā tu kanīnikāḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
6570<div type="section" xml:id="candrakirana_21.79" n="79"><head>Various Types of Ornament
I</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% cr̥mīn, darpana, pavajikan, mayado, hemuka, manojavan, ṅa pahyas, i, 7. %-->
6575<!--% #msjc %-->
.<!--% cr̥mīn, darpaṇa, pavajikan, mayado, hemuka, manojavan, ṅa pahyas hīka, 7. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.79.01" n="1">
.crəmin, darpaṇa, pavajikan, <app><lem type="emn">māyāda</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mayado</rdg></app>,
<app><lem type="emn">āvirmukha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">hemuka</rdg></app>, <app><lem
type="emn">manojava</lem><rdg wit="#msjb #msjc">manojavan</rdg></app>, ṅa <label type="headword">pahyas</label>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="7">7</num>.
.</p>
6580<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.140: <foreign>darpaṇe mukurādarśau vyajanaṁ tālavr̥ntakam ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 555ab: <foreign>kajjalamañjanamabhihitamādarśo darpaṇo mukuraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 684ab: <foreign>pratigrāhe mukurātmadarśādarśās tu darpaṇe |</foreign></note>
. <note>SB 323: <foreign>’ādarśo darpaṇaḥ proktaḥ’ ity amaramālā ||</foreign></note>
6585 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.80" n="80"><head>Synonyms of Hand I</head>
.
6590<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% bhuja, asva, kara, bhahu, ayatī, cyavaṇa, grahakṣa, śarastha, snakara, śrukara,
ṅa taṅan, i, 12. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% bhūja, hasta, kāra, bhahu, ayati, cyavaṇa, grahakṣa, śarastha, snakāra, śvakara,
ṅa taṅan hīka, 12. %-->
6595<p xml:id="candrakirana_21.80.01" n="1">
.bhuja, <app><lem wit="#msjc">hasta</lem><rdg wit="#msjb">asva</rdg></app>, kara, bāhu,
āyati, <app><lem type="conj">svavā<supplied reason="omitted">ha</supplied>na</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">cyavaṇa</rdg></app>, grahakṣa, śarastha, <app><lem type="emn">sukara</lem><rdg
wit="#msjb">snakara</rdg><rdg wit="#msjc">snakāra</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">svākāra</lem><rdg
wit="#msjb">śrukara</rdg></app>, ṅa <label type="headword">taṅan</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="11">11</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.89ab: <foreign>bhujabāhū praveṣṭo doḥ syāt kaphoṇis tu kūrparaḥ |</foreign></note>
6600<note>AK 2.6.85cd–86ab: <foreign>prakoṣṭhe vistr̥takare <seg type="highlight">hasto</seg>
muṣṭyā tu baddhayā || sa ratniḥ syād aratnis tu niṣkaniṣṭhena muṣṭinā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 511ab: <foreign>aṁhriḥ pādaś caraṇaḥ pāṇiḥ śayapañcaśākhakarahastāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 522ab: <foreign>doḥ praveṣṭo bhujo bāhur bhujā ca smaryate budhaiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 589: <foreign>bhujo bāhuḥ praveṣṭo dorvāhātha bhujakoṭaraḥ | dormūlaṁ
khaṇḍikaḥ kakṣā pārśvaṁ syād etayor adhaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 591: <foreign>pragaṇḍaḥ kūrparāṁsāntaḥ pañcaśākhaḥ śayaḥ śamaḥ | <seg
type="highlight">hastaḥ</seg> pāṇiḥ karasyādau maṇibandho maṇiś ca saḥ ||</foreign></note>
6605
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.81" n="81"><head>Various Types of Speech</head>
6610
.<!--% vañcani, ciśana, śona doṇa, ghora, mantra, vacika, niśacit, [lost] %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vañcaṇī, ciṣaṇa, jona, dona, ghora, mantra, vacika, niśacīt, sama, kata, carita,
avistara, varaḥ, dvanī, nadha, vakta, śabda, vacana, agala, vatra, śvara, bhaśita,
śabhyanandha, līṅ, vuvus, goṣṭī, śiṅhānanda, ṅa ṅujar, i, 8. %-->
.<!--% #msjc %-->
6615<!--% vañcanī, cīṣaṇa, nona, doṇa, ghora, mantra, vacīka, niśacīt, sama, katha, avīstara,
varaḥ, dvanī, naddha, vakta, śabda, vacana, agala, vatra, śvara, bhasita, śabyananḍa,
lī vuvus, ghoṣṭī, śīṅhanandha, ṅa ujar hika, 28. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.81.01" n="1">
.<pb n="37r" edRef="#msja" break="no"/><app><lem type="emn">rañjanī, dhiṣaṇā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">vañcani, ciśana</rdg><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>vañcani, ciśana</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>vañcani, ciśana</rdg></app>, <app><lem wit="#msja">svana</lem><rdg
wit="#edlc #msjb">jona</rdg><rdg wit="#msjc">nona</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="norm">dhvana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">doṇa</rdg><rdg wit="#msjb">dona</rdg></app>,
ghora, mantra, vācika, <app><lem type="emn">niracit</lem><rdg wit="#edlc">niśacit<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">niśacit<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc">niśacīt</rdg></app>,
sāma, kathā, <app><lem wit="#msjb">carita</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
avistara, varah, dhvani, nāda, vakta, śabda, vacana, aghala, vatra, svara, bhāṣita,
<app rend="hide"><lem type="norm">sabhyanāda</lem><rdg wit="#msjb">sabhyanandha</rdg><rdg
wit="#msjc">śabyananḍa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">liṅ</lem><rdg wit="#msjc">lī</rdg></app>,
vuvus, goṣṭhī, <app rend="hide"><lem type="norm">siṅhanāda</lem><rdg wit="#msjb">śiṅhānanda</rdg><rdg
wit="#msjc">śīṅhanandha</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjc"><label type="headword">ujar</label></lem><rdg
wit="#msjb">ṅujar</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>
<app><lem wit="#msjc"><num value="28">28</num></lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive"><num
value="8">8</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
6620
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.82" n="82"><head>Various Types of Percussion
Instrument</head>
.
.<!--% mr̥daṅga, bheri, kahala, kahyala, mudha, boñji %-->
.<!--% #msjb %-->
6625<!--% mr̥daṅga, bherī, kahala, kahyala, muda, boñjī, roñji, kaśoṅga, kālanva, murava,
mandha, murddha, pavaha, mahāśara, śaṅka, ṅa tabə-tabəhan, i, 17. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% mr̥dhaṅga, bherī, kahala, kahyala, muda, boñjī, kaśoṅga, kalanva, murava, ma[30v]ndha,
muddha, pavaha, mahāśara, śaṅka, ṅa tabəḥ-tabəhan hīka, 17. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.82.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb #msjc">mr̥daṅga</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>mr̥daṅga</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>mr̥daṅga</rdg></app>, bheri, kāhala, <app><lem type="emn">kohala,
munda</lem><rdg wit="#edlc #msja">kahyala, mudha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">kahyala,
muda</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">boñji</lem><rdg wit="#edlc">boñji<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">boñji<lacunaStart/></rdg></app>, roñji, <hi rend="check">kasoṅga</hi>,
<app><lem rend="check" type="emn">paṇava</lem><rdg wit="#msjb">kālanva</rdg><rdg wit="#msjc">kalanva</rdg></app>,
murava, <app><lem type="emn">bhā<pb n="30v" edRef="#msjc"/>ṇḍa</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">mandha</rdg></app>, <app><lem type="conj">muddha<supplied reason="omitted">ma</supplied></lem><rdg
wit="#msjb">mūrdhā</rdg><rdg wit="#msjc">muddha</rdg><note>Should it be read <foreign>ūrdhvaka</foreign>?</note></app>,
pavaha, mahāsāra, śaṅkha, ṅa <label type="headword">tabəh-tabəhan</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="16">16</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="17">17</num></rdg></app>.
6630</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.83" n="83"><head>Various Types of Musical
Instrument and <hi rend="check">Melody (?)</hi></head>
.
6635<!--% pajahī, paṭahī, maha:śara, Aśara, murava, saptaśvara, Adhaka, U %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% śaragī, paḍahī, paṭahī, mahāśara, aśara, murava, saptaśvara, aḍaka, ujaka, sujīvaṇa,
śarantuṅ, ṅa gəṇḍiṅ, i, 13. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śaraśī, padhahī, paṭahi, majahī, mahāśarī, aśara, murava, saptaśvara, adhaka,
udhaka, śujīvaṇa, garantuṅ, ṅa gəṇḍīṅ hika, 13. %-->
6640<p xml:id="candrakirana_21.83.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">saragi</lem><rdg wit="#msjc">śaraśī</rdg></app>, paḍahi, <app><lem
rend="check" wit="#edlc #msja">pajahi</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">majahi</rdg></app>, <app><lem type="emn">paḍahi</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>padahi</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>paṭahī</rdg><rdg wit="#msjb">paṭahī</rdg><rdg wit="#msjc">paṭahi</rdg><!--<note>LC
does not intentionally read <foreign>padahi</foreign> for <foreign>paṭahī</foreign>
in <ptr target="#msja"/>, but his reading leads me to normalize it to <foreign>paḍahi</foreign>.</note>--></app>,
mahāsāra, asāra, murava, saptasvara, adaka, <app><lem wit="#msjb #msjc">ujaka, sujīvana</lem><rdg
wit="#edlc">u<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">u<lacunaStart/></rdg></app>, <app><lem
wit="#msjc">garantuṅ</lem><rdg wit="#msjb">śarantuṅ</rdg></app>, ṅa <label type="headword">gəṇḍiṅ</label>,
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="13">13</num>.
.</p>
.</div>
.
6645<div type="section" xml:id="candrakirana_21.84" n="84"><head>Synonyms of Wise</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vihikan, vipraḥ, bhyaddha, vedyu, praveṣya, vihuṇḍa, vidhaṇḍa, vapratyu, man,
prajñā, medha, svamatī, samastha, ṅa vruḥ, i, 14. %-->
6650<!--% #msjc %-->
.<!--% vihikan, vīpraḥ, bhvaddha, vedyu, praveṣya, vīhuṇḍa, vīdaṇḍa, vīpratya, man,
prajñā, medha, śvamatī, samasta, ṅa vruh ika, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.84.01" n="1">
.vihikan, <app rend="hide"><lem type="norm">vipra</lem><rdg wit="#msjb">viprah</rdg><rdg
wit="#msjc">vīprah</rdg></app>, <app><lem type="emn">buddha</lem><rdg wit="#msjb">bhyaddha</rdg><rdg
wit="#msjc">bhvaddha</rdg></app>, <app><lem type="emn">vedya</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">vedyu</rdg></app>, praveśya, <app><lem type="emn">vibuddha, vidagdha, vipratva</lem><rdg
wit="#msjb">vihuṇḍa, vidhaṇḍa, vapratyu</rdg><rdg wit="#msjc">vīhuṇḍa, vīdaṇḍa, vīpratya</rdg></app>,
<app><lem type="conj">man<supplied reason="omitted">u</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc">man</rdg></app>, prājñā, medhā, <app><lem type="emn">śemuṣī</lem><rdg wit="#msjb">svamati</rdg><rdg
wit="#msjc">śvamatī</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">samasta</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>masa</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>masa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vruh</label> <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="14">14</num>.
.</p>
6655<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.5.1–2ab: <foreign>buddhirmanīṣā dhiṣaṇā dhīḥ prajñā <seg type="highlight">śemuṣī</seg>
matiḥ | prekṣopalabdhiścitsaṁvitpratipatjñapticetanā || dhīr dhāraṇāvatī medhā saṅkalpaḥ
karma mānasam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 334ab: <foreign>prekṣā prajñā pratibhā dhīrdhiṣaṇā <seg type="highlight">śemuṣī</seg>
manīṣā ca |</foreign></note>
. <note>AbhRM 385ab: <foreign>saralo dakṣiṇo jñeyo <seg type="highlight">vidagdhaś</seg>
cheka ucyate |</foreign></note>
6660 <note>AbhCM 308cd–309: <foreign>matir manīṣā buddhir dhīr dhiṣaṇājñapticetanāḥ ||
pratibhāpratipatprajñāprekṣācidupalabdhayaḥ | saṁvittiḥ <seg type="highlight">śemuṣī</seg>
dr̥ṣṭiḥ sā medhā dhāraṇakṣamā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 343cd: <foreign>cheko <seg type="highlight">vidagdhe</seg> prauḍhastu
pragalbhaḥ pratibhāmukhaḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
6665
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.85" n="85"><head>Various Types of Bad
People</head>
.
.<!--% coraḥ, camyajo, cakyajo, co %-->
.<!--% #msjb %-->
6670<!--% coraḥ, cakya jo, crol, duskr̥ta, dhurtta, dhurmuka, piṣaṇa, ṣaṭa, śokamya, śokabhya,
bhitta,[31v] bhinta, murkha, caphala, tatya, covañcī, pragalbba, mahalaja, ṅa durjjana,
i, 20. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% coraḥ, cyata jo, crol, dhuskr̥ta, dhurtta, dhurmuka, piśaṇa, śaṭa śoṇamya, śokabya,
bhīta, bhīnta, murkka, caphala, tatyaṅ, covīñcəḥ, pragalba, mahāja, ṅa durjjana hīka,
20. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.85.01" n="1">
.corah, <app><lem type="emn">calya</lem><rdg wit="#edlc #msja">camyajo</rdg><rdg wit="#msjb">cakya</rdg><rdg
wit="#msjb">cyata</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">lañ</supplied>jo</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jo</rdg><note>Should it be <foreign>vyāja</foreign>?</note></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">crol</lem><rdg wit="#edlc">co<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">co<lacunaStart/></rdg></app>, duṣkr̥ta, dhūrta, durmukha, <app><lem type="emn">piśuna</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">piṣaṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">piśaṇa</rdg>--></app>, śaṭha, <app><lem
type="emn">śokamaya</lem><rdg wit="#msjb">śokamya</rdg><rdg wit="#msjc">śoṇamya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">śokabhr̥t</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śokabhya</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">śokabya</rdg>--></app>, bhīta,<pb n="31v" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem
type="emn">bhinna</lem><rdg wit="#msjb #msjc">bhinta</rdg></app>, mūrkha, capala,
<app><lem type="emn">hatyā, covañcit</lem><rdg wit="#msjb">tatya, covañcī</rdg><rdg
wit="#msjc">tatyaṅ, covīñcəh</rdg></app>, pragalbha, <app><lem rend="check" type="emn">mahālasā</lem><rdg
wit="#msjb">mahalaja</rdg><rdg wit="#msjc">mahāja</rdg></app>, ṅa <label type="headword">durjana</label>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb #msjc"><num value="20">20</num></lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/><num
value="10">10</num></rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/><num value="20">20</num></rdg></app>.
6675</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.86" n="86"><head>Synonyms of Courageous</head>
.
6680<!--% sudhira, valīla, dhīra, śura, vira, taja, satvika, soksaha %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% sudhira, valila, dira, śura vira, jāya, taja, śatvika, sotsaha, śotya vikrama,
śodaḥ, śara, ṅa vaṇī, i, 13. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% sudhira, valīla, dhira, śura, vīra, taja, śatvīka, sotṣaha, sotya, vīkrama,
śodhaḥ, śāra, ṅa vaṇī, hīka, 13. %-->
6685<p xml:id="candrakirana_21.86.01" n="1">
.sudhīra, valila, dhīra, śūra, vīra, <app><lem wit="#msjb">jaya</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">khaja</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">taja</rdg></app>, sāttvika, <app><lem wit="#msjb #msjc"></lem><rdg
wit="#edlc">sotsāha<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">soksaha<lacunaStart/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">śaurya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śotya</rdg><!--<rdg wit="#msjc">sotya</rdg>--></app>,
vikrama, <app rend="hide"><lem type="norm">soḍha</lem><rdg wit="#msjb">śodah</rdg><rdg
wit="#msjc">śodhah</rdg></app>, <app><lem type="emn">śaura</lem><rdg wit="#msjb">śara</rdg><rdg
wit="#msjc">śāra</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vāni</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="13">13</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
6690 <note>AK 2.8.77ab: <foreign>śūro vīraś ca vikrānto jetā jiṣṇuś ca jitvaraḥ ||</foreign></note>
. <note>AK 2.8.102: <foreign>draviṇaṁ taraḥ sahobala<seg type="highlight">śauryā</seg>ṇi
sthāma śuṣmaṁ ca | śaktiḥ parākramaḥ prāṇo vikramas tv atiśaktitā ||</foreign></note>
. <note>Vaij 5.2.16cd: <foreign>vikramaś <seg type="highlight">śaurya</seg>karaṇam
atyādhānam atikramaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 354ab: <foreign>śūro vīraś ca vikrānto bhaṭaś cārabhaṭo bhavet |</foreign></note>
. <note>AbhRM 723: <foreign>prāṇaḥ sthāma balaṁ dyumnamojaḥ śuṣma taraḥ sahaḥ | pratāpaḥ
pauruṣaṁ tejo vikramaḥ syāt parākramaḥ ||</foreign></note>
6695 <note>AbhCM 365: <foreign>śūraś cārabhaṭo vīro vikrāntaś cātha kātaraḥ | daridraś
cakito bhīto bhīrubhīrukabhīlukāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 739cd: <foreign>pauruṣaṁ vikramaḥ <seg type="highlight">śauryaṁ</seg>
śauṭīryaṁ ca parākramaḥ |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
6700
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.87" n="87"><head>Synonyms of Sound</head>
.
.<!--% kta, vacika, muni, ṅa, Aśabda Ika, %-->
.<!--% #msjb %-->
6705<!--% śvara, śvanī, ghoṣaṇa, ghopaṇa, gopīta, vaśita, dhana, dvanī, varaḥ, avistara,
vakta, vacīka, munī, ṅa śabda, ika, 15. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% śvara, śvanī, ghoṣaṇa, ghopīta, vasitta, dhāna, dhvanī, varaḥ, avistara, vatta,
vacīka, munī, ṅa śabda hīka, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.87.01" n="1">
.svara, <app><lem type="emn">svana</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śvanī</rdg></app>, ghoṣaṇa,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ā</supplied>ghoṣaṇā</lem><rdg wit="#msjb">ghopaṇa</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/><note>Should it be read as <foreign>kvaṇana</foreign>?</note></rdg></app>,
gopita, vāśita, dhana, dhvani, varah, avistara, <app><lem wit="#msjb">vakta</lem><rdg
wit="#edlc"><lacunaEnd/>n</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>kta</rdg><rdg wit="#msjc">vatta</rdg></app>,
vācika, muni, ṅa <app><lem wit="#msjb #msjc"><label type="headword">śabda</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">aśabda</rdg></app> ika, <app><lem wit="#msjc"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#edlc">5</rdg><rdg wit="#msja #msjb"><num value="15">15</num></rdg></app>.
6710</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.6.22cd–23ab: <foreign>śabde ninādaninadadhvanidhvānaravasvanāḥ || svānanirghoṣanirhrādanādanisvānanisvanāḥ
|</foreign></note>
. <note>Vaij 2.4.1: <foreign>śabdo vyomaguṇasvānasvananisvānanisvanāḥ | nirhrādo ravaṇo
nādaḥ kṣveḍo dhvāno dhvaniḥ kavaḥ ||</foreign></note>
6715 <note>AbhRM 138ab: <foreign>hrādo nādaḥ śabdaḥ svāno dhvānaḥ svaro ravo ghoṣaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1399–1400: <foreign>śabdo ninādo nirghoṣaḥ svāno dhvānaḥ svaro dhvaniḥ
| nihrādo ninado hrādo nisvāno nisvanaḥ svanaḥ || ravo nādaḥ svanirghoṣaḥ saṁvyāṅbhyo
rāva āravaḥ | kvaṇanaṁ nikvaṇaḥ kvāṇo nikvāṇaś ca kvaṇo raṇaḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
6720
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.88" n="88"><head>Synonyms of Fearful</head>
.
.<!--% klivi, paṇḍu, bharuḥ, valava, ka: %-->
.<!--% #msjb %-->
6725<!--% kliva, paṇḍu, bharuḥ, valava, katara, mr̥du, tataraḥ, nīśatya, dubala, bedya,
bhīta, takut, har̥s, havrīn, ṅa vdī-vdī, i, 16. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% tlīva, paṇḍu, bharuḥ, valava, katara, mr̥dhu, tataraḥ, niśatva, dubbala, bhedya,
bhīta, takut, har̥s, havrīn, ṅa vdī-vdi hika, 15. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.88.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">klīva</lem><rdg wit="#edlc">klini</rdg><rdg wit="#msja">klivi</rdg><rdg
wit="#msjc">tlīva</rdg></app>, paṇḍu, <app><lem type="emn">jaruh, viklava</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bharuh, valava</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">kātara</lem><rdg
wit="#edlc">kā<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">kā<lacunaStart/></rdg></app>, mr̥du,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">kā</supplied>ta<supplied reason="omitted">ra</supplied>tara</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">tatarah</rdg><note>Should it be read as <foreign>kātarya</foreign>?</note></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">nihsattva</lem><rdg wit="#msjb">nīśatya</rdg><rdg
wit="#msjc">niśatva</rdg></app>, <app><lem type="emn">durbala</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">dubala</rdg></app>, bhedya, bhīta, takut, avrin <app><lem wit="#msjb #msjc">arəs</lem><rdg
wit="#edlc"><lacunaEnd/>, avriṅ</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>s, avriṅ</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vədi-vədi</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><num
value="15">15</num></lem><rdg wit="#msjb"><num value="16">16</num></rdg></app>.
6730</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.6.39cd: <foreign>tr̥tīyāprakr̥tiḥ śaṇḍhaḥ klībaḥ paṇḍo napuṁsake || ||</foreign></note>
. <note>AK 3.1.26: <foreign>syād adhr̥ṣṭe tu śālīno vilakṣo vismayānvite | adhīre
kātaras traste bhīrubhīrukabhīlukāḥ ||</foreign></note>
6735 <note>AbhRM 354cd–356ab: <foreign>daritaś cakito bhītas trasto bhīruśca kātaraḥ
|| kṣubhitaḥ śaṅkitaś ceti nātinānārthavācakāḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 820ab: <foreign>klīvo vikramahīne ’pi samaye ’pi kaṭaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 365: <foreign>śūraś cārabhaṭo vīro vikrāntaś cātha kātaraḥ | daridraś
cakito bhīto bhīrubhīrukabhīlukāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 562cd: <foreign>tr̥tīyāprakr̥tiḥ paṇḍaḥ ṣaṇḍhaḥ klībo napuṁsakam ||</foreign></note>
. </app>
6740</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.89" n="89"><head>Synonyms of Messenger
or Spy</head>
.
6745<!--% kr̥pana, petya, caraka, duṙggata, dhanahina, %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kr̥paṇa, pretya, cāraka, durggata, dhanahīna, adevayoga, dhinī, daridra, pracara,
ḍutta, i, 10. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kr̥paṇa, pretya, cāraka, durggata, dhānahīna, adevayoga, dhīnī, darīdra, pracara,
ṅa duta hīka, 10. %-->
6750<p xml:id="candrakirana_21.89.01" n="1">
.kr̥paṇa, <app><lem wit="#msjb #msjc">pretya</lem><rdg wit="#edlc #msja">petya</rdg></app>,
cāraka, durgata, <app><lem wit="#msjb #msjc">dhanahīna, adevayoga</lem><rdg wit="#edlc">dhanahīna<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">dhanahina,<lacunaStart/></rdg></app>, <app><lem type="emn">dīna</lem><rdg
wit="#msjb">dhinī</rdg><rdg wit="#msjc">dhīnī</rdg></app>, daridra, pracāra, <app><lem
wit="#msjc">ṅa</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <label type="headword">dūta</label>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="10">10</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
6755 <note>AK 2.8.16cd: <foreign>syāt sandeśaharo dūto dūtyaṁ tad bhāvakarmaṇī ||</foreign></note>
. <note>AK 3.1.48–49ab: <foreign>kadarye kr̥paṇakṣudrakimpacānamitampacāḥ || niḥsvas tu durvidho dīno daridro durgato ’pi saḥ |</foreign></note>
. <note>AK 3.4.8cd: <foreign>kiñcid īṣan manāg alpe pretyāmutra bhavāntare ||</foreign></note>
. <note>Vaij 3.7.29cd: <foreign>vārtikas sandeśaharo dūtas sāṁdeśiko rabhūḥ ||</foreign></note>
. <note>Vaij 5.4.59: <foreign>kadarye kr̥paṇakṣudrakiṁpacānamitaṁpacāḥ | āśayaś cāpyadātā
ca daridre syād akiṁcanaḥ ||</foreign></note>
6760 <note>AbhRM 348ab: <foreign>kṣudradaridrākiñcanadurvidhaduḥsthāś ca durgatāḥ proktāḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 877ab: <foreign>kitiha syāt sampradāye pretyāmutra bhavāntare |</foreign></note>
. <note>AbhCM 358: <foreign>daridro durvidho duḥstho durgato niḥsvakīkaṭau | akiṁcano ’dhipastvīśo netā parivr̥ḍho ’dhibhūḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 734cd: <foreign>sattriṇi syād gr̥hapatir dūtaḥ saṁdeśahārakaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1528ab: <foreign>bhavatvas tu ca kiṁ tulyāḥ pretyāmutra bhavāntare |</foreign></note>
6765 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.90" n="90"><head>Synonyms of Life</head>
6770
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% aśubha, atma, manaḥ citta, ayuḥ, praṇa, jivīta, sumaṅśa, puñcasa, manaṣa, ṅa
ṅurip, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
6775<!--% aśubha, atma, manaḥ, citta, ayuḥ, praṇa, jivita, sumaṅśa, puñcaṣa, manaṣa, ṅa
urīp ika, 11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.90.01" n="1">
.aśubha, ātmā, manah, citta, āyuh, prāṇa, jīvita, sūmāṅśa, <app><lem type="emn">uccala</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">puñcasa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">puñcaṣa</rdg>--></app>, mānasa,
ṅa <app><lem wit="#msjc"><label type="headword">urip</label></lem><rdg wit="#msjb">ṅgurip</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb #msjc"><num value="11">11</num></lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>1</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>1</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
6780 <app>
. <note>AK 1.4.29ab: <foreign>kṣetrajña ātmā puruṣaḥ pradhānaṁ prakr̥tiḥ striyām |</foreign></note>
. <note>AK 1.4.31cd: <foreign>cittaṁ tu ceto hr̥dayaṁ svāntaṁ hr̥n mānasaṁ manaḥ ||</foreign></note>
. <note>AK 2.8.119cd–120ab: <foreign>pūṁsi bhūmny asavaḥ prāṇāś caivaṁ jīvo ’sudhāraṇam || āyur jīvitakālo nā jīvatur jīvanauṣadham |</foreign></note>
. <note>Vaij 3.6.172cd: <foreign><seg type="highlight">uccalaṁ</seg> mānasaṁ cetaś
cittam uccalitaṁ manaḥ ||</foreign></note>
6785 <note>Vaij 3.7.220cd–221ab: <foreign>jīvo jīvanaṁ kīnādūrdhvaṁ triṣu jīvas tu jīvitam
|| āyur jīvitakāle klī jīvātur jīvitāgadaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 134ab: <foreign>asavo jīvitaṁ prāṇā jīvo jīvā ca kathyate |</foreign></note>
. <note>AbhRM 534ab: <foreign>cetaś cittaṁ manaḥ svāntaṁ hr̥dayaṁ mānasaṁ samam |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1367cd: <foreign>jīve ’sujīvitaprāṇā jīvātur jīvanauṣadham ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1369: <foreign>āyur jīvitakālo ’ntaḥkaraṇaṁ mānasaṁ manaḥ | hr̥cceto hr̥dayaṁ cittaṁ svāntaṁ gūḍhapath<seg type="highlight">occale</seg> ||</foreign></note>
6790 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.91" n="91"><head>Synonyms of Corpse I</head>
6795
.<!--% 1 <g type="circleCurve"/> gatapra:ṇa, mr̥tra, preta, la<space type="binding-hole"/>gata,
bhyaṣu, viṣajña, sarggato, gatayuḥ, %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% gatapraṇa, mr̥tra, preta, lagata, bhyaśu, viṣajñā, śarggato, gatayuḥ, prapa,
kantī, śava, khuṇapa, kalevara, ṅa vaṅkay, i, 14. %-->
.<!--% #msjc %-->
6800<!--% gatapraḥṇa, mr̥tra, preta, lagata, bhyasu, vīsajñā, sarggeto, gatayuḥ, pra[31r]pakanti,
śava, kuṇapa, kalevara, ṅa vakay hīka, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.91.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">gataprāṇa</lem><rdg wit="#msjc">gataprahṇa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">pra</supplied><pb n="31r"
edRef="#msjc"/>mr̥ta</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">mr̥tra</rdg></app>, preta,
<app><lem wit="#msja" type="conj"><supplied reason="omitted">kā</supplied>lagata</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">lagata</rdg></app>, byasu, <app><lem wit="#edlc" type="emn">visañjña,
svargata</lem><rdg wit="#msja">viṣajña, sargato</rdg><rdg wit="#msjb">viṣajñā, śargato</rdg><rdg
wit="#msjc">vīsajñā, sargeto</rdg></app>, gatāyuh, <app><lem type="emn">prā<pb n="31r"
edRef="#msjc"/>ṇotkrānti</lem><rdg wit="#edlc">pra<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msja">pra<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msjb">prapa, kantī</rdg><rdg wit="#msjc">prapakanti</rdg></app>, śava, kuṇapa,
kalevara, ṅa <label type="headword">vaṅkay</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="13">13</num></lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="14">14</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
6805 <app>
. <note>AK 2.6.70cd–71ab: <foreign>gātraṁ vapuḥ saṁhananaṁ śarīraṁ varṣma vigrahaḥ
|| kāyo dehaḥ klībapuṁsoḥ striyāṁ mūrtis tanus tanūḥ |</foreign></note>
. <note>AK 2.8.117–118: <foreign>parāsuprāptapañcatvaparetapretasaṁsthitāḥ | mr̥tapramītau triṣvete citā cityā citiḥ striyām || kabandho ’strī kriyāyuktamapamūrdhakalevaram | śmaśānaṁ syāt pitr̥vanaṁ kuṇapaḥ śavamastriyām ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 510: <foreign>tanus tanūḥ saṁhananaṁ śarīraṁ, kalevaraṁ vigrahadehakāyāḥ
| aṅgaṁ vapur varṣma puraṁ ca piṇḍaṁ, kṣetraṁ ca gātraṁ ca ghanaśca mūrtiḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 629: <foreign>parāsur upasampannaḥ pramītaḥ saṁsthito mr̥taḥ | pretaḥ
paretaś ca tathā kuṇapaḥ śavam ucyate</foreign></note>
6810 <note>AbhCM 373cd–374: <foreign>pramīta upasaṁpannaḥ paretapretasaṁsthitāḥ || nāmālekhyayaśaḥ śeṣo vyāpanno ’pagato mr̥taḥ | parāsus tadahe dānaṁ tadartham aurdhvadehikam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 563–565ab: <foreign>indriyāyatanam aṅgavigrahau kṣetragātratanubhūghanās tanūḥ | mūrtimatkaraṇakāyamūrtayo verasaṁhananadehasaṁcarāḥ || ghano bandhaḥ puraṁ piṇḍo vapuḥ pudgalavarṣmaṇī | kalevaraṁ śarīre ’sminn ajīve kuṇapaṁ śavaḥ || mr̥takaṁ ruṇḍakabandhau tv apaśīrṣe kriyāyuji ||</foreign></note>
. </app>
. </listApp>
.</div>
6815
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.92" n="92"><head>Synonyms of Dog II</head>
.
.<!--% [38r], mr̥ghamaṅśa, bhamaka, svanaka, sona, kukura, śr̥ṅgala, nidraluḥ, śarameya,
śalamr̥ggha, susādhana, sambhanda, ṭaṭra, jajra, rakṣomr̥to, kyagiḥ, koleyaka, mr̥gadaṅśa,
bhaṣaka, amarameya, śola, vr̥ka, gva, jr̥g, bhakṣaṇa, ṅa asu ika, 16. %-->
.<!--% #msjb %-->
6820<!--% kaleyat, mr̥ghamaṅśa, bhaṣaka, svanaka, śona, kukura, śr̥ṅgala, nadraluḥ, śarameya,
śalamr̥gga, śuṣadhana, sambadī, ṭaṭra, jajra, rakṣomr̥ko, kyagīḥ, koleyakaḥ, mr̥gadhaṅśu,
bhaśaka, harameya, śola, vr̥ka, gva, cr̥g, bhakṣaṇaka, ṅa [32r] haśu, i, 26. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kaleyat, mr̥ghamaṅśa, bhamaka, śvanaka, śona, kukura, śr̥ṅgala, nīdraluḥ, śarameya,
śalamr̥ghgha, rekṣomr̥ghgha, kyaṅgīḥ, koleyakaḥ, mr̥ghadaṅśu, bhaśaka, harameya, śola,
vr̥ka, gva cr̥g, bhakṣaṇaka, [4+]ka, 2[2+] %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.92.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kauleya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kaleyat</rdg></app>, <app><lem
type="emn">mr̥gadaṅśa</lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>mr̥gadaṅśaka</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>mr̥ghamaṅśa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">mr̥ghamaṅśa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb">bhaṣaka</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja #msjc">bhamaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">śunaka</lem><rdg
wit="#edlc #msjc #msja #msjb">śvanaka</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">svanaka</rdg>--></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">śona</lem><rdg wit="#edlc">śvana</rdg></app>,
kukkura, <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">śr̥ṅgāla</lem><rdg wit="#edlc">śr̥gāla</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">nidrālu</lem><!--<rdg wit="#msja">nidraluh</rdg>--><rdg
wit="#msjb">nadraluh</rdg><!--<rdg wit="#msjc">nīdraluh</rdg>--></app>, sārameya,
śālāmr̥ga, <app><lem wit="#edlc" type="emn">susandhāna</lem><rdg wit="#msja">susādhana</rdg><rdg
wit="#msjb">śuṣadhana</rdg><rdg wit="#msjc" cause="eye-skip"><gap reason="omitted"/></rdg><note>LC
misreads <foreign>susādhana</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>susaṅdhana</foreign>.</note></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">sambandha</lem><rdg wit="#msjb">sambadī</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">ṭaṭra,
jajra</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">rakṣomr̥ga,
tyāgī</lem><rdg wit="#edlc #msja">rakṣomr̥to, kyagih</rdg><rdg wit="#msjb">rakṣomr̥ko,
kyagīh</rdg><rdg wit="#msjc">rekṣomr̥gha, kyaṅgīh</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">kauleyaka</lem><rdg wit="#msjb #msjc">koleyakah</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja">mr̥gadaṅśa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">mr̥gadhaṅśu</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">mr̥ghadaṅśu</rdg>--></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">bhaṣaka</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">bhaśaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">sārameya</lem><rdg wit="#edlc
#msja">amarameya</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">harameya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">sala, vr̥ka</lem><!--<rdg wit="#edlc">śālāvr̥ka</rdg>--><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">śola, vr̥ka</rdg><note>LC misreads <foreign>śola, vr̥ka</foreign> in
<ptr target="#msja"/> as <foreign>śolavr̥ka</foreign>.</note></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">śvā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">gva</rdg></app>, <app><lem type="emn">grəg,
bhaṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc">asr̥gbhakṣaṇa</rdg><rdg wit="#msja">jrəg, bhakṣaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">crəg, bhakṣaṇaka</rdg><note>LC misreads <foreign>jrəg</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>crəg</foreign>.</note></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">ṅa<pb edRef="#msjb" n="32r" break="no"/> <label type="headword">asu</label>
ika</lem><!--<rdg wit="#msjb">ṅa haśu, i</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="4"/>ka</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="22">22</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="16">16</num></rdg><rdg wit="#msjb"><num value="26">26</num></rdg><rdg
wit="#msjc"><num value="2">2</num><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app>.
6825</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.21cd–22:<foreign>kauleyakaḥ sārameyaḥ kukkuro mr̥gadaṁśakaḥ || śunako
bhaṣakaḥ śvā syād alarkas tu sa yogitaḥ | śvā viśvakadrur mr̥gayākuśalaḥ saramā śunī
||</foreign></note>
. <note>AbhRM 281: <foreign>kauleyakaḥ sārameyo bhaṣaṇaḥ śvā ca kurkuraḥ | śunako
mr̥gadaṁśaś ca budhaiḥ śālāvr̥ko mataḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1278cd–1280: <foreign>soḍhaṁ dūsaṁ marīsaṁ ca kukkuro vakravāladhiḥ
|| asthibhug bhaṣaṇaḥ sārameyaḥ kauleyakaḥ śunaḥ | śuniḥ śvāno gr̥hamr̥gaḥ kurkuro
rātrijāgaraḥ || rasanāliḍrataparāḥ kīlaśāyivraṇāndukāḥ | śālāvr̥ko mr̥gadaṁśaḥ śvālarkas
tu sa rogitaḥ ||</foreign></note>
6830 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.93" n="93"><head>Synonyms of Hound</head>
.
6835<!--% #edlc %-->
.<!--% mr̥gayākuśalaḥ śvā viśvakadruḥ ṅa asu paburu ika, 4. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% mr̥gayakuśala, śva, viśvakadruḥ, ṅa aśu pabhuru ika, 4. %-->
.<!--% #msjb %-->
6840<!--% mr̥ghayakuśala, śva, viṣvakadru, ṅa haśu paburu, i, 4. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% mr̥ghayakusala, śva, vīśvakadru, ṅa haśu paburu hīka, 4. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.93.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">mr̥ghayākuśala</lem><rdg wit="#edlc">mr̥gayākuśalah</rdg></app>,
śvā, <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">viśvakadru</lem><rdg wit="#edlc #msja">viśvakadruh</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">asu paburu</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="4">4</num>.
6845</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.21cd–22:<foreign>kauleyakaḥ sārameyaḥ kukkuro mr̥gadaṁśakaḥ || śunako
bhaṣakaḥ śvā syād alarkas tu sa yogitaḥ | śvā viśvakadrur mr̥gayākuśalaḥ saramā śunī
||</foreign></note>
. <note>AbhRM 281: <foreign>kauleyakaḥ sārameyo bhaṣaṇaḥ śvā ca kurkuraḥ | śunako
mr̥gadaṁśaś ca budhaiḥ śālāvr̥ko mataḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1278cd–1280: <foreign>soḍhaṁ dūsaṁ marīsaṁ ca kukkuro vakravāladhiḥ
|| asthibhug bhaṣaṇaḥ sārameyaḥ kauleyakaḥ śunaḥ | śuniḥ śvāno gr̥hamr̥gaḥ kurkuro
rātrijāgaraḥ || rasanāliḍrataparāḥ kīlaśāyivraṇāndukāḥ | śālāvr̥ko mr̥gadaṁśaḥ śvālarkas
tu sa rogitaḥ ||</foreign></note>
6850 </app></listApp>
.</div>
.
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.94" n="94"><head>Synonyms of Alcoholic
Drink</head>
6855
.<!--% #edlc %-->
.<!--% prasannā madirā kalyā, gandhā kādambarī surā, vāruṇī parisrutā syāt, kaśyamadye
napuṁsake %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% praśanna madhira kalya, kuṇḍa kadambali śuraḥ, bharuṇi prataśruta syat, kasamadye
napuṁsake. %-->
6860<!--% #msjb %-->
.<!--% praṣaṇnā madhirak alya, kuṇḍa katambara śuraḥ, bharuṇa prataśruta syat, kaśamadyo
napaṅśake. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% praṣaṇna madhira kalya, kuṇḍa kadhambarī śuraḥ, bharuṇī prakasruta syat, kasamaddhyo
napu:ṅṣake. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.94.01" n="1">
6865<l n="a">prasannā madirā kalyā,</l>
.<l n="b"><app><lem type="emn">śuṇḍā</lem><rdg wit="#edlc">gandhā</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">kuṇḍa</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjc">kādambarī</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">kadambali</rdg><rdg wit="#msjb">katambara</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">kadhambarī</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc" type="norm">surā</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śuraḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vāruṇī</lem><!--<rdg wit="#msja">bharuṇi</rdg>--><rdg
wit="#msjb">bharuṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">bharuṇī</rdg>--></app> <app><lem type="emn">pariplutā</lem><rdg
wit="#edlc">parisrutā</rdg><rdg wit="#msja #msjb">prataśruta</rdg><rdg wit="#msjc">prakasruta</rdg></app>
syāt,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msja">kaśyamadye</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kaśamadyo</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">kasamadhyo</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">napuṁsake</lem><rdg
wit="#msjb">napaṅśake</rdg></app>.</l>
.</lg>
6870
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% prasannā, madirā, kalyā, gandhā, kādambarī, surā, vāruṇī, [kaśya,] madya, draviṇa,
na sajeṅ %-->
.<!--% #msja %-->
6875<!--% prasanna, madhira, kalya, kuṇḍaka, dambari, śūra, bharuṇi, madya, draviṇa, ṅa
sajəṁ ika, 10. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% praṣanna, madhira, kalya, kuṇḍaka, cambarī, śura, bhariṇī, maddhya, dravīna,
sindhu, madhambarī, mandhira, praṣa, tmaṅ, śakta, haśavo, carunī, sugr̥n, merīya,
kañcanasa, candrī, micamīka, tvak, ṅa sajəṅ, i, 4. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% praṣaṇa, madhīra, kalya, kuṇḍaka, dhambarī, śura, bhariṇī, madya, dravīṇa, sindu,
madambari, mandira, prata tma, śakta, haśavo[3+], sugr̥n, meriya, kañcaṇaśa, kañcanana,
candri, micamika, tvak, ṅa sajəṁ hika, 14. %-->
6880<p xml:id="candrakirana_21.94.02" n="2">
.prasannā, madirā, kalyā, <app><lem type="emn">śuṇḍā, kādambarī</lem><rdg wit="#edlc">gandhā,
kādambarī</rdg><rdg wit="#msja">kuṇḍaka, dambari</rdg><rdg wit="#msjb">kuṇḍaka, cambarī</rdg><rdg
wit="#msjc">kuṇḍaka, dhambarī</rdg></app>, surā, <app><lem wit="#edlc #msja">vāruṇī</lem><!--<rdg
wit="#msja">bharuṇi</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc">bhariṇī</rdg></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">pariplutā</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">kaśya</supplied></lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
madya, <app><lem type="conj">dravina, sindhu, tvak</lem><rdg wit="#edlc #msjc">draviṇa</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="additive">dravīna, sindhu, <seg type="interpolation">madhambarī,
mandira, praṣa, təmaṅ, śakta, haśavo, carunī, sugr̥n, merīya, kañcanasa, candrī, micamīka,
tvak</seg></rdg><rdg wit="#msjc" cause="additive">dravīṇa, sindu, <seg type="interpolation">madambari,
mandira, prata təma, śakta, haśavo<gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>,
sugr̥n, meriya, kañcaṇaśa, kañcanana, candri, micamika, tvak</seg></rdg>
. <note>Mss. <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/> insert a substantial
interpolation between the words <foreign>sindhu</foreign> and <foreign>tvak</foreign>,
encompassing several terms associated with golden things. Interestingly, a distinct
situation arises in <ptr target="#msja"/>, where the text concludes with the term
<foreign>dravina</foreign>. The cases observed in <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>
might entail two potential scenarios. Firstly, they could serve as clear instances
illustrating how newly deemed contextual terms were later inserted by the scribe.
Secondly, these terms might represent erroneous copies from a synonymous context related
to objects made of gold. Upon realizing the error in copying these terms, the scribe
subsequently returns to the topic of alcoholic drinks without rectifying the relatively
extensive copying mistake.</note></app>,
.ṅa <label type="headword">sajəṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="10">10</num></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive"><num
value="4">4</num></rdg></app>.
.</p>
6885<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.10.39cd–41ab:<foreign>gandhottamāprasannerākādambaryaḥ parisrutā || madirā
kaśyamadye cāpy avadaṁśas tu bhakṣaṇam | <seg type="highlight">śuṇḍā</seg>pānaṁ madasthānaṁ
madhuvārā madhukramāḥ || madhvāsavo mādhavako madhu mādhvīkam advayoḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 329–330: <foreign>madhvāsavaḥ śīdhu surā prasannā, parisrutā syān madirā
madiṣṭhā | kādambarī svādurasā ca <seg type="highlight">śuṇḍā</seg>, gandhottamā mādhavakaś
ca hālā || kalyaṁ kaśyaṁ tathā madyaṁ maireyaṁ kāpiśāyanam | mādhvīkam āsavaḥ proktaḥ
parisrudvāruṇī madhu ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 902–903: <foreign>madyaṁ madiṣṭhā madirā parisrutā kaśyaṁ parisrun madhu
kāpiśāyanam | gandhottamā kalyam irā <seg type="highlight">pariplutā</seg> kādambarī
svādurasā halipriyā || <seg type="highlight">śuṇḍā</seg> hālā hārahūraṁ prasannā vāruṇī
surā | mādhvīkaṁ madanā devasr̥ṣṭā kāpiśam abdhijā ||</foreign></note>
. </app></listApp>
6890</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.95" n="95"><head>Synonyms of Woman</head>
.
.<!--% #edlc %-->
6895<!--% strī yoṣit vanitā yoṣā, lalanā mahilā ’balā, sundarī ramaṇī rāmā, kāminī vāmalocanā
%-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% strī yośit vaniṣā yoṣa, lalaṇā vahila vala, sundhari ramanī ramaḥ, kamaṇī bhamalocaṇa.
%-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% strī yośit vanita yośiṁ, lalaṇiṁ vahilā valiṁ, sundharī rāmani riṁmiṁ, kamiṇī
bhamalocaṇiṁ. %-->
6900<!--% #msjc %-->
.<!--% strīy ośit, vanītha yośiṁ, lalaṇiṁ vahīla vali, suddharī rāmahī riṁmiṁ, kāmīnī
bhamalocuni. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.95.01" n="1">
.<l n="a">strī yoṣit <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vanitā</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">vaniṣā</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">yoṣā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">yośiṁ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja">lalanā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">lalaṇiṁ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">mahilā</lem><rdg wit="#msja">vahila</rdg><rdg wit="#msjb">vahilā</rdg><rdg
wit="#msjc">vahīla</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">’balā</lem><!--<rdg wit="#msja">vala</rdg>--><rdg
wit="#msjb">valiṁ</rdg><rdg wit="#msjc">vali</rdg></app>,</l>
6905<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sundarī rāmaṇī</lem><rdg wit="#msjc">suddharī
rāmahī</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="norm">rāmā</lem><rdg wit="#msja">ramaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">riṁmiṁ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kāminī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">kamaṇī</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">vāmalocanā</lem><!--<rdg
wit="#msja">bhamalocaṇa</rdg>--><rdg wit="#msjb">bhamalocaṇiṁ</rdg><rdg wit="#msjc">bhamalocuni</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.
6910<!--% #edlc %-->
.<!--% kāntā sīmantinī nārī bhāminī bhīrur aṅganā, pratīpadarśinī vāmā, pramadā smaryate
budhaiḥ %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% kanta simantini nariḥ, bhamini bhirūr aṅgaṇa, pratipadaśidi bhama, prapada smaryyate
vudhaḥ. %-->
.<!--% #msjb %-->
6915<!--% kantiṁ simantīni nārī, bhammiṇi bhīrur aṅgaṇa, pratipadarṣīṇī bhama, pramadha
smaryake vudhaḥ.%-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kantiṁ simantīnī nari, bhamīṇī bhīrur aṅgaṇa, pratīpadarsiṇī bhama, pramada
smaryake vudaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.95.02" n="2">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc #msja">kāntā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kantiṁ</rdg></app>
sīmantinī <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">nārī</lem><witDetail wit="#edlc" type="norm"/><rdg
wit="#msja">nariḥ</rdg></app>,</l>
6920<l n="b">bhāminī bhīrur aṅganā,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pratīpadarśinī</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">pratipadaśidi</rdg><note>LC misreads <foreign>pratipadaśidi</foreign>
in <ptr target="#msja"/> as <foreign>pratipadaśini</foreign>.</note></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc" type="norm">vāmā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhama</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pramadā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">prapada</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">smaryate</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">smaryake</rdg></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">budhaiḥ</lem><rdg wit="#msja
#msjb">vudhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">vudaḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
6925
.<!--% strī, yośit, vanithā, yoṣi, lalāna, mahīla, avala, sundharī, rāmāni, rāma, kamini,
bhamalocaṇa, kanta, simantini, narī, bhamini, bhiru, aṅgaṇa, pratipadarśirni, bhama,
pramadha, ṅa strī ika, 21[38v]. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% strī, yośīt, vanitha, yoṣa, lalāṇa, mahila, avāla, sundharī, ramaṇī, rama, kamīṇi,
bhamālocaṇa, kanta, śīmantinī, narī, bhamiṇī, bhiru, aṅgala, pratīpadarṣīṇī, bhama,
pramadha, ṅa strī, i, 21. %-->
.<!--% #msjc %-->
6930<!--% strī yośit, vanīta, yoṣa, lalaṇa, mahīla, avala,[8+]kamini, bhamalocana, kanta,
śimantini, narī, bhamiṇi, bhiru, aṅgala, pratīpadarṣiṇī, bhama, pramadha, ṅa stri
hīka, 21. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.95.03" n="3">
.strī, yoṣit, vanitā, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">yoṣa</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">yoṣi</rdg></app>, lalanā, mahilā, <app rend="hide"><lem
wit="#msja #msjb #msjc">avalā</lem><rdg wit="#edlc">abalā</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">sundarī, ramaṇī, rāmā</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="8"/></rdg></app>, kāminī, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vāmalocanā</lem><rdg
wit="#msja">bhamalocaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">bhamālocaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">bhamalocana</rdg></app>,
kāntā, sīmantinī, nārī, bhāminī, bhīru, <app><lem wit="#edlc #msja">aṅganā</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">aṅgala</rdg></app>, pratīpadarśinī, <app rend="hide"><lem wit="#edlc"
type="norm">vāmā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhama</rdg></app>, pramadā, ṅa
<label type="headword">strī</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="21">21</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
6935 <note>AK 2.6.2–4ab:<foreign>strī yoṣidabalā yoṣā nārī sīmantinī vadhūḥ | pratīpadarśinī
vāmā vanitā mahilā tathā || viśeṣās tv aṅganā bhīruḥ kāminī vāmalocanā | pramadā māninī
kāntā lalanā ca nitambinī || sundarī ramaṇī rāmā kopanā saiva bhāminī |</foreign></note>
. <note>AbhRM 481–482: <foreign>rāmā vāmā vāmanetrā purandhrī, nārī bhīrur bhāminī
kāminī ca | yoṣā yoṣidvāsitā varṇinī strī, syāt sīmantiny aṅganā sundarī ca || abalā
mahilā lalanā pramadā ramaṇī nitambinī vanitā | dayitā pratīpadarśiny uktā kāntā vadhūrvaśā
yuvatiḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 503cd–505ab: <foreign>anvayo jananaṁ vaṁśaḥ strī nārī vanitā vadhūḥ
|| vaśā sīmantinī vāmā varṇinī mahilābalā | yoṣā yoṣid viśeṣās tu kāntā bhīrur nitambinī
|| pramadā sundarī rāmā ramaṇī lalanāṅganā |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
6940
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.96" n="96"><head>Synonyms of Lightning</head>
.
.<!--% taṭit sampacirabhaś ca, vidyut heravathi calaḥ, śodhamaṇī satadruha, cañcalara
kṣaṇaprabhā. %-->
.<!--% #msjb %-->
6945<!--% taṭit samparīrabhaś ca, vidyutt eravatī cali, śodhamaṇī śatadruhī, cañcalaś
ca kṣaṇaprabhaḥ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% taṭit ṣamparirabhaś ca, vidyukt eravatī calī, śodhamanī śatadruhi, cañcalaś
ca kṣaṇaprabhaḥ. %-->
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_21.96.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">taḍit</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">taṭit</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="norm">śampācirabhā</lem><rdg wit="#msja">sampacirabhaś</rdg><rdg
wit="#msjb">samparīrabhaś</rdg><rdg wit="#msjc">ṣamparirabhaś</rdg></app> ca,</l>
6950<l n="b"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vidyut</lem><rdg wit="#msjc">vidyukt</rdg></app>
airāvatī <app><lem wit="#edlc" type="norm">calā</lem><rdg wit="#msja">calaḥ</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">cali</rdg></app>,</l>
.<l n="c">saudāmanī <app><lem wit="#edlc" type="emn">śatahradā</lem><rdg wit="#msja">satadruha</rdg><rdg
wit="#msjb">śatadruhī</rdg><rdg wit="#msjc">śatadruhi</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="emn">cañcalā ca</lem><rdg wit="#edlc">cañcalātha</rdg><rdg
wit="#msja">cañcalara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">cañcalaś ca</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja">kṣaṇaprabhā</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kṣaṇaprabhaḥ</rdg><note>LC
misreads <foreign>kṣaṇaprabhā</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>kṣaṇapraha</foreign>.</note></app>.</l>
.</lg>
.
6955
.<!--% tiṭit, sampa, acirabha, vidyut, airavathī, cala, śodhamaṇī, satavruha, cañcala,
kṣaṇaprabha, ṅa kilat ika, 11. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% taṭit, sampa, acirabha, vidyut, revatī, cala, śodhamaṇī, śatadruha, cañcala,
kaṇaprabha, ṅa kīlata, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
6960<!--% taṭit, sampa, aciraba, vīdyut, heravatī, calar, śodhamani[31v], [9+]prava, ṅa
kilat hika, 11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.96.02" n="2">
.<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">taṭit</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">tiṭit</rdg><note>LC misreads <foreign>tiṭit</foreign> in <ptr target="#msja"/>
as <foreign>taṭit</foreign>.</note></app>, śampā, acirabhā, vidyut, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc">airāvatī</lem><rdg wit="#msjb">revatī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">cala</lem><rdg wit="#msjc">calar</rdg></app>, saudāmanī<pb n="31v" edRef="#msjc"
break="no"/>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">airāvatī</lem><rdg wit="#msjb">revatī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">śatahradā</lem><rdg wit="#msja">satavruha</rdg><rdg
wit="#msjb">śatadruha</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">cañcalā</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">kṣaṇaprabhā</lem><rdg wit="#msjb">kaṇaprabha</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>prava</rdg></app>, ṅa
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">kilat</label></lem><rdg wit="#msjb">kīlata</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
6965 <note>AK 1.3.9:<foreign>śampāśatahradāhrādinyairāvatyaḥ kṣaṇaprabhā | taḍit saudāmanī
vidyuc cañcalā capalā api ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 60: <foreign>śampā capalā kṣaṇikā śatahradā hlādinī taḍidvidyut | saudāminy
cirāṁśuḥ prājñair airāvatī ca vijñeyā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1104cd–1105: <foreign>taḍid airāvatī vidyuc calā śampāciraprabhā ||
ākālikī śatahradā cañcalā capalāśaniḥ | saudāmanī kṣaṇikā ca hrādinī jalavālikā ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
6970
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.97" n="97"><head>Synonyms of Lion</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% mr̥gapati, śakrin, prajñāyi, dvipāriḥ, kesarī, harih, maśaṭa‚ sattvika, śatika,
vatah, kṣo, mr̥gāri, mr̥garāja, haryakṣa, ṅa siṅha ika 15 %-->
6975<!--% #msja %-->
.<!--% mr̥gapati, śakrin, prajñāyi, dviśariḥ, kregari, ariḥ, maśaṭa, satvika, śatika,
vataḥ, kṣo, mr̥gahariḥ, mr̥garāja, aryyakṣa, ṅa siṅha ika, 15. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% mr̥ghapatī, śakrīn, prajayī, dvīśarīḥ, kreśariḥ, arīḥ, maśadhaḥ, śatvīkaḥ, śaṣikaḥ,
va[32v]taḥ, kṣo, mr̥ghaharī, mr̥gharaja, aryyakṣa, ṅa śiṅhā, ika, 15. %-->
.<!--% #msjc %-->
6980<!--% mr̥ghapatī, śakrīn, prajayī, dvīśarīḥ, kreśariḥ, ariḥ, maśvadhvaḥ, śatvīkaḥ,
śaṣikaḥ, vataḥ, kṣe, mr̥ghghahariḥ, mr̥gharāja, ṅa śiṅta hka, 15. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.97.01" n="1">
.mr̥gapati, <app><lem type="conj">sakr̥tpraja</lem><rdg wit="#edlc #msja">śakrin, prajñāyi</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śakrīn, prajayī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">dvipāri</lem><!--<rdg
wit="#edlc">dvipārih</rdg>--><rdg wit="#msja">dviśarih</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">dvīśarīh</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kesarī</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">kregari</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">kreśarih</rdg>--></app>, <app
rend="hide"><lem type="norm">hari</lem><rdg wit="#edlc">harih</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">arih</rdg><rdg wit="#msjb">arīh</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">masaṭā</lem><rdg
wit="#msjb">maśadhah</rdg><rdg wit="#msjc">maśvadhvah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">sāttvika</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śatvīkah</rdg></app>, <app><lem
type="emn">saṭāṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja">śatika</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śaṣikah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">va<pb n="32v" edRef="#msjb"/>ta</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">vatah</rdg></app>, <app><lem type="norm">kṣa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">kṣo</rdg><rdg wit="#msjc">kṣe</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">mr̥gāri</lem><rdg
wit="#msja #msjc">mr̥gaharih</rdg><rdg wit="#msjb">mr̥ghaharī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">mr̥ghaharih</rdg>--></app>,
mr̥garāja, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">haryakṣa</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">siṅha</label> ika</lem><rdg
wit="#msjc">śiṅta hka</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="15">15</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
6985 <note>AK 2.5.1abcd:<foreign>siṁho mr̥gendraḥ pañcāsyo haryakṣaḥ kesarī hariḥ | kaṇṭhīravo
mr̥gāripur mr̥gadr̥ṣṭir mr̥gāśanaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 214: <foreign>tulyārthāḥ kathitā harir mr̥gapatiḥ pañcānanaḥ kesarī
| haryakṣo nakharāyudho mr̥garipuḥ siṁhaś ca kaṇṭhīravaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1283cd–1285ab: <foreign>araṇyaje ’smin gavalaḥ siṁhaḥ kaṇṭhīravo hariḥ || haryakṣaḥ kesarībhāriḥ pañcāsyo nakharāyudhaḥ | mahānādaḥ pañcaśikhaḥ pārīndraḥ patyarī mr̥gāt || śvetapiṅgo ’py atha vyāghro dvīpī śārdūlacitrakau |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
6990
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.98" n="98"><head>Synonyms of Tiger</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% vyāghra, moṅ, dharati, arimoṅ, hari, mr̥gata‚ priyabhavit, ceva, cikravoṅ, mr̥garāṭ,
śārdūla, saṅkulo, mr̥tuṅga, dvīpī, tarakṣu, mr̥gādhipa, na macan ika 17 %-->
6995<!--% #msja %-->
.<!--% vyaghrā, mo, dharati, arimoṁ, ari, mr̥gaha, priyabhavit, ceva, cikravoṁ, mr̥garat,
sardula, saṅkulo, mr̥tuṅga, dvipi, karakṣu, mr̥gadhipha, ṅa macan ika, 17. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vyaghra, moṅ, narakī, arimoṅ, arī, mr̥ghaha, prīyaṅa, prīyabavit, ceva, citragho,
mr̥gharat, sar=dula, saṅkulo, mr̥tuṅga, dvīpa, karakṣu, mr̥ghadhīpa, ṅa macan, i,
17. %-->
.<!--% #msjc %-->
7000<!--% vyaghra, moṅ naraki, arīmo, arīḥ, mr̥ghaha, priyaṅa, priyabavīt ceva, citragho,
mr̥gharat, sardula, sakulo, mr̥tuṅga, dhvīpa, karakṣu, mr̥ghadhīpa, ṅa macan hika,
17. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.98.01" n="1">
.vyāghra, moṅ, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">mr̥</supplied>gārāti</lem><rdg wit="#edlc #msja">dharati</rdg><rdg wit="#msjb">narakī</rdg><rdg wit="#msjc">naraki</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">harimoṅ, hari</lem><rdg wit="#msjc">arīmo, arīh</rdg></app>, <app><lem type="emn">mr̥gāda</lem><rdg wit="#edlc">mr̥gata</rdg><rdg wit="#msja">mr̥gaha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mr̥ghaha</rdg></app>, <app><lem type="emn">pr̥dāku</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">prīyaṅa</rdg><rdg wit="#msjc">priyaṅa</rdg></app>, <app><lem type="conj">priyabhāvī</lem><rdg wit="#edlc #msja">priyabhavit, ceva</rdg><rdg wit="#msjb">prīyabavit, ceva</rdg><rdg wit="#msjc">priyabavīt ceva</rdg><note>It appears that the adapter of Skt. <foreign>Amaramālā</foreign> unintentionally, or perhaps consciously, copied the conjunction <foreign>caiva</foreign> into the OJ glosses. However, I cannot verify this as we do not have the Skt. verse for lion’s synonym.</note></app>, <app><lem type="conj">citra<supplied reason="omitted">kā</supplied>ya</lem><rdg wit="#edlc #msja">cikravoṅ</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">citragho</rdg></app>, mr̥garāṭ, śārdūla, <app><lem type="norm">saṅkula</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">saṅkulo</rdg><rdg wit="#msjc">sakulo</rdg></app>, <app><lem type="emn">mr̥tyuda</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mr̥tuṅga</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">dvīpī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dvīpa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">tarakṣu</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">karakṣu</rdg></app>, mr̥ghadhīpa, ṅa <label type="headword">macan</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc"><num value="17">17</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="17">17</num><span type="omissionStart"/></rdg><rdg wit="#msja"><num value="17">17</num><span type="omissionStart"/></rdg><note>In the next passage, <ptr target="#msja"/>, adopted in <ptr target="#edlc"/> undergoes a more extensive omission encompassing numerous synonyms, particularly those related to deer, frog, fish, tortoise, goose, rice, and power. This omission is conclusively attributed to an eye-skip wherein the scribe, encountering the numeral 17 (marking the count of synonyms for tiger and power), the scribe appears to have inadvertently skipped over the intervening entries that followed.</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7005 <note>AK 2.5.1efgh:<foreign>puṇḍarīkaḥ pañcanakhacitrakāyamr̥gadviṣaḥ | śārdūladvīpinau
vyāghre tarakṣustu mr̥gādanaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 226: <foreign>vyāghro dvīpī puṇḍarīkas tarakṣuḥ | śārdūlaḥ syāc citrakāyo
mr̥gāriḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1285: <foreign>śvetapiṅgo ’py atha vyāghro dvīpī śārdūlacitrakau | citrakāyaḥ puṇḍarīkas tarakṣus tu mr̥gādanaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7010
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.99" n="99"><head>Synonyms of Deer I</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
7015<!--% mr̥gha, śanaka, [32v] bhiru, hariṇa, stalago, vr̥ddha, śr̥ṅga, svakṣa, jara,
raja, kr̥ṣṇaluḥ, aruṇe, traka, ṅa kidaṅ, i, 14. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% mr̥gha, śavaka, bhiru, arina, stalago, gr̥nda, śr̥ṅga, svakṣa, jara, jarī, kr̥ṣṇaluḥ,
aruṇe, traka, ṅa kidaṅ hīka, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.99.01" n="1">
.mr̥ga, <app><lem type="emn">eṇaka</lem><rdg wit="#msjb">śanaka</rdg><rdg wit="#msjc">śavaka</rdg></app>,<pb
n="32v" edRef="#msjb" break="no"/> bhīru, hariṇa, <app><lem type="norm">sthalaga</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">stalago</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">vr̥ddha</lem><rdg wit="#msjc">gr̥nda</rdg></app>,
śr̥ṅga, svakṣa, <app><lem rend="check" type="emn">cara</lem><rdg wit="#msjb #msjc">jara</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">cari</lem><rdg wit="#msjb">raja</rdg><rdg wit="#msjc">jarī</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem rend="check" type="norm">kr̥ṣṇālu</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kr̥ṣṇaluh</rdg></app>,
<app><lem type="emn">aruṇa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aruṇe</rdg></app>, <hi rend="check">traka</hi>,
ṅa <label type="headword">kidaṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="14">14</num>.
7020</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 3.3.23cd:<foreign>cātake hariṇe puṁsi sāraṅgaḥ śabale triṣu ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 230ab: <foreign>eṇaḥ kuraṅgo hariṇo mr̥gaḥ syāt, sāraṅga r̥ṣyaḥ pr̥ṣato
ruruś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1293: <foreign>mr̥gaḥ kuraṅgaḥ sāraṅgo vātāyuhariṇāv api ||</foreign></note>
7025 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.100" n="100"><head>Synonyms of Bear</head>
.
7030<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% maṇḍuka, balla, maluka, śakṣa, ṅa bharvaṅ, i, 4. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% balla, baluka, śakṣa, ṅa bharvaṅ hīka, 4. %-->
7035<p xml:id="candrakirana_21.100.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjc">bhalla</lem><rdg wit="#msjb">maṇḍuka, balla</rdg><note>The scribe
of <ptr target="#msjb"/> made a copying error by inadvertently copying the word <foreign>maṇḍuka</foreign>
(Skt. <foreign>maṇḍūka</foreign>), which is a synonym for a frog, and is the topic
that follows.</note></app>, <app><lem wit="#msjc">bhāluka</lem><rdg wit="#msjb">maluka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">r̥kṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śakṣa</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">barvaṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="4">4</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.4ab:<foreign>r̥kṣācchabhallabhallūkā gaṇḍake khaḍgakhaḍginau |</foreign></note>
7040 <note>AbhRM 228ab: <foreign>r̥kṣācchabhallabhāllūkabhallūkāś ca samāḥ smr̥tāḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1289ab: <foreign>bhāllūkabhālūkarkṣācchabhallabhallūkabhallukāḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
7045<div type="section" xml:id="candrakirana_101" n="101"><head>Synonyms of Frog I</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% maṇḍuka, payodha, harīḥ, tegu, sujīhva, mahiyaka, sandhīno, gr̥hajihva, cutarī,
dimuka, dhurdhara, ayuṅa, mandīya, ṅa vīyuṅ, i, 16. %-->
7050<!--% #msjc %-->
.<!--% maṇḍuka, payoda, harīḥ, tegu, sujīva, mahīsaka, sandino, gr̥hajihva, cutərī,
dimuka, dhurdhara, hayuṅa, mandiya, ṅa vīyuṅ hika, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.101.01" n="1">
.maṇḍūka, payoda, <app rend="hide"><lem type="norm">hari</lem><rdg wit="#msjb #msjc">harīh</rdg></app>,
<app><lem type="emn">bheka</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tegu</rdg><note>Should it be
read as <foreign>koka</foreign>?</note></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjb">sujihva</lem><rdg
wit="#msjc">sujīva</rdg></app>, <app><lem type="emn">alimaka</lem><rdg wit="#msjb">mahiyaka</rdg><rdg
wit="#msjc">mahīsaka</rdg></app>, <app><lem type="emn">nandana</lem><rdg wit="#msjb">sandhīno</rdg><rdg
wit="#msjc">sandino</rdg></app>, gr̥hajihva, <app><lem type="emn">tāduri</lem><rdg
wit="#msjb">cutarī</rdg><rdg wit="#msjc">cutərī</rdg></app>, <app><lem type="emn">mudira,
dardura, vyaṅga</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dimuka, dhurdhara, ayuṅa</rdg></app>,
mandiya, ṅa <label type="headword">viyuṅ</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app> <app><lem wit="#msjc"><num value="14">14</num></lem><rdg
wit="#msjb"><num value="16">16</num></rdg></app>.
.</p>
7055<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.4ab:<foreign>r̥kṣācchabhallabhallūkā gaṇḍake khaḍgakhaḍginau |</foreign></note>
. <note>AbhRM 662: <foreign>r̥kṣācchabhallabhāllūkabhallūkāś ca samāḥ smr̥tāḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1354: <foreign>maṇḍūke hariśālūraplavabhekaplavaṁgamāḥ | varṣābhūḥ plavagaḥ
śālurajihvavyaṅgadardurāḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7060</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.102" n="102"><head>Synonyms of Fish</head>
.
.<!--% omission %-->
7065<!--% #msjb %-->
.<!--% macca, miṇa, manojñā, ojacetana, murkka, śitino, puṣya, bhāhujīhva, patyaśa,
matṣya, ambusiyī, ṅa ivak, i, 12. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% macca, miṇa, manojña, ojacetana, murka, śitino, puṣya, bhihujihva, patyaśva,
matṣya, ambuśiyi, ṅa hivak hika, 12. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.102.01" n="1">
7070maccha, mīna, manojña, <app><lem type="emn">ojaścetana, mūka, śithira</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">ojacetana, murka, śitino</rdg></app>, puṣya, <app><lem wit="#msjb">bāhujihva</lem><rdg
wit="#msjc">bhihujihva</rdg></app>, <app><lem type="emn">kāśyapa</lem><rdg wit="#msjb">patyaśa</rdg><rdg
wit="#msjc">patyaśva</rdg></app>, matsya, <app><lem type="emn">ambucārī</lem><rdg
wit="#msjb">ambusiyī</rdg><rdg wit="#msjc">ambuśiyi</rdg></app>, ṅa <label type="headword">ivak</label>
<app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="12">12</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.10.17:<foreign>pr̥thuromā jhaṣo matsyo mīno vaisāriṇo ’ṇḍajaḥ | visāraḥ śakulī cātha gaḍakaḥ śakulārbhakaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 657: <foreign>vaisāriṇo visāraḥ pr̥thuromā jalacaro jhaṣo matsyaḥ |
timiranimiṣaś ca mīnaḥ śakalī śalkī ca vijñeyaḥ ||</foreign></note>
7075 <note>AbhCM 1343cd–:1344 <foreign>matsyo mīnaḥ pr̥thuromā jhaṣo vaisāriṇo ’ṇḍajaḥ || saṁghacārī sthirajihva ātmāśī svakulakṣayaḥ | visāraḥ śakalī śalkī śaṁbaro’nimiṣastimiḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.103" n="103"><head>Synonyms of Tortoise
I</head>
7080
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kurma, pr̥ṣṭī, sugupta, kañcapa, kacapa, gadhatita, gadhapa, gompor, bulus,
ṅa pas, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
7085<!--% kurma, pr̥ṣṭi, praṣṭi, sugupta, kañcapa, kacapa, gadatita, gadhapa, gompor bulus,
ṅa pas hīka, 11 %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.103.01" n="1">
.kūrma, pr̥ṣṭi, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">stūpa</supplied>pr̥ṣṭha</lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">praṣṭi</rdg></app>, sugupta,
<app><lem type="emn">kaśyapa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kañcapa</rdg></app>, kacchapa,
gāḍhātīta, gāḍhapa, gompor, bulus, ṅa <label type="headword">pas</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7090 <note>AK 1.10.21ab:<foreign>syāt kulīraḥ karkaṭakaḥ kūrme kamaṭhakacchapau |</foreign></note>
. <note>Vaij 4.1.50–51ab: <foreign>kūrmaḥ kacchapa ohāraḥ paṁcagūḍhaś caturgatiḥ |
guhāśayas <seg type="highlight">stūpapr̥ṣṭhaḥ kaśyapo</seg> jīvatho bhr̥thaḥ || dulī
druṇī ca tatkāntā makaro matsyarāḍjhaṣaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 656cd: <foreign>kacchapaḥ kamaṭhaḥ kūrmas tad bhāryā ca ḍulī smr̥tā
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1353: <foreign>kacchapaḥ kamaṭhaḥ kūrmaḥ kroḍapādaś caturgatiḥ | pañcāṅgaguptadauleyau
jīvathaḥ kacchapī dulī ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7095</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.104" n="104"><head>Synonyms of Goose I</head>
.
.<!--% omission %-->
7100<!--% #msjb %-->
.<!--% viruha, patigī, jalapa, kalaśvara, dijño, aṇḍaja, śreṣṭamī, śvettaroma, taśeva,
bañak, ṅa haṅśa, i, 11. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% [3+], patiga, jalapa, kalaśvara, dijño, aṇḍaja, śreṣṭami, śvettaroma, taśeva,
bayak, ṅa haṅśa hika, 11. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.104.01" n="1">
7105<app><lem type="emn">varaṭā, pathika</lem><rdg wit="#msjb">viruha, patigī</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>, patiga</rdg></app>,
<app><lem type="emn">jalapāt, kalasvana</lem><rdg wit="#msjb #msjc">jalapa, kalaśvara</rdg></app>,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">na</supplied>dījña</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">dijño</rdg></app>, aṇḍaja, <app><lem type="conj">śreṣṭha<supplied reason="omitted">ta</supplied>ma</lem><rdg
wit="#msjb">śreṣṭamī</rdg><rdg wit="#msjc">śreṣṭami</rdg></app>, śvetaromā, <app><lem
type="emn">śakava</lem><rdg wit="#msjb #msjc">taśeva</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">bañak</lem><rdg
wit="#msjc">bayak</rdg></app>, ṅa <label type="headword">haṅsa</label> <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.23cd:<foreign>haṁsāstu śvetagarutaś cakrāṅgā mānasaukasaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 251: <foreign>haṁsāḥ śvetacchadāḥ proktāścakrāṅgā mānasaukasaḥ | vāralā
haṁsakāntā syād varalā <seg type="highlight">varaṭā</seg> tathā ||</foreign></note>
7110 <note>AbhCM 1327cd: <foreign>vāralā varalā haṁsī vāraṭā <seg type="highlight">varaṭā</seg>
ca sā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1353cd: <foreign>haṁsāś cakrāṅgavakrāṅgamānasaukaḥ sitacchadāḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
7115<div type="section" xml:id="candrakirana_21.105" n="105"><head>Synonyms of Rice</head>
.
.<!--% omission %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% naṣī, alba, anna, vedhana, takakr̥, puta, śrī, śīt, pitu, bhurgga, aṣaṇa, praṇina,
antanama, ṅa skul, i, 14. %-->
7120<!--% #msjc %-->
.<!--% naṣi, alba, aṇna, vedhana, takakr̥, puta śri, śīt, pitu, bhargga, asana, praṇīna,
antanama, ṅa skul hika, 14. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.105.01" n="1">
.nasi, <hi rend="check">alba</hi>, anna, vedhana, <hi rend="check">takakr̥, puṭa</hi>,
śrī, <app><lem type="conj">śīt<supplied reason="omitted">ya</supplied></lem><rdg wit="#msjb
#msjc">śīt</rdg></app>, pitu, <app><lem type="emn">argha</lem><rdg wit="#msjb">bhurga</rdg><rdg
wit="#msjc">bharga</rdg></app>, <app><lem type="emn">ananna</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aṣaṇa</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">asana</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">prāśita</lem><rdg wit="#msjb">praṇina</rdg><rdg
wit="#msjc">praṇīna</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">antanamah</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">antanama</rdg><note>Should it be read as <foreign>hantakāra</foreign>?</note></app>,
ṅa <label type="headword">səkul</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="14">14</num>.
.</p>
7125<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.48cd:<foreign>bhissā strī bhaktam andho ’nnam odano ’strī sadīdiviḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 319ab: <foreign>andhaḥ kūraṁ bhaktaṁ didīvir annaṁ tathaudano bhissā
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 395: <foreign>bhaktam annaṁ kūramandho bhitsā dīdivirodanaḥ | aśanaṁ
jīvanakaṁ ca yājo vājaḥ prasādanam ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7130</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.106" n="106"><head>Synonyms of Power</head>
.
.<!--% omission %-->
7135<!--% #msjb %-->
.<!--% baləm, ojaḥ, dakṣaḥ, śukṣman, phlavo, dhanayuḥ, ddha[33r]naḥ, tajo, vārañca,
vidhvaṅkva, balī, candantī, dhīrghya, śurśrama, madagda, dagda, ṅa śaktī, i, 17. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% baləm, ojaḥ, dakṣaḥ, śukṣman, phlavo, dhanayuḥ, dhana, ta[4+]vida[3+] [32r][7+]ghya,
śuśrama, madagda, dagda, ṅa śakti hika, 17. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.106.01" n="1">
7140<app><lem type="emn">bala</lem><rdg wit="#msjb #msjc">baləm</rdg></app>, ojah, <app
rend="hide"><lem type="norm">dakṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dakṣah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">sūkṣma</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śukṣman</rdg></app>, <app><lem
type="emn">balavān</lem><rdg wit="#msjb #msjc">phlavo</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="norm">dhanāyu</lem><rdg wit="#msjb #msjc">dhanayuh</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">dha<pb n="33r" edRef="#msjb"/>na</lem><rdg wit="#msjb">dhanah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">khaja, virañca, vīḍvaṅga</lem><rdg wit="#msjb">tajo, vārañca,
vidhvaṅkva</rdg><rdg wit="#msjc">ta<gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/>vida<gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/></rdg></app>, <pb n="324" edRef="#msjc"
break="no"/> <app><lem wit="#msjb">balī</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">daṇḍanīti</lem><rdg wit="#msjb">candantī</rdg><rdg wit="#msjc">vida<gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">dhairya</lem><rdg
wit="#msjb">dhīrghya</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ghya</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjc">suśrama</lem><rdg wit="#msjb">śurśrama</rdg></app>, <app><lem
type="emn">vidagdha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">madagda</rdg></app>, dagdha, ṅa <label
type="headword">śakti</label> <app rend="hide"><lem wit="#msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
<num value="17">17</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.102:<foreign>draviṇaṁ taraḥ sahobalaśauryāṇi sthāma śuṣmaṁ ca | śaktiḥ
parākramaḥ prāṇo vikramas tv atiśaktitā ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 723: <foreign>prāṇaḥ sthāma balaṁ dyumnam ojaḥ śuṣma taraḥ sahaḥ | pratāpaḥ
pauruṣaṁ tejo vikramaḥ syāt parākramaḥ ||</foreign></note>
7145 <note>AbhCM 796ab: <foreign>prāṇaḥ sthāma taraḥ parākramabaladyumnāni śauryaujasī,
śuṣmaṁ śuṣma ca śaktirūrjasahasī yuddhaṁ tu saṁkhyaṁ kaliḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.107" n="107"><head>Synonyms of Mango Tree
I</head>
7150
.<!--% hudulaka, taṅkil, suṁsaṅ, aṅkara, cuta, duta, ṅa poḥ ika, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% udulaka, taṅkil, suṅśaṅ, aṅgara, cuta, nuta, ṅa poh, i, 7. %-->
.<!--% #msjc %-->
7155<!--% udulaka, taṅkil, suṅṣaṅ, aṅkara, cyuta, nuta, ṅaṅa poh īka, 7. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.107.01" n="1">
.<app><lem type="emn">mr̥ṣālaka</lem><rdg wit="#edlc"><span type="omissionEnd"/>hudulaka</rdg><rdg
wit="#msja"><span type="omissionEnd"/>hudulaka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">udulaka</rdg></app>,
taṅkil, suṅsaṅ, <app><lem wit="#edlc" type="emn">sahakāra</lem><rdg wit="#msja #msjc">aṅkara</rdg><rdg
wit="#msjb">aṅgara</rdg></app>, cūta, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">madhu</supplied>dūta</lem><rdg
wit="#edlc #msja">duta</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">nuta</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">ṅa</lem><rdg wit="#msjc" cause="dittography">ṅaṅa</rdg></app> <label
type="headword">poh</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc"><num value="7">7</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><num value="6">6</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7160 <note>AK 2.4.33cd:<foreign>āmraś cūto rasālo’sau sahakāro ’tisaurabhaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 192cd: <foreign>kaṅkeliraśokaḥ syādāmraścūtaśca sahakāraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1133cd: <foreign>āmraś cūtaḥ sahakāraḥ saptaparṇas tv ayukchadaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7165
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.108" n="108"><head>Synonyms of Bael Tree</head>
.
.<!--% #edlc %-->
.<!--% mālūraḥ, śrīphala, śrimala, bilva, mahos, ṅa maja ika 6%-->
7170<!--% #msja %-->
.<!--% mulura, śrīphala, śrīmala, vila, mahos, ṅa maja ika, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% mulura, śrīphalā, śrīmala, vila, mahos, ṅa maja, i, 6. %-->
.<!--% #msjc %-->
7175<!--% mulura, śriphala, śrīmala, mahos, ṅa paba, hika, 6. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.108.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">mālūra</lem><!--<rdg wit="#edlc">mālūrah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">mulura</rdg></app>, śrīphala, śrīmalā, <app><lem wit="#edlc"
type="norm">bilva</lem><rdg wit="#msja #msjb">vila</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
mahos, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">maja</label></lem><rdg
wit="#msjc">paba</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ika</lem><rdg
wit="#msjb">i</rdg></app>, <num value="6">6</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7180 <note>AK 2.4.32ab:<foreign>bilve śāṇḍilyaśailūṣau mālūraśrīphalāv api |</foreign></note>
. <note>AbhRM 194ab: <foreign>karavīro hayamāro mālūraḥ śrīphalo bhaved vilvaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1135cd: <foreign>mālūraḥ śrīphalo bilvaḥ kiṁkirātaḥ kuraṇṭakaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7185
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.109" n="109"><head>Synonyms of Coral Tree</head>
.
.<!--% tisutka, tamya, ḍaḍap. %-->
.<!--% #msjb %-->
7190<!--% tiśukka, tamya, ṅa ḍaḍap. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% tisukka, tamya, ṅa dhadhapa. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.109.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="conj">tirodhā</lem><rdg wit="#edlc">tīsutka</rdg><rdg
wit="#msja">tisutka</rdg><rdg wit="#msjb">tiśukka</rdg><rdg wit="#msjc">tisukka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">tamyaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tamya</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ḍaḍap</lem><rdg wit="#msjc">dhadhapa</rdg></app>.
7195</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.110" n="110"><head>Synonyms of Elephant
Yam</head>
.
7200<!--% kaṇḍa, śūraṇa, ṅa suvəg. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kaṇḍa, śuraṇa, ṅa suvəg. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kaṇḍa, śurasa, ṅa suvəg, %-->
7205<p xml:id="candrakirana_21.110.01" n="1">
.kaṇḍa, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sūraṇa</lem><rdg wit="#msjc">śurasa</rdg></app>,
ṅa suvəg.
.</p>
.</div>
.
7210<div type="section" xml:id="candrakirana_21.111" n="111"><head>Synonyms of Burnut</head>
.
.<!--% śvaḍaṣṭra, nanadhana, pabhargga, vakarika, ṅa dadaṅan. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% svaḍaṣṭra, nanadhaṇa, pabhargga, vakarika, ṅa dadhaṅan. %-->
7215<!--% #msjc %-->
.<!--% svadhaṣṭra, nanadana, pabhargga, vakarika, ṅa dadaṅan, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.111.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="norm">śvadaṅṣṭrā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śvaḍaṣṭra</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">svaḍaṣṭra</rdg><rdg wit="#msjc">svadhaṣṭra</rdg>--></app>, nānādāna, <hi
rend="check">pabharga, vakarika</hi>, ṅa dadaṅan.
.</p>
7220<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.98cd:<foreign>palaṅkaṣā tv ikṣugandhā śvadaṁṣṭrā svādukaṇṭakaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 201cd: <foreign>gokṣuraḥ sthalaśr̥ṅgāṭaḥ śvadaṁṣṭrā syāt trikaṇṭakaḥ
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1156: <foreign>mr̥dvīkā hārahūrā ca gokṣurastu trikaṇṭakaḥ | śvadaṁṣṭrā
sthalaśr̥ṅgāṭo girikarṇyaparājitā ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7225</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.112" n="112"><head>Synonyms of Gold Tree</head>
.
.<!--% kucar, ṅa kayu mas. %-->
7230<!--% #msjb %-->
.<!--% kucar, ṅa kayu mas. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kucar, ṅa kayu mas, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.112.01" n="1">
7235kucar, ṅa kayu mas.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.113" n="113"><head>Synonyms of Wood Fowl
I</head>
7240
.<!--% caṁkriṁ, cantrī, cakoraḥ, ṅa ayam alas. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% cakrī, cantrī, cakoraḥ, ṅa hayam alas. %-->
.<!--% #msjc %-->
7245<!--% cakri, cantri, caṅkora, ṅa hayam alas, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.113.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb #msjc">cakrī</lem><rdg wit="#edlc #msja">caṅkriṅ</rdg></app>,
cantri, <app><lem wit="#edlc #msja">cakora</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja #msjb">cakorah</rdg>--><rdg
wit="#msjc">caṅkora</rdg></app>, ṅa ayam alas.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7250 <note>Vaij 2.3.35cd:<foreign>cakoras tu calaccañcur utpibaś candrikāpriyaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 254: <foreign>jīvañjīvakapiñjalacakorahārītavañjulakapotāḥ | kāraṇḍavakādambakrakarādyāḥ
pakṣijātayo jñeyāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1339cd: <foreign>jyotsnāpriye calacañcucakoraviṣasūcakāḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7255
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.114" n="114"><head>Synonyms of Amaranth
Plant</head>
.
.<!--% caṇḍuliya, ampamariṣa, ṅa bāyə[39r]m, %-->
.<!--% #msjb %-->
7260<!--% caṇḍuliya, ampamarīṣa, ṅa bayəm. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% caṇḍuliya, ampamariṣa, ṅa bayəm, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.114.01" n="1">
.<app><lem type="emn">taṇḍulīya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">caṇḍuliya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">ālpamāriṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">ampamariṣa</rdg><rdg
wit="#msjb">ampamarīṣa</rdg></app>, ṅa ba<pb n="39r" edRef="#msja"/>yəm.
7265</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.136ab:<foreign>śākākhyaṁ patrapuṣpādi <seg type="highlight">taṇḍulīyo ’lpamāriṣaḥ</seg> |</foreign></note>
. <note>Vaij 3.3.150cd:<foreign>māriṣe jīvaśākassyādatrālpe taṇḍulīyakaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7270</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.115" n="115"><head>Synonyms of Sugarcane</head>
.
.<!--% goṣaka, ikṣu, ṅa tbu. %-->
7275<!--% #msjb %-->
.<!--% ghośaka, ikṣu, ṅa tbu. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% losaka, hikṣuṅa, tbuḥ. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.115.01" n="1">
7280<app><lem type="emn">rasāla</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">ghoṣaka</rdg><rdg wit="#msjc">losaka</rdg></app>,
ikṣu, ṅa təbu.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.163cd:<foreign><seg type="highlight">rasāla</seg> ikṣus tad bhedāḥ
puṇḍrakāntārakādayaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1194ab:<foreign>valvajā ulapo’thekṣuḥ syād <seg type="highlight">rasālo</seg> ’sipattrakaḥ |</foreign></note>
7285 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.116" n="116"><head>Synonyms of Ricegrass</head>
.
7290<!--% #edlc %-->
.<!--% koradūṣa, kreva, kodrava, karavila ṅa parya-parya %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% keraṇu, ṣa, kreva, krodrava, karavila, ṅa paryya-paryya. %-->
.<!--% #msjb %-->
7295<!--% keranuṣa, krova, krodrava, karavila, ṅa paryya-paryya. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% keranuṣa, krova, krodrava, karavīla, ṅa paryya-paryya, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.116.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">koradūṣa</lem><rdg wit="#msja">keraṇu, sa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">keranuṣa</rdg></app>, <app><lem type="conj">kodra</lem><rdg wit="#edlc
#msja">kreva</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">krova</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">kodrava</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">krodrava</rdg></app>, <app><lem
type="emn">karavīra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">karavila</rdg><rdg wit="#msjc">karavīla</rdg></app>,
ṅa parya-parya.
7300</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.16cd:<foreign>hareṇureṇukau cāsmin koradūṣas tu kodravaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1177cd:<foreign>pītā mādhavyathoddālaḥ kodravaḥ koradūṣakaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7305</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.117" n="117"><head>Synonyms of Ear Ornament</head>
.
.<!--% #edlc %-->
7310<!--% avataṅsa, tapak aji, sakanda, sakaryaṅśa, śukaṅvaṅ, śaya, ṅa sumpiṅ, 5. %-->
.<!--% #msja %-->
.<!--% vataṅśa, tapak aji, sakanda, sakaryyaṅśa, śukaṅvaṁ, śaya, ṅa sumpiṅ, 8. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% vataṅga, tapak ajī, tapaṅ gajī, śakhandha, śakaryyaṅga, śukaṅvaṅ, śaya, ṅa sumpīṅ.
%-->
7315<!--% #msjc %-->
.<!--% vataṅga tapak a,ji, tapaṅ gajī, śakaṇḍa, sakaryyaṅga, śukaṅvaṅ, śaya, ṅa sumpiṅ,
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.117.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>vataṅsa</lem><rdg
wit="#msja">vataṅśa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vataṅga</rdg></app>, <hi rend="check">tapak
aji</hi>, tapaṅ gaji, sakaṇḍa, <app><lem type="conj">śekhar<supplied reason="omitted">a,
ut</supplied>taṅsa</lem><rdg wit="#edlc #msja">sakaryaṅśa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śakaryaṅga</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">sakaryaṅga</rdg>--><note>Cf. AbhRM 554cd below.</note></app>, <hi rend="check">śukaṅvaṅ</hi>,
śaya, ṅa <label type="headword">sumpiṅ</label> <app><lem type="emn"><num value="9">9</num></lem><rdg
wit="#edlc"><num value="5">5</num></rdg><rdg wit="#msja"><num value="8">8</num></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
7320<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 3.3.228cd:<foreign>puṁsyuttaṁsāvataṁsau dvau karṇapūre ’pi śekhare ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 554ab:<foreign>āpīḍaḥ śekharottaṁsāvataṁsāḥ śirasi srajaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 654ab:<foreign>āpīḍaśekharottaṁsā ’vataṁsāḥ śirasaḥ sraji |</foreign></note>
. </app></listApp>
7325</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.118" n="118"><head>Various Types of Ornament
II</head>
.
.<!--% dr̥mintari, mayacari, cr̥min, pavajikan, ṅa pahyas, 5. %-->
7330<!--% #msjb %-->
.<!--% dr̥mmintarī, mayacarī, cr̥mīn, pavajikan, ṅa pahyaṣan, 6. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% dhr̥mintari, mayacira, cr̥min, pavaḥjikan, ṅa pahyaś, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.118.01" n="1">
7335drəmintari, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">māyācārī</lem><rdg wit="#msjc">mayacira</rdg></app>,
crəmin, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">pavajikan</lem><rdg wit="#msjc">pavahjikan</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">pahyas</label></lem><rdg
wit="#msjb" cause="morphological">pahyasan</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja"><num
value="5">5</num></lem><rdg wit="#msjb"><num value="6">6</num></rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.119" n="119"><head>Synonyms of Splendour</head>
7340
.<!--% jyaja, indracapha, indradhanu, ruk, snā, madhana, ṅa teja, 7. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% jyaja, indracāpa, indradhanu, ruk, snī, madhana, ṅa tejā, 7. %-->
.<!--% #msjc %-->
7345<!--% ujyatha, indracapa, indradhanu, ruksnə, madana, ṅa teja, 7, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.119.01" n="1">
.<app><lem type="emn">jvāla</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">jyaja</rdg><rdg wit="#msjc">ujyatha</rdg></app>,
indracāpa, indradhanu, ruk, <app><lem wit="#msjc">sənə̄</lem><rdg wit="#edlc #msja">sənā</rdg><rdg
wit="#msjb">sənī</rdg></app>, <app><lem type="emn">bhāsana</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">maḍana</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">madhana</rdg><rdg wit="#msjc">madana</rdg>--></app>,
ṅa <label type="headword">teja</label>, <num value="7">7</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7350 <note>AK 1.1.57ab:<foreign>vahner dvayor <seg type="highlight">jvāla</seg>kīlāvarcirhetiḥ
śikhā striyām |</foreign></note>
. <note>Vaij 1.2.29ab:<foreign>śikhā jihvārcirapumān kīlā jvālā ca nr̥striyoḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 65:<foreign>arciḥ kīlā <seg type="highlight">jvālā</seg> varcas tejas
tv iṣas tathā jyotiḥ | hetidyutidīptirucaḥ śikhāprabhāraśmayaḥ samānārthāḥ</foreign></note>
. <note>AbhCM 1102cd:<foreign>hetiḥ kīlā śikhā <seg type="highlight">jvālā</seg>rcirulakkā
mahaty api ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7355</div>
.
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.120" n="120"><head>Synonyms of Bullet
Wood</head>
.
7360<!--% priyaka, vsaḥ, bolaḥ, tañjuṁ. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% prīyaka, vsaḥ bola, ṅa tuñjuṅ. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% prīyaka, vṣuḥ, bola, ṅa ṭuñjuṅ, %-->
7365<p xml:id="candrakirana_21.120.01" n="1">
.priyaka, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vəsah</lem><rdg wit="#msjc">vəṣuh</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">bola</lem><rdg wit="#edlc #msja">bolah</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja">tañjuṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">tuñjuṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.56ab:<foreign>viṣvaksenā gandhaphalī kārambhā priyakaś ca sā |</foreign></note>
7370 <note>Vaij 3.2.15ab:<foreign>bolo golaś śaśaḥ piṇḍaḥ prāṇo gandharaso rasaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1063ab:<foreign>bolo gandharasaḥ prāṇaḥ piṇḍo goparasaḥ śaśaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1144ab:<foreign>śeluḥ śleṣmātakaḥ pītasālas tu priyako ’sanaḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7375
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.121" n="121"><head>Synonyms of Jasmine
I</head>
.
.<!--% aśana, malaṭi, malita, sumpaṁ, vataṁśa, tar̥ṁga, ṅa mnur, 7. %-->
.<!--% #msjb %-->
7380<!--% aṣana, malatī, malīka, sumpa, vakaṅśa, tar̥ṅga, ṅa mnur, 7. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% aṣaṇa, malati, malika, su[8+]ṅa, mar, 7. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.121.01" n="1">
.asana, mālatī, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">mālikā</lem><witDetail wit="#edlc"
type="silemn"/><rdg wit="#msja">malita</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">sumpaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">sumpa</rdg><rdg wit="#msjc">su<gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn"><supplied reason="omitted">a</supplied>vataṅsa</lem><rdg
wit="#msja">vataṅśa</rdg><rdg wit="#msjb">vakaṅśa</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tarəṅga</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">mənur</label></lem><rdg
wit="#msjc">mar</rdg></app>, <num value="7">7</num>.
7385</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.72cd:<foreign>sumanā mālatī jātiḥ saptalā navamālikā ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 199ab:<foreign>vr̥kṣotpalaḥ karṇikāraḥ pītasālo ’sanaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 205cd:<foreign>mālatī kathyate jātir māgadhī yūthikā tathā |</foreign></note>
7390 <note>AbhCM 1144ab:<foreign>śeluḥ śleṣmātakaḥ pītasālas tu priyako ’sanaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1147cd:<foreign>vāsantī cauḍrapuṣpaṁ tu japā jātis tu mālatī ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
7395<div type="section" xml:id="candrakirana_21.122" n="122"><head>Synonyms of Kumāra
II</head>
.
.<!--% kuñcita, yovaṇa, śarajanma, satmuka, cintamanī, vara⌈jita, śatgaṇa, saptareṇa,
śvahaputra, makreṇa, umatmaja, bharadhipha, mayvaravāhaṇa, śuraripu, narakaśuji, narakaśuraji,
ṅa saṅ kumara ika, 17. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kuccika, yovaṇa, śarajanma, sātmuka, cittamaṇī, varajita, satgaṇa, saptaroṇa,
śvahaputra, makreṇa, umatmaja, bharadīpa, mayuravāhaṇa, śurarīpu, narakaśujī, narakaśurajī,
ṅa saṅ kummara, i, 17. %-->
7400<!--% #msjc %-->
.<!--% kujacita, yovaṇa, śarajanma, satmuka, cintaṣaṇi, varajita, satgana, saptareni,
śvahaputra, makrena, umatma, ja, bharadipa, mayuravahana, suraripu, narakasuji, [ca.
18+] [32v] %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.122.01" n="1">
. <app><lem type="conj">k<supplied reason="omitted">ra</supplied>uñcā<supplied reason="omitted">rā</supplied>ti</lem><rdg
wit="#edlc">krauñcadāraṇa</rdg><rdg wit="#msja">kuñcita</rdg><rdg wit="#msjb">kuccika</rdg><rdg
wit="#msjc">kujacita</rdg></app>, yovana, śarajanmā, <app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaṇmukha</lem><rdg
wit="#msja #msjc">satmuka</rdg><rdg wit="#msjb">sātmuka</rdg></app>, <app><lem type="emn">śaktipāṇi</lem><rdg
wit="#edlc #msja">cintāmaṇī</rdg><rdg wit="#msjb">cittamaṇī</rdg><rdg wit="#msjc">cintaṣaṇi</rdg></app>,
<app><lem type="conj">tāra<supplied reason="omitted">ka</supplied>jita</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">varajita</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaḍānana</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śatgaṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">satgaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">satgana</rdg>--><note>LC
misreads <foreign>śatgaṇa</foreign> in <ptr target="#msja"/> as <foreign>śaṅgaṇṇa</foreign>.</note></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">saptarena</lem><rdg wit="#msjb">saptaroṇa</rdg><rdg wit="#msjc">saptareni</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">svāhāputra</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">śvahaputra</rdg></app>, <app><lem type="emn">ṣaḍrena</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">makreṇa</rdg></app>, umātmaja, <app rend="hide"><lem type="norm">varādhipa</lem><rdg
wit="#edlc">bharadhipa</rdg><rdg wit="#msja">bharadhipha</rdg><rdg wit="#msjb">bharadīpa</rdg><rdg
wit="#msjc">bharadipa</rdg></app>, mayūravāhana, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied
reason="omitted">a</supplied>suraripu</lem><rdg wit="#msja">śuraripu</rdg><rdg wit="#msjb">śurarīpu</rdg><rdg
wit="#msjc">suraripu<lacunaStart/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">tārakajit</lem><rdg
wit="#msja">narakaśuji</rdg><rdg wit="#msjb">narakaśujī</rdg></app>, <app><lem type="emn">tārakāsurajit</lem><rdg
wit="#edlc">tārkāsurajit</rdg><rdg wit="#msja">narakaśuraji</rdg><rdg wit="#msjb">narakaśurajī</rdg></app>,
ṅa saṅ kumāra <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>,
17.
.</p>
7405<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.1.39–40abcd: <foreign>kārtikeyo mahāsenaḥ śarajanmā ṣaḍānanaḥ | pārvatīnandanaḥ
skandaḥ senānīr agnibhūr guhaḥ || bāhuleyas <seg type="highlight">tārakaji</seg>dviśākhaḥ
śikhivāhanaḥ | ṣāṇmāturaḥ śaktidharaḥ kumāraḥ krauñcadāraṇaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 19–20: <foreign>gaurīputraḥ ṣaṇmukhaḥ <seg type="highlight">śaktipāṇiḥ</seg>,
<seg type="highlight">krauñcārātiḥ</seg> kārttikeyo viśākhaḥ | skandaḥ svāmī tārakāriḥ
kumāraḥ, senānīḥ syādagnibhūrbāhuleyaḥ || gāṅgeyo brahmacārī ca guho varhiṇavāhanaḥ
| mahāseno mahātejāḥ śarajanmā ca kathyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 208–209: <foreign>skandaḥ svāmī mahāsenaḥ senānīḥ śikhivāhanaḥ | ṣāṇmāturo
brahmacārī gaṅgomākr̥ttikāsutaḥ || dvādaśākṣo mahātejāḥ kumāraḥ ṣaṇmukho guhaḥ | viśākhaḥ
śaktibhr̥t krauñcatārakāriḥ śarāgnibhūḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
7410</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.123" n="123"><head>Synonyms of Calf</head>
.
.<!--% adan, aramaya, dikṣa, valadva, gokarṇna, bhajra, go, valivadha, ṅa vuruk, 9.
%-->
7415<!--% #msjb %-->
.<!--% adan, amaraya, dikṣa, valadra, gokarṇna,[33v] bhajra, goḥ, valīvaddha, ṅa vuruk,
9. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% [9+], amaraya, dikṣa, valadva, gokarṇna, bhajra, go, valivadva, ṅa vuruk, 9,
%-->
.<p xml:id="candrakirana_21.123.01" n="1">
7420<app><lem wit="#edlc" type="conj">a<supplied reason="omitted">na</supplied>ḍvān, saurabheya,
ukṣā</lem><rdg wit="#msja #msjb">adan, aramaya, dikṣa</rdg><rdg wit="#msjc"><lacunaEnd/>,
amaramaya, dikṣa</rdg></app>, <app><lem type="emn">vr̥ṣala</lem><rdg wit="#edlc">vr̥ṣa</rdg><rdg
wit="#msja #msjc">valadva</rdg><rdg wit="#msjb">valadra</rdg></app>, gokarṇa,<pb n="33v"
edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem wit="#edlc" type="emn">bhadra</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">bhajra</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">go</lem><rdg
wit="#msjb">goh</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">balīvarda</lem><rdg
wit="#msja">valivadha</rdg><rdg wit="#msjb">valīvaddha</rdg><rdg wit="#msjc">valivadva</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vuruk</label>, <num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.9.59cd–60ab:<foreign>ukṣā bhadro balīvarda r̥ṣabho vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ ||
anaḍvān saurabheyo gaur ukṣṇāṁ saṁhatir aukṣakam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 263: <foreign>ukṣān aḍvān valīvardaḥ kakudmān vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ | r̥ṣabhaḥ saurabheyo gaur vāḍaveyo ’tha śākvaraḥ ||</foreign></note>
7425 <note>AbhCM 1256cd–1257: <foreign>cakrīvāñśaṅkukarṇo ’tha r̥ṣabho vr̥ṣabho vr̥ṣaḥ || vāḍaveyaḥ saurabhaiyo bhadraḥ śakvaraśākvarau | ukṣān aḍvān kakudmān gaur balīvardaś ca śāṁkaraḥ |</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.124" n="124"><head>Synonyms of Ape</head>
7430
.<!--% mataṭa, varokaśa, ṅa raray alas, 3. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% makaṭa, varokaśa, ṅa raray alas. %-->
.<!--% #msjc %-->
7435<!--% makaṭa, varokaśa, ṅa rarey alas. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.124.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">markaṭa</lem><rdg wit="#msja">mataṭa</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">makaṭa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vanaukasa</lem><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">varokaśa</rdg></app>, ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">raray</lem><rdg wit="#msjc">rarey</rdg></app> alas</label>, <app><lem
wit="#edlc #msja"><num value="3">3</num></lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7440 <note>AK 2.5.3:<foreign>kapiplavaṅgaplavagaśākhāmr̥gavalīmukhāḥ | markaṭo vānaraḥ
kīśo vanaukā atha bhalluke ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 231: <foreign>balīmukho markaṭako vanaukāḥ, plavaṅgamaḥ syāt plavagaḥ
plavaṅgaḥ | hariḥ kapiḥ kīśa ime ca śabdāḥ, śākhāmr̥go vānara ity abhinnāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1291cd–1292: <foreign>araṇyaśvā markaṭas tu kapiḥ kīśaḥ plavaṁgamaḥ || plavaṁgaḥ plavagaḥ śākhāmr̥go harir balīmukhaḥ | vanaukā vānaro’ thāsau golāṅgūlo ’sitānanaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
7445
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.125" n="125"><head>Synonyms of Mist</head>
.
.<!--% dumaraṇa, yaniṣa, ambodhara, ambə:caha, dharadha, ambhadha, niradha, payodhara,
ṅa havun-avun, 9. %-->
.<!--% #msjb %-->
7450<!--% dumaraṇa, yaniṣa, ambodhara, ambəcaha, dharadha, ambadha, niradha, payodhara,
ṅa havun-avun, 9. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% ḍūmarana, yaniṣa, ambodara, ambicaha, caraca, ambadha, niradi, payodara, ṅa
havun-avun, 9. %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.125.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dhūmayoni</lem><rdg wit="#msja #msjb">dumaraṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">ḍūmarana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">taḍitvān</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">yaniṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">ambhodhara</lem><rdg
wit="#edlc">ambudhara</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">ambuvāha</lem><rdg
wit="#msja">ambə̄caha</rdg><rdg wit="#msjb">ambəcaha</rdg><rdg wit="#msjc">ambicaha</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">vārida</lem><rdg wit="#msja #msjb">dharadha</rdg><rdg
wit="#msjc">caraca</rdg><note>Should it be read as <foreign>dhārādhara</foreign>?</note></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ambhoda</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ambhadha</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">ambadha</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">nīrada</lem><rdg
wit="#msjc">niradi</rdg></app>, payodhara, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><label
type="headword">avun-avun</label></lem><rdg wit="#edlc">avupuvun</rdg></app>, <num
value="9">9</num>.
7455</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.3.6cd–7ab: <foreign>abhraṁ megho vārivāhaḥ stanayitnur balāhakaḥ || dhārādharo jaladharas taḍitvān vārido ’mbubhr̥t | ghanajīmūtamudirajalamugdhūmayonayaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 58: <foreign>abhramabdo ghano meghaḥ stanayitnuḥ payodharaḥ | dhārādharo
dhūmayonir jīmūtaś ca balāhakaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 164: <foreign>nabhrāṭ taḍitvān mudiro ghanāghano ’bhraṁ dhūmayonis tanayitnumeghāḥ | jīmūtaparjanyabalāhakā ghano dhārādharo vāhadamugdharā jalāt ||</foreign></note>
7460 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.126" n="126"><head>Various Types of Wind</head>
.
7465<!--% alivavar, seṇḍuṁ, avan vvai, alisyus, bhara[39v]t, prahara, aṅin, pavaṇa, samiraṇa,
māruta, bāyu, śadagati, ṅa haṅin iṅ rat ika, 12. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% alīvavar, seṇḍuṅ, avan vve, alīsyus, bharat, prahara, aṅin, pavaṇa, samiraṇa,
maruta, bhayu, śaddhagatī, ṅa haṅīn iṅ rat, i, 12. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% alivavar, śeṇḍuṅ, avan vver, alisvas, bharat, prahara, aṅin, pavaṇa, samiraṇa,
maruta, bhayu, śadvagati, ṅa haṅin iṅ rat, hika, 12. %-->
7470<p xml:id="candrakirana_21.126.01" n="1">
.alivavar, seṇḍuṅ, <app><lem wit="#msja #msjb">avan vvai</lem><rdg wit="#edlc">avaṅ
vai</rdg><rdg wit="#msjc">avan vver</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">alisyus</lem><rdg
wit="#msjc">alisvas</rdg></app>, bara<pb n="39v" edRef="#msja"/>t, prahāra, aṅin,
pavana, samīraṇa, māruta, <app rend="hide"><lem wit="#msja #msjb #msjc">bāyu</lem><rdg
wit="#edlc">vāyu</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sadāgati</lem><rdg
wit="#msjc">śadvagati</rdg></app>, ṅa aṅin iṅ rat <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">ika</lem><rdg wit="#msjb">i</rdg></app>, 12.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.1.61cd–63ab: <foreign>śvasanaḥ sparśano vāyurmātariśvā sadāgatiḥ || pr̥ṣadaśvo
gandhavaho gandhavāhānilāśugāḥ | samīramārutamarujjagatprāṇasamīraṇāḥ || nabhasvadvātapavanapavamānaprabhañjanāḥ
|</foreign></note>
7475 <note>AbhRM 75–76: <foreign>pavanaḥ śvasano vāyur marud anilo māruto jagatprāṇaḥ
| pr̥ṣadaśvaḥ pavamānaḥ prabhañjanaḥ sparśano vātaḥ || nabhasvān mātariśvā ca samīraśca
samīraṇaḥ | sadāgatir gandhavaho hariḥ prokto mahābalaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1106–1107: <foreign>vāyuḥ samīrasamirau pavanāśugau nabhaḥśvāso nabhasvadanilaśvasanāḥ samīraṇaḥ | vāto ’hikāntapavamānamarutprakampanāḥ kampāṅkanityagatigandhavahaprabhañjanāḥ || mātariśvā jagatprāṇaḥ pr̥ṣadaśvo mahābalaḥ | mārutaḥ sparśano daityadevo jhañjhā sa vr̥ṣṭiyuk ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
7480<div type="section" xml:id="candrakirana_21.127" n="127"><head>Synonyms of Garuḍa</head>
.
.<!--% svaparṇna, dartya venateya, meghaśvara, kagādhipa, kr̥ṣṇapakṣi, garuḍa, ṅa sa
vināthatmaja ika, 8. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% svaparṇna, dartya, venateya, meghaśvara, gkaddhīpa, kr̥ṣṇapakṣī, garuḍa, ṅa
saṅ vinathātmaja, i, 8. %-->
7485<!--% #msjc %-->
.<!--% svaparṇna, dartya, venateya, meghraśvara, kagaddhipa, kr̥ṣṇaḥpakṣi, garuḍī,
ṅa saṅ vinathatmaja i, 8, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.127.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">suparṇa, tārkṣya</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">svaparṇa,
dartya</rdg><note>The reading <foreign>dartya</foreign> is unacceptable and must be
corrupt for <foreign>tārkṣya</foreign>, as the latter word is found in all relevant
<foreign>kośa</foreign> lists.</note></app>, vainateya, <app><lem type="emn">khageśvara</lem><!--<rdg
wit="#edlc">meghasvara</rdg>--><rdg wit="#edlc #msja #msjb">meghaśvara</rdg><rdg wit="#msjc">meghraśvara</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">khagādhipa</lem><rdg wit="#msjb">gkaddhīpa</rdg><!--
<note>The <ptr target="#msjb"/> reading can be explained if we understand that the
<foreign>ka</foreign> was inserted below the line in order to be read before ga.</note>--></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">kr̥ṣṇapakṣī</lem><rdg wit="#msjc">kr̥ṣṇaḥpakṣi</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">garuḍa</lem><rdg wit="#msjc">garuḍī</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">saṅ vinatātmaja</label> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja">ika</lem><rdg wit="#msjb #msjc">i</rdg></app>, <num value="8">8</num>.
.</p>
7490<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.29: <foreign>garutmān garuḍas tārkṣyo vainateyaḥ <seg type="highlight">khageśvaraḥ</seg>
| nāgāntako viṣṇurathaḥ suparṇaḥ pannagāśanaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 50: <foreign>vihaṅgarājo garuḍo garutmān <seg type="highlight">tārkṣyaḥ</seg>
suparṇītanayaḥ suparṇaḥ | syād vainateyaḥ pavanāśanāśaḥ surendrajit kaśyapanandanaś
ca ||</foreign></note>
. <note>NM 129: <foreign>suparṇo garuḍas tārkṣyo garutmān śakunīśvaraḥ | indrajin
mantrapūtātmā vainateyo viṣakṣayaḥ ||</foreign></note>
7495 <note>ŚĀN 97: <foreign><seg type="highlight">tārkṣyaḥ</seg> suparṇo garuḍo vainateyo ’ruṇānujaḥ | garutmān pakṣirājaś ca sarpāriḥ kaśyapātmajaḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
7500<div type="section" xml:id="candrakirana_21.128" n="128"><head>Synonyms of Peacock
II</head>
.
.<!--% keki, kilapa, vahi, śiki, mrak. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% ketī, dhiphala, vahī, śikhi, ṅa mrak. %-->
7505<!--% #msjc %-->
.<!--% vakekī, dipala, vahī, śiki, ṅa mrak, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.128.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kekī</lem><rdg wit="#msjb">ketī</rdg><rdg wit="#msjc">vakekī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">kalāpī</lem><rdg wit="#msja">kilapa</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">dhiphala</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc">dipala</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">barhī</lem><rdg wit="#msja">vahi</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vahī</rdg><note><ref
target="#candrakirana_21.61.01">The word <foreign>kalāpī</foreign> and <foreign>barhī</foreign>
are better preserved in the mss. there</ref>.</note></app>, śikhī, ṅa mərak.
.</p>
7510<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.30–31: <foreign>mayūro barhiṇo barhī nīlakaṇṭho bhujaṅgabhuk | śikhāvalaḥ
śikhī kekī meghanādānulāsy api || kekā vāṇī mayūrasya samau candrakamecakau | śikhā
cūḍā <seg type="highlight">śikhaṇḍas</seg> tu picchabarhe napuṁsake ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 241: <foreign>kekī śikhī śikhaṇḍī pracalākī varhiṇaḥ kalāpī ca | sarpāśano
mayūraḥ śikhāvalaḥ śyāmakaṇṭhaś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1319–1320ab: <foreign>peśīkośo ’ṇḍe kulāyo nīḍe kekī tu sarpabhuk | mayūrabarhiṇau nīlakaṇṭho meghasuhr̥cchikhī || śuklāpāṅgo ’sya vākkekā picchaṁ barhaṁ śikhaṇḍakaḥ |</foreign></note>
. <note>KDK p. 329.106cd: <foreign>śikhaṇḍī ca <seg type="highlight">śikhaṇḍo</seg>
nā netraṁ ṣaṇ candrikā striyām ||</foreign></note>
7515 </app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.129" n="129"><head>Synonyms of Wood Fowl
II</head>
.
7520<!--% kamranuda, kakurddha, varaṇayaga, ṅa ayam alas. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% kamranuddha, kakuddha, varaṇayuga, ṅa hayam alas. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% kamranuddha, kakurddha, varaṇayuga, ṅa satalas, %-->
7525<p xml:id="candrakirana_21.129.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">tāmracūḍa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kamranuda</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">kamranuddha</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kukkuṭa</lem><rdg
wit="#msja #msjc">kakurddha</rdg><rdg wit="#msjb">kakuddha</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">caraṇāyudha</lem><rdg wit="#msja">varaṇayaga</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">varaṇayuga</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ayam alas</lem><rdg
wit="#msjc">satalas</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.17cd:<foreign>kr̥kavākus <seg type="highlight">tāmracūḍaḥ kukkuṭaś
caraṇāyudhaḥ</seg> ||</foreign></note>
7530 <note>AbhRM 247ab: <foreign>kr̥kavākus <seg type="highlight">tāmracūḍaḥ kukkuṭaś
caraṇāyudhaḥ</seg> |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1324cd–1325ab: <foreign>divāndho ’tha niśāvedī <seg type="highlight">kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ</seg> || kr̥kavākus <seg type="highlight">tāmracūḍo</seg> vivr̥tākṣaḥ śikhaṇḍikaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
7535<div type="section" xml:id="candrakirana_21.130" n="130"><head>Synonyms of Cuckoo</head>
.
.<!--% baṅ matha, pita, paśara, paparapuṣa, pabharatan, ṅa kuvvaṁ-kuvvaṁ, 6. %-->
.<!--% #msjb %-->
.<!--% baṅ matha, pita, paśara, pāparapuṣa, pabharatha, ṅa kuvvaṅ-kuvvaṅ. %-->
7540<!--% #msjc %-->
.<!--% baṅ mata, pitha, pasara, paparapusa, pabharata, ṅa kuvvaṅ-kuvvaṅ, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.130.01" n="1">
.baṅ mata, <app><lem wit="#edlc" type="emn">pika</lem><rdg wit="#msja #msjb">pita</rdg><rdg
wit="#msjc">pitha</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">paratāh</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">paśara</rdg><rdg wit="#msjc">pasara</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">parapuṣṭa</lem><rdg wit="#msja">paparapuṣa</rdg><rdg wit="#msjb">pāparapuṣa</rdg><rdg
wit="#msjc">paparapusa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">parabhr̥ta</lem><rdg
wit="#msja">pabharatan</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">pabharatha</rdg><!--<rdg wit="#msjc">pabharata</rdg>--></app>,
ṅa kuvvaṅ-kuvvaṅ.
.</p>
7545<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.19cd–20ab:<foreign>vanapriyaḥ <seg type="highlight">parabhr̥taḥ</seg>
kokilaḥ <seg type="highlight">pika</seg> ity api || kāke tu karaṭāriṣṭabalipuṣṭasakr̥tprajāḥ
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 243ab: <foreign>anyabhr̥taḥ <seg type="highlight">parapuṣṭaḥ</seg> kalakaṇṭhaḥ
kokilaḥ <seg type="highlight">pikaḥ</seg> proktaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1321: <foreign>vanapriyaḥ <seg type="highlight">parabhr̥tas</seg> tāmrākṣaḥ kokilaḥ <seg type="highlight">pikaḥ</seg> | kalakaṇṭhaḥ kākapuṣṭaḥ kāko ’riṣṭaḥ sakr̥tprajaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
7550</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.131" n="131"><head>Synonyms of Crow II</head>
.
.<!--% valanut, śaraṭa, balipaspa, vayakṣā, nilapakṣi, ṅa gagak, 6. %-->
7555<!--% #msjb %-->
.<!--% valanuk, śaraṭa, balīpaspa vayakhṣa, nilapakṣī, ṅa gagak, 6. %-->
.<!--% #msjc %-->
.<!--% valanuk, śaraṭa, balipaspa. vayakṣa, nilapakṣi, ṅa gagak, %-->
.<p xml:id="candrakirana_21.131.01" n="1">
7560<app><lem wit="#edlc" type="emn">balibhuk</lem><rdg wit="#msja">valanut</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">valanuk</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">karaṭa</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">śaraṭa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">balipuṣṭa</lem><rdg
wit="#msja #msjc">balipaspa</rdg><rdg wit="#msjb">balīpaspa</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">vāyasa</lem><rdg wit="#msja">vayakṣā</rdg><!--<rdg wit="#msjb">vayakhṣa</rdg>--><rdg
wit="#msjb #msjc">vayakṣa</rdg></app>, nīlapakṣī, ṅa <label type="headword">gagak</label>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><num value="6">6</num></lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.20: <foreign>kāke tu <seg type="highlight">karaṭā</seg>riṣṭa<seg type="highlight">balipuṣṭa</seg>sakr̥tprajāḥ
| dhvāṅkṣātmaghoṣaparabhr̥d<seg type="highlight">balibhugvāyasā</seg> api ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 245: <foreign>ariṣṭaḥ <seg type="highlight">karaṭaḥ</seg> kāko <seg
type="highlight">balipuṣṭaḥ</seg> sakr̥tprajaḥ | ekadr̥g <seg type="highlight">balibhuk</seg>
dhvāṅkṣaś cirañjīvī ca <seg type="highlight">vāyasaḥ</seg> ||</foreign></note>
7565 <note>AbhCM 1322: <foreign>ātmaghoṣaś cirajīvī ghūkāriḥ <seg type="highlight">karaṭo</seg> dvikaḥ | ekadr̥g <seg type="highlight">balibhug</seg> dhvāṅkṣo maukulir <seg type="highlight">vāyaso</seg> ’nyabhr̥t ||</foreign></note>
. <note>AṬS IV.145: <foreign>’dhvāṅkṣau ca (kākavāsanā? bakavāyasau)’ ity amaramālā ||</foreign></note>
. <note>APV III.535: <foreign>’dhvāṅkṣau tu bakavāyasau’ ity amaramālāyām ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.
7570</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_21.132" n="132"><head>Synonyms of Upper Garment</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_21.132.01" n="1">
7575<app><lem type="emn">takuraṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">tranura</rdg><rdg wit="#msjb">tanura</rdg><rdg
wit="#msjc">ṭa, vranura</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">prāvāra</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">pracara</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">uttarāsaṅga</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">utaraśaṅka</rdg></app>, ṅa dodot paṅadva.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.117cd: <foreign>dvau <seg type="highlight">prāvārottarāsaṅgau</seg> samau
br̥hatikā tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 410ab: <foreign>vaikakṣam <seg type="highlight">uttarāsaṅgaḥ</seg> proktā
vr̥hatikā tathā |</foreign></note>
7580<note>AbhCM 672ab: <foreign>vaikakṣe <seg type="highlight">prāvārottarāsaṅgau</seg>
br̥hatikāpi ca |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
7585</div>
.
.<div n="19" type="chapter" xml:id="candrakirana_22"><head>Words Grouped by Association
of Sound and Meaning</head>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.01" n="1">
7590<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">bhedaniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhedani</rdg></app>
chandanya, <app><lem type="emn">vruha</lem><rdg wit="#edlc #msja">voha</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">doha</rdg><!--<note>The decision to take this passage as the end of this chapter
requires ignoring the explicit punctuation of the mss., which appears only before
<foreign>bhedaniṅ</foreign>. Moreover, if we follow the manuscript evidence, this
passage clearly belongs to the beginning of the following chapter.</note>--></app>
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.02" n="2">
.parameṣṭhī, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vidhi</lem><rdg wit="#msjb">vadhī</rdg></app>,
bhaṭāra, parameśvara, vidhi.
7595</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.03" n="3">
.ca <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hika</rdg></app>
ləmbu, <app><lem wit="#msjb #msjc">raṇu</lem><rdg wit="#edlc">rāhu</rdg><rdg wit="#msja">rahu</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hikatah</rdg></app> <app
rend="hide"><lem type="emn">talagālvā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">talaga
lvā</rdg></app>, reṇu ikaṅ pasir, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">raṇāṅga</lem><rdg
wit="#edlc">raṇāṅgana</rdg></app> ikaṅ papraṅan.
.</p>
7600
.<p xml:id="candrakirana_22.1.04" n="4">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">prāṇa</lem><rdg wit="#msjc" cause="additive">maṅkana
hika praṇa, praṇa</rdg></app> ikaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">huripiṅ</lem><rdg
wit="#msjc">huripniṅ</rdg></app> vvaṅ, prā<pb n="33r" edRef="#msjc"/>ṇi huripiṅ sattva,
praṇīti ikaṅ vidu, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">praṇata</lem><rdg wit="#edlc">praṇidhā</rdg></app>
ikaṅ anambah, <app><lem wit="#msjb #msjc">praṇidhānaṅ</lem><rdg wit="#edlc" type="norm">praṇidhāna</rdg><rdg
wit="#msja">prāṇidhana</rdg></app> ujar-ujar, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">pranita</lem><rdg
wit="#edlc">paṇita</rdg></app> ikaṅ botoh nita, paṇita ikaṅ <app><lem type="emn">pasaṅ-pasaṅan,
kaṅ nita ikaṅ</lem><note type="altLem">pasaṅ-pasaṅan ... ikaṅ</note><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">pasaṅ-pasaṅan, taṅ nita ikaṅ</rdg><rdg wit="#msjb" cause="eye-skip"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">pasaṅ-paśaṅan, ta nitha hika</rdg></app>
pasaṅ, pasaṅ ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">rvabiṅ</lem><rdg wit="#msjc">bvabhiṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">ryak</lem><rdg wit="#msjb">yyrak</rdg><rdg wit="#msjc">yyak</rdg></app>,
papa<pb n="34r" edRef="#msjb"/>saṅan vəlah bañcaṅ, pasaṅan pikuliṅ vuruk.<pb n="40r"
edRef="#msja" break="no"/>
.</p>
.
7605<p xml:id="candrakirana_22.1.05" n="5">
.<app><lem wit="#msjb #msjc">nāga</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
nāginī yan ulā, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">nāgaṇa</lem><rdg wit="#edlc" type="conj">naga</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">nagaṇa</rdg>--></app> ikaṅ gunuṅ, <app><lem wit="#msja #msjb">nāgata
ikaṅ avdi</lem><rdg wit="#edlc">nagādha hikaṅ abdhi</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">nagara</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">nara</rdg></app>
ikaṅ kaḍatvan, nagarī vvaṅ <app rend="hide"><lem wit="#msjb">iṅ</lem><rdg wit="#edlc
#msjc">i</rdg><rdg wit="#msja">hi</rdg></app> jro purī, <app rend="hide"><lem wit="#msja
#msjb #msjc">nagare</lem><rdg wit="#edlc">nagarai</rdg></app> pavvaṅan, <app><lem
wit="#edlc #msja">nāgarika</lem><rdg wit="#msjb">nagarīkaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">nagarikaṅ</rdg></app>
<app><lem type="emn">parināma</lem><rdg wit="#edlc #msja">paranāma</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">paranama</rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.06" n="6">
7610<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">pariñcinikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">pariñcinika</rdg></app>
śabda.
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">dhyāna</lem><rdg wit="#msjc">dhyahna</rdg></app>
ikaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">samādhi</lem><rdg wit="#msjc">samahdhī</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">udyānaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja">udyāna</rdg><rdg wit="#msjc">udyahna</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">taman</lem><rdg wit="#msjc" cause="dittography">tataman</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">udyan i</lem><rdg wit="#msjc">udyahni</rdg></app>
paṅudyan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">həmas</lem><rdg wit="#msjb">səmas</rdg></app>,
samīraṇa ikaṅ haṅin, samir ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">kajaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">kaja</rdg></app> soṅsoṅ, upih <app><lem type="conj">tāmbūl<supplied reason="omitted">a</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">kasul</rdg><rdg wit="#msja">kaśul</rdg><rdg wit="#msjb">kaṅśul</rdg><rdg
wit="#msjc">kaṅpul</rdg></app>, kajaṅ mərak, vaḍah <app><lem wit="#msjb #msjc">sərəh</lem><rdg
wit="#edlc #msja">səpah</rdg></app>.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.07" n="7">
7615<app><lem wit="#msjb #msjc">danta</lem><rdg wit="#edlc">dantə</rdg><rdg wit="#msja">dantī</rdg></app>
ikaṅ untu, <app><lem wit="#edlc #msja">danti</lem><rdg wit="#msjb #msjc">danta</rdg></app>
ikaṅ gajah, danta <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> gaḍiṅnya, dhana pirak <app><lem wit="#msjb #msjc">mas
drəvya</lem><rdg wit="#edlc">madravya</rdg><rdg wit="#msja">madrəvya</rdg></app>,
dhanadāna ikaṅ veveh, <app><lem wit="#msjb #msjc">dalidra</lem><rdg wit="#edlc #msja">daladra</rdg></app>
ṅaran saṅ viku, daridra ikaṅ kāsyasih, dhari <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅaranikaṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ṅaranika</rdg></app> viji, <app><lem type="emn">dārvī</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dāru</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjc">kulit</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja #msjb">kulik</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">jati</lem><rdg wit="#msjc">jani</rdg></app> ikaṅ kayu, <app><lem type="emn">tarulatā</lem><rdg
wit="#edlc">dārulatā</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">dharulaṭa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">dharulaṭa</rdg>--></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hika</rdg></app>
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">kayu</lem><rdg wit="#edlc">ayu</rdg></app>, devadāru
<app><lem type="emn">kaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">taṅ</rdg></app> candana,
taru ikaṅ kayu, <app><lem wit="#msjb #msjc">pādapa</lem><rdg wit="#edlc #msja">pāda
pva</rdg></app> vvitnya, paṅ mvaṅ <app><lem wit="#edlc #msja">vvad</lem><rdg wit="#msjb">vmad</rdg><rdg
wit="#msjc">tvad</rdg></app>, pāda <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">paronya</lem><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">panya</rdg></app> mavulaṅ, <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">pādadvaya</lem><rdg wit="#msjb">padhādyaya</rdg></app> ikaṅ suku, pada
svarga, <app><lem wit="#edlc #msja">pāda suku</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
pāda <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">hīṅaniṅ</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">hiṅ</rdg></app>
śāstra, akṣara, āsāra makāya, śara vuluh, śara panah, <app><lem wit="#msjb">śaraṇaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msjc">śaraṇa</rdg><rdg wit="#msja">śaraṇā</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">pinakahavan</lem><rdg wit="#msjc">pinaṅkahavan</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">sarasī</lem><rdg wit="#msjb #msjc">śarāgi</rdg></app>
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hika</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">talaga</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">tayaga</rdg></app>, sarasija ikaṅ tuñjuṅ, <app><lem wit="#edlc #msjc">śirasija</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">śaraśija</rdg><rdg wit="#msjb">śarāśija</rdg></app>
i<pb n="33v" edRef="#msjc"/>kaṅ gluṅ, surāpsara vidyādhara, <app><lem wit="#msjb">surāpsarī</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="subtractive">apsarī</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">apsari</rdg></app>
vidyādharī, sura ikaṅ devatā, śūra vani <app><lem wit="#edlc #msja">riṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc" cause="lexical">hikaṅ</rdg></app> samara,<pb n="40v" edRef="#msja"
break="no"/> asura daitya <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">rākṣasa</lem><rdg wit="#msjc">rakṣaksa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">surā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">aśura</rdg></app>
ikaṅ sayub, <app><lem wit="#msja">suraṅ deva</lem><rdg wit="#edlc">śurardeva</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śura deva</rdg></app>, surānu <app><lem type="emn">kaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">taṅ</rdg><rdg wit="#msjc">ta</rdg></app> sayub <app><lem wit="#msjb">hano</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="additive">hano, śanukaka sayub hano</rdg><rdg wit="#msjc">anomah</rdg></app>,
<app><lem wit="emn">nalikira</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">nālikera</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">nahikira</rdg><rdg wit="#msjb">nahikīra</rdg></app> <app><lem type="emn">kaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">taṅ</rdg><rdg wit="#msjc">ta</rdg></app>
varagaṅ, layaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg><!--<rdg wit="#msjc">haraniṅ</rdg>--></app> sayub ta<pb n="34v"
edRef="#msjb"/>l.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.08" n="8">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">kañca</lem><rdg wit="#msjb">kañca<locus type="displacement"
from="34v2-34v3" to="34v1"/></rdg><note type="altLem">kañca ṅaraniṅ caruban ... vak
təlu ṅaraniṅ tuṅgal</note></app> ṅaraniṅ caruban, acarub <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">avantah</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ntah</rdg></app>,
akərəp ṅaraniṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">atətəl</lem><rdg wit="#msjb">atītīl</rdg></app>,
<app><lem type="emn">prəp iṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">prəpaṅ</rdg><rdg wit="#msjb">prapaṅ</rdg></app>
muṣṭi, kr̥paṅ <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">vuluh</lem><rdg wit="#edlc #msja">vulu</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">droṇaṅ</lem><rdg wit="#msjb">droṇi</rdg></app> vakul,
dropa turū krəp <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">iṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">i</rdg></app>
rasa, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">rasa ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjc">rasa
ṅṅarani</rdg></app> liḍah.
7620</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_22.1.09" n="9">
.<app><lem wit="#edlc #msja">aṇḍah ṅaraniṅ itik, aṇḍa ṅaraniṅ antiga</lem><rdg wit="#msjb
#msjc" cause="transposition">aṇḍa ṅaraniṅ antiga, aṇḍah ṅaraniṅ itik</rdg></app>,
aṇḍa bañak, <app><lem rend="check" wit="#msjb #msjc">aṇḍaśara</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="subtractive">aṇḍa</rdg></app> ṅaraniṅ śige, antiga ṅaraniṅ antəlu, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">si</supplied>vak təlu</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">vatəlu</rdg><rdg wit="#msjb">vak təlu</rdg></app> ṅaraniṅ tuṅgal.
.</p>
7625
.<p xml:id="candrakirana_22.1.10" n="10">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">pariñciniṅ</lem><rdg wit="#msjb">pariñcī rīṅ</rdg></app>
paribhāṣa, bhāṣa kiduṅ <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">ndatan</lem><rdg wit="#edlc
#msja">datan</rdg></app> gīta, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">gīta</lem><rdg wit="#msjc">śita</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">rasanya</lem><rdg wit="#msjb">rinaṣanya</rdg><rdg wit="#msjc">rinaṣanyah</rdg></app>
rinasan, rasa ṅaranya ya nihan, madhura ṅaranya manis, <app><lem wit="#msjb #msjc">svādu</lem><rdg
wit="#edlc #msja">svādva</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">śvadu</rdg>--><!--<rdg wit="#msjc">śvadhu</rdg>--></app>
ṅaranya avuduk, lavaṇa ṅaranya asin, tikta ṅaranya <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja">apahit</lem><rdg wit="#msjb #msjc">pahīt</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">kaṭuka</lem><rdg wit="#msjc">kahṭuka</rdg></app> ṅaranya <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">pəḍəs</lem><rdg wit="#msjc">apəḍəs</rdg></app>,
amla ṅaranya asəm, kaṣāya ṅaranya səpət, yeka saptarasa ṅaranya.
.</p>
.
7630
.<p xml:id="candrakirana_22.1.11" n="11">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">saṅaskr̥tanikaṅ</lem><rdg wit="#msjb">saṅaskratanikaṅ</rdg></app>
śabda, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">duduṅ</lem><rdg wit="#msjc">dudu</rdg></app>
kayu, mvaṅ kayu-kayu, kayu ikaṅ banaspati, groḍa ikaṅ variṅin, duduṅ variṅin, lavan
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vadira</lem><rdg wit="#msjb">mandira</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">vadira</lem><rdg wit="#edlc">vāṇḍira</rdg><rdg
wit="#msja">vandhirā</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb">baṅ</lem><rdg wit="#edlc">mabaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="morphological">sabaṅ</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">vvahnya</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">vvanya</rdg></app>, variṅin vvahnya hirəṅ,
śamī ṅaranikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">raṅrə̄</lem><rdg wit="#msjc">raṅrəṅ</rdg></app>,<pb
n="41r" edRef="#msja" break="no"/> śālmali ṅaraniṅ <app><lem wit="#edlc #msja">aləsəs</lem><rdg
wit="#msjb">ləpəs</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">ləsəs</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">vi<pb n="34r" edRef="#msjc"/>noṅ</lem><rdg wit="#msjc">vino</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">kiṅśuka</lem><rdg wit="#msjb">kiruka</rdg><rdg wit="#msjc"
cause="additive">kunu, kaṅśuka</rdg></app>, naṅka <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">kukap</lem><rdg
wit="#edlc">kakup</rdg></app>, tali ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">tal</lem><rdg
wit="#msjb">tala</rdg></app>, gulma hano, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">tiśaruh
kasine</lem><rdg wit="#msjc">kiśaruh kasino</rdg></app>, tampaṅ ḍaḍap, ñampu <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc">vuru</lem><rdg wit="#msjb" cause="dittography">vuvuru</rdg></app>,
prabedhaniṅ kayu ika.
.</p>
.
7635
.<p xml:id="candrakirana_22.1.12" n="12">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">duduṅ</lem><rdg wit="#msjc">dudu</rdg></app> latā
lavan odvad, banaspati, <app><lem wit="#edlc #msja">valū</lem><rdg wit="#msjb #msjc">vaṅlu</rdg></app>
taṅkil <app><lem wit="#edlc #msja">karameyan</lem><rdg wit="#msjb #msjc">kurameyan</rdg></app>,
latā <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">siṅ</lem><rdg wit="#msjb">saṅ</rdg></app> umilət
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">lumuṅ</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">maṅluṅ</rdg></app>,
<app><lem type="emn">tvaksāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tvat sarah</rdg></app>
odvad <app><lem wit="#edlc #msja">rumakət</lem><rdg wit="#msjb #msjc">rumapət</rdg></app>,
marica, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">cabya</lem><rdg wit="#msjc">cabyah</rdg></app>,<pb
n="35r" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem type="emn">dudu</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">dədə</rdg><rdg wit="#msjc">dədəl</rdg></app> busuṅ, pakis <app><lem type="emn">viry
ādinya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">viriṅyadinya</rdg><rdg wit="#msjb">virīyadinya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">gal buṅ</lem><rdg wit="#msjc">gal ba</rdg></app>
ika <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">priṅ</lem><rdg wit="#msjb">piṅ</rdg></app> pətuṅ
hampyal, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">gəsiṅ</lem><rdg wit="#msjb">gəsəṅ</rdg></app>
<app><lem type="emn">hori ādinya</lem><rdg wit="#msja">hori yadinya</rdg><rdg wit="#edlc">ahori
yadinya<span type="omissionStart"/></rdg><rdg wit="#msjb">horvī yadinya</rdg><rdg
wit="#msjc">horvi yadinya</rdg></app>, ikaṅ gəbaṅ yaya <app><lem wit="#msja #msjc">gulma,
bujur</lem><rdg wit="#msjb">galma, bujar</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb">vijilnya</lem><rdg
wit="#msjb">vḍijilnya</rdg></app> sayub, brəm <app><lem wit="#msja #msjb">ṅaraniṅ
tvak tape, brəm</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem
wit="#msja">ṅaraniṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">ikaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">ika</rdg>--></app> vvahiṅ tal yan <app rend="hide"><lem wit="#msjb #msjc">atasak</lem><rdg
wit="#msja">tasak</rdg></app>, nahan pariñcinikaṅ <app><lem wit="#msjb #msjc">madyanikaṅ
tvak</lem><rdg wit="#msja">madya tatvak</rdg></app>, madhya təṅah, <app><lem wit="#msjb
#msjc">śata satus</lem><rdg wit="#edlc"><span type="omissionEnd"/>satus</rdg><rdg
wit="#msja">satus</rdg></app>, sata hayam, sata vana hayam alas, hayam <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc">haya</lem><rdg wit="#msjb">sayam</rdg></app> dudu rūpa, rūpa ikaṅ hala
hayu, <app><lem wit="#msjb #msjc">rinūpaka vinimba</lem><rdg wit="#edlc">nīrūpa kakavin
imbha</rdg><rdg wit="#msja">nirūpaka vinimba</rdg></app>, haṅśa bañak, aṅśa bhuktyan.
.</p>
.
7640
.<p xml:id="candrakirana_22.1.13" n="13">
.duduṅ vani-vani, vani ikaṅ tan avədi, vani-vani <hi rend="check">caḍag-caḍag</hi>,
<app><lem type="emn">pasaṅ makāma</lem><rdg wit="#edlc #msja">masamakma</rdg><rdg
wit="#msjb">paśamakāma</rdg><rdg wit="#msjc">paśamakama</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja">carub</lem><rdg wit="#msjb #msjc">caru</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc">yan</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <hi rend="check">paśama</hi>
<app><lem wit="#edlc #msja">maliṅ</lem><rdg wit="#msjb">malī</rdg><rdg wit="#msjc">mali</rdg></app>
mavalokana, bhūmidhārī ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vəlut</lem><rdg wit="#msjb">vəluta</rdg></app>,
bhūmidhārī layur <app><lem wit="#edlc #msja">lajar</lem><rdg wit="#msjb #msjc">layaran</rdg></app>,
<app><lem type="emn">bijañjan</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vivañjan</rdg></app>,
kapiṭiṅ, tirəm, təbalan, bukur, <app><lem wit="#msja #msjc">rəmis</lem><rdg wit="#edlc">rəmas</rdg><rdg
wit="#msjb">rəməs</rdg></app>, yaya bhūmidhārī, apan asabhā <app><lem wit="#edlc #msja
#msjc">latək</lem><rdg wit="#msjb">latīk</rdg></app>, agra <app><lem wit="#msjc">pucak<pb
n="41v" edRef="#msja"/>iṅ gunuṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="subtractive">pucak</rdg></app>,
agra <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">rəbva-rəbvan, agra</lem><rdg wit="#msjc">prabubva-prabvan,
agu</rdg></app> <app><lem wit="#msjc">masthāvara</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">mastaka</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">mastarava</rdg></app>, argha <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjc">sarvabhāṇḍa</lem><rdg wit="#msjb">sarvabhaddha</rdg></app>, pārgha ikaṅ dol,
para <app><lem wit="#msjc">hikaṅ</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msja #msjb">hika</rdg></app> vulvan, makara ikaṅ huraṅ, makara ikaṅ pañcuran.
.</p>
.
7645
.<p xml:id="candrakirana_22.1.14" n="14">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">caviri</lem><rdg wit="#msjc" cause="eye-skip"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><!--<rdg
wit="#msjb">hika</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">pepeni</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
caviri<pb n="34v" edRef="#msjc" break="no"/> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja
#msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hika</rdg></app> polah, caviri ikaṅ <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc">kokiran</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">ukiran</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">uraṅ ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc" cause="eye-skip"><gap
reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">vvaṅ</lem><rdg wit="#msjb">vva</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, uraṅ pinaṅan, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">urvī</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">uvi</rdg></app> <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">hika</rdg></app> ləmah, uvi ikaṅ
pinaṅan, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">adəg ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">adəṇikaṁṅ</rdg></app>
aṇḍiri, <app><lem wit="#edlc #msja">adəg</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aṅadəg</rdg></app>
<app><lem type="emn">kaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">taṅ</rdg></app> aṅadəg,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">suruṅ, susura</lem><rdg wit="#msjc">guru, śuśuru</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjc">vahlihaṅga</lem><rdg wit="#msjb">vahlīhaga</rdg></app>
sati<pb n="35v" edRef="#msjb"/>nya, vahla ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msjc">kuruvuṅan</lem><witDetail
wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">turuvuṅan</rdg><rdg wit="#msjb">turuguṅan</rdg></app>.
.</p>
.
7650
.<p xml:id="candrakirana_22.1.15" n="15">
.mudra igəlniṅ devatā, mudra ikaṅ panumbuk, mudra kucupniṅ <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">sambah</lem><rdg wit="#msjb">sīmbah</rdg></app>, rodra <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">moha</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>ha</rdg></app>,
rodra <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vani</lem><rdg wit="#msjc">paṇi</rdg></app>,
svarga pada, <app><lem type="emn">svarṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">svarga</rdg><rdg
wit="#msjc">sarga</rdg></app> tahil, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">śr̥ṅgāraṅ</lem><rdg
wit="#msjc" cause="additive">prabedyanya śr̥ṅgara</rdg></app> karasikan, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">śr̥ṅgāraṅ</lem><rdg wit="#msjc">śr̥ṅgara</rdg></app> strī,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">śr̥ṅgāraṅ</lem><rdg wit="#msjc">śr̥ṅgara</rdg></app>
kalaṅə̄n, śr̥ṅga <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">pucakniṅ</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">pucakiṅ</rdg></app> gunuṅ, śr̥ṅgāla asu, jīva urip, jīva lavas, <app><lem wit="#msja">dinaṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">dina</rdg></app> rahina, <app rend="hide"><lem type="emn">dinna</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dina</rdg></app> <app><lem type="emn">səḍaṅ</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">gəḍaṅ</rdg><rdg wit="#edlc">gədəṅ</rdg></app> pinarīkṣa, dīna
<app><lem type="emn">səḍaṅ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">gəḍaṅ</rdg><rdg wit="#edlc">gədəṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">linaran</lem><rdg wit="#msjb">līnaraṅan</rdg><rdg wit="#msjc">pinaraṅan</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">iniñjəm ika inundaṅ, iniñjəm ika pinaran</lem><note type="altLem">iniñjəm
... pinaran</note><rdg wit="#msjb" cause="transposition">iniñjəm ikaṅ pinaran, iniñjəm
ikaṅ inundaṅ</rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">iniñjim ikaṅ pinaran, iniñjəm
ikaṅ inundaṅ</rdg></app>, tinalyan <app><lem wit="#edlc #msja">tan</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">tar</rdg></app> vineh <app><lem wit="#msja #msjc">luṅhā</lem><rdg wit="#edlc">luvara</rdg><rdg
wit="#msjb">luṅa</rdg></app>, tinalyan <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msjc">ika</rdg></app> inapusan, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dvāraṅ</lem><rdg
wit="#msjc">dvara</rdg></app> lavaṅ, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dvāraṅ</lem><rdg
wit="#msjc">dhvara</rdg></app> kāla, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dvāraṅ</lem><rdg
wit="#msjc">dhvara</rdg></app> pāla, dala <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">lavə-lavə̄</lem><rdg
wit="#msjb">lavə-lavəh</rdg></app>, dala saṅgvan, taraṅ ikaṅ caṇḍa, <app><lem wit="#edlc">tāraṅ</lem><rdg
wit="#msja #msjb">teraṅ</rdg><rdg wit="#msjc">tara</rdg></app> vintaṅ, <app><lem wit="#edlc
#msja">sataraṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">satara</rdg></app> saṅgvan, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">sataraṅ ikaṅ</lem><rdg wit="#msjc">satara ika</rdg></app> sadulur, satata
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">satatā</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">duhkhita</lem><rdg wit="#edlc">dhūlika</rdg><rdg wit="#msja">dulīka</rdg><rdg
wit="#msjb">dhulīka</rdg><rdg wit="#msjc">dhulika</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">hənti</lem><rdg wit="#msjc">hintī</rdg></app>, <app><lem type="emn">duhkha
moyut</lem><rdg wit="#edlc">duk aṅoyut</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">duhkha boyut</rdg></app>,
vidha ikaṅ akveh,<pb n="42r" edRef="#msja" break="no"/> vida ikaṅ <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc">burat</lem><rdg wit="#edlc">rurat</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">tīkṣṇa</lem><rdg wit="#msjc">tiṣṇa</rdg></app> <app><lem wit="#msjc">ikaṅ apanas</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb" cause="syntactic">panas</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">tīkṣṇa</lem><rdg wit="#msjc">tiṣṇa</rdg></app> <app><lem wit="#msjc">kaṅ
alaṇḍəp</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="syntactic">alaṇḍəp</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="syntactic">laṇḍəp</rdg></app>.
.</p>
.
7655
.<p xml:id="candrakirana_22.1.16" n="16">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kaṭhinaṅ</lem><rdg wit="#msjc">kaṭina</rdg></app>
vatək vvil, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">kaṭhinaṅ</lem><witDetail wit="#edlc"
type="emn"/><rdg wit="#msja">kaṭina</rdg></app> vavil, kaṭah aṅarəp akveh, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">varāha</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">vara</rdg></app>
ikaṅ celeṅ, <app><lem wit="#edlc #msja">varāhaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">varaha</rdg></app>
durnimitta, dūtaṅ śatru, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dūtaṅ</lem><rdg wit="#msjc">dhuta</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb #msjc">mavarah-varah</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">pavarah-varah</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vr̥tta</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dūtaṅ</lem><rdg wit="#msjc">duta</rdg></app> jaruman,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dūtaṅ</lem><rdg wit="#msjc">duta</rdg></app> madva,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">dūtaṅ</lem><rdg wit="#msjc">duta</rdg></app> dhūli,
dūtaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">utusan</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">usan</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">rasikaṅ</lem><rdg wit="#msjb">raśītaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">raśika</rdg></app><pb
n="35r" edRef="#msjc" break="no"/> taṅan, rasikaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja">rāśiniṅ</lem><rdg wit="#msjb">raṣini</rdg><rdg wit="#msjc">raśini</rdg></app>
tahun.
.</p>
.
7660
.<p xml:id="candrakirana_22.1.17" n="17">
.māsa ikaṅ lek, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">māsa</lem><rdg wit="#edlc">māṅsa</rdg></app>
ikaṅ masa vaneh, paḍa hīṅan, pāda suku, padāti hunuṅan<pb n="36r" edRef="#msjb" break="no"/>,
vīra ikaṅ vani, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>vīra</lem><rdg
wit="#edlc">bhīru</rdg><rdg wit="#msja">vīra</rdg><rdg wit="#msjb">vira</rdg><rdg
wit="#msjc">tavira</rdg></app> ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja">masa</lem><rdg wit="#msjb
#msjc" cause="lexical">tar</rdg></app> vani, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vvaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">vva</rdg></app> nagara <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">hika</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kanagara</lem><rdg
wit="#msjc">kaṅ nagara</rdg></app>, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">nāgarika</lem><rdg
wit="#edlc">nagarī ta</rdg></app> ṅaran saṅ <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">sampun</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>n</rdg></app> mapratiṣṭha,
tīrtha varah, tīrtha bañu, <app><lem type="emn">tīrthāvan</lem><rdg wit="#edlc #msja">tīrthākab</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">tīrthaṅ
amr̥ta</lem><rdg wit="#edlc">tirthāmr̥ta</rdg><rdg wit="#msja">tirthāmr̥ttha</rdg><rdg
wit="#msjc">tirthaṅ amr̥thaḥ</rdg></app>, sasagama <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ikaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">tika</rdg><!--<rdg wit="#msjc">hika</rdg>--></app> <app><lem wit="#msjb
#msjc">saṅgama</lem><rdg wit="#edlc #msja">magama</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">sasagama</lem><rdg
wit="#edlc #msja">sagama</rdg><rdg wit="#msjc">saṅgama</rdg></app> <app><lem wit="#edlc
#msja">ikaṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc">hika</rdg></app> savarahniṅ āgama, <app rend="hide"><lem
wit="#msjb">vitana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">vintana</rdg></app> ṅaraniṅ <app><lem
wit="#edlc #msja">kavitan</lem><rdg wit="#msjb">kavatanna</rdg><rdg wit="#msjc">kavatan</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">vitana</lem><rdg wit="#msjc">vitavaṅ</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja">sapavit</lem><rdg wit="#msjb">sanapatit</rdg><rdg wit="#msjc">maṇapavit</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">rasan</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
pavirāman paṅisiṅan, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">avirāma</lem><rdg wit="#msjb">aviraman</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">taṅ</lem><rdg wit="#msjc">kaṅ</rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msja">aṅisiṅ</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="morphological">maṅisiṅ</rdg></app>,
abhavah <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">ṅaranya</lem><rdg wit="#edlc">renya</rdg></app>
vaneh, pabhavahan paṅisiṅan, pabhavahan <app><lem wit="#msjb #msjc">taṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app> parərəban, abhavah ikaṅ maṅinəp,
pabharatan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">taṅ</lem><rdg wit="#msjc">kaṅ</rdg></app>
pasabhān, pabharatan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">taṅ</lem><rdg wit="#msjc">kaṅ</rdg></app>
papraṅan, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">vana</lem><rdg wit="#msjc">vaṇah</rdg></app>
ikaṅ alas, vanā rvi vana, <app><lem type="conj">vānara <supplied reason="omitted">vvaṅ</supplied>
iṅ alas</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhaṇā halas</rdg><rdg wit="#msjb">bhaṇa halas</rdg><rdg
wit="#msjc">baṇaraniṅ alas</rdg></app>, bāṇa hrū, bhaṇa kadaṅ kata <app><lem wit="#edlc"
type="emn">vujaṅ</lem><rdg wit="#msja #msjb">vujan</rdg><rdg wit="#msjc">vajan</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">bhada-bhadaṅ</lem><rdg wit="#msjc">bhaṅdaṅ-bhadhaṅ</rdg></app>
kataṅ vujil, tithi <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">ṅa<pb n="42r" edRef="#msja"/>ranikanaṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">ṅaraniṅ</rdg></app> lek, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">atithi</lem><rdg
wit="#msjb">titi</rdg></app> ṅaraniṅ tamvi, atīta ikaṅ malavas, <app><lem rend="check"
type="emn">padaka</lem><rdg wit="#edlc">paḍana</rdg><rdg wit="#msja #msjb">padhāna</rdg><rdg
wit="#msjc">padana</rdg></app> ikaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pahyasan</lem><rdg
wit="#msjc">pahyaṅṣan</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">pahyasanaṅ</lem><rdg
wit="#msjb">pahyaṣana</rdg><rdg wit="#msjc">pahyaṅṣaṇa</rdg></app> paribhāṣa, <app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">tumūt-tinūt</lem><rdg wit="#msjb">tumutīnut</rdg></app>
ikaṅ ujar.
.</p>
.
7665
.<p xml:id="candrakirana_22.1.18" n="18">
.nimita ya <app><lem wit="#edlc #msja">nimittanya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">namitanya</rdg></app>,
manta <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">mantikanaṅ</lem><rdg wit="#msjc">mantikaṅnaṅ</rdg></app>
ramya paparan <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">saha</lem><rdg wit="#msjc">paha</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">sahavanya</lem><rdg wit="#edlc">saha panya</rdg></app>,
mūlamuktinikiṅ svarga, dharma <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">varṇana</lem><rdg
wit="#msjb">varṇəna</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sabrāhmaṇa</lem><rdg
wit="#msjc">saṅ brahmaṇa</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">brāhmaṇaputra</lem><rdg
wit="#edlc" cause="subtractive">pātra</rdg><rdg wit="#msja" >patra</rdg></app>, rasa
rūpa kavi <app><lem wit="#msja #msjb">lambaṅ</lem><rdg wit="#edlc">mambaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">lamba</rdg></app> <app><lem type="emn">deśanā</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">deśan</rdg></app> <app><lem wit="#edlc #msja">doṣaṇa</lem><rdg wit="#msjb
#msjc">dośan</rdg></app> kavruhi, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">tatanikiṅ</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">tataniṅ</rdg></app> parībhaṣa, <app><lem wit="#msjb #msjc">kamənaṅiṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kamənāṅa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">kamənaṅi</rdg>--></app> kəta
lambaṅ, kalavan <app><lem wit="#edlc #msja">apatəh-<pb n="35v" edRef="#msjc"/>patəh</lem><rdg
wit="#msjb" cause="eye-skip">apaḍə-patəḥ. nadhira, ṅa paruṅpuṅ, kaśa, ṅa galagah</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="eye-skip">apati-patih. nadhīra, ṅa paruṅpuṅ, kaśa, ṅa galagah</rdg><note>The
phrase <foreign>nadhira ṅa paruṅpuṅ, kāśa ṅa galagah</foreign> in <ptr target="#msjb"/>
& <ptr target="#msjc"/> should be deleted here, because this text is available
in the next passage.</note></app>.
.</p>
.</div>
7670
.
.<div n="20" type="chapter" xml:id="candrakirana_23"><head>Lunar Months and Corresponding
Deities</head>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_23.1.01" n="1">
7675<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">śrāvaṇaḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">śravaṇa</rdg></app>
śrīdharo <app><lem type="emn">nāma</lem><rdg wit="#edlc">nabho</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">nāmaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">bhādrapado</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhadravadha</rdg></app>
janārdanaḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem wit="#msja #msjb #msjc">asujī</lem><rdg wit="#edlc" type="emn">āśvinaḥ</rdg><!--<rdg
wit="#msja">aśuji</rdg><rdg wit="#msjb">aśujī</rdg><rdg wit="#msjc">asujī</rdg>--></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">padmanābhaś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">padmaṇabañ</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">padmanabhañ</rdg><rdg wit="#msjc">padmanabañ</rdg>--></app> ca,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">kārttikaś</lem><!--<rdg wit="#edlc">kārtikaś</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">kartika</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb #msjc">karttika</rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ca damodaraḥ</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">candramodharaḥ</rdg><!--LC
reads damodaraḥ--></app>.</l>
.</lg>
7680
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_23.1.02" n="2">
.
.<l n="a"><app><lem wit="#edlc" type="emn">mārgaśiraś</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">margasirañ</rdg></app>
ca keśavaḥ,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="emn">pauṣo</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">poṣya</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">posya</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc" type="emn">nārāyaṇas</lem><rdg
wit="#msja #msjc">narayana</rdg><rdg wit="#msjb">narāyana</rdg></app> <app><lem wit="#edlc"
type="emn">tathā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">tatva</rdg></app>,</l>
7685<l n="c"><app><lem wit="#edlc" type="emn">māghamāṣaś</lem><rdg wit="#msja">māgamāśañ</rdg><rdg
wit="#msjb">magamaṣañ</rdg><rdg wit="#msjc">maḥgamaṣañ</rdg></app> ca <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja">govindaḥ</lem><rdg wit="#msjb">goviddhaḥ</rdg><rdg wit="#msjc">goviddaḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem wit="#edlc" type="emn">phālguno</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">phalguṇe</rdg></app>
mādhavas <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">tathā</lem><rdg wit="#msjc">tataḥ</rdg></app>.</l>
.</lg>
.
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_23.1.03" n="3">
7690
.<l n="a"><app><lem type="conj">caitraś <supplied reason="omitted">ca</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">caitraḥ</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">cetra</rdg></app> <app><lem
type="emn">sañjayī viṣṇuḥ</lem><rdg wit="#edlc">sañjayid viṣṇur</rdg><rdg wit="#msja">sañjayajāviṣṇu</rdg><rdg
wit="#msjb">sañjayajiviṣṇuḥ</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="4"/>viṣṇu</rdg></app>,</l>
.<l n="b"><app><lem wit="#edlc" type="norm">vaiśākho</lem><rdg wit="#msja">veśaka</rdg><rdg
wit="#msjb">veśakā</rdg><rdg wit="#msjc">vesaka</rdg></app> madhusūdanaḥ,</l>
.<l n="c"><app><lem type="conj">jyeṣṭhas trivikramas tathā</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">ḍeṣṭanarayana tataḥ</rdg></app>,</l>
.<l n="d"><app><lem type="conj">āṣāḍho vāmanas tathā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">śaḍotīvikrama tataḥ</rdg></app>.</l>
7695</lg>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>VDh 5.23–26: <foreign>keśavaṁ mārgaśīrṣe tu pauṣe nārāyaṇaṁ tathā | mādhavaṁ māghamāse tu govindaṁ phālgune tathā || viṣṇuṁ caitre ’tha vaiśākhe tathaiva madhusūdanam | jyeṣṭhe trivikramaṁ devam āṣāḍhe vāmanaṁ tathā || śrāvaṇe śrīdharaṁ caiva hr̥ṣīkeśeti cāparam | nāma bhādrapade māsi gīyate puṇyakāṅkṣibhiḥ || padmanābhaṁ cāśvayuje dāmodaram ataḥ param | kārttike devadeveśaṁ stuvaṁs tarati durgatim ||</foreign></note>
. <note>R̥Vidh 3.27.139–142: <foreign>keśavaṁ mārgaśīrṣe tu pauṣe nārāyaṇaṁ smr̥tam
| mādhavaṁ māghamāse tu govindaṁ phālgune tathā || caitre caiva tathā viṣṇuṁ vaiśākhe
madhusūdanam | jyeṣṭhe trivikramaṁ vidyād āṣāḍhe vāmanaṁ viduḥ || śrāvaṇe śrīdharaṁ
vidyād dhr̥ṣīkeśaṁ tataḥ pare | āśvine padmanābham tu dāmodaraṁ ca kārttike || dvādaśaitāni
nāmāni r̥ṣyaśr̥ṅgo ‘bravīn muniḥ | pūjayen māsa nāmabhiḥ sarvān kāmān samaśnute ||</foreign></note>
7700 <note>Commentary by Aparāditya on the Yājñavalkya Dharmaśāstra (Ācārādhyāya), cites a ‘Purāṇa’: <foreign>purāṇāt | keśavo mārgaśīrṣe syāt pauṣe nārāyaṇaḥ smr̥taḥ | mādhavo māghamāse tu govindaḥ phālgune tathā || caitre māse bhaved viṣṇur vaiśākhe madhusūdanaḥ | trivikramo jyeṣṭhamāsa āṣāḍhe vāmano bhavet || śrāvaṇe śrīdharo jñeyo kr̥ṣīkeśas tataḥ param | padmanābhaś cāśvayuje tato dāsodaro mataḥ || sarveṣv eva tu maseṣu narakārir malimluce | śrīr vai vāgīśvarīkāntākriyāśaktivibhūtayaḥ || icchā prītī ratiś caiva māyā dhīr mahimeti ca | etābhiḥ śaktibhiḥ śukladvāsaśīṣu saha kramāt || vāsudevo dvādaśasu pūjanīya upoṣitaiḥ | tathaiva kr̥ṣṇapakṣe tu śaktiyukto ’rcyate dvijaiḥ || kr̥ṣṇo ’nanto ’cyutaś cakrī vaikuṇṭho ’tha janārdanaḥ | upendro yajñapuruṣo vāsudevas tathā hariḥ || yogīśvaro dvādaśamaḥ(kaḥ) puṇḍarīkākṣa eva ca | rukmiṇī ca priyā prītiḥ śaktiḥ siddhiś ca pañcamī || tathā śrīr mahimā lakṣmīḥ kāntiś ca navamī matā | prāptiḥ prākāmyasaṁjñā ca laghimā dvādaśī smr̥tā ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.
.<p xml:id="candrakirana_23.1.04" n="4">
7705śrāvaṇa vulan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">iṅ</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><!--<rdg wit="#msjc">i</rdg>--></app> <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">kasa</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">ga</rdg></app>, daśamī <app><lem wit="#msjb">śuklapakṣa</lem><rdg wit="#edlc" cause="subtractive">śuklā</rdg><rdg wit="#msja #msjc" cause="subtractive">śukla</rdg></app> rahayu, saṅ hyaṅ atanu hyaṅnika, <app><lem wit="#edlc" type="norm">bhādrapada</lem><rdg wit="#msja #msjc #msjb">bhadravaddha</rdg></app>, vulan karva, saptamī <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">yāmr̥tamāsa</lem><rdg wit="#edlc">ya amr̥tamasa</rdg></app>, saṅ hyaṅ manmatha <app><lem wit="#edlc #msja">devanya</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">hyaṅnika</rdg></app>, asuji vulan katiga, navamī <app><lem wit="#msja #msjc">yāmr̥tamāsa</lem><rdg wit="#msjb">yamr̥tvamaśa</rdg><rdg wit="#edlc">yaṅ mr̥tamasa</rdg></app>, saṅ hyaṅ kāmajaya hyaṅnya, karttika vulan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">iṅ</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><!--<rdg wit="#msjc">i</rdg>--></app> kapat, pūrṇama yāmr̥tamāsa, <app><lem wit="#msjb #msjc">saṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app> hyaṅ kusumāyudha hyaṅnya, mārga vulan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">iṅ</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> kalima, tiləm ikāmr̥tamāsa,<pb n="43r" edRef="#msja" break="no"/> saṅ hyaṅ <app><lem wit="#edlc #msja">smara</lem><rdg wit="#msjb">svara</rdg><rdg wit="#msjc">asmara</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msjb #msjc">devatānika</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja" cause="morphological">devanya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb">poṣya taṅ</lem><rdg wit="#msja #msjc" cause="subtractive">kaṅ</rdg></app> vulan <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">iṅ</lem><!--<rdg wit="#msja #msjc">i</rdg>--><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> kanəm, aṣṭamī yāmr̥tamāsa, saṅ hyaṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">aruṇa hyaṅnika</lem><rdg wit="#msjb">haṅruṇa hyaṅnya</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">māgha</lem><rdg wit="#msjc">nahga</rdg></app> vulan <app><lem wit="#edlc #msja">iṅ</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">i</rdg></app> kapitu, <app><lem wit="#edlc" type="emn">trayodaśī</lem><rdg wit="#msja #msjb">trīyodhaśi</rdg><!--<rdg wit="#msjb">trīyodaśi</rdg>--><rdg wit="#msjc">triyodaśi</rdg></app> <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>mr̥tamāsa</lem><rdg wit="#edlc">mr̥tamasa</rdg><rdg wit="#msja">mr̥tamāśa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">mr̥thamaśa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">saṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app> hyaṅ manobhava <app><lem wit="#edlc #msja">hyaṅnika</lem><rdg wit="#msjb">devatanya</rdg><rdg wit="#msjc">devanya</rdg></app>, phālguna vulan kavvalu, <app><lem wit="#msjb #msjc">dvitīyāmr̥tamāsanya</lem><rdg wit="#edlc">dvitīya mr̥thamāsa</rdg><rdg wit="#msja">dvitīyamr̥tthama<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">saṅ hyaṅ anaṅga</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc">hyaṅnya</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb #msjc" cause="lexical">devanya</rdg><note>It seems that the photos of <ptr target="#msja"/> used by Lokesh Chandra still showed the two syllables that have since been lost. Indeed, Or. 4570 shows the same reading as Lokesh Chandra’s.</note></app>, <app><lem type="emn">caitrika</lem><rdg wit="#edlc">caitraka</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>traka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">cetraka</rdg></app> vulan kasaṅa, <app><lem wit="#edlc" type="emn">ṣaṣṭhi ta</lem><rdg wit="#msja #msjc">aṣṭita ya</rdg><rdg wit="#msjb">aṣṭī ta</rdg></app> yāmr̥tamāsa, saṅ hyaṅ aniruddha hyaṅnya, vaiśākha riṅ <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kasapuluh</lem><rdg wit="#msjc">kaśapuluṇe</rdg></app>, caturthī yāmr̥tamāsa, saṅ hyaṅ kāmadeva hyaṅnya, <app><lem wit="#edlc" type="emn">jyeṣṭa</lem><rdg wit="#msja">dyeṣṭa</rdg><rdg wit="#msjb">jyaṣṭā</rdg><rdg wit="#msjc">jyaṣṭa</rdg></app> vulan <app><lem wit="#edlc #msja">apit aləmah</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">kapit ləmah</rdg><rdg wit="#msjc" cause="morphological">apit ləmah</rdg></app>, pañcamī yāmr̥tamāsa, saṅ hyaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">manasija</lem><rdg wit="#msjc">mahṇaśija</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">hyaṅnya</lem><rdg wit="#msjb">yaṅnya</rdg></app>, āṣāḍha ri<pb n="36r" edRef="#msjc"/>ṅ <app><lem wit="#msjb #msjc">apit kayu</lem><rdg wit="#edlc">apitahuh</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjc">pratipadāmr̥<pb n="37r" edRef="#msjb"/>tamāsa</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/>dhamr̥tamāśa</rdg><rdg wit="#msjb">vratipadhamr̥thamaśa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">saṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app> hyaṅ makaradhvaja hyaṅnya.
.</p>
.
.<p xml:id="candrakirana_23.1.05" n="5">
.tithi pva ṅaranya, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">tambay iṅ</lem><rdg
wit="#msjc">tambay i</rdg></app> vulan tumaṅgal, pratipadā śuklapakṣa, dvitīyā, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">tr̥tīyā</lem><rdg wit="#msja">trītīya</rdg><rdg wit="#msjb">trītiya</rdg><rdg
wit="#msjc">tritiya</rdg></app>, caturthī, pañcamī, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">ṣaṣṭhī</lem><rdg
wit="#msja">aṣṭi</rdg></app>, saptamī, aṣṭamī, navamī, daśamī, ekādaśī, dvidaśī, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">trayodaśī</lem><rdg wit="#msja #msjb">trīyodaśi</rdg><rdg wit="#msjc">triyodaśi</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">caturdaśī</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">pañcadaśī</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">pūrṇama</lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> samaṅkana,
upalakṣaṇākəna <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">taṅ</lem><rdg wit="#msjc">kaṅ</rdg></app>
paṅlvaṅ, tuhun kr̥ṣṇa bhedanya, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">gənəp
pañcadaśī</lem><rdg wit="#msja #msjc">gənəpañcadaśi</rdg><rdg wit="#msjb">gənəpañcadaśī</rdg></app>,
tiləm ika, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">piṇḍaniṅ</lem><rdg wit="#msjc">piṇḍani</rdg></app>
taṅgal paṅlvaṅ, savulan ika.
7710</p>
.</div>
.
.<div n="21" type="chapter" xml:id="candrakirana_24"><head>Additional Synonyms</head>
.
7715<div type="section" xml:id="candrakirana_24.1" n="1"><head>Synonyms of Nail and Components
of the Hand and Arm</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.1.01" n="1">
.pañcanakha, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sumpiṅ</lem><note>The term <foreign>sumpiṅ</foreign>
is typically recognized as a Javanese word denoting an ear ornament shaped like a
flower, designed to be worn on the ear. Its usual semantic range does not include
any association with the meaning of "nail." However, an intriguing observation arises
in section 117, where the phrase <foreign>śaya, ṅa sumpiṅ</foreign> occurs, suggesting
the possibility that this term might also carry connotations related to the hand.
This raises questions about its contextual meaning and potential semantic flexibility.
An alternative hypothesis involves emending the reading of <foreign>sumpiṅ</foreign>
to the Skt. <foreign>muṣṭi</foreign>, which refers to a fist or a handful.</note></app>,
<app><lem type="conj">pā<supplied reason="omitted">ṇi</supplied>ja</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">paca</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc"><sic>ratabhuja</sic></lem><rdg
wit="#edlc #msja">ravābhuja</rdg></app>, <app><lem type="emn">dorbhuja</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">dvabhuja</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">prakoṣṭha</lem><rdg
wit="#edlc">jabuja</rdg><rdg wit="#msja">jabhuja</rdg></app>, <sic>prakoca</sic>,
<app><lem type="emn">nakhara</lem><rdg wit="#edlc">pakarara</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">pakara</rdg></app>, <app><lem type="conj">pāda<supplied reason="omitted">na</supplied>kha</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">padaka</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="3" /></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">nakha, ṅa</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app><pb n="43v" edRef="#msja" break="no"/>
<label type="headword">kuku</label> <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">mvaṅ
taṅan</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
7720 <app>
. <note>Śāradīyanāmamālikā 34–36: <foreign>jihvā rasajñā rasanā kaṇṭho nigaraṇo galaḥ
| aṃśaḥ skandho bhujaśiro bāhurbāhā ca dorbhujaḥ || hastaḥ karaḥ śayaḥ pāṇiḥ pañcaśākhaś
ca sa smr̥taḥ | aṅgulyaḥ karaśākhāḥ syus tathāṅguṣṭhāṅgulau samau || kāmāṅkuśo mahārājaḥ
karajo nakharo nakhaḥ | karaśūkaḥ kararuho bhujākaṇṭaḥ punarbhavaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 511cd: <foreign>kāmāṅkuśāḥ kararuhāḥ punarnavāḥ pāṇijā nakhā nakharāḥ</foreign>.</note>
. <note>AbhCM 594: <foreign>kāmāṅkuśo mahārājaḥ karajo nakharo nakhaḥ | karaśūko bhujākaṇṭaḥ
punarbhavapunarnavau</foreign>.</note>
. </app>
7725</listApp>
.
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.2" n="2"><head>Synonyms of Middle I</head>
7730<p xml:id="candrakirana_24.2.01" n="1">
.<app><lem type="emn">avalagna, vilagna, madhyaga, madhya</lem><note type="altLem">avalagna
... madhya</note><rdg wit="#edlc #msja #msjc">avala, avadya, gla, gna, dyanagna, madhyagna,
gnamadhya</rdg><rdg wit="#msjb">avala, avadya, gla, gna, dyanagna, gnamadhya</rdg></app>,
madhyama, ṅa təṅah, <app><lem type="emn"><num value="6">6</num></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc"><num value="9">9</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
7735 <note>AbhRM 517cd: <foreign>avalagnaṁ vilagnaṁ ca madhyamaṁ madhyam ucyate</foreign>.</note>
. <note>AbhCM 610cd: <foreign>madhyo ’valagnaṁ vilagnaṁ madhyamo ’tha kaṭaḥ kaṭiḥ</foreign>.</note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
7740
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.3" n="3"><head>Synonyms of Male Reproductive
Organs</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.3.01" n="1">
.<app><lem type="conj">vālaka, śiśna</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gna valaka,
sagna</rdg></app>, <app><lem type="conj">śepaśepasa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">deśaśeda,
gnasa</rdg><rdg wit="#msjc">deśasede, gnasa</rdg></app>, <app><lem type="conj">meḍhra</lem><rdg
wit="#edlc #msja">śedra, meprara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">średra, meprara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">mehana</lem><rdg wit="#edlc #msja">mahana, vahana</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">mahaṇa</rdg></app>, śepha, <app><lem type="emn">guḍa</lem><rdg wit="#edlc #msja">kaḍa</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kadha</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msjc">puruṣa</lem><rdg
wit="#msja #msjb">suruṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">puruṣah</rdg>--></app>, <app><lem
type="emn"><num value="8">8</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="11">11</num><span
type="omissionStart"/></rdg><rdg wit="#msja"><num value="11">11</num><span type="omissionStart"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
7745</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.6.76ab: <foreign>bhagaṃ yonirdvayoḥ śiśno meḍhro mehanaśephasī</foreign>.</note>
. <note>AbhRM 514cd: <foreign>śiśnaḥ śepho ’tha meḍhraś ca tulye mehanaśephasī</foreign>.</note>
7750 <note>AbhCM 610–611ab: <foreign>strīcihnamatha puṃścihnaṁ mehanaṃ śepaśepasī | śiśnaṁ
meḍhraḥ kāmalatā liṅgaṁ ca dvayam apy adaḥ || guhyaprajananopasthā guhyamadhyaṁ <seg
type="highlight">gulo</seg> maṇiḥ |</foreign>.</note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
7755
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.4" n="4"><head>Synonyms of House I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.4.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kṣetra</lem><rdg wit="#msjb">yakr̥h</rdg><rdg wit="#msjc">yakr̥</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#msjb">veśma</lem><rdg wit="#msjc">veśmah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">sadma</lem><rdg wit="#msjb">śagarmī</rdg><rdg wit="#msjc">śa,
garmī</rdg><note>Another possible emendation is <foreign>sadharmi</foreign>; however,
this creates confusion as <foreign>sadharmi</foreign> refers to the owner of the house,
not the house itself.</note></app>, gr̥ha, <app><lem type="emn">dhiṣṇya, kṣaya, geha</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">divya, dreya, deya</rdg></app>, <app><lem type="emn">harmya</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">harya</rdg><!--<rdg wit="#msjc">arya</rdg>--></app>, bhavana, ālaya,
<app><lem wit="#msjb">sthāna</lem><rdg wit="#msjc">sathana</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#msjb">umah</lem><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb #msjc"><num value="12">12</num></lem><rdg wit="#edlc"><num value="12">12</num><span
type="omissionEnd"/></rdg><rdg wit="#msja"><num value="12">12</num><span type="omissionEnd"/></rdg></app>.
7760</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.2.4cd–6ab: <foreign>gr̥haṁ gehodavasitaṁ veśma sadma niketanam || niśāntaṁ
pastyasadanaṁ bhavanāgāramandiram | gr̥hāḥ puṁsi ca bhūmny eva nikāyyanilayālayāḥ
|| vāsaḥ kuṭī dvayoḥ śālā sabhā saṁjavanaṁ tv idam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 291: <foreign>āvāsāvasathaṁ gr̥haṁ ca bhavanaṁ sthānaṁ niśāntaṁ kulaṁ,
saṁstyāyo nilayo nikāyyam uṭajaṁ <seg type="highlight">gehaṁ</seg> kuṭaṁ mandiram
| <seg type="highlight">dhiṣṇyaṁ</seg> dhāma niketanaṁ ca sadanaṁ pastyaṁ ca vāstu
<seg type="highlight">kṣayaḥ</seg> śālā veśma niveśanodavasite prokte ca sadmaukasī
||</foreign></note>
7765 <note>AbhRM 494: <foreign>dārāḥ <seg type="highlight">kṣetraṁ</seg> kalatraṁ ca
bhāryā sahacarī vadhūḥ | sadharmacāriṇī patnī jāyā ca gr̥hiṇī gr̥hāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 989cd–992ab: <foreign>gehabhūr vāstu <seg type="highlight">gehe</seg>
tu gr̥haṁ veśma niketanam || mandiraṁ sadanaṁ sadma nikāyyo bhavanaṁ kuṭaḥ | ālayo
nilayaḥ śālā sabhodavasitaṁ kulam || <seg type="highlight">dhiṣṇyam</seg> āvasathaṁ
sthānaṁ pastyaṁ saṁstyāya āśrayaḥ | oko nivāsa āvāso vasatiḥ śaraṇaṁ kṣayaḥ || dhāmāgāraṁ
niśāntaṁ ca kuṭṭimaṁ tv asya baddhabhūḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 993cd: <foreign>prāsādo devabhūpānāṁ harmyaṁ tu dhanināṁ gr̥ham</foreign>
||</note>
. </app>
.</listApp>
7770</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: keśa, kaśu‚ śakaśa, śaca, kacya, śirasya, śirasija, śiroruha, roma ṅa
rambut 10 %-->
7775<!--% #msja: keśa, kaśu, śakaśa, śaca[ca. 10+]śija, siroraha, roma, ṅa, raṁbut·, 10
%-->
.<!--% #msjc: keṣa, kaśa, śakaśa, śaca, kacya, siraśi, siraśija, sireruha, roma, ṅa,
rambut·, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.5" n="5"><head>Synonyms of Hair</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.5.01" n="1">
.keśa, <app><lem type="conj">kaca</lem><rdg wit="#edlc #msja">kaśu, śakaśa, śaca</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kaśa, śakaśa, śaca</rdg></app>, <app><lem type="emn">kaiśya</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">kacya</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">śirasya</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">śiraśī</rdg><rdg wit="#msjc">siraśi</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjb #msjc">śirasija</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/>śija</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb">śiroruha</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">siroraha</rdg><rdg wit="#msjc">sireruha</rdg></app>, roma, ṅa <label type="headword"><app
rend="hide"><lem wit="#edlc #msjc">rambut</lem><rdg wit="#msja #msjb">raṅbut</rdg></app></label>,
<app><lem type="emn"><num value="8">8</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="10">10</num></rdg></app>.
7780</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.95cd–98cd: <foreign>cikuraḥ kuntalo vālaḥ kacaḥ keśaḥ śiroruhaḥ || tad
vr̥nde kaiśikaṁ kaiśyam alakāś cūrṇakuntalāḥ | śikhā cūḍā keśapāśī vratinas tu jaṭā
saṭā || veṇipraveṇī śīrṣaṇyaśirasyau viśade kace | pāśaḥ pakṣaś ca hastaś ca kalāpārthāḥ
kacātpare ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 530ab: <foreign>keśāḥ śirasijamūrdhajakacacikuraśiroruhāḥ smr̥tā vālāḥ
|</foreign></note>
.<note>AbhCM 567cd–568ab: <foreign>tajjāḥ keśās tīrthavākāś cikurāḥ kuntalāḥ kacāḥ
|| vālāḥ syus tatparāḥ pāśo racanā bhāra uccayaḥ |</foreign></note>
7785<note>AbhCM 5570cd: <foreign>veṇiḥ praveṇī śīrṣaṇyaśirasyau viśade kace ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
7790
.<!--% #edlc: bhrabha, bramakuḍa‚ alĕkah, kavari, alaka, patah,, tibutir, aśirāma,
rivaka, kavara ṅa gĕlaṅ %-->
.<!--% #msja: bhrabha, bumakudha, Alīkaḥ, kavarī, Alakaḥ, pataḥ, tibutir·, Aśira:ma,
rivaka, kavara, ṅa, gluṁ, 11 %-->
.<!--% #msjc: brabha, bramakuda, R̥likaḥ, kavari, Alakaḥ, pataḥ, tabutiṙ, Asirama,
rivaka, kavara, ṅa, gluṁ, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.6" n="6"><head>Synonyms of Chignon</head>
7795<p xml:id="candrakirana_24.6.01" n="1">
.<sic>bhrabha</sic>,<!--In Kannada language, we have the word abhra for chignon-->
<app><lem type="emn">bhramakuṭa</lem><rdg wit="#edlc #msjc">bramakuḍa</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">bumakudha</rdg><!--<rdg wit="#msjb">bumakuda</rdg><rdg wit="#msjc">bramakuda</rdg>--></app>,
<app><lem rend="check" wit="#msja #msjb">alika</lem><rdg wit="#edlc">aləkah</rdg><!--<rdg
wit="#msja">alīkah</rdg><rdg wit="#msjb">alikah</rdg>--><rdg wit="#msjc">r̥likah</rdg></app>,
kavarī, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">alaka</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">alakah</rdg></app>, <app><lem type="emn">saṭā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">patah</rdg></app>,
<app><lem type="conj"><supplied reason="lost">a</supplied>tibhr̥ti</lem><rdg wit="#edlc
#msja">tibutir</rdg><rdg wit="#msjb">tabutīr</rdg><rdg wit="#msjc">tabutir</rdg></app>,
<sic>asirāma</sic>, <sic>rivaka</sic>, kavara, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><label
type="headword">gəluṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">gəlaṅ</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.96–97: <foreign>tad vr̥nde kaiśikaṁ kaiśyam alakāś cūrṇakuntalāḥ | te lalāṭe bhramarakāḥ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaḥ || kabarī keśaveśo ’tha dhammillaḥ saṁyatāḥ kacāḥ | śikhā cūḍā keśapāśī vratinas tu <seg type="highlight">saṭā</seg> jaṭā ||</foreign></note>
7800<note>AbhRM 531cd: <foreign>alakaṃ kuṭilāḥ keśā bhramarakamuktaṃ lalāṭastham ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1456cd–1457: <foreign>kuñcitaṁ natamāviddhaṁ kuṭile vakravellite || vr̥jinaṁ
bhaṅguraṁ bhugnamarālaṁ jihmamūrmimat |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
7805
.
.<!--% #edlc: ākalpa, kameni, veṣa, veṣarṣa, kalpaka, patyanaka, pamiharṣa, nekata,
vaśakarma, vinaśa, ṅa pahyas 11 %-->
.<!--% #msja: Akalpa, kameni, veṣa, veṙṣapa, kalpaka, pakyanaka, [ca. 10+] vaśakaṙmma,
vina:śa, ṅa, pahyas·, 11 %-->
.<!--% #msjc: Akampa, kamenī, veṣa, veṙśaṣa, kalpaka, pammahaṙṣa, nepatya, vaśakaṙ[ma,]
[36v]viśaṇna, ṅa, pahyaśon·, 11 %-->
7810<div type="section" xml:id="candrakirana_24.7" n="7"><head>Synonyms of Finery</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.7.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">ākalpa</lem><rdg wit="#msjb">akalsa</rdg><rdg wit="#msjc">akampa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><sic>kameni</sic></lem><rdg wit="#msjb">tameṇī</rdg><note>Cf.
<foreign>veni-preveni</foreign> in Synonyms of Hair</note></app>, veṣa, <app><lem
type="emn">veṣaśrī</lem><rdg wit="#edlc">veṣarṣa</rdg><rdg wit="#msja">veṣarpa</rdg><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">verśaṣa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">kalpana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kalpaka</rdg></app>, <app><lem
rend="check" wit="#edlc"><sic>patyanaka</sic></lem><rdg wit="#msja">pakyanaka</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">pratiharṣa</lem><rdg
wit="#edlc">pamiharṣa</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/></rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pamaharṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">nepa<pb n="37v"
edRef="#msjb"/>thya</lem><rdg wit="#edlc">nekata</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"
unit="character" quantity="3"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">pratikarmā</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vaśakarma</rdg></app>,<pb n="36v" edRef="#msjc" break="no"/>
<app><lem type="emn">bhūṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc">vinaśa</rdg><rdg wit="#msja">vināśa</rdg><rdg
wit="#msjb">viṣaṇa</rdg><rdg wit="#msjc">viśaṇa</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msja"><label type="headword">pahyas</label></lem><rdg wit="#msjb">pahaṣan</rdg><rdg
wit="#msjc">pahyaśon</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
7815 <app>
. <note>AK 2.5.99cd–101: <foreign>ākalpaveṣau nepathyaṁ pratikarma prasādhanam || daśaite triṣvalaṅkartālaṅkariṣṇuś ca maṇḍitaḥ | prasādhito ’laṅkr̥taś ca bhūṣitaś ca pariṣkr̥taḥ || vibhrāḍ bhrājiṣṇu rociṣṇū bhūṣaṇaṁ syād alaṅkriyā | alaṅkāras tv ābharaṇaṁ pariṣkāro vibhūṣaṇam ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 452: <foreign>yātrā prayāṇaṁ prasthānaṁ niveśaḥ śiviraṁ smr̥tam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 635ab: <foreign>veṣo nepathyam ākalpaḥ parikarmāṅgasaṁskriyā |</foreign></note>
. <note>AbhRM 539: <foreign>ākalpo maṇḍanaṁ veṣaḥ pratikarma prasādhanam | bhūṣaṇaṁ
syād alaṅkāro nepathyābharaṇe tathā ||</foreign></note>
7820 <note>AbhCM 635ab: <foreign>veṣo nepathyam ākalpaḥ parikarmāṅgasaṁskriyā |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
7825
.
.<!--% #edlc: pacara, pacero, uttarāsaṅga, pracari, va[s]tra, rapaṅga, śanga, carisa
vuhatika ṅa dodot 9 %-->
.<!--% #msja: pacara, pacero, Utaraśaṅga, pracari, vatra, rapaṅga, śaṅga, carisa vuhatika,
ṅa, dodot·, 9 %-->
.<!--% #msjc: pa:cara, pacero, Uttarasaṅga, pracarī, vatra, raśaṅga, saṅga, carisa
vuhatika, ṅa, dodot·, 9 %-->
7830<div type="section" xml:id="candrakirana_24.8" n="8"><head>Synonyms of Garment II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.8.01" n="1">
.<app><lem type="conj">prāvāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">pacara, pacero</rdg><rdg
wit="#msjc">pācara, pacero</rdg></app>, uttarāsaṅga, pracārī, <app><lem wit="#edlc"
type="conj">va<supplied reason="omitted">s</supplied>tra</lem><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">vatra</rdg></app>, <app><lem type="emn">sāraṅga</lem><rdg wit="#edlc #msja">rapaṅga</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">raṣaṅga</rdg><rdg wit="#msjc">raśaṅga</rdg></app>,
<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ā</supplied>saṅga</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śaṅga</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">saṅga</rdg></app>, <app><lem rend="check"
type="emn">cīvara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">carisa</rdg><rdg wit="#msjb">carīsa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vr̥hatikā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">vuhatika</rdg><rdg
wit="#msjb">vuhatəka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">dodot</label>, <num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7835<note>AK 2.6.117cd: <foreign>dvau prāvārottarāsaṅgau samau br̥hatikā tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 410ab: <foreign>vaikakṣam uttarāsaṅgaḥ proktā vr̥hatikā tathā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 672ab: <foreign>vaikakṣe prāvārottarāsaṅgau br̥hatikāpi ca |</foreign></note>
.<note>AbhCM 678cd: <foreign><hi rend="highlight">cīvaraṁ</hi> bhikṣusaṁghāṭī jīrṇavastraṁ
paṭaccaram ||</foreign></note>
.</app></listApp>
7840</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: vapraṅ, vidyut. vipruṭ, viplas, pr̥sat, vikaṣaṇa, vinta, sat, vin, vadavi,
vidarika ṅa sirat-sirat 12 %-->
7845<!--% #msja: vapraṁ, vidyut·, vipruṭ·, viplas·, pr̥sat·, vikaśaṇa, vinda, sat·, vi[ca.
9+]ka, ṅa, sira:t·-sirat·, 12 %-->
.<!--% #msjc: vapraṁ, vipruṭ·, tipa:s·, prusat·, vikaśanaṁ, vindu, śaṣat·, vina vidavi,
vidarika, ṅa, sira-sirat·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.9" n="9"><head>Synonyms of Sprinkling/Flashing</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.9.01" n="1">
.<app><lem type="emn">vajra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vapraṅ</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">vidyut</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
vipruṭ, <app rend="check"><lem wit="#edlc #msja">vipəlas</lem><rdg wit="#msjb">vipəhas</rdg><rdg
wit="#msjc">tipās</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">pr̥ṣat</lem><rdg wit="#msjb">pr̥sak</rdg><rdg
wit="#msjc">prusat</rdg></app>, <app rend="check"><lem type="emn">vikarṣaṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msja">vikaṣaṇa</rdg><!--<rdg wit="#msja">vikaśaṇa</rdg>--><rdg wit="#msjb
#msjc">vikaśanaṅ</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">bindu</lem><!--<rdg wit="#msjb
#msjc">vindu</rdg>--><rdg wit="#edlc">vinta</rdg><rdg wit="#msja">vinda</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjc">sasat</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb" cause="subtractive">sat</rdg></app>,
<app><lem type="conj">vī<supplied reason="omitted">kṣa</supplied>ṇa</lem><rdg wit="#edlc
#msjc">vina</rdg><rdg wit="#msja">vi<gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/></rdg><rdg
wit="#msjb">vinaṅ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vina</rdg>--></app>, <app rend="check"><lem
type="emn">vidyotī</lem><rdg wit="#edlc">vadavi</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">vidavī</rdg><rdg wit="#msjc">vidavi</rdg></app>, <app rend="check"><lem
type="emn">vidyotaka</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">vidarika</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="3" unit="character"/>ka</rdg><!--<rdg wit="#msjb">vidharika</rdg>--></app>,
ṅa <label type="headword">sirat-sirat</label>, <num value="12">12</num>.
7850</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.6cd: <foreign>pr̥ṣanti bindupr̥ṣatāḥ pumāṁso vipruṣaḥ striyām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 677cd: <foreign>vipruṣo bindavaḥ proktāḥ pr̥ṣataḥ pr̥ṣatāstathā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 180: <foreign>dīrgharjvairāvataṁ vajraṁ tvaśanirhrādinī svaruḥ | śatakoṭiḥ
paviḥ śambo dambholir bhiduraṁ bhiduḥ ||</foreign></note>
7855<note>AbhCM 1089cd: <foreign>sikatā vālukā bindau pr̥ṣat pr̥ṣatavipruṣaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
7860
.<!--% #edlc: alun, ampuhan, ūrmi, gaṇasaṅga, gnarĕnga, r̥ṅgaṅa, saṅgi, taraṅga (ms
tir̥ṅga), vīci, ṅa ryak 10 %-->
.<!--% #msja: Alun·, Ampuhan·, Usmi, gaṇaśaṅga, gnaR̥ṅga, R̥ṅgaṇa, saṅgi, tīR̥ṅga,
vici, ṅa, yyrak·, 10 %-->
.<!--% #msjc: Alun·, Ampuhan·, Usmī, gaṇasaṅga, gaR̥ṅka, R̥ṅgaṇa, saṅgi, tiR̥ṅga, vici,
ṅa, yyrak·, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.10" n="10"><head>Synonyms of Wave I</head>
7865<p xml:id="candrakirana_24.10.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">alun</lem><rdg wit="#msjb">alan</rdg></app>, ampuhan,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ūrmi</lem><rdg wit="#msja">usmi</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">usmī</rdg></app>, <app><lem type="emn">gaṇabhaṅga</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">gaṇasaṅga</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">gaṇaśaṅga</rdg>--></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">ta</supplied>raṅgaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">gənarəṅga</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">garəṅka</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">raṅgaṇa</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">rəṅgaṇa</rdg><rdg wit="#edlc">r̥ṅgaṅa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">bhaṅgi</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">saṅgi</rdg><rdg wit="#msjb">saṅgī</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">taraṅga</lem><rdg wit="#msja">tīrəṅga</rdg><rdg wit="#msjb">tiləṅga</rdg><rdg
wit="#msjc">tirəṅga</rdg></app>, vīci, ṅa <app><lem wit="#edlc" type="emn"><label
type="headword">ryak</label></lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">yyrak</rdg></app>,
10.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.5cd: <foreign>bhaṅgas taraṅga ūrmir vā striyāṁ vīcirathormiṣu ||</foreign></note>
7870<note>AbhRM 653ab: <foreign>vīcī bhaṅgas taraṅgaḥ syāttanmahattve ca kathyate |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1075cd: <foreign>taraṅge bhaṅgavīcyūrmyutkalikā mahati tviha |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
7875
.
.<!--% #edlc: priyaka, pratataśala, prikayaka, yatanu‚ jivaja‚ avara, vakara, dyuvaka,
taśala ṅa taśaṇa 11 %-->
.<!--% #msja: priyaka, pratataśala, prikayaka, yatanu, jivaja, Avara, vakara, dyuvaka,
taśa[ca. 9+] %-->
.<!--% #msjc: priyaka, pritataśala, prikayaka, yatanu, jivaja, vi⟨⟨ha⟩⟩:ra, dhruvaka,
dhaśala, buhaṣaṇa, 10 %-->
7880<div type="section" xml:id="candrakirana_24.11" n="11"><head>Synonyms of Crocodile
Bark Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.11.01" n="1">
.priyaka, <app><lem type="emn">pītasāla</lem><rdg wit="#edlc #msja">pratataśala</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">pritataśala</rdg></app>, <app><lem type="conj">pri<supplied reason="omitted">ya</supplied>śālaka</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">prikayaka</rdg><rdg wit="#msjb">priyaka</rdg></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">br̥</supplied>hattanu</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">yatanu</rdg></app>, <app><lem type="emn">jīvaka</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">jivaja</rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">āvāra</lem><rdg
wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#msjb
#msjc">vihāra</lem><rdg wit="#edlc #msja">vakara</rdg></app>, <app><lem rend="check"
wit="#msjc">dhruvaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">dyuvaka</rdg></app>, <app><lem
type="emn">viśāla</lem><rdg wit="#edlc #msjb">taśala</rdg><rdg wit="#msja">taśa<gap
reason="omitted" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjc">dhaśala</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">asana</label></lem><rdg wit="#edlc">ṅa
taśaṇa</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/></rdg><rdg
wit="#msjc">bu haṣaṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">10</lem><rdg wit="#edlc">11</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">9</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7885<note>AbhRM 199ab: <foreign>vr̥kṣotpalaḥ karṇikāraḥ pītasālo ’sanaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1144ab: <foreign>śeluḥ śleṣmātakaḥ pītasālas tu priyako ’sanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
7890
.
.<!--% #edlc: vajala, vijupa, śaka, majulaṇa‚ taśini, tasi, nirava, siti, vekaśa, siveha,
siveta, vinira ṅa putat, 13 %-->
.<!--% #msja: vajala, vijula, śaka, majulaṇa, taśini, tasi, nirava, siti, vekaśa, siveha,
siveta, vinira, ṅa, putat·, 13 %-->
.<!--% #msjc: majala, vijula, śaka, majulana, taśini, taśi, nirava, śiki, veśka[1+]śa,
śīveha, śiveta, vanira, ṅa, putat·, 13 %-->
7895<div type="section" xml:id="candrakirana_24.12" n="12"><head>Synonyms of Barringtonia</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.12.01" n="1">
.<pb n="44r" edRef="#msja" break="no"/><app><lem type="emn">hijjala</lem><rdg wit="#edlc
#msja">vajala</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">majala</rdg></app>, <app><lem type="emn">nicula</lem><rdg
wit="#edlc">vijupa</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vijula</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja"><sic>śaka, majulaṇa‚ taśini</sic></lem><rdg wit="#msjb">śaka, majulana,
taśinī</rdg><rdg wit="#msjc">śaka, majulana, taśini</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied
reason="omitted">ve</supplied>tasī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">tasi</rdg><rdg
wit="#msjb">haśī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">taśi</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">nīvāra</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="transposition">nirava</rdg></app>, <app><lem
type="emn">śīta</lem><rdg wit="#edlc #msja">siti</rdg><rdg wit="#msjb">śivī</rdg><rdg
wit="#msjc">śiki</rdg></app>, <app><lem type="emn">vetasa</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">vekaśa</rdg><rdg wit="#msjc">veśkaśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">sevya</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">siveha</rdg><!--<rdg wit="#msjb">śiveha</rdg>--><rdg wit="#msjc">śīveha</rdg></app>,
<app><lem type="emn">śiveṣṭa</lem><rdg wit="#edlc #msja">siveta</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">śiveta</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">vānīra</lem><rdg wit="#edlc">vinira</rdg><rdg
wit="#msjb">vinīra</rdg></app>, ṅa <label type="headword">putat</label>, 13.
.
.</p>
7900<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 195ab: <foreign>jhābukaḥ piculaḥ prokta ijjalo niculaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 201ab: <foreign>vānīro vañjulaḥ śīto vidulo vetasaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 584cd: <foreign>tr̥ṇadhānyaṁ tu <hi rend="highlight">nīvāraḥ</hi> śyāmākaḥ
śyāmako bhavet ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1176cd: <foreign><hi rend="highlight">nīvāras</hi> tu vanavrīhiḥ śāmākaśyāmakau
samau ||</foreign></note>
7905<note>AbhCM 1137cd: <foreign>vidulo vetasaḥ śīto vānīro vañjulo rathaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1145cd: <foreign>drumotpalaḥ karṇikāre nicule hijjalejjalau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.<!--% AbhRM 584cd & AbhCM 1176cd referring to staple grains, both cultivated and wild
%-->
.<!--% AbhRM 201ab & AbhCM 1137cd (vānīra, vetasa, śīta) referring to willow-like trees
or cane plants %-->
7910<!--% see Quattrochi, p. 542 %-->
.<!--% śiveṣṭa refers to Bael Fruit/Tree (see Quattrochi, p. 96) %-->
.</div>
.
.
7915
.<!--% #edlc: akṣa, kaladruma, pidutaka, akṣi, akṣira, kalidima, viḍitika, kilima,
kulihuma, kitidavi ṅa jaha 11 / %-->
.<!--% #msja: Akṣa, kaladruma, pidutaka, Akṣi, Akṣira, kalidima, vidhitika, kilima,
kulidhuma, kitidavi, ṅa, ja[ha], 11 %-->
.<!--% #msjc: Akṣa, kaladruma, pidutaka, Akṣi, Akṣara, kalidima, viditika, kilima,
kuliduma, kitidavi, ṅa, jaha, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.13" n="13"><head>Synonyms of Bastard Myrobalan</head>
7920<p xml:id="candrakirana_24.13.01" n="1">
.akṣa, <app><lem type="emn">khalidruma</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kaladruma</rdg></app>,
pidutaka, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">akṣi</lem><rdg wit="#msjb">akṣīh</rdg></app>,
<app><lem type="emn">akṣaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">akṣira</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">akṣara</rdg></app>, <sic>kalidima</sic>, <app><lem type="emn">vibhītaka</lem><rdg
wit="#edlc">viḍitika</rdg><rdg wit="#msja">vidhitika</rdg><rdg wit="#msjb">vidhītika</rdg><rdg
wit="#msjc">viditika</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja"><sic>kilima, kulihuma,
kitidavi</sic></lem><rdg wit="#msjb">kilima, kulīdhuma, kitadavə</rdg><rdg wit="#msjc">kilima,
kuliduma, kitidavi</rdg></app>, ṅa <label type="headword">jaha</label>, 11.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 852: <foreign>ācāre nayanādau dyūtaviśeṣe tathā rathāvayave |
7925akṣaṁ vibhītake ’pi prayuñjate pañcasu prājñāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1145cd: <foreign>dhātrī śivā cāmalakī kalir akṣo bibhītakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.<!--% see Quattrochi, p. 3694 %-->
.</div>
7930
.
.
.<!--% #edlc: puji, jadopi, padija, paji, vr̥kṣaka, kriśa, vinta, kalimarika, jadipuh,
milaka ṅa panta 12 %-->
.<!--% #msja: puji, jadopi, padija, paji, vr̥kṣaka, kriśa, vinta, kalimarika, jadipuḥ,
milaka, ṅa, panta, 12 %-->
7935<!--% #msjb: pujī, jadopī, padija, pajī, vr̥kṣaka, krīṣa, vinta, kalimarika, śirimalīka,
jaddhipuh, milaka, ṅa panta, 12 %-->
.<!--% #msjc: puji, jadopi, paji, jiju, vr̥kṣaka, kriṣa, vinta, kalimarika, girimalika,
depuḥ, milaka, ṅa, panta, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.14" n="14"><head>Synonyms of Jasmine Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.14.01" n="1">
.<sic>puji, jadopi</sic>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><sic>padija</sic></lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <sic>paji</sic>, vr̥kṣaka, <sic>krīśa,
vinta, kalimarika</sic>, <app><lem wit="#msjc">girimallikā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">śirimalīka</rdg></app>, <app><lem type="emn">priyaṅgu</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">jadipuh</rdg><!--<rdg wit="#msjb">jaddhipuh</rdg>--><rdg wit="#msjc"
cause="subtractive">depuh</rdg></app>, <app><lem type="emn">mallikā</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">milaka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">panta</label>, 12.
7940</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 1137ab: <foreign>karavīro hayamāraḥ kuṭajo girimallikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 193cd: <foreign>priyaṅguḥ phalinī śyāmā kuṭajo girimallikā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
7945<!--% see Quattrochi, p. 1995 %-->
.</div>
.
.
.
7950<!--% #edlc: iśa, sāhaṣa, caṇḍi, sahacara, nabha, raṇḍaka, bhanira‚ daśira, jaṇḍi
, manira, kuraṇḍaka ṅa vuṅu 12 %-->
.<!--% #msja: Iśa, sāhaṣa, caṇḍi, sahacara, nabha, raṇḍaka, bhanira, daśira, jaṇḍi,
manira, kuraṇḍaka, ṅa, vuṅu, 12 %-->
.<!--% #msjc: Iṣa, sahaśa, caṇḍi, sahacara, naba, jaṇḍaka, bhahnira (also msjb), dasira,
jaṇḍi, manira, kuraṇḍaka, ṅa, vuṅu, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.15" n="15"><head>Synonyms of Barleria
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.15.01" n="1">
7955<app><lem type="emn">pītā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">iśa</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">iṣa</rdg>--></app>, <app><lem type="conj">saireya<supplied reason="omitted">ka</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja">sāhaṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sahaṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">sahaśa</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">jhiṇṭī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">caṇḍi</rdg><rdg wit="#msjb">caṇḍī</rdg></app>,
sahacara, <app><lem type="emn">bānā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="transposition">nabha</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">naba</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">jhiṇṭikā</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">raṇḍaka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">jaṇḍaka</rdg></app>, <app><lem type="conj">vahni</lem><rdg
wit="#edlc #msja">bhanira</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">bahnira</rdg><note>Since the
following term <foreign>dāsī</foreign> is followed by a form erroneously modified
with the addition of the suffix <foreign>-ra</foreign>, I infer that the plant referenced
in this context is <foreign>vahni</foreign>. Although in certain lexicons <foreign>vahni</foreign>
does not specifically denote the plant Barleria, the term is frequently employed to
refer to plants in general.</note></app>, <app><lem type="conj">dāsī</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">daśira</rdg><!--<rdg wit="#msjc">dasira</rdg>--></app>, <app><lem
type="emn">jhiṇṭī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">jaṇḍi</rdg><rdg wit="#msjb">jaṇḍī</rdg></app>,
<sic>manira</sic>, <app><lem type="emn">kuraṇṭaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">kuraṇḍaka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vuṅu</label>, 12.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.74–75: <foreign>tatra śoṇe kurabakas tatra pīte kuraṇṭakaḥ |
.nīlī jhiṇṭī dvayor bāṇā dāsī cārtagalaś ca sā || saireyakas tu jhiṇṭī syāt tasmin kurabako ’ruṇe | pītā kuraṇṭako jhiṇṭī tasmin sahacarī dvayoḥ ||</foreign></note>
7960<note>DhK p. 165: <foreign>sahacaraḥ sakhā jhiṇṭī daṇḍadhāro yame nr̥pe |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
7965
.<!--% #edlc: vinduka, raktaka, araṇa, ajri, pata, pāḍa,jĕṅ, nāraha iśapvan ṅa suka
10 %-->
.<!--% #msja: vinduka, raktaka, Araṇa, Ayri, pata, pa:dha, jə[ṁ], naraha, Iśapvan·,
ṅa, śuku, 10 %-->
.<!--% #msjc: vinduka, raktaka, Araṇa, Ayri, pata, pada, jəṁ, naraha, Iṣap[van·], [ṅa
śu]ku, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.16" n="16"><head>Synonyms of Foot</head>
7970<p xml:id="candrakirana_24.16.01" n="1">
.<app><lem type="emn">aṅghrika</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vinduka</rdg></app>,
<sic>raktaka</sic>, <app><lem type="emn">caraṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">araṇa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">aṅhri</lem><rdg wit="#edlc">ajri</rdg><rdg wit="#msja #msjc">ayri</rdg><rdg
wit="#msjb">ayrī</rdg></app>, <app><lem type="emn">pada</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">pata</rdg></app>, pāda, jəṅ, <sic>naraha</sic>, isapvan, ṅa <app><lem
wit="#msja #msjb #msjc"><label type="headword">suku</label></lem><rdg wit="#edlc">suka</rdg></app>,
<num value="10">10</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.71cd: <foreign>pādāgraṁ prapadaṁ pādaḥ padaṅghriś caraṇo ’striyām || </foreign></note>
7975<note>AbhRM 511ab: <foreign>aṁhriḥ pādaś caraṇaḥ pāṇiḥ śayapañcaśākhakarahastāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 616ab: <foreign>caraṇaḥ kramaṇaḥ pādaḥ padoṁ ’hriś calanaḥ kramaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
7980
.
.<!--% #edlc: pāṇa, pāṇi , kara, pāṇaka, karaṇa, pāṇikara, bhuja, yaśa, kabhūraja,
niśara, hasta, ṅa taṅan 12 %-->
.<!--% #msja: pa:ṇa, pa:ṇi, kara, pāṇaka, karaṇa, pa:ṇikara, bhuja, yaśa, kabhūraja,
niśara, Asta, ṅa, taṅan· 13 %-->
.<!--% #msjc: paṇa, paṇi, kara, paṇaka, paṇikara, karaṇa, bhuja, yaśa, śaya, kabu[37r]bhaja,
nipara, hasta, ṅa, taṅan·, 13 %-->
7985<div type="section" xml:id="candrakirana_24.17" n="17"><head>Synonyms of Hand II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.17.01" n="1">
.pāṇa, pāṇi, kara, <app><lem type="emn">pāṇika</lem><rdg wit="#edlc #msja">pāṇaka</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">paṇaka</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">karaṇa, pāṇikara</lem><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">paṇīkara, karaṇa</rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">paṇikara,
karaṇa</rdg></app>, bhuja, <app><lem type="emn">śama</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">yaśa</rdg></app>,<pb n="38r" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem wit="#msjc">śaya</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">thaya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kara<pb n="37r" edRef="#msjc"/>bhuja</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb" cause="transposition">kabhūrāja</rdg><rdg wit="#msjc" cause="transposition">kabubhaja</rdg></app>,
<app rend="check"><lem wit="#edlc #msja">niśara</lem><rdg wit="#msjb">nirapa</rdg><rdg
wit="#msjc">nipara</rdg></app>, hasta, ṅa <label type="headword">taṅan</label>, 13.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
7990<note>AK 2.6.89ab: <foreign>bhujabāhū praveṣṭo doḥ syāt kaphoṇis tu kūrparaḥ |</foreign></note>
.<note>AK 2.6.85cd–86ab: <foreign>prakoṣṭhe vistr̥takare hasto muṣṭyā tu baddhayā ||
sa ratniḥ syād aratnis tu niṣkaniṣṭhena muṣṭinā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 511ab: <foreign>aṁhriḥ pādaś caraṇaḥ pāṇiḥ śayapañcaśākhakarahastāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 522ab: <foreign>doḥ praveṣṭo bhujo bāhur bhujā ca smaryate budhaiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 537cd: <foreign>prasāritāṅguliḥ pāṇiḥ kathyate pratalas talaḥ ||</foreign></note>
7995<note>AbhCM 589: <foreign>bhujo bāhuḥ praveṣṭo dorvāhātha bhujakoṭaraḥ | dormūlaṁ
khaṇḍikaḥ kakṣā pārśvaṁ syād etayor adhaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 591: <foreign>pragaṇḍaḥ kūrparāṁsāntaḥ pañcaśākhaḥ śayaḥ śamaḥ | hastaḥ
pāṇiḥ karasyādau maṇibandho maṇiś ca saḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 596: <foreign>prasāritāṅgulau pāṇau capeṭaḥ pratalas talaḥ | prahastastālikastālaḥ
siṁhatalas tu tau yutau ||</foreign></note>
.<note>APC II.426: <foreign>"pāṇiḥ samaḥ śayo hastaḥ" ity amaramālā ||</foreign></note>
.<note>VR 261: <foreign>"pāṇiḥ śamaḥ śayo hastaḥ" ity amaramālā |</foreign></note>
8000<note>SB 297: <foreign>’paṇiḥ</foreign> (sic) <foreign>śamaḥ śayo hastaḥ’ ity amaramālā ॥</foreign></note>
.<note>ŚKD V.526: <foreign>pāṇiḥ 2 samaḥ 3 śayaḥ 4 | ity amaramālā</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8005<div type="section" xml:id="candrakirana_24.18" n="18"><head>Synonyms of Cubit</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.18.01" n="1">
.<app><lem type="emn">hasta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kasta</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">saroh</label>.
.</p>
.<!--<listApp type="parallels"><app>
8010<note>AK 2.6.84cd: <foreign>pāṇau capeṭapratalaprahastā vistr̥tāṅgulau ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 596: <foreign>prasāritāṅgulau pāṇau capeṭaḥ pratalas talaḥ | prahastastālikastālaḥ
siṁhatalas tu tau yutau ||</foreign></note>
.</app></listApp>-->
.</div>
.
8015
.
.<!--% #edlc: capeṭa, peḍaca, prahasta, peḍa, asthapra, apra ṅa luṅayan, 7 %-->
.<!--% #msja: capeṭa, pedhaca, prahastha, pedha, Asthapra, Apra, ṅa, luṅayan·, 7 %-->
.<!--% #msjc: capeṭa, pedaca, prahasta, peda, hastapra, hapra, ṅa, luṅeyan·, 7 %-->
8020<div type="section" xml:id="candrakirana_24.19" n="19"><head>Synonyms of Arm</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.19.01" n="1">
.capeṭa, <app><lem type="emn">pratala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">peḍaca</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">pedhaca</rdg><rdg wit="#msjc">pedaca</rdg>--></app>, prahasta, <app><lem
type="conj">peṭa</lem><rdg wit="#edlc #msja">peḍa, asthapra, apra</rdg><rdg wit="#msjb">pedha,
hasthapra, hapra</rdg><rdg wit="#msjc">peda, hastapra</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb"><label type="headword">luṅayan</label></lem><rdg wit="#msjc">luṅeyan</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="5">5</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="7">7</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8025<note>AK 2.6.84cd: <foreign>pāṇau <seg type="highlight">capeṭapratalaprahastā</seg>
vistr̥tāṅgulau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 537cd: <foreign>prasāritāṅguliḥ pāṇiḥ kathyate pratalas talaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 591: <foreign>pragaṇḍaḥ kūrparāṁsāntaḥ pañcaśākhaḥ śayaḥ śamaḥ | hastaḥ
pāṇiḥ karasyādau maṇibandho maṇiś ca saḥ</foreign></note>
.<note>AbhCM 596: <foreign>prasāritāṅgulau pāṇau capeṭaḥ pratalas talaḥ | prahastastālikastālaḥ
siṁhatalas tu tau yutau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8030</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: aṅguṣṭha ṅa pvapvalan %-->
8035<!--% #msja: Aṅguṣṭa, ṅa, pvapvalan %-->
.<!--% #msjc: Aguṣṭa, ṅa, pvapvalan %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.20" n="20"><head>Synonyms of Thumb</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.20.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">aṅguṣṭha</lem><rdg wit="#msjb #msjc">aguṣṭa</rdg></app>,
ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">pvapvalan</label></lem><rdg
wit="#msjb">pvapvaṅlan</rdg></app>,
8040</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.82ab: <foreign>aṅgulyaḥ karaśākhāḥ syuḥ puṁsy aṅguṣṭhaḥ pradeśinī |</foreign></note>
.<note>AbhCM 592cd: <foreign>aṅguriś cāṅgulo ’ṅguṣṭhas tarjanī tu pradeśinī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8045</div>
.
.<!--% #edlc: guma na tumuduhan %-->
.<!--% #msja: guma, ṅa, tamuduhan %-->
.<!--% #msjc: guma, tamuduhan %-->
8050<div type="section" xml:id="candrakirana_24.21" n="21"><head>Synonyms of Forefinger</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.21.01" n="1">
.<app><lem type="conj">tarjanī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">guma</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><label type="headword">tamuduhan</label></lem><rdg
wit="#edlc">tumuduhan</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8055<note>AK 2.6.81cd: <foreign>pañcaśākhaḥ śayaḥ pāṇis tarjanī syāt pradeśinī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 592cd: <foreign>aṅguriś cāṅgulo ’ṅguṣṭhas tarjanī tu pradeśinī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8060
.
.<!--% #edlc: madhya, aṅguli madhyama ṅa jariji teṅah %-->
.<!--% #msja: madya, Aṁgulī, madyama, ṅa, jarijī tṅaḥ %-->
.<!--% #msjc: madya ha]ṁgula, madyama, ṅa, jariji tṅaḥ %-->
8065<div type="section" xml:id="candrakirana_24.22" n="22"><head>Synonyms of Middle Finger</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.22.01" n="1">
.madhya, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">madhyā</supplied>ṅguli</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="haplography">aṅguli</rdg><rdg wit="#msjb" cause="haplography">agula</rdg><rdg
wit="#msjc" cause="haplography">aṅgula</rdg></app>, madhyamā, ṅa <label type="headword">jariji
təṅah</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8070<note>AK 2.6.82: <foreign>aṅgulyaḥ karaśākhāḥ syuḥ puṁsy aṅguṣṭhaḥ pradeśinī | madhyamānāmikā
cāpi kaniṣṭhā ceti tāḥ kramāt ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 219ab: <foreign>karāgraṁ puṣkaraṁ proktam aṅguliḥ karṇikā matā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 592cd: <foreign>aṅguriś cāṅgulo ’ṅguṣṭhas tarjanī tu pradeśinī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 593ab: <foreign>jyeṣṭhā tu madhyamā madhyā sāvitrī syād anāmikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
8075</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: gokariiṇa kaya ṅa anāmikā %-->
8080<!--% #msja: gokaṙṇna, kaya, ṅa, hanamika %-->
.<!--% #msjc: gokaṙṇna, kaya, ṅa, hanamīka, %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.23" n="23"><head>Synonyms of Ring Finger</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.23.01" n="1">
.gokarṇa, kāya, ṅa <label type="headword">anāmikā</label>.
8085</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.83cd: <foreign>prādeśatālagokarṇās tarjanyādiyute tate ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 538cd: <foreign>gokarṇo ’nāmayā prokto vitastiḥ syāt kaniṣṭhayā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 593ab: <foreign>jyeṣṭhā tu madhyamā madhyā sāvitrī syād anāmikā |</foreign></note>
8090<note>AbhCM 595cd: <foreign>prādeśatālagokarṇavitastayo yathākramam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% #edlc: ravidasti kalima ṅa kaliṅkiṅan %-->
8095<!--% #msja: ravidasti, kalima, ṅa, kaliṁkiṅan· %-->
.<!--% #msjc: ravidaṣṭi, kalima, ṅa, laṅkiṅan %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.24" n="24"><head>Synonyms of Little-Finger</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.24.01" n="1">
.<app><lem type="conj">kaniṣṭhā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">ravidaṣṭi</rdg><!--<rdg
wit="#edlc #msja">ravidasti</rdg>--><rdg wit="#msjb">ravicasthī</rdg></app>, kalima,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">kaliṅkiṅan</label></lem><rdg
wit="#msjc" cause="subtractive">laṅkiṅan</rdg></app>.
8100</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.84ab: <foreign>aṅguṣṭhe sakaniṣṭhe syād vitastir dvādaśāṅgulaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 595cd: <foreign>prādeśatālagokarṇavitastayo yathākramam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8105</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.25" n="25"><head>Synonyms of Ankle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.25.01" n="1">
.pā<pb n="44v" edRef="#msja"/>dagranthi, gulpha, ṅa <label type="headword">limo-limo</label>.
8110</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>ŚRĀk p. 203.185cd: <foreign>pādagranthau kulphagulphau ghuṭiko ghuṇṭaghuṇṭakau
||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
8115
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.26" n="26"><head>Synonyms of Posterior</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.26.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kaṭi</lem><rdg wit="#edlc">kapṭi</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">kaṣṭi</rdg></app>,
<app><lem type="emn">jaghana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">raṣyaṭa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">ṅa</supplied></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#msja"><label
type="headword">vavaṅkiṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">vavaṅgiṅ</rdg><rdg wit="#msjb">vavaṅkī</rdg><rdg
wit="#msjc">vavaṅki</rdg></app>.
.</p>
8120<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.1.81ab: <foreign>anto jaghanyaṁ caramam antyapāścātyapaścimāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1459: <foreign>paurastyaṁ prathamaṁ pūrvamādiragramathāntimam | jaghanyam
antyaṁ caramam antapāścāttyapaścime ||</foreign></note>
.<note>AṬS II.334–335: <foreign>"kaṭiḥ śroṇir nitambo nā <seg type="highlight">jaghanaṁ</seg> tu napuṁsakam" iti klībakāṇḍe ’maramālā |</foreign></note>
.</app></listApp>
8125</div>
.
.<!--% #edlc: ūru, sakthi, śakita, duhuh, maru, raktiśa, duktiśa, rūpa, takiśa, ukara
ṅa pupū, 11 %-->
.<!--% #msja: Uru, śakti, śakita, duhuḥ, maru, raktiśa, duktiśa, rūpa, takiśa, Ukara,
ṅa, pupu, 11%-->
.<!--% #msjc: Uru, śakti, śakita, duhuṁ, maruru, raktiśa, dukti, rupa, takiśa, U:kkiḥra,
ṅa, pupu, 11 %-->
8130<div type="section" xml:id="candrakirana_24.27" n="27"><head>Synonyms of Thigh/Shank</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.27.01" n="1">
.ūru, <app><lem type="conj">sakthi</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sakthi,
śakita</rdg></app>, <app><lem type="emn">ūruh</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">duhuh</rdg><rdg
wit="#msjc">duhuṅ</rdg></app>, <app><lem type="conj">varoru</lem><rdg wit="#edlc #msja">maru,
raktiśa, duktiśa, rūpa, takiśa, ukara</rdg><rdg wit="#msjb">maruru, raktīśa, duktīśa,
rūpa, takiśa, ukara</rdg><rdg wit="#msjc">maruru, raktiśa, dukti, rupa, takiśa, ūkkihra</rdg><note>I
think that the reading after <foreign>varoru</foreign> is a synonym for the word "like,"
which is clearly irrelevant as a synonym for "thigh." However, if the list is emended,
we might arrive at the following list: <foreign>pratikāśa</foreign>, <foreign>ukti</foreign>,
<foreign>rūpa</foreign>, <foreign>nikāsa</foreign>, <foreign>upama</foreign>.</note></app>,
ṅa <label type="headword">pupū</label>, <app><lem type="emn"><num value="5">5</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">11</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8135<note>AK 2.6.73ab: <foreign>sakthi klībe pumān ūrus tat sandhiḥ puṁsi vaṅkṣaṇaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 515ccd: <foreign>ūruḥ sakthi picaṇḍaṁ jaṭharodaratundakukṣigarbhāḥ syuḥ
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 613cd: <foreign>ūrusaṁdhir vaṅkṣaṇaḥ syāt sakthy ūrus tasya parva tu ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
8140
.
.<!--% #edlc: jano, jevva, najo, tanuja ṅa tur,, %-->
.<!--% #msja: jano, jenva, najo, tanuja, ṅa, tur·,,%-->
.<!--% #msjc: jano, jenva, najo, tanuja, ṅa, tur·, %-->
8145<div type="section" xml:id="candrakirana_24.28" n="28"><head>Synonyms of Knee</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.28.01" n="1">
.<app><lem type="emn">jānu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">jano</rdg><rdg wit="#msjb">jeno</rdg></app>,
<app><lem type="emn">jaṅghā</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">jenva</rdg><rdg wit="#edlc">jevva</rdg></app>,
<app><lem type="conj">jñu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">najo</rdg></app>,
<app><lem type="emn">jānuka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tanuja</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">tur</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8150<note>AK 2.6.72cd: <foreign>jaṅghā tu prasr̥tā <seg type="highlight">jānū</seg>ruparvāṣṭhīvadastriyām
||</foreign></note>
.<note>AbhRM 515ab: <foreign><seg type="highlight">jānuḥ</seg> syād aṣṭhīvān prasr̥tā
jaṅghā ca ghuṇṭako gulphaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 614ab: <foreign><seg type="highlight">jānur</seg> nalakīlo ’ṣṭhīvān paścādbhāgo ’sya mandiraḥ |</foreign></note>
.<note>TKCM 346: <foreign>ūrddha <seg type="highlight">jñur</seg> urddha <seg type="highlight">jānuḥ</seg> syād ūrddha jño’ py ūrddhva <seg type="highlight">jānukaḥ</seg> iti sāhasāṅkaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
8155</div>
.
.
.
.
8160<!--% #edlc: jaga, ñĕpa ṅa vĕtis %-->
.<!--% #msja: jaga, ñəpa, ṅa, vtis·, %-->
.<!--% #msjc: jaga, ṅəpa, ṅa, vtis· %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.29" n="29"><head>Synonyms of Calf of the
Leg</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.29.01" n="1">
8165<app><lem type="emn">jaṅghā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jaga</rdg></app>,
ñəpa, ṅa <label type="headword">vətis</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.72cd: <foreign><seg type="highlight">jaṅghā</seg> tu prasr̥tā jānūruparvāṣṭhīvadastriyām
||</foreign></note>
.<note>AbhRM 515ab: <foreign>jānuḥ syād aṣṭhīvān prasr̥tā <seg type="highlight">jaṅghā</seg>
ca ghuṇṭako gulphaḥ |</foreign></note>
8170<note>AbhCM 614cd: <foreign>kapolī tvagrimo <seg type="highlight">jaṅghā</seg> prasr̥tā
nalakiny api ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8175
.<!--% #edlc: anoka, anokapi, tipi, lakapa, pilika, kapodula, kapolah, śade, deśa ṅa
vĕhaṅ, 11 %-->
.<!--% #msja: Anoka, Anokapi, tiṣi, lakapa, pilika, kapodula, kapolaḥ, śade, deśa,
ṅa, vhaṁ, 11 %-->
.<!--% #msjc: Anoka, hanokapi, tipi, pipi, lakapa, pili, ka, kapoṭa⟦ka⟧⟨⟨la⟩⟩, kapolaḥ,
⟦ś⟧⟨⟨śa⟩⟩de, ṅa, vha, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.30" n="30"><head>Synonyms of Jaw</head>
8180<p xml:id="candrakirana_24.30.01" n="1">
.<app><lem type="conj">hanu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">anoka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">hanukā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">anokapi</rdg><rdg wit="#msjb">anokapī</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">hanokapi</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">pipi</lem><rdg wit="#edlc">tipi</rdg><rdg
wit="#msja">tiṣi</rdg><rdg wit="#msjb" cause="dittography">tipī, pipī</rdg><rdg wit="#msjc"
cause="dittography">tipi, pipi</rdg></app>, <app><lem type="conj">kapolata, kapola</lem><rdg
wit="#edlc #msja">lakapa, pilika, kapodula, kapolah, śade, deśa</rdg><rdg wit="#msjb">lakapa,
philīka, kapoṭula, kapolah, śade</rdg><rdg wit="#msjc">lakapa, pili, ka, kapoṭala,
kapolah, śade</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">vəhaṅ</label></lem><rdg
wit="#msjc">vəha</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="6">6</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg><note>Some words are synonyms
for cheeks.</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.90cd: <foreign>adhastāc cibukaṁ gaṇḍau <hi rend="highlight">kapolau</hi>
tatparā <hi rend="highlight">hanuḥ</hi> || </foreign></note>
8185<note>AbhCM 582cd–583ab: <foreign>gallātparaḥ <hi rend="highlight">kapolaś</hi> ca
paro gaṇḍaḥ <hi rend="highlight">kapolataḥ</hi> || tato hanuḥ śmaśru kūrcamāsyaloma
ca māsurī |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8190
.<!--% #edlc: tuha, kavipu, kivipa, vatana, tavinara, vipukaṇa, tunaka, kapurita, turakara
ṅa jaṅgut 11 %-->
.<!--% #msja: tuha, kavipu, kivipa, vatana, tavinara, vipukaṇa, tunaka, kapurita, turakara,
ṅa, jaṅgut·, 11 %-->
.<!--% #msjc: tuha, kavīpu, kivipa, vattana, tavinara, viputana, tunaka, tunara, tapurika,
turakara, ṅa, jaṅgut·, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.31" n="31"><head>Synonyms of Beard/Chin</head>
8195<p xml:id="candrakirana_24.31.01" n="1">
.tuha, <app><lem type="emn">cibuka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kavipu</rdg><rdg
wit="#msjc">kavīpu</rdg></app>, <app><lem type="conj">śmaśru</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">kivipa</rdg><rdg wit="#msjb">kivīpa</rdg></app>, <app><lem type="emn">chadana</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vatana</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vattana</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">vyañjana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">tavinara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">lāñchana</lem><rdg wit="#edlc #msja">vipukaṇa</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">viputana</rdg></app>, <app><lem type="conj">dāḍhikā, tanūruha</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="subtractive">tunaka</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">tunaka, tunara</rdg><!--
in MW, tūvara or tūbara means a beardless man --></app>, <app><lem type="conj">māsurī</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kapurita</rdg><rdg wit="#msjb">kapurīta</rdg><rdg wit="#msjc">tapurika</rdg></app>,
turakara, ṅa <label type="headword">jaṅgut</label>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.90cd: <foreign>adhastāc cibukaṁ gaṇḍau kapolau tatparā hanuḥ ||</foreign></note>
8200 <note>AK 2.6.116ab: <foreign><hi rend="highlight">vyañjanaṁ lāñchanaṁ śmaśru</hi>
niṣṭhānāvayaveṣv api |</foreign></note>
. <note>AbhRM 238ab: <foreign>tanūruhaṁ garutpattraṁ patatraṁ chadanaṁ chadaḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 524ab: <foreign>roma tanūruham uktaṁ nayanagataṁ pakṣma mukhagataṃ śmaśru
|</foreign></note>
. <note>AbhRM 525ab: <foreign>oṣṭhasyādhaś cibukaṁ lalāṭam alikaṁ bhuj āgramaṁsaṁ ca
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 582ab: <foreign>asikādhas tu cibukaṁ syād gallaḥ sr̥kvaṇaḥ paraḥ |</foreign></note>
8205 <note>AbhCM 583: <foreign>tato hanuḥ <hi rend="highlight">śmaśru</hi> kūrcam āsyaloma
ca māsurī | <hi rend="highlight">dāḍhikā</hi> daṁṣṭrikā dāḍhā daṁṣṭrā jambho dvijā
radāḥ ||</foreign></note>
. <note>Vaij 4.4.87ab: <foreign>oṣṭhasyādhas tu cibukaṁ cubukaṁ cabukaṁ ca tat |</foreign></note>
. <note>USV 141: <foreign>śmaśru puṁ mukharomaṇīty amaramālā |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
8210</div>
.
.
.<!--% #edlc: kaṇḍana, gaṇḍa, raṣaṇḍana, sārigaṇḍa, vāhaṇagaṇḍa, varagapāsa, virah,
pāśa‚ gaṇḍavaha, maraṇāṇḍa, vigaṇḍa, kapola, kapokala na pipi, 14 %-->
.<!--% #msja: kaṇḍaṇa, gaṇḍa, raṣaṇḍaṇa, sa:rīgaṇḍa, va:haṇagaṇḍa, va:ragava:sa, vira[ḥ],
pa:śa, gaṇḍavaha, maraṇa:ṇḍa, vigaṇḍa, kapola, kapokala, ṅa, pipi, 14 %-->
8215<!-- #msjb: -->
.<!--% #msjc: kaṇḍaṇa, gaṇḍa, rasaṇḍaṇa, śarigaṇḍa, vahaṇagaṇḍa, vara[kaśiṣa, viraḥ],
paśa, gaṇḍavana, maragaṇḍa, vīga:ṇḍa, kapola, kapokala, ṅa, pipi, 14 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.32" n="32"><head>Synonyms of Cheeks</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.32.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kandala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kaṇḍana</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb #msjc">kaṇḍaṇa</rdg>--></app>, <app><lem type="conj">gaṇḍa</lem><rdg
wit="#edlc">gaṇḍa, raṣaṇḍana, sārigaṇḍa, vāhaṇagaṇḍa, varagapāsa, virah, pāśa, gaṇḍavaha,
maraṇāṇḍa, vigaṇḍa</rdg><rdg wit="#msja">gaṇḍa, raṣaṇḍaṇa, sārīgaṇḍa, vāhaṇagaṇḍa,
vāragavāsa, virah, pāśa, gaṇḍavaha, maraṇāṇḍa, vigaṇḍa</rdg><rdg wit="#msjb">raṣaṇḍaṇa,
śarīkaṇḍa, vahāṇagaṇḍa, varagaśaṣa, virah, paśa, gaṇḍavaṇa, maraṇaṇḍa, vigaṇḍa</rdg><rdg
wit="#msjc">gaṇḍa, rasaṇḍaṇa, śarigaṇḍa, vahaṇagaṇḍa, varakaśiṣa, virah, paśa, gaṇḍavana,
maragaṇḍa, vīgāṇḍa</rdg></app>, kapola, <app><lem type="emn">kapolata</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">kapokala</rdg><rdg wit="#msjb">kapokāla</rdg><note>A conjectural omission
has been made for the words following <foreign>gaṇḍa</foreign>, since their identity
remains unclear at this stage.</note></app>, ṅa <label type="headword">pipi</label>,
<app><lem type="emn"><num value="5">5</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc"><num
value="14">14</num></rdg><rdg wit="#msjb"><num value="11">11</num></rdg></app>.
8220<!-- words with <sic> -->
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.90cd: <foreign>adhastāc cibukaṁ gaṇḍau kapolau tatparā hanuḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 522cd: <foreign>gaṇḍo gallaḥ kapolaś ca hanus tulyārthavācakāḥ ||</foreign></note>
8225 <note>AbhCM 582cd: <foreign>gallātparaḥ kapolaś ca paro gaṇḍaḥ kapolataḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
8230<!--% #edlc: kaṇtha, nigara, gara, gilana‚ naṭakara, nagaraka, hamavala(?), naṭarina,
naraka ṅa gulu, 10 %-->
.<!--% #msja: kaṇṭa, nigara, gara, gilana, naṭakara, nagaraka, yamavala, naṭarina,
naraka, ṅa, gulu, 10 %-->
.<!--% #msjc: kaṇṭa, nigara, gilana, naṭakara, naga⟨⟨ra⟩⟩ka⟦ra⟧, yaśavala, naṭarina,
nirakara, ṅa, guluḥ, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.33" n="33"><head>Synonyms of Neck</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.33.01" n="1">
8235kaṇṭha, <app><lem type="conj">nigara<supplied reason="omitted">ṇa</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="subtractive">nigara</rdg></app>, <app><lem type="conj">gala,
grīva, kandharā</lem><rdg wit="#edlc">gilana, naṭakara, nagaraka, hamavala, naṭarina,
naraka</rdg><rdg wit="#msja">gilana, naṭakara, nagaraka, yamavala, naṭarina, naraka</rdg><rdg
wit="#msjb">gilana, naṭakara, nagarakah, yaśavala, naṭarīna, narakara</rdg><rdg wit="#msjc">gilana,
naṭakara, nagaraka, yaśavala, naṭarina, nirakara</rdg></app>, ṅa <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">gulū</label></lem><rdg wit="#msjc">guluh</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="6">6</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="10">10</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.88ab: <foreign>kaṇṭho galo ’tha grīvāyāṁ śirodhiḥ kandharety api |</foreign></note>
.<note>AbhRM 516cd: <foreign>grīvā dhamanirmanyā śirodharā kandharā galaḥ kaṇṭhaḥ ||</foreign></note>
8240<note>AbhCM 588ab: <foreign>galo nigaraṇaḥ kaṇṭhaḥ kākalakas tu tan maṇiḥ |</foreign></note>
.<note>Vaij 4.4.83: <foreign>triṣu tu pare catvāraḥ pauruṣamudbāhupuṁmāne | galo nigaraṇaḥ
kaṇṭho garo grīvā tu kandharā ||
.</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
8245
.
.
.<!--% #edlc: daśana, radana, dantaja, dvija, daśirnarka, riḍanabha, dantaśara, dantaroṅhili
ṅa untu, 10 %-->
.<!--% #msja: daśana, radhana, dantaja, dija, daṙ=śinaka, ridhanabha, dantaśara, dantaroṁhili,
ṅa, untu, 10 %-->
8250<!--% #msjc: daśanaḥ, radana, dantaja, dija, daṙsinaka, ridanaba, dantaśara, dantaghna,
dantarohini, ṅa, hu[n]tu, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.34" n="34"><head>Synonyms of Tooth</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.34.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">daśana</lem><rdg wit="#msjc">daśanah</rdg></app>,
radana, <app><lem type="conj">danta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dantaja</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">d<supplied reason="omitted">v</supplied>ija</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">dija</rdg></app>, <app><lem type="emn">madhyadanta, rājadanta</lem><rdg
wit="#edlc">daśirnarka, riḍanabha</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">darśinaka, ridhanabha</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">darṣiṇaka, ridhanabha</rdg><rdg wit="#msjc">darsinaka, ridanaba</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">dantaśirā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dantaśara</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">dantaghna</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,<pb
n="38v" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem wit="#msjb #msjc">dantarohiṇī</lem><rdg
wit="#edlc #msja">dantaroṅhili</rdg></app>, ṅa <label type="headword">huntu</label>,
<num value="10">10</num>.
.</p>
8255<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.91ab: <foreign>radanā daśanā dantā radāstālu tu kākudam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 527cd: <foreign>ekārthāḥ kathyante daśanadvijadantaradaradanāḥ</foreign></note>
.<note>AbhCM 583cd–584ab: <foreign>dāḍhikā daṁṣṭrikā dāḍhā daṁṣṭrā jambho dvijā radāḥ
| radanā daśanā dantā daṁśakhādanamallakāḥ ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.4.88-90ab: <foreign>dantavastraṁ ca tatprāntau sr̥kvaṇī daśanāḥ punaḥ | radanāḥ khādanā dantā daṁśā mallā radā dvijāḥ || madhyadantā rājadantā daṁṣṭrā tatpārśvayor dvayoḥ | tatpārśvayossthitā dantā jaṁbhāstālu tu kākudam || rasajñā rasanā jihvā rājissūnā ’py adhassthitā |</foreign></note>
8260</app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% #edlc: umpa, janacada, adhara, uspika, jantacihna, adipyanirada naraka ṅa lambe,7
%-->
8265<!--% #msja: Umpa, janacaca, Adhara, Uspika, jantacihna, Adipyanirada naraka, ṅa,
lambai, 7 %-->
.<!--% #msjc: Umpa, jana, Um[pa], [37v]janacada, Acara, Uspīka, jantacihna, R̥disyanirada,
naraka, ṅa, lambe, 7 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.35" n="35"><head>Synonyms of Lip I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.35.01" n="1">
.<app><lem type="emn">oṣṭha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">umpa</rdg></app>,<pb
n="37v" edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ra</supplied>danacchada</lem><rdg
wit="#edlc">janacada</rdg><rdg wit="#msja">janacaca</rdg><rdg wit="#msjb">janacadha</rdg><rdg
wit="#msjc">jana, umpa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">adhara</lem><rdg
wit="#msjc">acara</rdg></app>, <app><lem type="emn">oṣṭhaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">uspika</rdg><rdg
wit="#msjb">huspīka</rdg><rdg wit="#msjc">uspīka</rdg></app>, <app><lem type="emn">dantacchada</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">jantacihna</rdg></app>, <app><lem type="conj">oṣṭhādhara</lem><rdg
wit="#edlc #msja">adipyanirada, naraka</rdg><rdg wit="#msjb">adisyaniradha, naraka</rdg><rdg
wit="#msjc">r̥disyanirada, naraka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">lambe</label>,
<num value="7">7</num>.
8270</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.90ab: <foreign><seg type="highlight">oṣṭhādharau tu radanacchadau</seg>
daśanavāsasī |</foreign></note>
.<note>AbhRM 524cd: <foreign>adharo <seg type="highlight">dantacchada oṣṭha</seg> ucyate
dantavāsaś ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 581: <foreign>nakraṁ narkuṭakaṁ śiṅghinyoṣṭho ’dharo radacchadaḥ | dantavastraṁ ca tat prāntau sr̥kvaṇī asikaṁ tv adhaḥ ||</foreign></note>
8275</app></listApp>
.</div>
.
.
.
8280<!--% #edlc: nikruñca, kruñcaraṇa, kradata, batiṣa, nikoñca, taśvapra[45a]ṇa, arindata,
ariṇi na rĕnreṅ, 9 %-->
.<!--% #msja: nikruñca, kruñcaraṇa, kradaka, bhakiṣa, nikoñca, taśvapra[45r]ṇa, Arindhaka,
Ariṇi, ṅa, R̥ṁ-R̥ṁ, 9 %-->
.<!--% #msjc: nikr̥ñcaḥ, kr̥ñcaraṇa, kradaśa, bhavīkaṣa, niloñca, taśvapraṇa, Arindhuka,
Ariṇi, ṅa, R̥ṁ-R̥ṁ, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.36" n="36"><head><hi rend="check">Synonyms
of Curlew</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.36.01" n="1">
8285kruñca, <app><lem type="conj">krauñca</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kruñcaraṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">kr̥ñcaraṇa</rdg></app>, <app><lem type="emn">kalika, bhūkāka</lem><rdg
wit="#edlc">batiṣa, kradata</rdg><rdg wit="#msja">bhakiṣa, kradaka</rdg><rdg wit="#msjb">bhavakaśa,
kradhaka</rdg><rdg wit="#msjc">bhavīkaṣa, kradaśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">nīlakrauñca</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">nikoñca</rdg><rdg wit="#msjc">niloñca</rdg></app>, <app><lem
type="emn">dīrghagrī<pb n="45r" edRef="#msja"/>va</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">taśvapraṇa</rdg></app>, <app><lem type="conj">atijāga<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg
wit="#edlc">arindata</rdg><rdg wit="#msja">arindhaka</rdg><rdg wit="#msjb">araṇḍaka</rdg><rdg
wit="#msjc">Arindhuka</rdg></app>, <app><lem type="emn">rohiṇī</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">ariṇi</rdg><rdg wit="#msjb">araṇī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">rəṅ-rəṅ</label>,
<num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>KDK 329.109-110: <foreign><seg type="highlight">rohiṇī</seg> syāl lohitāṅgā’py athotkrośaḥ striyāṁ pumān | kuraraḥ kharaśabdaḥ syān <seg type="highlight">nīlakrauñco ’tijāgaraḥ </seg>|| <seg type="highlight">dīrghagrīvaś</seg> ca nīlāṅgo vakas tu śuklavāyasaḥ | vakoṭas tāpasaḥ kaṅkas tīrthajaṅgho niśāntakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8290</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: bramadye, kuñca , meḍaca‚ madyabha, cakucada, krucca, bramadadhya, bramodura,
bramadya, mabraca ṅa tĕṅahiṅ alis, 12 %-->
8295<!--% #msja: bramadye, kuñca, medhaca, madyabha, cakucada, krucca, bramadyacya, bhramodura,
bramadya, mabraca, ṅa, tṅaḥhiṅ alis·, 12 %-->
.<!--% #msjc: bramaddho, kuñca, modaca, madyaba, cakucanda, kraca, brammadya, bramadyadya,
bramodara, bramadya, [3+]⟨⟨ba⟩⟩ṅ alīs·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.37" n="37"><head>Synonyms of Glabella</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.37.01" n="1">
.<app><lem type="emn">bhrūmadhya, kūrpa, kūrca</lem><rdg wit="#edlc">bramadye, kuñca,
meḍaca, madyabha, cakucada, krucca, bramadadhya, bramodura, bramadya, mabraca</rdg><rdg
wit="#msja">bramadye, kuñca, medhaca, madyabha, cakucada, krucca, bramadyacya, bhramodura,
bramadya, mabraca</rdg><rdg wit="#msjb">brameddhya, tuñca, moddhaca, manyabha, cakucadha,
krucca, bramaddhyācya, bramodhura, brumaddhya, mabraca</rdg><rdg wit="#msjc">bramaddho</rdg></app>,
ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">təṅahiṅ</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>baṅ</rdg></app> alis</label>, <app><lem
type="emn"><num value="4">4</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
8300</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.92cd: <foreign>kūrcam astrī bhruvormadhyaṁ tārakākṣṇaḥ kanīnikā || </foreign></note>
.<note>Vaij 6.5.20ab: <foreign>pīṭhe śmaśruṇi kūrco ’strī bhrūmadhye katthane kuśe |</foreign></note>
.<note>AbhCM 580: <foreign>kūrcaṁ kūrpaṁ bhruvormadhye pakṣma syān netraromaṇi ||</foreign></note>
8305</app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% #edlc: kujiva, tujinara, kĕḍap, viniraḍa, virogaṣa, gicaṅ, givaṅ, śivat‚ śaratmaka,
samivaśa ṅa kujivat, 11 %-->
8310<!--% #msja: kujivat·, tujinara, kḍap·, viniradha, vironaṣa, gica, givaṁ, śivat·,
śaratmaka, samivaśa, ṅa, kujivat·, 11 %-->
.<!--% #msjc: kujinara, kḍap·, viniradha, vironaṣa, giñca giva, śivat·, śiratmara,
satatmara, samivaśa, ṅa, kujivat·, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.38" n="38"><head>Synonyms of Meaningful
Looks/Glance of the Eye</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.38.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kujivat</lem><rdg wit="#edlc">kujiva, tujinara</rdg><rdg wit="#msja">kujivat,
tujinara</rdg><rdg wit="#msjb">kujīnara</rdg><rdg wit="#msjc">kujinara</rdg></app>,
kəḍap, <app><lem type="emn">vikūṇana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">viniraḍa</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjc">viniradha</rdg>--><rdg wit="#msjb">vinīradha</rdg></app>, <app><lem
type="emn">vinimeṣa</lem><rdg wit="#edlc">virogaṣa</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vironaṣa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">giñcaṅ</lem><rdg wit="#edlc">gicaṅ</rdg><rdg wit="#msja">gica</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">giñca</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">givaṅ</lem><rdg
wit="#msjc">giva</rdg></app>, <app><lem type="emn">sirat</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">śivat</rdg></app>, <app><lem type="emn">siratmaya</lem><rdg wit="#edlc
#msja">śaratmaka</rdg><rdg wit="#msjb">śiratmara</rdg><rdg wit="#msjc">śiratmara,
satatmara</rdg></app>, <app><lem type="emn">samīkṣā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">samivaśa</rdg><rdg
wit="#msjb">samigaśa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kujivat</label>, <app><lem
type="emn"><num value="9">9</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
8315=
.</p>
.</div>
.
.<!--% #edlc: vagah, keśa, tarṣaṇa, śanyakaśa, taśavidya, keśavinyāsa, śaranya, śakevināṣa,
kośanyara, viraḍa, vindhuṭara, viduga ṅa gĕluṅnin prabhu, 14 %-->
8320<!--% #msja: vagagaḥ, keśa, kaṙṣaṇa, śanyakaśa, taśapinya, keśavināśa, śaranya, śakevināṣa,
kośanyara, viradha, nindhuṭara, viduśa, ṅa, gluṁniṁ prabhu, 14 %-->
.<!--% #msjc: vagagaśa, keśa, kaṙsaṇa, śanyakaśa, tasavinya, kavpinya, keśavinaṣa,
śaranya, śakevinasara, kośanyara, virada, vindura, vinduśa, ṅa, gluṁni prabu, 14 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.39" n="39"><head>Synonyms of King’s Chignon</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.39.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kaiśika</lem><rdg wit="#edlc">vagah</rdg><rdg wit="#msja">vagagah</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">vagagaśa</rdg></app>, keśa, <app><lem wit="#msja #msjb #msjc">karṣaṇa</lem><rdg
wit="#edlc">tarṣaṇa</rdg></app>, <app><lem type="emn">śikhaṇḍaka</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">śanyakaśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">bhramaraka, kākapakṣa</lem><rdg
wit="#edlc">taśavidya</rdg><rdg wit="#msja">taśapinya</rdg><rdg wit="#msjb">taśapinya,
kavpīnya</rdg><rdg wit="#msjc">tasavinya, kavpinya</rdg></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb #msjc">keśavināśa</lem><rdg wit="#edlc"></rdg></app>, śaraṇya, <app><lem type="emn">keśavināśaka</lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="subtractive">śakevināṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">śakevinaśara</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">śakevinasara</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">keśaveśa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kośanyara</rdg></app>, <app><lem type="emn">kabarī</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">viraḍa</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">viradha</rdg><rdg wit="#msjc">virada</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">cikura, cihura</lem><rdg wit="#edlc">vindhuṭara, viduga</rdg><rdg
wit="#msja">nindhuṭara, viduśa</rdg><rdg wit="#msjb">vīndhura, vīdhuśa</rdg><rdg wit="#msjc">vindura,
vinduśa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">gəluṅniṅ prabhu</label>, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjc">14</lem><rdg wit="#msjb">10</rdg></app>.
8325</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.95cd-97: <foreign><seg type="highlight">cikuraḥ</seg> kuntalo vālaḥ kacaḥ keśaḥ śiroruhaḥ || tad vr̥nde kaiśikaṁ kaiśyam alakāś cūrṇakuntalāḥ | te lalāṭe <seg type="highlight">bhramarakāḥ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaḥ</seg> || kabarī keśaveśo ’tha dhammillaḥ saṁyatāḥ kacāḥ | śikhā cūḍā keśapāśī vratinas tu saṭā jaṭā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 567cd–568ab: <foreign>tajjāḥ keśās tīrthavākāś <seg type="highlight">cikurāḥ</seg>
kuntalāḥ kacāḥ || vālāḥ syus tat parāḥ pāśo racanā bhāra uccayaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
8330</div>
.
.
.
.<!--% #edlc: gavah, takaṇṭakara, kakapakṣa‚ kośapakṣama, gubhakunaṅ, kogubhukana,
kaṇḍaki, kiṇḍaku, kṣaṇaka ṅa vvad in rambut, gubhakunaṅ hi‚ 11 %-->
8335<!--% #msja: gavaḥ, kakaṇṭakara, kakapakṣa, kośapakṣama, gubha kunaṁ, kogubhukana,
kaṇḍaki, kiṇḍaku, kṣaṇaka, ṅa, vvadiṁ rambut·, gubha kunaṁ hi, 11 %-->
.<!--% #msjc: vagaḥ, kakaṇḍakara, kakapakṣa, kośapakṣama, guba kunaṁ, togubukana, kaṇḍaki,
kiṇḍaku, kasanaka, ṅa, tvadiṁ rambut·, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.40" n="40"><head>Synonyms of Hair Tuft
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.40.01" n="1">
.<app><lem type="emn">śikha</lem><rdg wit="#edlc #msja">gavah</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">vagah</rdg></app>, <app><lem type="conj">śikhāṇḍaka</lem><rdg wit="#edlc">takaṇṭakara</rdg><rdg
wit="#msja">kakaṇṭakara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">kakaṇḍakara</rdg></app>, kākapakṣa,
<app><lem type="conj">keśapakṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">kośapakṣama</rdg><rdg
wit="#msjb">ukaśapakṣama</rdg></app>, <app><lem type="conj">cūrṇakun<supplied reason="omitted">tala</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">gubha kunaṅ</rdg><!--<rdg wit="#msjc">guba kunaṅ</rdg>--></app>,
<app><lem type="conj">śiroruha</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kogubhukana</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">kogubukana</rdg>--><rdg wit="#msjc">togubukana</rdg></app>, <app><lem
type="emn">śikhaṇḍa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">kaṇḍaki</rdg><rdg wit="#msjb">kaṇḍakī</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kuntala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kiṇḍaku</rdg></app>,
<app><lem type="emn">alaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kṣaṇaka</rdg><rdg wit="#msjc">kasanaka</rdg></app>,
ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja">vvadiṅ</lem><rdg wit="#msjb">vmadiṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">tvadiṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msjb #msjc">rambut</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="additive">rambut, gubha kunaṅ hi</rdg></app></label>, <app><lem type="emn"><num
value="10">10</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
8340</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.95cd-97: <foreign>cikuraḥ <seg type="highlight">kuntalo</seg> vālaḥ kacaḥ keśaḥ <seg type="highlight">śiroruhaḥ</seg> || tadvr̥nde kaiśikaṁ kaiśyam <seg type="highlight">alakāś cūrṇakuntalāḥ</seg> | te lalāṭe bhramarakāḥ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaḥ || kabarī keśaveśo ’tha dhammillaḥ saṁyatāḥ kacāḥ | śikhā cūḍā keśapāśī vratinas tu saṭā jaṭā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 532ab: <foreign>bālānāṁ tu śikhā proktā kākapakṣaḥ śikhaṇḍikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 568: <foreign>vālāḥ syus tatparāḥ pāśo racanā bhāra uccayaḥ |hastaḥ pakṣaḥ
kalāpaś ca keśabhūyastvavācakāḥ ||</foreign></note>
8345<note>AbhCM 572ab: <foreign>sā bālānāṁ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaśikhāṇḍakau |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8350
.<!--% #edlc: aṣa, prāṇa, jīva, sapraṇara, vajayaṣa, vīrāyuṣa, viyuśaka, aṣāpraṇaya,
śaṇayuṣa, jayāyuṣa, jīvāyuṣa ṅa urip, 12 %-->
.<!--% #msja: Aṣa, praṇa, jiva, sapraṇara, vajayaṣa, vīrayuṣa, viyuśaka, Aṣa:praṇaya,
śaṇayuṣa, jayayuṣa, jīvayuśa, ṅa, Urip·, 12 %-->
.<!--% #msjc: Aṣa, praṇa, jiva, sapraṇara, vijayuśa, viyuśaka, Aṣapraḥnaya, kṣaṇayuśa,
jayayuśa, jivayuśa, ṅa, Urip·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.41" n="41"><head>Synonyms of Life</head>
8355<p xml:id="candrakirana_24.41.01" n="1">
.āśā, prāṇa, jīva, <app><lem type="emn">saprāṇana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">sapraṇara</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">vījāyuṣa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">vajayaṣa</rdg><note>Could it be read as <foreign>cīrāyuṣa</foreign>?</note></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">vīrāyuṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">āyuṣaya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">viyuśaka</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">āśāpraṇaya</lem><rdg wit="#msjb">amapraṇaya</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">aṣapraḥnaya</rdg>--></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">kṣaṇāyuṣa</lem><rdg
wit="#edlc #msja">śaṇayuṣa</rdg></app>, jayāyuṣa, jīvāyuṣa, ṅa <label type="headword">hurip</label>,
<num value="12">12</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>KKT p. 3.24cd: <foreign>jīvo jigatnuḥ strī jīvā jīvaḥ <seg type="highlight">prāṇana</seg>jīvane
||</foreign></note>
8360</app></listApp>
.</div>
.
.
.
8365<!--% #edlc: māyupita, pitta, mayuśana, tapinara‚ yupita, yadaśana, maryyadaśa, mayuka,
pittanārāyaṇa ṅa hampru, 10 %-->
.<!--% #msja: mayupita, pita, mayuśana, tapinara, yupīta, yadaśana, maṙyyadaśa, mayuka,
pitanarayana, ṅa, hampru, 10 %-->
.<!--% #msjb: ... mayuśana, tapinara, yupita ... %-->
.<!--% #msjc: mayupika, pita, mayuśana, tapinara, yupita, yadasana, maṙyyadaśa, mayuka,
pitanarayaṇna, ṅa, hampru, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.42" n="42"><head>Synonyms of Gall</head>
8370<p xml:id="candrakirana_24.42.01" n="1">
.<app><lem type="conj">māyu, pitta</lem><rdg wit="#edlc" cause="dittography">māyupita,
pitta</rdg><rdg wit="#msja #msjb" cause="dittography">mayupita, pita</rdg><rdg wit="#msjc"
cause="dittography">mayupika, pita,</rdg></app>, <app rend="check"><lem type="emn">māyūṣnā,
tapanāra, yukpitta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">mayuśana, tapinara, yupita</rdg></app>,
<app rend="check"><lem type="emn">jalaśaya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yadaśana</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">yadasana</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">pittakośa, māyika</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">maryyadaśa, mayuka</rdg></app>, <app><lem type="conj">pittāghāra</lem><rdg
wit="#edlc">pittanārāyaṇa</rdg><rdg wit="#msja #msjc">pitanarayana</rdg><rdg wit="#msjb">pitanaraya</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">pitanarayaṇa</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">ampəru</label>,
<num value="10">10</num>.
.</p>
.
.<!-- Untuk kasus emendasi māyūṣnā, tapanāra, yukpitta
8375
.<note>The word ‘pitta’ is derived from the verb-root ‘tapa’ meaning ‘to heat’, thus
pitta is concerned with various physiological functions relating to agni (heat). Digestion
of food, body-heat, thirst and hunger, vision, lustre, cheerfulness and intellect—these
are normal functions of Pitta. Pitta represents fire-principle and as such is concerned
with processes of conversion, consumption and other chemical changes taking place
in the living body. See https://www.wisdomlib.org/definition/pitta about Ayurveda</note>-->
.
.
.<!-- Untuk kasus emendasi māyika
8380
.<note>In general, māyika refers to the name of a fruit, specifically a gall-nut. However,
it is possible that the Javanese adapter did not distinguish between synonyms for
gall and those for gall-nut, as both might have been listed together in the same sloka.</note>-->
.
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.62cd: <foreign>māyuḥ pittaṁ kaphaḥ śleṣmā striyāṁ tu tvagasr̥gdharā ||</foreign></note>
8385<note>AbhRM 605cd: <foreign>māyuḥ pittaḥ kaphaḥ śleṣmā pratiśyāyaś ca pīnasaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 462ab: <foreign>pittaṁ māyuḥ kaphaḥ śleṣmā balāśaḥ snehabhūḥ khaṭaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8390
.
.<!--% #edlc: r̥ṣyaya, sinaṣa, lalaṇya, praṇayara‚ yapinaṣa, lapisyana, syanaśana,
pagayana, lapipraya ṅa i[45b]lū, 10/ %-->
.<!--% #msja: Aṣyaya, sinaṣa, lalaṇya, praṇayara, yapinaṣa, lapisyana, syanaśana, pagayana,
lapipraya, ṅa, I[45v]lu, 10 %-->
.<!--% #msjc: prasaya, sinaśa, lalaṇya, praḥṇayara, yapinaśa, lapisyana, kṣyaṇaśana,
pagayana, lapipraya, ṅa, hīlu, 10 %-->
8395<div type="section" xml:id="candrakirana_24.43" n="43"><head>Synonyms of Saliva</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.43.01" n="1">
.<app><lem type="conj">āsyā<supplied reason="omitted">sa</supplied>va</lem><rdg wit="#edlc">r̥ṣyaya</rdg><rdg
wit="#msja">aṣyaya</rdg><rdg wit="#msjb">prasyaya</rdg><rdg wit="#msjc">prasaya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">sr̥nīkā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">sināṣa</rdg><rdg wit="#msjc">sinaśa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">lālāsya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lalaṇya</rdg></app>,
<app rend="check"><lem type="emn">praṇayana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">praṇayara</rdg><rdg
wit="#msjc">prahṇayara</rdg></app>, <app><lem type="conj">vadanāsa<supplied reason="omitted">va</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yapinaṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">yapinaśa</rdg>--></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">lāpīśyāna</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">lapisyana</rdg><rdg
wit="#msjb">lapiśyana</rdg><note>lit. "something sticky when speaking"</note></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">śyānasana</lem><rdg wit="#edlc #msja">syanaśana</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kṣyaṇaśana</rdg></app>, <app><lem type="emn">payoghana</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="transposition">pagayana</rdg></app>, lāpīprāya,
ṅa <label type="headword">i<pb n="45v" edRef="#msja"/><pb n="39r" edRef="#msjb"/>lū</label>,
10.
.</p>
.
8400<!-- lāpīprāya lit. "abounding when speaking"-->
.
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.67ab: <foreign>sr̥ṇikā syandinī lālā dūṣikā netrayor malam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 633ab: <foreign>sr̥ṇīkā syandinī <seg type="highlight">lālāsyāsavaḥ</seg>
kaphakūrcikā |</foreign></note>
8405<note>Vaij 3.3.26ab: <foreign>atha śyāmalake lālā lavalī lāvalī phalā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8410
.<!--% #edlc: śoca‚ soyanara, saśoyatu, socirani, socikana, tunakavaṇa, trikanaraka,
ciśora, yatuśoraṇa, naraya ṅa bĕbĕ , 11 %-->
.<!--% #msja: śoca, soyanara, saśoyatu, socirani, socikaṇa, tunakaraṇa, trikanaraka,
ciśora, yatuśoraṇa, naraya, ṅa, bəbə, 11 %-->
.<!--% #msjc: śoca, somanara, [38r] saśoyatu, śocarani, śocikarana, tunakaraṇa, trikaṇaraka,
ciśora, yatuśoraṇa, nariya, ṅa, bəbə, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.44" n="44"><head>Synonyms of Eye Pupil</head>
8415<p xml:id="candrakirana_24.44.01" n="1">
.soca, <app><lem type="emn">kr̥ṣṇasārā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">soyanara</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">śoyanara</rdg>--><rdg wit="#msjc">somanara</rdg></app>,<pb n="38r" edRef="#msjc"
break="no"/> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc"><sic>saśoyatu</sic></lem><rdg
wit="#msjb">śaśoyatu</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">socarānī</lem><rdg wit="#edlc
#msja">socirani</rdg></app>, <app><lem type="emn">kanīnika</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">socikana</rdg><!--<rdg wit="#msja">socikaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">śocīkaṇa</rdg>--><rdg
wit="#msjc">śocikarana</rdg><!--<note>lit. "the pupil of the eye" </note>--></app>,
<app><lem type="emn">tārakākṣṇa</lem><rdg wit="#edlc">tunakavaṇa</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">tunakaraṇa</rdg></app>, <app rend="check"><lem type="emn">śrīkaṇarākā</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">trikanaraka</rdg><rdg wit="#msjb">trīkaṇaraka</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">trikaṇaraka</rdg>--><!--<note>lit. "resembling a full moon, even its smallest
particles radiate beauty" </note>--></app>, <sic>ciśora</sic>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc"><sic>yatuśoraṇa</sic></lem><rdg wit="#msjb">hatuśoraṇa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">tāraka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">naraya</rdg><rdg wit="#msjc">nariya</rdg></app>,
ṅa <label type="headword"><app><lem type="emn">viji</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb
#msjc">bəbə</rdg></app></label>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.92ab: <foreign>kūrcam astrī bhruvor madhyaṁ <seg type="highlight">tārakākṣṇaḥ
kanīnikā</seg> |</foreign></note>
8420<note>AbhRM 520ab: <foreign>nayanopāntamapāṅgaḥ kanīnikā nayanamadhyatārā ca |</foreign></note>
.<note>AbhCM 575: <foreign>cakṣur akṣīkṣaṇaṁ netraṁ nayanaṁ dr̥ṣṭir ambakam | locanaṁ
darśanaṁ dr̥k ca tattārā tu <seg type="highlight">kanīnikā</seg> ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8425
.
.<!--% #edlc: lipa, gulma, gumsikara, plahanarih, anuguṅ, apiluku, lmagu-laguh, gulmaplaka,
aplagada, galma ṅa kavaya, 11 %-->
.<!--% #msja: lipa, gulma, gumsikara, plahanariḥ, hanuguṁ, Apiluhu[ṁ], lmagulaguḥ,
gulmaplaha, Aplanada, galma, ṅa, kavaya, 11 %-->
.<!--% #msjc: lipa, śusmaḥ magumpikara, palahanari, R̥nagu, Apiluku, lmagulanuḥ, gulmaplaha,
Aplanada, galma, ṅa, kavaya, 11 %-->
8430<div type="section" xml:id="candrakirana_24.45" n="45"><head>Synonyms of Spleen</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.45.01" n="1">
.<app><lem type="emn">limpa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lipa</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">gulma</lem><rdg wit="#msjb">śusma</rdg><rdg wit="#msjc">śusmah</rdg></app>,
<hi rend="check">gumsikara</hi>, <app><lem type="conj">plīhā, ḍimba</lem><rdg wit="#edlc">plahanarih,
anuguṅ, apiluku, lmagu-laguh, gulmaplaka, aplagada, galma</rdg><rdg wit="#msja">plahanarih,
hanuguṅ, apiluhuṅ, lmagulaguh, gulmaplaha, aplanada, galma</rdg><rdg wit="#msjb">phlahanarīh,
anagu, apiluku, lmagulanuh, gulmaphlaha, aphlanadha, galma</rdg><rdg wit="#msjc">palahanari,
rənagu, apiluku, lmagulanuḥ, gulmaplaha, aplanada, galma</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kavaya</label>,
<app><lem type="emn"><num value="6">6</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
.
8435<!-- In OJED, Z (p. 825) mentioned that kavaya maybe from Mod kuvaya, (bile?), but
the word limpa in the list make it clear that kavaya refers to spleen -->
.
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.66ab: <foreign>antraṁ purītadgulmas tu plīhā puṁsy atha vasnasā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 605cd: <foreign>puṣpasaḥ syād atha plīhā gulmo ’ntraṁ tu purītati ||</foreign></note>
8440</app></listApp>
.</div>
.
.
.
8445<!--% #edlc: viśeṭi, vaśoṣṭi, vakaṭi, kacanara, kacariya, śeṭavikaṭa, cakaṭana, vikaśa,
visoyana, ṭakavira ṅa vuṭu-vuṭu,11 %-->
.<!--% #msja: viśeṭi, vaśoṣṭi, vakaṭi, kacanara, kacariya, śeṭavikaṭa, cakaṭana, vikaśa,
visoyana, ṭakavīra, ṅa, vuṭu-vuṭu, 11 %-->
.<!--% #msjb: viśeṭī, vaśoṣṭī, vakaṭīh, kacathara, kacariya, śeṭavīkaṭa, cakaṭana,
vikaśa, viṣoyana, ṭakavīra, ṅa vuṭu-vuju, 11 %-->
.<!--% #msjc: visaṣṭi, vaśoṣṭī, vakaṭi, kacaraṇa, kacariya, śeṭuvikaṭu, cakaṭuna, vikaśa,
viśoyana, ṭakavira, ṅa, vuṭu-vuṭu, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.46" n="46"><head>Synonyms of Dawn</head>
8450<p xml:id="candrakirana_24.46.01" n="1">
.<app><lem type="conj">vyuṣṭi</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">viśeṭi</rdg><rdg wit="#msjc">visaṣṭi</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vaiyuṣṭa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">vaśoṣṭi</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vasāti</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">vakaṭi</rdg><rdg wit="#msjb">vakaṭīh</rdg></app>,
<app><lem type="emn">ācaraṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">kacanara</rdg><rdg wit="#msjb">kacathara</rdg><rdg
wit="#msjc">kacaraṇa</rdg></app>, <sic>kacariya</sic>, <app><lem type="emn">śvetavikāśa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">śeṭavikaṭa</rdg><rdg wit="#msjc">śeṭuvikaṭu</rdg></app>, <app><lem
type="conj">śvetanā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">cakaṭana</rdg><rdg wit="#msjc">cakaṭuna</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vibhāta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vikaśa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">uṣorāga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">visoyana</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">viṣoyana</rdg><rdg wit="#msjc">viśoyana</rdg>--></app>, <sic><app rend="hide"><lem
wit="#msja #msjb #msjc">ṭakavīra</lem><rdg wit="#edlc">ṭakavira</rdg></app></sic>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">vuṭu-vuṭu</label></lem><rdg
wit="#msjb">vuṭu-vuju</rdg></app>, <num value="11">11</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.4.2-3ab: <foreign>pratyūṣo ’harmukhaṁ kalyam uṣaḥ pratyuṣasī api || <seg type="highlight">vyuṣṭaṁ vibhātaṁ</seg> dve klībe puṁsi gosarga iṣyate | prabhātaṁ ca dinānte tu sāyaḥ saṁdhyā pitr̥prasūḥ |</foreign></note>
8455<note>AbhRM 111ab: <foreign>kalyam uṣaḥ pratyūṣaṁ prage prabhātaṁ bhaved <seg type="highlight">vibhātaṁ</seg>
ca |</foreign></note>
.<note>AbhCM 138cd-139ab: <foreign>divaṁ dyurvāsaro ghasraḥ prabhātaṁ syād aharmukham
|| vyuṣṭaṁ <seg type="highlight">vibhātaṁ</seg> pratyūṣaṁ kalyapratyuṣasī uṣaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8460
.
.<!--% #edlc: mastika, maspijara, mattagala, majaraṇa, mija, gamija, pamiraja, matyagilagi,
jamaga ṅa utĕk, 11 %-->
.<!--% #msja: mastika, maspījara, mattagala, majaraṇa, mija, gamija, tamiraja, matyagilagi,
jamaga, ṅa, Utək·, 11 %-->
.<!--% #msjc: mastaka, maspijira, mattagala, mījaṁraṇa, mija, gamija, kamija, ramatyagilagī,
jamiga, ṅa, butak·, 11 %-->
8465<div type="section" xml:id="candrakirana_24.47" n="47"><head>Synonyms of Brain</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.47.01" n="1">
.<app><lem type="emn">mastiṣka</lem><rdg wit="#edlc #msja">mastika</rdg><rdg wit="#msjb"
cause="dittography">masthāka, mastīka</rdg><rdg wit="#msjc">mastaka</rdg></app>, <app><lem
type="conj">mastuluṅgaka, mastakasneha, gorda</lem><rdg wit="#edlc">maspijara, mattagala,
majaraṇa, mija, gamija, pamiraja, matyagilagi, jamaga</rdg><rdg wit="#msja">mastika,
maspījara, mattagala, majaraṇa, mija, gamija, tamiraja, matyagilagi, jamaga</rdg><rdg
wit="#msjb">maspījara, mattagala, mijaraṇī, mīja, gamīja, kamija, ramatyagīlagī, jamīga</rdg><rdg
wit="#msjc">maspijira, mattagala, mījaṁraṇa, mija, gamija, kamija, ramatyagilagī,
jamiga</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">utək</label></lem><rdg
wit="#msjc">butak</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="5">5</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8470<note>AK 2.6.65cd: <foreign>tilakaṁ kloma mastiṣkaṁ <seg type="highlight">gordaṁ</seg> kiṭṭaṁ malo ’striyām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 635ab: <foreign>mastiṣkaṁ <seg type="highlight">mastakasneho</seg> vapā
medo vasā smr̥tā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 625ab: <foreign>godaṁ tu <seg type="highlight">mastakasneho</seg> mastiṣko
mastuluṅgakaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
8475
.
.
.<!--% #edlc: kakala, krakala, kalara, korkala, karĕṅka, kapta, katéka, mĕstika, mastaka,
kastama, karĕṅtaka ṅa kapāla, 12 %-->
.<!--% #msja: kakala, krakala, kalara, koṙkala, kaR̥ṅka, kapta, katəka, mistika, mastaka,
kastama, kaR̥ṁtaka, ṅa, kaphala, 12 %-->
8480<!--% #msjc: kakala, kra⟨⟨ka⟩⟩la, karala, koṙkala, kaR̥ṅka, kasta, kapika, miṁstika,
mastaka, kaR̥taka, ṅa, kaphala, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.48" n="48"><head>Synonyms of Head</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.48.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="emn">kaṅkāla</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kakala</rdg></app>,
<app><lem type="emn">karpara, karoṭi, śīrṣaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">krakala,
kalara, korkala</rdg><rdg wit="#msjb">krakāla, karala, korkala</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="norm">karaṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">karəṅka</rdg><note>Another
option is <foreign>varāṅga</foreign>.</note></app>, <app><lem type="conj">pr̥ṣṭhā<supplied
reason="omitted">sthi</supplied>, kaśe<supplied reason="omitted">ru</supplied>kā</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kapta, katəka</rdg><rdg wit="#msjb">kasta, kapīka</rdg><rdg wit="#msjc">kasta,
kapika</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">mastika</lem><!--<rdg wit="#edlc">məstika</rdg>--><rdg
wit="#msja">mistika</rdg><rdg wit="#msjb">mīstīka</rdg><rdg wit="#msjc">miṁstika</rdg></app>,
mastaka, <app><lem type="emn">karoṭika</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">karəṅtaka</rdg><rdg
wit="#msjc">karətaka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kapāla</label>, <app><lem
type="emn"><num value="11">11</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
.</p>
8485<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.69: <foreign>syāc charīrāsthni <seg type="highlight">kaṅkālaḥ</seg> <seg
type="highlight">pr̥ṣṭhāsthni</seg> tu <seg type="highlight">kaśerukā</seg> | śirosthani
karoṭiḥ strī pārśvāsthani tu parśukā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 518ab: <foreign>muṇḍottamāṅgamastakamauliśiraḥśīrṣamūrdhakāni syuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 633ab: <foreign>śarīrasyāsthi kaṅkālaṁ tathā syādasthipañjaram |</foreign></note>
.<note>AbhCM 566cd–567: <foreign>uttamāṅgaṁ śiro mūrdhā maulir mastakamuṇḍake || varāṅgaṁ
karaṇatrāṇaṁ śīrṣaṁ <seg type="highlight">mastikam</seg> ity api |</foreign></note>
8490<note>AbhCM 628ab: <foreign>śarīrāsthi karaṅkaḥ syāt <seg type="highlight">kaṅkālam</seg>
asthipañjaraḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8495
.<!--% #edlc: asthi, asthiṅara, galih, ḍara, galitara, gayakara, asthima‚ asthiga,
avu, vlök, apu na tahulan, 12 %-->
.<!--% #msja: Asthi, Asthiṅara, galiḥ, dhara, galitara, gayakara, Asthima, Astiga,
Avu, vlə:k·, Apu, ṅa, tahulan·, 12 %-->
.<!--% #msjc: Asti, Astiṅara, galiḥ, dhara, gaghiḥtara, galakara, Astima, Astiga, Avu,
vlək·, Apu, ṅa, tahulan·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.49" n="49"><head>Synonyms of Bone</head>
8500<p xml:id="candrakirana_24.49.01" n="1">
.asthi, <hi rend="check">asthīṅara</hi>, galih, <app><lem type="emn">sāra</lem><!--<rdg
wit="#edlc">ḍara</rdg>--><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">dhara</rdg></app>, <app><lem
type="conj">kīkasa, karkara</lem><rdg wit="#edlc #msja">galitara, gayakara</rdg><rdg
wit="#msjb">galitara, galakara</rdg><rdg wit="#msjc">gaghiḥtara, galakara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">āḍhika, asthika</lem><rdg wit="#edlc #msja #Msjc">asthima, asthiga</rdg><!--<rdg
wit="#msja">asthima, astiga</rdg>--><rdg wit="#msjb">asthīma, astīga</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">astima, astiga</rdg>--></app>, avu, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vələk</lem><rdg
wit="#msjb">tələk</rdg></app>, <hi rend="check">apu</hi>, ṅa <label type="headword">tahulan</label>,
<num value="12">12</num>.
.</p>
.
.<!--% avu & apu seem being correlated with Skt. asthibhasma: ashes of bones. Hoernle
1893-1912 (II) 27.23.<Hoernle 1908: 302 (s.v. bhasma)> %-->
8505
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.68cd: <foreign>syāt karparaḥ kapālo ’strī kīkasaṁ kulyam asthi ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 625cd-626: <foreign>asthi kulyaṁ bhāradvājaṁ medastejaś ca majjakr̥t || māṁsapittaṁ śvadayitaṁ karkaro dehadhārakam | medojaṁ kīkasaṁ <seg type="highlight">sāraṁ</seg> karoṭiḥ śiraso ’sthani ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.4.108-109ab: <foreign>visram asthikaraṁ snehavaraṁ gautamam ity api |
athāsthi kīkasaṁ viḍḍaṁ kalalaṁ krūram <seg type="highlight">āḍhikam</seg> || kulyaṁ
medobhavaṁ medastejo majjākaraṁ balam |</foreign></note>
8510</app></listApp>
.</div>
.
.
.
8515<!--% #edlc: banabahni, ḍanabhaṇa, bahnaka, bahnavara, bahnamara, bahnaya, hnibhara,
babnama ḍakara ṅa apuy iṅ alas, 9 %-->
.<!--% #msja: bhaṇabhahnī, dhanabhaṇa, bahnata, bahnavara, bahnamara, bahnaya, hnībhara,
bahnama dhakara, ṅa, hapuy iṅ alas·, 9 %-->
.<!--% #msjc: bhaṇabhahnī, dhaṇabhaṇa, bhahnaka, bahnavara, bahnamara, bahnaya, hnībhara,
bahnava, [4+][hapu]y iṅ alas·, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.50" n="50"><head>Synonyms of Forest-Conflagration</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.50.01" n="1">
8520<app rend="hide"><lem type="norm">vanavahni</lem><rdg wit="#edlc">banabahni</rdg><rdg
wit="#msjc">bhaṇabahnī</rdg><rdg wit="#msja #msjc">bhaṇabhahnī</rdg></app>, <app><lem
type="conj">da<supplied reason="omitted">ha</supplied>navana</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">ḍanabhaṇa</rdg><!--<rdg wit="#msja">dhanabhaṇa</rdg>--><rdg wit="#msjb">dhanabhāṇa</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">dhaṇabhaṇa</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">bharatha</lem><rdg wit="#edlc
#msjc">bahnaka</rdg><rdg wit="#msja #msjb">bahnata</rdg><!--<rdg wit="#msjc">bhahnaka</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">vahnivāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bahnavara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vahnimāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">bahnamara</rdg><rdg
wit="#msjb">bahnabara</rdg></app>, <app><lem type="emn">vahniya</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">bahnaya</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">va</supplied>hnibhāra</lem><rdg
wit="#edlc">hnibhara</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">hnībhara</rdg></app>, <app><lem
type="conj">vahnimāraka</lem><rdg wit="#edlc">bahnamaḍakara</rdg><rdg wit="#msja">bahnamadhakara</rdg><rdg
wit="#msjb">bahnamava, dhakara</rdg><rdg wit="#msjc">bahnava,<gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg></app>, ṅa <label type="headword">hapuy iṅ alas</label>, <num
value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 70ab: <foreign>vanavahnir davo dāvo meghavahnir iraṁmadaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1101ab: <foreign>davo dāvo vanavahnir meghavahnir iraṁmadaḥ |</foreign></note>
8525</app></listApp>
.</div>
.
.
.
8530<!--% #edlc: meghāgni, iradmada, knada, dukaya, vr̥kaya, vr̥kanaya, gniśa[46a]ra,
gniśayaka ṅa ayiṅ megha, 9 %-->
.<!--% #msja: megha:gni, Iradmada, knada, dukaya, vr̥kaya, vr̥kanaya, gnīśa[46r]ra,
gniśayaka, ṅa, Ayiṁ megha, 9 %-->
.<!--% #msjc: meghaghi, barad[ma]da, knada, dukaya, vr̥kaya, vr̥kaṇaya, ghniśara, ghniśayaka,
ṅa, hapuy īṁ megha, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.51" n="51"><head>Synonyms of Cloud-Conflagration</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.51.01" n="1">
8535<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">meghāgni</lem><rdg wit="#msjc">meghaghi</rdg></app>,
<app><lem type="conj">iraṅmada</lem><rdg wit="#edlc #msja">iradmada, knada, dukaya,
vr̥kaya, vr̥kanaya</rdg><rdg wit="#msjb">iradmadha, knāddha, dukaya, vr̥kaya, vr̥kanaya</rdg><rdg
wit="#msjc">baradmada, knada, dukaya, vr̥kaya, vr̥kaṇaya</rdg></app>, gəniśa<pb n="46r"
edRef="#msja"/>ra, gənisāyaka, ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#msjb #msjc">apuy</lem><rdg
wit="#edlc #msja">ayiṅ</rdg></app> iṅ megha</label>, <app><lem type="emn"><num value="5">5</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="9">9</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 70ab: <foreign>vanavahnir davo dāvo meghavahnir iraṁmadaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1101ab: <foreign>davo dāvo vanavahnir meghavahnir iraṁmadaḥ |</foreign></note>
8540<note>Vaij 1.2.20cd: <foreign>chāgaṇas tu karīṣāgnir meghavahnir iraṁmadaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8545
.<!--% #edlc: baḍavaṅnala, bhavaṇa, bhaḍanala, nalabha, horvvaṅara, vaḍanabha, bhada,
bhadava, vadaka‚ bhahvara, bhadaya ṅa apuy iṅ aryya, 12 %-->
.<!--% #msja: baḍavaṅnala, bhavaṇa, bhadhanala, nalabha, hoṙvvaṅara, vadhanabha, bhada,
bhadava, vadaka, baḥvara, bhadaya, ṅa, hapuy iṅ aṙyya, 12 %-->
.<!--% #msjc: bhaḍavaṅnala, bhaviṇa, bhadanala, nalaba, hoṙvvaṅara, pa:danabha, bhada,
bhaḍava, vadakka, bhavara, bhadaya, ṅa, haṣuy iṁṅ aṙ[1+] %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.52" n="52"><head>Synonyms of Submarine
Fire</head>
8550<p xml:id="candrakirana_24.52.01" n="1">
.baḍavaṅ nala, <app><lem type="emn">vāḍava</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">bhavaṇa</rdg><rdg
wit="#msjc">bhaviṇa</rdg></app>, <app><lem type="conj">vāḍa<supplied reason="omitted">bā</supplied>nala</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">bhaḍanala</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">bhadhanala</rdg><rdg
wit="#msjc">bhadanala</rdg>--></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>nalaḍa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjc">nalabha</rdg><rdg wit="#msjb">nālabha</rdg><!--<rdg wit="#msjc">nalaba</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">aurvānala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">horvaṅara</rdg></app>,
<app><lem type="conj">vāḍavāgni, vaḍavāmukha, vāṇijaka, vāḍabīya</lem><rdg wit="#edlc">vaḍanabha,
bhada, bhadava, vadaka, bhahvara, bhadaya</rdg><rdg wit="#msja">vadhanabha, bhada,
bhadava, vadaka, bahvara, bhadaya</rdg><rdg wit="#msjb">vadhānabha, bhaddha, bhatava,
vatāka, bahvara, bhadhaya</rdg><rdg wit="#msjc">pādanabha, bhada, bhaḍava, vadakka,
bhavara, bhadaya</rdg></app>, ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja">apuy</lem><rdg
wit="#msjb #msjc">hasuy</rdg><!--<rdg wit="#msjc">haṣuy</rdg>--></app> iṅ <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">arya</lem><rdg wit="#msjc">ar<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/></rdg></app></label>, <app><lem type="emn"><num value="10">10</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app><pb n="39v" edRef="#msjb"
break="no"/>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.1.56cd: <foreign>śucirappittamaurvas tu vāḍavo vaḍavānalaḥ ||</foreign></note>
8555<note>AbhCM 1100cd: <foreign>aurvaḥ saṁvartako ’bdhyagnir vāḍavo vaḍavāmukhaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8560
.<!--% #edlc: udma, vaspa, naraka, narika‚ vaspapa, paḍavaspa, ummira, paspaya na kukus,
10 %-->
.<!--% #msja: [2+], vaspa, ṅaraka, ṅarika, vaspapa, pa:dhavaspa, Ummira, paspaya, ṅa,
kukus·, 10 %-->
.<!--% #msjc: [38v][13+][vaspadupa, vaspa]dhipa, padavaspa, Usmira, paspaya, ṅa, kukus·,
10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.53" n="53"><head>Synonyms of Hot Vapour</head>
8565<p xml:id="candrakirana_24.53.01" n="1">
.<app><lem type="emn">ūṣmā</lem><rdg wit="#edlc #msjb">udma</rdg><rdg wit="#msja #msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">vāṣpa</lem><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">bāṣpaka</lem><rdg wit="#edlc">naraka</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">ṅaraka</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem
type="emn">khavāri</lem><rdg wit="#edlc">narika</rdg><rdg wit="#msja">ṅarika</rdg><rdg
wit="#msjb">ṅarīga</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,<pb n="38v"
edRef="#msjc" break="no"/> <app><lem type="emn">vāṣpadhūpa, vāṣpadhūma</lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="subtractive">vaspapa</rdg><rdg wit="#msjb">vaspadupa, vaspadhīpa</rdg><rdg
wit="#msjc">vaspadupa, vaspadhipa</rdg></app>, <app><lem type="emn">uṣṇavāṣpa</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">paḍavaspa</rdg><rdg wit="#msja">pādhavaspa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">padhavaspa</rdg><rdg
wit="#msjc">padavaspa</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">ūṣmapa, bāṣpāya</lem><rdg
wit="#edlc #msja">ummira, paspaya</rdg><rdg wit="#msjb">usmīra paspaya</rdg><rdg wit="#msjc">usmira,
paspaya</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kukus</label>, <num value="10">10</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.130: <foreign>bāṣpam ūṣmāśru kaśipu tv annam ācchādanaṁ dvayam ||</foreign></note>
8570<note>AbhCM 1102ab: <foreign>saṁtāpaḥ saṁjvaro bāṣpa ūṣmā jihvāḥ syur arciṣaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8575
.<!--% #edlc: niveṣma, śaveniṣa, śavira, geha, uka, sayadyun, geha hukara, śavr̥hśava,
smavera ṅa yumah, 10 %-->
.<!--% #msja: nivesma, śaveniśa, śavira, geha, Uka, sayanyun·, geha hukara, śavr̥hśava,
smavaira, ṅa, yumaḥ, 10 %-->
.<!--% #msjc: niveṣma, śaveniśa, śavīra, geha, Uka, savenyan·, geha hukara, śavruḥva,
smavera, ṅa, yumaḥ, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.54" n="54"><head>Synonyms of House II</head>
8580<p xml:id="candrakirana_24.54.01" n="1">
.<app><lem type="conj">veśmā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">niveṣma</rdg><!--<rdg
wit="#msja">nivesma</rdg>--><rdg wit="#msjb">nirveṣma</rdg><note>Or <foreign>niveśa</foreign>?</note></app>,
<app><lem type="conj">niveśa</lem><rdg wit="#edlc">śaveniṣa</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">saveniśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">sadana</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">śavira</rdg><rdg wit="#msjc">śavīra</rdg></app>, geha, <app><lem type="emn">okah</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">uka</rdg></app>, <app><lem type="emn">saṁvāsa</lem><rdg
wit="#edlc">sayadyun</rdg><rdg wit="#msja">sayanyun·</rdg><rdg wit="#msjb">savenyun</rdg><rdg
wit="#msjc">savenyan</rdg></app>, <app><lem type="emn">gr̥ha, agāra</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">geha hukara</rdg></app>, <app><lem type="emn">saṁstyāya</lem><rdg
wit="#edlc #msja">śavr̥hśava</rdg><rdg wit="#msjb">śavr̥hsava</rdg><rdg wit="#msjc">śavruhva</rdg></app>,
<app><lem type="emn">chatvara</lem><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">smavera</rdg><rdg
wit="#msja">smavaira</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ṅa</supplied>
<label type="headword">umah</label></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">yumah</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="11">11</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="10">10</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.4cd–6ab: <foreign>gr̥haṁ gehodavasitaṁ veśma sadma niketanam || niśāntavasty
asadanaṁ bhavanāgāramandiram | gr̥hāḥ puṁsi ca bhūmny eva nikāyyanilayālayāḥ || vāsaḥ
kuṭī dvayoḥ śālā sabhā sañjavanaṁ tv idam |</foreign></note>
8585<note>AbhCM 989cd–992ab: <foreign>gehabhūr vāstu gehe tu gr̥haṁ veśma niketanam ||
mandiraṁ sadanaṁ sadma nikāyyo bhavanaṁ kuṭaḥ | ālayo nilayaḥ śālā sabhodavasitaṁ
kulam || dhiṣṇyam āvasathaṁ sthānaṁ pastyaṁ <seg type="highlight">saṁstyāya</seg>
āśrayaḥ | oko nivāsa āvāso vasatiḥ śaraṇaṁ kṣayaḥ dhāmāgāraṁ niśāntaṁ ca kuṭṭimaṁ
tv asya baddhabhūḥ |</foreign></note>
.<note>KKT p. 321.30ab: <foreign><seg type="highlight">chatvaro</seg> mandire syān nikuñje tathā ’thetvaro durvidhe nīcake cādhvage</foreign> |</note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8590
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: pargva, kuñjara, ṅapagvara, kuñjaraka, parginara purjjanaya, krapaguñja
na yiba, 8 %-->
8595<!--% #msja: paṙgva, kuñjara, ṅapagvara, kuñjaraka, parginara, pūṙjjanya, krapaguñja,
ṅa, yība, 8 %-->
.<!--% #msjc: paṙgva, kuñjara, bapa(ṙ)gvara, kuñjaraka<gap reason="lost" unit="character"
quantity="4"/>, puṙjanara, ṅa, yibaṁ, 8 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.55" n="55"><head>Synonyms of Elephant
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.55.01" n="1">
.<app><lem type="emn">garja</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">pargva</rdg></app>,
kuñjara, <app><lem type="conj">karī, vāra<supplied reason="omitted">ṇa</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja">ṅapagvara</rdg><rdg wit="#msjb">ṅapargvara</rdg><rdg wit="#msjc">bapargvara</rdg></app>,
kuñjaraka, <app><lem type="conj">garjita, prabhinna</lem><rdg wit="#edlc #msja">parginara,
purjanaya, krapaguñja</rdg><rdg wit="#msjb">parginara, purjjanārī</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="4"/>, purjanara</rdg></app>, ṅa <app><lem
type="emn"><label type="headword">ibha</label></lem><rdg wit="#edlc">yiba</rdg><rdg
wit="#msja">yība</rdg><rdg wit="#msjc">yībaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">yibaṅ</rdg></app>,
<num value="8">8</num>.
8600</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.34–35ab:<foreign>dantī dantāvalo hastī dvirado ’nekapo dvipaḥ | mataṅgajo gajo nāgaḥ kuñjaro <seg type="highlight">vāraṇaḥ karī</seg> || <seg type="highlight">ibhaḥ</seg> stamberamaḥ padmī yūthanāthas tu yūthapaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 214: <foreign>mātaṅgadviradadvipāḥ karigajastamberamānekapāḥ | kumbhīkuñjaravāraṇebharadinaḥ
sāmodbhavaḥ sindhuraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1217–1218ab: <foreign>hastī mataṅgajagajadvipakaryanekapā mātaṅgavāraṇamahāmr̥gasāmayonayaḥ | stamberamadviradasindhuranāgadantino dantāvalaḥ karaṭikuñjarakumbhipīlavaḥ || ibhaḥ kareṇur <seg type="highlight">garjo</seg> ’sya strī dhenukā vaśāpi ca |</foreign></note>
8605 </app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
8610<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: śankrama, kramaraṣa, durgaṣa, durggaśañcara, śakañcara, śaṣañca, śvakramadyu,
durgga, sadurgga‚ sakramadurga ṅa vvat, 11 %-->
.<!--% #msja: śaṅkrama, kramaraṣa, durgaṣa, duṙggaśañcara, śakañcara, śaṣañca, śvakramanyu,
dūṙgga, sadūṙgga, sakramadūrga, ṅa, vvat·, 11 %-->
.<!--% #msjc: śaṅkrama, kramaraṣa, duggaśa, duṙggayañcara, śakañcara, śaṁṣaṇṭa, śvakramanya,
duṙgga, sakramadurga, ṅa, vvat·, 11 %-->
8615<div type="section" xml:id="candrakirana_24.56" n="56"><head>Synonyms of Difficult
Passage</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.56.01" n="1">
.saṅkrama, <app><lem type="emn">kramasāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="transposition">kramaraṣa</rdg></app>,
<app><lem type="conj">durgapa<supplied reason="omitted">tha</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja">durgaṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">dugaśa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja #msjb">durgasañcara</lem><rdg wit="#msjc">durgayañcara</rdg></app>, <app><lem
type="conj">sañcara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śakañcarī</rdg></app>,
<app><lem type="conj">sasaṅ<supplied reason="omitted">ka</supplied>ṭa</lem><rdg wit="#edlc
#msja"></rdg><rdg wit="#msjb">śaṣaṇṭa</rdg><rdg wit="#msjc">śaṅṣaṇṭa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">duṣkramaṇa</lem><rdg wit="#edlc">śvakramadyu</rdg><rdg wit="#msja">śvakramanyu</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">śvakramanya</rdg></app>, durga, <app><lem type="emn">saṅkramadurga</lem><rdg
wit="#edlc #msjc">sakramadurga</rdg><rdg wit="#msja">sakramadūrga</rdg><rdg wit="#msjb">śakramadurga</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vvāt</label>, <app><lem type="emn"><num value="10">10</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8620<note>AK 3.2.25cd: <foreign>dhīśaktir niṣkramo ’strī tu saṁkramo durgasañcaraḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1517cd: <foreign>abhāvo nāśe saṁkrāmasaṁkramau durgasaṁcare ||</foreign></note>
.<note>AKU 48: <foreign>saṁkramas tu taraṇārtho yan mālā – saṁkramo durgasaṁcaraḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
8625
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
8630<!--% #edlc: samara, sadodya, samaraḍa, daśakaṭa, śakaṭa, śaśakaṭa, śakraṭika, śakr̥ṣṭika,
samoḍaśaka, kaṭaśara ṅa durgga,ll %-->
.<!--% #msja: samara, sadodya, samaradha, daśakaṭa, śakaṭa, śaśakaṭa, śakraṭīka, śakr̥ṣṭika,
samodhaśaka, kaṭa[śa]ra, ṅa, dūṙgga, 11 %-->
.<!--% #msjb: śamara, sadodya, samvaradha, daśakaṭa, śakaṭa, śakraṭīka, śakr̥ṣṭīka,
śamodhaśaka, kaṭaśāra,%-->
.<!--% #msjc: śamara, sadodya, samvarada, dakakaṭa, śakaṭa, śakaṭa, śakraṭika, śakr̥ṣṭīka,
śamodaśaka, kaṭiśara, ṅa, dur·gga, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.57" n="57"><head>Synonyms of Distress</head>
8635<p xml:id="candrakirana_24.57.01" n="1">
.samara, <app><lem type="conj">sa<supplied reason="omitted">mu</supplied>daya</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">sadodya</rdg></app>, <app><lem type="emn">sammarda</lem><rdg
wit="#edlc">samaraḍa</rdg><rdg wit="#msja">samaradha</rdg><rdg wit="#msjb">samvaradha</rdg><rdg
wit="#msjc">samvarada</rdg></app>, <app><lem type="conj">sakaṭa</lem><rdg wit="#edlc">aśakaṭa,
śakaṭa, śaśakaṭa, śakraṭika, śakr̥ṣṭika, samoḍaśaka</rdg><rdg wit="#msja">daśakaṭa,
śakaṭa, śaśakaṭa, śakraṭīka, śakr̥ṣṭika, samodhaśaka</rdg><rdg wit="#msjb">daśakaṭa,
śakaṭa, śakraṭīka, śakr̥ṣṭīka, śamodhaśaka</rdg><rdg wit="#msjc">daśakaṭa, śakaṭa,
śakaṭa, akraṭika, śakr̥ṣṭīka, śamodaśaka</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kaṭhasāra</lem><rdg
wit="#msjc">kaṭiśara</rdg></app>, ṅa <label type="headword">durga</label>, <app><lem
type="emn"><num value="6">6</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
8640
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: vapṅapa, vajṅap, travadyara, paṅvapara, jṅapa, krava, syara ṇyavatra‚
pajṅava, syavatrira ṅa śabdaniṅ hrū, 11 %-->
8645<!--% #msja: vapṅapa, vajṅap·, travanyara, paṅvapara, jṅapa, trava, syara, raṇyavatra,
pajṅava, syavatrira, ṅa, śabdaniṁ hru, 11 %-->
.<!--% #msjc: vapbapa, vajbapa, travanyara, pabvapara, jñapa, trava, śvara, raṇyavakra,
pajñava, vasyatriri, ṅa, śabdani hyaṁ, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.58" n="58"><head>Synonyms of Arrow’s Whizzing Sound</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.58.01" n="1">
.<app><lem type="emn">nisvāna, svāna</lem><rdg wit="#edlc #msja">vapṅapa, vajṅap</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">vajbap</rdg><rdg wit="#msjc">vapbapa, vajbapa</rdg></app>,
<app><lem type="conj">prakvanạ</lem><rdg wit="#edlc">travadyara</rdg><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">travanyara</rdg></app>, <app><lem type="conj">prasvāna</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">paṅvapara</rdg><rdg wit="#msjc">pabvapara</rdg></app>, <app><lem type="emn">kvaṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">jṅapa</rdg><rdg wit="#msjc">jñapa</rdg></app>, <app><lem type="emn">rava</lem><rdg
wit="#edlc">krava</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">trava</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#msjc">svara</lem><rdg wit="#edlc #msja">syara</rdg><rdg wit="#msjb">śyara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vāṇaśabda</lem><rdg wit="#edlc">ṇyavatra</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">raṇyavatra</rdg><!--<rdg wit="#msjb">ranyavatra</rdg>--><rdg wit="#msjc">raṇyavakra</rdg></app>,
<app><lem type="emn">saṅrāva</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">pajṅava</rdg><rdg wit="#msjc">pajñava</rdg></app>,
<app><lem type="emn">vastraparṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">syavatrira</rdg><rdg
wit="#msjb">vasyatrīra</rdg><rdg wit="#msjc">vasyatriri</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">śabdaniṅ hrū</label></lem><rdg wit="#msjc">śabdani
hyaṅ</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja"><num value="11">11</num></lem><rdg wit="#msjb
#msjc"><num value="10">10</num></rdg></app>.
8650</p>
.
.<!-- <note>vastraparṇa menyiratkan bahwa seringkali suara anak panah bisa berarti
sehalus gesekan (rustling) pakaian dan daun</note> -->
.
.<listApp type="parallels"><app>
8655<note>AK 1.6.22cd-25: <foreign>śabde ninādaninadadhvanidhvānaravasvanāḥ ||<seg type="highlight">svāna</seg>nirghoṣanirhrādanādanisvānanisvanāḥ
| āravārāvasaṁrāvavirāvā atha marmaraḥ || svanite <seg type="highlight">vastraparṇānāṁ</seg>
bhūṣaṇānāṁ tu śiñjitam | nikvāṇo nikvaṇaḥ kvāṇaḥ kvaṇaḥ kvaṇanam ity api || vīṇāyāḥ
kvaṇite prādeḥ <seg type="highlight">prakvāṇaprakvaṇādayaḥ</seg> | kolāhalaḥ kalakalastiraścāṁ
vāśitaṁ rutam | strī pratiśrutpratidhvāne gītaṁ gānamime same ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1399-1400: <foreign>śabdo ninādo nirghoṣaḥ svāno dhvānaḥ svaro dhvaniḥ
| nihrādo ninado hrādo nisvāno nisvanaḥ svanaḥ || ravo nādaḥ svanirghoṣaḥ saṁvyāṅbhyo
rāva āravaḥ | kvaṇanaṁ nikvaṇaḥ kvāṇo nikvāṇaś ca kvaṇo raṇaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8660
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: niktaku, kavaṭa, kĕmul, kavaja, niknaya, ninakaya,— tkakih nakkaka kravaja
jānaki, [46b]duraṇa, dunira ṅa hulĕs, 12 %-->
8665<!--% #msja: nik[t]ak[u], kavaṭa, kmul·, kavaja, niknaya, ninakaya, [na]ṙttaki, nakkaka
kravaja ja:naki, [46v]duraṇa, dūṙ=nira, ṅa, huL̥s·, 12 %-->
.<!--% #msjc: niktaku, kavaṭa, kmul·, kavaja, niknaya, ninakaya, naktaki, naktaka kravaja,
ja:naki, dharaṇa, duṇira, ṅa, UL̥s·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.59" n="59"><head>Synonyms of Cloth Cover</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.59.01" n="1">
.<app><lem type="emn">laktaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">niktaku</rdg></app>,
<app><lem type="emn">navata</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kavaṭa</rdg></app>,
kəmul, <app><lem type="emn">kavaca</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kavaja</rdg></app>,
<app><lem type="conj">naktaki</lem><rdg wit="#edlc">niknaya, ninakaya, <gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/>tkakih</rdg><rdg wit="#msja">niknaya, ninakaya, narttaki</rdg><rdg
wit="#msjb">niknaya, ninakāya, nattakī</rdg><rdg wit="#msjc">niknaya, ninakaya, naktaki</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjc">naktaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">nakkaka</rdg></app>,
<app><lem type="conj">karpaṭa</lem><rdg wit="#edlc">kravaja, jānaki, duraṇa, dunira</rdg><rdg
wit="#msja">kravaja jānaki,<pb n="46v" edRef="#msja" break="no"/> duraṇa, dūrnira</rdg><rdg
wit="#msjb">jānakī, dharaṇa, durṇīra</rdg><rdg wit="#msjc">kravaja, jānaki, dharaṇa,
duṇira</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">huləs</label></lem><rdg
wit="#msjb">huləp</rdg></app>, <app><lem type="emn"><num value="8">8</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="12">12</num></rdg></app>.
8670</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.115: <foreign>paṭaccaraṁ jīrṇavastraṁ samau <seg type="highlight">naktakakarpaṭau</seg>
| vastram ācchādanaṁ vāsaś cailaṁ vasanam aṁśukam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1399-1400: <foreign>kakṣāpaṭas tu kaupīne samau <seg type="highlight">naktakakarpaṭau</seg>
|</foreign></note>
.</app></listApp>
8675</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8680<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: ripta, śunya, lepya, lipyakara, mostha, syastha mustha, leṣakaraṇa
ṅa sustaka, 9 %-->
.<!--% #msja: ripta, śunya, lepya, lipyakara, mostha, syastha, [p]yamustha, leṣakaraṇa,
ṅa, pustaka, 9 %-->
.<!--% #msjc: ripta, śunya, lepva, lipvakara, mosta syasta, pyamusta, lepakaraṇa, ṅa,
pustaka, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.60" n="60"><head>Synonyms of Manuscript</head>
8685<p xml:id="candrakirana_24.60.01" n="1">
.ripta, śūnya, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">lepya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">lepva</rdg></app>,
<app><lem type="emn">lipikara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">lipyakara</rdg><rdg
wit="#msjc">lipvakara</rdg></app>, <app><lem type="conj">pusta</lem><rdg wit="#edlc">mostha,
syastha mustha</rdg><rdg wit="#msja #msjb">mostha, syastha, pyamustha</rdg><rdg wit="#msjc">mosta
syasta, pyamusta</rdg></app>, <app><lem type="emn">lipikaraṇa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">leṣakaraṇa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">lepakaraṇa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">pustaka</label>,
<app><lem type="emn"><num value="7">7</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="9">9</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.28cd: <foreign>lvāṇirvyūtiḥ striyau tulye <seg type="highlight">pustaṁ</seg>
lepyādikarmaṇi |</foreign></note>
8690<note>AbhCM 922: <foreign><seg type="highlight">pustaṁ</seg> lepyādikarma syān nāpitaś
caṇḍilaḥ kṣurī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
8695<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: carccu, sthasaka, cihna, śacakara, bhaṅgarkara, masarkara‚ vidahya, vidasa
moha, kacihna, carccaya, ga–, samvaha ṅa layvan, 12 %-->
.<!--% #msja: caṙccu, [s][6+]na[, śa]cakara, bhaṅśaṙkara, masaṙkara, vidahyaṁ, vidasamoha,
kacihna, caṙccaya, gandha, samvaha, ṅa, layvan·, 12 %-->
8700<!--% #msjc: Aṙcca, staśaka, hihna, saccaḥkara, bhaṅśaṙkara, masaṙkkara, vidahyaṁ,
vidhasammoha, kacihna caṙccaya, gandasamvaha, ṅa, layvan·, 12 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.61" n="61"><head>Synonyms of <hi rend="check">Corpse
II</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.61.01" n="1">
.<hi rend="check">carcca, sthaśaka, cihna, saccakara, bhaṅśarkara, masarkkara, vidhahya,
vidhasamoha, kacihna, carccaya, gandha samyaha</hi>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb"><label type="headword">layvan</label></lem><rdg wit="#msjb">hayyaṅn</rdg></app>,
12.
.</p>
8705</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8710<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: pratyaki, pratyakara, pratyaka, śelara, velara, śela, paḍa, pārśva, paḍakara,
ṅa śukuniṅ gunuṅ, 9 %-->
.<!--% #msja: pratyaki, pratyakara, pratyaka, śelara, velara, śela, pa:dha, paṙśva,
pa:dhakara, ṅa śukuniṁ gunuṁ, 9 %-->
.<!--% #msjc: pratyaki, ṣratyakara, pratyaka, leśalara, śella, pa[39r]da, paṙśva, padhakara,
ṅa, sukuniṁ gunuṁ, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.62" n="62"><head>Synonyms of Mountain
Foot</head>
8715<p xml:id="candrakirana_24.62.01" n="1">
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">u</supplied>patyakā</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">pratyaki</rdg><rdg wit="#msjb">pratyakī</rdg></app>, <app><lem type="conj">a<supplied
reason="omitted">dhi</supplied>tyakā</lem><rdg wit="#edlc #msja">pratyakara</rdg><rdg
wit="#msjb">pratakara</rdg><rdg wit="#msjc">ṣratyakara</rdg></app>, <app><lem type="emn">pratyantaśaila</lem><rdg
wit="#edlc #msja">pratyaka, śelara, velara</rdg><rdg wit="#msjb">pratyaka, śelara</rdg><rdg
wit="#msjc">pratyaka, leśalara</rdg></app>, śaila, pā<pb n="39r" edRef="#msjc"/>da,
pārśva,<pb n="40r" edRef="#msjb" break="no"/> pādakara, ṅa <label type="headword">sukuniṅ
gunuṅ</label>, <app><lem type="emn"><num value="8">8</num></lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc"><num value="8">9</num></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.3.7: <foreign>khaniḥ striyām ākaraḥ syāt pādāḥ pratyantaparvatāḥ | upatyakādrer
āsannā bhūmir ūrdhvam <seg type="highlight">adhityakā</seg> ||</foreign></note>
8720<note>AbhCM 1035ab: <foreign>adhityakordhvabhūmiḥ syād adhobhūmir <seg type="highlight">upatyakā</seg>
|</foreign></note>
.<note>Vaij 3.2.9: <foreign>gaṁḍaśailās tu pāṣāṇās sthūlāḥ <seg type="highlight">pragalitā</seg>
gireḥ | <seg type="highlight">upatyakā</seg> tv adhobhūmir girer ūrdhvam <seg type="highlight">adhityakā</seg>
||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
8725
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: ardi, ardayana, adikaṭa, jalāśraya, larśraya, uḍanaya, jilaśraya, ada,
durgaśaya, nadī ṅa lvah, 11 %-->
8730<!--% #msja: haṙdi, haṙdayana, Adīkaṭa, jalaśraya, laṙśraya, Udhanaya, jilaśraya,
Ada, dūṙggaśuya, na:dhī, ṅa, lvaḥ, 11 %-->
.<!--% #msjc: Aṙdi, Aṙddhayana, Adikaṭa, jalaśraya, Udanaya, jilaśraya, hida, duṙggasaya,
nadi, ṅa, kṣaḥ, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.63" n="63"><head>Synonyms of River I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.63.01" n="1">
.<app><lem type="emn">hradī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">ardi</rdg><!--<rdg wit="#msja">hardi</rdg>--><rdg
wit="#msjb">hardhī</rdg></app>, <app><lem type="conj">hrādinī</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">ardayana</rdg><!--<rdg wit="#msja">hardayana</rdg><rdg wit="#msjb">hardhayana</rdg><rdg
wit="#msjc">ardhayana</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">nadīkānta</lem><rdg wit="#edlc
#msja">adikaṭa</rdg><rdg wit="#msja #msjb">adīkaṭa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb
#msjc">jalāśraya</lem><rdg wit="#edlc">jalāśraya, larśraya</rdg><rdg wit="#msja">jalaśraya,
larśraya</rdg></app>, udānaya, <app><lem type="emn">jaladhigā</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">jilaśraya</rdg></app>, <app><lem type="emn">uddhya</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ada</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">hida</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb
#msjc">durgāśaya</lem><rdg wit="#msja">dūrgaśuya</rdg></app>, nadī, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msja"><label type="headword">lvah</label></lem><rdg wit="#msjb">ləmah</rdg><rdg wit="#msjc">kṣah</rdg></app>,
<app><lem type="emn"><num value="10">10</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num
value="11">11</num></rdg></app>.
8735</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.7.29cd-30: <foreign>syād ālavālam āvālamāvāpo ’tha nadī sarit || taraṅgiṇī śaivalinī taṭinī <seg type="highlight">hrādinī</seg> dhunī | srotasvatī dvīpavatī sravantī nimnagāpagā</foreign>|| </note>
.<note>AbhCM 1079cd-1080: <foreign>nadī hiraṇyavarṇā syādrodhovakrā taraṅgiṇī || sindhuḥ
śaivalinī vahā ca hradinī srotasvinī nimnagā sroto nirjhariṇī saric ca taṭinī kūlaṁkaṣā
vāhinī | karbur dvīpavatī samudradayitādhunyau sravantīsarasvatyau parvatajāpagā <seg
type="highlight">jaladhigā</seg> kulyā ca jambālinī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8740</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8745<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: arərə, daloṅla, dalvara, dalvaya‚ talola, viloṣa, dalovira, lolanara
ṅa ryak, 9 %-->
.<!--% #msja: AR̥R̥, dalola, dalvara, dalvaya, talola, viloṣa, dalovīra, lolanara,
ṅa, yyrak·, 9 %-->
.<!--% #msjc: AR̥R̥, dalola, dalvara, dalvaya, talola, viraloṣa, dalovira, lolanara,
ṅa, yyrak·, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.64" n="64"><head>Synonyms of Wave II</head>
8750<p xml:id="candrakirana_24.64.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">arərə</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">rərə</rdg></app>,
<app><lem type="emn">ullola</lem><rdg wit="#edlc">daloṅla</rdg><rdg wit="#msja #msjb
#msjc">dalola</rdg></app>, <app><lem type="emn">taraṅga, lahari</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">dalvara, dalvaya</rdg><rdg wit="#msjb">dalmara, dalmaya</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kallola</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">talola</rdg></app>,
<app><lem type="conj">vīci, utkalikā, jalalatā</lem><rdg wit="#edlc">viloṣa, dalovira,
lolanara</rdg><rdg wit="#msja">viloṣa, dalovīra, lolanara</rdg><rdg wit="#msjb">vīraloṣa,
dalovira, lolanara</rdg><rdg wit="#msjc">viraloṣa, dalovira, lolanara</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc" type="emn"><label type="headword">ryak</label></lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">yyrak</rdg></app>, <num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
8755 <note>AK 1.10.6ab: <foreign>mahatsūllolakallolau syād āvarto ’mbhasāṁ bhramaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 653cd: <foreign>ūrmir <seg type="highlight">utkalikollolaḥ kallolo laharī</seg>
tathā ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1076: <foreign><seg type="highlight">lahary ullolakallolā</seg> āvartaḥ
payasāṁ bhramaḥ | tālūro volakaś cāsau bolā syād vr̥ddhir ambhasaḥ ||</foreign></note>
. <note>Vaij 4.2.14: <foreign>bhaṁgas <seg type="highlight">taraṁgo vīcis</seg> strī
tasmiṁstveva mahatyaṣaṇ | ūrmiḥ kallola ullolo laharyutkaliketi ca ||</foreign></note>
. </app>
8760</listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
8765<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: kupaka, kvapakara, kopanaya, viḍara, vadapakva, viraḍaya, ḍivaraṇaya,
kupa, viraduhka, viduraka, kupaḍi na svan, 11 %-->
.<!--% #msja: kupaka, kvapakara, kopanaya, vīdhara, vadapakva, vīradhaya, dhīvaraṇaya,
kupa:, vīraduḥka, viduraka, kupa:dhi, ṅa, sḍəṅ, 12 %-->
.<!--% #msjc: kupvaḥka, kapvakara, kopanaya, vidabhakaḥ, vidapakva, vidharaya, dhivaraṇaya,
kaṣa, viraduḥka, vidhuraka, kupadika, ṅa, sḍaṅ, 12 %-->
8770<div type="section" xml:id="candrakirana_24.65" n="65"><head>Synonyms of Hole/Well/Spring</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.65.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kūpaka</lem><rdg wit="#msjc">kupvaḥka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kūpodaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kvapakara</rdg><rdg
wit="#msjc">kapvakara</rdg></app>, <app><lem type="emn">kūpajala</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">kopanaya</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">vidāraka</lem><rdg
wit="#edlc" cause="subtractive">viḍara</rdg><rdg wit="#msja" cause="subtractive">vīdhara</rdg><rdg
wit="#msjc">vidabhakah</rdg></app>, <app><lem type="conj">vivara</lem><rdg wit="#edlc
#msja">vadapakva</rdg><rdg wit="#msjb">vīdhapakva</rdg><rdg wit="#msjc">vidapakva</rdg></app>,
<app><lem type="conj">viroka, vivaraṇa</lem><rdg wit="#edlc #msjc">viraḍaya, ḍivaraṇaya</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">vīradhaya, dhīvaraṇaya</rdg><!--<rdg wit="#msjc">vidharaya, dhivaraṇaya</rdg>--></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">kūpa</lem><rdg wit="#msjb">kapa</rdg><rdg wit="#msjc">kaṣa</rdg></app>,
<hi rend="check">vīradhuhkha, vīdhuraka</hi>, <app><lem type="emn">kūpika</lem><rdg
wit="#edlc">kupaḍi</rdg><rdg wit="#msja">kupādhi</rdg><rdg wit="#msjb">kupadhī</rdg><rdg
wit="#msjc">kupadika</rdg></app>, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">səṇḍaṅ</label></lem><rdg
wit="#edlc">svan</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">səḍəṅ</rdg></app>, <num value="12">12</num>.
.</p>
.
8775<!-- səḍəṅ is not listed as the OJ word for family in OJED -->
.
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.1.10ab: <foreign>jalocchvāsāḥ parīvāhāḥ kūpakās tu vidārakāḥ |</foreign></note>
8780 <note>AbhRM 655cd: <foreign>kūpako guṇavr̥kṣaḥ syān niryāmaḥ karṇadhārakaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1088cd: <foreign>parīvāhā jalocchvāsāḥ kūpakās tu vidārakāḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1091cd: <foreign>kūpaḥ syād udapāno ’ndhuḥ prarhirnemī tu tattrikā ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
8785</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8790<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: ucra, kaṅśrava, śranaya, uśravaṇa, prośravaṇa, uciya, navaśrava, nivaśra,
viyanaya ṅa sumbi, 10 %-->
.<!--% #msja: Ucra, kaṁśrava, śranaya, Uśravaṇa, pośravaṇa, Uciya, navaśrava, nivaśra,
vidhanaya, ṅa, sumbi, 10 %-->
.<!--% #msjc: Ucra, kaśrava, śranaya, Uśravaṇa, prośravaṇa, Ucriḥya, navaśrava, nivaśra,
vidhanaya, ṅa, sumnəḥ, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.66" n="66"><head>Synonyms of Shining/Reddish</head>
8795<p xml:id="candrakirana_24.66.01" n="1">
.<app><lem type="emn">aṅśu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">ucra</rdg></app>,
<app><lem type="emn">prakāśa</lem><rdg wit="#edlc #msja">kaṅśrava</rdg><rdg wit="#msjb
#msjc">kaśrava</rdg></app>, <app><lem type="emn">prabhāna</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">śranaya</rdg></app>, <app><lem type="emn">ujjvalana</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">uśravaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">uśragaṇa</rdg></app>, <app><lem type="emn">aṅśuvāṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msjc">prośravaṇa</rdg><rdg wit="#msja #msjb">pośravaṇa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">usriyā</lem><rdg wit="#edlc #msja">uciya</rdg><rdg wit="#msjb">ucrīya</rdg><rdg
wit="#msjc">ucrihya</rdg></app>, <app><lem type="emn">sahasrāṅśu, vivasvān</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">navaśrava, nivaśra</rdg></app>, <app><lem type="emn">vibhāvasu</lem><rdg
wit="#edlc">viyanaya</rdg><rdg wit="#msja #msjc">vidhanaya</rdg><rdg wit="#msjb">vīdhānaya</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjc"><label type="headword">sumənə̄</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja">sumbi</rdg><rdg wit="#msjb">sumbhī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">sumənəh</rdg>--></app>,
<num value="10">10</num>.
.</p>
.</div>
.
8800<div type="section" xml:id="candrakirana_24.67" n="67"><head>Synonyms of Evening</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.67.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">pradoṣa</lem><rdg wit="#msjb #msjc" cause="subtractive">prado</rdg></app>,
ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">sore</label></lem><rdg
wit="#msjb #msjc">śoreh</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
8805 <app>
. <note>AK 1.4.6ab: <foreign>gaṇarātraṁ niśā bahvyaḥ pradoṣo rajanīmukham |</foreign></note>
. <note>AbhRM 109ab <foreign>sāyaṁ divāvasānaṁ syāt pradoṣo rajanīmukham |</foreign></note>
. <note>AbhCM 144cd: <foreign>garbhakaṁ rajanīdvandvaṁ pradoṣo rajanīmukham ||</foreign></note>
. </app>
8810</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.68" n="68"><head>Synonyms of Time</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.68.01" n="1">
8815<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">sa</supplied>maya</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">maya</rdg></app>, ṅa nālika.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AbhRM 10cd <foreign>smr̥tāḥ kr̥tāntarāddhāntasiddhānta<seg type="highlight">samayāḥ</seg>
samāḥ</foreign></note>
8820 <note>AbhCM 1509: <foreign>vighne ’ntarāyapratyūhavyavāyāḥ <seg type="highlight">samaye</seg> kṣaṇaḥ | velā vārāvavasaraḥ prastāvaḥ prakramāntaram ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
8825<div type="section" xml:id="candrakirana_24.69" n="69"><head>Synonyms of Night</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.69.01" n="1">
.<app><lem type="emn">niśāsampāta</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">ṇikasampata</rdg><rdg
wit="#msjb">nikasampaḍa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">nikasampata</rdg>--><note>LC offers
this emendation only in his critical apparatus, not in the edition.</note></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">niśitā</lem><rdg wit="#msja #msjb">niśatha</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">niśata</rdg>--><rdg wit="#msjc">niṅśatha</rdg></app>, ṅa <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">vəṅi</label></lem><rdg wit="#msjc">vəṅīh</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
8830 <app>
. <note>AbhRM 107–108ab: <foreign>tamī tamisrā kathitā tamasvinī, vibhāvarī naktamukhā
ca śarvarī | kṣapā triyāmā kṣaṇadā niśīthinī, niśā ca doṣā rajanī ca yāminī || vasatir
vāsateyī ca śyāmā rātriśca kathyate |</foreign></note>
. <note>AbhCM 141cd–143ab: <foreign>niśā niśīthinī rātriḥ śarvarī kṣaṇadā kṣapā ||
triyāmā yāminī bhautī tamī tamā vibhāvarī | rajanī vasatiḥ śyāmā vāsateyī tamasvinī
|| uṣā doṣendukāntātha tamisrā darśayāminī |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
8835</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.70" n="70"><head>Synonyms of Heat</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.70.01" n="1">
.<app><lem type="emn">tapa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">tepa</rdg><rdg wit="#msjc">vepa</rdg><note>LC
offers <foreign>tapa</foreign> as emendation only in his critical apparatus, not in
the edition.</note></app>, <app><lem type="emn">grīṣma</lem><rdg wit="#edlc">grahmasma</rdg><rdg
wit="#msjb">grasma</rdg><rdg wit="#msjc">drasma</rdg><note>LC offers <foreign>grīṣma</foreign>
as emendation only in his critical apparatus, not in the edition.</note></app>, ṅa
<label type="headword">pa<pb n="47r" edRef="#msja"/>nas</label>.
8840</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.4.18cd–19ab: <foreign>vasante puṣpasamayaḥ surabhir <seg type="highlight">grīṣma</seg>
ūṣmakaḥ || nidāgha uṣṇopagama uṣṇa ūṣmāgamas tapaḥ</foreign> |</note>
. <note>AbhRM 116cd: <foreign>nidāghaḥ kathyate <seg type="highlight">grīṣmo</seg>
varṣāḥ prāvr̥ṭ tapātyayaḥ ||</foreign></note>
8845 <note>AbhCM 157ab: <foreign>uṣṇa uṣṇāgamo <seg type="highlight">grīṣmo</seg> nidāghas
tapa ūṣmakaḥ |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
8850<div type="section" xml:id="candrakirana_24.71" n="71"><head>Synonyms of Market I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.71.01" n="1">
.<app><lem type="conj">ākraya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">tagraka</rdg><rdg wit="#msjc">tagrakah</rdg></app>,
āpaṇa, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">pəkən</label></lem><rdg
wit="#msjb">pətaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">pəta</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
8855<note>AK 2.2.2cd: <foreign>āpaṇas tu niṣadyāyāṁ vipaṇiḥ paṇyavīthikā ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.3.34cd–35ab: <foreign>āpaṇas tu niṣadyā syān māṭaṁko lavaṇāpaṇaḥ || saṁvāso
vipaṇiḥ paṇyavīthī haṭṭas tu puṇyabhūḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 296cd: <foreign>paṇyavikrayaśālā syād āpaṇo vipaṇis tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1002cd: <foreign><seg type="highlight">paṇyaśālā</seg> niṣadyāṭṭo haṭṭo
vipaṇir āpaṇaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
8860</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.72" n="72"><head>Synonyms of Portion</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.72.01" n="1">
.<app><lem type="emn">bhāga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">varga</rdg></app>,
aṅśa, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">dūman</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">numan</rdg></app>.
8865</p>
.
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.9.89: <foreign>kuḍavaḥ prastha ity ādyāḥ parimāṇārthakāḥ pr̥thak | pādas
turīyo bhāgaḥ syād aṃśabhāgau tu vaṇṭake ||</foreign></note>
8870 <note>Vaij 4.4.55cd: <foreign>aṁśas tv avayavo bhāga ekadeśaḥ kaleti ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1434cd: <foreign>aṁśo bhāgaś ca vaṇṭaḥ syāt pādas tu sa turīyakaḥ ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
8875
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.73" n="73"><head>Synonyms of Non-Fruiting
Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.73.01" n="1">
.<app><lem type="emn">avakeśī</lem><rdg wit="#edlc">avaṅkeśa</rdg><rdg wit="#msja #msjb">anaṅkeśa</rdg><rdg
wit="#msjc">arvaṅkeśa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kayu tar <app><lem wit="#edlc
#msja #msjc">pavvah</lem><rdg wit="#msjb">pavmah</rdg></app></label>.
.</p>
8880<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AbhRM 178ab: <foreign>avakeśī sa vijñeyaḥ phalairbandhyastu yo bhavet |</foreign></note>
. <note>AbhCM 116cd: <foreign>phalavandhyas tv avakeśī phalavānphalinaḥ phalī ||</foreign></note>
. </app>
8885</listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
8890<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: sthavaka, alpaka, cakenara, gocaka, graṇakara, karicaka, kaśagaga na
soṅ %-->
.<!--% #msja: sthavaka, Alpaka, cakenara, gocaka, graṇakara, karicaka, kaśagaga, ṅa,
soṁ, 8 %-->
.<!--% #msjc: sthavaka, Alpa⟦bha⟧⟨⟨ka⟩⟩, cakenara, gocaka, gr̥ṇakara, karicaka, kaśagaga,
ṅa, so, 8 %-->
8895<div type="section" xml:id="candrakirana_24.74" n="74"><head>Synonyms of Sun-Shade</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.74.01" n="1">
.<hi rend="check">sthavaka, alpaka, cakenāra, gocaka,</hi> <app><lem type="emn">ghr̥ṇāvāra</lem><rdg
wit="#edlc #msja">graṇakara</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">gr̥ṇakara</rdg></app>, <hi
rend="check">karicaka, kaśagaga,</hi> ṅa <label type="headword">soṅ</label>, 8.
.</p>
.</div>
8900
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
8905<!--% #edlc: gadubaṇḍa‚ tapitan, naḍabha, pitanara, danava, pliviṅi‚ taḍaraka, dhīra,
nadhiyadha dhīrakāya ṅa puṅ, 10 %-->
.<!--% #msja: gadubaṇḍa, tapitan<gap reason="lost" unit="character" quantity="11"/>va,
plīvīvi, kadharaka, dīraṇadhīyadha, dhīrakaya, ṅa, puṅ, 10 %-->
.<!--% #msjc: gadabaṇḍa, tapitan·, gadhaba, pitanara da⟨⟨na⟩⟩va, ylaṙvivi, kadaraka,
diranadivada, dirakaya, ṅa, kayu puṅ, 10 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.75" n="75"><head>Synonyms of <hi rend="check">Thorny
Tree</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.75.01" n="1">
8910<hi rend="check">gadhabaṇḍa, tapitan, gadhaba, pītanara, dhunava, phīlīvivī, kadhāraka,
dīraṇadhīvadha, dhīrakaya, ṅa <label type="headword">puṅ</label>, 10.</hi>
.</p>
.</div>
.
.
8915<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: peṇilapan, paṇalaki, laka, puṇilihya, laṇipaṇi, arih, sḍaki, taspirahi,
asthira, tisparayani‚ parayani, arabha ṅa mimba, 12. %-->
.<!--% #msja: penīlapan·, paṇalaki, laka, puṇiliya, laṇipaṇi, Ariḥ, sḍaki, taspirahi,
Asthīra, tisparayan[i], parayanī, Arabha,<gap reason="lost" unit="character" quantity="11"/>
%-->
8920<!--% #msjc: peṇilapan·, paṇalaki, laka, puniliya, Ari musḍaki, taspirahi, spitiṙ,
Astira tisparayani, parayaṇi, Arapaba, ṅa, mimba, 13 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.76" n="76"><head>Synonyms of Neem Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.76.01" n="1">
.<hi rend="check">penīlapan, paṇalakī, lakah, punīliya, harī, musḍakī, taspirahī, spīkī,
asthīra, tīsparayanī, parayanī, arapaba, ṅa <label type="headword">mīmba</label>,
13.</hi>
.</p>
8925</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8930<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: vr̥kṣa–tphala, vr̥kṣatanam, vr̥kṣanara, vr̥kṣanaya, kaniraka, vaḍaraka,
rekaṇaṣa, kista‚ (or ka)phala, na kanigara, 9 %-->
.<!--% #msja: <gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>la, vr̥kṣanara, vr̥kṣanaya,
kaniraka, vadharaka, rekanaṣa, kisgaphala, ṅa, kanigara, 9 %-->
.<!--% #msjc: vr̥kṣatpala, vr̥kṣatana, vr̥kṣanara, vr̥kṣanaya, kanīraka, vadharaka,
rekaṇapa, kistapala, ṅa, kaṇigara, 9 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.77" n="77"><head>Synonyms of Bayur Tree</head>
8935<p xml:id="candrakirana_24.77.01" n="1">
.<app><lem type="emn">vr̥kṣotpala</lem><rdg wit="#edlc #msjb">vr̥kṣatphala</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjc">vr̥kṣatpala</rdg></app>, <hi
rend="check">vr̥kṣatana, vr̥kṣanara, vr̥kṣana<pb n="40v" edRef="#msjb"/>ya, kaniraka,
vadharaka, rekanāśa, kīsbaphala,</hi> ṅa <label type="headword">kanigara</label>,<pb
n="39v" edRef="#msjc" break="no"/> <num value="9">9</num>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
8940 <note>AK 2.4.60cd–61ab: <foreign>pītadruḥ saralaḥ pūtikāṣṭhaṁ cātha drumotpalaḥ
|| karṇikāraḥ parivyādho lakuco likuco ḍahuḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 199ab: <foreign>vr̥kṣotpalaḥ karṇikāraḥ pītasālo ’sanaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
8945
.
.<!--% rend="check" %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.78" n="78"><head>Types of Golden Champa</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.78.01" n="1">
8950<app><lem type="emn">hemāṅga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">hemagya</rdg><!--<rdg
wit="#msjb #msjc">emagya</rdg>--></app>, nāga, <app><lem rend="check" type="emn">karṇikāra</lem><rdg
wit="#edlc">kaniraka</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">karinaka</rdg><!--<rdg wit="#msjb">kariṇaka</rdg>--></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">mohinī</lem><rdg wit="#edlc">rakinaṅ</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">rakini</rdg><rdg wit="#msjb">rakinī</rdg><!--<rdg wit="#msjc">rakiṇi</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">puṣpasāra</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">pukaśara</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">pukasara</rdg>--><note>Could it be <foreign>puṣpaśara</foreign> or <foreign>palasara</foreign>?</note></app>,
kesara, <app><lem wit="#msjb #msjc">nagākusuma</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
nagasari, nāgapuṣpa, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">sāri səkar</lem><rdg wit="#msjb"
cause="subtractive">sarī sar</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">puṣpa hyaṅ</lem><rdg
wit="#edlc">puṣpāhva</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#msjc">ṅa nāgakusuma, <num value="11">11</num>.</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">ṅa <label type="headword">kusuma</label>,
11</rdg></app>
.</p>
.</div>
.
.
8955<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: ku ... vakulaya, kalara, kraliraṇa, vakala‚ kela, kuśakeṇa, tkilaraṇa,
kalakenara, kaśirasija na tañjuṅ, 11 %-->
.<!--% #msja: <gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>kula, vakulaya, kalara,
kraliraṇa, vakala, kela, kuśakeṇa, kilaraṇa, kalakenara, kaśiraśija, ṅa, tañjuṁ, 11,
%-->
8960<!--% #msjc:vikuha, vakulaya, kelara, kraliraṇa, vakala, kela, kuśakeṇa, kilanara,
kalakenara, kasiraśija, ṅa, tuñjuṁ, 11 %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.79" n="79"><head>Synonyms of Lotus II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.79.01" n="1">
.<app><lem type="conj">kuvalaya</lem><rdg wit="#edlc">ku ... vakulaya</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/>kula, vakulaya</rdg><rdg wit="#msjb">vikula,
vakulaya</rdg><rdg wit="#msjc">vikuha, vakulaya</rdg></app>, <app><lem type="conj">kahlāra</lem><rdg
wit="#edlc">kalara, kraliraṇa, vakala‚ kela, kuśakeṇa, tkilaraṇa, kalakenara</rdg><rdg
wit="#msja">kalara, kraliraṇa, vakala, kela, kuśakeṇa, kilaraṇa, kalakenara</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">kelara, kraliraṇa, vakala, kela, kuśakeṇa, kilanara, kalakenara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">sarasija</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">kaśirasija</rdg><!--<rdg
wit="#msja">kaśiraśija</rdg>--><rdg wit="#msjb">kaśiraśīja</rdg><!--<rdg wit="#msjc">kasiraśija</rdg>--></app>,
ṅa <label type="headword">tuñjuṅ</label>, <app><lem type="conj"><num value="2">4</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="11">11</num></rdg></app>.
.</p>
8965<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>KKDh II.276-277: <foreign>amaramālāyāṁ ca pādanāma svabhedena paṭhyate—saugandhikaṁ
tu <seg type="highlight">kahlāraṁ</seg> hallakaṁ raktasaṁdhyakam | mahārajanaṁ kusumbham
uṣṭrapuṣpaṁ japā striyām || iti. Ratnakoṣe ca yathā—sitotpalaṁ syāt kumudaṁ hallakaṁ
raktasaṁdhyakam | saugandhikaṁ tu <seg type="highlight">kahlāram</seg> indīvaram utpalaṁ
kuvalayaṁ syāt || iti.</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
8970</div>
.
.
.<!--% rend="check" %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.80" n="80"><head>Synonyms of Oleander
I</head>
8975<p xml:id="candrakirana_24.80.01" n="1">
.<app><lem type="emn">karavīra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">karavila</rdg><rdg
wit="#msjb">karapila</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aśvamāra</lem><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>va<gap reason="lost"
unit="character" quantity="2"/></rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">aśvamārikā</lem><rdg
wit="#edlc">agrimarika</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">aśrīmarika</rdg><rdg
wit="#msjc">aśrimarika</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">kumārikā</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kvamarika</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied
reason="omitted">a</supplied>śvamāraka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">śvamaraka</rdg></app>,
<hi rend="check">karimaśvadya</hi>, <app><lem type="emn">ravipriya</lem><rdg wit="#edlc
#msjb #msjc">ravikara</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, ṅa<pb
n="47v" edRef="#msja" break="no"/> <label type="headword">kañiri</label>, <app><lem
type="emn"><num value="8">8</num></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="9">9</num></rdg></app>
.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
8980 <note>AK 2.4.77ab: <foreign>karavīre karīre tu krakaragranthilāvubhau |</foreign></note>
. <note>AbhRM 194ab: <foreign>karavīro hayamāro mālūraḥ śrīphalo bhaved vilvaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1137ab: <foreign>karavīro hayamāraḥ kuṭajo girimallikā |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
8985</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
8990<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: pibhaṭrakara, parabhaṭraka, kamiḍari, lakaca, ḍahu, kacaclahu, aclacaka,
malaḍira, kiṭrabharaṣa ṅa rahu %-->
.<!--% #msja: pibhadrakara, parabhaṭraka, kamidharī, lakaca, dhahu, kacadhahu, Adhacaka,
maladhīra, kiṭrabha raṣa, ṅa, rahu, %-->
.<!--% #msjc: pibaṭra, kara, parabhadraka, kamidari, lakaca dahu, kacadahu, Acacaka,
maladira, kijrabha rasa, ṅa, rahu %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
8995<div type="section" xml:id="candrakirana_24.81" n="81"><head>Synonyms of Breadfruit
Tree I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.81.01" n="1">
.<hi rend="check">pibhajrakara, parabhajraka, kapidarī,</hi> <app><lem type="emn">lakuca</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lakaca</rdg></app>, ḍahu, <hi rend="check">kacadhahu,
adhacaka, maladhīra, kiṭrabha raṣa,</hi> ṅa <label type="headword">rahu</label>, 10.
.</p>
.<listApp type="parallels">
9000 <app>
. <note>AK 2.4.61: <foreign>karṇikāraḥ parivyādho lakuco likuco ḍahuḥ | panasaḥ kaṇṭakiphalo niculo hijjalo’mbujaḥ ||</foreign></note>
. <note>AṬS II.99: <foreign>tathā ca- "ciñcān vlikā tintiḍīkaṁ lakuco likuco ḍahuḥ"
ity amaramālāprayogadarśanād avyutpannā tintiḍīti kecit |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
9005</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
9010<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% #edlc: kulanava, kukula, nakula, nalikala, ṅa kləpu %-->
.<!--% #msja: kulanava, kukula, nakuka, [nal]ikala, ṅa, kləpu %-->
.<!--% #msjc: kulanava, kakula, kilaku, nalikkala, ṅa, kləpu %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
9015<div type="section" xml:id="candrakirana_24.82" n="82"><head>Synonyms of Hymenodictyon
orixense</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.82.01" n="1">
.<hi rend="check">kulanava, kakula, khilaku, nalikala,</hi> ṅa <label type="headword">kələpu</label>.
.</p>
.</div>
9020
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.83" n="83"><head>Synonyms of Drumstick
Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.83.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">śobhāñjana</lem><rdg wit="#msjb">gobhañjana</rdg><rdg
wit="#msjc">sorañjana</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">mocaka</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#edlc #msjb #msjc">śobhava</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">sobhava</rdg>--></app>, <app><lem rend="check" type="emn">akṣīva</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">nañjana</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
/></rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">tīkṣṇagandhaka</lem><rdg wit="#edlc
#msjb">raṇakañjabha</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjc">ṅa</lem><rdg wit="#msjb">ṅaniṅ</rdg></app> <label type="headword">kelor</label>.
.</p>
9025<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.4.31ab: <foreign>śobhāñjane śigrutīkṣṇagandhakākṣīvamocakāḥ |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1134ab: <foreign>śigruḥ śobhāñjano ’kṣīvatīkṣṇagandhakamocakāḥ |</foreign></note>
. </app>
9030</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.84" n="84"><head>Synonyms of Lime</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.84.01" n="1">
9035<app><lem type="emn">bījapūra</lem><rdg wit="#edlc #msjc">vijapuṭa</rdg><rdg wit="#msja">vijāpuṭa</rdg><rdg
wit="#msjb">vījapuṭa</rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja #msjb">galuṅ
kuma</lem><rdg wit="#msjc">galukuma</rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#msja
#msjb">ṭapujīva</lem><rdg wit="#edlc">ṭapajiva</rdg><rdg wit="#msjc">ndapujiva</rdg></app>,
<app><lem type="emn">mātuluṅga</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">takaluga</rdg><rdg
wit="#msjc">tagaluga</rdg></app>, ṅa <label type="headword">limo</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.4.78cd: <foreign>phalapūro bījapūro rucako mātuluṅgake ||</foreign></note>
9040 <note>AbhCM 1150ab: <foreign>mātuluṅgo bījapūraḥ karīrakrakarau samau |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
9045<div type="section" xml:id="candrakirana_24.85" n="85"><head>Synonyms of Ornamental
Garden Pond with Fish</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.85.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb #msjc">andhu</lem><rdg wit="#edlc #msja">anduṅ</rdg></app>, <app><lem
type="conj">udapāna</lem><rdg wit="#edlc #msjc">edapapaṇa</rdg><rdg wit="#msja">hedāpapaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb">edāpāvana</rdg><!--<rdg wit="#msjc">edapapana</rdg>--></app>, ṅa <label
type="headword">suvakan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9050<note>AK 1.10.26cd<foreign>puṁsyevāndhuḥ prahiḥ kūpa udapānaṁ tu puṁsi vā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 684ab: <foreign>andhuḥ kūpaḥ pradhir nemiś curī cuṇḍhī ca cūtakaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1091cd: <foreign>kūpaḥ syād udapāno ’ndhuḥ prarhir nemī tu tattrikā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9055
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
9060<!--% #edlc: napadahe, napāḍavu, anduṅdaṙpā, daṙpāya, daṙpā, raṣa, eḍana ṅa sumur
%-->
.<!--% #msja: napadahe, napa:dhavu, Anduṁdaṙpa:, daṙpa:ya, daṙpa:, raṣa, Edha:<supplied
reason="lost">na</supplied> %-->
.<!--% #msjc: napidahe, napadavu, Anduṁ daṙpa, daṙpaya, rasa, Edana, ṅa, sumuṙ, satyamanuja,
puraṣa, pañcajana, ṅa, vvahika, prahinaya, kṣaṇatran· <g type="circleCurve"/>%-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.86" n="86"><head>Synonyms of Arrogance</head>
9065<p xml:id="candrakirana_24.86.01" n="1">
.<app><lem type="conj">avinīta</lem><rdg wit="#edlc #msja">napadahe</rdg><rdg wit="#msjb">napādhahe</rdg><rdg
wit="#msjc">napidahe</rdg></app>, <app><lem type="conj">uddhata</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">napāḍavu</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">napādhavu</rdg>--><rdg wit="#msjc">napadavu</rdg></app>,
<app><lem type="emn">andhadarpa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">anduṅdarpā</rdg><rdg
wit="#msjb">andadhapa</rdg></app>, darpaya, darpa, <app><lem type="emn">hāsa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">raṣa</rdg><!--<rdg wit="#msjc">rasa</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">edan</lem><rdg wit="#edlc #msjc">eḍana</rdg><rdg wit="#msja #msjb">edhāna</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">edana</rdg>--></app>, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">sumbar</label></lem><rdg
wit="#edlc #msjc">sumur</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">śamur</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 744: <foreign>ulvaṇam uddhatam udbhaṭam utkaṭam iti nātinānārthāḥ</foreign></note>
9070<note>AbhCM 431: <foreign>kāmo’bhilāṣo ’bhidhyā tu parasvehoddhataḥ punaḥ | avinīto vinītas tu nibhr̥taḥ praśrito ’pi ca ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.87" n="87"><head>Synonyms of Human Being
II</head>
9075<p xml:id="candrakirana_24.87.01" n="1">
.<app><lem type="emn">martya</lem><rdg wit="#edlc">tyama</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">matyā</rdg><rdg wit="#msjc">satya</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb #msjc">manuja</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">puruṣa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>ṣa</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">puraṣa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">pañcajana</lem><rdg
wit="#edlc" cause="subtractive">pañcana</rdg><rdg wit="#msja" cause="subtractive">pañjaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="additive">pañcajana, pañjaṇa</rdg></app>, ṅa <app><lem type="emn"><label
type="headword">vvaṅ</label></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">vvah</rdg></app>
ika.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.1: <foreign>manuṣyā mānuṣā martyā manujā mānavā narāḥ | syuḥ pumāṁsaḥ
pañcajanāḥ puruṣāḥ pūruṣā naraḥ ||</foreign></note>
9080<note>AbhRM 331: <foreign>manuṣyo mānuṣo martyo manujo mānavo naraḥ | pumān pañcajano
nā ca puruṣaḥ pūruṣaś ca viṭ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 337: <foreign>martyaḥ pañcajano bhūspr̥k puruṣaḥ pūruṣo naraḥ | manuṣyo
mānuṣo nā viṭ manujo mānavaḥ pumān ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9085
.<!--% rend="check" %-->
.<!--% edlc: praṇiya, sanatan·, vruśuta, praśutya, Apatya, ṅa, putra, %-->
.<!--% msja: praṇiya, sanatan·, vruśuta, praśutya, Apatya, ṅa, putra, %-->
.<!--% msjc: prahinaya, kṣaṇatran· <g type="circleCurve"/> sutta, Apatya, ṅa, putra,
%-->
9090<div type="section" xml:id="candrakirana_24.88" n="88"><head>Synonyms of Son</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.88.01" n="1">
.<hi rend="check">prahinaya, kṣaṇatan, vrusuta,</hi> <app><lem type="emn">prasūti</lem><rdg
wit="#edlc #msja">praśutya</rdg><rdg wit="#msjb">prasūta</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">suta</rdg></app>,
apatya, ṅa <label type="headword">putra</label>.
.</p>
.</div>
9095
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.89" n="89"><head>Types of Vital Airs</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.89.01" n="1">
.prāṇa, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc">apāna</lem><rdg wit="#msjb">apaṅṇa</rdg></app>,
samāna, udāna, byāna, ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja">bāyu riṅ</lem><rdg
wit="#msjb #mjsc" cause="syntactic">bayuniṅ</rdg></app> śarīra</label>.
.</p>
9100</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.90" n="90"><head>Synonyms of Tree II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.90.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">viṭapī</lem><rdg wit="#msjc #msjb">ṭiṭapa</rdg><rdg
wit="#msja">ṭiṭapi</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn" >pādapa</lem><rdg
wit="#msja #msjc #msjb">paṭapa</rdg></app>, vr̥kṣa, śīkharī, <app><lem type="emn">bhūruha</lem><rdg
wit="#edlc #msja">garuha</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">guruha</rdg></app>, <app><lem
type="emn">aṅghripa</lem><rdg wit="#edlc">aghrika</rdg><rdg wit="#msja">a<gap reason="lost"
quantity="2" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb #msja">aghrīka</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">agrīka</rdg>--></app>, druma, naga, taru, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">śākī<pb
n="41r" edRef="#msjb" break="no"/></lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" quantity="1"
unit="character"/>ki</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">dru, sāla</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">draśala</rdg></app>, <app><lem type="conj">anoka<supplied
reason="omitted">ha</supplied></lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc" cause="subtractive">anoka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kuja</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kajja</rdg></app>,
ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kayu</lem><rdg wit="#msjc">kayu
kabeh</rdg></app></label>, <app><lem type="emn"><num value="15">15</num></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc"><num value="14">14</num></rdg></app>.
9105</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.5: <foreign>vr̥kṣo mahīruhaḥ śākhī viṭapī pādapas taruḥ | anokahaḥ kuṭaḥ
śālaḥ palāśī drudrumāgamāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 177: <foreign>vr̥kṣoṁ ’hripaḥ kṣitiruhaḥ śikharī ca śākhī, śālo vanaspatirago viṭapī kuṭhaś ca | adriḥ kujastaruranokaha ity abhinnāḥ śabdā druviṣṭaranagadrumapādapāś ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1114: <foreign>vr̥kṣo ’gaḥ śikharī ca śākhiphaladāvadrirharidrur drumo jīrṇo drurviṭapī kuṭhaḥ kṣitiruhaḥ kāraskaro viṣṭaraḥ |nandyāvartakarālikau taruvasū parṇī pulākyaṁhripaḥ sālānokahagacchapādapanagā rūkṣāgamau puṣpadaḥ</foreign></note>
9110</app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check" %-->
9115<!--% <note>LC offers this emendation only in his critical apparatus, not in the edition.</note>
%-->
.<!--% śarala, puṇaga, prayila, ṅa, Agaru,, %-->
.<!--% śahara, punaga, priliya, ṅa, garu %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.91" n="91"><head>Synonyms of Agarwood</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.91.01" n="1">
9120<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">sarala</lem><rdg wit="#msjc">śahara</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc" type="emn">puṅnāga</lem><rdg wit="#msja #msjc">punaga</rdg><!--<rdg
wit="#msja">puṇaga</rdg>--><rdg wit="#msjb" cause="dittography">punaga, punāga</rdg></app>,
<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">prayila</lem><rdg wit="#msjb">prīyila</rdg><rdg
wit="#msjc">priliya</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">agaru</label></lem><rdg
wit="#msjb">aguru</rdg><!--<rdg wit="#msjc">garu</rdg>--></app>.
.</p>
.</div>
.
.
9125<!--% rend="check" %-->
.<!--% <note>LC offers this emendation only in his critical apparatus, not in the edition.</note>
%-->
.<!--% edlc: aśoka, kavutah, mva piṇḍapiṇḍaka, payuṅgu, plakṣa na. %-->
.<!--% msja: Aśoka, kavutaḥ, mva pi<space type="binding-hole"/>ṇḍa piṇḍaka, payuṁgu,
plakṣa ṅa, Ambulu %-->
.<!--% msjc: Aḍoka, kaḥva <lb n="40r1"/><supplied reason="lost">ta</supplied>ḥ, mvaṁ
piṇḍe piṇḍeka, ṅa, piṇḍopalaṅga, lakṣa, ṅa, Ambulu<add place="below inline">ḥ</add>
%-->
9130<div type="section" xml:id="candrakirana_24.92" n="92"><head>Synonyms of Asoka and
White Fig</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.92.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">aśoka</lem><rdg wit="#msjc">aḍoka</rdg></app>, <hi
rend="check">kavutah, mvaṅ piṇḍa piṇḍaka, payaṅga, phlakṣa,</hi> ṅa <label type="headword">ambulu</label>.
.</p>
.</div>
9135
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
9140<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: pilulḥ anunan na vudi ... %-->
.<!--% #msja: piluḥ, Anunaṁ, ṅa, vudi,, %-->
.<!--% #msjc: piluḥ, Anunaṁ, ṅa, vuddhi, %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.93" n="93"><head>Synonyms of Soapberry</head>
9145<p xml:id="candrakirana_24.93.01" n="1">
.pīlu, anunaṅ, ṅa <hi rend="check"><label type="headword">vuddhī</label>.</hi>
.</p>
.</div>
.
9150<!--% It seems there might be a misinterpretation by the Javanese commentator of Amaramālā,
as terms such as "kadamba" and "aśoka" are employed to signify mango, contrary to
the lexical inventory where solely "āmra" actually denotes the mango fruit. %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.94" n="94"><head>Synonyms of Mango Tree
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.94.01" n="1">
. <app><lem wit="#msja">kadamba</lem><rdg wit="#edlc">tadəmbha</rdg><!--<rdg wit="#msja">kadəmba</rdg>--><rdg
wit="#msjb">kadīmba</rdg><rdg wit="#msjc">kadimbah</rdg></app>, āmra <app><lem type="emn">aśoka</lem><rdg
wit="#edlc #msjb #msjc">taśoka</rdg><rdg wit="#msja">taśo<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">rarahu</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">ṅa <label type="headword">ambavaṅ</label></lem><rdg
wit="#edlc">hambhava</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
9155<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.33cd: <foreign><seg type="highlight">āmraś</seg> cūto rasālo ’sau sahakāro ’tisaurabhaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 192cd: <foreign>kaṅkelir aśokaḥ syād āmraś cūtaś ca sahakāraḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1133cd: <foreign>āmraś cūtaḥ sahakāraḥ saptaparṇas tv ayukchadaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9160</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.95" n="95"><head>Synonyms of Silk-Cotton
Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.95.01" n="1">
.<app><lem type="emn"><supplied reason="omitted">kū</supplied>ṭaśālmali</lem><rdg wit="#edlc">vaśalmalī</rdg><rdg
wit="#msja">vaśālmali</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">vakaśalmali</rdg></app>, ala, <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb">raṅrə</lem><rdg wit="#msjc">raṅrəṅ</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">drumaviśeṣa</label></lem><rdg wit="#msjc">dr̥maviśeṣa</rdg></app>.
9165</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.47ab: <foreign>picchā tu śālmalīveṣṭe rocanaḥ kūṭaśālmaliḥ |</foreign></note>
.<note>KKT p. 153.20ab: <foreign>kuśālmaliḥ śālmaliko rocanaḥ kūṭaśālmaliḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
9170</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.96" n="96"><head>Synonyms of Pandanus</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.96.01" n="1">
.<app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">anokakunaṅ</lem><rdg wit="#msjb">anokranaṅ</rdg><rdg
wit="#msjc">anokunaṅ</rdg></app>, <app><lem rend="check" wit="#edlc #msja">taṇḍi</lem><rdg
wit="#msjb">taṇḍə</rdg><rdg wit="#msjc">haṇḍi</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">asuṅ
gītā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc" cause="subtractive">agita</rdg></app>, ketakī,
ketaka, ṅa <label type="headword">paṇḍan</label>.
9175</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.167ab: <foreign>kharjūraḥ ketakī tālī kharjurī ca tr̥ṇadrumāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1152ab: <foreign>āmrātako varṣapākī ketakaḥ krakacacchadaḥ |</foreign></note>
.<note>ŚRĀk p. 188ab: <foreign>ketakaḥ ketakī kovidāre kuddālavat smr̥taḥ |</foreign></note>
9180</app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
9185<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: ... kajāra, tajurā ... %-->
.<!--% #msja: ... kajāra, tajurā ... %-->
9190<!--% #msjc: ... ta<gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/> ... %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.97" n="97"><head>Synonyms of Coconut Palm</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.97.01" n="1">
.nyū, <app><lem wit="#msjb #msjc">nalikira</lem><rdg wit="#edlc #msja">nlikira</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">nalikīra</rdg><rdg wit="#msjc">nalikira</rdg>--></app>, <hi rend="check">kajara,
tuyu, tajura,</hi> <app><lem wit="#edlc #msja">tr̥ṇapāda</lem><rdg wit="#msjb">kr̥ṇapādha</rdg><rdg
wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>napadha</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">kāla</label>.
.</p>
9195<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.113ab: <foreign>tr̥ṇarājāhvayas tālo nālikeras tu lāṅgalī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1151cd: <foreign>kapitthas tu dadhiphalo nālikeras tu lāṅgalī |</foreign></note>
.<note>NiŚ 183cd: <foreign>kramuko nālikeraś ca syur ete tr̥ṇapādapāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9200</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
9205<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: kaṇḍala, cina, ila ṅa tatarahudan %-->
.<!--% #msja: kaṇḍala, cina, ila, ṅa, tatarahudan %-->
.<!--% #msjc: kaṇḍala, cina, hila, ṅa, tata, rahudan· %-->
9210<div type="section" xml:id="candrakirana_24.98" n="98"><head>Synonyms of <hi rend="check">Star-Rain
Flower</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.98.01" n="1">
.<hi rend="check">kaṇḍala, cina, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">ila</lem><rdg wit="#msjb">hīl</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">tatarahudan</label>.</hi>
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9215<note>AṬS II.222–223: <foreign>"triliṅgaṁ kandalaṁ cīnaṁ samūruḥ priyakas tathā | camūruḥ kandalī nārī ṣaḍ ime ’jinajantavaḥ ||" ity amaramālā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.99" n="99"><head>Synonyms of Banana</head>
9220<p xml:id="candrakirana_24.99.01" n="1">
.kadalī, punti, pisaṅ, <hi rend="check">ajinatantu</hi>, ṅa <label type="headword">gəḍaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.113ab: <foreign>kadalī vāraṇabusā rambhā mocāṁśumatphalā |</foreign></note>
9225<note>AbhRM 192ab: <foreign>rambhā kadalī mocā tr̥ṇarājaḥ kathyate talastāla |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1136cd: <foreign>tr̥ṇarājas talas tālo rambhā mocā kadaly api ||</foreign></note>
.<note>AṬS II.222–223: <foreign>"triliṅgaṁ kandalaṁ cīnaṁ samūruḥ priyakas tathā | camūruḥ kandalī nārī ṣaḍ ime ’jinajantavaḥ ||" ity amaramālā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9230
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
9235<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: valvaja, lvaja, nalvaja, kalvaja, ṅa vavarvan %-->
.<!--% #msja: valvaja, lvaja, nalvaja, kalvaja, ṅa vavarvan%-->
.<!--% #msjc: vahvaja, laja, nalvaja, kalvaja, ṅa vavarvan %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.100" n="100"><head>Synonyms of Barnyard
Grass</head>
9240<p xml:id="candrakirana_24.100.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">valvaja, lvaja</lem><rdg wit="#msjc">vahvaja, laja</rdg></app>,
nalvaja, kalvaja, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">vavarvan</label></lem><rdg
wit="#msjb">vavahrvan</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 191ab: <foreign>ulapo valvajaḥ prokta iṣīkā kāśa ucyate |</foreign></note>
9245<note>AbhCM 1194ab: <foreign>valvajā ulapo ’thekṣuḥ syād rasālo ’sipattrakaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
9250<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: mañjaya, kaśura, kuśyaraga, kaśa, kaśadabha, śaval %-->
9255<!--% #msja: mañjaya, kaśura, kaśyuragā, kuśa, kaśadabha %-->
.<!--% #msjc: mañcaśa, mañcañjasa, kasura, kuśvaraga, kuśa, kaśodabha %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.101" n="101"><head>Synonyms of Cogongras</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.101.01" n="1">
.<hi rend="check">mañcaśa, mañjasa, kaśura, kuśyaraga, kuśa, kaśadhabha,</hi> ṅa <app><lem
wit="#msjb"><label type="headword">halalaṅ</label></lem><rdg wit="#edlc #msja">halali</rdg><rdg
wit="#msjc">alaṅ-alaṅ</rdg></app>.
9260</p>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
9265<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: śyama, jaṅga, śaval %-->
.<!--% #msja: syama, jaṅga, śaval %-->
9270<!--% #msjc: syama, jaṅga, saval %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.102" n="102"><head>Synonyms of Dioscorea
Hispida</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.102.01" n="1">
.śyāma, jaṅga, <hi rend="check">śaval,</hi> ṅa <label type="headword">gaḍuṅ</label>.
.</p>
9275</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.103" n="103"><head>Synonyms of Reed</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.103.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">nāḍī, ratha</lem><rdg wit="#edlc">naḍiraṇa</rdg><rdg
wit="#msja">vadhīraṇa</rdg><rdg wit="#msjb">nādhīraṇa</rdg><rdg wit="#msjc">nadhīraṇa,
nakaśa, nadhirana</rdg></app>, <app><lem type="emn">vetasa</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb #msjc">nakaśa</rdg></app>, <app><lem type="emn">vānīra</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjc">naḍira</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjc">nadhira</rdg>--><rdg wit="#msjb">nadhīra</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label type="headword">paruṅpuṅ</label></lem><rdg
wit="#msjb">paṅruṅpya</rdg></app>.
9280</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.30ab: <foreign>rathābhrapuṣpaviduraśīta<seg type="highlight">vānīra</seg>vañjulāḥ
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 201ab: <foreign><seg type="highlight">vānīro</seg> vañjulaḥ śīto vidulo
<seg type="highlight">vetasaḥ</seg> smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1137cd: <foreign>vidulo <seg type="highlight">vetasaḥ</seg> śīto <seg
type="highlight">vānīro</seg> vañjulo <seg type="highlight">rathaḥ</seg> ||</foreign></note>
9285</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.104" n="104"><head>Synonyms of Long Grass</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.104.01" n="1">
9290<app><lem type="emn">kuśa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">kaśa</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">galagah</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.166ab: <foreign>astrī <seg type="highlight">kuśaṁ</seg> kutho darbhaḥ
pavitram atha kattr̥ṇam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 190cd–191ab: <foreign>śaṣpaṁ bālatr̥ṇaṁ proktaṁ sarvaṁ ca tr̥ṇam arjunam
|| ghāsas tu yavasaḥ prokto barhir darbhaḥ kuthaḥ <seg type="highlight">kuśaḥ</seg>
|</foreign></note>
9295<note>AbhCM 1192ab: <foreign>darbhaḥ <seg type="highlight">kuśaḥ</seg> kutho barhiḥ
pavitram atha tejanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% vīraṇa is actually a fragrant grass %-->
9300<div type="section" xml:id="candrakirana_24.105" n="105"><head>Synonyms of Bamboo</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.105.01" n="1">
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">tva</supplied>cisāra</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">vinara</rdg></app>, vīraṇa, <app><lem type="emn">veṇu</lem><rdg
wit="#edlc">vedyu</rdg><rdg wit="#msja #msjb">venyu</rdg><rdg wit="#msjc">vomyuh</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb #msjc">veṇuka</lem><rdg wit="#edlc">veduka</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">priṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9305<note>AK 2.4.160cd: <foreign>vaṁśe tvaksārakarmāratvacisāratr̥ṇadhvajāḥ ||</foreign></note>
.<note>AK 2.5.164ab: <foreign>syād <seg type="highlight">vīraṇaṁ</seg> vīrataraṁ mūle ’syośīramastriyām |</foreign></note>
.<note>AbhRM 225ab: <foreign>tvacisāraś ca yo vaṁśo veṇutvaksāramaskarāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1153: <foreign>vaṁśo veṇur yavaphalas <seg type="highlight">tvacisāras</seg>
tr̥ṇadhvajaḥ | maskaraḥ śataparvā ca svanavānsa tu kīcakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1230cd: <foreign>tottraṁ veṇukamālānaṁ bandhastambho ’ṅkuśaḥ sr̥ṇiḥ ||</foreign></note>
9310</app></listApp>
.
.<p xml:id="candrakirana_24.105.02" n="2">
.prabhedhaniṅ tr̥ṇa taru latā gulma <app><lem wit="#msjb #msjc">ika</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
.</p>
9315</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.106" n="106"><head>Earth, Tuber, Mud,
and Lotus</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.106.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjc">urvih</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">uvī</rdg><rdg wit="#msjb">uvīh</rdg></app>, uvi <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb">lavan</lem><rdg wit="#msjc">lan</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc
#msja #msjc">uvih</lem><rdg wit="#msjb">huvī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">urvih</lem><rdg
wit="#msjb">uvīh</rdg></app> ikaṅ pr̥thivī, <hi rend="check">uvilah</hi>, uvi ikaṅ
pinaṅan, paṅka ikaṅ latək, paṅkaja ikaṅ tuñjuṅ, mapan <app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">tumuvuh</lem><rdg
wit="#msja">tu<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app> <app><lem
wit="#edlc #msjc">riṅ latək</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg><rdg wit="#msjb">hiṅ latək, hiṅ latək</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">raṇu</lem><rdg
wit="#edlc">reṇa</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="3"/></rdg><rdg
wit="#msjc" cause="additive">renu muya</rdg></app>.
9320</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.107" n="107"><head>Synonyms of Elephant’s Driver</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.107.01" n="1">
9325<app><lem wit="#edlc" type="emn">ādhoraṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">adoraṅa</rdg><rdg
wit="#msjc">adoraba</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb #msjc">hastipa</lem><rdg wit="#edlc">hastipakā</rdg><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">asthi</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">hastyāroha</lem><rdg
wit="#msjc">astyabeha</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">niṣādina</lem><rdg
wit="#edlc">niṣādinah</rdg><rdg wit="#msja">niśadhinah</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">nisadinah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">sāratiniṅ gajah</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.59ab: <foreign><seg type="highlight">ādhoraṇā</seg> hastipakā hastyārohā
niṣādinaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 225ab: <foreign><seg type="highlight">ādhoraṇā</seg> hastipakā hastyārohā
niṣādinaḥ |</foreign></note>
9330<note>AbhCM 762cd: <foreign><seg type="highlight">adhoraṇā</seg> hastipakagajājīvebhapālakāḥ
||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.108" n="108"><head>Synonyms of Vaiśya</head>
9335<p xml:id="candrakirana_24.108.01" n="1">
.<app><lem type="emn">bhūmispr̥śah</lem><rdg wit="#edlc">bhūmispraśa</rdg><rdg wit="#msja">bhumispraṣa</rdg><rdg
wit="#msjb">bhumīspraśa</rdg><rdg wit="#msjc">bhumisprarṣa</rdg></app>, <app><lem
type="conj">arya</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">acarya</rdg><rdg wit="#msjc">acurya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">uru<pb n="41v" edRef="#msjb"/>ja</lem><rdg wit="#msjb">aruja</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">urujah</rdg>--></app>, viśeṣaka, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjc"><label
type="headword">vaiśya</label></lem><rdg wit="#msjb">voṣya</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.1ab: <foreign>ūravyā ūrujā <seg type="highlight">aryā</seg> vaiśyā <seg
type="highlight">bhūmispr̥śo</seg> viśaḥ |</foreign></note>
9340<note>AbhRM 570: <foreign>āryā bhūmispr̥śo vaiśyā ūkhyāś ca viśaḥ smr̥tāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 864ab: <foreign><seg type="highlight">aryā</seg> bhūmispr̥śo vaiśyā ūravyā
ūrajā viśaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9345<div type="section" xml:id="candrakirana_24.109" n="109"><head>Synonyms of Śudra</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.109.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>vara<supplied
reason="omitted">var</supplied>ṇa</lem><!--<rdg wit="#edlc">avaravarṇah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">varaṇah</rdg><rdg wit="#msjc">varaṇa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja">vr̥ṣala, jaghanyaja</lem><!--<rdg wit="#edlc">vr̥ṣalaḥ, jaghanyajah</rdg><rdg
wit="#msja">vr̥ṣalaḥ, jaganyajah</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc" cause="transposition">jaganyajah,
vr̥śalah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">śūdra</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9350<note>AK 2.10.1ab: <foreign>śūdrāś <seg type="highlight">cāvaravarṇāś</seg> ca vr̥ṣalāś
ca jaghanyajāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 586ab: <foreign>śūdro ’ntyavarṇo vr̥ṣalaḥ padyaḥ pajjaś ca kathyate |</foreign></note>
.<note>AbhCM 894cd: <foreign>śūdrāntyavarṇau vr̥ṣalaḥ padyaḥ pajjo jaghanyajaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9355
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.110" n="110"><head>Synonyms of Merchant</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.110.01" n="1">
.vaidehaka, prāpaṇika, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">vaṇik</lem><rdg
wit="#msja">bhaṇik</rdg><rdg wit="#msjb">banik</rdg><rdg wit="#msjc">baṇik</rdg></app>,<pb
n="48v" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem wit="#edlc" type="emn">vāṇijika</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">varṇījika</rdg><rdg wit="#msjc">varṇijika</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">adagaṅ</label>.
.</p>
9360<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.78: <foreign>vaidehakaḥ sārthavāho naigamo vāṇijo vaṇik | paṇyājīvo hyāpaṇikaḥ
krayavikrayikaśca saḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 571ab: <foreign>paṇyājīvā vaṇijaḥ prāpaṇikā naigamāś ca vaidehāḥ |</foreign></note>
.<note>DhK p. 10: <foreign>vaidehako <seg type="highlight">vāṇijike</seg> vaiśyāputre
ca śūdraje |</foreign></note>
.<note>SRĀv p. 147: <foreign>vaṇig vaidehakaḥ sārthavāhanaigamavāṇijāḥ</foreign> |
<foreign>vāṇijako <seg type="highlight">vāṇijiko</seg> vāṇijyakāra ity api ||</foreign></note>
9365</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- ləga is OJ word-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.111" n="111"><head>Synonyms of Guest</head>
9370<p xml:id="candrakirana_24.111.01" n="1">
.ātithya, <app><lem wit="#edlc #msja #msjc">atithi</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb #msjc">āgantu</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">aganta</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">āveśika</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">ateśika</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tamuy</label>.
.</p>
.
.<listApp type="parallels"><app>
9375<note>AK 2.7.33cd–34ab: <foreign>kramādātithyātitheye atithyarthe ’tra sādhuni || syur āveśika āgantur atithir nā gr̥hāgate |</foreign></note>
.<note>AbhRM 358cd: <foreign>āveśikaḥ prāghuṇaka āgantur atithiḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 499: <foreign>praṣṭho ’thāveśikāgantū prāghuṇo ’bhyāgato ’tithiḥ | prāghūrṇike thāveśikam ātithyaṁ cātitheyy api ||</foreign></note>
.<note>AKU 118: <foreign>ātithyo ’tithir āgantur iti ca mālā</foreign></note>
.</app></listApp>
9380</div>
.
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <seg type="highlight"></seg>%-->
9385<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.112" n="112"><head>Synonyms of Child II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.112.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">bāla</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">vala</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">pota, ḍimbha</lem><rdg wit="#msjb">pāta, vimba</rdg><rdg
wit="#msjb">pata, vimba</rdg><rdg wit="#msjc">patta, pavimba</rdg></app>, śāva, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">pr̥thuka</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">pr̥vuka</rdg></app>,
śiśu, ṅa <label type="headword">rare</label>.
9390</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.38ab: <foreign><seg type="highlight">potaḥ</seg> pāko ’rbhako <seg type="highlight">ḍimbhaḥ</seg> pr̥thukaḥ śāvakaḥ śiśuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 502: <foreign>bālaḥ pāko ’rbhako garbhaḥ <seg type="highlight">potaś</seg> ca pr̥thukaḥ śiśuḥ | śāvo<seg type="highlight">ḍimbhaś</seg> ca vijñeyo vaṭur māṇavako mataḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 338: <foreign>bālaḥ pākaḥ śiśur <seg type="highlight">ḍimbhaḥ potaḥ</seg>
śāvaḥ stanaṁdhayaḥ | pr̥thukār bhottānaśayāḥ kṣīrakaṇṭhaḥ kumārakaḥ ||</foreign></note>
9395</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.113" n="113"><head>Synonyms of Cowherd</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.113.01" n="1">
9400gopa, gopāla, gosaṅkhya, <app><lem wit="#edlc" type="emn">goduh</lem><rdg wit="#msja
#msjb">godhah</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">ābhīra</lem><rdg wit="#msja #msjb">gahira</rdg><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ballava</lem><!--<rdg
wit="#edlc">ballavāh</rdg><rdg wit="#msja #msjb">vallavah</rdg>--><rdg wit="#msjc"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ṅa <label type="headword">aṅvan
ləmbu</label></lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">ṅa maṅhvan ləmbu</rdg>--><rdg wit="#msjc"
cause="subtractive">ləmbu</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.57cd: <foreign>gope gopālagosaṁkhya<seg type="highlight">godhug ābhīra</seg>vallavāḥ
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 587ab: <foreign><seg type="highlight">ābhīraḥ</seg> syān mahāśūdro gopālo
vallavas tathā |</foreign></note>
9405<note>AbhCM 889ab: <foreign>gopāle <seg type="highlight">godhugābhīra</seg>gopagosaṁkhyaballavāḥ
|</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% AṬS tells that sthekā = cheka which is equal with gr̥hyakā %-->
9410<div type="section" xml:id="candrakirana_24.114" n="114"><head>Synonyms of House-Dog</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.114.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">gr̥hya</lem><rdg wit="#msjb #msjc">gr̥ha</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">stheka</lem><!--<rdg wit="#msjb">stekah</rdg>--><rdg
wit="#msjc">steki</rdg></app> <app><lem type="norm">gr̥hāsakta</lem><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc">gr̥haśakteh</rdg></app>, ṅa <label type="headword">asu
umah</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9415<note>AK 2.5.43cd: <foreign>gr̥hāsaktāḥ pakṣimr̥gāś <seg type="highlight">chekās</seg>
te gr̥hyakāś ca te |</foreign></note>
.<note>AṬS II.255–256: <foreign><seg type="highlight">gr̥hāsaktāḥ pakṣimr̥gāś chekās te gr̥hyakāś ca te</seg> ||</foreign> 43 || <foreign>krīḍārthaṁ yoṣitāṁ mr̥gapakṣiṇo <seg type="highlight">gr̥hāsaktā</seg> gr̥hasaṁlagnāḥ |</foreign> <seg type="highlight">tatra chekadvayam </seg>| <foreign>’<seg type="highlight">sthekā</seg>’ iti pāṭhe tiṣṭhateḥ ’kriya ikan’ (u. 2. 46) iti bāhulaka ikan | gr̥hyakā iti | ’padāsvairibāhyāpakṣyeṣu ca’ (3. 1. 119) iti kyap | anukampāyāṁ kan ||</foreign>
. </note>
. <note>AbhCM 1343ab: <foreign><seg type="highlight">chekā</seg> gr̥hyāśca te <seg
type="highlight">gehāsaktā</seg> ye mr̥gapakṣiṇaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
9420</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.115" n="115"><head>Synonyms of Whistling
Duck</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.115.01" n="1">
.<app><lem type="emn">dārvāghāṭah</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb #msjc">darpayedah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">śatapattra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">śatapatrah</rdg><rdg
wit="#msjc">satapatrah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">lakṣaṇa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb #msjc">lakṣaṇah</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">sārasa</lem><rdg
wit="#edlc">ga<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>śah</rdg><rdg wit="#msja">śah</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">sārasah</rdg>--><rdg wit="#msjc">śarapah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msja"><label type="headword">valivis</label></lem><rdg wit="#msjb">havilīs</rdg><rdg
wit="#msjc">vahilis</rdg></app>.
9425</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 244ab: <foreign><seg type="highlight">dārvāghāṭaḥ sārasaḥ</seg> puṣkarākhyaḥ
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 795cd: <foreign>vyūhaṁ racanāyām api <seg type="highlight">dārvāghāṭe</seg> ’pi śatapattram ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1328ab: <foreign><seg type="highlight">dārvāghāṭaḥ</seg> śatapattraḥ khañjarīṭas
tu khañjanaḥ |</foreign></note>
9430<note>AbhCM 1330ab: <foreign><seg type="highlight">sārasas</seg> tu <seg type="highlight">lakṣmaṇaḥ</seg>
syāt puṣkarākhyaḥ kuraṁkaraḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.116" n="116"><head>Synonyms of Ruddy Shelduck</head>
9435<p xml:id="candrakirana_24.116.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #Msja">cakrāhva</lem><!--<rdg wit="#edlc">cakrāhvah</rdg><rdg
wit="#msja">cakrahvah</rdg>--><rdg wit="#msjb #msjc">cakrava</rdg></app>, <app><lem
type="emn">koka</lem><rdg wit="#edlc #msja">koṅśah</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">koṅśa</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#msjc">cakrāhvaya</lem><rdg
wit="#edlc">cakrāhvayah</rdg><rdg wit="#msja #msjb">cakrahvayah</rdg></app>, ṅa <app><lem
type="conj"><label type="headword">cakravā<supplied reason="omitted">ka</supplied></label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">cakrava</rdg><rdg wit="#msjb">cakrahvah</rdg><rdg wit="#msjc">cakravah</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.22cd: <foreign>kokaścakraścakravāko rathāṅgāhvayanāmakaḥ ||</foreign></note>
9440<note>AbhCM 1330ab: <foreign>cakravāko rathāṅgāhvaḥ koko dvandvacaro ’pi ca |</foreign></note>
.<note>DhK p. 5: <foreign>kokaś <seg type="highlight">cakrāhvaye</seg> jyeṣṭhyāṁ paśuvr̥kṣaviśeṣayoḥ
|</foreign></note>
.<note>Vaij 2.3.9cd: <foreign>cakravāko rathaḥ kokaś cakraś <seg type="highlight">cakrāhvayāhvayaḥ</seg>
|</foreign></note>
.<note>KKT p. 182.80cd: <foreign>dadrughnaḥ syādeḍagajaś <seg type="highlight">cakrāhvaś</seg>
cakramardakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9445</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.117" n="117"><head>Synonyms of Goose II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.117.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">śvetacchada</lem><rdg wit="#msjb">śvektacada</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjc">cakrāṅga</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja #msjb">catraṅga</rdg></app>, <app><lem type="conj">mānasaukah</lem><rdg
wit="#edlc">mānasaukasah</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">manaśaśokaśah</rdg><!--<rdg
wit="#msjc">manaṣaśokaśah</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">haṅsa</label>.
9450</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.23cd: <foreign>haṁsās tu śvetagarutaś cakrāṅgā <seg type="highlight">mānasaukasaḥ</seg>
||</foreign></note>
.<note>AbhRM 251ab: <foreign>haṁsāḥ <seg type="highlight">śvetacchadāḥ</seg> proktāś
cakrāṅgā <seg type="highlight">mānasaukasaḥ</seg> |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1325cd: <foreign>haṁsāś cakrāṅgavakrāṅga<seg type="highlight">mānasaukaḥ
sitacchadāḥ</seg> ||</foreign></note>
9455</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.118" n="118"><head>Synonyms of Cock</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.118.01" n="1">
9460<app><lem wit="#edlc" type="emn">tāmracūḍa</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">tapracudha</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">tapracuddha</rdg><rdg wit="#msjc">tapracuda</rdg>--></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb #msjc">kr̥kavāku</lem><!--<rdg wit="#edlc">kr̥kavākuh</rdg>--><rdg
wit="#msja">kr̥tavakuh</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">kr̥kavakuh</rdg>--></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">caraṇāyudha</lem><rdg wit="#msjc">caraṇasuda</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjc"><label type="headword">ayam umah</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb" cause="subtractive">ayam</rdg><!--<rdg wit="#msjb">hayam</rdg>--></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.17cd: <foreign>kr̥kavākustāmracūḍaḥ kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 247ab: <foreign>kr̥kavākus tāmracūḍaḥ kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ |</foreign></note>
9465<note>AbhCM 1324cd–1325ab: <foreign>vdivāndho ’tha niśāvedī kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ || kr̥kavākustāmracūḍo vivr̥tākṣaḥ śikhaṇḍikaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.119" n="119"><head>Synonyms of Black Cuckoo</head>
9470<p xml:id="candrakirana_24.119.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#msjc">parapuṣṭa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">parapuṣṭah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">parabhr̥ta</lem><rdg wit="#edlc #msja">parabhr̥tah</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">parabhr̥tyah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pika</lem><!--<rdg
wit="#edlc #msja #msjb">pikah</rdg>--><rdg wit="#msjc">pitah</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">kuvoṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.19cd: <foreign>vanapriyaḥ parabhr̥taḥ kokilaḥ pika ity api ||</foreign></note>
9475<note>AbhRM 243ab: <foreign>anyabhr̥taḥ parapuṣṭaḥ kalakaṇṭhaḥ kokilaḥ pikaḥ proktaḥ
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1321: <foreign>vanapriyaḥ parabhr̥tas tāmrākṣaḥ kokilaḥ pikaḥ | kalakaṇṭhaḥ kākapuṣṭaḥ kāko ’riṣṭaḥ sakr̥tprajaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9480<div type="section" xml:id="candrakirana_24.120" n="120"><head>Synonyms of River II
and Their Names</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.120.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja" type="transposition" xml:id="CK_trsp001">nadī, <app><lem
type="emn">dhunī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjc">cuni</rdg><rdg wit="#msjb">cunī</rdg></app>,
<app><lem type="conj">taṭi<supplied reason="omitted">nī</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">yacī</rdg><rdg wit="#msjc">yaci</rdg></app>, <app><lem type="conj">sro<supplied
reason="omitted">ta</supplied>vatī</lem><rdg wit="#edlc #msja">trodati</rdg><rdg wit="#msjb">trotī</rdg><rdg
wit="#msjc">troti</rdg></app>, <app><lem type="emn">nimnagā</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjc">nambagi</rdg><rdg wit="#msjb">nambagī</rdg></app>, <app><lem type="emn">jihmaga</lem><rdg
wit="#edlc #msja">jismagī</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">jismaga</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">sarit</lem><rdg wit="#msja">śarik</rdg><rdg wit="#msjb #msjc">sarika</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">ku<pb n="40v" edRef="#msjc"/>lyā</lem><rdg wit="#msja">trulyu</rdg><rdg
wit="#msjb">tulya</rdg><rdg wit="#msjc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/>lya</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">druta</lem><rdg wit="#msjc">drita</rdg></app>, cakra,
sindhu, gomatī, <app><lem wit="#edlc" type="conj">go<supplied reason="omitted">dā</supplied>varī</lem><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">govarī</rdg></app>, mālinī, vāri, <app><lem wit="#edlc #msjb">mandākinī</lem><witDetail
wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">mandhakaṇī</rdg><rdg wit="#msjc">mandakani</rdg></app>,
jāhnavī, gaṅgā, daləm er, <app><lem wit="#msjb #msjc">bhagavantī</lem><rdg wit="#edlc
#msja">bhagavanta</rdg></app>, ṅa <label type="headword">lvah</label>.</lem><note
type="altLem">nadī ... lvah</note>
. <note>The <ptr target="#msja"/>, as edited in <ptr target="#edlc"/>, provides this synonym as the 120th, while <ptr target="#msjb"/> & <ptr target="#msjc"/> it is the 111th. This suggests that the scribe of <ptr target="#msjb"/> and <ptr target="#msjc"/>’s source manuscript initially mistook between the words <foreign>adagaṅ</foreign> in <ref target="candrakirana_24.110">"Synonyms of Merchant"</ref> and <foreign>kuvoṅ</foreign> in <ref target="candrakirana_24.119">"Synonyms of Black Cuckoo"</ref> due to eye-skip but realized the error after copying <ref target="candrakirana_24.120">"Synonyms of River II and Their Names"</ref>, hence correctly placing <ref target="candrakirana_24.111">"Synonyms of Guest"</ref> to <ref target="candrakirana_24.119">"Synonyms of Black Cuckoo"</ref> immediately after. Interestingly, as an indication of the change in the order of synonyms, the scribe wrote the word <foreign>ləga</foreign> "renouncing readily", a term unique to <ptr target="#msjb"/> & <ptr target="#msjc"/>. In light of this case, I have chosen to maintain the synonyms’s positioning as in <ptr target="#msja"/> & <ptr target="#edlc"/>.</note></app>
.
9485</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.7.29cd–30: <foreign>syād ālavālam āvālamāvāpo ’tha nadī <seg type="highlight">sarit</seg> || taraṅgiṇī śaivalinī <seg type="highlight">taṭinī</seg> hrādinī <seg type="highlight">dhunī</seg> | <seg type="highlight">srotasvatī</seg> dvīpavatī sravantī nimnagāpagā</foreign>|| </note>
.<note>AbhCM 1079cd–1080: <foreign>nadī hiraṇyavarṇā syādrodhovakrā taraṅgiṇī || sindhuḥ
śaivalinī vahā ca hradinī srotasvinī nimnagā sroto nirjhariṇī saric ca <seg type="highlight">taṭinī</seg>
kūlaṁkaṣā vāhinī | karbur dvīpavatī samudradayitādhunyau sravantīsarasvatyau parvatajāpagā
jaladhigā kulyā ca jambālinī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9490</div>
.
.<!-- ada perubahan urutan dari sinonim di J2 dan J3 -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.121" n="121"><head>Synonyms of Spider</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.121.01" n="1">
9495<app><lem wit="#msjc">ūrṇanābha, markaṭaka</lem><rdg wit="#edlc"><span type="omissionEnd"/>ūrṇanābha</rdg><rdg
wit="#msja"><span type="omissionEnd"/>urṇanabha</rdg><rdg wit="#msjb">urṇabha</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja #msjc">markaṭaka</lem><rdg wit="#msjb">makaṭaka</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">garagatī</label>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.122" n="122"><head>Synonyms of Frog II</head>
9500<p xml:id="candrakirana_24.122.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">maṇḍūka</lem><rdg wit="#msja #msjb #msjc">saṇḍuka</rdg></app>,
<app><lem type="emn">plavaga</lem><rdg wit="#edlc">plavaṅgah</rdg><rdg wit="#msja
#msjc">palavargah</rdg><rdg wit="#msjb">pəlavargah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">bheka</lem><!--<rdg wit="#edlc">bhekah</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb #msjc">bhetah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">varṣābhū</lem><rdg wit="#edlc">varṣābhụh</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">varṣabhuh</rdg><rdg wit="#msjc">varṣabuh</rdg></app>, dardura, ṅa
<label type="headword">viyuṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.24ab: <foreign>bheke maṇḍūkavarṣābhūśālūraplavadardurāḥ ||</foreign></note>
9505<note>AbhRM 662: <foreign>maṇḍūkaḥ plavako bhekaḥ śālūro darduro hariḥ | plavaṅgamaḥ
plavagaḥ syād varṣābhūs tad vadhūḥ smr̥tā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1354: <foreign>maṇḍūke hariśālūraplavabhekaplavaṁgamāḥ | varṣābhūḥ plavagaḥ
śālurajihvavyaṅgadardurāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9510<div type="section" xml:id="candrakirana_24.123" n="123"><head>Synonyms of Nail</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.123.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">punarnava</lem><rdg wit="#msja">paṇarnava</rdg><rdg
wit="#msjb #msjc">parṇava</rdg></app>, pāṇiruha, karaja, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja
#msjb"><label type="headword">kuku</label></lem><rdg wit="#msjc">kugu</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9515<note>AK 2.6.83ab: <foreign>punarbhavaḥ <seg type="highlight">kararuho</seg> nakho ’strī nakharo ’striyām |</foreign></note>
.<note>AbhRM 511cd: <foreign>kāmāṅkuśāḥ <seg type="highlight">kararuhāḥ</seg> punarnavāḥ
pāṇijā nakhā nakharāḥ ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.4.75cd–76: <foreign>tīrthāni hastāvayavā nakharas tu nakho ’striyām || punarbhavaḥ <seg type="highlight">pāṇiruho</seg> mahārājaḥ punarnavaḥ | kharūlaḥ karajaś cātha sa pravr̥ddhaḥ smarāṁkuśaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 594: <foreign>kāmāṅkuśo mahārājaḥ karajo nakharo nakhaḥ | karaśūko bhujākaṇṭaḥ
punarbhavapunarnavau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9520</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.124" n="124"><head>Synonyms of Belly</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.124.01" n="1">
.kukṣi, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ja</supplied>ṭhara</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">ḍarah</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">dharah</rdg>--><rdg
wit="#msjc">dara</rdg></app>, garbha, udara, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">vətəṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">vədaṅ</rdg><rdg wit="#msjc">vətaṅ</rdg></app>.
9525</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.77ab: <foreign>picaṇḍakukṣī <seg type="highlight">jaṭharodaraṁ</seg>
tundaṁ stanau kucau |</foreign></note>
.<note>AK 3.3.135cd: <foreign>kukṣibhrūṇārbhakā garbhā visrambhaḥ praṇaye ’pi ca ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 515cd: <foreign>ūruḥ sakthi picaṇḍaṁ <seg type="highlight">jaṭharodara</seg>tundakukṣigarbhāḥ
syuḥ ||</foreign></note>
9530<note>AbhCM 607: <foreign>tundaṁ tundir garbhakukṣī picaṇḍo <seg type="highlight">jaṭharodare</seg>
||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.125" n="125"><head>Synonyms of Middle
II</head>
9535<p xml:id="candrakirana_24.125.01" n="1">
.<app><lem type="emn">avalagna</lem><rdg wit="#edlc">apalagna</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">aphalagna</rdg><rdg wit="#msjc">hapamaghna</rdg></app>, <app><lem wit="#msjc">vilagna</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">philagna</rdg></app>,
<app><lem type="emn">madhyama</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">madyagna</rdg></app>, madhya, ṅa <label type="headword">təṅah</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 517cd: <foreign>avalagnaṁ vilagnaṁ ca madhyamaṁ madhyam ucyate ||</foreign></note>
9540<note>AbhCM 607: <foreign>madhyo ’valagnaṁ vilagnaṁ madhyamo ’tha kaṭaḥ kaṭiḥ | śroṇiḥ kalatraṁ kaṭīraṁ kāñcīpadaṁ kakudmatī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.126" n="126"><head>Synonyms of Skin Blemish</head>
9545<p xml:id="candrakirana_24.126.01" n="1">
.tilaka, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">jaḍula</lem><rdg wit="#msjc">dadhula</rdg></app>,<pb
n="49r" edRef="#msja" break="no"/> <app><lem type="emn">piplu</lem><rdg wit="#edlc
#msja">pismu</rdg><rdg wit="#msjb">pipmu</rdg><rdg wit="#msjc">piṣma</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msja #msjb #msjc"><label type="headword">aṇḍəṅ-aṇḍəṅ</label></lem><rdg
wit="#edlc">aṇḍiṅ-aṇḍəṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.49cd: <foreign>jaḍulaḥ kālakaḥ <seg type="highlight">piplus</seg> tilakas
tilakālakaḥ ||</foreign></note>
9550<note>AbhCM 618cd: <foreign>tilakaḥ kālakaḥ <seg type="highlight">piplur</seg> jaḍulas
tilakālakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.127" n="127"><head>Synonyms of Braided
Hair</head>
9555<p xml:id="candrakirana_24.127.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">bhramaraka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">bhramarakah</rdg><rdg
wit="#msjc">bhramara, kah</rdg></app>, <app><lem type="emn">kabarī</lem><rdg wit="#edlc
#msja">kaḍiri</rdg><!--<rdg wit="#msja">kadhiri</rdg>--><rdg wit="#msjb">katirī</rdg><rdg
wit="#msjc">kadiri</rdg></app>, <app><lem wit="#msja">ṅa <label type="headword">gəlaṅan</label></lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjc" cause="lexical">ṅa gəgəpuṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.96cd–97ab: <foreign>te lalāṭe bhramarakāḥ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaḥ || <seg type="highlight">kabarī</seg> keśaveśo ’tha dhammillaḥ saṁyatāḥ kacāḥ |</foreign></note>
9560<note>AbhRM 531cd: <foreign>alakaṁ kuṭilāḥ keśā bhramarakam uktaṁ lalāṭastham ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 569cd: <foreign>sa tu bhāle bhramarakaḥ kurulo bhramarālakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9565<div type="section" xml:id="candrakirana_24.128" n="128"><head>Synonyms of Summit</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.128.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">āpīḍa, avataṅsa</lem><!--<rdg wit="#edlc">āpīḍaḥ,
avataṅsah</rdg>--><rdg wit="#msja">apipah, apataṅśah</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjc">ṣapipəh, ṣavitaṅḍa</rdg></app>, <app><lem type="emn">mūrdhā</lem><rdg
wit="#edlc">mūrdhni</rdg><rdg wit="#msja #msjb">mardhi</rdg><rdg wit="#msjc">murdi</rdg></app>,
śikhara, ṅa <label type="headword">tajuk</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9570<note>AK 2.6.95ab: <foreign>uttamāṅgaṁ śiraḥ śīrṣaṁ <seg type="highlight">mūrdhā</seg> nā mastako ’striyām |</foreign></note>
.<note>AK 2.6.136cd: <foreign>yattiryakkṣiptamurasi śikhāsvāpīḍaśekharau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 554ab: <foreign>āpīḍaḥ śekharottaṁ sāvataṁsāḥ śirasi srajaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 654ab: <foreign>āpīḍaśekharottaṁsā ’vataṁsāḥ śirasaḥ sraji |</foreign></note>
.<note>AbhCM 566cd–567ab: <foreign>uttamāṅgaṁ śiro <seg type="highlight">mūrdhā</seg>
maulir mastakamuṇḍake || varāṅgaṁ karaṇatrāṇaṁ śīrṣaṁ mastikam ity api |</foreign></note>
9575</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.129" n="129"><head>Synonyms of Ornament</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.129.01" n="1">
9580<app><lem wit="#edlc" type="emn">ākalpa</lem><rdg wit="#msja">atalpah</rdg><rdg wit="#msjb">ataspah</rdg><rdg
wit="#msjc">atalyah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">veṣa</lem><!--rdg wit="#edlc">veśah</rdg><rdg
wit="#msja">vesah</rdg>--><rdg wit="#msjb">vekṣah</rdg><rdg wit="#msjc">veṣya</rdg></app><pb
n="42r" edRef="#msjb" break="no"/>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja #msjb"><label type="headword">pahyas</label></lem><rdg
wit="#msjc">hahyas</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.99cd: <foreign>ākalpaveṣau nepathyaṁ pratikarma prasādhanam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 539: <foreign>ākalpo maṇḍanaṁ veṣaḥ pratikarma prasādhanam</foreign>|
<foreign>bhūṣaṇaṁ syād alaṅkāro nepathyābharaṇe tathā ||</foreign></note>
9585<note>AbhCM 635ab: <foreign>veṣo nepathyamākalpaḥ parikarmāṅgasaṁskriyā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.130" n="130"><head>Synonyms of Bracelet</head>
9590<p xml:id="candrakirana_24.130.01" n="1">
.mañjīra, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pādakaṭaka</lem><rdg wit="#msjc">padataṭaka</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">tulākoṭi</lem><rdg wit="#msja #msjc">tulakodhi</rdg><rdg
wit="#msjb">tulakodhī</rdg></app>, nūpura, ṅa <label type="headword">gəlaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.109cd–110ab: <foreign>pādāṅgadaṁ tulākoṭir mañjīro nūpuro ’striyām || haṁsakaḥ pādakaṭakaḥ kiṅkiṇī kṣudraghaṇṭikā |</foreign></note>
9595<note>AbhRM 561: <foreign>siñjinī pādakaṭakas tulākoṭistu nūpuram</foreign>| <foreign>mañjīraṁ
haṁsakaṁ strīṇāṁ caraṇābharaṇaṁ smr̥tam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 665cd–666ab: <foreign>nūpuraṁ tu tulākoṭiḥ pādataḥ kaṭakāṅgade || mañjīraṁ
haṁsakaṁ śiñjinyaṁ śukaṁ vastramambaram |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9600<div type="section" xml:id="candrakirana_24.131" n="131"><head>Synonyms of Dust</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.131.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">pāṅsu</lem><rdg wit="#msjc">paṅśa</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">kṣoda</lem><!--<rdg wit="#edlc">kṣodah</rdg>--><rdg wit="#msja
#msjb #msjc">kṣedah</rdg><!--<rdg wit="#msjb #msjc">kṣedhah</rdg>--></app>, reṇu,
cūrṇa, dhūlī, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">ləbū</label></lem><rdg
wit="#edlc">ləmbū</rdg><rdg wit="#msja #msjb #msjc">ləmbhu</rdg><!--<rdg wit="#msjb
#msjc">ləmbu</rdg>--></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9605<note>AK 2.8.98cd–99ab: <foreign>reṇur dvayoḥ striyāṁ dhūliḥ pāṁsurnā na dvayo rajaḥ
|| cūrṇe kṣodaḥ samutpiñjapiñjalau bhr̥śamākule |</foreign></note>
.<note>AbhRM 443cd: <foreign>pāṁśuḥ kṣodo reṇuś cūrṇaṁ dhūlī rajaś ca tulyārthāḥ ||</foreign></note>
.<note>APC II.636: <foreign>cūrṇe kṣodo ’tha rajasi syur dhūlīpāṁsureṇavaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 970ab: <foreign>"pāṁśuḥ kṣodo mato reṇuś cūrṇo dhūliḥ striyāṁ bhaved’ ity amaramālāpāṭhāt, tan mate kṣodāntaṁ ṣaṭ nāmāni ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9610</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.132" n="132"><head>Synonyms of Mud</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.132.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">jambāla</lem><rdg wit="#edlc">jambālah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb #msjc">jambalah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja #msjb">kardama</lem><rdg
wit="#msjc">karmadhama</rdg></app>, <app><lem type="emn">śāda</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb #msjc">baddha</rdg><!--<rdg wit="#msja #msjb">bhaddha</rdg><rdg wit="#msjc">bhada</rdg>--></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn"><label type="headword">niṣadvara</label></lem><rdg
wit="#msja #msjb">nisidhara</rdg><rdg wit="#msjc" cause="subtractive">siddhara</rdg></app>,
ṅa latək.
9615</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.9cd: <foreign>niṣadvaras tu jambālaḥ paṅko ’strī śādakardamau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 678: <foreign>picchilaṁ syād vijapilaṁ paṅkaḥ śādo niṣadvaraḥ | jambālaḥ
kardamaḥ prokto budhair icikilas tathā</foreign>|| </note>
.<note>AbhCM 1090: <foreign>jambālecakilau paṅkaḥ kardamaś ca niṣadvaraḥ | śādo hiraṇyabāhus
tu śoṇo nade punarvahaḥ ||</foreign></note>
9620</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.133" n="133"><head>Synonyms of Wave III</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.133.01" n="1">
9625<app><lem wit="#edlc #msja #msjb">ūrmi</lem><!--<rdg wit="#edlc">urmih</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">urmīh</rdg>--><rdg wit="#msjc">ummīh</rdg><note>The text in <ptr target="#msjc"/>
ends at this point, as the following folios are no longer extant.</note><!--<witEnd
wit="#msj3"/>--></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">taraṅga</lem><!--<rdg wit="#edlc">tarəṅga</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">karəṅga</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc" type="emn"><label
type="headword">ryak</label></lem><rdg wit="#msja #msjb">yyrak</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.5cd: <foreign>bhaṅgastaraṅga ūrmir vā striyāṁ vīcirathormiṣu ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 653: <foreign>vīcī bhaṅgas taraṅgaḥ syāt tan mahattve ca kathyate | ūrmir
utkalikollolaḥ kallolo laharī tathā</foreign>|| </note>
9630<note>AbhCM 1075cd: <foreign>taraṅge bhaṅgavīcyūrmyutkalikā mahati tviha ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.134" n="134"><head>Synonyms of Bastard
Myrobalan</head>
9635<p xml:id="candrakirana_24.134.01" n="1">
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">akṣa</lem><!--<rdg wit="#edlc">akṣah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">r̥kṣah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">kalidruma</lem><rdg
wit="#msjb">talidrumah</rdg></app>, vibhītaka, ṅa <label type="headword">jaha</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.58cd–59ab: <foreign>amr̥tā ca vayasthā ca triliṅgas tu <seg type="highlight">bibhītakaḥ</seg>
|| nākṣastuṣaḥ karṣaphalo bhūtāvāsaḥ kalidrumaḥ |</foreign></note>
9640<note>KDK 265.152ab: <foreign><seg type="highlight">vibhītakas</seg> tailaphalo bhūtāvāsaḥ
kalidrumaḥ |</foreign></note>
.<note>ŚRĀv 65: <foreign><seg type="highlight">akṣaḥ</seg> kalidrumaḥ kakṣo bhūtavāsastuṣo ’pi ca | bhūtavāsaḥ karṣaphalaḥ karṣo <seg type="highlight">vibhītakas</seg> triṣu</foreign>|| </note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9645<div type="section" xml:id="candrakirana_24.135" n="135"><head>Synonyms of Barleria
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.135.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">jhiṇṭī</lem><rdg wit="#msja">jiṇḍi</rdg><rdg wit="#msjb">jiṇḍar</rdg></app>,
sahacara, bāṇā, dāsī, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kuruṇṭaka</lem><rdg wit="#msja
#msjb">kuruṇḍaka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vuṅu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9650<note>AK 2.4.74: <foreign>tatra śoṇe kurabakas tatra pīte kuraṇṭakaḥ | nīlī jhiṇṭī
dvayor bāṇā dāsī cārtagalaś ca sā || pītā kuraṇṭako jhiṇṭī tasmin sahacarī dvayoḥ
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 205ab: <foreign>nīlā jhiṇṭī bhaved vāṇaḥ pītā sahacarī bhavet |</foreign></note>
.<note>ŚRĀv p. 68: <foreign>pīte dvayoḥ sahacarī sahācarakuruṇṭakau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9655
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.136" n="136"><head>Synonyms of Bard</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.136.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kuśīlava</lem><rdg wit="#msjb">kusalava</rdg></app>, ṅa
<label type="headword">pirus</label>.
.</p>
9660<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.12cd: <foreign>bharatā ity api naṭāś cāraṇās tu kuśīlavāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 592ab: <foreign>śailālī śailūṣaḥ kuśīlavaś cāraṇaḥ kr̥śāśvī ca |</foreign></note>
.<note>AbhCM 329ab: <foreign>naṭaḥ kr̥śāśvī śailālī cāraṇas tu kuśīlavaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
9665</div>
.
.<!--% should we emend kāravah to kāru? %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.137" n="137"><head>Synonyms of Carpenter</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.137.01" n="1">
9670kāravah, <app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">śilpī</lem><rdg wit="#msja">silpih</rdg><rdg
wit="#msjb">silpīh</rdg></app>, ṅa <label type="headword">uṇḍagi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.5ab: <foreign><seg type="highlight">kāruḥ</seg> śilpī saṁhatais tair
dvayoḥ śreṇiḥ sajātibhiḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 593ab: <foreign>śilpinaḥ <seg type="highlight">kāravaḥ</seg> proktāḥ prakr̥tiś
ca manīṣibhiḥ |</foreign></note>
9675<note>AbhCM 899cd: <foreign><seg type="highlight">kārus</seg> tu kārī prakr̥tiḥ śilpī
śreṇis tu tad gaṇe ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.138" n="138"><head>Synonyms of Potter</head>
9680<p xml:id="candrakirana_24.138.01" n="1">
.kumbhakāra, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kulāla</lem><rdg wit="#msja">kulaṅla</rdg><rdg
wit="#msjb">kulalaṅ</rdg></app>, ṅa <label type="headword">andyun</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.6ab: <foreign>kumbhakāraḥ kulālaḥ syāt palagaṇḍas tu lepakaḥ |</foreign></note>
9685<note>AbhRM 590ab: <foreign>kumbhakāraḥ kulālaḥ syāt tantuvāyaḥ kuvindakaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 914ab: <foreign>kulālaḥ syāt kumbhakāro daṇḍabhr̥c cakrajīvakaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9690<div type="section" xml:id="candrakirana_24.139" n="139"><head>Synonyms of Distiller
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.139.01" n="1">
.śauṇḍika, <app><lem wit="#edlc #msja">ṅa</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<label type="headword">amahat</label>.
.</p>
.</div>
9695
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.140" n="140"><head>Synonyms of Painter</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.140.01" n="1">
.raṅgājīva, ṅa <label type="headword">citrakāra</label>.
.</p>
9700</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.141" n="141"><head>Synonyms of Mason</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.141.01" n="1">
.palagaṇḍa, ṅa <label type="headword">citrakāra gave tapəl</label>.
9705</p>
.</div>
.
.<!--% But, Z in OJED (p. 1288) translates ’amaraṅgi’ as "the maker of kris-sheaths" %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.142" n="142"><head>Synonyms of Washerman</head>
9710<p xml:id="candrakirana_24.142.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">nirṇejaka</lem><rdg wit="#msja #msjb">ninejaka</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">amaraṅgi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.10cd: <foreign>nirṇejakaḥ syād rajakaḥ śauṇḍiko maṇḍahārakaḥ ||</foreign></note>
9715<note>AbhRM 593cd: <foreign>nirṇejakaḥ syād rajakaḥ kalpapālas tu śauṇḍikaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 914ab: <foreign>nirṇejakas tu rajakaḥ pādukākr̥t tu carmakr̥t |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9720<div type="section" xml:id="candrakirana_24.143" n="143"><head>Synonyms of Iron-Smith</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.143.01" n="1">
.<app><lem type="emn">vyokāra</lem><rdg wit="#edlc">ayahkārah</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">vyakarah</rdg></app>, <app><lem wit="#msja #msjb">lohakāraka</lem><rdg wit="#edlc">loharakah</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">lohakarakah</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">paṇḍe vəsi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9725<note>AK 2.10.7cd: <foreign>pādakr̥c carmakāraḥ syād vyokāro lohakārakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 588cd: <foreign>vaikaṭiko maṇikāro dhmākāro lohakāraḥ syāt ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 920ab: <foreign>vyokāraḥ karmāro lohakāraḥ kūṭaṁ tv ayoghanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9730
.<!--% Z in OJED (p. 2091) question himself that ’atvih’ is "cattle-dealer" or "cattle-breeder" %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.144" n="144"><head>Synonyms of Distiller
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.144.01" n="1">
.<app><lem type="emn">śauṇḍika</lem><rdg wit="#edlc">koṇḍikah</rdg><rdg wit="#msja">koṇḍika</rdg><rdg
wit="#msjb">koṇḍīka</rdg></app>, <app><lem type="conj">maṇḍa<supplied reason="omitted">hā</supplied>raka</lem><rdg
wit="#edlc #msja">maṅurikih</rdg><rdg wit="#msjb">maṅurīkah</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja"><label type="headword">atvih</label></lem><rdg wit="#msjb">tvīh</rdg></app>.
9735</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.10cd: <foreign>nirṇejakaḥ syād rajakaḥ śauṇḍiko maṇḍahārakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 593cd: <foreign>nirṇejakaḥ syād rajakaḥ kalpapālas tu śauṇḍikaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 901: <foreign>kalyapālaḥ surājīvī śauṇḍiko maṇḍahārakaḥ | vārivāsaḥ pānavaṇigdhvajo
dhvajyāsutībalaḥ ||</foreign></note>
9740</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.145" n="145"><head>Synonyms of Hunter
or Fisherman</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.145.01" n="1">
9745<app><lem type="emn">kaivarta</lem><rdg wit="#edlc #msja">kevatar</rdg><rdg wit="#msjb">kevata</rdg></app>,
<app><lem type="emn">dhīvara, dāśa</lem><rdg wit="#edlc">dhirātodhaśa</rdg><rdg wit="#msja">dhīrātodhaśā</rdg><rdg
wit="#msjb">dhīratodaśa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tuha-buru tuha<app><lem
rend="hyphenleft" wit="#edlc #msjb">rava</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja" cause="subtractive">ra</rdg></app></label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.15cd: <foreign>agādham atalasparśe kaivarte dāśadhīvarau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 594ab: <foreign>kaivarto dhīvaro dāso matsyabandhī tu jālikaḥ |</foreign></note>
9750<note>AbhCM 929ab: <foreign>dhīvare dāśakaivartau baḍiśaṁ matsyavedhanam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.146" n="146"><head>Synonyms of Rhinoceros</head>
9755<p xml:id="candrakirana_24.146.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">khaḍgī</lem><rdg wit="#msjb">gadgī</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb">gaṇḍaka</lem><!--<rdg wit="#edlc #msjb">gaṇḍakah</rdg>--><rdg wit="#msja">kaṇḍakah</rdg></app>,
khaḍgīśa, ṅa <label type="headword">varak</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.4ab: <foreign>r̥kṣācchabhallabhallūkā gaṇḍake khaḍgakhaḍginau |</foreign></note>
9760<note>AbhRM 227cd: <foreign>vādhrīṇasaś ca khaḍgī gaṇḍaka iti kathyate sadbhiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1287: <foreign>khaḍgī vādhrīṇasaḥ khaḍgo gaṇḍako ’tha kiraḥ kiriḥ | bhūdāraḥ sūkaraḥ kolo varāhaḥ kroḍapotriṇau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9765<div type="section" xml:id="candrakirana_24.147" n="147"><head>Synonyms of Deer II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.147.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">eṇa</lem><rdg wit="#msjb">enah</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">kuraṅga</lem><rdg wit="#msja">tu<gap reason="lost"
unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msjb">turaṅga</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb">hariṇa</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>rīṇa</rdg><!--<rdg wit="#msjb">arīṇah</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">sāraṅga</lem><!--<rdg wit="#edlc">sāraṅgah</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb">samaṅgah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">kidaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9770<note>AK 2.5.12ab: <foreign>undurur mūṣako ’py ākhur girikā bālamūṣikā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 230: <foreign>eṇaḥ kuraṅgo hariṇo mr̥gaḥ syāt | sāraṅga r̥ṣyaḥ pr̥ṣato
ruruś ca | nyaṅkus tathā raṅkur iti prasiddhā | vātapramīśambarakr̥ṣṇasārāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1293ab: <foreign>mr̥gaḥ kuraṅgaḥ sāraṅgo vātāyuhariṇāv api ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9775
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.148" n="148"><head>Synonyms of Mouse</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.148.01" n="1">
.<app><lem type="emn">tuṭuma</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">tuṅuma</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">u<supplied reason="omitted">n</supplied>dura</lem><rdg
wit="#msja #msjb">udura</rdg><!--<rdg wit="#msjb">udhura</rdg>--></app>, mūṣika, <app><lem
type="emn">mūṣa<pb n="49v" edRef="#msja"/>ka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">muṣṭika</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">tikus</label>.
.</p>
9780<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.12ab: <foreign>undurur mūṣako ’py ākhur girikā bālamūṣikā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 235ab: <foreign>ākhur vr̥ṣo mūṣakaḥ syād unduraḥ khanakastathā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1300: <foreign>mūṣiko mūṣako vajradaśanaḥ khanakondurau | undurur vr̥ṣa
ākhuś ca sūcyāsyo vr̥ṣalocane ||</foreign></note>
.<note>TKŚ p. 44.10cd: <foreign>undurus <seg type="highlight">tuṭumo</seg> randhrababhrur
dīnā tu mūṣikā ||</foreign></note>
9785</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.149" n="149"><head>Synonyms of Chameleon</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.149.01" n="1">
9790<app><lem wit="#edlc" type="emn">saraṭa, kr̥kalāsa</lem><rdg wit="#msja">śarāja, kr̥talaṣa</rdg><rdg
wit="#msjb">śarajah, kr̥talaśa</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">buṅlvan</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">bulvan</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.12cd: <foreign>saraṭaḥ kr̥kalāsaḥ syān musalī gr̥hagodhikā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 234cd: <foreign>saraṭaḥ kr̥kalāsaḥ syāt pratisūryaśayānakaḥ ||</foreign></note>
9795<note>AbhCM 1299cd: <foreign>kr̥kalāsas tu saraṭaḥ pratisūryaḥ śayānakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% The terms ghuṇa, kīṭa, and nīlaṅgu are not specifically employed to denote ants.
%-->
9800<div type="section" xml:id="candrakirana_24.150" n="150"><head>Synonyms of Ant</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.150.01" n="1">
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ghu</supplied>ṇa, kīṭa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">nakida</rdg><note>Or <foreign>kāṣṭhakīṭa</foreign> instead
of <foreign>kīṭa</foreign>?</note></app>, <app><lem type="emn">nīlaṅgu</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">nilaṅśu</rdg></app>, ṅa <label type="headword">səmut</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9805<note>AK 2.5.13cd: <foreign>nīlaṅgus tu kr̥miḥ karṇajalaukāḥ śatapadyubhe ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 636cd: <foreign>kr̥miḥ <seg type="highlight">kīṭas</seg> tu nīlaṅguḥ pulakaś
ca samaḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1202ab: <foreign>nīlaṅguḥ kr̥mir antarjaḥ kṣudraḥ <seg type="highlight">kīṭo</seg>
bahirbhavaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1203ab: <foreign>kāṣṭhakīṭo <seg type="highlight">ghuṇo</seg> gaṇḍūpadaḥ
kiṁculakaḥ kusūḥ |</foreign></note>
.<note>Vaij 4.1.36ab: <foreign><seg type="highlight">ghuṇaḥ</seg> kr̥miḥ kāṣṭhabhavā
lūtātas syāt pipīlikā ||</foreign></note>
9810</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.151" n="151"><head>Synonyms of Bug</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.151.01" n="1">
9815<app><lem type="emn">uddaṅśa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">udaṅśu</rdg></app>,
ṅa <app><lem rend="check" wit="#msjb"><label type="headword">halu</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">huluṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhCM 1209ab: <foreign>matkuṇas tu kolakuṇa uddaṁśaḥ kiṭibhotkuṇau |</foreign></note>
.</app></listApp>
9820</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.152" n="152"><head>Synonyms of Bed-Bug</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.152.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">matkuṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">matkuda</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">katitiṅgi</label>.
9825</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhCM 1209ab: <foreign>matkuṇas tu kolakuṇa uddaṁśaḥ kiṭibhotkuṇau |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9830
.<!--% the words gaṇḍuka & laluṅkuta remain uncertain and the emendations are still
uncertain. %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.153" n="153"><head>Synonyms of Worm</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.153.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">gaṇḍūpada</lem><rdg wit="#msjb">gaṇḍuvadha</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">gaṇḍo<supplied reason="omitted">la</supplied>ka</lem><rdg
wit="#edlc #msjb">gaṇḍuka</rdg><rdg wit="#msja">gaṇḍukah</rdg></app>, <app><lem rend="check"
type="emn">kiñculuka</lem><rdg wit="#edlc">laluṅśuta</rdg><rdg wit="#msja #msjb">laluṅkuta</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kiñculaka</lem><rdg wit="#msja">ci<gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg><rdg wit="#msjb">ciñcaluka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">caciṅ</label>.
9835</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.22ab: <foreign>gaṇḍūpadaḥ kiñculako nihākā godhikā same |</foreign></note>
.<note>AṬS I.190:<foreign> <seg type="highlight">atha mahīlatā</seg> || <seg type="highlight">gaṇḍūpadaḥ kiñculukaḥ </seg> ’kiñcohi’ iti khyātāyāṁ mahīlatātrayam | bhuvo lateva latā mahīlatā | kiñciccalatīti kiñculukaḥ | pr̥ṣodarādiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 661cd: <foreign>gaṇḍūpadaḥ kiñculako jalaukāḥ syur jalaukasaḥ ||</foreign></note>
9840<note>AbhCM 1203: <foreign>kāṣṭhakīṭo ghuṇo gaṇḍūpadaḥ kiṁculakaḥ kusūḥ | bhūlatā
gaṇḍūpadī tu śilyasrapā jalaukasaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% This section demonstrates a robust correlation with AbhRM, as evidenced by the
presence of the term "druta" instead of "druṇa" and the form "āliś ca" being erroneously
transmitted as "ali ca" in the J1.%-->
9845<div type="section" xml:id="candrakirana_24.154" n="154"><head>Synonyms of Black Forest-Scorpion</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.154.01" n="1">
.<app><lem wit="#msja #msjb">druta</lem><rdg wit="#edlc">druṇa</rdg><!--<rdg wit="#msja">drutā</rdg><rdg
wit="#msjb">drutah</rdg>--></app>, <app><lem type="conj">ālī</lem><rdg wit="#edlc
#msja">ali ca</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">vr̥ścika</lem><rdg wit="#msja">mr̥cika</rdg><rdg wit="#msjb">mr̥cīka</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">katuṅgyaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9850<note>AK 2.5.14cd: <foreign>vr̥ścikaḥ śūkakīṭaḥ syād alidruṇau tu vr̥ścike ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 645cd: <foreign>alaṁ vr̥ścikalāṅgūlaṁ druta āliś ca vr̥ścikaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1211cd: <foreign>vr̥ściko druṇa ālyāliralaṁ tat pucchakaṇṭakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
9855
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.155" n="155"><head>Synonyms of <hi rend="check">Muscle
Shell</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.155.01" n="1">
.<app><lem type="emn">ambuja</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">ambr̥jah</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">jantu</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">jantuh</rdg>--><rdg
wit="#msjb">jaṅkuh</rdg></app>, ṅa <label type="headword">jubəl</label>.
.</p>
9860</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.156" n="156"><head>Synonyms of Water Serpent</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.156.01" n="1">
.<app><lem type="emn">alagarda</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">alagaṇḍa</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">alagandha</rdg>--></app>, <app><lem type="norm">rājila</lem><rdg
wit="#edlc #msja">rajilah</rdg><rdg wit="#msjb">rajīlah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
type="norm">ḍuṇḍubha</lem><rdg wit="#edlc">duṇḍubhah</rdg><rdg wit="#msja">dundubhah</rdg><rdg
wit="#msjb">dundubah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">ulā</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">halah</rdg></app>.
9865</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.8.5cd: <foreign>alagardo jalavyālaḥ samau rājilaḍuṇḍubhau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 643ab: <foreign>alagardo jalavyālo rājilo ḍuṇḍubhaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1305cd: <foreign>alagardo jalavyālaḥ samau rājiladundubhau ||</foreign></note>
9870</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.157" n="157"><head>Synonyms of <foreign>Tahi
Papuṅ</foreign> Snake</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.157.01" n="1">
9875<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja #msjb">nāmalīnah</lem><!--<rdg wit="#msjb">namaliṇah</rdg>--><note>Perhaps
error transmission of Skt. <foreign>nalamīna</foreign>.</note></app>, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc #msja #msjb">ciliviṣa</lem><!--<rdg wit="#msjb">ciliviśa</rdg>--><note>Perhaps
error transmission of Skt. <foreign>cilicima</foreign>.</note></app>, <label type="headword">ulā
<app rend="hide"><lem type="emn">tahi papuṅ</lem><rdg wit="#msja">tahi paṅpuṅ</rdg><rdg
wit="#msjb">tali papuṅ</rdg></app></label>.
.</p>
.<!--<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.18cd: <foreign>nalamīnaś cilicimaḥ proṣṭhī tu śapharī dvayoḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 658cd: <foreign>nalamīnaś cilicimaḥ kulīraḥ karkaṭo mataḥ ||</foreign></note>
9880<note>AbhCM 1346cd: <foreign>nalamīnaś cilicimo matsyarājas tu rohitaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>-->
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.158" n="158"><head>Synonyms of Boa</head>
9885<p xml:id="candrakirana_24.158.01" n="1">
.<pb n="42v" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem type="emn">tilitsa</lem><rdg wit="#edlc
#msja">tiliccha</rdg><!--<rdg wit="#msja">tilicca</rdg>--><rdg wit="#msjb">tiliñcah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">ulā huvi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.8.5ab: <foreign>tilitsaḥ syād ajagare śayur vāhasa ity ubhau |</foreign></note>
9890<note>AbhRM 642cd: <foreign>bhavet tilitso gonāso vāhaso ’jagaraḥ śayuḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1306ab: <foreign>bhavet tilitso gonāso gonaso ghoṇaso ’pi ca |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9895<!--% but ulā is not fish %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.159" n="159"><head>Synonyms of <foreign>Taruṅa</foreign>
Snake</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.159.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">sahasradaṅṣṭra</lem><rdg wit="#msja">sahaśraḍaṣṭra</rdg><rdg
wit="#msjb">śahaśaḍaṣṭra</rdg><note>In Skt. lexicon, it is a synonym for sheatfish.
Should this be emended to <foreign>sahasraviṣya</foreign>?</note></app>, <label type="headword">ulā
<app><lem wit="#msja #msjb">taruṅa</lem><rdg wit="#edlc">taruha</rdg><!--<rdg wit="#msja">taruṅha</rdg>--></app></label>.
.</p>
9900</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.160" n="160"><head>Synonyms of Python</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.160.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">vāhasa</lem><rdg wit="#edlc">vāhasah</rdg><rdg wit="#msja">vahasah</rdg><rdg
wit="#msjb">vahaśah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>jagara</lem><!--<rdg
wit="#edlc">ajagarah</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb">jagarah</rdg><note>LC silently
emends <foreign>jagarah</foreign> to <foreign>ajagarah</foreign>.</note></app>, <app
rend="hide"><lem type="norm">śayu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">śayuh</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">ulā sava</label></lem><rdg wit="#msjb">pulava</rdg></app>.
9905</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.8.5ab: <foreign>tilitsaḥ syād ajagare śayur vāhasa ity ubhau |</foreign></note>
.<note>AbhRM 642cd: <foreign>bhavet tilitso gonāso vāhaso ’jagaraḥ śayuḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1305ab: <foreign>cakramaṇḍaly ajagaraḥ pārīndro vāhasaḥ śayuḥ |</foreign></note>
9910<note>AbhCM 1306ab: <foreign>bhavet tilitso gonāso gonaso ghoṇaso ’pi ca |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.161" n="161"><head>Synonyms of Trichopodus</head>
9915<p xml:id="candrakirana_24.161.01" n="1">
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">proṣṭhī</lem><rdg wit="#msja">paji</rdg><rdg wit="#msjb">pajī</rdg></app>,
<app><lem type="emn">śapharī</lem><rdg wit="#edlc">śaphara</rdg><rdg wit="#msja">sapapari</rdg><rdg
wit="#msjb">sapāparī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">səpat</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.18cd: <foreign>nalamīnaś cilicimaḥ proṣṭhī tu śapharī dvayoḥ ||</foreign></note>
9920<note>AbhRM 658ab: <foreign>sahasradaṁṣṭraḥ pāṭhīnaḥ proṣṭhī ca śapharī smr̥tā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1346ab: <foreign>gulūpī śiśuke proṣṭhī śapharaḥ śvetakolake |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9925<div type="section" xml:id="candrakirana_24.162" n="162"><head>Synonyms of Tortoise
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.162.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kūrma</lem><rdg wit="#msjb">karma</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">kamaṭha</lem><rdg wit="#msja #msjb">kamaja</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msja">kacchapa</lem><rdg wit="#msjb">kañcapa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">pas</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
9930 <note>AK 1.10.21ab:<foreign>syāt kulīraḥ karkaṭakaḥ kūrme kamaṭhakacchapau |</foreign></note>
. <note>Vaij 4.1.50–51ab: <foreign>kūrmaḥ kacchapa ohāraḥ paṁcagūḍhaś caturgatiḥ |
guhāśayas stūpapr̥ṣṭhaḥ kaśyapo jīvatho bhr̥thaḥ || dulī druṇī ca tatkāntā makaro
matsyarāḍjhaṣaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 656cd: <foreign>kacchapaḥ kamaṭhaḥ kūrmas tad bhāryā ca ḍulī smr̥tā
||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1353 <foreign>kacchapaḥ kamaṭhaḥ kūrmaḥ kroḍapādaś caturgatiḥ | pañcāṅgaguptadauleyau
jīvathaḥ kacchapī dulī ||</foreign></note>
. </app></listApp>
9935</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.163" n="163"><head>Synonyms of Iguana
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.163.01" n="1">
.<app><lem type="emn">avahāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">avagraha</rdg><note>LC
offers this emendation but not applied in the edition.</note></app>, grāha, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja"><label type="headword">vayavak</label></lem><rdg wit="#msjb">mañavak</rdg></app>.
9940</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 656ab: <foreign>avahāraḥ smr̥to grāhaḥ kumbhīro nakra ucyate |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1351: <foreign>grāhe tantus tantunāgo ’vahāro nāgatantuṇau | anye ’pi yādobhedāḥ syur bahavo makarādayaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
9945</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.164" n="164"><head>Synonyms of Crocodile</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.164.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">nakra</lem><rdg wit="#edlc #msja">nakrah</rdg><rdg
wit="#msjb">nahkrah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kumbhīra</lem><rdg
wit="#msja #msjb">kumbhara</rdg></app>, ṅa <label type="headword">buhaya</label>.
9950</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.165" n="165"><head>Synonyms of Bright
and Pearl-Oyster</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.165.01" n="1">
9955<app><lem type="emn">muktāsphoṭa</lem><rdg wit="#edlc">mukḍha, spedah</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">mukḍa, spodah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">viṅa</label>; <app><lem
wit="#edlc #msja"><label type="headword">śukti</label></lem><rdg wit="#msjb">śaktī</rdg></app>
muvah.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.23ab: <foreign>muktāsphoṭaḥ striyāṁ śuktiḥ śaṅkhaḥ syāt kamburastriyau
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 664ab: <foreign>muktāsphoṭaḥ śuktirākhyāyate ca |</foreign></note>
9960<note>AbhCM 1204cd: <foreign>muktāsphoṭābdhimaṇḍūkī śuktiḥ kambustu vārijaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1335ab: <foreign>dākṣāyyo dūradr̥g gr̥dhro ’thotkrośo matsyanāśanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
9965<div type="section" xml:id="candrakirana_24.166" n="166"><head>Synonyms of Black Goose</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.166.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">kalahaṅsa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kalahaṅsah</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">kalahaṅśah</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">kādamba</lem><!--<rdg
wit="#edlc">kādambah</rdg><rdg wit="#msja">kadambah</rdg>--><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">kambah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">bañak irəṅ</label>.
.</p>
.</div>
9970
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.167" n="167"><head>Synonyms of Turtle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.167.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">dātyūha</lem><rdg wit="#edlc">dātyūhah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">datyuhah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kālakaṇṭhaka</lem><!--<rdg
wit="#edlc">kālakaṇṭhakaḥ</rdg>--><rdg wit="#msja">kalakaṇḍakah</rdg><rdg wit="#msjb">kālakaṇḍakah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">pəñu</label>.
.</p>
9975</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.168" n="168"><head>Synonyms of Mynah</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.168.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">śakunta, bhāsa</lem><rdg wit="#edlc">śakuntah, bhāṣah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">śakuntah, bhaṣah</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">ṅa</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <label type="headword">syuṅ</label>.
9980</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.169" n="169"><head>Synonyms of Jacobin
Cuckoo</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.169.01" n="1">
9985<app><lem wit="#edlc #msja">cātaka</lem><rdg wit="#msjb">dhantaka</rdg></app>, stokaka,
ṅa <label type="headword">kalaṅkyaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.17ab: <foreign>dārvāghāṭo ’tha sāraṅgastokakaś cātakaḥ samāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 248ab: <foreign>bhr̥ṅgaḥ kaliṅgo dhūmyāṭaḥ sāraṅgaś cātako mataḥ |</foreign></note>
9990<note>AbhCM 1329cd: <foreign>cātakaḥ stokako bappīhaḥ sāraṅgo nabho ’mbupaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- should be read as "kikidīvi" or "kikidivi"? the first is for partridge, but the
second is for blue jay -->
9995<!-- <listApp type="parallels"><app>
.<note>Vaij 2.3.29ab: <foreign>kikidīvis svarṇacūḍaś cāṣo rājavihaṁgamaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 247cd: <foreign>kikidīviḥ smr̥taś cāṣaḥ śakunto bhāsa ucyate ||</foreign></note>
.</app></listApp> -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.170" n="170"><head>Synonyms of Blue Jay
Bird</head>
10000<p xml:id="candrakirana_24.170.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kikidivi</lem><rdg wit="#msjb">kiṅkidhivīh</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">huluṅ</label>.
.</p>
.</div>
.
10005<div type="section" xml:id="candrakirana_24.171" n="171"><head>Synonyms of Osprey</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.171.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">utkrośa</lem><!--<rdg wit="#edlc">utkrośah</rdg>--><rdg
wit="#msja">utrośah</rdg><rdg wit="#msjb">uśtrośa</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msja">kurarī</lem><rdg wit="#msjb">kuravī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">burvak-burvak</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10010<note>AK 2.4.23ab: <foreign>kādambaḥ kalahaṁsaḥ syād utkrośakurarau samau |</foreign></note>
.<note>AbhRM 249: <foreign>āṭiḥ śarārirātiḥ syād utkrośaḥ kuraro mataḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1277: <foreign>saṁphālaḥ śr̥ṅgiṇo bheḍo meṣī tu kurarī rujā | jālakinyavilā
veṇyatheḍik kaḥ śiśuvāhakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1335: <foreign>dākṣāyyo dūradr̥g gr̥dhro ’thotkrośo matsyanāśanaḥ | kuraraḥ kīras tu śuko raktatuṇḍaḥ phalādanaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
10015</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.172" n="172"><head>Synonyms of Starling</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.172.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vyāghrāṭa</lem><rdg wit="#msja">vyaghrada</rdg><rdg
wit="#msjb">vyaghradah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">bharadvāja</lem><!--<rdg
wit="#edlc">bhāradvājah</rdg>--><rdg wit="#msja">śaradvaṅjah</rdg><rdg wit="#msjb">śāradvajah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">jalak</label>.
10020</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.15cd: <foreign>vyāghrāṭaḥ syād bharadvājaḥ khañjarīṭas tu khañjanaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1340cd: <foreign>vyāghrāṭas tu bharadvājaḥ plavas tu gātrasaṁplavaḥ ||</foreign></note>
.<note>KKT p. 196.82ab: <foreign>śyena āpatikaḥ patrī śaśādī prācikā striyām |</foreign></note>
10025</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- in ModJ, uluṅ or wuluṅ is used to denote hawk and eagle. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.173" n="173"><head>Synonyms of Hawk</head>
10030<p xml:id="candrakirana_24.173.01" n="1">
.<app><lem type="emn">pattrī, śyena</lem><rdg wit="#edlc">pahragyena</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">patra śyena</rdg></app>, ṅa <label type="headword">uluṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.15ab: <foreign>patrī śyena ulūkas tu vāyasārātipecakau |</foreign></note>
10035<note>AbhCM 1334cd: <foreign>cillaḥ śakunirātāpī śyenaḥ pattrī śaśādanaḥ ||</foreign></note>
.<note>KKT p. 196.82ab: <foreign>śyena āpatikaḥ patrī śaśādī prācikā striyām |</foreign></note>
.<note>AKU 86: <foreign>mālā – śyenaḥ pattriśaśādanau ||</foreign></note>
.<note>SB 246: <foreign>’śyene pattriśaśādanī’ (ity amaramālā)||</foreign></note>
.</app></listApp>
10040</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.174" n="174"><head>Synonyms of Pigeon</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.174.01" n="1">
.<app><lem wit="#msja #msjb">pārāpata</lem><rdg wit="#edlc">pārāvata</rdg></app>, <app><lem
type="conj">kapota</lem><rdg wit="#edlc">taṅ apaka</rdg><rdg wit="#msja">taṅ apaka</rdg><rdg
wit="#msjb">tah, kaṅ apatah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">dara</label>.
10045</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.14cd: <foreign>pārāvataḥ kalaravaḥ kapoto ’tha śaśādanaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 254ab: <foreign>jīvañjīvakapiñjalacakorahārītavañjulakapotāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1339ab: <foreign>pārāpataḥ kalaravaḥ kapoto raktalocanaḥ |</foreign></note>
10050</app></listApp>
.</div>
.<!-- perlu diperbaiki, 50rv sudah ditemukan lontarnya -->
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.175" n="175"><head>Synonyms of Iron-Heron</head>
10055<p xml:id="candrakirana_24.175.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">lohapr̥ṣṭha</lem><rdg wit="#msja">lolapr̥ṣṭa</rdg><rdg
wit="#msjb">lolar̥ṣṭa</rdg></app>,<pb n="50r" edRef="#msja" break="no"/> ṅa <label
type="headword"><app><lem wit="#msjb">kuntul</lem><rdg wit="#edlc">kunśul</rdg><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>l</rdg></app> vəsi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.16ab: <foreign>lohapr̥ṣṭhas tu kaṅkaḥ syād atha cāṣaḥ kikīdiviḥ |</foreign></note>
10060<note>AbhCM 1334ab: <foreign>lohapr̥ṣṭho dīrghapādaḥ karkaṭaḥ skandhamallakaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.176" n="176"><head>Synonyms of Vulture
or Eastern Barn Owl</head>
10065<p xml:id="candrakirana_24.176.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dākṣāyya</lem><rdg wit="#msja">daksaryah</rdg><rdg
wit="#msjb">dakṣaryah</rdg></app>, gr̥dhra, ṅa <label type="headword">daryas</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note><hi rend="check">AK 2.4.21b</hi>: <foreign>ātāyicillau dākṣāyyagr̥dhrau kīraśukau
samau ||</foreign></note>
10070<note>AbhCM 1335ab: <foreign>dākṣāyyo dūradr̥g gr̥dhro ’thotkrośo matsyanāśanaḥ |</foreign></note>
.<note>ŚRĀk 801: <foreign>kāmāyau tu gr̥dhragutsau dākṣāyyaśca dakṣāyyavat |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10075<div type="section" xml:id="candrakirana_24.177" n="177"><head>Synonyms of Bird of
Prey</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.177.01" n="1">
.<app><lem type="conj">kaṅka, <supplied reason="omitted">vr̥</supplied>ddhakāka</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kaṅkādharakah</rdg><rdg wit="#msjb">kaṅkodharakah</rdg></app>, <app><lem
wit="#msja #msjb">kākola</lem><rdg wit="#edlc">kaṅkālah</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja"><label type="headword">alap-alap</label></lem><rdg wit="#msjb">alas-alas</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10080<note>AK 2.4.18ab: <foreign>caṭakaḥ kalaviṅkaḥ syāt tasya strī caṭakā tayoḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1331ab: <foreign>vr̥ddhadroṇadagdhakr̥ṣṇaparvatebhyas tv asau paraḥ |
vanāśrayaś ca kākolo madgus tu jalavāyasaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10085<div type="section" xml:id="candrakirana_24.178" n="178"><head>Synonyms of Owl</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.178.01" n="1">
.ulūka, <app><lem type="emn">vakranāsika</lem><rdg wit="#edlc">śakraśantikah</rdg><rdg
wit="#msja">śakraśatikah</rdg><rdg wit="#msjb">śakraśaṅhikah</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">dok</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10090<note>AK 2.5.15abcd: <foreign>patrī śyena ulūkas tu vāyasārātipecakau | divāndhaḥ
kauśiko ghūko divābhīto niśāṭanaḥ |</foreign></note>
.<note>TKŚ p. 45.14ab: <foreign>pārāvato ’tha śakrākhyo divāndho <seg type="highlight">vakranāsikaḥ</seg> |</foreign></note>
.<note>AbhRM 246ab: <foreign>ulūkaḥ kauśikaḥ prokto dhvāṅkṣārātirniśāṭanaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1324: <foreign>ghūke niśāṭaḥ kākāriḥ kauśikolūkapecakāḥ | divāndho ’tha niśāvedī kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ</foreign></note>
.</app></listApp>
10095</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.179" n="179"><head>Synonyms of Parrot</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.179.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">śuka, kīra</lem><rdg wit="#edlc">śukah, kīrah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">śukah, kirah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">bukuṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">buku</rdg></app>.
10100</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.21cd: <foreign>ātāyicillau dākṣāyyagr̥dhrau kīraśukau samau ||</foreign></note>
.<note>AṬS II.233: <foreign><seg type="highlight">karkareṭuḥ kareṭuḥ syāt</seg> kāṅkareṭu iti khyāte karkareṭudvayam | karkaḥ sitāśva iva reṭatīti karkareṭuḥ | vr̥kṣādīnāṁ śirasi reṭatīti kareṭuḥ | ’reṭa paribhāṣaṇe’ | ’kr̥pāvā-’ (u. 1. 1) ity ādinā bāhulaka uṇ | "<seg type="highlight">karkareṭuḥ kareṭuḥ syāt khadyoto jyotiriṅgaṇaḥ</seg>" iti puṁskāṇḍe ’maramālā | "strīpuṁsayor apatyāntā dvicatuḥṣaṭpadoragā" iti strīpuṁsatvam api kecin manyante ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 248cd: <foreign>vyāghrāṭas tu bharadvājaḥ śukaḥ kīra udāhr̥taḥ ||</foreign></note>
10105<note>AbhCM 1335cd: <foreign>kuraraḥ kīrastu śuko raktatuṇḍaḥ phalādanaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.180" n="180"><head>Synonyms of Sparrow</head>
10110<p xml:id="candrakirana_24.180.01" n="1">
.<app><lem type="emn">caṭaka, kalaviṅka</lem><rdg wit="#edlc">ca<gap reason="lost"/>kah,
kayanika</rdg><rdg wit="#msja">cadakah, kalavika</rdg><rdg wit="#msjb">cadakah, kalavikuh</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">biṅla</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.18ab: <foreign>caṭakaḥ kalaviṅkaḥ syāt tasya strī caṭakā tayoḥ ||</foreign></note>
10115<note>AbhRM 243cd: <foreign>kalaviṅkaś caṭakaḥ syād gr̥habalibhuk nīlakaṇṭhaś ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1331ab: <foreign>caṭako gr̥habalibhuk kalaviṅkaḥ kuliṅkakaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10120<div type="section" xml:id="candrakirana_24.181" n="181"><head>Synonyms of Wagtail</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.181.01" n="1">
.<app><lem type="emn">khañjarīṭa</lem><rdg wit="#edlc">kañjarika</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">kañcarika</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">khañjana</lem><rdg wit="#msjb">kañcana</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vuru-vuru</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10125<note>AK 2.4.15cd: <foreign>vyāghrāṭaḥ syād bharadvājaḥ khañjarīṭas tu khañjanaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 244ab: <foreign>krauñcaḥ kruṅ syātkhañjanaḥ khañjarīṭaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1328ab: <foreign>dārvāghāṭaḥ śatapattraḥ khañjarīṭas tu khañjanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10130
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.182" n="182"><head>Synonyms of Firefly</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.182.01" n="1">
.<app><lem type="emn">khadyota, jyotiriṅgaṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">kadyuka, jotīrīṅgina</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">kunaṅ-kunaṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">kuraṅ-kunaṅ</rdg></app>.
.</p>
10135<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.28cd: <foreign>samau pataṅgaśalabhau <seg type="highlight">khadhyoto
jyotiriṅgaṇaḥ</seg> ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 257ab: <foreign>pataṅgaḥ śalabhaḥ proktaḥ <seg type="highlight">khadyoto
dyotiriṅgaṇaḥ</seg> |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1213ab: <foreign>bhojyaṁ tu puṣpamadhunī <seg type="highlight">khadyoto
jyotiriṅgaṇaḥ</seg> |</foreign></note>
.<note>AṬS II.233: <foreign>"karkareṭuḥ kareṭuḥ syāt <seg type="highlight">khadyoto jyotiriṅgaṇaḥ</seg>" iti puṁskāṇḍe ’maramālā |</foreign></note>
10140</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
10145<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.183" n="183"><head>Synonyms of Lip II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.183.01" n="1">
.oṣṭha, <app><lem wit="#edlc #msja">dantacchada</lem><rdg wit="#msjb">tantacadha</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">adhara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">adharah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">lambe</label>.
.</p>
10150<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.90ab: <foreign>oṣṭhādharau tu radanacchadau daśanavāsasī |</foreign></note>
.<note>AbhRM 524cd: <foreign>adharo dantacchada oṣṭha ucyate dantavāsaś ca ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.4.87cd: <foreign>adharas tv adharoṣṭhaḥ syād oṣṭhā dantacchado ’pi ca ||</foreign></note>
.<note>ŚRĀk 1080cd: <foreign>ghrāṇamoṣṭhādharau dantacchadau daśanavāsasī ||</foreign></note>
10155</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
10160<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.184" n="184"><head>Synonyms of Hair Tuft
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.184.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dhammilla</lem><!--<rdg wit="#edlc">dhammillah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">dharmilah</rdg></app>, <app><lem type="norm">keśavinyāsa</lem><rdg
wit="#edlc">keśavinyāsah</rdg><rdg wit="#msja #msjb">keśavinyaśah</rdg></app>, ṅa
<app><lem type="emn"><label type="headword">jambul</label></lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">jambal</rdg></app>.
.</p>
10165<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.97ab: <foreign>kabarī keśaveśo ’tha dhammillaḥ saṁyatāḥ kacāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 530cd: <foreign>tad bandhaviśeṣāḥ syur veṇī dhammillakuntalakavaryaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 570ab: <foreign>dhammillaḥ saṁyatāḥ keśāḥ keśaveśe kabary atha |</foreign></note>
.</app></listApp>
10170</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.185" n="185"><head>Synonyms of Forelock</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.185.01" n="1">
.kākapakṣa, <app><lem wit="#msjb">śikhāṇḍaka</lem><rdg wit="#edlc #Msja">śikhaṇḍikah</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">śikaṇḍakah</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">gumbak</label>.
10175</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.96cd: <foreign>te lalāṭe bhramarakāḥ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 532ab: <foreign>bālānāṃ tu śikhā proktā kākapakṣaḥ śikhaṇḍikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 462ab: <foreign>sā bālānāṃ kākapakṣaḥ śikhaṇḍakaśikhāṇḍakau ||</foreign></note>
10180</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.186" n="186"><head>Synonyms of Nasal Mucus</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.186.01" n="1">
10185<app rend="hide"><lem type="norm">kapha</lem><rdg wit="#edlc">kaphah</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">kapah</rdg></app>, śleṣmā, <app><lem type="conj">kheṭa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">cakedah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">humbəl</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.62cd: <foreign>māyuḥ pittaṁ kaphaḥ śleṣmā striyāṁ tu tvagasr̥gdharā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 792cd: <foreign>śleṣmaṇy api <seg type="highlight">kheṭaḥ</seg> syāj jāmiḥ
kulabālikāyāṁ ca ||</foreign></note>
10190<note>AbhCM 462ab: <foreign>pittaṁ māyuḥ kaphaḥ śleṣmā balāśaḥ snehabhūḥ khaṭaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.187" n="187"><head>Synonyms of Catarrh</head>
10195<p xml:id="candrakirana_24.187.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">pratiśyāya</lem><rdg wit="#edlc">pratiśyāyah</rdg><rdg
wit="#msja">pratisyayah</rdg><rdg wit="#msjb">pratīśyayah</rdg></app>, <app><lem wit="#msja
#msjb">lālā</lem><rdg wit="#edlc">la</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">pīnasa, ṅa
<label type="headword">ilū</label></lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.51cd: <foreign>kṣayaḥ śoṣaś ca yakṣmā ca pratiśyāyas tu pīnasaḥ ||</foreign></note>
10200<note>AbhRM 605cd: <foreign>māyuḥ pittaḥ kaphaḥ śleṣmā pratiśyāyaś ca pīnasaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 468ab: <foreign>hikkā hekkā ca hr̥llāsaḥ pratiśyāyas tu pīnasaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10205<div type="section" xml:id="candrakirana_24.188" n="188"><head>Synonyms of Spleen</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.188.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">plīhā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem type="emn">pitta</lem><rdg wit="#edlc #msja">plita</rdg><rdg wit="#msjb">phlīka</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">gulma</lem><rdg wit="#edlc #msja">gulmo</rdg></app>, ṅa<pb n="43r"
edRef="#msjb" break="no"/> <label type="headword">kavaya</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10210<note>AK 2.6.66ab: <foreign>antraṁ purītad gulmas tu plīhā puṃsy atha vasnasā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 190ab: <foreign>ulapastambagulmāś ca vīrudho viṭapāḥ smr̥tāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 605cd: <foreign>puṣpasaḥ syād atha plīhā gulmo ’ntraṁ tu purītati ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10215
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.189" n="189"><head>Synonyms of Cast Skin
of a Snake</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.189.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">vimoka</lem><!--<rdg wit="#msjb">vimokah</rdg>--><rdg wit="#edlc
#msja">nirmoka</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">śarpakañcuka</lem><rdg wit="#msjb">sapatañcukah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">limuṅsuṅaniṅ ulā</label>.
.</p>
10220</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.190" n="190"><head>Synonyms of Skull</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.190.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kaṅkāla</lem><rdg wit="#msjb">taṅkalah</rdg></app>, <app><lem
type="emn">karaṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja">karəṅga</rdg><rdg wit="#msjb">tarəṅga</rdg><note>Another
option is <foreign>varāṅga</foreign>.</note></app>, ṅa <label type="headword">kapāla</label>.
10225</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.69: <foreign>syāc charīrāsthni <seg type="highlight">kaṅkālaḥ</seg> pr̥ṣṭhāsthni
tu kaśerukā | śirosthani karoṭiḥ strī pārśvāsthani tu parśukā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 518ab: <foreign>muṇḍottamāṅgamastakamauliśiraḥśīrṣamūrdhakāni syuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 633ab: <foreign>śarīrasyāsthi kaṅkālaṁ tathā syādasthipañjaram |</foreign></note>
10230<note>AbhCM 566cd–567: <foreign>uttamāṅgaṁ śiro mūrdhā maulir mastakamuṇḍake || varāṅgaṁ
karaṇatrāṇaṁ śīrṣaṁ mastikam ity api |</foreign></note>
.<note>AbhCM 628ab: <foreign>śarīrāsthi <seg type="highlight">karaṅkaḥ</seg> syāt <seg
rend="check">kaṅkālam</seg> asthipañjaraḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10235<!-- śocaḥ, strīsasna, gamba<gap unit="character" reason="lost" quantity="2"/> gaduḥ
-->
.<!--% There are slightly differences in the lacuna version between #edlc and #msja,
even though #edlc is based on #msja, because the condition of #msja is now more damaged
than when it was read by LC, and LC often missed some readings from #msja. %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.191" n="191"><head>Synonyms of Eyes II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.191.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">soca</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">śocah</rdg>--><rdg
wit="#msjb">śodah</rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">dr̥</supplied>ṣṭi,
<supplied reason="omitted">īk</supplied>ṣaṇa</lem><rdg wit="#edlc #msja">strīsasna</rdg><rdg
wit="#msjb">trī, strīsasnah</rdg></app>, <app><lem type="emn">ambaka</lem><rdg wit="#edlc">gam<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msja">gamba<gap reason="lost"
unit="character" quantity="1"/></rdg><rdg wit="#msjb">gambara</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb">ṅa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem
rend="check" wit="#msja"><label type="headword">gaḍuh</label></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">gaḍu</rdg></app>.
10240</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.93: <foreign>locanaṁ nayanaṁ netram īkṣaṇaṁ cakṣur akṣiṇī | dr̥g dr̥ṣṭī
cāsru netrāmbu rodanaṁ cāsramaśru ca ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 519ab: <foreign>dr̥g dr̥ṣṭinetralocanacakṣur nayanāmbakekṣaṇākṣīṇi |</foreign></note>
.<note>AbhCM 575: <foreign>cakṣurakṣīkṣaṇaṁ netraṁ nayanaṁ dr̥ṣṭir ambakam | locanaṁ
darśanaṁ dr̥k ca tattārā tu kanīnikā ||</foreign></note>
10245<note>AbhCM 1115ab: <foreign>kuñjanikuñjakuḍaṅgāḥ sthāne vr̥kṣair vr̥tāntare |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% in kośa is netrāmbu %-->
10250<div type="section" xml:id="candrakirana_24.192" n="192"><head>Synonyms of Tears</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.192.01" n="1">
.netravāri, aśru, vāṣpa, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">luh</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">valuh</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10255<note>AK 3.3.130cd: <foreign>bāṣpam ūṣmāśru kaśipu tv annam ācchādanaṁ dvayam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 67ab: <foreign>ūṣmā vāṣpaḥ sphuliṅgaś ca kaṇā jihvāstathārciṣaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 307: <foreign>vaivarṇyaṁ kālikāthāśru bāṣpo netrāmbu rodanam | asram asru
pralayas tv aceṣṭatety aṣṭa sāttvikāḥ</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10260
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
10265<div type="section" xml:id="candrakirana_24.193" n="193"><head>Synonyms of Dry Field</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.193.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">jaṅgala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">daṅgala</rdg></app>,
sthalī, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">təgal</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10270<note>KV PSI.1.484: <foreign>vāripathena āhr̥tam vāripathikam | vāripathena gacchati
vāripathikaḥ | jaṅgalapathena āhr̥tam jāṅgalapathikam | jaṅgalapathena gacchati jāṅgalapathikaḥ
| sthalapathena āhr̥tam sthālapathikam | sthalapathen agacchati sthālapathikaḥ | kāntārapathena
āhr̥tam kāntārapathikam | kāntārapathena gacchati kāntārapathikaḥ |</foreign></note>
.<note>ViśPr 115: <foreign>dhanvā jaṅgaladeśe syād dhanvacāpe sthale ’pi ca | ātmā dehamanobrahmasvabhāvadhr̥tibuddhiṣu ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10275<div type="section" xml:id="candrakirana_24.194" n="194"><head>Synonyms of Hill</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.194.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">nāku</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg
wit="#msjb">nakuh</rdg>--></app>, <app><lem wit="#edlc #msjb">balmīka</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>lmika</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja
#msjb"><label type="headword">hunur</label></lem><rdg wit="#edlc">humur</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10280<note>AK 2.3.6: <foreign>tu kandaro vā strī devakhātabiledarī guhā | gahvaraṁ gaṇḍaśailās
tu cyutāḥ sthūlopalā gireḥ ||</foreign></note>
.<note>AK 2.3.8cd: <foreign>nikuñjakuñjau vā klībe latādipihitodare ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 644cd: <foreign>vamrīkūṭaṁ nākurvalmīko vāmalūraś ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1033cd: <foreign>darī syāt kandaro ’khātabile tu gahvaraṁ guhā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1115ab: <foreign>kuñjanikuñjakuḍaṅgāḥ sthāne vr̥kṣairvr̥tāntare |</foreign></note>
10285</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.195" n="195"><head>Synonyms of Bower or
Cave</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.195.01" n="1">
10290darī, <app><lem type="emn">nikuñja</lem><rdg wit="#edlc #msja">nakañca</rdg><rdg wit="#msjb">nakuñja</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">gahvara</lem><rdg wit="#msjb">galvara</rdg></app>, <app><lem
type="emn">uddeśa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">udśeṣa</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msja"><label type="headword">guhā</label></lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">guhah</rdg>--><rdg
wit="#msjb">gula</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.3.6: <foreign>tu kandaro vā strī devakhātabiledarī guhā | gahvaraṁ gaṇḍaśailās
tu cyutāḥ sthūlopalā gireḥ ||</foreign></note>
.<note>AK 2.3.8cd: <foreign>nikuñjakuñjau vā klībe latādipihitodare ||</foreign></note>
10295<note>AbhRM 167: <foreign>guhā pāṣāṇasandhiḥ syāt kandaraḥ kandarā darī | nikuñjaṁ
gahvaraṁ proktaṁ pādāḥ pratyantaparvatāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1033cd: <foreign>darī syāt kandaro ’khātabile tu gahvaraṁ guhā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1115ab: <foreign>kuñjanikuñjakuḍaṅgāḥ sthāne vr̥kṣair vr̥tāntare |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10300
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.196" n="196"><head>Synonyms of Door-Panel</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.196.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kavāṭa, kapāṭa</lem><rdg wit="#edlc">kapādah, caraṇah</rdg><rdg
wit="#msja">kavadah, caraṇah</rdg><rdg wit="#msjb">kavadah, cāraṇah</rdg></app>, ṅa
<app><lem wit="#msjb"><label type="headword">hinəb</label></lem><rdg wit="#edlc #msja">hinəm</rdg></app>.
.</p>
10305<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.17cd: <foreign>kapāṭam araraṁ tulye tad viṣkambho ’rgalaṁ na nā ||</foreign></note>
.<note>ŚRĀv p. 52: <foreign>atha triṣu kapāṭañ ca kavāṭaṁ dvārakaṇṭakam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10310
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.197" n="197"><head>Synonyms of <hi rend="check">Incense</hi></head>
10315<p xml:id="candrakirana_24.197.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="conj">tu<supplied reason="omitted">ru</supplied>ṣka</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">kaṣṭah</rdg></app>, <app><lem rend="check" type="emn">piṇḍaka</lem><rdg
wit="#msjb">kundalah</rdg></app>, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">hasap</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">śasap</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.128cd: <foreign>turuṣkaḥ piṇḍakaḥ sihlo yāvano ’py atha pāyasaḥ ||</foreign></note>
10320<note>AbhCM 648ab: <foreign>dhūpo vr̥kṣāt kr̥trimācca turuṣkaḥ silhapiṇḍakau |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.198" n="198"><head>Synonyms of Die for
Gambling</head>
10325<p xml:id="candrakirana_24.198.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#msjb">pāśaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">paśakah</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb">akṣa</lem><rdg wit="#edlc">ju-kr̥</rdg><!--<rdg wit="#msjb">akṣah</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">devana</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">dhavanah</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">dhavaṇah</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">purih</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.10.45ab: <foreign>paṇo ’kṣeṣu glaho ’kṣās tu <seg type="highlight">devanāḥ pāśakāś</seg> ca te |</foreign></note>
10330<note>Vaij 3.9.60cd: <foreign><seg type="highlight">pāśakaḥ</seg> prāsako ’kṣaś ca <seg type="highlight">devanas</seg> tat paṇo glahaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 486cd: <foreign>paṇo glaho <seg type="highlight">devanas</seg> tu <seg type="highlight">pāśako</seg> ’kṣo ’tha śārayaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10335<div type="section" xml:id="candrakirana_24.199" n="199"><head>Synonyms of Hatchet</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.199.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">śilāvidāraṇa</lem><!--<rdg wit="#edlc">śilā, vidharaṇa</rdg>--><rdg
wit="#msja">śil, vidharaṇa</rdg><rdg wit="#msjb">śīl, vidharaṇa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">ṭaṅka</lem><rdg wit="#edlc #msja">dhaṅka</rdg><rdg wit="#msjb">daṅkah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kuṭhāra</lem><rdg wit="#edlc">kadara</rdg><rdg wit="#msja #msjb">kaṭara</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">prəku<pb n="50v" edRef="#msja"/>l</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">prəku<gap reason="lost" unit="character" quantity="1"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10340<note>AK 2.8.92ab: <foreign>dvayoḥ <seg type="highlight">kuṭhāraḥ</seg> svadhitiḥ
paraśuś ca paraśvadhaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 474ab: <foreign>paraśvadhaḥ <seg type="highlight">kuṭhāraḥ</seg> syāt
paraśuḥ svadhitis tathā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 786: <foreign>mudgaraḥ syāt <seg type="highlight">kuṭhāras</seg> tu paraśuḥ
parśuparśvadhau | paraśvadhaḥ svadhitiś ca parighaḥ parighātanaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10345
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.200" n="200"><head>Synonyms of Spear</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.200.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">śakti, kunta, prāsa, ṅa</lem><note type="altLem">śakti ... ṅa</note><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg wit="#msjb">śaktīh, kuntah, praṣah</rdg>--></app>
<app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">lipuṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">lipu</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">limpuṅ</rdg>--></app>.
.</p>
10350<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.93cd: <foreign>prāsas tu kuntaḥ koṇas tu striyaḥ pālyaśrikoṭayaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 475ab: <foreign>prāso nigaditaḥ kunto mudgaro drughaṇaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 785cd: <foreign>bhindipāle sr̥gaḥ kunte prāso ’tha drughaṇo ghanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
10355</div>
.
.<!--% rend="check"/ <span type="omissionStart"/> %-->
.<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
10360<div type="section" xml:id="candrakirana_24.201" n="201"><head>Synonyms of Cotton
Flower</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.201.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="norm">karpāsa</lem><rdg wit="#edlc">karpāsah</rdg><rdg
wit="#msja">karpasah</rdg><rdg wit="#msjb">karpaṣah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem
wit="norm">bādara</lem><rdg wit="#edlc">bādarah</rdg><rdg wit="#msja #msjb">vadharah</rdg></app>,
ṅa <app><lem type="conj"><label type="headword">vuṅa <supplied reason="omitted">kapas</supplied></label></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">vuṅa</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10365<note>AK 2.6.111ab: <foreign>vālkaṁ kṣaumādi phālaṁ tu kārpāsaṁ bādaraṁ ca tat |</foreign></note>
.<note>AbhRM 202ab: <foreign>picavyo bādaraḥ proktaḥ karpāsas tūlakaṁ picuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1139cd: <foreign>karpāsas tu bādaraḥ syāt picavyas tūlakaṁ picuḥ ||</foreign></note>
.<note>AKU (p. 74): <foreign>badarāṇīva phalāni santy asyā badarā, yan mālā – karpāso
badaraḥ prokto bādaraḥ picavaś ca ha |</foreign></note>
.<note>APP II: 283: <foreign>ʻkārpāso badaraḥ proktaḥ’ ity amaramālāvacanāt puṁliṅgo’pi |</foreign></note>
10370<note>Bharatasena’s commentary on Bhaṭṭikāvya 3.34 (1828: 144)<foreign>kārpāsaṁ vādaraṁ
proktaṁ dukūlādyañ ca bālkalaṁ | kauṣeyaṁ kramijañ cāpi rāṅgavaṁ mr̥garomajam ity
amaramālā ||.</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.
10375<div type="section" xml:id="candrakirana_24.202" n="202"><head>Synonyms of Carded
Cotton</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.202.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">picu</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">picuh</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">tūla</lem><rdg wit="#msja #msjb">stulah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">pusuh</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10380<note>AK 2.6.111ab: <foreign>vālkaṁ kṣaumādi phālaṁ tu kārpāsaṁ bādaraṁ ca tat |</foreign></note>
.<note>AbhRM 202ab: <foreign>picavyo bādaraḥ proktaḥ karpāsas tūlakaṁ picuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1139cd: <foreign>karpāsas tu bādaraḥ syāt picavyas tūlakaṁ picuḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10385
.<!--% maybe we should stay with vulih which means ’stem’ or ’cotton stem’ %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.203" n="203"><head>Synonyms of Cotton
Material</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.203.01" n="1">
.<app><lem type="emn">varada</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">varadhah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">kārpāsaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">karpadakah</rdg><rdg wit="#msjb">karpa,
dhahkah</rdg></app>, ṅa <label type="headword"><hi rend="check">vulih</hi></label>.
10390</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.1.7ab: <foreign>parīkṣakaḥ kāraṇiko varadas tu <seg type="highlight">samardhakaḥ</seg>
|</foreign></note>
.<note>AbhCM 480ab: <foreign>samardhukas tu varado vrātīnāḥ saṁghajīvinaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
10395</div>
.
.<!-- the OJ term pakəṣu is unknown -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.204" n="204"><head>Synonyms of Stake</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.204.01" n="1">
10400<app><lem wit="#edlc #msja">śivaka</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">śivakah</rdg>--><rdg
wit="#msjb">givakah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">dhruvaka, kīla</lem><rdg
wit="#edlc #msjb">druvakah, kīlah</rdg><rdg wit="#msja">druvakah, kilah</rdg></app>,
ṅa <app rend="check"><lem wit="#msjb"><label type="headword">pakəṣu</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja" cause="subtractive">pakə</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.73ab: <foreign>ūdhas tu klībamāpīnaṁ samau śivakakīlakau |</foreign></note>
.<note>AbhRM 451cd: <foreign>dhruvakaḥ śivakaḥ śaṅkuḥ puṣpalakaḥ kīlakaḥ proktaḥ ||</foreign></note>
10405<note>AbhCM 1122ab: <foreign>sthāṇau tu dhruvakaḥ śaṅkuḥ kāṣṭhe dalikadāruṇī |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- the OJ term tumpi is unknown -->
10410<div type="section" xml:id="candrakirana_24.205" n="205"><head>Synonyms of Cake of
Flour</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.205.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">pūpa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">pupah</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">tumpi</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja">tumpi</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10415<note>AK 2.9.48ab: <foreign>pūpo ’pūpaḥ piṣṭakaḥ syāt karambho dadhisaktavaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 319cd: <foreign>aśanaṁ syād āhāraḥ pūpāpūpau ca pūpalikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 398cd: <foreign>pūpo ’pūpaḥ pūlikā tu polikāpolipūpikāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10420
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.206" n="206"><head>Synonyms of Dodol</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.206.01" n="1">
.pūpalikā, modaka, ṅa <label type="headword">dodol</label>.
.</p>
10425</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.207" n="207"><head>Synonyms of Fried or
Parched Grain</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.207.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">lāja</lem><rdg wit="#edlc">lājāh</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">lajah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">vələtih</label></lem><rdg
wit="#msjb">vəlih</rdg></app>.
10430</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.47: <foreign>āpakvaṁ paulirabhyūṣo lājāḥ puṁbhūmni cākṣatāḥ | pr̥thukaḥ
syāc cipiṭako dhānā bhraṣṭayave striyaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 585cd: <foreign>bhr̥ṣṭaṁ dhānyaṁ lājāḥ pr̥thukāś cipiṭāś ca kuṭṭitāste
syuḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 401cd: <foreign>pr̥thukaś cipiṭas tulyau lājāḥ syuḥ punar akṣatāḥ ||</foreign></note>
10435</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.208" n="208"><head>Synonyms of Eating
Together from A Dish</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.208.01" n="1">
10440<app><lem type="emn">upadaṅśa</lem><rdg wit="#edlc #msja">u<gap reason="lost" quantity="3"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">upajjaṅśa</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">avadaṅśa,
ṅa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app> <app><lem type="emn"><label
type="headword">kəmbul</label></lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">timbul</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 328cd: <foreign>upadaṁśāvadaṁśau ca cakṣaṇaṁ sampracakṣate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 907cd: <foreign>upadaṁśas tv avadaṁśaś cakṣaṇaṁ madyapāśanam ||</foreign></note>
10445</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.209" n="209"><head>Synonyms of Condiment</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.209.01" n="1">
10450<app><lem wit="#msjb">veṣavāra</lem><rdg wit="#edlc #msja">vaśavarah</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">veśavarah</rdg>--></app>, <app><lem type="conj">upaska<supplied reason="omitted">ra</supplied></lem><rdg
wit="#edlc #msja">upasthah</rdg><rdg wit="#msjb">upastha</rdg></app>, ṅa <label type="headword">ulam-ulam</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.35ab: <foreign>kalambaś ca kadambaś ca veṣavāra upaskaraḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 321ab: <foreign>miṣṭānnaṁ vyañjanaṁ jñeyaṁ veṣavāra upaskaraḥ |</foreign></note>
10455<note>AbhCM 417ab: <foreign>tailaṁ sneho ’bhyañjanaṁ ca veṣavāra upaskaraḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.210" n="210"><head>Synonyms of Flame</head>
10460<p xml:id="candrakirana_24.210.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">dhūpita, dūna, dhūpāyita</lem><rdg wit="#edlc #msja">śaraka,
dhāna, dahadaha</rdg><rdg wit="#msjb">śarakah, dhana, dahadaha</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">tutunu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.1.102cd: <foreign>santāpitasantaptau dhūpitadhūpāyitau ca dūnaś ca ||</foreign></note>
10465<note>AbhCM 1493cd: <foreign>tapte saṁtāpito dūno dhūpāyitaś ca dhūpitaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.211" n="211"><head>Synonyms of Alkali/Tapai</head>
10470<p xml:id="candrakirana_24.211.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">yavakṣāra</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">yavakṣarah</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">yavāgraja, kāpotāṁśa</lem><rdg wit="#msjb" cause="transposition">kapotaśah,
yavagrajah</rdg></app>, <app><lem type="emn">sarjikākṣāra</lem><rdg wit="#edlc #msja">ajikakarah</rdg><rdg
wit="#msjb">ajīkakarah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tape</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.108cd-109ab: <foreign>naipālī kunaṭī golā yavakṣāro yavāgrajaḥ || pākyo ’tha sarjikākṣāraḥ <seg type="highlight">kāpotaḥ</seg> sukhavarcakaḥ |</foreign></note>
10475<note>AbhCM 943cd–944ab: <foreign>kr̥ṣṇe tu tatra tilakaṁ yavakṣāro yavāgrajaḥ ||
yavanājalaḥ pākyaś ca pācanakas tu ṭaṅkaṇaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.212" n="212"><head>Synonyms of Rice Granary</head>
10480<p xml:id="candrakirana_24.212.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">kusūla</lem><!--<rdg wit="#edlc #msja">kuśulah</rdg>--><rdg
wit="#msjb">kaśulah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">duruṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.40cd: <foreign>puṁsi koṣṭho ’ntarjaṭharaṁ kusūlo ’ntargr̥haṁ tathā ||</foreign></note>
10485</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.213" n="213"><head>Synonyms of Rice Storage</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.213.01" n="1">
10490<app><lem wit="#msjb">kiliñja</lem><rdg wit="#edlc #msja">kaliñjah</rdg><!--<rdg wit="#msjb">kilīñjah</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">kaṭa</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">tadhah</rdg><!--<rdg wit="#msja
#msjb">taḍah</rdg>--></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">lumbuṅ</label></lem><rdg
wit="#msjb">lumbu</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.26cd: <foreign>syūtaprasevau kaṇḍolapiṭau <seg type="highlight">kaṭakiliñjakau</seg>
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1017cd: <foreign><seg type="highlight">kaṭaḥ kiliñjo</seg> musalo ’yograṁ kaṇḍolakaḥ piṭam ||</foreign></note>
10495</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.214" n="214"><head>Synonyms of Ploughshare</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.214.01" n="1">
10500<app><lem type="emn">kr̥ṣaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">kr̥<gap reason="lost" quantity="2"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">kr̥pakah</rdg></app>, <app><lem type="conj">phāla<supplied
reason="omitted">, kūṭa</supplied>ka</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">pelakah</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">vuluku</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>uku</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.13cd: <foreign>nirīṣaṁ <seg type="highlight">kuṭakaṁ phālaḥ</seg> kr̥ṣako
lāṅgalaṁ halam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 891cd: <foreign>nirīṣe <seg type="highlight">kuṭakaṁ phāle</seg> kr̥ṣakaḥ
kuśikaḥ phalam ||</foreign></note>
10505</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.215" n="215"><head>Synonyms of Hammer</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.215.01" n="1">
10510<app><lem wit="#edlc" type="emn">drughaṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">draghanah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">mudgara</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">mudgarah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">palu-palu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.91ab: <foreign>drughaṇo mudgaraghanau syādīlī karavālikā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 475ab: <foreign>prāso nigaditaḥ kunto mudgaro drughaṇaḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
10515<note>AbhCM 785cd–786ab: <foreign>bhindipāle sr̥gaḥ kunte prāso ’tha drughaṇo ghanaḥ || mudgaraḥ syāt kuṭhāras tu paraśuḥ parśuparśvadhau</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.216" n="216"><head>Synonyms of Club</head>
10520<p xml:id="candrakirana_24.216.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">ayogra, musala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">ayograh,
muśalah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">halu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.25cd: <foreign>ayograṃ musalo ’strī syād udūkhalam ulūkhalam ||</foreign></note>
10525<note>AbhCM 1017cd: <foreign>kaṭaḥ kiliñjo musalo ’yograṁ kaṇḍolakaḥ piṭam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.217" n="217"><head>Synonyms of Fish-Trap</head>
10530<p xml:id="candrakirana_24.217.01" n="1">
.<app><lem type="emn">bhuriṣah</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhūrṣah</rdg><rdg wit="#msjb">bhurṣah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="emn">puccholāna</lem><rdg wit="#edlc #msja">puccolanah</rdg><rdg
wit="#msjb">puccolaṇah</rdg></app>, ṅa<pb n="43v" edRef="#msjb" break="no"/> <label
type="headword">susug</label>.
.</p>
.</div>
.
10535<div type="section" xml:id="candrakirana_24.218" n="218"><head>Synonyms of Basket</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.218.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kaṇḍola, piṭaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kaṇḍelah, pidakah</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">vakul</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja">pakul</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10540<note>AK 4.3.64cd: <foreign>dhānyakoṣṭhe kusūlo ’tha <seg type="highlight">kaṇḍolaḥ piṭakaḥ</seg> piṭaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- electronic-texts/kosha/patel-private/amarapadachandrika.txt:28449: ’darpaṇaḥ’ | "ādarśo darpaṇaḥ proktaḥ" ity amaramālā |
10545electronic-texts/kosha/patel-private/amararasala.txt:6984: dariti-darpayatīti darpaṇaḥ,
"ādarśo darpaṇaḥ proktaḥ" (ity amaramālā) maṅkate-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.219" n="219"><head>Synonyms of Mirror</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.219.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">ādarśa</lem><rdg wit="#msja #msjb">ardaśa</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">ardhaśa</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">pahyasan</label>.
.</p>
10550<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.140: <foreign>darpaṇe mukurādarśau vyajanaṁ tālavr̥ntakam ||</foreign></note>
.<note>AVi: <foreign>sāhacaryāddarpaṇaḥ puṁsy eva | "ādarśo darpaṇaḥ" proktaḥ ity amaramālā
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 166cd: <foreign>kajjalam añjanam abhihitam ādarśo darpaṇo mukuraḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 683cd–684ab: <foreign>ucchīrṣakamupāddhānavarhaupāle patadgrahaḥ || pratigrāhe
mukurātmadarśādarśās tu darpaṇe |</foreign></note>
10555<note>SB 323: <foreign>’ādarśo darpaṇaḥ proktaḥ’ ity amaramālā ॥</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% kaṇḍura in Skt. "scratching" %-->
10560<div type="section" xml:id="candrakirana_24.220" n="220"><head>Synonyms of Spring</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.220.01" n="1">
.nirjhara, <app rend="hide"><lem type="norm">kaṇḍura</lem><rdg wit="#edlc #msja">kandurah</rdg><rdg
wit="#msjb">kaṇḍurah</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">vulakan</label></lem><rdg
wit="#edlc">ṅa<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/>ṇagan</rdg><rdg wit="#msja">ṅa<gap
reason="lost" quantity="2" unit="character"/>n</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10565<note>AK 2.3.6ab: <foreign>utsaḥ prasravaṇaṁ vāripravāho nirjharo jharaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 166cd: <foreign>śr̥ṅgaṁ ca śikharaṁ kūṭaṁ nirjharaḥ prasravo ’mbhasām ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1096: <foreign>ādhāras tv ambhasāṁ bandho nirjharas tu jharaḥ sariḥ |
utsaḥ sravaḥ prasravaṇaṁ jalādhārā jalāśayāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10570
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.221" n="221"><head>Synonyms of Fish-Pond</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.221.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">veśanta</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><!--<rdg
wit="#edlc">veśantah</rdg><rdg wit="#msjb">veśantah</rdg>--><rdg wit="#msjb">veśvantah</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">palvala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">palvalah</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">tunahan</label></lem><rdg wit="#edlc">ta<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg></app>.
.</p>
10575<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.6ab: <foreign>veśantaḥ palvalaṁ cālpasaro vāpī tu dīrghikā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 668ab: <foreign>veśantaḥ palvalaṁ tallaṁ kāsāraḥ sarasī saraḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1095ab: <foreign>veśantaḥ palvalo ’lpaṁ tat parikhā kheyakhātike |</foreign></note>
.</app></listApp>
10580</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.222" n="222"><head>Synonyms of Well II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.222.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">prahi</lem><rdg wit="#msja">pridhi</rdg><rdg wit="#msjb">prīdhī</rdg></app>,
kūpa, ṅa <label type="headword">sumur</label>.
10585</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 1.10.25cd–26: <foreign>jalāśayo jalādhāras tatrāgādhajalo hradaḥ || āhāvas
tu nipānaṁ syād upakūpajalāśaye | puṁsyevāndhuḥ <seg type="highlight">prahiḥ kūpa</seg>
udapānaṁ tu puṁsi vā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
10590</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.223" n="223"><head>Synonyms of Whirlpool</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.223.01" n="1">
.āvarta, <app><lem type="conj">payobhrama</lem><rdg wit="#msja">toyasambrama</rdg><rdg
wit="#msjb">thoyaśambramva,</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">payasām bhrama</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">utər</label></lem><rdg wit="#edlc">hutir</rdg></app>.
10595</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.6ab: <foreign>mahatsūllolakallolau syād āvarto ’mbhasāṃ bhramaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 668ab: <foreign>pātraṁ tu kūlayor madhyamāvartaḥ payasāṁ bhramaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1076cd: <foreign>laharyullolakallolā āvartaḥ payasāṁ bhramaḥ | tālūro
volakaś cāsau bolā syād vr̥ddhir ambhasaḥ ||</foreign></note>
10600</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- bhr̥ṅgara, jaladayata, bhadrakumba, ṅa phaluṅhan·,, -->
.<!--% rend="check" %-->
10605<!--% <pb n="" edRef=""/> %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--%edlc&msja="luṅhan" %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.224" n="224"><head>Synonyms of Jar</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.224.01" n="1">
10610<hi rend="check">bhr̥ṅgarā</hi>, <app><lem wit="#msjb">jaladhayaka</lem><rdg wit="#edlc
#msja">jaladayata</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja"><label type="headword">paluṅan</label></lem><rdg
wit="#edlc">phaluṅgam</rdg><!--<rdg wit="#msja">phaluṅhan</rdg>--><rdg wit="#msjb">phalaṅhan</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.<!-- zapa 12june2025 -->
10615
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.225" n="225"><head>Synonyms of Betel Nut</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.225.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">guvāka</lem><rdg wit="#msja #msjb">śuvaka</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">pūga</lem><rdg wit="#msjb">paga</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">vvah</label>.
.</p>
10620<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.169ab: <foreign>ghoṇṭā tu pūgaḥ kramuko <seg type="highlight">guvākaḥ</seg> khapuro ’sya tu |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10625<div type="section" xml:id="candrakirana_24.226" n="226"><head>Synonyms of Palmyra
Palm</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.226.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">tr̥ṇarāja</lem><!--<rdg wit="#edlc">tr̥ṇarājah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">kr̥ṇarajah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">tala</lem><rdg
wit="#edlc">tālah</rdg><rdg wit="#msja #msjb">talah</rdg></app>, ṅa<pb n="51r" edRef="#msja"
break="no"/> <label type="headword">tal</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10630<note>AK 2.4.168cd: <foreign><seg type="highlight">tr̥ṇarājāh</seg> vayastālo nālikeras
tu lāṅgalī ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 192ab: <foreign>rambhā kadalī mocā <seg type="highlight">tr̥ṇarājaḥ</seg>
kathyate talas tālaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1136cd: <foreign><seg type="highlight">tr̥ṇarājas</seg> talastālo rambhā
mocā kadaly api ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10635
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.227" n="227"><head>Synonyms of Picture</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.227.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">phalaka</lem><!--<rdg wit="#msja">pelalah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">phelalah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">vimba</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">mimba</rdg></app>.
.</p>
10640</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.228" n="228"><head>Synonyms of Barringtonia</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.228.01" n="1">
.<app><lem type="emn">hijjala</lem><rdg wit="#edlc #msja">ṇvijvelaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">hvījelah</rdg></app>,
<app><lem type="emn">nicula</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">nicala</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vuṅa vari</label>.
10645</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.61cd: <foreign>anasaḥ kaṇṭakiphalo niculo hijjalo ’mbujaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 195cd: <foreign>jhābukaḥ piculaḥ prokta ijjalo niculaḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1134ab: <foreign>drumotpalaḥ karṇikāre nicule hijjalejjalau |</foreign></note>
10650</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.229" n="229"><head>Synonyms of Oleander
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.229.01" n="1">
10655aśvamāraka, ṅa <label type="headword">kañiri</label>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.230" n="230"><head>Synonyms of Mango Tree
III</head>
10660<p xml:id="candrakirana_24.230.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">sahakāra</lem><rdg wit="#msjb">ahākara</rdg></app>, ṅa
<label type="headword">poh</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.4.33cd:<foreign>āmraś cūto rasālo’sau sahakāro ’tisaurabhaḥ ||</foreign></note>
10665 <note>AbhRM 192cd: <foreign>kaṅkeliraśokaḥ syādāmraścūtaśca sahakāraḥ ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1133cd: <foreign>āmraś cūtaḥ sahakāraḥ saptaparṇas tv ayukchadaḥ ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
.
10670<div type="section" xml:id="candrakirana_24.231" n="231"><head>Synonyms of Bael Fruit</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.231.01" n="1">
.mālūra, śrīphala, <app><lem wit="#edlc #msja">bilva</lem><rdg wit="#msjb">vila</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">lva</label></lem><rdg wit="#edlc">ləvuh</rdg><!--<rdg
wit="#msja">lvah</rdg>--></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10675<note>AK 2.4.32ab: <foreign>bilve śāṇḍilyaśailūṣau mālūraśrīphalāv api |</foreign></note>
.<note>AbhRM 194ab: <foreign>karavīro hayamāro mālūraḥ śrīphalo bhaved vilvaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1135cd: <foreign>mālūraḥ śrīphalo bilvaḥ kiṃkirātaḥ kuraṇṭakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10680
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.232" n="232"><head>Synonyms of Breadfruit
Tree II and Greater
.</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.232.01" n="1">
.lakuca, ṅa <label type="headword">rahu</label>; <app><lem type="emn">kaməsa</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">kaməsu</rdg></app> muvah.
10685</p>
.<listApp type="parallels">
. <app>
. <note>AK 2.4.61: <foreign>karṇikāraḥ parivyādho lakuco likuco ḍahuḥ | panasaḥ kaṇṭakiphalo niculo hijjalo’mbujaḥ ||</foreign></note>
. <note>AṬS II.99: <foreign>tathā ca- "ciñcān vlikā tintiḍīkaṁ lakuco likuco ḍahuḥ"
ity amaramālāprayogadarśanād avyutpannā tintiḍīti kecit |</foreign></note>
10690 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.233" n="233"><head>Synonyms of Moringa</head>
10695<p xml:id="candrakirana_24.233.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">śigru</lem><rdg wit="#msja #msjb">cakru</rdg></app>,
śobhāñjana, ṅa <label type="headword">kelor</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.31ab: <foreign>śobhāñjane śigrutīkṣṇagandhakākṣīvamocakāḥ |</foreign></note>
10700<note>AbhCM 1134ab: <foreign>śigruḥ śobhāñjano ’kṣīvatīkṣṇagandhakamocakāḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.234" n="234"><head>Synonyms of Autumn
Pumpkin</head>
10705<p xml:id="candrakirana_24.234.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">karkāru</lem><!--<rdg wit="#edlc">karkāruh</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">kartaruh</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kuṣmāṇḍa</lem><rdg
wit="#msja #msjb">kurmaṇḍa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kamale</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.155cd: <foreign>kūṣmāṇḍakas tu karkārur urvāruḥ karkaṭī striyau ||</foreign></note>
10710<note>AbhRM 583ab: <foreign>karkāruratha <seg type="highlight">kūṣmāṇḍas</seg> tumby
alābūś ca dugdhikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1188cd: <foreign>kūṣmāṇḍakas tu karkāruḥ kośātakī paṭolikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10715<div type="section" xml:id="candrakirana_24.235" n="235"><head>Synonyms of Cucumber</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.235.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">karkaṭī</lem><!--<rdg wit="#edlc">karkaṭih</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">karkadhīh</rdg><!--<rdg wit="#msjb">karkadīh</rdg>--></app>, <app><lem
wit="#edlc" type="emn">irvāru</lem><!--<rdg wit="#edlc">irvāruh</rdg>--><rdg wit="#msja
#msjb">ivaruh</rdg></app>, ṅa <label type="headword">hantimun</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10720<note>AK 2.4.155cd: <foreign>kūṣmāṇḍakas tu karkārur urvāruḥ karkaṭī striyau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 209ab: <foreign>ervāruś cirbhaṭaḥ prokto vālukī karkaṭī tathā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1189ab: <foreign>cirbhaṭī karkaṭī vāluky ervārus trapusī ca sā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10725
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.236" n="236"><head>Synonyms of Finger
Millet</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.236.01" n="1">
.<app><lem type="emn">vanavrīhi</lem><rdg wit="#edlc">tr̥ṇavrīhi</rdg><rdg wit="#msja">kr̥ṇabriha</rdg><rdg
wit="#msjb">kaṇabrīha</rdg></app>, nīvāra, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja"><label
type="headword">jahli</label></lem><rdg wit="#msjb">jalī</rdg></app>.
.</p>
10730<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.25ab: <foreign>tr̥ṇadhānyāni nīvārāḥ strī gavedhur gavedhukā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 583ab: <foreign>tr̥ṇadhānyaṁ tu nīvāraḥ śyāmākaḥ śyāmako bhavet |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1176ab: <foreign>nīvārastu vanavrīhiḥ śāmākaśyāmakau samau |</foreign></note>
.<note>KKT p. 274.30cd: <foreign>vanavrīhis tu nīvāro yavas tu śitaśūkakaḥ |</foreign></note>
10735</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.237" n="237"><head>Synonyms of Turmeric
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.237.01" n="1">
10740<app><lem wit="#msjb">haridrābha</lem><rdg wit="#edlc">ardrabhah</rdg><rdg wit="#msja">aradrabhah</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">aridrabhah</rdg>--></app>, ṅa <label type="headword">kunir</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.5.14cd: <foreign>pīto gauro haridrābhaḥ palāśo harito harit |</foreign></note>
.<note>AK 2.9.41ab: <foreign>niśākhyā kāñcanī pītā haridrā varavarṇinī |</foreign></note>
10745<note>Vaij 3.3.211ab: <foreign>gauryāṁ haridrā rātryākhyā hemaghnī kāñcanī parā |</foreign></note>
.<note>Vaij 8.2.13cd: <foreign>haridrāyāṁ varāyāṁ ca rāmāyāṁ varavarṇinī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 418ab: <foreign>haridrā kāñcanī pītā niśākhyā varavarṇinī |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10750
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.238" n="238"><head>Synonyms of Eye-Corner</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.238.01" n="1">
.netrānta, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>pāṅga</lem><!--<rdg
wit="#edlc">apāṅgah</rdg>--><rdg wit="#msja #msjb">paṅkah</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb"><label
type="headword">palipisan</label></lem><rdg wit="#edlc #msja">pilipisan</rdg></app>.
.</p>
10755<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.94ab: <foreign>apāṅgau netrayor antau kaṭākṣo ’pāṅgadarśane |</foreign></note>
.<note>AbhRM 520ab: <foreign>nayanopāntam apāṅgaḥ kanīnikā nayanamadhyatārā ca ||</foreign></note>
.<note>KKT p. 20.9ab: <foreign>apāṅgau netrayor antau dvāvimau naraliṅgakau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
10760</div>
.
.<!--Arlo: The intended OJ word is vaṅkəlaṅ, which you should propose as small emendation. This OJ word seems to mean ’closure’. Cf. MW parigha ‘an iron bar or beam used for locking or shutting a gate’. -->
.<!--See Svayambhu
.§214 ikaṅ maṅvan vuvusən pramādanya, yan iṅ rahina təkaniṅ halanikaṅ maṅvan, kunaṅ
yan iṅ vəṅi kahilaṅan ya, iṅ umahnikaṅ adravya ta ya, tan hana doṣanikaṅ aṅvan yan
maṅkana, kunaṅ yan ahala vaṅkəlaṅnikaṅ kaṇḍaṅ, tan pinagər kunaṅ, tan vinarah ikaṅ
madravya, hilaṅ tekaṅ kəbo riṅ vəṅi, ry umahnikaṅ madravya tuvi, ikaṅ maṅvan umaṅguha
pramādanya, maṅəlyanana ta ya irikaṅ hilaṅ.
10765there is one more occurrence of vaṅkəlaṅ in a part of Svayambhu that Tim and I haven’t edited yet (ms. L fol. 36, line 22): pahayun· vaṁklaṅana hikaṅ umaḥ.
.See also Prasasti Garaman 2r3–4
.ma⟨⟨ṅ⟩⟩kanimitta pinakahujuṁ-ka§(2r4)raṁ pamiṅgir· vaṁklaṁni matiṅkaḥ bubuhan
.Boechari: “since they were made the points of the corals at the borders, forming the
support for those who were arranging their allotted task,”
.AG tentatively: “since they served as the peripheral village (? hujuṅ karaṅ) at the
borders, closure of those arranging tasks”
10770Van der Tuuk (KBW vol. III, p. 508), cites the word with an unidentified lexicographic
source that uses some of the same words as CK, besides the forst passage from Svayambhu
cited above.-->
.<!-- Arlo: We will have to discuss whether there is any need to propose an integral
translation for the part of the text, but in any case you will need to offer a commentary.-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.239" n="239"><head>Synonyms of Iron Bar</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.239.01" n="1">
.parigha, <app><lem wit="#edlc" type="emn">parighāta, astra</lem><rdg wit="#msja">pratigatastra</rdg><rdg
wit="#msjb">pratigatambra</rdg></app>, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">vaṅkəlaṅ</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">vakəlaṅ</rdg><rdg wit="#msjb">vakəkaṅ</rdg></app>.
10775</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.27ab: <foreign>parighaḥ parighāte ’stre ’py ogho vr̥nde ’mbhasāṁ raye |</foreign></note>
.<note>AbhRM 475cd: <foreign>krakacaṁ karapattraṁ syāt parighaḥ parighātanaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 786cd: <foreign>paraśvadhaḥ svadhitiś ca parighaḥ parighātanaḥ ||</foreign></note>
10780</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.240" n="240"><head>Synonyms of Chaplet</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.240.01" n="1">
10785<app><lem wit="#edlc" type="emn">uttaṅsa</lem><rdg wit="#msja #msjb">ukaṅura</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">avataṅsa</lem><!--<rdg wit="#edlc">avataṅsah</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">avataṅgah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">sale</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.228cd: <foreign>puṁsyuttaṁsāvataṁsau dvau karṇapūre ’pi śekhare ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 554ab: <foreign>āpīḍaḥ śekharottaṁsāvataṁsāḥ śirasi srajaḥ |</foreign></note>
10790<note>AbhCM 654ab: <foreign>āpīḍaśekharottaṁsā ’vataṁsāḥ śirasaḥ sraji |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.241" n="241"><head>Synonyms of <hi rend="check">Hairy
Side of Human Body</hi></head>
10795<p xml:id="candrakirana_24.241.01" n="1">
.romānta, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">paṅgilut</label></lem><rdg
wit="#edlc">pagalut</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
10800<div type="section" xml:id="candrakirana_24.242" n="242"><head>Synonyms of Shallot</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.242.01" n="1">
.palāṇḍu, ṅa <label type="headword">bavaṅ baṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10805<note>AK 2.4.147cd: <foreign>padmāṭa uraṇākhyaś ca palāṇḍus tu sukandakaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.243" n="243"><head>Synonyms of Small Shell</head>
10810<p xml:id="candrakirana_24.243.01" n="1">
.śambūka, <app><lem wit="#edlc #msja">ṅa</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem type="emn"><label type="headword">kṣullaka</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">kulika</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.23cd: <foreign>kṣudraśaṅkhāḥ śaṅkhanakhāḥ śambūkā jalaśuktayaḥ ||</foreign></note>
10815<note>Vaij 4.1.57cd: <foreign><seg type="highlight">śaṁbūkaḥ kṣullakaś</seg> śaṁkhaḥ
kapardas tu varāṭakaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1205cd: <foreign>śaṅkhanakāḥ <seg type="highlight">kṣullakāś ca śambūkās</seg>
tv ambumātrajāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10820<div type="section" xml:id="candrakirana_24.244" n="244"><head>Synonyms of Water</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.244.01" n="1">
.<app><lem type="conj">nīra, da<supplied reason="omitted">ka</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja">kiraṅda</rdg><rdg wit="#msjb">kirada</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vve</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10825 <note>AK 1.10.3–5ab: <foreign>āpaḥ strī bhūmni vārvāri salilaṁ kamalaṁ jalam | payaḥ kīlālam amr̥taṁ jīvanaṁ bhuvanaṁ vanam || kabandham udakaṁ pāthaḥ puṣkaraṁ sarvatomukham | ambho ’rṇas toyapānīyanīrakṣīrāmbuśambaram || meghapuṣpaṁ ghanarasastriṣu dve āpyam ammayam |
.</foreign></note>
. <note>AbhRM 648: <foreign>āpastoyaṁ ghanarasapayaḥ puṣkaraṁ meghapuṣpaṁ, kaṁ pānīyaṁ salilamudakaṁ vāri vāḥ śambaraṁ ca | arṇaḥ pāthaḥ kuśajalavanaṁ kṣīramambho ’mbu nīraṁ, proktaṁ prājñairbhuvanamamr̥taṁ jīvanīyaṁ dakaṁ ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1069–1070ab: <foreign>nīraṁ vāri jalaṁ dakaṁ kamudakaṁ pānīyamambhaḥ kuśaṁ, toyaṁ jīvanajīvanīyasalilārṇāṁsyambu vāḥ saṁvaram | kṣīraṁ puṣkarameghapuṣpakamalānyāpaḥ payaḥpāthasī, kīlālaṁ bhuvanaṁ vanaṁ ghanaraso yādonivāso ’mr̥tam || kulīnasaṁ kabandhaṁ ca prāṇadaṁ sarvatomukham |</foreign></note>
. </app></listApp>
10830</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.245" n="245"><head>Synonyms of Sugar</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.245.01" n="1">
.guḍa, ṅa <label type="headword">gula</label>.
10835</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>Vaij 4.3.101: <foreign>kabalaḥ kabato grāso guḍaḥ piṇḍo guḍerakaḥ | gaṇḍoraś
ca gaḍolaś ca carvaṇaṅ cūṣaṇaṁ radaiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 425cd–426ab: <foreign>grāso guḍerakaḥ piṇḍo gaḍolaḥ kavako guḍaḥ || gaṇḍolaḥ
kavalas tr̥pte tv āghrātasuhitāśitāḥ</foreign></note>
.</app></listApp>
10840</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.246" n="246"><head>Synonyms of Peacock
III</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.246.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kekā</lem><rdg wit="#edlc">tama</rdg><rdg wit="#msja">kama</rdg><rdg
wit="#msjb">kaśa</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">mərak</label></lem>
10845 <rdg wit="#edlc" cause="additive">mərak. dhāritrī dharaṇī kṣoṇī kṣitir viśambharā
sthirā, urvī kuh pr̥thivī pr̥thvī medinī jyā vasundharā, kāśyapī kṣmāvanir gotrā mahī
sarvaṁsahacalā, vasudhā tu vasumatī proktā bhūmir dharā rasā. dhāritrī, dharaṇī, kṣoṇī,
kṣiti, viśambharā, sthirā, urvī, kuh, pṛthivī, pṛthvī, medinī, jyā, vasundharā, kāśyapī,
kṣmā, avani, gotrā, mahī, sarvaṁsahā, acalā, vasudhā,vasumatī, bhūmi, dharā, rasā,
nā ləmah, ika</rdg>
. <rdg wit="#msja" cause="additive">mərak. varatri dharaṇi kṣoṇi, kṣithi viśvambara
svira, urvī kuh pr̥thivī pr̥tvi, medhini jya vasundharah, kaṣyapi kṣivaṇi, gotra,<pb
edRef="#msjb" n="51v" break="no"/> mahī sarvisahacala, vaśadhah ku bhaśumati, prokta
bhumi vara raṣā. varatri, dharaṇi, kṣeṇi, kṣiti, viśvambara, sthirah urvi, kuh, pr̥thivī,
pr̥tvi, medhini, jya, vasundhara, kaśyapi, kṣma, Avani, gotra, mahī, sarvasaha, cala,
vasudha, vasumatī, bhūmi, dhara, raṣā, ṅa, ləmah ika, 36</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.30–31: <foreign>mayūro barhiṇo barhī nīlakaṇṭho bhujaṅgabhuk | śikhāvalaḥ
śikhī kekī meghanādānulāsy api || kekā vāṇī mayūrasya samau candrakamecakau | śikhā
cūḍā <seg type="highlight">śikhaṇḍas</seg> tu picchabarhe napuṁsake ||</foreign></note>
10850 <note>AbhRM 241: <foreign>kekī śikhī śikhaṇḍī pracalākī varhiṇaḥ kalāpī ca | sarpāśano
mayūraḥ śikhāvalaḥ śyāmakaṇṭhaś ca ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1319–1320ab: <foreign>peśīkośo ’ṇḍe kulāyo nīḍe kekī tu sarpabhuk | mayūrabarhiṇau nīlakaṇṭho meghasuhr̥cchikhī || śuklāpāṅgo ’sya vākkekā picchaṁ barhaṁ śikhaṇḍakaḥ |</foreign></note>
. <note>KDK p. 329.106cd: <foreign>śikhaṇḍī ca <seg type="highlight">śikhaṇḍo</seg>
nā netraṁ ṣaṇ candrikā striyām ||</foreign></note>
. </app></listApp>
.</div>
10855
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.247" n="247"><head>Synonyms of Spadeleaf</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.247.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">maṇḍūkaparṇī</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">maṇḍuk</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">paṅgaga</label>.
.</p>
10860<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.91ab: <foreign>maṇḍūkaparṇī bhaṇḍīrī bhaṇḍī yojanavally api |</foreign></note>
.<note>AKU 82: <foreign>yan mālā– maṇḍūkaparṇī pālaṅkyā cillikā cāpy apodakā | cāṅgerī
hilamocā ca kalambī śākajātayaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10865
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.248" n="248"><head>Synonyms of Buffalo
Spinach</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.248.01" n="1">
.hilamoci, ṅa <label type="headword">cikru</label>.
.</p>
10870<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.157cd: <foreign>kalamby upodikā strī tu mūlakaṁ hilamocikā ||</foreign></note>
.<note>AKU 82: <foreign>yan mālā– maṇḍūkaparṇī pālaṅkyā cillikā cāpy apodakā | cāṅgerī
hilamocā ca kalambī śākajātayaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10875
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.249" n="249"><head>Synonyms of Water Spinach</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.249.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kalambī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kalambah</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">kaṅkuṅ</label>.
.</p>
10880<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.157cd: <foreign>kalamby upodikā strī tu mūlakaṁ hilamocikā ||</foreign></note>
.<note>AKU 82: <foreign>yan mālā– maṇḍūkaparṇī pālaṅkyā cillikā cāpy apodakā | cāṅgerī
hilamocā ca kalambī śākajātayaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10885
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.250" n="250"><head>Synonyms of Wanton
Wife</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.250.01" n="1">
.abhisārikā, <app><lem type="conj">puṁścalī</lem><rdg wit="#edlc">pañcalakā</rdg><rdg
wit="#msja">pañcalaka</rdg><rdg wit="#msjb">pañcalika</rdg></app>, ṅa <label type="headword">vini
lañji</label>.
.</p>
10890<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.10: <foreign>kāntārthinī tu yā yāti saṁketaṁ sābhisārikā | <seg type="highlight">puṁścalī</seg>
dharṣiṇī bandhakyasatī kulaṭetvarī ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 496: <foreign>pāṁśulā bandhukī svairiṇyasatī puṁścalītvarī | dharṣiṇī
kulaṭā proktā tvavinītābhisārikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 528cd–529ab: <foreign><seg type="highlight">puṁścalī</seg> carṣaṇī bandhakyavinītā
ca pāṁsulā || svairiṇī kulaṭā yāti yā priyaṁ sābhisārikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
10895</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.251" n="251"><head>Synonyms of Cricket</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.251.01" n="1">
.bhr̥ṅgārī, <app><lem type="emn">jhīrikā</lem><rdg wit="#edlc #msja">cīrikā</rdg><rdg
wit="#msjb">ciraka</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">aros-aros</label></lem><rdg
wit="#edlc">aros-ros</rdg></app>.
10900</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.28ab: <foreign>bhr̥ṅgārī jhīrukā cīrī jhillikā ca samā imāḥ |</foreign></note>
.<note>Vaij 2.3.48ab: <foreign>bhr̥ṁgārī <seg type="highlight">jhīrikā</seg> cīrī jhillikātha
pluṣiḥ pumān | |</foreign></note>
.<note>AbhRM 256ab: <foreign>jhillīkā cīrī syāt saraghā madhumakṣikā bhavet kṣudrā
|</foreign></note>
10905<note>AbhCM 1215cd–1216ab: <foreign>tailāṭī varaṭā gandholī syāc cīrī tu cīrukā ||
jhillīkā jhillikā varṣakarī bhr̥ṅgārikā ca sā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% msja & edlc: sellika %-->
10910<!--% could it be the name of a bird? %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.252" n="252"><head>Synonyms of <foreign>Garantuṅ</foreign>
Bird <hi rend="check">(?)</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.252.01" n="1">
.<pb n="44r" edRef="#msjb" break="no"/><app><lem rend="check" type="emn">kaulika</lem><rdg
wit="#edlc #msja">sellika</rdg><rdg wit="#msjb">śellīka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">garantuṅ</label>.
.</p>
10915</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.253" n="253"><head>Synonyms of Woman’s Girdle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.253.01" n="1">
.mekhalā, saptakī, <app><lem wit="#edlc #msja">kāñcī, kakṣyā, raśanā</lem><rdg wit="#msjb">kaccī,
kakṣa, raṣyaṇa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kəṇḍit</label>.
10920</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.108: <foreign>sākṣarāṅgulimudrā syāt kaṅkaṇaṁ karabhūṣaṇam | strīkaṭyāṁ
mekhalā kāñcī saptamī raśanā tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 724: <foreign>anukrośaḥ kr̥pā śūkaṁ dayā ca karuṇā ghr̥ṇā | kaṭisūtraṁ
sārasanaṁ kiṅkiṇī kṣudraghaṇṭikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 664: <foreign>sākṣarāṅgulimudrā sā kaṭisūtraṁ tu mekhalā | kalāpo raśanā
sārasanaṁ kāñcī ca saptakī ||</foreign></note>
10925</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.254" n="254"><head>Synonyms of Shame</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.254.01" n="1">
10930<app><lem wit="#edlc" type="emn">vrīḍā</lem><rdg wit="#msja #msjb">vripa</rdg></app>,
hrī, lajjā, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>patrapā</lem><rdg
wit="#msja #msjb">patrapa</rdg></app>, trapā, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">iraṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">aṅraṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.7.23cd: <foreign>mandākṣaṁ hrīs trapā <seg type="highlight">vrīḍā</seg> lajjā sā ’patrapā ’nyataḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 311cd: <foreign><seg type="highlight">vrīḍā</seg> lajjā mandākṣaṁ hrīs
trapā sāpatrapānyataḥ ||</foreign></note>
10935<note>ŚRĀk 974: <foreign>mandākṣaṁ hrīs trapā <seg type="highlight">vrīḍā</seg> lajjā
hrītir apatrapā | vrīḍaṁ snehaḥ pumān premā priyatā prema sauhr̥dam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.255" n="255"><head>Synonyms of Kindness/Sympathy</head>
10940<p xml:id="candrakirana_24.255.01" n="1">
.dayā, <app><lem wit="#msja #msjb">karuṇā</lem><rdg wit="#edlc">kago</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb">kr̥pā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">kr̥ṣa</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">sih</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.7.18: <foreign>utsāhavardhano vīraḥ kāruṇyaṁ karuṇā ghr̥ṇā | kr̥pā dayānukampā syād anukrośo ’py atho hasaḥ ||</foreign></note>
10945<note>AbhRM 724ab: <foreign>anukrośaḥ kr̥pā śūkaṁ dayā ca karuṇā ghr̥ṇā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 369ab: <foreign>sūrato ’tha dayā śūkaḥ kāruṇyaṁ karuṇā ghr̥ṇā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
10950<div type="section" xml:id="candrakirana_24.256" n="256"><head>Synonyms of Rosary
Pea</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.256.01" n="1">
.guñjā, kr̥ṣṇalā, ṅa <label type="headword">saga <app><lem wit="#msjb">cəlik</lem><rdg
wit="#edlc #msja">cələk</rdg></app></label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
10955<note>AK 2.4.98ab: <foreign>cavyaṁ tu cavikā kākaciñcīguñje tu kr̥ṣṇalā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 203ab: <foreign>kathyate kr̥ṣṇalā guñjā tāpicchaḥ kākatuṇḍikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1155cd: <foreign>tumbyalābūḥ kr̥ṣṇalā tu guñjā drākṣā tu gostanī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10960
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.257" n="257"><head>Synonyms of Malay Beechwood/Egyptian
Riverhemp</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.257.01" n="1">
.kāśmarī, <app><lem wit="#edlc #msja">śrīparṇī</lem><rdg wit="#msjb">vripaṇī</rdg></app>,
gambhārī, bhadraparṇikā, ṅa <label type="headword">jayantī</label>.
.</p>
10965<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.35cd–36ab: <foreign>gambhārī sarvatobhadrā kāśmarī madhuparṇikā || <seg
type="highlight">śrīparṇī</seg> bhadraparṇī ca kāśmaryaś cāpy atha dvayoḥ |</foreign></note>
.<note>Vaij 3.3.58: <foreign><seg type="highlight">śrīparṇī</seg> kumudā gr̥ṣṭir gambhārī
bhadraparṇikā | kaiḍarye kaṭphalaḥ kumbhī <seg type="highlight">śrīparṇī</seg> kumudeti
ca ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1143cd: <foreign>kāśmarī bhadraparṇī <seg type="highlight">śrīparṇy</seg>
amlikā tu tintiḍī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
10970</div>
.
.
.<!--% rend="check" %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
10975<!--% edlc: madhukalkikā %-->
.<!--% msja: madhukalkika %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.258" n="258"><head>Synonyms of True Cinnamon
Tree</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.258.01" n="1">
.<hi rend="check">madhukalkīkā</hi>, madhuyaṣṭikā, ṅa <app><lem wit="#edlc #msjb"><label
type="headword">kayu manis</label></lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">kaya manis</rdg></app>.
10980</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.109cd: <foreign>madhukaṁ klītakaṁ yaṣṭimadhukaṁ madhuyaṣṭikā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
10985
.
.<!--% rend="check" %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% msja: paṇiya, should be phāṇita? msjb: paniya %-->
10990<div type="section" xml:id="candrakirana_24.259" n="259"><head>Synonyms of Benghal
dayflower</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.259.01" n="1">
.<hi rend="check">pānīya</hi>, ṅa <label type="headword">hipi</label>.
.</p>
.</div>
10995
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.260" n="260"><head>Synonyms of Yellow
Bamboo</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.260.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">rocanī</lem><rdg wit="#edlc">ai, rani</rdg><rdg
wit="#msja">o, raṇī</rdg><rdg wit="#msjb">oraṇī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tambalaṅ</label>.
.</p>
11000</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.261" n="261"><head>Synonyms of Drain</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.261.01" n="1">
.praṇālī, <app><lem wit="#msja #msjb">jalapaddhati</lem><rdg wit="#edlc">jalapadavī</rdg><!--<rdg
wit="#msja">jalapadhatih</rdg><rdg wit="#msjb">jalapaddhatīh</rdg>--></app>, ṅa <label
type="headword">groṅ</label>.
11005</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.35cd: <foreign>dvayoḥ praṇālī payasaḥ padavyāṁ triṣu tūttarau ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 685cd: <foreign>pānaṁ tu sāraṇiḥ proktā praṇālī jalapaddhatiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1089ab: <foreign>praṇālī jalamārgo ’tha pānaṁ kulyā ca sāraṇiḥ |</foreign></note>
11010</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.262" n="262"><head>Synonyms of Boat</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.262.01" n="1">
11015<app rend="hide"><lem type="norm">nauh</lem><rdg wit="#edlc">naus</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">nos</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">tari</lem><rdg wit="#msja">kari</rdg><rdg
wit="#msjb">karī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">parahu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.10cd: <foreign>nāvyaṁ triliṅgaṁ nautārye striyāṁ naus taraṇis tariḥ
||</foreign></note>
.<note>AbhRM 672ab: <foreign>tarīr naur maṅginī beḍā naudaṇḍaḥ kṣepaṇī smr̥tā |</foreign></note>
11020<note>AbhCM 876cd–877ab: <foreign>niryāmaḥ karṇadhārastu nāviko naus tu maṅginī ||
tarītariṇyau veḍī ca droṇī kāṣṭhambuvāhinī |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.263" n="263"><head>Synonyms of Moonlight</head>
11025<p xml:id="candrakirana_24.263.01" n="1">
.candraka, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kaumudī</lem><rdg wit="#msja">komadhi</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">mudhī</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">jyotsnā</lem><rdg
wit="#msja">jotṣa</rdg><rdg wit="#msjb">jotsvah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tejaniṅ
vulan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.3.16ab: <foreign>candrikā <seg type="highlight">kaumudī</seg> jyotsnā prasādas
tu prasannatā ||</foreign></note>
11030<note>AbhRM 43ab: <foreign>candrikā <seg type="highlight">kaumudī</seg> jyotsnā tathā
candrātapaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 107ab: <foreign>candrātapaḥ <seg type="highlight">kaumudī</seg> ca jyotsnā
bimbaṁ tu maṇḍalam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11035<div type="section" xml:id="candrakirana_24.264" n="264"><head>Synonyms of Cockroach</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.264.01" n="1">
.tailapāyikā, ṅa <label type="headword">kamuyukan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11040<note>AK 2.4.26ab: <foreign>jatukājinapatrā syāt paroṣṇī tailapāyikā |</foreign></note>
.<note>Vaij 2.3.44ab: <foreign>jatukājinapatrā syāt paroṣṇī tailapāyikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1337ab: <foreign>valgulikā mukhaviṣṭā paroṣṇī tailapāyikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11045
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.265" n="265"><head>Synonyms of Female
Bat</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.265.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">jatukā</lem><rdg wit="#msja #msjb">jatuta</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>jinapatri<supplied
reason="omitted">kā</supplied></lem><rdg wit="#msja">janapatra</rdg><rdg wit="#msjb">jinapatra</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">lalavā vadvan</label>.
.</p>
11050<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.26ab: <foreign><seg type="highlight">jatukājinapatrā</seg> syāt paroṣṇī
tailapāyikā |</foreign></note>
.<note>Vaij 2.3.44ab: <foreign><seg type="highlight">jatukājinapatrā</seg> syāt paroṣṇī
tailapāyikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1336cd: <foreign>syāc carmacaṭakāyāṁ tu <seg type="highlight">jatukā ’jinapattrikā</seg>||</foreign></note>
.</app></listApp>
11055</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.266" n="266"><head>Synonyms of Grasshopper</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.266.01" n="1">
.<app><lem type="emn">puttikā</lem><rdg wit="#msja #msjb">paṅśaṇa</rdg></app>, pataṅgikā,
ṅa <label type="headword">valaṅ</label>.
11060</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.27ab: <foreign>pataṅgikā <seg type="highlight">puttikā</seg> syād daṅśas
tu vanamakṣikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1214cd: <foreign>varvaṇā makṣikā nīlā <seg type="highlight">puttikā</seg>
tu pataṅgikā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
11065</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.267" n="267"><head>Synonyms of Wasp</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.267.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">gandholī</lem><rdg wit="#edlc">gandhalī</rdg><rdg wit="#msja">gandhali</rdg></app>,
<app><lem type="emn">varaṭā</lem><rdg wit="#edlc #msja">vadhali</rdg><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">kukupu</label></lem><rdg
wit="#msjb" cause="subtractive">kuku</rdg></app>.
11070</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.27cd: <foreign>daṁśī tajjātiralpā syād <seg type="highlight">gandholī
varaṭā</seg> dvayoḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1215cd: <foreign>tailāṭī <seg type="highlight">varaṭā gandholī</seg> syāc
cīrī tu cīrukā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
11075</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.268" n="268"><head>Synonyms of Pestle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.268.01" n="1">
.daṅśa, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">alu</label></lem><rdg
wit="#msjb">haluh</rdg></app>.
11080</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.269" n="269"><head>Synonyms of Fly</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.269.01" n="1">
11085<app><lem type="conj">varva<supplied reason="lost">ṇā, nī</supplied>lamakṣikā</lem><rdg
wit="#edlc">carpala, makṣikā</rdg><rdg wit="#msja #msjb" cause="haplography">carvala,
makṣikā</rdg></app>, ṅa <label type="headword">lalər</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.26cd: <foreign><seg type="highlight">varvaṇā</seg> makṣikā nīlā saraghā
madhumakṣikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1214cd: <foreign><seg type="highlight">varvaṇā</seg> makṣikā nīlā puttikā
tu pataṅgikā ||</foreign></note>
11090<note>AṬS II.241–242: <foreign><q><seg type="highlight">varvaṇā nīlamakṣikā</seg></q>
ity amaramālā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.270" n="270"><head>Synonyms of Lizard</head>
11095<p xml:id="candrakirana_24.270.01" n="1">
.<app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">kak</supplied>kinda</lem><rdg wit="#edlc">ciddhah</rdg><rdg
wit="#msja">cidhah</rdg><rdg wit="#msjb">ciṇḍīh</rdg></app><pb n="52r" edRef="#msja"
break="no"/>, <app><lem type="emn">kulāhaka</lem><rdg wit="#edlc">uddha ika</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">uddhehika</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kaḍal</label>.
.</p>
.</div>
.
11100<div type="section" xml:id="candrakirana_24.271" n="271"><head>Synonyms of Frog III</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.271.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="norm">varṣābhū</lem><rdg wit="#msja #msjb">varṣabhuk</rdg></app>,
bheka, ṅa <label type="headword">vihuṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11105<note>AK 1.10.24ab: <foreign>bheke maṇḍūkavarṣābhūśālūraplavadardurāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 662: <foreign>maṇḍūkaḥ plavako bhekaḥ śālūro darduro hariḥ | plavaṅgamaḥ
plavagaḥ syād varṣābhūs tad vadhūḥ smr̥tā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1354: <foreign>maṇḍūke hariśālūraplavabhekaplavaṁgamāḥ | varṣābhūḥ plavagaḥ
śālurajihvavyaṅgadardurāḥ ||</foreign></note>
.<note>APC I.302: <foreign>"bhāryā bhekasya varṣābhvī śr̥ṅgī syān madgurasya tu | śilī
gaṇḍupadasyāpi duliḥ syāt kamaṭhasya tu" ity amaramālādarśanāc ca || ekaṁ śr̥ṅgīti
khyātāyāḥ ||</foreign></note>
.<note>SB 131: <foreign>’bhāryā bhekasya varṣābhvī, śr̥ṅgī syān madgurasya tu | śilī gaṇḍūpadasyāpi, duliḥ syāt kamaṭhasya tu’ ity amaramālā ।</foreign></note>
11110</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.272" n="272"><head>Synonyms of Iguana
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.272.01" n="1">
11115<app><lem wit="#edlc" type="emn">nihākā</lem><rdg wit="#msja #msjb">nilaka</rdg></app>,
godhā, ṅa <label type="headword">rutī</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.22ab: <foreign>gaṇḍūpadaḥ kiñculako nihākā godhikā same |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1297ab: <foreign>godhā nihākā gaudheragaudhārau duṣṭa tat sute |</foreign></note>
11120</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.273" n="273"><head>Synonyms of Monitor
Lizard</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.273.01" n="1">
11125<app><lem wit="#edlc #msja">śiśumāra</lem><rdg wit="#msjb">śiśuvara</rdg></app>, ṅa
<label type="headword">vayavak</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.20cd: <foreign>tad bhedāḥ śiśumārodraśaṅkavo makarādayaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1350ab: <foreign>śiśumāras tv ambukūrma uṣṇavīryo mahāvasaḥ |</foreign></note>
11130</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.274" n="274"><head>Synonyms of Market
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.274.01" n="1">
11135<app><lem wit="#edlc" type="emn">vipaṇi</lem><!--<rdg wit="#edlc">vipaṇih</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">dhipaṇīh</rdg></app>, <app><lem type="emn">paṇyavīthī</lem><rdg
wit="#edlc #msja">paṇyatiti</rdg><rdg wit="#msjb">paṇḍyatitī</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">pəkən</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.2cd: <foreign>āpaṇas tu niṣadyāyāṁ <seg type="highlight">vipaṇiḥ</seg>
paṇyavīthikā ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.3.34cd–35ab: <foreign>āpaṇas tu niṣadyā syān māṭaṁko lavaṇāpaṇaḥ || saṁvāso
vipaṇiḥ <seg type="highlight">paṇyavīthī</seg> haṭṭas tu puṇyabhūḥ |</foreign></note>
11140<note>AbhRM 296cd: <foreign>paṇyavikrayaśālā syād āpaṇo <seg type="highlight">vipaṇis</seg>
tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1002cd: <foreign>paṇyaśālā niṣadyāṭṭo haṭṭo <seg type="highlight">vipaṇir</seg>
āpaṇaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11145<div type="section" xml:id="candrakirana_24.275" n="275"><head>Synonyms of Hair-Comb
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.275.01" n="1">
.kaṅkatī, <app><lem wit="#msjb">ṅa</lem><rdg wit="#edlc">ṅa<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msja">ṅa<lacunaStart/></rdg></app> <label type="headword"><app><lem type="emn">prasiddhaniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">praśaddhaniṅ</rdg></app> suri</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11150<note>AbhRM 311ab: <foreign>vetrāsanaṁ tathāsandī kaṅkataṁ keśamārjanam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 688ab: <foreign>ālāvartaṁ tu vastrasya kaṅkataḥ keśamārjanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11155<div type="section" xml:id="candrakirana_24.276" n="276"><head>Synonyms of Umbrella</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.276.01" n="1">
.<app><lem type="emn">chattra</lem><rdg wit="#msjb">coddhī</rdg></app>, <app><lem type="conj">sādhr̥<supplied
reason="omitted">ta</supplied></lem><rdg wit="#msjb">śadhi</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">soṅsoṅ</label>.
.</p>
.</div>
11160
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.277" n="277"><head>Synonyms of Broom</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.277.01" n="1">
.<app><lem type="emn">saṅmārjanī, śodhanī</lem><rdg wit="#msjb">amajjārnī, śodhinī</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">sapu</label></lem><rdg wit="#edlc"><lacunaEnd/>sapu</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>sapu</rdg></app>.
.</p>
11165<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.18cd: <foreign><seg type="highlight">saṁmārjanī śodhanī</seg> syāt saṅkaro ’vakaras tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 302cd: <foreign><seg type="highlight">saṁmārjanī</seg> vardhanī syāt saṅkaro ’vakaraḥ smr̥taḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1015cd: <foreign>samudgaḥ saṁpuṭaḥ peṭā syān mañjūṣā ’tha <seg type="highlight">śodhanī</seg> ||</foreign></note>
.</app></listApp>
11170</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.278" n="278"><head>Synonyms of Ladder
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.278.01" n="1">
.nisreṇi, <app><lem wit="#edlc" type="emn">adhirohiṇī</lem><rdg wit="#msja">bhuvirohini</rdg><rdg
wit="#msjb">bhuvirohinī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">aṇḍa</label>.
11175</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.18ab: <foreign>ārohaṇaṁ syāt sopānaṁ niśreṇis tv <seg type="highlight">adhirohiṇī</seg>
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 301cd: <foreign>ārohaṇaṁ syāt sopānaṁ niḥśreṇir <seg type="highlight">adhirohiṇī</seg>
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1103cd: <foreign>ārohaṇaṁ tu sopānaṁ niḥśreṇis tv adhirohaṇī ||</foreign></note>
11180</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.279" n="279"><head>Synonyms of Swing</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.279.01" n="1">
11185<app><lem wit="#edlc #msjb">dolā</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">doṅla</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">ayunan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.53ab: <foreign>śibikā yāpyayānaṁ syād dolā preṅkhādikā striyām |</foreign></note>
.<note>AbhRM 763cd: <foreign>dolā preṅkholanaṁ preṅkhā utsavaḥ syān mahaḥ kṣaṇaḥ ||</foreign></note>
11190<note>AbhCM 758cd: <foreign>śibikā yāpyayāne ’tha dolā preṅkhādikā bhavet ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1481cd: <foreign>dolā preṅkholanaṁ preṅkhā phāṇṭaṁ kr̥tamayatnataḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11195<div type="section" xml:id="candrakirana_24.280" n="280"><head>Synonyms of Spark of
Fire</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.280.01" n="1">
.sphuliṅga, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vahnikaṇikā</lem><rdg wit="#msjb">bahnī,
kalika</rdg><rdg wit="#msjb">bahnī, kaliṅka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">latu-latu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11200<note>AK 1.1.57ab: <foreign>triṣu sphuliṅgo ’gnikaṇaḥ saṁtāpaḥ saṁjvaraḥ samau |</foreign></note>
.<note>AbhRM 67ab: <foreign>ūṣmā vāṣpaḥ sphuliṅgaś ca kaṇā jihvās tathārciṣaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1103ab: <foreign>sphuliṅgo ’gnikaṇo ’lātajvālolkā ’lātam ulmukam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11205
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.281" n="281"><head>Synonyms of Scratching</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.281.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">kaṇḍu</lem><rdg wit="#edlc">kaṇḍūh</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">kaṇḍuh</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">kharjū</lem><!--<rdg wit="#edlc">kharjūh</rdg>--><rdg
wit="#msja #msjb">pajuh</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="conj">kaṇḍūyana</lem><rdg
wit="#msja">kaṇḍuyamāna</rdg><rdg wit="#msjb">kaṇḍuyamaṇa</rdg></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msjb"><label type="headword">kukuran</label></lem><rdg wit="#msja">kukuran<lacunaStart/></rdg></app>.
.</p>
11210<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.53cd: <foreign><seg type="highlight">kaṇḍūḥ kharjūś</seg> ca kaṇḍūyā
visphoṭaḥ piṭakaḥ striyām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 602cd–603ab: <foreign>kilāsaṁ kathyate sidhma pāmā kacchūḥ khasaḥ smr̥taḥ
|| kaṇḍūtiḥ kaṇḍūyā <seg type="highlight">kaṇḍūḥ kaṇḍūyanaṁ</seg> tathā <seg type="highlight">kharjūḥ</seg>|</foreign></note>
.<note>AbhCM 464cd: <foreign><seg type="highlight">kaṇḍūḥ kaṇḍūyanaṁ kharjūḥ</seg>
kaṇḍūyātha kṣataṁ vraṇaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
11215</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.282" n="282"><head>Synonyms of Asian Pigeonwings</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.282.01" n="1">
.<app><lem type="emn">girikarṇī, aparājitā</lem><rdg wit="#edlc">ratani, ama<gap reason="lost"
unit="character" quantity="2"/></rdg><rdg wit="#msjb">giritanī, amarajīta</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">vuṅa <app><lem wit="#msjb">tələṅ</lem><rdg wit="#edlc">tələ</rdg></app></label>.
11220</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.104ab: <foreign>āsphoṭā girikarṇī syād viṣṇukrāntāparājitā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 202cd: <foreign>kośātakī paṭolī syād girikarṇy aparājitā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1156cd: <foreign>śvadaṁṣṭrā sthalaśr̥ṅgāṭo girikarṇy aparājitā ||</foreign></note>
11225</app></listApp>
.</div>
.
.
.<!--% rend="check" %-->
11230<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% #edlc: snaha, guḍa ... %-->
.<!--% #msja: - %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.283" n="283"><head>Synonyms of Cactus
Used for Fences</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.283.01" n="1">
11235snahī, gudha-gudha, agrut<pb n="44v" edRef="#msjb" break="no"/>, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msjb"><label type="headword">susuru</label></lem><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>ru</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.
11240<!--% Valik is Indonesian term for fruit dove, there are many species of fruit dove
in Indonesia, but term "gampah" here is strange. However, my emendation is still doubtful
due to "dhavala" is not used to denote fruit dove or dove in general. %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.284" n="284"><head>Synonyms of <hi rend="check">Fruit
Dove</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.284.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">dhavala</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">vyadyala</rdg></app>,
ṅa <label type="headword"><app><lem wit="#msja #msjb">valik</lem><rdg wit="#edlc">valak</rdg></app>
gampah</label>.
.</p>
11245</div>
.
.
.<!--% rend="check" %-->
.<!--% #edlc: śamuli, śaṣataṅkura ṅa taru kumuṅ %-->
11250<!--% #msja: śamuli, śaṣataṅkura, ṅa, taruk humuṁ %-->
.<!--% <listApp type="parallels"><app><note><foreign></foreign></note></app></listApp>
%-->
.<!--% it is corelated to latāṅkura %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.285" n="285"><head>Synonyms of <hi rend="check">Snoring</hi></head>
.<p xml:id="candrakirana_24.285.01" n="1">
11255<hi rend="check">śamulī, śaṣataṅkura, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">turu
kumuṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">taru kumuṅ</rdg><rdg wit="#msja">taruk humuṅ</rdg></app>.</hi>
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.286" n="286"><head>Synonyms of Jujube</head>
11260<p xml:id="candrakirana_24.286.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">karkandhu</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><!--<rdg
wit="#edlc">karkandhūh</rdg>--><rdg wit="#msja">karkandah</rdg><!--<rdg wit="#msjb">karkanduh</rdg>--></app>,
<app rend="hide"><lem type="norm">koli</lem><rdg wit="#edlc #msjb">kolih</rdg><rdg
wit="#msjb">kolīh</rdg></app>, vadarī, ṅa <label type="headword">vadara</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.36cd: <foreign>karkandhūr badarī koliḥ kolaṁ kuvalaphenile ||</foreign></note>
11265<note>AbhRM 194cd: <foreign>karuṇo jambīraḥ syād badarī kuvalī ca karkandhuḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1138ab: <foreign>karkandhuḥ kuvalī kolir badary atha halipriyaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11270<!--The available readings lead me to conjecture "kaṭukāñjanī" and "kaṭukarohiṇī,"
which are not terms for Alpinia galanga but rather for Helleborus nige (Christmas
rose) according to MW (p. 244).-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.287" n="287"><head>Synonyms of Greater
Galangal</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.287.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="conj">kaṭukā<supplied reason="omitted">ñjanī</supplied>,
kaṭu<supplied reason="omitted">ka</supplied>rohiṇī</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">kaṭuka,
kaṭurohiṇī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">lahvas</label>.
.</p>
11275</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.288" n="288"><head>Synonyms of Turmeric
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.288.01" n="1">
.haridrā, <app><lem wit="#edlc #msjb">rātrināmika</lem><rdg wit="#msja">ratri<lacunaStart/></rdg></app>,
ṅa <label type="headword">kunir</label>.
11280</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.5.14cd: <foreign>pīto gauro haridrābhaḥ palāśo harito harit |</foreign></note>
.<note>AK 2.9.41ab: <foreign>niśākhyā kāñcanī pītā haridrā varavarṇinī |</foreign></note>
.<note>Vaij 3.3.211ab: <foreign>gauryāṁ haridrā rātryākhyā hemaghnī kāñcanī parā |</foreign></note>
11285<note>Vaij 8.2.13cd: <foreign>haridrāyāṁ varāyāṁ ca rāmāyāṁ varavarṇinī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 418ab: <foreign>haridrā kāñcanī pītā niśākhyā varavarṇinī |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11290<div type="section" xml:id="candrakirana_24.289" n="289"><head>Synonyms of Female
Jacobin Cuckoo</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.289.01" n="1">
.cātakī, ṅa <label type="headword">cyuṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11295<note>AK 2.5.17ab: <foreign>dārvāghāṭo ’tha sāraṅgastokakaś cātakaḥ samāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 248ab: <foreign>bhr̥ṅgaḥ kaliṅgo dhūmyāṭaḥ sāraṅgaś cātako mataḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1329cd: <foreign>cātakaḥ stokako bappīhaḥ sāraṅgo nabho ’mbupaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11300
.<!-- The term "sihi" seems strange due to it is found in OJED. In Indonesian, Solanum
anguivi is called "terong ngor" or "terong pait"-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.290" n="290"><head>Synonyms of Nightshade
(Solanum anguivi)</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.290.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">vr̥hatī</lem><rdg wit="#edlc">pr̥ha<gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">sihi</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
11305</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.93cd–94ab: <foreign>nidigdhikā spr̥śī vyāghrī br̥hatī kaṇṭakārikā ||
pracodanī kulī kṣudrā duḥsparśā rāṣṭrikety api |</foreign></note>
.<note>Vaij 7.2.17cd: <foreign>br̥hatī padyavārtākyoḥ kaṇṭakāryāṁ ca vāci ca ||</foreign></note>
.</app>
11310</listApp>
.</div>
.
.<!--% msjb="śakadī" and edlc="sakadi" should be haladī? %-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.291" n="291"><head>Synonyms of Galanga</head>
11315<p xml:id="candrakirana_24.291.01" n="1">
.<app><lem type="emn">kacchura</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>cara</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>ccara</rdg><rdg wit="#msjb">kañcura</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">pāmana</lem><rdg wit="#edlc">sakadi</rdg><rdg wit="#msjb">śakadī</rdg><note>This
emendation may appear bold, but we really require this reading, and it is feasible
from paleographical point of view.</note></app>, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label
type="headword">kəñcur</label></lem><rdg wit="#edlc">təkar</rdg><!--<rdg wit="#msja">kcur</rdg>--></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.58cd: <foreign>āturo ’bhyamito ’bhyāntaḥ samau pāmanakacchurau ||</foreign></note>
11320<note>Vaij 4.4.145ab: <foreign>āmayāvī samau glāsnuglānau pāmanakacchurau |</foreign></note>
.<note>AbhCM 460: <foreign>pāmanaḥ kacchuras tulyau sātisāro ’tisārakī |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
11325
.<!-- kapulaga is false cardamom (Amomum compactum), but according to Quattrochi (p.
1540) truṭi, tuḍi, vayahsthā and sūkṣmaila are the Indian terms for cardamom (Elettaria
cardamomum) -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.292" n="292"><head>Synonyms of Cardamom</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.292.01" n="1">
.<app><lem type="emn">truṭi</lem><rdg wit="#edlc">traṭih</rdg><rdg wit="#msja">tuḍih</rdg><rdg
wit="#msjb">truṭəh</rdg></app>, <app><lem type="emn">vayahsthā</lem><rdg wit="#edlc
#msja">tiyasthah</rdg><rdg wit="#msjb">tiyastah</rdg></app>, sūkṣmaila, ṅa <label
type="headword">kapulaga</label>.
11330</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.37cd: <foreign>sūkṣmailāyāṁ <seg type="highlight">truṭiḥ</seg> strī syāt kāle ’lpe saṁśaye ’pi sā ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11335</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.293" n="293"><head>Synonyms of Balloon
Cheery</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.293.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">namika, ṅa <label type="headword">kunir</label></lem><rdg
wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
11340</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.294" n="294"><head>Synonyms of Black Berry</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.294.01" n="1">
11345kākamācī, ṅa <label type="headword">bolu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.151cd: <foreign>mārkavo bhr̥ṅgarājaḥ syāt kākamācī tu vāyasī ||</foreign></note>
.<note>Vaij 3.3.112cd: <foreign>tr̥ḍghnyāṁ vayasyā kākolī kākamācī tu vāyasī ||</foreign></note>
11350<note>AbhCM 1188ab: <foreign>kākamācī vāyasī syātkāravellaḥ kaṭhillakaḥ |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
11355<div type="section" xml:id="candrakirana_24.295" n="295"><head>Synonyms of Duckweed</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.295.01" n="1">
.vāyasī, <app><lem wit="#edlc #msja">ṅa</lem><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
<app><lem type="emn"><label type="headword">mata hivak</label></lem><rdg wit="#edlc">kata
hivak</rdg><rdg wit="#msja">tata hivak<lacunaStart/></rdg><rdg wit="#msjb">tata hivak</rdg><note>This
emendation is based on de Clerq (p. 268).</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11360<note>AK 2.4.151cd: <foreign>mārkavo bhr̥ṅgarājaḥ syāt kākamācī tu vāyasī ||</foreign></note>
.<note>Vaij 3.3.112cd: <foreign>tr̥ḍghnyāṁ vayasyā kākolī kākamācī tu vāyasī ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1188ab: <foreign>kākamācī vāyasī syāt kāravellaḥ kaṭhillakaḥ |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11365</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.296" n="296"><head>Synonyms of Wild Grass</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.296.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dūrvā, sahasravīryā</lem><rdg wit="#msjb">duvya,
sahāśra, viyya</rdg></app>, ṅa <label type="headword">dukut ləpas</label>.
11370</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.158: <foreign>vāstukaṁ śākabhedāḥ syur <seg type="highlight">dūrvā</seg>
tu śataparvikā | <seg type="highlight">sahasravīryā</seg>bhārgavyau ruhānantātha sā
sitā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 191cd: <foreign>haritālī bhaved dūrvā śaro muñja iti smr̥taḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1192cd–1193ab: <foreign>gundro muñjaḥ śaro dūrvā tv anantā śataparvikā
|| haritālī ruhā poṭagalas tu dhamano naḍaḥ |</foreign></note>
11375</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.297" n="297"><head>Synonyms of Bullet
Grass</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.297.01" n="1">
11380<app><lem rend="check" wit="#msjb">śakaviṅyya</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<hi rend="check">śaṣita</hi>, ṅa <app><lem type="emn"><label type="headword">dukut</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">dukat</rdg></app> <app><lem
wit="#msjb">la<pb n="52v" edRef="#msja"/>mpuyaṅ</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"
quantity="1" unit="character"/>mpuyaṅ</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>mpuyaṅ</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.298" n="298"><head>Synonyms of Madder</head>
11385<p xml:id="candrakirana_24.298.01" n="1">
. <app><lem wit="#edlc" type="emn">māñjiṣṭha</lem><rdg wit="#msja">maṅgiṣṭa</rdg><rdg
wit="#msjb">maṅgīṣṭa</rdg></app>, vikasā, <app><lem wit="#edlc" type="emn">jiṅgī</lem><rdg
wit="#msja">jihvi</rdg><rdg wit="#msjb">jihvī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">maguṣṭa</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.90cd: <foreign>mañjiṣṭā vikasā jiṅgī samaṅgā kālameṣikā ||</foreign></note>
11390</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.299" n="299"><head>Synonyms of Jasmine
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.299.01" n="1">
11395<app><lem type="emn">saptalā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msjb">saptīla</rdg></app>, <app><lem type="emn">navamālikā</lem><rdg wit="#edlc">navamālatī</rdg><rdg
wit="#msja">navamaliti</rdg><rdg wit="#msjb">nāvamalitī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">mənur</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.72ab: <foreign>sumanā mālatī jātiḥ saptalā navamālikā |</foreign></note>
.<note>AbhRM 207cd: <foreign>saptalā ca navamālikā smr̥tā ||</foreign></note>
11400<note>AbhCM 1148ab: <foreign>mallikā syād vicakilaḥ saptalā navamālikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- #edlc: viṣa tadih, viṣāruṇa ṅa lalatəṅ -->
11405<!-- #msja: viṣa, tadiḥ, viṣaruṇa, ṅa, lalatəṁ -->
.<!-- #msjb: vīṣā, tadīh, viṣaruṇa, ṅa lalatəṅ. -->
.<!-- it should check AK 2.4.99cd: viśvā viṣā prativiṣātiviṣopaviṣāruṇā -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.300" n="300"><head>Synonyms of Stinging-Nettle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.300.01" n="1">
11410<hi rend="check">vīṣā, tadīh, viṣaruṇa,</hi> ṅa <label type="headword">lalatəṅ</label>.<!--
strange that the Stinging Nettle is associated with poison -->
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.301" n="301"><head>Synonyms of Banyan
Tree</head>
11415<p xml:id="candrakirana_24.301.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">nyagrodha</lem><rdg wit="#msjb">nyagoddha</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">vadira</lem><rdg wit="#msjb">vandhīra</rdg></app>,
<app><lem type="emn">bhaṇḍīra</lem><rdg wit="#msja">baṇḍiva</rdg><rdg wit="#msjb">baṇḍava</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">variṅin</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.32cd: <foreign>plakṣo jaṭī parkaṭī syān nyagrodho bahupād vaṭaḥ ||</foreign></note>
11420<note>AbhRM 1132ab: <foreign>ariṣṭaḥ picumandaḥ syān nyagrodho vaṭa ucyate |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1132ab: <foreign>nyagrodhas tu bahupātsyādvaṭo vaiśravaṇālayaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11425<div type="section" xml:id="candrakirana_24.302" n="302"><head>Synonyms of Nile Cabbage</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.302.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vāriparṇī</lem><rdg wit="#msja">paraparṇī<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msjb">paraparṇī</rdg></app>, kumbhikā, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">iler</label></lem><rdg
wit="#edlc">aler</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11430<note>AK 1.10.38ab: <foreign>śālūkameṣāṁ kandaḥ syād <seg type="highlight">vāriparṇī</seg>
tu kumbhikā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- edlc: goriva, śarica, nanta ṅa siddha ga-->
11435<!-- the Skt. words in AK refer to medicinal herbs, not just Arrowleaf sida-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.303" n="303"><head>Synonyms of Arrowleaf
Sida</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.303.01" n="1">
.<app><lem type="conj">gopī, <supplied reason="lost">śyā</supplied>mā</lem><rdg wit="#edlc
#msjb">goriva</rdg></app>, <app><lem type="emn">śārivā</lem><rdg wit="#edlc #msjb">śarica</rdg><note>In
some AK commentaries, it is spelled <foreign>śāribā</foreign>.</note></app>, <app><lem
type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>nanta</lem><rdg wit="#edlc #msjb">nanta</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">siddhaguri</label></lem><rdg wit="#edlc">siddha
ga<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>.
.</p>
11440<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.112ab: <foreign>gopī śyāmā śārivā syād anantotpalaśārivā |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11445<!-- Arlo: I am baffled by alayuh. Are the mss. unanimous? In any case, it is not
a known Skt. word, I believe, so you cannot simply accept it into your edition. The
term devīlatā is extremely rare but I do find it in two rather obscure texts. -->
.<!-- Rasaprakāśasudhākara
.athedānīṁ pravakṣyāmi $ siddhauṣadhyo rasādhikāḥ & devīlatā kālavarṇī % vijayāsurī
siṁhikā // YRps_9.30 //
.
.spr̥rkkīdevīlatānīlāmarutāpiṇḍanetica/
11450sukumārāsugandhaca laghvīkuṭila puṣpikā//
.File typed by Andrey Klebanov: Suśrutanighaṇṭu acc. to MS B 0029-19 from NGMCP (before
in collection of Rājaguru Hemarājaśarman), dated 1620 or rather 1465 !!! (s. catalogue
of NGMCP) partly collated with C 0080-07 (also KL 699), dated 877, s. catalogue of
NGMCP -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.304" n="304"><head>Synonyms of Indian
Three-Leaved Yam</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.304.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">devīlatā</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="1"
unit="character"/>lita</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>lita</rdg></app>, alayuh,
ṅa <label type="headword">gaḍuṅ</label>.
11455</p>
.</div>
.
.<!-- Arlo: Edit śatapuṣpā with ā and then I think you need either to conjecture "atichattrā,
sitachattrā" or edit "sitachattrā" for "akṣithīcatra" in the mss. The former options
given account to the a- but the word order is the revers from AK, while the latter
is closer to the mss. except the fact that we have to reject the a-. I have a slight
preference for the second option. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.305" n="305"><head>Synonyms of Fennel</head>
11460<p xml:id="candrakirana_24.305.01" n="1">
.śatapuṣpā, <app><lem type="conj">ati<supplied reason="omitted">chattrā</supplied>,
sitachattra</lem><rdg wit="#edlc">atichattrā</rdg><rdg wit="#msja">akṣithi, cakra</rdg><rdg
wit="#msjb">akṣithī, catra</rdg></app>, ṅa <label type="headword">hadas</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.152ab: <foreign>śatapuṣpā <seg type="highlight">sitacchatrāticchatrā</seg>
madhurā misiḥ |</foreign></note>
11465</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- Other variant of varadā is badarā. It is clear that in KDK, it is read as varadā
instead of badarā-->
.<!-- Arlo: AKU vārṣikaṁ trāyamāṇā syāt trāyantī balabhadrikā | viṣvaksenapriyā ghr̥(gr̥)ṣṭir
vārāhī badarety api || 151 ||
11470varṣāsu bhavaṁ vārṣikam | āha ca- trāyamāṇā kr̥tatrāṇā trāyantī trāyamāṇikā | balabhadrā
baladevā vārṣikaṁ girisānujam | vārāhī varāhakrāntā, ( ata eva viṣṇuvallabhā ) | ata
eva ghr̥[gr̥]ṣṭir gha[rva]rṣaṇāt | tryarthe badarā suvarcalā aśvagandhā vārāhī ca
|| 151 ||
.Nighaṇṭuśeṣa suvarcalāyāṁ maṇḍūkī badarādityavallabhā || 345 || maṇḍūkaparṇyarkabhaktādityavallī
sukhodbhavā | -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.306" n="306"><head>Synonyms of Asian Spiderflower</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.306.01" n="1">
.<app><lem wit="#msja #msjb">sūryakānta</lem><rdg wit="#edlc">sūryyatantu</rdg><note>Should
it be read <foreign>sūryalatā</foreign>?</note></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">suvarcalā</lem><rdg
wit="#msja">śuvacala</rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">cala</rdg></app>, ṅa
<label type="headword">pañjaṅ</label>.
11475</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>KDK p. 307.522cd: <foreign>arkabhaktā tu varadā sūryakāntā suvarcalā ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11480
.<!-- Arlo: Here I have the feeling that vacāgoryah is corrupt for vacāgauryoḥ as in
Anekārthasamuccaya below. It seems that some confusion has occurred at some stage
of the history of our text. One has the impression that a passage from a homonymic
dictionary like Anekārthasamuccaya has been misunderstood to mean that vacā, gaurī
and haimvatī all have the same meaning. The kośa evidence listed below does suggest
that all three terms were designate plants in groupings that partially overlapped.
So if gaurī was simply intended as synonym for vacā and haimavatī then we have to
edit "vacā, gaurī, haimavatī" and assume corruption based on a passage like Anekārthasamuccaya
to explain how gaurī because goryyaḥ. It is hard to imagine that this could have happened
after AM had been imported to Java. -->
.<!-- Arlo: AK.02.04.102cd vacogragandhā ṣaḍgranthā golomī śataparvikā || 102 ||
.
.AK.02.04.103ab śuklā haimavatī vaidyamātr̥siṁhyau tu vāśikā |
11485AK.02.04.103cd vr̥ṣo’ṭarūṣaḥ siṁhāsyo vāsako vājidantakaḥ || 103 ||
.
.AKU vacogragandhā ṣaḍgranthā golomī śataparvikā | śuklā haimavatī vaidyamātr̥siṁhyau
tu vāśikā || 103 ||
.vakty anayā vacā, vākpāṭavakr̥t | ṣaḍ granthayaḥ parvāṇyasyāḥ ṣaḍgranthā | gor iva
lomāny asyā lomaśatvād golomī | śuklā kr̥ṣṇā ca dvedhāsau, yad āha– vacogragandhā
golomī jaṭilogrā ca lomaśā | anyā śvetavacā medhyā ṣaḍgranthā haimavaty api | tryarthe
śataparvā dūrvā vaśā vacā ca | vaidyānāṁ māteva rogajittvāt | hinasti rogān siṁhī
| uśyate kāmyate vāśikā || 103 ||
.
11490Vaij. vacājamodayor ugragandhā nā laśune site | kaladhautaṁ rūpyahemnoṣ ṣaṇḍastrī
tu kaladhvanau || 5 ||
.
.For the connection with gaurī, see
.AK.02.09.041ab niśāhvā kāñcanī pītā haridrā varavarṇinī |
.AK.02.09.041cd sāmudraṁ yattu lavaṇamakṣībaṁ vaśiraṁ ca tat || 41 ||
11495Vaij. gauryāṁ haridrā rātryākhyā hemaghnī kāñcanī parā | rocanī rañjanī pītā piñjā
piṇḍā manaśśilā || 211 ||
.Anekārthakośa agnyutpātau dhūmaketū vacā gaurī ca kāñcanī || 365 ||
.Anekārthasamuccaya vacārgauryorhaimavatī varjanaṁ tyāgahiṁsayoḥ |
.please check printed text: I suspect it should be vacāgauryor haimavatī varjanaṁ tyāgahiṁsayoḥ
| meaning "haimavatī [is used] in [the meaning of] vacā and gaurī, varjana in [the
meaning of] abandoning and violence" -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.307" n="307"><head>Synonyms of Sweet Flag</head>
11500<p xml:id="candrakirana_24.307.01" n="1">
.vacā, <app><lem type="norm">gaurī</lem><rdg wit="#edlc #msja">goryah</rdg><rdg wit="#msjb">goyah</rdg></app>,
haimavatī, ṅa <label type="headword">dariṅo</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AĀSam 638ab: <foreign>vacārgauryor haimavatī varjanaṁ tyāgahiṁsayoḥ ||</foreign>
It shoud be <foreign>vacāgauryor haimavatī varjanaṁ tyāgahiṁsayoḥ</foreign>, meaning
"<foreign>haimavatī</foreign> [is used] in [the meaning of] <foreign>vacā</foreign>
and <foreign>gaurī</foreign>, <foreign>varjana</foreign> in [the meaning of] abandoning
and violence."</note>
11505<note>Vaij 3.3.211: <foreign><seg type="highlight">gauryāṁ</seg> haridrā rātryākhyā
hemaghnī kāñcanī parā | rocanī rañjanī pītā piñjā piṇḍā manaśśilā ||</foreign></note>
.<note>Vaij 8.5.5: <foreign>vacājamodayor ugragandhā nā laśune site | kaladhautaṁ rūpyahemnoṣ
ṣaṇḍastrī tu kaladhvanau ||</foreign></note>
.<note>AĀK 365cd: <foreign>agnyutpātau dhūmaketū <seg type="highlight">vacā gaurī</seg>
ca kāñcanī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11510
.<!-- Arlo: Your emendation ruṅki is wrong. Clearly we need the word riṅgit here, which matches well with the meaning of cañcā in some Skt. kośa texts (though not the ones we normally cite) and with the meaning ’scarecrow’ in section 308.
.
.Viśvaprakāśa
.cañco nalādinirmāṇe cañcā tu tr̥ṇapūruṣe |
11515The same or nearly the same verse line also figures in some other texts. I am not
sure which is the oldest. Please check. But Dominic recently pointed out to me the
importance of the Viśvaprakāśa which is very often cited by Indian medieval commentators
and is unique in using a (reverse) alphabetical order.
.AṬS kharakuṭīva kharakuṭī | manuṣyaḥ cañceva cañcāmanuṣyaḥ kharakuṭī nāpitaśālā |
cañcā tr̥ṇamayaḥ puruṣo yaḥ kṣetrarakṣaṇāya kriyate |.
.
.Now what is confusing is that Sarvānanda’s explanation of cañcā is exactly ’scarecrow’. But our text must have imagined cañcā do have a more general meaning like ’Puppet’. -->
.
11520<!--Additional from Pak Arlo’s correspondence-->
.<!-- I think you are not yet using the most relevant digital resources.
.
.Let us discuss the issue by zoom soon. For now, let me just quote from my message
just sent to the INDOLOGY list:
.
11525Dear colleagues,
.
.I wish to thank the numerous colleagues who responded to my query on and off the list.
In alphabetical order, they are Sadananda Das, Vincent Eltschinger, Rupert Gethin,
Suhas Mahesh, Andrew Ollett, Walter Slaje, Harry Spier, Carmen Spiers. Forgive me
if I forget anyone.
.
.Below I assemble all the data I have received or found myself, starting with references to Michaël Meyer’s most convenient aggregation (known to me) of all relevant modern dictionaries.
11530
.But all of this started for me with an attempt to help my student Zakariya Pamuji
Aminullah edit the Skt.-Old Javanese lexicographic text part of the Old Javanese Candrakiraṇa
(alias Chandakaraṇa) that he is editing for his PhD thesis. At the moment, his edition
has two juxtaposed synonym sets (where Old Javanese ṅa means iti and introduces the
Old Javanese terms corresponding to the Skt. ones).
.
.307 Synonyms of Effigy
. cañcā, ṅa riṅgit.
11535308 Synonyms of Scarecrow
. kuṣmāṇḍī, ṅa pitakut.
.
.He has direct access to three Javanese palm-leaf manuscripts (J1, J2, J2) plus Lokesh Chandra’s edition which was based only on a Romanized transcript of J1.
.
11540Lokesh Chandra. 1997. “Chanda-Karaṇa: The Art of Writing Poetry.” Cultural horizons
of India, vol 6, by Lokesh Chandra, 140–242. Śata-Piṭaka Series 390. New Delhi: International
Academy of Indian Culture and Aditya Prakashan.
.
.Apparatus for the above passage:
.
.riṅgit] EdLC, riṅgit[ ... J1, ruṅgīt J2, lac. J3 (larger gap)
11545riṅgit … (310.1) śiṅśapa] A gap due to loss intervenes in J1.
.kuṣmāṇḍī] conj., mumaṇḍih EdLC, mumaṇḍī J2, lac. J1 (larger gap), lac. J3 (larger
gap).
.
.Alas, we have only one ms. that gives the OJ word pitakut, which expresses very literally the sense of bibhīṣikā/bibhīṣikā (the base takut means ’to fear’, the prefix pi- adds causative meaning), and the corresponding Skt. was still preserved in ms. J1 when the person who made the transcription used by Lokesh Chandra had access to it in the course of the 20th c. and read mumaṇḍih, while we find mumaṇḍī in J2. Despite all the data received on Skt. terms meaning ’scarecrow’, we still seem to have no word that is similar enough to mumaṇḍih/mumaṇḍī that Zakariya could adopt instead of the unconvincing conjecture kuṣmāṇḍī.
.
11550Since cañcā does seem to be standard term for ’scarecrow’ while the terms tr̥ṇapuruṣa/tr̥ṇapūruṣa is also common in that meaning, while an authority like the Viśvaprakāśa combines them both in one synonym set (cañco nalādinirmāṇe cañcā tu tr̥ṇapūruṣe |), I am even wondering if we should radically intervene in the transmission to merge both entries into one and get two Sanskirt terms for a single Old Javanese gloss, like this:
.
.307 Synonyms of Scarecrow
. cañcā, tr̥ṇapuruṣa, ṅa pitakut.
.
11555Suggestions are welcome.
.
.Best wishes,
.
.Arlo
11560
.Dictionary entries
.
.cañcā https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/ca%C3%B1c%C4%81
.cañcāpāñcajana https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/ca%C3%B1c%C4%81p%C4%81%C3%B1cajana
11565cañcāpuruṣa https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/ca%C3%B1c%C4%81puru%E1%B9%A3a
.cañcāveṣā https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/ca%C3%B1c%C4%81ve%E1%B9%A3%C4%81
.jharaṅka https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/jhara%E1%B9%85ka
.tr̥ṇakāminī https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/t%E1%B9%9B%E1%B9%87ak%C4%81min%C4%AB
.tr̥ṇapuruṣa https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/t%E1%B9%9B%E1%B9%87apuru%E1%B9%A3a
11570bibhīṣikā https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/bibh%C4%AB%E1%B9%A3ik%C4%81
.bibhīṣikā https://michaelmeyer.fr/sanskrit/meta/terms/vibh%c4%ab%e1%b9%a3ik%c4%81
.
.Text passages
.
11575Sanskrit 1. [Carmen Spiers]
.lemma: *śakuniprapatana-.
.attestation: Paippal¯¯dsaṁhitā 19.47.8
.māṁsam ivāsinā śakuniprapatanāṁ kr̥dhi |
.mr̥gām̐ anu pra pātaya marīcīr anu nāśaya ||
11580comment Carmen Spiers: "śakuniprapatanā- seems to refer to something like a scarecrow
in Atharvaveda, Paippalāsaṁhitā 19.47.8b; though it is an epithet applied to a woman
whom the speaker wishes to become insane or shunned, a masculine form meaning "scarecrow"
might be the inspiration for it."
.
.Sanskrit 2. [Suhas Mahesh]
.lemma: tr̥ṇa-pūruṣa
.attestation: Bhallaṭaśataka 1.74
11585saṁrakṣituṁ kr̥ṣim akāri kr̥ṣīvalena paśyātmanaḥ pratikr̥tis tr̥ṇapūruṣo ’yam |
.stabdhasya niṣkriyatayāstabhiyo ’sya nūnam aśnanti gomr̥gagaṇāḥ pura eva sasyam ||
.
.Sanskrit 3. [Suhas Mahesh]
.lemma: tr̥ṇa-kr̥ta-kr̥trima-puruṣa
11590attestation: Nītidviṣaṣṭikā of Sundarapāṇdya 104
.yo na dadāti na bhuṅkte vibhave sati naiva tasya tad dravyam |
.tr̥ṇa-kr̥ta-kr̥trima-puruṣo rakṣati sasyaṁ parasyārthe ||
.
.Sanskrit 4. [Andrew Ollett]
11595lemma: vīrut-tr̥ṇa-maya-puruṣa in
.attestattion: Subhāṣitaratnakōṣa 264
.kāmaṁ kūlē nadīnām anugiri mahiṣīyūthanīḍōpakaṇṭhē
.gāhantē śaṣparājīr abhinavaśalabhagrāsalōkā balākāḥ
.antarvinyastavīruttr̥ṇamayapuruṣatrāsavighnaṁ kathañcit
11600kāpotaṁ kodravāṇāṁ kavalayati kaṇān kṣētrakōṇaikadeśe
.
.Ingalls’ translation:
.By the streambank, up toward the hills,
.close by where the buffaloes are lying,
11605the cranes stalk calmly through the young grass
.hunting for fresh locusts;
.the flock of doves, though hindered by their fear
.of straw-filled scarecrows set therein,
.yet manages to peck up grains of beggarweed
11610along a corner of the field.
.
.Sanskrit 5. [Suhas Mahesh]
.lemma: cañcā
.attestation: Līlāvatīsāra 11.86 (L.D. Series edition)
11615mahākulaṁ kalāsthānaṁ yuvānam api khecaram |
.manyate sva-guṇāhaṁyuś cañcā-sadhryañcam eva sā ||
.
.Sanskrit 6. [Arlo Griffiths]
.lemma: cañcā
11620attestation: Amaraṭīkāsarvasva ed. Ganapati Sastri, vol. IV, p. 172
.manuṣyaḥ cañceva cañcāmanuṣyaḥ kharakuṭī nāpitaśālā | cañcā tr̥ṇamayaḥ puruṣo yaḥ
kṣetrarakṣaṇāya kriyat
.
.Sanskrit 7. [Suhas Mahesh]
.lemma: *mr̥ga-kula-udbhēṣaka.
11625See Prakrit 1 below.
.
.Pali 1 [Rupert Gethin]
.lemma: tiṇa-purisaka
.attestation: Visuddhimagga 457 (XIV.113); Atthasālinī (111)
11630comment Rupert Gethin: In the Abhidhamma definition of saññā we find: yathā-upaṭṭhitavisayapadaṭṭhānā tiṇapurisakesu migapotakānaṁ purisā ti uppannasaññā viyā, ’Its footing is an object as presented, as when young animals have the cognition ‘people’ with regard to scarecrows.’
.
.Prakrit 1 [Suhas Mahesh]
.jahiṁ tumaṁ saccaviā viṇiaṁsaṇa-lolirī juānehiṁ |
.te tattha cciya chette maa-ula-ubbhesaā jāā || Śr̥ṅgāraprakāśa p. 1195 (Josyer’s edition)
11635 ** Skt mr̥ga-kula-udbhēṣaka. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.308" n="308"><head>Synonyms of Effigy</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.308.01" n="1">
.cañcā, ṅa <app><lem wit="#edlc"><label type="headword">riṅgit</label></lem><rdg wit="#msja">riṅgit<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msjb">ruṅgīt</rdg></app>.
.</p>
11640</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.309" n="309"><head>Synonyms of Scarecrow</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.309.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">kuṣmāṇḍī</lem><rdg wit="#edlc">mumaṇḍih</rdg><rdg
wit="#msjb">mumaṇḍī</rdg></app>, ṅa <label type="headword">pitakut</label>.
11645</p>
.</div>
.
.<!-- Arlo:Edit yūkā. I am a bit uncertain about ṣaṭpadī, which should be labeled "conj."
rather than "em." Other theoretical possibilities instead of J2 śadhah include kīṭa,
maśaka and svedaja. But based on the AbhCM parallel I support your choice.
.According to Kṣīrasvāmin, the following AK stanza implies the word yūkā though he
does not mention ṣaṭpadī:
11650
.svedajāḥ kr̥midaṁśādyāḥ pakṣisarpādayoṇḍajāḥ |
.udbhidas tarugulmādyā udbhidudbhijjam udbhidam || 51 ||
.ādyaśabdān maśakayūkādyāḥ | ādiśabdaḥ prakāre vyavasthāyāṁ vā pipīlikādyarthaḥ | ādyaśabdāttr̥ṇādyāḥ
| udbhinatti bhuvamudbhit– udbhidaṁ ca, kvip, kaśca | udbhedanamudbhittato jāyata
ityudbhijjaṁ, ḍaḥ | ittham ayonijajarāyujasvedajāṇḍajodbhijjatvena pañcadhā bhūtasargaḥ
| eṣām evā( vā0 )-ntarabhedāc caturdaśavidhatvaṁ, yad āhuḥ– aṣṭavikalpo daivastiryagyoniś
ca pañcadhā bhavati | mānuṣya ekavidhaḥ sa samāsād bhautikaḥ sargaḥ | paiśāco rākṣaso
yākṣo gāndharvaḥ śākra eva ca | saumyaś ca prājāpatyaś ca brāhmoṣṭau devayonayaḥ ||
51 ||-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.310" n="310"><head>Synonyms of Louse</head>
11655<p xml:id="candrakirana_24.310.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="norm">yūkā</lem><rdg wit="#edlc #msjb">yukah</rdg></app>,
<app><lem type="conj">ṣaṭpadī</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">śadhah</rdg></app>, ṅa <label type="headword">tuma</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhCM 1208: <foreign>vamry upadīkā likṣā tu rikṣā yūkā ca ṣaṭpadī ||</foreign></note>
11660</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.311" n="311"><head>Synonyms of Great Sterculia</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.311.01" n="1">
11665<app><lem type="emn">śiṅśapa</lem><rdg wit="#edlc">siṣapa</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>śiṣapa</rdg><rdg
wit="#msjb">śiṣapa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kəpuh</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.63ab: <foreign>picumandaś ca nimbe ’tha picchilāguru<seg type="highlight">śiṁśapā</seg> |</foreign> The variant reading <foreign>śiṁśupā</foreign> is attested in APVivr̥t 2.4.62</note>
.<note>AṬS II.117: <foreign>picchilāpañcakaṁ <seg type="highlight">śiṁśapāyām</seg>
| picchilā uktā | aguru klībam | śiṁśapā dvitālacyā | kapila uktaḥ | tataṣṭāp | bhasmagarbhā
dantyasā ||</foreign></note>
11670<note>Vaij 3.3.91cd: <foreign>rocanaś <seg type="highlight">śiṁśapāyāṁ</seg> tu tīkṣṇadhūmāvasādanī
||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
11675<!-- The word goṇī seems to be mentioned only in commentaries as a vernacular equivalent
to a kind of buffalo.
.1. AK.01.06.002ab apabhraṁśo’paśabdaḥ syācchāstre śabdastu vācakaḥ |
.AK.01.06.002cd tiṅsubantacayo vākyaṁ kriyā vā kārakānvitā ||
.<AK.01.06.002> apabhraṁśa iti—vācam apabhraṁśayatīti apabhraṁśaḥ | [ ... ]
.<AK.01.06.002> apabhraṁśo—vācakaḥ | śāstre gāligoṇītyādyapaśabdo’pabhraṁśaḥ syāt | gaur ityādir vācakaḥ śabdo bhavati | [ ... ].
116802. Kṣīrasvāmin: apabhraṣṭaḥ śabdopaśabdaḥ, gāvī goṇī gopotalikādiḥ |
.3. Amarapadacandrikā: apabhraṁśeti | śabdānuśāsane śiṣṭāditaro gāvī, goṇī, gopotalikādir ’apabhraṁśaḥ’ apaśabda ucyate saṁskr̥tād apabhraśyata ...
.
.The word goṇī is mentioned in the following sources a kind of measure or container:
.
11685Vaij. droṇo goṇī ca khārī ca kramād etac caturguṇam || 63 ||
.AṬS on AK.02.09.033cd sarvamāvapanaṁ bhāṇḍaṁ pātrāmatraṁ ca bhājanam ||
.sarvam āvapanaṁ vastusthāpakaṁ goṇī-prasevakādikā kalaśa-sthālyādikaś ca bhāṇḍādicatuṣkavācyāḥ
|
.
.The strongest kośa evidence is for the meaning ’rags’ of goṇī:
11690
.Vaij. śāṇī goṇī chidravastraiś cīraṁ khaṇḍalam astriyām |
.AbhCM śāṇī goṇī chidravastre jalārdrā klinnavāsasi |
.
.The word viḍak is very rare in OJ but the occurrences in TP do not contradict the assumption that the word could mean ’rags’. See also Robson’s note in Robson & Hadi Sidomulyo 2021. -->
11695
.<!-- Arlo: -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.312" n="312"><head>Synonyms of Rags</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.312.01" n="1">
.goṇī, <app><lem type="conj"><supplied reason="lost">ṅa</supplied></lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem type="emn"><label type="headword">viḍak</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">vaḍak</rdg><!--<rdg wit="#msjb">vadhak</rdg>--></app>.
11700</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>Vaij 4.3.130ab: <foreign>phalaṁ carmamayaṁ carma phalakaṁ kheṭakaṁ samam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 679ab: <foreign>śāṇī goṇī chidravastre jalārdrā klinnavāsasi |</foreign></note>
.</app>
11705</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.313" n="313"><head>Synonyms of Needle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.313.01" n="1">
11710sūcī, ṅa <label type="headword">dom</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 460ab: <foreign>śalalaḥ śallakaḥ śvāvit tat sūcī śalalaṁ śalam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 911: <foreign>kr̥pāṇī kartarī kalpanyapi sūcī tu sevanī | sūcīsūtraṁ pippalikaṁ
tarkuḥ kartanasādhane ||</foreign></note>
11715</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: Most Skt. dictionaries don’t have good data for this meaning of kartanī. But see MWS referring to a Skt. text edited by Straube. And see Vaijayantī: -->
11720<div type="section" xml:id="candrakirana_24.314" n="314"><head>Synonyms of Scissors</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.314.01" n="1">
.kartanī, ṅa <label type="headword">guntiṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11725<note>AbhRM 460ab: <foreign>nāpitasyopakaraṇe karttanī karbhikābhidhe ||</foreign></note>
.<note>Vaij 3.9.26cd: <foreign>kṣuro ’sya vapanaṁ śastraṁ karttrikā karttanī kr̥vī ||</foreign></note>
.<note>NM p. 39.243ab: <foreign>kṣuro ’sya vapanaṁ śastraṁ kartikā kartanīty api |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11730</div>
.
.<!-- Arlo: It seems you are ignoring this publication:
. Jákl, Jiří. 2016. “The Folding Book Format (Concertina) in Pre-Islamic Java: Revisiting
the Old Javanese Term Ləpihan.” BEFEO 102: 165–93. [DOI: 10.3406/befeo.2016.6234].
.Since phalaka can mean "a board, lath, plank, leaf. bench [ ... ]; a slab or tablet
(for writing or painting on; also = page, leaf)" (MW), and ləpihan means "folded;
material to write on, prob. originally the folded bark or folded (uncut) leaf, then
also any leaf or collection of leaves to write on, lontar, lontar-bundle, book" (OJED),
I tentatively suggest "Material to write on". It is interesting that the Indian kośa
author rather seem to have had in mind a meaning like "shield" for the synonym sets
to which phalaka belongs. -->
11735<div type="section" xml:id="candrakirana_24.315" n="315"><head>Synonyms of Material
to Write on</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.315.01" n="1">
.phalaka, ṅa <label type="headword">ləpihan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11740<note>AK 2.8.90cd: <foreign>phalako ’strī phalaṁ carma saṁgrāho muṣṭirasya yaḥ || </foreign></note>
.<note>AbhRM 460ab: <foreign>kheṭakaṁ phalakaṁ carma proktamāvaraṇaṁ budhaiḥ |</foreign></note>
.<note>Vaij 3.7.197cd: <foreign>phalaṁ carmamayaṁ carma phalakaṁ kheṭakaṁ samam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 783cd: <foreign>aḍḍanaṁ phalakaṁ carma kheṭakāvaraṇasphurāḥ ||</foreign></note>
.</app>
11745</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.316" n="316"><head>Synonyms of Cogon Grass</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.316.01" n="1">
11750kuśa, darbha, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja"><label type="headword">alalaṅ</label></lem><rdg
wit="#msjb">lalaṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.166ab: <foreign>astrī kuśaṁ kutho darbhaḥ pavitramatha kattr̥ṇam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 191ab: <foreign>ghāsas tu yavasaḥ prokto barhir darbhaḥ kuthaḥ kuśaḥ |</foreign></note>
11755<note>AbhCM 1192ab: <foreign>darbhaḥ kuśaḥ kutho barhiḥ pavitramatha tejanaḥ |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
11760<!-- Arlo: If you can find any botanical resource allowing to match the botanical
identifications of the Sanskrit and the Javanese terms, then you can remove the highlighting.
According to OJED, the spelling paṇḍakaki with p is to be preferred, and I think you
should accept p, although m is also attested in other latish texts like Navaruci (anaṅgāvak:
maṇḍakaki). -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.317" n="317"><head>Synonyms of Pinwheel
Flower</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.317.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="emn">haritālaka</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">arita,
laka</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">paṇḍakaki</label></lem><rdg
wit="#edlc">maṇḍakaki</rdg><rdg wit="#msja">paṇḍaka<lacunaStart/></rdg></app>.
.</p>
11765<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.103cd: <foreign>piñjaraṁ pītanaṁ tālamālaṁ ca <seg type="highlight">haritālake</seg>
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1193ab: <foreign>haritālī ruhā poṭagalas tu dhamano naḍaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1123ab: <foreign>saugandhikaḥ śukapuccho haritālaṁ tu piñjaram |</foreign></note>
.<note>AbhCM 191cd: <foreign>haritālī bhaved dūrvā śaro muñja iti smr̥taḥ ||</foreign></note>
11770</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: The word tridala is used in the Tigaron inscription (the one from Candi
Kimpulan that you studied in 2015!) as synonym of tiga ron, and I find one kośa that
includes tridala: Pañcatattvaprakāśa
11775jaṭī vaṭo jaṭāpādo nyagrodhaḥ plakṣa āśritaḥ |
.kadruḥ palāśastridalaḥ kiṁśuko vakrapuṣpakaḥ || 155 || -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.318" n="318"><head>Synonyms of Leaf</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.318.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">varha</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="1"
unit="character"/>gna</rdg></app>, pattra, <app><lem wit="#edlc">dala</lem><rdg wit="#msjb">daluṅ</rdg></app>,
<app><lem type="emn">parṇa</lem><rdg wit="#edlc #msjb">paṇa</rdg></app>, cha<pb n="45r"
edRef="#msjb"/>dana, <app><lem wit="#msjb">palāśa, chada</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#edlc">ṅa <label type="headword">rvan</label></lem><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>ṅa rvan</rdg><rdg wit="#msjb" cause="additive">ṅa tiga rvan</rdg></app>.
11780</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.14ab: <foreign>patraṁ palāśaṁ chadanaṁ dalaṁ parṇaṁ chadaḥ pumān |</foreign></note>
.<note>AbhRM 675cd: <foreign>varhaṁ parṇaṁ dalaṁ pattraṁ palāśaṁ chadanaṁ chadaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1123ab: <foreign>pattraṁ palāśaṁ chadanaṁ barhaṁ parṇaṁ chadaṁ dalam |</foreign></note>
11785</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: Actually we expect kāsāra for sara. But because that word doesn’t exist in OJ, and because OJ sara = Skt. saras, maybe the author got confused? Nevertheless, it could be imagined that sara is to be emended to kāsāra. -->
11790<div type="section" xml:id="candrakirana_24.319" n="319"><head>Synonyms of Pond</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.319.01" n="1">
.sarah, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">kā</supplied>sāra</lem><rdg
wit="#edlc #msja">sara</rdg><!--<rdg wit="#msja">śara</rdg>--><rdg wit="#msjb">śāra</rdg></app>,
sarasī, ṅa <label type="headword">talaga</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11795<note>AK 1.10.28ab: <foreign>padmākaras taḍāgo ’strī kāsāraḥ sarasī saraḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 675ab: <foreign>veśantaḥ palvalaṁ tallaṁ kāsāraḥ sarasī saraḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1094cd: <foreign>padmākaras taḍāgaḥ syāt kāsāraḥ sarasī saraḥ ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11800</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.320" n="320"><head>Synonyms of Forest</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.320.01" n="1">
.vana, vipina, kānana, araṇya, ṅa <label type="headword">alas</label>.
11805</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.3ab: <foreign>aṭavyaraṇyaṁ vipinaṁ gahanaṁ kānanaṁ vanam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 210: <foreign>araṇyam aṭavī sattraṁ kāntāraṁ kānanaṁ vanam | vipinaṁ gahanaṁ
ceti nātibhinnārtham iṣyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1110cd: <foreign>kāntāraṁ vipinaṁ kakṣaḥ syāt ṣaṇḍaṁ kānanaṁ vanam ||</foreign></note>
11810</app>
.</listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: Another case of p/ḍ variation -->
11815<div type="section" xml:id="candrakirana_24.321" n="321"><head>Synonyms of Garden</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.321.01" n="1">
.<app><lem type="emn">ākrīḍa</lem><rdg wit="#msja #msjb">atripi</rdg><rdg wit="#msjb">atripī</rdg></app>,
<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">udyāna</lem><rdg wit="#msjb">udhvana</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">taman</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11820<note>AK 2.4.3ab: <foreign>pumān ākrīḍa udyānaṁ rājñaḥ sādhāraṇaṁ vanam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1112cd: <foreign>ākrīḍaḥ punar udyānaṁ rājñāṁ tv antaḥpurocitam |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
11825
.<!-- Arlo: I don’t know where you get the meaning ’wild cinnamon’. Why not ’Forehead Mark’? Can you find paḍaṅ-paḍiṅ in any Javanese dictionary? What about paṇḍaṅ-paṇḍiṅ? Any connection with OJED paṇḍəṅ? If none of that leads anywhere, maybe we should think of a loanword from Skt. puṇḍra? See parallels below. See my discussion of the term tamālapattrabhū in st. IV of C. 217 (pp. 363, 364, 369) in
.Griffiths, Arlo & William Aelred Southworth. 2007. “Études du corpus des inscriptions
du Campā, I: La stèle d’installation de Śrī Satyadeveśvara: une nouvelle inscription
du Campā trouvée à Phước Thiện.” JA 295 (2): 349–81. [DOI: 10.2143/JA.295.2.2033242].
.Though I don’t think you need to cite this, you may want to read the whole article just for your own edification. It is available on my HAL page. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.322" n="322"><head>Synonyms of Forehead
Mark</head>
11830<p xml:id="candrakirana_24.322.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">tamālapattra</lem><rdg wit="#msja">ka<gap reason="lost"
unit="character" quantity="4"/></rdg><rdg wit="#msjb">kamalapatra</rdg></app>, <app><lem
wit="#edlc #msjb">tilaka</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>ka</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">paḍaṅ-paḍiṅ</label></lem><rdg
wit="#edlc">paṇḍaṅ paṇḍi</rdg><rdg wit="#msja">paṇḍaṅ<lacunaStart/></rdg><note>Any
connectioon with OJED <foreign>paṇḍəṅ</foreign>?</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.123ab: <foreign>tamālapatratilakacitrakāṇi viśeṣakam |</foreign></note>
11835<note>AbhRM 541ab: <foreign>tilakaṁ tamālapattraṁ citrakamuktaṁ viśeṣakaḥ puṇḍram
|</foreign></note>
.<note>AbhCM 653cd: <foreign>tilake tamālapattracitrapuṇḍraviśeṣakāḥ ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
11840
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.323" n="323"><head>Synonyms of Armlet</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.323.01" n="1">
.<app><lem type="emn">āvāpaka</lem><rdg wit="#edlc">ava<gap reason="lost" quantity="2"
unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">avapeka</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">pārihārya</lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">valaya</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
11845<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.107: <foreign>āvāpakaḥ pārihāryaḥ kaṭako valayo ’striyām | keyūram aṅgadaṁ tulye aṅgulīyakamūrmikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 662cd–663: <foreign>keyūram aṅgadaṁ bāhubhūṣātha karabhūṣaṇam || kaṭako
valayaṁ pārihāryāvāpau tu kaṅkaṇam | hastasūtraṃ pratisara ūrmikā tv aṅgulīyakam ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11850</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.324" n="324"><head>Synonyms of Bracelet
on the Upper Arm I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.324.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">aṅgada</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">kilat<pb n="53r" edRef="#msja"/>bāhu</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" quantity="3" unit="character"/>bahu</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>bhāhu</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">ṅa kiratrahu</rdg>--></app>.
11855</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.107: <foreign>āvāpakaḥ pārihāryaḥ kaṭako valayo ’striyām | keyūram aṅgadaṁ tulye aṅgulīyakamūrmikā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 662cd–663: <foreign>keyūram aṅgadaṁ bāhubhūṣātha karabhūṣaṇam || kaṭako
valayaṁ pārihāryāvāpau tu kaṅkaṇam | hastasūtraṃ pratisara ūrmikā tv aṅgulīyakam ||</foreign></note>
.</app>
11860</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.325" n="325"><head>Synonyms of Iron</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.325.01" n="1">
11865ayah, loha, aśmasāra, <app><lem wit="#msjb">kālāyasa</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">śastraka</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg wit="#msjb">astraka</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">vəsi</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.98: <foreign>loho ’strī śastrakaṁ tīkṣṇaṁ piṇḍaṁ kālāyasāyasī | aśmasāro ’tha maṇḍūraṁ siṁhāṇam api tan male ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 171: <foreign>girisāram aśmasāraṁ lohaṁ kālāyasaṁ tathā śastram | tīkṣṇamayaḥ
pāraśavaṁ kavayaḥ kathayanty abhinnārtham ||</foreign></note>
11870<note>AbhCM 1037cd–1-38ab: <foreign>lohaṁ kālāyasaṁ śastraṁ piṇḍaṁ pāraśavaṁ ghanam
|| girisāraṁ śilāsāraṁ tīkṣṇakr̥ṣṇāmiṣe ayaḥ |</foreign></note>
.</app>
.<note>AṬS III.235–236: <foreign>amaramālāyām aśmasāraṁ klībam ||</foreign></note>
.<note>APC II.760: <foreign>"aśmasāraṃ ca śastrakam" ity amaramālāyāṁ klībam api ||</foreign></note>
.<note>SB 444: <foreign>’aśmasāraṁ ca śastrakam’ ity amaramālā ||</foreign></note>
11875</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.326" n="326"><head>Synonyms of Pillow
I</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.326.01" n="1">
11880upadhāna, <app><lem type="conj">upabarha</lem><rdg wit="#edlc">upabarhaṇa</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">upavaharṇa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">karaṅ hulu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.5.137cd: <foreign>upadhānaṁ tūpabarhaḥ śayyāyāṁ śayanīyavat |</foreign></note>
.<note>AbhRM 309cd: <foreign>ucchīrṣakam upadhānaṁ dhīrair upavarham ākhyātam ||</foreign></note>
11885<note>AbhCM 683cd: <foreign>ucchīrṣakam upād dhānavarhau pāle patadgrahaḥ ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
11890<div type="section" xml:id="candrakirana_24.327" n="327"><head>Synonyms of Sash</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.327.01" n="1">
.paridhāna, <app><lem type="emn">antarīya</lem><rdg wit="#edlc">uttarīya</rdg><rdg
wit="#msja">uttariya</rdg><rdg wit="#msjb">utkariya</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">upasambyāna</lem><rdg
wit="#edlc">upasaṅkhyāna</rdg><rdg wit="#msja">uvasambyana</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">sasampur</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11895<note>AK 2.5.117ab: <foreign>antarīyopasaṁvyānaparidhānāny adhoṁśuke |</foreign></note>
.<note>AbhRM 546ab: <foreign>upasaṁvyānaṁ paridhānam antarīyaṁ ca nivasanaṁ tulyam
|</foreign></note>
.<note>AbhCM 672cd–673ab: <foreign>varāśiḥ sthūlaśāṭaḥ syāt paridhānaṁ tv adhoṁśukam
|| antarīyaṁ nivasanam upasaṁvyānam ity api |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
11900</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.328" n="328"><head>Synonyms of Torch</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.328.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">alāta, ulmuka</lem><rdg wit="#edlc">alaka, u<gap reason="lost"
quantity="2" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msja">alata, ulmuka</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb">ṅa <label type="headword">suluh</label></lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app>.
11905</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.30ab: <foreign>hasany apyatha na strī syād aṅgāro ’lātamulmukam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 67cd: <foreign>alātam ulmukaṁ jñeyam ulkā jvālāsya nirgatā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1103: <foreign>sphuliṅgo ’gnikaṇo ’lātajvālolkā ’lātam ulmukam |</foreign></note>
11910</app></listApp>
.</div>
.
.<!--
.AbhCM
11915dhoritaṁ valgitaṁ plutyuttejitotteritāni ca || 1245 ||
.gatayaḥ pañca dhārākhyāsturaṁgāṇāṁ kramādimāḥ |
.tatra dhauritakaṁ dhauryaṁ dhoraṇaṁ dhoritaṁ ca tat || 1246 ||
.babhrukaṅkaśikhikroḍagativadvalgitaṁ punaḥ |
.agrakāyasamullāsātkuñcitāsyaṁ natatrikam || 1247 ||
11920plutaṁ tu laṅghanaṁ pakṣimr̥gagatyanuhārakam |
.uttejitaṁ recitaṁ syānmadhyavegena yā gatiḥ || 1248 ||
.utteritam upakaṇṭham āskanditakam ity api |
.utplutyotplutya gamanaṁ kopādivākhilaiḥ padaiḥ || 1249 ||
.āśvīno’dhvā sa yo ’śvena dinenaikena gamyate |
11925dhoritaṁ valgitaṁ plutyuttejitotteritāni ca || 1245 || -->
.<!-- Vāṅmayārṇava: vāci śastramukhe ’śvānāṁ gatiṣv āskanditādiṣu || 2810 || -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.329" n="329"><head>Synonyms of Jumping</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.329.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">dhorita</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">aśvāskandita</lem><rdg wit="#edlc">aśvaskadadita</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">pluta</lem><rdg wit="#edlc">re<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">vluta</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">lumumpat</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" quantity="2" unit="character"/>mumpat</rdg></app>.
11930</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.48cd: <foreign>āskanditaṁ dhoritakaṁ recitaṁ valgitaṁ plutam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1249: <foreign>utteritam upakaṇṭham āskanditakam ity api | utplutyotplutya
gamanaṁ kopādivākhilaiḥ padaiḥ ||</foreign></note>
.<note>Vaij 3.7.118: <foreign>aśvānāṁ tu gatir dhārā vibhinnā sā tu paṁcadhā | āskanditaṁ
dhauritakaṁ recitaṁ valgitaṁ plutam ||</foreign></note>
11935<note>NAAS p. 34.102ab: <foreign>aśvasyāskanditābhikhyagatau ca tri tu tadvati |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--% aṅusi = aṅasə̄ %-->
11940<div type="section" xml:id="candrakirana_24.330" n="330"><head>Synonyms of Attacking</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.330.01" n="1">
.abhyāsādana, <app><lem wit="#edlc #msja">abhyavaskandana</lem><rdg wit="#msjb">abhavaskaṇḍana</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">aṅusī</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
11945<note>AK 2.8.110ab: <foreign>abhyavaskandanaṁ tv abhyāsādanaṁ vijayo jayaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 800cd: <foreign>prapātas tv abhyavaskando dhāṭyabhyāsādanaṁ ca saḥ ||</foreign></note>
.<note>ŚRĀv p. 136: <foreign>abhyavaskandanaṁ tv abhyāsādanañ ca samaṁ dvayam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
11950
.<!-- Arlo: I don’t understand the form amaḍu-maḍukən. What would be the base? Are you sure we don’t have something related to piḍuḍuk? -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.331" n="331"><head>Synonyms of Palanquin</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.331.01" n="1">
.<app><lem type="emn">paramparāvāhana</lem><rdg wit="#edlc #msja">paramparavaharna</rdg><rdg
wit="#msjb">paramparavaharṇa</rdg></app>, vainītaka, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#msja
#msjb"><label type="headword">amaḍu-maḍukən</label></lem><rdg wit="#edlc">amaḍu-maḍukan</rdg></app>.
11955</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.8.58cd: <foreign>paramparāvāhanaṁ yat tad vainītakam astriyām ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 759ab: <foreign>vainītakaṁ parasparāvāhanaṁ śibikādikam |</foreign></note>
.<note>KDK 6.224cd: <foreign>paraṁparāvāhanaṁ yat tad vainītakam astriyām ||</foreign></note>
11960</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.332" n="332"><head>Synonyms of Covering</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.332.01" n="1">
11965ācchādana, ṅa <label type="headword">tavəṅ-tavəṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.15ab: <foreign>gopānasī tu valabhī chādane vakradāruṇi |</foreign></note>
.<note>AK 3.3.125ab: <foreign>ācchādane saṁpidhānam apavāraṇam ity ubhe ||</foreign></note>
11970<note>AbhRM 302a: <foreign>ācchādanaṁ syād valabhī gr̥hāṇāṁ,</foreign></note>
.<note>AbhCM 1009: <foreign>gopāsanī tu valabhīcchādane vakradāruṇi | gr̥hāvagrahaṇī
dehalyumbarodumbaromburāḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
11975<!-- Arlo:
.Kośakalpataru
.kṣiproktaṁ tu nirastam āhatam idaṁ mithyārthakaṁ syādathā-
.vadhya(dyaṁ?)vyartha[46a]mabaddhakaṁ tu viphalaṁ coccāvacaṁ tadbhavet || 52 ||
.maybe to be corrected as follows (without thinking about meter yet):
11980kṣiproktaṁ tu nirastam āhatam idaṁ mithyārthakaṁ syād a[ya]thāvad vyartham abaddhakaṁ
tu viphalaṁ coccāvacaṁ tad bhavet || 52 || -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.333" n="333"><head>Synonyms of Falsehood</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.333.01" n="1">
.anr̥ta, <app><lem type="emn">vitatha, alīka</lem><rdg wit="#edlc">vitatha</rdg><rdg
wit="#msja">vika<gap reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg><rdg wit="#msjb">vikaphalīka</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">abhūta, ṅa <label type="headword">ləñok</label></lem><rdg wit="#edlc">ṅa
ləñok</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
11985<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.4.15: <foreign>mr̥ṣā mithyā ca vitathe yathārthaṁ tu yathātatham | syur
evaṁ tu punar vai vety avadhāraṇavācakāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 144cd: <foreign><seg type="highlight">alīkaṁ vitathaṁ</seg> mithyā mr̥ṣā
syād anr̥taṁ tathā ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 264cd–265: <foreign>satyaṁ samyak samīcīnam r̥taṁ tathyaṁ yathātatham || yathāsthitaṁ ca sadbhūte <seg type="highlight">’līke</seg> tu <seg type="highlight">vitathā</seg>nr̥te | atha kliṣṭaṁ saṁkulaṁ ca parasparaparāhatam ||</foreign></note>
.<note>NM 186: <foreign>mr̥ṣālīkaṁ mudhā moghaṁ viphalaṁ vitathaṁ vr̥thā | vidhuraṁ
vyasanaṁ kaṣṭaṁ kr̥cchraṁ gahanam uddharet ||</foreign></note>
11990</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.334" n="334"><head>Synonyms of Blossoming</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.334.01" n="1">
11995<app><lem type="emn">vyākośa</lem><rdg wit="#edlc">atośa</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">akośa</rdg></app>, <app><lem type="emn">puṣpita,
utphulla</lem><rdg wit="#msjb">puṣita, utpala</rdg><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">vikasat</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/>d</rdg></app>, ṅa <label type="headword">suməkar</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.7–8ab: <foreign>vandhyo ’phalo ’vakeśī ca phalavān phalinaḥ phalī | praphullotphullasaṁphullavyākośavikacasphuṭāḥ || phullaś caite vikasite syur avandhyādayastriṣu</foreign></note>
.<note>AbhRM 187: <foreign>unmīlitamunmiṣitaṁ smitamunnidraṁ vijr̥mbhitaṁ hasitam |
udbuddhaṁ vyākośaṁ puṣpeṣu vikāśavācakāḥ śabdāḥ ||</foreign></note>
12000<note>AbhCM 1127cd–1129ab: <foreign>prabuddhojjr̥mbhaphullāni vyākośaṁ vikacaṁ smitam
|| unmiṣitaṁ vikasitaṁ dalitaṁ sphuṭitaṁ sphuṭam | praphullotphullasaṁphullocchvasitāni
vijr̥mbhitas || smeraṁ vinidram unnidravimudrahasitāni ca |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!--
12005Arlo: I find two occurrences of kumula (as in your mss.) instead if mukula. I cannot
exclude they are typos in the e-texts, so you should look uop the printed editions:
.- Nānārthārṇasaṁkṣepa
.kumulaṁ kusume klībaṁ hiraṇye ca dvayoḥ punaḥ || 538 ||
.
.-Vāṅmayārṇava
12010kumulaṁ puṣpahemnoḥ klī kānte triṣu śiśau dvayoḥ || 1456 || -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.335" n="335"><head>Synonyms of Remaining
in Bud</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.335.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">mukula</lem><rdg wit="#msja #msjb" cause="transposition">kumula</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msja">kuḍmala</lem><rdg wit="#msjb">kumla</rdg></app>, ṅa <label
type="headword">kumucup</label>.
.</p>
12015<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.16cd: <foreign>syād gucchakas tu stabakaḥ kuṅmalo <seg type="highlight">mukulo</seg> ’striyām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 186cd: <foreign>korakajālakakalikākuḍmala<seg type="highlight">mukulāni</seg>
tulyāni ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1126ab: <foreign>kuḍmale <seg type="highlight">mukulaṁ</seg> guñche gucchas
tabakagutsakāḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
12020</div>
.
.<!-- Arlo: This is another case where use of only one Skt. term makes it impossible
to say anything about particular proximity with the one or the other Skt. kośa. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.336" n="336"><head>Synonyms of Moss</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.336.01" n="1">
12025śaivala, ṅa <label type="headword">lumut</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.10.38cd–39ab: <foreign>jalanīlī tu śevālaṁ śaivalo ’tha kumudvatī || kumudinyāṁ nalinyāṁ tu bisinīpadminīmukhāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 683cd: <foreign>śevālaṁ śaivalaṁ proktaṁ jalaśūkaṁ ca nīlikā ||</foreign></note>
12030<note>AbhCM 1167: <foreign>utpalānāṁ tu śālūkaṁ nīlyāṁ śaivālaśevale | śevālaṁ śaivalaṁ
śepālaṁ jalācchūkanīlike ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.337" n="337"><head>Synonyms of Safflower</head>
12035<p xml:id="candrakirana_24.337.01" n="1">
.mahārajana, <app><lem wit="#edlc" type="conj"><supplied reason="omitted">ku</supplied>sumbha</lem><rdg
wit="#msja #msjb">śamba</rdg><!--<note>It is advisable to consider emending the second
Sanskrit word to "kusumbha," although certainty regarding the intended term remains
elusive. It is noteworthy that the involvement of Nirukta etymologies, as exemplified
in Amarapadaviv., cannot be dismissed, and there is a possibility that "sumbha" or
"śumbha" was the intended term.</note>--></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">kasumbha</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">yumba</rdg><note>See <ref target="candrakirana_20.05.07"></ref>Chapter
17 <foreign>Mahāprāṇa</foreign> verse 25</note></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.3.136cd: <foreign>syān mahārajate klībaṁ kusumbhaṁ karake pumān |</foreign>.
Some editions reading <foreign>mahārajate</foreign> for <foreign>mahārajane</foreign>.
This is now proved to be wrong by the Adyar Libary edition (ed. Ramanathan). The commentary
APVivar also dives no sign of awareness of a reading with t</note>
12040<note>AṬS IV.118: <foreign>syān mahārajane klībaṁ kusumbhaṁ karake pumān | mahārajane
puṣpe kosumba ity evākhyāte | karake kamaṇḍalau ||</foreign></note>
.<note>APVivar: <foreign> ... <seg type="highlight">syān mahārajane</seg>—pumān | mahārajanaṁ
vahniśikham (1, pr̥. 616) | padmakam iti svāmī (pr̥. 302) | ... </foreign></note>
.<note>AbhRM 620cd: <foreign>mahārajanam icchanti kusumbhaṁ ca sumedhasaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1159ab: <foreign>laṭvāyāṁ mahārajanaṁ kusumbhaṁ kamalottaram |</foreign></note>
.</app></listApp>
12045</div>
.
.<!-- Arlo: The reading mopra for oḍra us anbother cases of p/ḍ errors. We have seen
several before. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.338" n="338"><head>Synonyms of Hibiscus
Flower</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.338.01" n="1">
12050<app><lem type="emn">uṣṭrapuṣpa</lem><rdg wit="#edlc">oṇḍrapuṣpa</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">moprapuspa</rdg></app>, japākusuma, ṅa <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">vuṅa
vari</label></lem><rdg wit="#edlc">vuṅasāri</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.4.76–77ab: <foreign>oṇḍrapuṣpaṁ japā puṣpaṁ vajrapuṣpaṁ tilasya yat | pratihāsaśataprāsacaṇḍātahayamārakāḥ
|| karavīre karīre tu krakaragranthilāvubhau |</foreign> Other version is <foreign>uḍupuṣpam</foreign>,
not <foreign>oṇḍrapuṣpam</foreign>.</note>
.<note>AṬS III.129: <foreign>bhadrapuṣpaṁ japā ’oḍrapuṣpaṁ japā’ ity eva pāṭhaṁ bhānujidīkṣito ’py upādatte |</foreign></note>
12055<note>APVivr̥t: <foreign>uḍupuṣpam iti — uḍudeśe bhavaṁ puṣpaṁ uḍupuṣpam | oḍrapuṣpam
iti vā pāṭhaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 207c: <foreign>oḍrapuṣpam abhidhīyate japā,</foreign></note>
.<note>AbhRM 738cd: <foreign>japākusumasaṁkāśā lohinī parikīrtitā ||</foreign></note>
.<note>KKDh II.276–277: <foreign>amaramālāyāṃ ca pādanāma svabhedena paṭhyate—saugandhikaṁ
tu kahlāraṁ hallakaṁ raktasaṁdhyakam | mahārajanaṁ kusumbham <seg type="highlight">uṣṭrapuṣpaṁ</seg>
japā striyām || iti.
.</foreign><!--<note>another possibility is that the reading preserved in the mss.
for Kavikāmadhenu is not entirely reliable. there seems to be broader support for
oḍrapuṣpa but no other attestation of uṣṭrapuṣpa at all.</note>--></note>
12060</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: Interesting that the OJ (h)oman seems to be unattested in OJED. I don’t find any occurrence in the jawakuno collection either.
.In app4840. J1 should be listed only once. -->
12065<div type="section" xml:id="candrakirana_24.339" n="339"><head>Synonyms of Corn</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.339.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">dhānya</lem><rdg wit="#msja">dhānya<lacunaStart/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">sasya</lem><rdg wit="#msjb">śirṣa</rdg><note>The
reading <foreign>sasya</foreign> in <ptr target="#edlc"/> may have originated from
<ptr target="#msja"/> prior to its fragmentation.</note></app>, ṅa <label type="headword">homan</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12070<note>AK 2.9.21: <foreign>kiṁśāruḥ sasyaśūkaṁ syāt kaṇiśaṁ sasyamañjarī | dhānyaṁ
vrīhiḥ stambakariḥ stambo gucchas tr̥ṇādinaḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1168ab: <foreign>dhānyaṁ tu sasyaṁ sītyaṁ ca vrīhiḥ stambakariś ca tat
|</foreign></note>
.<note>KKT p. 274.28: <foreign>kāṣṭhe pañcāṅgulaṁ klībe dhānyaṁ sītyaṁ ca sasyakam
| vrīhiḥ stambakarī puṁsi vrīhis tv āśuś ca pāṭalaḥ ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12075
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.340" n="340"><head>Synonyms of Straw</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.340.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">dhānyanalaka</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/>ka</rdg><rdg
wit="#msjb">dhanyanadhaka</rdg><note>
.<note>The emendation <foreign>dhānyanalaka</foreign> (or <foreign>dhānyanālaka</foreign>)
is proposed here to match the gloss <foreign>dami</foreign>, as it would mean "tube
of paddy", which aligns closely with the semantic field. Though the compound is not
attested, it offers a better match than <foreign>dhānyakalka</foreign>, which is extremely
rare and not attested in any known <foreign>kośa</foreign>. The <ptr target="#msjb"/>
reading may reflect a variant spelling of <foreign>nala</foreign> as <foreign>naḍa</foreign>,
as found elsewhere in Skt. tradition.</note>
12080</note></app>, ṅa <label type="headword">dami</label>.
.</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.341" n="341"><head>Synonyms of Ginger</head>
12085<p xml:id="candrakirana_24.341.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">śr̥ṅgavera</lem><rdg wit="#edlc">śr̥ṅga</rdg></app>, <app><lem
type="emn">ārdraka</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">adraka</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">pipakan</label></lem><rdg wit="#edlc">pakan</rdg><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>pakan</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 616ab: <foreign>ārdrakaṁ śr̥ṅgaveraṁ syād ajājī jīrakaḥ smr̥taḥ |</foreign></note>
12090<note>AbhCM 1189cd: <foreign>arśoghnaḥ sūraṇaḥ kandaḥ śr̥ṅgaberakam ārdakam ||</foreign></note>
.<note>KKT p. 166.79cd: <foreign>kaṭukandaṁ śr̥ṅgaveraṁ kaṭubhadraṁ tu ārdrakam |</foreign></note>
.<note>ŚRĀv p. 142: <foreign>ārdrakaṁ śr̥ṅgaveraṁ syāt śr̥ṅgaverārdrakañca tat |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12095
.<!-- Note from Arlo 1: Could the intended OJ word be pañjəlaṅ (coriander seeds)? If
so, the header would need to be changed and it would also help to understand the readings
with jamuj°.
.Sima Anglayang inscription (BEFEO 2022): (8r5) ... tan hana deyən manləsa mirica kacaṅ
hadas kasumba jamuju, pañjlaṅ, vuṅkuḍu, makādi bra(8r6)s, ya ikā Inuhutakən·, sahtunya
riṁ lāgi, yan mirica kulak katipadhara, miricā sakul iṅ sarehan·, hadas kati kulakanya,
pa(8r7)ñjlaṁ, jamuju, vuṅkuḍu, kacaṁ, vuyaḥ pasagi kula⟨ka⟩nya, Anādin sukat sālaranya,
sovaṁ-sovaṁ mvaṅ ikaṁ jasun cinaktan ya Ika kātyakna tum(8v1)tana sārgghanya,
.Kintamani E inscr.: (3r5) ... , apan vnaṁ mūlanya, ṅuniveḥ soṅgvanya tanja kapas
mvaṁ kasumba, bavaṁ baṅ, bavaṁ putiḥ, jamuju (?) tan apakaranən, ... -->
.<!-- Note from Arlo 2: I am quite unsure of your conj. ajamodikā. On the one hand, AK ajamodā tūgragandhā brahmadarbhā yavānikā establishes a connection between ajamodā and yavānīkā which is also confirmed by some other sources, like Nānārthārṇavasaṅkṣepa ajamodā yavānīti prasiddhe bheṣajāntare || 3 ||. The parallels that combine bhūtika with yavānī are more numerous but are unusually complicated to interpret and very unusually don’t include AbhCM or AbhRM. -->
12100<!-- If we keep ajamodikā, the readings that look like jamuju may be explained as
due to the scribe who first made the error having had jamuju in mind. In any case,
it remains hard to explain the ending iśiṅ found in all mss. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.342" n="342"><head>Synonyms of Ajowan</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.342.01" n="1">
.<app><lem type="norm">bhūtika</lem><rdg wit="#edlc #msja">bhutikam</rdg><rdg wit="#msjb"><gap
reason="omitted"/></rdg></app>, <app><lem type="conj"><supplied reason="omitted">a</supplied>jamodikā</lem><rdg
wit="#edlc">jamujiśi</rdg><rdg wit="#msja">jamujiśiṅ</rdg><rdg wit="#msjb">jamujiśīṅ</rdg></app>,
yavānī, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">pañjaṅ</label></lem><rdg wit="#edlc
#msjb">pañjuṅ</rdg></app>.
.</p>
12105<listApp type="parallels"><app>
.<note>DhK p. 15: <foreign>bhūtikaṁ kattr̥ṇe khyātaṁ bhūtikaṁ syād yavānikā |</foreign></note>
.<note>NĀS p. 9.10: <foreign>bhūtikaṁ bhūminimbe ca yavānyaṁ ca tr̥ṇe tathā ||</foreign></note>
.<note>AĀK 30: <foreign>cchattrāyavānyor bhūtīkaṁ bhūnimbe kaṭphalepi ca | yavānyāṁ
jīrake dīpe nālaṁkāre tu dīpakam</foreign></note>
.<note>AĀSam 778cd: <foreign> varṣāsv api nabhāḥ prokto yavānyām api bhūtikam ||</foreign></note>
12110</app></listApp>
.</div>
.
.<!--Arlo: Here is its interesting that one of the Skt terms found in all kośa synonyms
sets for Asafoetida appears as OJ term. And, exceptionally, AbhRM is less close to
AM that the other two kośas that we usually cite.-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.343" n="343"><head>Synonyms of Asafoetida</head>
12115<p xml:id="candrakirana_24.343.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">jatuka, rāmaṭha</lem><rdg wit="#msjb">jartaka, rimaṭa</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">hiṅgu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.40ab: <foreign>sahasravedhi jatukaṁ bālhīkaṁ hiṅgu rāmaṭham |</foreign></note>
12120<note>AbhRM 617cd: <foreign>trikaṭu tryūṣaṇaṁ vyoṣaṁ hiṅgu rāmaṭha ucyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 422cd: <foreign>sahasravedhi vāhlīkaṁ jatukaṁ hiṅgu rāmaṭham ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12125<div type="section" xml:id="candrakirana_24.344" n="344"><head>Synonyms of Flying</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.344.01" n="1">
.saṇḍīna, <app><lem type="emn">uḍḍīna</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg><rdg
wit="#msja #msjb">uṇḍina</rdg><note>It appears that LC inadvertently overlooked the
reading of <foreign>uṇḍina</foreign> in <ptr target="#msja"/>.</note></app>, <app><lem
rend="check" type="norm">uḍḍīnakāṣṭhā</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">uṇḍinakasthah</rdg><note>This
reading is unclear. Arlo has noted that the word <foreign>uḍḍīnakāṣṭhā</foreign> (or
what lies behind the manuscript readings) is not expected and does not seem to make
sense. It might be a marginal note that was inadvertently incorporated into the main
text, as seen in other cases like <foreign>ləga</foreign> and <foreign>paścātśarīra</foreign>.
No convincing interpretation has been found so far.</note></app>, ṅa <label type="headword">aṅlayaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12130<note>AK 2.5.37ab: <foreign>praḍīnoḍḍīnasaṁḍīnānyetāḥ khagagatikriyāḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1318cd: <foreign>praḍīnoḍḍīnasaṁḍīnaḍayanāni nabhogatau ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12135<div type="section" xml:id="candrakirana_24.345" n="345"><head>Synonyms of Beeswax</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.345.01" n="1">
.<app><lem wit="#msja #msjb">madhūcchiṣṭa</lem><rdg wit="#edlc">madhūcchiṣṭaṅ</rdg><!--<rdg
wit="#msja">madhucciṣṭaḥ</rdg><rdg wit="#msjb">madhuccīṣṭah</rdg>--></app>,<pb n="45v"
edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem type="emn">sikthaka</lem><rdg wit="#edlc #msjb">śitaka</rdg><rdg
wit="#msja">śikaka</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">malam</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="1"/>malam<lacunaStart/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12140<note>AK 2.9.107cd: <foreign>madhu kṣaudraṁ mākṣikādi madhūcchiṣṭaṁ tu sikthakam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 555ab: <foreign>jatuyāvakalākṣālaktakāḥ samāḥ sikthakaṁ madhūcchiṣṭam
|</foreign></note>
.<note>AbhCM 1214ab: <foreign>mākṣikādi madhu kṣaudraṁ madhūcchiṣṭaṁ tu sikthakam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12145
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.346" n="346"><head>Synonyms of Hair-Comb
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.346.01" n="1">
.<app><lem type="conj">kaṅka<supplied reason="omitted">ta</supplied></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">kaṅśa</rdg></app>, <app><lem
type="emn">keśamārjana</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">keśamardhāna</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">suri</label></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/>suri</rdg></app>.
.</p>
12150<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 311ab: <foreign>vetrāsanaṁ tathāsandī kaṅkataṁ keśamārjanam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 688ab: <foreign>ālāvartaṁ tu vastrasya kaṅkataḥ keśamārjanaḥ |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12155
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.347" n="347"><head>Synonyms of Necklace</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.347.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc" type="emn">grīvālambī</lem><rdg wit="#msjb">ghrīvəlambī</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">kaluṅ-kaluṅ</label></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
12160<listApp type="parallels"><app>
.<note>AbhRM 554ab: <foreign>grīvāyāṁ lambitaṁ prājñaiḥ prālambakam iti smr̥tam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12165<div type="section" xml:id="candrakirana_24.348" n="348"><head>Synonyms of Earring</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.348.01" n="1">
.<app><lem type="norm">karṇa<pb n="53v" edRef="#msja"/>veṣṭana</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" quantity="2" unit="character"/>veṣṭana</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>veṣṭana</rdg><rdg
wit="#msjb">karṇa, vaṣṭara</rdg></app>, ṅa <label type="headword">guṇḍala</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12170<note>AK 2.6.103cd: <foreign>karṇikā tālapatraṁ syāt kuṇḍalaṁ karṇaveṣṭanam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 556ab: <foreign>tāḍaṅkas tāḍapattraṁ syāt kuṇḍalaṁ karṇaveṣṭanam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 663cd: <foreign>tāḍaṅkas tu tāḍapattraṁ kuṇḍalaṁ karṇaveṣṭakaḥ ||</foreign>
-<foreign>veṣṭakaḥ</foreign> error in edition or e-text?</note>
.</app></listApp>
.</div>
12175
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.349" n="349"><head>Synonyms of Ring</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.349.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">aṅgulīya</lem><rdg wit="#msjb">aṅgaliya</rdg></app>, ṅa
<label type="headword">simsim</label>.
.</p>
12180<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.107cd: <foreign>keyūram aṅgadaṁ tulye aṅgulīyakam ūrmikā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 559ab: <foreign>aṅgulyābharaṇaṁ proktam aṅgulīyakam ūrmikā |</foreign></note>
.<note>AbhCM 663cd: <foreign>hastasūtraṁ pratisara ūrmikā tv aṅgulīyakam |</foreign></note>
.</app></listApp>
12185</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.350" n="350"><head>Synonyms of Bracelet
on The Upper Arm II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.350.01" n="1">
.keyūra, <app><lem wit="#edlc #msjb">bāhubhūṣaṇa</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg
wit="#msja">bhāhabhūṣaṇa</rdg></app>, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja"><label
type="headword">kiratbāhu</label></lem><rdg wit="#msjb">kilatbāhu</rdg></app>.
12190</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.107cd: <foreign>keyūram aṅgadaṁ tulye aṅgulīyakam ūrmikā ||</foreign></note>
.<note>AK 2.6.108ab: <foreign>sākṣarāṅgulimudrā syāt kaṅkaṇaṁ karabhūṣaṇam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 662cd: <foreign>keyūram aṅgadaṁ bāhubhūṣātha karabhūṣaṇam |</foreign>
Error of edition or e-text for -<foreign>bāhubhūṣāṇakarabhūṣam</foreign>?</note>
12195<note>AbhRM 557ab: <foreign>keyūram aṅgadaṁ proktaṁ bāhumūlavibhūṣaṇam |</foreign></note>
.<note>LiVV 85: <foreign>idaṁ keyūraṁ bāhubhūṣaṇam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12200<div type="section" xml:id="candrakirana_24.351" n="351"><head>Synonyms of Parasol</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.351.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">ātapatra</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg
wit="#msja">atrapatra</rdg></app>, ṅa <label type="headword">payuṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12205<note>AK 2.8.32ab: <foreign>haimaṁ chatraṁ tv ātapatraṁ rājñas tu nr̥palakṣma tat
|</foreign></note>
.<note>AbhRM 423ab: <foreign>ātapatraṁ bhavec chatraṁ cāmaraṁ tu prakīrṇakam |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12210<!-- Arlo: I don’t know how precisely the meaning of OJ kəpət can be determined, but most of these Skt. terms mean specifically Flywhisk rather than Fan. Could it be that no difference was made in OJ between these concepts? The reading vyañjana in the e-text of AbhRM may be a typo of the edition or the e-text. I only find all Skt terms together in a single verse in Vaijayantī. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.352" n="352"><head>Synonyms of Flywhisk
or Fan</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.352.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">cāmara</lem><witDetail wit="#edlc" type="emn"/><rdg wit="#msja">capara</rdg></app>,
<app><lem type="emn">prakīrṇaka</lem><rdg wit="#edlc #msja">pratirnaka</rdg><rdg wit="#msjb">pratirṇaka</rdg></app>,
vyajana, <app><lem wit="#edlc">tālavr̥nta</lem><rdg wit="#msja">talavr̥nta<lacunaStart/></rdg><rdg
wit="#msjb">talavr̥tiṅ</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">kəpət</label></lem><rdg
wit="#edlc">pəpət</rdg></app>.
.</p>
12215<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.140cd: <foreign>darpaṇe mukurādarśau vyajanaṁ tālavr̥ntakam ||</foreign></note>
.<note>AK 2.8.31ab: <foreign>prakriyā tv adhikāraḥ syāc cāmaraṁ tu prakīrṇakam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 310cd: <foreign>vyañjanaṁ tālavr̥ntaṁ ca viṣṭaraḥ pīṭhamāsanam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 423ab: <foreign>ātapatraṁ bhavec chatraṁ cāmaraṁ tu prakīrṇakam ||</foreign></note>
12220<note>AbhCM 687cd: <foreign>vyajanaṁ tālavr̥ntaṁ tad dhavitraṁ mr̥gacarmaṇaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhCM 717cd: <foreign>cāmaraṁ bālavyajanaṁ romagucchaḥ prakīrṇakam ||</foreign></note>
.<note>Vaij 4.3.159: <foreign>vyajanaṁ tālavr̥ntaṁ syāt dhavitraṁ carmaṇā kr̥tam |
ālāvartas tu vastreṇa cāmaraṁ tu prakīrṇakam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12225
.<!-- It proves that this part of CK is still part of Amaramālā! Nowhere else do I
find harmya and nr̥pagr̥ha or nr̥pāgāra combined, although I think the AbhCM passage
implies the combination. I find nr̥pagr̥ha only in ŚRĀ and without mention of harmya.
-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.353" n="353"><head>Synonyms of Mansion</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.353.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">harmya</lem><rdg wit="#msjb">anya</rdg></app>, nr̥pāgāra,
ṅa <label type="headword">gaḍuh</label>.
12230</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AṬS II.31: <foreign>tathā ca ’saudho <seg type="highlight">harmyaṁ nr̥pāgāram’ ity amaramālā</seg> |</foreign></note>
.<note>AK 2.2.9cd: <foreign>harmyādi dhanināṁ vāsaḥ prāsādo devabhūbhujām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 293cd: <foreign>āyatanaṁ devānām anyeṣāṁ dhanavatāṁ harmyam ||</foreign></note>
12235<note>AbhCM 993cd: <foreign>prāsādo devabhūpānāṁ harmyaṁ tu dhanināṁ gr̥ham ||</foreign></note>
.<note>ŚRĀv p. 233: <foreign>avarodho nr̥pagr̥he tirodhāne nr̥pāṅgane |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12240<div type="section" xml:id="candrakirana_24.354" n="354"><head>Synonyms of Bed</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.354.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">śayyā</lem><rdg wit="#msjb">śaryya</rdg></app>, śayana,
<app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">paturvan</label></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12245<note>AK 2.6.137cd–138ab: <foreign>upadhānaṁ tūpabarhaḥ śayyāyāṁ śayanīyavat || śayanaṁ
mañcaparyaṅkapalyaṅkāḥ khaṭvayā samāḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 307ab: <foreign>paryaṅkaḥ śayanaṁ śayyā talpaṁ ca talinaṁ smr̥tam |</foreign></note>
.<note>AbhCM 682cd: <foreign>talpaṁ śayyā śayanīyaṁ śayanaṁ talinaṁ ca tat ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12250
.<!-- It seems that the 4 Skt. terms are not found together in any of the kośa texts
that we normally use for comparison. I found 3 out of 4 together in the NAM. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.355" n="355"><head>Synonyms of Garment
III</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.355.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">uttarīya</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>ttariya</rdg></app>, aṅśuka, <app><lem wit="#edlc" type="norm">dukūla</lem><rdg
wit="#msja">dakula</rdg><rdg wit="#msjb">dukala</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc"
type="emn">kṣauma</lem><rdg wit="#msja #msjb">kṣema</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc
#msja"><label type="headword">dodot</label></lem><rdg wit="#msjb">dodok</rdg></app>.
12255</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.6.113cd: <foreign>kṣaumaṁ dukūlaṁ syād dve tu nivītaṁ prāvr̥taṁ triṣu ||</foreign></note>
.<note>AK 2.6.118ab: <foreign>saṁvyānam uttarīyaṁ ca colaḥ kūrpāsako ’striyām ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 546: <foreign>upasaṁvyānaṁ paridhān amantarīyaṁ ca nivasanaṁ tulyam |
prāvaraṇaṁ saṁvyānaṁ pracchādanam uttarīyaṁ ca ||</foreign></note>
12260<note>AbhRM 548–549cd: <foreign>celaṁ cīraṁ vāsaḥ karpaṭamācchādanaṁ nivasanaṁ ca
| ambaramaṁ śukamuktaṁ vastraṁ sicayaḥ paṭaḥ poṭaḥ || pattrorṇaṁ dhautakauśeyaṁ dukūlaṁ
kṣaumamiṣyate ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 669cd: <foreign>kṣaumaṁ dukūlaṁ dugūlaṁ syāt kārpāsaṁ tu bādaram ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
12265<div type="section" xml:id="candrakirana_24.356" n="356"><head>Synonyms of Earthenware
Vessel</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.356.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">vardhamāna</lem><rdg wit="#msja">vadhama, na</rdg><rdg
wit="#msjb">vaddha, ma, na</rdg></app>, śarāva, ṅa <label type="headword">pane</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12270<note>AK 2.9.32: <foreign>ghaṭaḥ kuṭanipāvastrī śarāvo vardhamānakaḥ | r̥jīṣaṁ piṣṭapacanaṁ kaṁso ’strī pānabhājanam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 315: <foreign>kaṭāhaḥ karparo jñeyo bhr̥ṅgāraḥ kanakālukā | śālājiro vardhamānaḥ
śarāvaḥ smaryate budhaiḥ ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1024: <foreign>śālājīro vardhamānaḥ śarāvaḥ kośikā punaḥ | mallikā caṣakaḥ
kaṁsaḥ pārī syātpānabhājanam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12275
.<!-- Arlo: The second term can be emended as alañjara, staying closer to the J mss.
and reflecting an attested variant reading of the AK parallel. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.357" n="357"><head>Synonyms of Water Jar</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.357.01" n="1">
.maṇika, <app><lem type="emn">alañjara</lem><rdg wit="#edlc">aliñjara</rdg><rdg wit="#msja">arañcaṇa</rdg><rdg
wit="#msjb">arañjaṇa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">jambaṅan</label>.
12280</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.9.31ab: <foreign>aliñjaraḥ syān maṇikaḥ karkaryālurgalantikā |</foreign></note>
.<note>AṬS III.176: <foreign><seg type="highlight">alañjaraḥ</seg> syān maṇikaḥ alañjaradvayaṁ jāḍīti khyāte | maṇireva maṇikaḥ | svārthiko ’tra kaḥ |</foreign></note>
.<note>AbhRM 31cd: <foreign>gargarī manthanī proktā maṇikaḥ syād aliñjaraḥ ||</foreign></note>
12285<note>AbhCM 1022cd: <foreign>maṇiko ’liñjaro gargarīkalasyau tu manthanī ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<!-- The word khātā appears with suffix -ikā/-akā in several kośas. This first term
is absent in AK. -->
12290<div type="section" xml:id="candrakirana_24.358" n="358"><head>Synonyms of Ditch</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.358.01" n="1">
.khātā, parikhā, ṅa <label type="headword">kali</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12295 <note>AK 1.10.29ab: <foreign>kheyaṁ tu parikhādhāras tv ambhasāṁ yatra dhāraṇam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 675cd: <foreign>ākhāto devakhātaḥ syāt khātā puṣkariṇī bhavet ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1094ab: <foreign>akhātaṁ tu devakhātaṁ puṣkariṇyāṁ tu khātakam |</foreign></note>
. <note>NM 134ab: <foreign>kheyaṁ khātaṁ ca parikhā vapraṁ syād dhūlikuṭṭimam |</foreign></note>
. </app>
12300</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.359" n="359"><head>Synonyms of Shore</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.359.01" n="1">
12305<app><lem wit="#edlc #msjb">rodhah</lem><rdg wit="#msja">rodhah<lacunaStart/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">taṭa</lem><rdg wit="#msjb">taja</rdg></app>, tīra,
kūla, ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">piṅgir</label></lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.10.7cd: <foreign>kūlaṁ rodhaś ca tīraṁ ca pratīraṁ ca <seg type="highlight">taṭaṁ</seg>
triṣu ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 666ab: <foreign>tīraṁ kūlaṁ <seg type="highlight">taṭaṁ</seg> kacchaḥ
prapāto rodha ucyate |</foreign></note>
12310 <note>AbhCM 1077cd–1078ab: <foreign>maryādā kūlabhūḥ kūlaṁ prapātaḥ kaccharodhasī
|| <seg type="highlight">taṭaṁ</seg> tīraṁ pratīraṁ ca pulinaṁ tajjalojjhitam |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
12315<div type="section" xml:id="candrakirana_24.360" n="360"><head>Synonyms of Abroad</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.360.01" n="1">
.<app><lem type="emn">para, dūra</lem><rdg wit="#edlc #msjb">paratula</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#msjb"><label type="headword">sabraṅ</label></lem><rdg wit="#edlc">sa<gap
reason="lost" quantity="1" unit="character"/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12320<note>AK 3.1.68cd: <foreign>nediṣṭham antikatamaṁ syād dūraṁ viprakr̥ṣṭakam || davīyaś
ca daviṣṭhaṁ ca sudūraṁ dīrgham āyatam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 693cd: <foreign>viprakr̥ṣṭaṁ paraṁ dūram ārād vyavahitaṁ smr̥tam ||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1452: <foreign>nediṣṭham antikatamaṁ viprakr̥ṣṭapare punaḥ | dūre ’tidūre daviṣṭhaṁ davīyo ’tha sanātanam ||</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
12325
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.361" n="361"><head>Synonyms of Net</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.361.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">ānāya</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg
wit="#msjb">anayah</rdg>--></app>, <app><lem type="conj">jāla</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">ayana</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc">ṅa</lem><rdg
wit="#msja"><lacunaEnd/>ṅa</rdg><rdg wit="#msjb" cause="dittography">ṅa, ṅa</rdg></app>
<label type="headword">añco</label>.
.</p>
12330<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 3.3.201ab: <foreign>jālaṁ samūha ānāyagavākṣakṣārakeṣv api |</foreign></note>
. <note>AbhRM 594cd: <foreign>ānāyaḥ kathyate jālaṁ kuveṇī matsyabandhanī ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 929cd: <foreign>ānāyas tu matsyajālaṁ kuveṇī matsyabandhanī |</foreign></note>
. </app>
12335</listApp>
.</div>
.
.<!-- Arlo: It seems likely that the required emendation in the second entry is matsyabandhana.
This would bring CK closer to the AbhRM tradition and hence lend particular historical
significance to the present synonym set. Besides AbhRM, some other kośa texts can
be cited too and the oldest ones support °vedhana. All of this to me suggests that
this part of CK is not as anywhere near as old as the Śailendra period! -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.362" n="362"><head>Synonyms of Fish-Hook</head>
12340<p xml:id="candrakirana_24.362.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="conj">vaḍiśa</lem><rdg wit="#msja" cause="dittography">vadhika,
vadhika</rdg><rdg wit="#msjb" cause="dittography">vadhīka, vadhīka</rdg></app>, <app><lem
type="emn">matsyabandhana</lem><rdg wit="#edlc">matsyavedhana</rdg><rdg wit="#msja">makṣyavadhana</rdg><rdg
wit="#msjb">maksyavacana</rdg></app>, ṅa <label type="headword">bibit</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.10.16cd: <foreign>matsyādhānī kuveṇī syād baḍiśaṁ matsyavedhanam ||</foreign></note>
12345 <note>AbhRM 764cd: <foreign>samudgaḥ sampuṭo jñeyo vaḍiśaṁ <seg type="highlight">matsyabandhanam</seg>
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 929ab: <foreign>dhīvare dāśakaivartau baḍiśaṁ matsyavedhanam |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
12350
.<!-- Arlo: I believe we have already seen several instances of errors p for ḍ. Of course the word nīḍa occurs in all important kośa texts. In cases like this, where only a single Skt. word is mentioned, it is impossible to draw any conclusions from correspondences with kośa texts, but at least you could cite AK/AbhCM/AbhRM to support LC’s emendation that you accept. It is perhaps significant that the oldest OJ text containing pasəsəhan seems to be KY. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.363" n="363"><head>Synonyms of Nest</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.363.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">nīḍa</lem><rdg wit="#msja #msjb">nipa</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">pasəsəhan</label>.
12355</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.37cd: <foreign>peśī kośo dvihīne ’ṇḍaṁ kulāyo nīḍam astriyām ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 240ab: <foreign>peśīkośaḥ smr̥to ’ṇḍaś ca kulāyo nīḍa ucyate |</foreign></note>
. <note>AbhCM 1319ab: <foreign>peśīkośo ’ṇḍe kulāyo nīḍe kekī tu sarpabhuk |</foreign></note>
12360 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.364" n="364"><head>Synonyms of Cemetery</head>
12365<p xml:id="candrakirana_24.364.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msja">śmaśāna</lem><rdg wit="#msjb">smakṣaṇa</rdg></app>, pitr̥vana,
ṅa <label type="headword">səma</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.8.118cd: <foreign>śmaśānaṁ syātpitr̥vanaṁ kuṇapaḥ śavamastriyām ||</foreign></note>
12370 <note>AbhRM 638cd: <foreign>śmaśānaṁ syāt pitr̥vanaṁ citā cityā ca kathyate ||</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
.
12375<!-- It is interesting that śvetakeśa as such is not commonly attested, and does not figure in Patel’s kośa corpus. And indeed it is attested in some literary context, like this one from Jānakīharaṇa (which, according to Tom Hunter, was known in Java); according to Vaijayantī, Rabhasakośa had a reading close to yours: rabhasaḥ palitaṁ śvitram ete ’pi triṣu dharmiṇi || 144 ||. But that citation is not included in the compilation of Rabhasakośa citations that Patel has digitized. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.365" n="365"><head>Synonyms of Gray Hair</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.365.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">palita</lem><rdg wit="#msja" cause="transposition">patala</rdg><rdg
wit="#msjb">phalata</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc #msja">śvetakeśa</lem><rdg wit="#msjb">aśvatakeśa</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">huvan</label>.
.</p>
12380<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.41ab: <foreign>palitaṁ jarasā śauklyaṁ keśādau visrasā jarā |</foreign></note>
. <note>AbhRM 532cd: <foreign>palitaṁ pāṇḍurāḥ keśā vratināṁ tu jaṭā saṭā ||</foreign></note>
. <note>VācP: <foreign>paliknī strī palitā vr̥ddhā strī chandasi kna vā ṅīp pā° kna
ṅīp. 1 śvetakeśāyāṁ vr̥ddhāyāṁ striyāṁ yaju° 30 15 loke tu na. palitā ity eva. 2 vālagarbhiṇyāṁ
strīgavyāma hemaca°.</foreign></note>
. <note>JH 10.7: <foreign>kālena śirasi nyastaiḥ śvetakeśaśitāṅkuśaiḥ | nivartante
hi kāmebhyo bhadrā rāghavadantinaḥ ||</foreign></note>
12385 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.366" n="366"><head>Synonyms of Chin</head>
12390<p xml:id="candrakirana_24.366.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">cibuka</lem><rdg wit="#msja">ciputa</rdg><rdg wit="#msjb">cipuka</rdg></app>,
ṅa <app><lem wit="#edlc #msjb"><label type="headword">jaṅgut</label></lem><witDetail
wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja">jaṅgu<lacunaStart/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.6.90cd: <foreign>adhastāc cibukaṁ gaṇḍau kapolau tatparā hanuḥ ||</foreign></note>
12395 <note>AbhRM 525ab: <foreign>oṣṭhasyādhaś cibukaṁ lalāṭam alikaṁ bhuj āgramaṁsaṁ ca
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 582ab: <foreign>asikādhas tu cibukaṁ syād gallaḥ sr̥kvaṇaḥ paraḥ |</foreign></note>
. </app>
.</listApp>
.</div>
12400
.<!-- In AbhRM, bhujamadhya is an equivalent of bhujāntara, presumably used metri cause.
-->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.367" n="367"><head>Synonyms of Breast</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.367.01" n="1">
.ura, <app><lem wit="#edlc" type="emn">vakṣa</lem><rdg wit="#msjb">bhaśr̥</rdg></app>,
bhujāntara, ṅa <label type="headword">ḍaḍa</label>.
12405</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 2.5.77cd–78ab: <foreign>cūcukaṁ tu kucāgraṁ syān na nā kroḍaṁ bhujāntaram
|| uro vatsaṁ ca vakṣaś ca pr̥ṣṭhaṁ tu caramaṁ tanoḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 527ab: <foreign>bhujamadhyam uro vakṣo hr̥dayasthānaṁ ca vatsam icchanti
|</foreign></note>
. <note>AbhCM 602cd: <foreign>kroḍoro hr̥dayasthānaṁ vakṣo vatso bhujāntaram ||</foreign></note>
12410 </app>
.</listApp>
.</div>
.
.<!-- Note AbhRM reading kaseru instead of kaśeru — nevertheless, along with ŚRĀ, this is one of the rare kośa texts which has kaśeru without suffix -ka/-kā. The reading paścātkarīya is a word that doesn’t exist and hardly makes sense in the context. I am not sure what was intended. Perhaps paścāccharīra in the analytic spelling paścāt-śarīra? I am not sure what is the meaning of the following Kośakalpataru verse. paścāccharīre kariṇāṁ striyāṁ tu
12415bhavej jarāyau carame’dhunārthe |
.ārvāgbhave bhedyasamaṁ vadanti
.dantacchade puṁsi tathādharaḥ syāt || 83 || -->
.
.<!-- Walter Slaje says that while PW records the word under kaśeru with a reference to the alternate spelling "kaseru" (as a rule adopted by MW), pw has apparently decided that only kaseru must be the correct spelling. However, for reasons unknown, a reference to the discarded spelling ’kaśeru’ was omitted by Böthlingk. (10 March 2024) -->
12420<div type="section" xml:id="candrakirana_24.368" n="368"><head>Synonyms of Back</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.368.01" n="1">
.<app><lem wit="#msjb">paścātkarīya</lem><rdg wit="#edlc">paśca<gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg></app>, <app><lem type="conj">pr̥ṣṭhā<supplied reason="omitted">sthi</supplied></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">śr̥ṣṭa</rdg></app>,
<app><lem type="emn">pr̥ṣṭhya, kaśeru</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/>keru</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>keruh</rdg><rdg wit="#msjb">pr̥ṣṭa,
kakeruh</rdg></app>, ṅa <label type="headword">valakaṅ</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12425 <note>AK 2.6.68ab: <foreign>syāc charīrāsthni kaṅkālaḥ pr̥ṣṭhāsthni tu kaśerukā |</foreign></note>
. <note>AbhRM 632cd–634ab: <foreign>syāc charīrāsthni kaṅkālaḥ pr̥ṣṭhāsthni tu kaśerukā || śarīrasyāsthi kaṅkālaṁ tathā syād asthipañjaram | śiraso ’sthi karoṭiḥ syāt kapālaṁ śakalaṁ ca tat || śākhāsthi nalakaṁ proktaṁ pr̥ṣṭhasyāsthi kaseru ca |</foreign></note>
. <note>AbhCM 627ab: <foreign>kapālakarparau tulyau pr̥ṣṭhasyāsthni kaśerukā |</foreign></note>
. <note>ŚRĀv p. 100: <foreign>asthi kulyaṁ kīkasañ ca kaṅkālo dehakīkase |</foreign></note>
. </app>
12430</listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.369" n="369"><head>Synonyms of Saw</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.369.01" n="1">
12435krakaca, karapattra, ṅa <app><lem type="conj"><label type="headword"><supplied reason="omitted">ga</supplied>ragaji</label></lem><rdg
wit="#edlc #msja">ragaji</rdg><rdg wit="#msjb">ragajī</rdg></app>.
.</p>
.</div>
.
.<!-- The shared error for dātra is interesting. Maybe an underlying kośa passage like
the second, with a form ending in -e or -o before dātra, has led to a the supposition
that an a- had been dropped in sandhi. It would be the inverse phenomenon of what
has happened in 157 with ajagara. -->
12440<div type="section" xml:id="candrakirana_24.370" n="370"><head>Synonyms of Rice Harvesting
Sickle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.370.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">lavitra</lem><rdg wit="#msja #msjb">lapitra</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="conj">dātra</lem><rdg wit="#msja #msjb">adatra</rdg><!--<rdg
wit="#msjb">adhatra</rdg>--></app>, ṅa ani-ani.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12445<note>AK 2.9.13ab: <foreign>dātraṁ lavitram ābandho yotraṁ yoktram atho phalam |</foreign></note>
.<note>AbhRM 577ab: <foreign>godāraṇaṁ ca kuddālaṁ lavitraṁ dātram ucyate |</foreign></note>
.<note>AbhCM 892ab: <foreign>dātraṁ lavitraṁ tanmuṣṭau vaṇṭo matyaṁ samīkr̥tau |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
12450</div>
.
.<!-- The error in J1 of course remains surprising, and may be with discussing in your
introduction to show that this ms. doesn’t always have reliable readings. -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.371" n="371"><head>Synonyms of Ladder
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.371.01" n="1">
12455<app><lem wit="#edlc" type="emn">ārohaṇa</lem><rdg wit="#msja #msjb">abohana</rdg></app>,
sopāna, <app><lem wit="#msjb">ṅa <label type="headword">aṇḍa</label></lem><rdg wit="#edlc
#msja" cause="subtractive">ahe</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 2.2.18ab: <foreign>ārohaṇaṁ syāt sopānaṁ niśreṇis tv adhirohiṇī |</foreign></note>
.<note>AbhCM 1013cd: <foreign>ārohaṇaṁ tu sopānaṁ niḥśreṇis tv adhirohaṇī ||</foreign></note>
12460<note>AbhCM 301cd: <foreign>ārohaṇaṁ syātsopānaṁ niḥśreṇir adhirohiṇī ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
12465<div type="section" xml:id="candrakirana_24.372" n="372"><head>Synonyms of Saddle</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.372.01" n="1">
.<app><lem rend="check" type="emn">sāda</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">moḍah</rdg><!--<rdg
wit="#msja #msjb">modhah</rdg>--></app>, <app><lem type="emn">palyāṇa</lem><rdg wit="#edlc
#msja #msjb">palyaka</rdg><!--<rdg wit="#msjb">phalyaka</rdg>--></app>, ṅa <app><lem
wit="#edlc #msjb"><label type="headword">tumpakan</label></lem><rdg wit="#msja">tumpakan<lacunaStart/></rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12470<note>KDK p. 112.216cd: <foreign>palyāṇam api paryāṇaṁ bandhe kakṣyāsya kakṣayā ||</foreign></note>
.<note>KKT p. 259.59cd: <foreign>palyāṇaṁ syāt palyayaṇaṁ prakṣaraṁ prakṣaro ’striyām |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
12475
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.373" n="373"><head>Synonyms of Rainbow</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.373.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">indrāyudha, śakra, r̥jurohita</lem><rdg wit="#msjb">indrayadha,
bhakra, r̥ja rohika,</rdg></app>, <app><lem type="conj">indra<supplied reason="omitted">cā</supplied>pa</lem><rdg
wit="#edlc #msjb">atrapa</rdg></app>, ṅa <label type="headword">kuvuṅ-kuvuṅ</label>;
<app><lem wit="#msjb"><label type="headword">vaṅka<pb n="54r" edRef="#msja"/>va</label></lem><rdg
wit="#edlc"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>vah</rdg><rdg wit="#msja"><lacunaEnd/>vah</rdg></app>.
.</p>
12480<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 1.3.10cd: <foreign>indrāyudhaṁ śakradhanus tad eva r̥jurohitam ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 438ab: <foreign>mallikākṣaḥ sitair netraiḥ kr̥ṣṇair indrāyudho mataḥ ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
12485</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.374" n="374"><head>Synonyms of Tooth Cleaner</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.374.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">dantadhāvana</lem><rdg wit="#msja" cause="transposition">dantaṅvadhana</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="transposition">dhantavadhāna</rdg></app>, ṅa <label type="headword">susur</label>.
12490</p>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.375" n="375"><head>Synonyms of Pillow
II</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.375.01" n="1">
12495<pb n="46r" edRef="#msjb" break="no"/> <app><lem type="emn">gaṇḍopadhāna</lem><rdg
wit="#edlc">taṇḍopadhana</rdg><rdg wit="#msja">kaṇḍopadhana</rdg><rdg wit="#msjb">kaṇḍopadhāna</rdg></app>,
<app><lem rend="check" type="emn">cābukā</lem><rdg wit="#edlc #msja">śaluku</rdg><rdg
wit="#msjb">śaluka</rdg></app>, ṅa <label type="headword">karaṅ hulu</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AṬS II.388: <foreign><seg type="highlight">upadhānaṁ tūpabarhaḥ</seg> upadhānadvayaṁ gaṇḍake | upadhīyate śiro ’trety upadhānam | barhabahau</foreign>??
.<foreign>hāsārthau paṭapuṭetyādinā daṇḍakapaṭhitau | karmaṇi ghañ | upabarhaḥ | "mr̥dūccatūlo garbholī cāturo ’pi macūlakaḥ | asigaṇḍuḥ kolagaṇḍau cābukkī gallacāturī ||" iti rabhasaḥ ||</foreign></note>
12500<note>RK 293: <foreign>r̥dūccatūlo garbholī cāturo ’pi macūlakaḥ | asigaṇḍakolagaṇḍau <seg type="highlight">cābukī</seg> gallacāturī ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
12505<div type="section" xml:id="candrakirana_24.376" n="376"><head>Synonyms of Being Crooked
or Curled</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.376.01" n="1">
.<app><lem type="conj">a<supplied reason="omitted">rā</supplied>la</lem><rdg wit="#edlc
#msja">alai</rdg><rdg wit="#msjb">alo</rdg></app>, vr̥jina, <app><lem type="emn">kuñcita</lem><rdg
wit="#edlc #msja">kañata</rdg><rdg wit="#msjb">kañita</rdg></app>, āviddha, kuṭila,
ṅa <label type="headword">vilut</label>; <app><lem wit="#msja #msjb"><label type="headword">ekəl</label></lem><rdg
wit="#edlc">drākəl</rdg></app> kunaṅ.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12510<note>AK 3.1.71: <foreign>arālaṁ vr̥jinaṁ jihmam ūrmimat kuñcitaṁ natam | āviddhaṁ
kuṭilaṁ bhugnaṁ vellitaṁ vakramity api ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 696: <foreign>vakraṁ vr̥jinaṁ bhaṅguram āviddhaṁ vellitaṁ nataṁ jihmam
| bhugnam <seg type="highlight">arālaṁ</seg> kuṭilaṁ vyākuñcitam ūrmimat kathitam
||</foreign></note>
.<note>AbhCM 1456cd–1457ab: <foreign>kuñcitaṁ natam āviddhaṁ kuṭile vakravellite ||
vr̥jinaṁ bhaṅguraṁ bhugnam <seg type="highlight">arālaṁ</seg> jihmamūrmimat |</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
12515</div>
.
.<!-- Should we normalise ina instead of emending it to ibhya? -->
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.377" n="377"><head>Synonyms of Rich</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.377.01" n="1">
12520<app><lem type="norm">ina</lem><rdg wit="#edlc #msja #msjb">inah</rdg></app>, <app><lem
type="norm">samr̥ddha</lem><rdg wit="#edlc #msja">samr̥ddhah</rdg><!--<rdg wit="#msja">śamr̥ddhaḥ</rdg>--><rdg
wit="#msjb">samr̥dhah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">dhanavān</lem><rdg
wit="#msjb">dhanahvan</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc" type="emn">āḍhya</lem><!--<rdg
wit="#edlc">āḍhyah</rdg>--><rdg wit="#msja" cause="dittography">ipya-hapyah</rdg><rdg
wit="#msjb" cause="dittography">apya-hapyah</rdg></app>, <app rend="hide"><lem type="norm">dhanī,
īśvara</lem><rdg wit="#edlc">dhanīśvarah</rdg><rdg wit="#msja #msjb">dhanīśvara</rdg></app>,
ṅa <label type="headword">sugih</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
.<note>AK 3.1.10cd: <foreign>ibhya āḍhyo dhanī svāmī tv īśvaraḥ patir īśitā ||</foreign></note>
.<note>AbhRM 356cd: <foreign>āḍhyaḥ samr̥ddho dhanavān ina īśo dhanīśvaraḥ ||</foreign></note>
12525<note>AbhCM 357ab: <foreign>lakṣmīvāṁ llakṣmaṇaḥ śrīla ibhya āḍhyo dhanīśvaraḥ ||</foreign></note>
.</app>
.</listApp>
.</div>
.
12530<div type="section" xml:id="candrakirana_24.378" n="378"><head>Synonyms of Farmer</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.378.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc" type="emn">karṣaka</lem><!--<rdg wit="#edlc">karṣakah</rdg>--><rdg
wit="#msja">tamatah</rdg><rdg wit="#msjb">mukhah</rdg></app>, <app><lem wit="#edlc
#msjb" type="norm">kṣetrājīva</lem><!--<rdg wit="#edlc">kṣetrājīvah</rdg>--><rdg wit="#msja">kṣetra<gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/></rdg><!--<rdg wit="#msjb">kṣetrajivah</rdg>--></app>,
<app><lem type="emn">kr̥sīvala</lem><rdg wit="#edlc">kr̥ṣika</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">yr̥ṣīvalah</rdg></app>, ṅa <app><lem wit="#edlc"
type="emn"><label type="headword">vvaṅ tani</label></lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg
wit="#msjb">vvaṅ taniṅ</rdg></app>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
12535 <note>AK 2.9.6ab: <foreign>kṣetrājīvaḥ karṣakaś ca kr̥ṣikaś ca kr̥ṣīvalaḥ |</foreign></note>
. <note>AbhRM 574ab: <foreign>kṣetrājīvaḥ kr̥ṣikaḥ kr̥ṣīvalaḥ karṣakaḥ kuṭumbī ca |</foreign></note>
. <note>AbhCM 890–891b: <foreign>kuṭumbī karṣakaḥ kṣetrī halī kr̥ṣikakārṣikau | kr̥ṣīvalo ’pi jityā tu haliḥ sīras tu lāṅgalam || godāraṇaṁ halam īṣā sīte tad daṇḍapaddhatī |</foreign></note>
. <note>ŚRĀk 1402cd: <foreign>ksyuḥ kṣetrājīvakr̥ṣakau karṣakaśca kr̥ṣīvale |</foreign></note>
.</app></listApp>
12540</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.379" n="379"><head>Synonyms of Death</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.379.01" n="1">
.<app rend="hide"><lem type="emn">parāsu</lem><rdg wit="#edlc">parāsuh</rdg><rdg wit="#msja">paraśuh</rdg><rdg
wit="#msjb">parasuh</rdg></app>, <app><lem type="emn">pramīta</lem><rdg wit="#edlc">pramītah</rdg><rdg
wit="#msja #msjb">pramikīh</rdg></app>, mr̥ta, maraṇa, ṅa <app rend="hide"><lem wit="#msjb"><label
type="headword">pati</label></lem><rdg wit="#edlc #msja">patih</rdg></app>.
12545</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.7.117: <foreign>parāsuprāptapañcatvaparetapretasaṁsthitāḥ | mr̥tapramītau
triṣv ete citā cityā citiḥ striyām ||</foreign></note>
. <note>AbhRM 629: <foreign>ghoraṁ pratibhayaṁ <seg type="highlight">bhīmaṁ</seg> dāruṇaṁ
syād bhayānakam | ābhīlaṁ bhīṣaṇaṁ <seg type="highlight">bhīṣmaṁ</seg> bhairavaṁ ca
bhayāvaham ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 373cd–374: <foreign>pramīta upasaṁpannaḥ paretapretasaṁsthitāḥ || nāmālekhyayaśaḥ śeṣo vyāpanno ’pagato mr̥taḥ | parāsustadahe dānaṁ tad artham aurdhvadehikam ||</foreign></note>
12550</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.380" n="380"><head>Synonyms of Frightening</head>
.<p xml:id="candrakirana_24.380.01" n="1">
12555ghora, <app><lem wit="#edlc" type="emn">pratibhaya</lem><rdg wit="#msja">pratibhaṣa</rdg><rdg
wit="#msja">dratibhaṣa</rdg></app>, bhīṣma, dāruṇa, bhayānaka, ṅa <label type="headword">karəs-rəs</label>.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 1.7.19cd–21ab: <foreign>vismayo ’dbhutam āścaryaṁ citram apy atha bhairavam || dāruṇaṁ bhīṣaṇaṁ bhīṣmaṁ ghoraṁ bhīmaṁ bhayānakam | bhayaṅkaraṁ pratibhayaṁ raudraṁ tūgram amī triṣu || caturdaśa daras trāso bhītir bhīḥ sādhvasaṁ bhayam |</foreign></note>
. <note>AbhRM 705: <foreign>ghoraṁ pratibhayaṁ <seg type="highlight">bhīmaṁ</seg> dāruṇaṁ
syād bhayānakam | ābhīlaṁ bhīṣaṇaṁ <seg type="highlight">bhīṣmaṁ</seg> bhairavaṁ ca
bhayāvaham ||</foreign></note>
12560 <note>AbhCM 302cd–303ab: <foreign>bhayaṁkaraṁ pratibhayaṁ <seg type="highlight">bhīmaṁ
bhīṣmaṁ</seg> bhayānakam | bhīṣaṇaṁ bhairavaṁ ghoraṁ dāruṇaṁ ca bhayāvaham |</foreign></note>
.</app></listApp>
.</div>
.
.<div type="section" xml:id="candrakirana_24.381" n="381"><head>Synonyms of High</head>
12565<p xml:id="candrakirana_24.381.01" n="1">
.<app><lem wit="#edlc #msjb">ucca</lem><witDetail wit="#edlc" type="silemn"/><rdg wit="#msja">uccu</rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc" type="emn">prāṅśu</lem><rdg wit="#msja #msjb">praṅśa</rdg></app>,
unnata, tuṅga, āyata, <app><lem rend="check" wit="#edlc">hanava</lem><rdg wit="#msja
#msjb">anava</rdg><note>Should be read as <foreign>avan</foreign>?</note></app>, ṅa
<label type="headword">ruhur</label> ika.
.</p>
.<listApp type="parallels"><app>
. <note>AK 3.1.142: <foreign>uccaprāṁśūnnatodagrocchritās tuṅge ’tha vāmane ||</foreign></note>
12570 <note>AbhRM 751ab: <foreign>prāṁśūccam unnataṁ tuṅgam udagraṁ dīrgham āyatam ||</foreign></note>
. <note>AbhCM 1428cd–1429ab: <foreign>dīrghāyate same tuṅgam uccam unnatam uddhuram
|| prāṁśūcchritam udagraṁ ca nyaṅ nīcaṁ hrasvam anthare</foreign> (misspelling for
<foreign>antare</foreign>) |</note>
.</app></listApp>
.</div>
.</div>
12575
.<div n="22" type="chapter" xml:id="candrakirana_25"><head>Divine Origin</head>
.
.
.<!--% #edlc: āditeyaṁ pravikāsī pītamaṇi cakramaṇi/ __ni hucatyañ ceteḥ veṣma vima
viśeṣañ ca %-->
12580<!--% #msja: Adikeya mra[2+]śiṁ, pitamaṇi cakramani, [2+]niṁ hucatya:ñ ceteḥ, veṣmavima
viśeṣañ ca %-->
.<!--% #msjb: Adikeya prabhikaśiṁ, pitapaṇī cakrapaṇniṁ, mediniṁ hucatyañ c⟨⟨e⟩⟩teḥ,
veṣmavima: viśeṣañ ca -->
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_25.1" n="1">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_25.01.01" n="1">
.<l n="a"><app><lem type="emn">āditeyāḥ</lem><rdg wit="#edlc">āditeyaṁ</rdg><rdg wit="#msja
#msjb">adikeya</rdg></app> <app><lem type="emn">pravikasya</lem><rdg wit="#edlc">pravikāsī</rdg><rdg
wit="#msja">mra<gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>śiṁ,</rdg><rdg wit="#msjb">prabhikaśiṁ</rdg></app></l>
12585<l n="b">pitāmaṇiḥ cakramaniḥ</l>
.<l n="c">medinīm ucathyāṁ caite</l>
.<l n="d">veśma bhīmaṁ viśeṣaṁ ca</l>
.</lg>
.
12590<!--% the idea of translation would be: "After the gods appear" -->
.<!--% #msja: kalīṅanya hika, sajña: bhaṭāra, saṁ hyaṁ haṅ katambay iṅ agavai haji,
pūṙvvaniṅ aran saṁ hyaṁ haka:śa:, mataṁnyan sira tunduk apisiki, mūla[2+][2+]gavai
hak[ṣa]ra, Apa [mula]niṁ dadi hika, magavai muvaḥ, nayanya tatvanya, saṁ hyaṁ Iśvara
tatvani devathanika, Apan mijil sakiṁ matha, nayana riṁ kivan·, na:maya śakṣiḥ, tṅən
saṁ hyaṁ Iśvara pinakarahinaniṁ rat·,[2+][54v][2+]kaL̥mni[ṁ] rat s[i]ra, %-->
.<!--% #msjb: kaliṅan ika, sañja: bhaṭara, saṁ hyaṁ haṅ katambayiṁ magave hajī, puṙvvaniṅ
aran saṁ hyaṁ hakaśa, matanya sira tunduk apīśikī, mulabhoktaniṁ hagave hakṣara, Apa
mulaniṁ dadi hīka, magave muvaḥ, nayana tatyanya, saṁ hyaṁ hiśvara tatyaniṁ devathanīka,
Apan mijil sakeṁ matha, nayana riṁ kīvan·, namaya śakṣiḥ, ri tṅən·, saṁ hiśvara pinakarahinaniṁ
rat paknanya, siḍəm pinakakuL̥mniṁ rat sira, -->
.<p xml:id="candrakirana_25.1.02" n="2">
.<app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">kaliṅanya ika, sājñā</lem><rdg wit="#msjb">kalīṅanya hika, sajñā</rdg></app>, bhaṭāra, saṅ hyaṅ <foreign>aṁ</foreign> katambay iṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">agave</lem><rdg wit="#msjb">magave</rdg></app> haji, pūrvaniṅ aran saṅ hyaṅ ākāśa, <app><lem wit="#edlc #msja">mataṅnyan</lem><rdg wit="#msjb">matanya</rdg></app> sira tunduk <hi rend="check">apisiki</hi>, <app><lem wit="#edlc #msjb">mūlabhoktaniṅ agave</lem><rdg wit="#msja">mūla<gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/>gave</rdg></app> <app><lem wit="#msja #msjb">akṣara, apa mūlaniṅ</lem><rdg wit="#edlc">akāra, <gap reason="lost" unit="character" quantity="4"/>niṅ</rdg></app>, dadi ika, magave muvah, <app><lem wit="#msjb">nayana</lem><rdg wit="#edlc #msja">nayanya</rdg></app> <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">tattvanya</lem><rdg wit="#msjb">tatyanya</rdg></app>, saṅ hyaṅ īśvara <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">tattvani</lem><rdg wit="#msjb">tatyaniṅ</rdg></app> devatānika, apan mijil sakiṅ mata, nayana riṅ kivan, <app><lem type="norm"><foreign>anāmayaḥ sākṣih</foreign></lem><rdg wit="#edlc">’nāmayaḥ sākṣiḥ</rdg><rdg wit="#msja">nāmaya śakṣiḥ</rdg><rdg wit="#msjb">namaya śakṣiḥ</rdg></app>, <app><lem type="emn">ri təṅən</lem><rdg wit="#edlc #msja">təṅən</rdg><rdg wit="#msjb">ti təṅən</rdg><note>The phrase <foreign>ti təṅən</foreign> in <ptr target="#msjb"/> looks like a Sundanism on the part of the scribe of <ptr target="#msjb"/>.</note></app>, saṅ hyaṅ īśvara pinakarahinaniṅ rāt<pb n="54v" edRef="#msja" break="no"/> <app rend="check"><lem type="emn">siḍəp</lem><rdg wit="#edlc">siḍə</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">siḍəm</rdg></app> <app><lem wit="#msjb">pinakakuləmniṅ</lem><rdg wit="#edlc">pinakaləmniṅ</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>kaləmniṅ</rdg></app> rāt sira.
12595</p>
.
.
.
.<!--% #msja: saṁ hyaṁ brahma: pinakatatvaniṁ hakṣara, sira pinakavṅi, A A Ananta śukṣma
sira pinakaguru hi ruhur·, viśeṣa sira vastu prama:ṇa, I Ī Ibu tatvanira bhaṭāri pr̥thivī
sira guruniṁ rat·, U Ū ukaki[2+]śukṣma mijil sakiṁ hanuḥ para[2+]ḥ sira, R̥ R̥̄, L̥
L̥̄, E, Ai, Au, O, saṁ hyaṁ śiva: mulanya %-->
12600<!--% #msjb: saṁ hyaṁ brahma pinakatatyaniṅ akṣara, sira pinakavṅī, A Ā Ānanta sukṣma
sira pinakaguru hiṁ ruhur·, viśeṣa pira vastu vramaṇa, I Ī Ībhu tatyanira bhaṭarī
pr̥thīvī sīra[46v] guruniṁ rat·, U Ū Ūkakī saṁ hyaṁ śukṣma mijīl sakiṁ hanuḥ paramanuḥ
sira, R̥ R̥̄, L̥ L̥̄, E Ai, O Au, A Aḥ, saṁ hyaṁ siva: mula -->
.<p xml:id="candrakirana_25.1.03" n="3">
.saṅ hyaṅ brahmā <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">pinakatattvaniṅ</lem><rdg
wit="#msjb">pinakatatyaniṅ</rdg></app> akṣara, sira pinakavəṅi, a ā ananta sūkṣma
sira pinakaguru <app><lem wit="#edlc #msja">i</lem><rdg wit="#msjb">iṅ</rdg></app>
ruhur, viśeṣa <app><lem wit="#edlc #msja">sira</lem><rdg wit="#msjb">pira</rdg></app>
vastu <app><lem wit="#edlc #msja">pramāṇa</lem><rdg wit="#msjb">vramaṇa</rdg></app>,
i ī ibu <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">tattvanira</lem><rdg wit="#msjb">tatyanira</rdg></app>
bhaṭārī pr̥thivī sira<pb n="46v" edRef="#msjb" break="no"/> guruniṅ rāt, u ū kaki
<app><lem wit="#edlc #msjb">saṅ hyaṅ</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/></rdg></app> sūkṣma mijil sakiṅ <app><lem wit="#msjb"><foreign>aṇuḥ
paramāṇuh</foreign></lem><rdg wit="#edlc">hanala<gap reason="lost" unit="character"
quantity="3"/></rdg><rdg wit="#msja">hanuh para<gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>h</rdg></app> sira, r̥ r̥̄ l̥ l̥̄ o au saṅ hyaṅ śiva <app><lem wit="#edlc
#msja">mūlanya</lem><rdg wit="#msjb">mula</rdg></app>.
.</p>
.</div>
12605
.
.
.<!--% #edlc: cadaksiṇi huñcañciṇir, takutari pamadyayi, ayva śvari vyañjanañ ca, apadhānañ
ca sukṣmañ ca %-->
.<!--% #msja: cadakṣiṇi huñcañciṇiṁ, tahu tariṁ pamadyayiṁ, Ayvaśvariṁ vyañjanañ ca,
Apadhanañ ca śukṣmañ ca %-->
12610<!--% #msjb: cadakṣīṇiṁ hucañcinam·, tahu tariṁ pamaddhyayiṁ, Ayaśvariṁ vyañjanañ
ca, Apa:dhanañ ca śukṣmañ ca -->
.<div type="dyad" xml:id="candrakirana_25.2" n="2">
.<lg rend="met" met="anuṣṭubh" xml:id="candrakirana_25.02.01" n="1">
.<l n="a">ca dakṣiṇi huñcañciṇiṅ</l>
.<l n="b">tahutariṁ pamadyayiṁ</l>
12615<l n="c">ayvaśvariṁ vyañjanañ ca</l>
.<l n="d">apadhanañ ca śukṣmañ ca</l>
.</lg>
.
.<!--% See BS which explains the same passage such as "a ā riṅ mukha, i ī riṅ rahi
... " and "a ā bapaṅku, i ī ibuṅku, oṁ avighna hiḍәpku ... " %-->
12620
.<!--% #msja: mapr̥thivīm· nabhaṣtali[3+]ma: riṁ pita kveḥny[iṁ], Apadhanañca śukṣmaṇi,,
na:han· kveniṁ gavai ranak·, bhaṭāra, laṙ, kveḥnya, lviṙnira, A I U R̥ L̥ E O,, saptaśvara
ṅaranira [de] raṇak· bhaṭāra, vnaṁ tumuta riṁ gave paduka bhaṭāra, vr̥ddhiniṁ sapta[4+]ñjana
tika ṅaranya, lviṙnya, ka ka ga gha ṅa, kuśika, ca ca ja ja ña, gaṙgga, ṭa ṭā ḍa ḍa
ṇa, metri, ta tha da dha na, kuruṣya, pa pha ba bha ma, supaṙ=ṇni, ya ra la [va],
gaṇañjaya, śakuR̥b· saṁ hyaṁ bhaṣtala yika pr̥mmaṇa, ṣa[ca. 3+][55r][2+]i[v]i mandadi
hika, sa kiñcaṁ saṁ kuma:ra viśeṣa hika, ha, saṁ hyaṁ śukṣma sira dadi, %-->
.<!--% #msjb: mapr̥thivīm· nabhaṣtaliṁ, saṁ tuma riṁ pita kveḥnyiṁ, Apanañcaya śukṣmaṇī,,
nahan· kveniṁ gave raṇak·, bhaṭāra, la, kveḥnya, lviṙnira, A, I, U, R̥, L̥, E, O,,
ṅarinira, saptaśvara, candra ṅaranira de raṇak· bhaṭāra, ya ta mataṁnyan·, vnaṁ hika:
tumuta śagave padhuka hyaṁ mamī, kunaṁ vr̥ddhiniṁ sapta śvara, vyañjana tika ṅaranya,
lviṙnya, ka ka ga gha ṅa, kuśika, ca cha ja jja ña, gaṙgga, ṭā ṭa ḍa ḍha ṇa, metrī,
ta tha da dha na, kuruṣya, pa pha babha ma, supaṙṇnī, ya ra la va, ga[ṇañjaya, śa]kuR̥b·,
saṁ hyaṁ nabhaṣtala, ṣa luma,, pr̥thīvī mandadi hīka, sira vagiśvara ja:tī, sa kiñca
saṁ kuma viśeṣa hika, ha, saṁ hyaṁ śukṣma sira dadī -->
.<p xml:id="candrakirana_25.2.02" n="2">
.<term xml:lang="san-Latn"><app><lem type="emn">ca pr̥thivīṁ</lem><rdg wit="#edlc #msja
#msjb">mapr̥thivīm</rdg></app> <app><lem type="emn">nabhastalam</lem><rdg wit="#edlc">vabhaṣkali</rdg><rdg
wit="#msja">nabhaṣtali</rdg><rdg wit="#msjb">nabhaṣtaliṅ</rdg></app></term>, <app><lem
wit="#msjb">saṅ tuma riṅ</lem><rdg wit="#edlc">saṅ kumārī</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>mā riṅ</rdg></app> <app><lem wit="#msja
#msjb">pita</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="omitted"/></rdg></app> <app><lem wit="#edlc"
type="emn">kvehnya</lem><rdg wit="#msja #msjb">kvehnyiṅ</rdg></app>, <term xml:lang="san-Latn"><app><lem
wit="#edlc #msja">apādānaṁ</lem><!--<rdg wit="#edlc">apadhānañ</rdg><rdg wit="#msja">apadhanañ</rdg>--><rdg
wit="#msjb">apanañcaya</rdg></app> ca sūkṣmāṇi</term>, nahan kvehniṅ gave rānak bhaṭāra
7 kvehnya, lvirnira a i u r̥ l̥ e o saptasvara ṅaranira de rānak bhaṭāra, <app><lem
wit="#msjb">ya ta mataṅnyan</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
vənaṅ <app><lem wit="#msjb">ikā</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
tumūta <app><lem wit="#edlc #msja">riṅ gave</lem><rdg wit="#msjb">śagave</rdg></app>
pāduka <app><lem wit="#edlc #msja">bhaṭāra</lem><rdg wit="#msjb" cause="lexical">hyaṅ
mami</rdg></app>, <app><lem wit="#msjb">kunaṅ</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>
vr̥ddhiniṅ <app><lem wit="#edlc #msjb">saptasvara, vyañjana</lem><rdg wit="#msja">sapta<gap
reason="lost" unit="character" quantity="3"/>ñjana</rdg></app> tika ṅaranya, lvirnya:
ka kha ga gha ṅa, kuśika. ca cha ja jha ña, garga. ṭa ṭha ḍa ḍha ṇa, <app><lem rend="check"
wit="#msja #msjb">metrī</lem><rdg wit="#edlc">metr̥</rdg></app>. ta tha da dha na,
kuruṣya. pa pha ba bha ma, suparṇi. ya ra la va, gaṇañjaya. śa kurəb, saṅ hyaṅ <app><lem
wit="#edlc #msjb">nabhastala</lem><witDetail wit="#edlc" type="conj"/><rdg wit="#msja"
cause="subtractive">bhastala</rdg></app> <app><lem wit="#edlc">ikaṅ pramāṇa</lem><rdg
wit="#msja">yika</rdg><rdg wit="#msjb"><gap reason="omitted"/></rdg></app>. ṣa <app><lem
wit="#edlc #msjb">lumah</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg wit="#msjb">luma</rdg>--></app><pb
n="55r" edRef="#msja" break="no"/>, <app><lem wit="#edlc #msjb">pr̥thivī</lem><rdg
wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ivi</rdg></app> mandadi
ika, <app><lem wit="#msjb">sira vāgīśvara jāti</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="omitted"/></rdg></app>.
sa <app><lem wit="#edlc #msja">kiñcaṅ</lem><rdg wit="#msjb">kiñca</rdg></app>, saṅ
<app><lem wit="#edlc #msja">kumāra</lem><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">kuma</rdg></app>
viśeṣa ika. ha, saṅ hyaṅ sūkṣma sira dadi.
12625</p>
.
.<!--% #msja: yeka śvara vyañjana ṅaranira, padha sadhya bhaṭāra, maṅkaṇa de saṁ hyaṁ[ca.
20+]maṅkaṇa deniṁ tanayan· bhaṭāra haji pva kulun·, AUm· hanaku śaraśvati tulusakən·
%-->
.<!--% #msjb: yeka śvara vyañjama ṅaranira, padhya:saddhya bhaṭāra, maṅkaṇa de saṁ
hyaṁ śvaraśvatī, manambaḥ ta sira humyatakən uliḥnira gave hajī, samaṅkaṇa deniṁ tanayan·
bhaṭāra gave hajī pvakulun·, A Um hana[47r]ku śa:ra⟦ka⟧śvatī tuluṣakən· -->
.<p xml:id="candrakirana_25.2.03" n="3">
12630yeka svara vyañjana ṅaranira, <app><lem wit="#edlc #msja">paḍa</lem><rdg wit="#msjb">padhyā</rdg></app>
sādhya bhaṭāra, maṅkana de san hyaṅ <app><lem type="norm">sarasvatī</lem><rdg wit="#edlc
#msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">śvaraśvatī</rdg></app>, <app><lem
wit="#msjb">manambah ta</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>
sira <app><lem wit="#edlc #msjb">umvatakən</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg><!--<rdg
wit="#msjb">humyatakən</rdg>--></app> <app><lem wit="#msjb">ulihnira</lem><rdg wit="#edlc"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="2"/>nira</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>
<app><lem wit="#edlc" type="conj">gave aji, ri saṅ guru</lem><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb" cause="subtractive">gave hajī</rdg><note>LC
exactly reads <foreign><supplied reason="lost">ga</supplied>ve aji ri saṅ guru</foreign>.</note></app>,
<app><lem wit="#msjb">samaṅkana</lem><rdg wit="#edlc">samaktaṇa</rdg><rdg wit="#msja"><gap
reason="lost" unit="character" quantity="1"/>maṅkaṇa</rdg></app> deniṅ tanayan bhaṭāra
<app><lem wit="#msjb">gave aji</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="subtractive">aji</rdg></app>
pvakulun, a um <app rend="hide"><lem type="emn">ana<pb n="47r" edRef="#msjb"/>kku</lem><rdg
wit="#edlc #msja #msjb">anaku</rdg></app> sarasvatī tulusakən.
.</p>
.
.<!--% #msja: matha tṅən·, ṅa, kivan·, kaṙṇna tṅən·, 3, kivan·,[ca. 15+], 6, tutu[ka][ca.
12+]ruṣa:, 9, nda saṅ akveḥ savatək devatha: hika, makavindu bhuddhi paduka bhaṭāra,
samaṅkaṇa kveḥniṁ haṅka hinajarakən· %-->
.<!--% #msjb: maṙtha:tṅən·, ṅa, ki[v]an·, 2, kaṙṇna tṅ[ə]n·, 3, kivan, 4, hyaṁniṅ iru
tṅ[ə]n·, 5, kivan·, 6, tutuk·⟦,⟧ bhaṭār[ī], 7, bhayu, 8, puruṣa, 9, nda saṅ ha:kveḥ
savatək devatha hika, makavindhu bhuddhī paduka bhaṭāra, samaṅkaṇa kveḥniṅ aṅka hinaja⟦ra⟧rakən·
-->
12635<p xml:id="candrakirana_25.2.04" n="4">
.<app><lem wit="#edlc #msja">mata təṅən</lem><rdg wit="#msjb">marthātəṅən</rdg></app>,
1, kivan, <app><lem wit="#msjb">2, karṇa təṅən, 3, kivan, 4</lem><note type="altLem">2...4</note><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>, <app><lem type="emn">lyaṅniṅ iruṅ</lem><rdg
wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg><rdg wit="#msjb">hyaṅniṅ iru</rdg></app>
<app><lem wit="#msjb">təṅən, 5, kivan</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
6, <app><lem wit="#msjb">tutuk</lem><rdg wit="#edlc #msja" cause="morphological">tutuka</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">bhaṭārī</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#edlc #msjb">7, bāyu</lem><rdg wit="#msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">8, puruṣa</lem><rdg wit="#edlc"><gap reason="lost" unit="character"
quantity="2"/>ruṣadhar</rdg><rdg wit="#msja"><gap reason="lost" unit="character" quantity="2"/>ruṣā,
9</rdg></app>, nda saṅ akveh savatək devatā ika, makavindu buddhi pāduka bhaṭāra,
samaṅkana kvehniṅ aṅka <app><lem wit="#msja #msjb">hinajarakən</lem><rdg wit="#edlc">hi<gap
reason="lost" quantity="2" unit="character"/>rekən</rdg></app>.
.</p>
.
.
12640
.<!--% #msja: ma:tha, śravaṇa, Iśvara, [bha]dhravaddha, v[i]ṣṇu, Aśuji, brahma:, kaṙttika,
maha:deva, ma[ṙ]gga[ca. 4+][ca. 3+]sya, maheśvara, ma:ga, rudra, samaṅkaṇa ma:nuṣa
mapatī hara, siddha sapinakṣanya, phalguṇa, sambhu, ⌈cetra, saṁ hyaṁ pra:maṇa, veśaka,
Aka:śa:, jyeṣṭa, bhaṭārī pr̥thivī,, Aśaḍa, saṁ śadha:śiva:,, gnəp·, rva[2+][55v]lek·,
satahun· ṅaranya, Auratrinya tluṅ atus· savidak· haṅgalari,, Aṅgәpnira hana vṅinya
%-->
.<!--% #msjb: maśa, śravaṇa, Iśvara, bhadravaddha, viṣṇu, Aśujī, brahma, kaṙtīka, maha:deva,
maṙggaśaṅkara, poṣya, maheśvara, maga, rudra, samaṅkaṇa ma:nuṣa mapa:tihara, siddha
śakahaR̥panya, phalguṇa, śambu, cetra, hyaṁ pr̥mmaṇa, veśaka, Akaśa, jyaṣṭha, bhaṭārī
pr̥thivī, Aśaḍa, saṁ hyaṁ daśaśiva:, gnəp· rva vlas· lek·, satahun· ṅaranya, O:ratrīnya
tluṅ atus· savidak haṅgalar·, Aṅgəpnira hina vṅīnya -->
.<p xml:id="candrakirana_25.2.05" n="5">
.māsa śrāvaṇa, īśvara; <app><lem wit="#msja #msjb">bhādravada</lem><rdg wit="#edlc">bhādrapada</rdg></app>,
viṣṇu; asuji, brahmā; kārttika, mahādeva; <app><lem wit="#edlc" type="emn">mārgaśīrṣa</lem><rdg
wit="#msja">marga<gap reason="lost" unit="character" quantity="5"/></rdg><rdg wit="#msjb">margaśaṅkara</rdg></app>,
<app><lem wit="#msjb">poṣya</lem><rdg wit="#edlc #msja"><gap reason="lost"/></rdg></app>
maheśvara; māgha, rudra; samaṅkana mānuṣa <app><lem type="emn">mapratihāra</lem><rdg
wit="#edlc">mapati hara</rdg><rdg wit="#msja">mapatīhara</rdg><rdg wit="#msjb">mapātihara</rdg></app>,
siddha <app><lem wit="#edlc #msja">sapinakṣanya</lem><rdg wit="#msjb" cause="lexical">śakaharəpanya</rdg></app>;
phālguna, śambhu; caitra, saṅ hyaṅ <app rend="hide"><lem wit="#edlc #msja">pramāṇa</lem><rdg
wit="#msjb">prəmaṇa</rdg></app>; vaiśākha, ākāśa; <app><lem wit="#edlc #msja">jyeṣṭha</lem><rdg
wit="#msjb">jyaṣṭha</rdg></app> bhaṭārī pr̥thivī; āṣāḍha, saṅ <app><lem wit="#msja">sādāśiva</lem><rdg
wit="#edlc">hyaṅ śiva</rdg><rdg wit="#msjb" cause="transposition">daśaśiva</rdg></app>;
gənəp<pb n="55v" edRef="#msja" break="no"/> rvavəlas lek satahun ṅaranya, <app rend="hide"><lem
wit="#edlc" type="norm">ahorātrinya</lem><rdg wit="#msja">auratrinya</rdg><rdg wit="#msjb">auratrīnya</rdg></app>
təluṅ atus savidak <app><lem wit="#edlc #msja">aṅgalari</lem><rdg wit="#msjb" cause="morphological">aṅgalar</rdg></app>,
<app><lem wit="#msja #msjb">aṅgəpnira</lem><rdg wit="#edlc">aṅkəpnira</rdg></app>
hana vəṅinya.
12645</p>
.</div>
.
.</div>
.
12650</div>
. <div type="translation">
. <p/>
. </div>
. <div type="commentary">
12655 <p/>
. </div>
.
. <div type="bibliography">
. <p>First edited by Lokesh Chandra mainly from <ptr target="#msja"/>. This digital
edition was prepared by Zakariya Pamuji Aminullah with collation of seven witnesses.</p>
12660 <listBibl type="bibliography">
. <bibl><ptr target="bib:Acri2017_01"/></bibl>
. <bibl><ptr target="bib:Acri+Hunter2020_01"/></bibl>
. <bibl><ptr target="bib:EviFujiFauziyah+GariniGantina2022_01"/></bibl>
. <bibl><ptr target="bib:LokeshChandra1997_02"/></bibl>
12665 <bibl xml:id="MW"><abbr type="siglum">MW</abbr><title>A Sanskrit-English dictionary</title><ptr
target="bib:MonierWilliams1899_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="OJED"><abbr type="siglum">OJED</abbr><title>Old Javanese-English
dictionary</title><ptr target="bib:Zoetmulder1982_01"/></bibl>
. </listBibl>
.
.<listBibl type="editions">
12670 <!-- APVivar -->
. <bibl xml:id="AĀK"><abbr type="siglum">AĀK</abbr><title>Anekārthakośa</title><ptr
target="bib:Zachariae1972_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="AĀSam"><abbr type="siglum">AĀSam</abbr><title>Anekārthasamuccaya</title><ptr
target="bib:Kulkarni1929_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="AbhCM"><abbr type="siglum">AbhCM</abbr><title>Abhidhānacintāmaṇi</title><note>A
digital representation of the edition was created by Dr. Dhaval Patel as part of the
Cologne Digital Sanskrit Lexicon project</note><ptr target="bib:Sivadatta+Parab1896_01"/><ptr
target="bib:Bohtlingk+Rieu1847_01"></ptr><note>Unless otherwise stated, I cite the
readings and verse numbering of the 1896 edition.</note><ref target="https://github.com/sanskrit-kosha/kosha/blob/master/abhidhanachintamani_hemachandra/orig/abhidhanachintamani.txt">Digital
representation of the 1896 edition</ref></bibl>
. <bibl xml:id="AbhRM"><abbr type="siglum">AbhRM</abbr><title>Abhidhānaratnamālā</title><ptr
target="bib:Joshi1871_01"/></bibl>
12675 <bibl xml:id="AK"><abbr type="siglum">AK</abbr><title>Amarakośa</title><ptr target="bib:Sardesai+Padhye1940_01"/><ptr
target="bib:Ramanathan1971_01"/><ptr target="bib:Ramanathan1978_01"/><ptr target="bib:Ramanathan1983_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="APVivar"><abbr type="siglum">APVivar</abbr><title>Amarapadavivaraṇa</title><ptr
target="bib:Ramanathan1978_01"/><ptr target="bib:Ramanathan1983_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="APVivr̥t"><abbr type="siglum">APVivr̥t</abbr><title>Amarapadavivr̥ti</title><ptr
target="bib:Ramanathan1971_01"/><ptr target="bib:Ramanathan1978_01"/><ptr target="bib:Ramanathan1983_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="AṬS"><abbr type="siglum">AṬS</abbr><title>Amaraṭikāsarvasva</title><ptr
target="bib:GanapatiSastri1914-1917_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="AVi"><abbr type="siglum">AVi</abbr><title>Amaraviveka</title><note>The
physical book cannot be traced, but a digital representation of the edition was created
by Dr. Dhaval Patel</note></bibl>
12680 <bibl xml:id="BhNH"><abbr type="siglum">BhNH</abbr><title>Bhramaharanāma Hevajrasādhana</title><ptr
target="bib:Isaacson2002_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="BrAPOJ"><abbr type="siglum">BrAPOJ</abbr><title>Old Javanese Brahmāṇḍapurāṇa</title><ptr
target="bib:Gonda1933_01"/></bibl>
. <!-- <bibl xml:id="CK"><abbr type="siglum">CK</abbr><title>Candrakiraṇa</title><note>The
edition is based on L. 631, kept in Perpusnas, Jakarta</note><ptr target="bib:LokeshChandra1997_02"/></bibl>
-->
. <bibl xml:id="DhK"><abbr type="siglum">DhK</abbr><title>Dharaṇikośa</title><ptr
target="bib:Kulkarni1968_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="JH"><abbr type="siglum">JH</abbr><title>Jānakīharaṇa</title><ptr
target="bib:Godakumbura+Paranavitana1967_01"/></bibl>
12685 <bibl xml:id="KKDh"><abbr type="siglum">KKDh</abbr><title>Kavikāmadhenu</title><ptr
target="bib:Deokar2014_01"/><ptr target="bib:Deokar2018_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="KDK"><abbr type="siglum">KDK</abbr><title>Kalpadrukośa</title><ptr
target="bib:RamavataraSarma1928_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="KKT"><abbr type="siglum">KKT</abbr><title>Kośakalpataru</title><ptr
target="bib:Patkar+Sarma1957_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="KV"><abbr type="siglum">KV</abbr><title>Kāśikāvr̥tti</title><ptr
target="bib:Sharma1969-1985_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="LiVV"><abbr type="siglum">LiVV</abbr><title>Liṅgaviśeṣavidhi</title><ptr
target="bib:Anon1930_01"/></bibl>
12690 <bibl xml:id="LiP"><abbr type="siglum">LiP</abbr><title>Liṅgapurāṇa</title><ptr
target="bib:Shastri1980_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="MatP"><abbr type="siglum">MatP</abbr><title>Matsyapurāṇa</title><ptr
target="bib:Joshi+Nagar_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="NAAS"><abbr type="siglum">NAAS</abbr><title>Nānārthārṇavasaṃkṣepa</title><ptr
target="bib:Sastri1913_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="NĀS"><abbr type="siglum">NĀS</abbr><title>Nānārthasaṅgraha</title><ptr
target="bib:Chintamani1937_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="NiŚ"><abbr type="siglum">NiŚ</abbr><title>Nighaṇṭuśeṣa</title><ptr
target="bib:Puṇyavijayaji1968_01"/></bibl>
12695 <bibl xml:id="NM"><abbr type="siglum">NM</abbr><title>Nāmamālā</title><ptr target="bib:Tripathi1950_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="NMā"><abbr type="siglum">NMā</abbr><title>Nāmamālikā</title><ptr
target="bib:Kulkarni+Gokhale1955_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="RK"><abbr type="siglum">RK</abbr><title>Rabhakośa</title><ptr target="bib:Mahadevan1963_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="ŚAN"><abbr type="siglum">ŚAN</abbr><title>Śāradīyākhyanāmamālā</title><ptr
target="bib:Patkar1951_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="ŚRĀk"><abbr type="siglum">ŚRĀk</abbr><title>Śabdaratnākara</title><ptr
target="bib:SriVinayaraksitavijaya2008_01"/></bibl>
12700 <bibl xml:id="ŚRĀv"><abbr type="siglum">ŚRĀv</abbr><title>Śabdaratnāvalī</title><ptr
target="bib:Chaudhari1970_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="TKŚ"><abbr type="siglum">TKŚ</abbr><title>Trikāṇḍaśeṣa</title><ptr
target="bib:SeelakkhndhaMahaThera1916_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="VācP"><abbr type="siglum">VācP</abbr><title>Vācaspatya</title><ptr
target="bib:Tarkavachaspati1962_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="Vaij"><abbr type="siglum">Vaij</abbr><title>Vaijayantī</title><ptr
target="bib:Oppert1893_01"/></bibl>
. <bibl xml:id="ViśPr"><abbr type="siglum">ViśPr</abbr><title>Viśvaprakāśa</title><ptr
target="bib:Sthavira+Bhaṭṭa1911_01"/></bibl>
12705 <bibl xml:id="Vr̥t"><abbr type="siglum">Vr̥t</abbr><title>Vr̥ttasañcaya</title><ptr
target="bib:Kern1875_01"/></bibl>
.</listBibl>
. </div>
.</body>
.</text>
12710</TEI>
.